장음표시 사용
201쪽
Vespag. 3os. di. Sed haec hactenus. Rogavi te duo, cum a nobis diste deres; unum, libros Senecae ut ad me mitteres; alterum, ut certior a te fierem, quomodo possem me exsolvere a praestando tributo, & an ea via ellet accommoda, quam tibi exposui, excusatio videlicet, & privilegium clericatus. Sed Maddo tertium, ut cures di pecunias, quae mihi debentur propter bullam Faventini a me expeditam de censu illius. Itaque, si me amas, eura, ut de tributo quid agendum sit, respondeas, reliqua ut perficias, eaque quamprimum, praesertim de pecuniis, quod polliciti estis; nam nullo modo est omitte dum. Vale, & rescribe. Romae v ii. Kal. Octobris.
Poratus P. S. D. Francisio Barbaro V. C.
O s T a A quam recessisti a nobis, nihil de
te intellexi, praeterrem mihi optatissimam, pacem scilicet abs te compositam inter Leonardum Aretinum & Nicolaum. Quod factum egregium cum studiosis literarum omnibus spero gratum fore, tum vero mi- hi propter meum, mutuumque ipsorum ab ipsa adolescentia singularem amorem, ita carum fuit, ut haud sciam, quid optatius mihi accidere potuisset. Erat enim mi. rum in modum mihi molestum , homines doctissimos, mihique amicissimos, quos olim ego imma necessitudine comiunctos videram, tantam benevolentiam, tam notam omnibus, in apertam malevolentiam vertisse. Videbatur praeterea quodammodo non solum illorum, sed doctorum omnium tam acre odium longius vigere, quam aequum erat inter excellentes viros, atque omni laude praestantes. Quod quando virtute operaque tua sublatum est, merito lammis Iaudibus es
Iollendus 3 qui, cum Florentiam venisses, nihil tibi antiquius
202쪽
duxisti, quὶm ut ageres de illorum animis reconciliandis, ec pace firmanda. Equidem, mi Francisce, tibi gratias ago,
non quantas mereris, sed quantas possum, & ultra quam, Gnatho ille ait, ingentes, qui cura &diligentia tua,maxima me v luptate affecisti. Ad tua in me enim ossicia, quae multa sunt, hoc unum singulare accessit, quod ego tanti facio, ut quod vix fieri posse credebam, multum adjecerit ad amorem e ga te meum. Effecisti rem mihi iucundissimam, atque omni laude cumulatam, sanans morbum dissicilem, adeoque inveteratum, ut quandoque diffiderem posse curari. Sed qubres erat dissicilior, eo majorem honorem es consecutus.
Virtuti prosecto omnia parent, nihilque est tam arduum. quo illa non ascendat. Debetur, mihi crede, triumphalis a cus,non minus ob hanc nobis pacem, tibi, quim illis princis Principibus, ob Rempublicam restitutam : siquidem non est majus, bellum conficere cum hostibus, quam pacem statuere inter cives. Itaque, mea sententia, decerno tibi verbis amplissimis non solum auream statuam, sed & triumphum insignem, ad gloriam hujus compositae pacis. Nam quo pluris est sapientia animi, quam corporis vires, eo nobilior viristus videri debet pacis componendae, quam hostium superan dorum. Ergo
Cedant arma togis , concedat laurea linguae.
Sed haec postrema locati sumus more nostro. Scripsi ad Leo. nardum, itemque Nicolaum paucis verbis: exemplum litorarum subscribi feci, non ut eloquenter, sed ut amice me videas scripsisse. Vale,& quando ad Guarinum scribis, eum
salutato verbis meis. Romae v II. Kal. Decembris.
203쪽
Ponius P. S. D. Marisino Soatino. EpERT in prima Tusculanarum Quaesti num Cicero, se, quum librum legeret Platonis , qui est de animo, omnino illi assentiri; deposito vero libro, secumque de animorum immortalitate cogitanti, et, bi omnem illam priorem assensionem. Iblud idem fateor accidisse mihi, lectis li- Valla. p 36s. tuis, ' quibus te satis abunde excusas de numismate illo, quod eram questus me amisisse. Nam quum literas accurate legerem, persuadebam mihi ita ornate copioseque causam tuam agis) vera esse, quae a te scribuntur, meque non recte sensisse, qui tibi aliquid imputarim. At literis possitis, quum mecum recenserem illius diei memoriam, qua mecum fuisti, haerebam dubius, utri nostrum major esset fides praestanda .
mihi ne paucis verbis accusanti, an tibi tam multis, tam pro habiliter agenti, ut cuivis superior in causa videri possis. Sed tamen, ut mihi plane, quod ambo cupimus, persuaderetur, legi iterum atque iterum tuas literas, quarum tanta fuit vis,& suavitas sermonis , ut maluerim tibi credere, quam mihi, praesertim de re , quae multo tibi, quam mihi est notior. Quindam contribulis meus, nomine Dantes, habens uxorem p rum pudicam, objurgabatur 1 sociis,plerumque, quod eam storei, nec castigaret; qui rediens domum acriter increpabat mulierem , reserens quae stibi objicerentur. At illa negans vultu imirepido asseverabat, illos falso de se mentiri, virique credui, talem jurgabat, quoniam iis verbis moveretur, quae disseminarentur ab invidis aut malevolis, ad serendam discordiam inter eos 3 se consciam veri sancte jutrare, falsa etae, quae dicerentur. Placabatur bonus vir his verbis; dc ctura Disiligod by Comic
204쪽
rursus in publicum prodiret, atque' eadem sibi narrarentur: ' Valla. ibid.
bire, inquit, nihil horum verum es : uxor mea pudica es, γhi sermones fa s: atque adeo hoc ex ea coζ vi, quam cum δε- perbius increparem, resata es, haec falso in eam dici : itaque, eum veritaris sit consita, magis eredam ei fili, quam omnibus vobis; inque hac opinione perseveravit. Eodem modo venit in men. tem ut responderem tibi. Tu cum veri sis conscius, ego ain tem te veridicum putem, procul dubio assentior tibi ,& pro te, & apud me dicenti; maloque errasse me existimare, qui fuerim nimium credulus, qu1m peccasse te, quem virum opinor bonum. Missa igitur haec faciamus ut levia, indigna de quibus verba fiant. Ego, si quid adversus te concepi, penitus deponens, remitto tibi. Pluris enim facio amicitiam tuam, quam quasvis non solum aereas monoas, sed argenteas , dc aureas. Deleatur omnino ex animis nostris hujusce rei memoria, obducaturque silentio. Velim persuadeas tibi me tuum esse. Id, si ustis venerit, re ipsa cognosces. Romae III. Nonas Novembris.
Poratus P. S. D. Joanni Pratensi V quidem secisti parum recte , neque e
sententia mea, qui ita aperte egeris cum Mariano de numismate. Occultius res erat tractanda, ut eliceres si quid suspicione odorare posses. At tu ita rem explanasti omnem , ut ruborem injiceres etiam inverincundo. Atqui est firma omnium natura, ut
deprehensi , si negare possint, obdurescant potius in facien. mdo , ptirgandoque , cum semel coeperint , quam mitigen-- Iur; &, quo vilior est culpa, eo magis perstant in sententia. Cum tamen dc tibi negarit, di ad me longam episto-
205쪽
Iain scripserit, qua se purgat a crimine, accepi excusationem; malo enim fateri me nimis suspiciosum , quam culpare eum, qui vir bonus existimatur. Itaque rescripsi ad epistolam suam, asserens abunde mihi satis esse factum ab eo. Literas meas legere poteris; nam non sunt obsignatae; sed tu eas obsignabis, cum legeris, eique reddes. 4 e remisisse epistolas meas , & item alias addidisse gratum est mihi. Mitto ad te tres alias, quas scripsit postmodum Leonardo
Aretino, Nicolaoque, ac Francisco Barbaro, ut communi. cem tecum ineptias meas , quae tamen potius occultandae
ellent, quam efferendae. Salutationem Boscoli nostri accepi admodum grate: tu itidem eum salutato verbis meis. Tu coera, ut nobis evadas non solum doctor, sed, quod plus est, doctus; nam ista nomina tanti sunt, quanti ii, qui ea sustinent ; qui si1 fuerint imbecilli ingenio & doctrina, decidunt cum titulis suis, ac conculcantur pro ineptissimis. Tibi est in. genium perspicax & nobile, voluntas servens, facultas non mediocris. V ideas ergo, ne tu ipse desis tibi, cum adsint caetera : quanquam scio, si te bene novi, hoc me scribere supervacub. Sed nolui, pro meo in te amore, currentem, ut aiunt, incitare. Si ad me scripseris, sceneratum feres. Romae III. Nonas Novembris.
Postolus P. S. D. Le maria Aretino V. C.
O M sum qntea gratulatus tibi id enim flagitabat jus nostrae amicitiaeὶ te factum
esse Uicecancellarium Florentinum, prOP terea quod intellexeram esse id officium tibi datum sub formula quadam, quae n que mihi sane placebat, ' qui non secus afficior honore &commodis tuis, ac meis propriis, neque videbatur esse ex tua dignitate. Nam qui me-
206쪽
minerim te olim summo cum honore tuo renuntiasse huie 'ossacio, quod integrum nulla cum exceptione demandatum tibi erat, nunc illud diminutum & truncum suscepisse, satis
quidem mirabar, requirebamque, ut verum fatear, doctrinam, & sapientiam tuam, qui tantis opibus, tanta fama , tanta auctoritate, id oneris pro re parvula accepisses, quod
Poggius tuus, homo pinguis Minervae, & minime pecuni sus, recusasset, ita me Deus servet, si ea conditione mihi fuisset oblatum. Etsi enim nullum est pretium, quo homo do-r ctus moveri debeat, ad subjiciendam libertatem suam publi- cae servituti; tamen ea servitus honesta habetur; fugit enim 1 homines, quae tegitur atque ornatur splendore, & magnit i dine divitiarum. ' At postea cum acceperim tibi Omnia con- valla ibid. cessa esse libera, veluti Colutius noster habuit, neque dete- 'i riori esse conditione, quim is , qui te praecessit; volui fati
i facere amori in te meo, & tecum congratulari, quemadmini dum solemus ei, qui uxorem duxit, cum onus subeat gra-
ve, dissicile, & molestum. Quanquam una est res, in qua ibi bi vere, & ex animo debeam gratulari. Audivi postea quod mihi fuit summae voluptati) te non solum non appetiisse idi munus, sed oblatum primo recusasse; denique victum, coactumque cessisse precibus amicorum. Hoc etiam nullo praemio ita faciendum fuit, ut satisfieret eorum voluntati, qui te diligere videbantur: in quo maxime servatam puto dignitatem tuam. Cura igitur, postquam hoc principio ingressus es, ut, quantum potes, Vendices tibi libertatem, & quum Reipublicae seceris fatis, non omittas studia literarum. Vale , --que ama. Romae X X v I M. Decembris.
207쪽
Pouius P. S. D. Joanni Prates. Iceto M est mihi, dixisse te nuper, dum hic aderas, quaesiisse te a nescio quibus d chis viris, & item , me, qui longe absum
ab eorum numero, quod esset Latinum nomen ejus , quem Vulgari sermone appellamus Bietareum sed neque me , neque quempiam eorum sciita reddere tibi verbum illud, excepto quodam , qui tibi dixerat, eum hominem dici pervicacem ; idque affert ex Terentio dicente in Hecyra, ut opinor: haec es pervicacia 3 Equidem miror, licet homo sim fatis obliviosus, tamen non reminisci, me eme
hoc abs te rogatum , nisi forsitan me eo tempore interr
gasti, quo is eram, de quo quaerebas. Illos vero doctos viros, si tamen id, quod ego, sentiunt, vix est ut credam fugime tritum sermone Latino verbum, quod id vitium significare potest; si tamen eis non accidit id, quod &mihi. Nam esse potuit, ut dicerent se nesciita, aliquid aliud attentius cogitam
tes, cum tu non rogares in tempore. Fit enim plerumque, etiam in vilis artificii hominibus, ut, cum mentem defixerunt in aliqua re agenda, si quid, quod etiam recte tenent, interrogentur, se statim nescire respondeant, ne animum a
ducant a cogitatione sua. Tua igitur fuit culpa , qui neque illos, neque me fortassis rogasti in tempore, quod legisti esse rerum omnium primum. Nam, ut alios omittam , si me opportune de hac re interpellasses, respondissem tibi idem , quod nunc scribo, nulla in re factus doctior ; non videri mihi esse aliquod unum verbum ejusmodi homini. hus accommodatum; sed quod propius videatur accedere, 'Valla P 3o quoque id satis apte posset exprimi, esse di iis vel morosum, ambo
208쪽
ambo tantum unum ' quid sere videntur significare apud dO- villa,p.3ος ctissimos Latinae linguae auctores. Unde & senes, quos& plurimum haec animi passio amplectitur, morosii & difficiles v
cantur. Appellamus quippe bi rros homines asperos, minime astabiles, intractabiles, impotentes, ad iracundiam &jurgandum pronos , quorum naturam si recte inspicias, bene in eis quadrare videtur nomen disscisis & moro . Si quis tamen aliud nomen aptius mihi afferret, crederem facile ejus auctoritati; discendi enim studio haec scribo. Nam quod ille nescio quis doctus censet, dici pervicacem oportere, longe abest proprietate verbi; pervicax enim, est perse- Verans praeter modum in sententia, & quasi pertinax : quod clim ex aliis multis, tum maxime ex ipso Terentio apparet. Cum enim senex ille habens luspectam uxorem de filia, quod suspicaretur ejus culpa adolescentulam discessisse a socru, neque velle eam redire ad ' quo divortium fieret, putans- ' Puto sup que eam perseverare in sententia,ad dimidium continuandum, prout moris est mulierum, quas ipsemet dicit adversias esse , viris semper, & doctas ad malitiam, inquit, Quae haec es pedivicacia 3 hoc est, insana pertinacia,& praeter aliorum volum talem in propria opinione servens perseverantia. Quod tum ex verbi etymologia, tum ex auctoribus probatissimis facile ostendi posset, ni satis esset ipse Terentius, cujus sensius minime est in eo verbo obscurus. Ego tamen is sum, ut neque pervicax ad tuendam sententiam meam, si quis melius sentiat, neque difficilis este velim, siquis repugnet mihi. Dicam enim, prout ait Tullinis, sponsum cuilueseam. Vale, di me ama. RO-mae. I v. Kal. Decembris.
209쪽
Pinius P. S. D. Francisio Barbaro, V. C. Valla, ibid. tribus iii, Io-
EMI Ni me recommendasse tibi, dum hic esses, Joannem de Crivellis, quem
ego propter ejus probitatem, summamque inter nos conjunctionem, tum consuetudinis, tum officiorum, imprimis curum hobeo. Erat ei tunc controversia
quaedam de beneficio 'suo , quod est ici Foro Julii. Nunc vero, cum super ea jam dudum compositum esset,denuo parantur sibi impedimenta, quidem indigna bonis viris, neque id privatim, ted publica auctoritate. Patere me loqui tecum, ut coram consuevi. Sequestrati sunt et fiuctusheneficii tui, &interdictum per Praetorem vestrum, ne quid detur, quia est patria Mediolanensis. Haec qu m sit justa causa ad injuriam inserendam, tute considera. Est quidem Joannes, Mediolanensis, sed sacerdos, sed habitans Roinae, sed habens patriam civilem Romanam Curiam, quam praesertnaturali. Si habitaret Mediolani, sorte aliquid posset objici: verendum esset ne Dux Mediolani tantam belli molem sustentaret quinquaginta ducatis, quos hic solebat percipere ex eo beneficiolo. Sed ut omnia illum Praetorem impulerint ad excludendum hunc a perceptione pecuniarum , nonnzignominia est gravis, talem Rempublicam, qualis vestra est, Curam suscipere, quid hoc tempore de quinquaginta ducatis fiat 3 qui tamen & sunt Ecclesiae, & spectant ad visum Ecclesiasticum. Solemus execrari tyrannos, nos qui nati stamus in liberis civitatibus, & profitemur nos hoc bellum suscepisse pro tuenda Italiae libertate. Dic, te oro, quid amplius quivis malus tyrannus ageret nempe aut bona, aut Vita eripitur indigne a tyrannis. Vo , cum corpus torquerc non Diuiti so b Coos
210쪽
possitis, in bona invasistis. Equidem recuso eam libertatem, in qua injuria sit loco juris; praestatque servire divitcm privatim , quam pauperem publice. Audivi quemdam sacerdotem, cum reserret verba illius vestri Praetoris inurbani , quae habuit in hac re, & in loco celebri: Dii boni, quod genus hoc hominum i Vidimus omnes ineptitudinem Verborum & p
tulantiam. Haec cum reseruntur in coetu hominum, utrumne
censes existimare alios, nos pro libertate nostra pugnare, an pro caeterorum servitute Si quod tempus fuit, quo nos justitiam servare oporteret, hoc est profecto, ut Videamur reipsa efficere quod verbis profitemur. Plus me movet publica infamia, quim unius privatum incommodum, & ego im dignor magis. Apud alios non agerem hoc pactos tecum, homine aequo dc justo, loquor pro rei indignitate , ut debeo; cum aliis qui habent delicatas aures, non item: adulatione opus est, quae omnes infatuat, & verbis supplicibus, apud
maximam partem mortalium. At tecum veritate utendum
est, si vir es bonus, ut judico, ad persuadendum tibi quod cupio, id est, ut paucis verbis me exstiluam, ut causiam Joannis suscipias tuendam, desque operam, ut uti possit redit,hus beneficii sui, prout consuevit, abrogeturque sequestratio illa, seu interdictum, ne pecunia detur sibi. Si es .rentiae, age litetis cum amicis tuis; si vero in patria, age tu ipse, di effice, ut Ioannes intelligat, se opera tua potistime rest, tutum ad commoda beneficii sui. Hoc te majorem in m dum rogo; hominem tibi deditum addices tibi hoc tuo beneficio , & mihi rem facies gratissimam, qui non secus pro ejus re laboro , ac si mea esset. Vale, & me ama. Romae.