Philosophia utilis et jucunda tribus tomis comprehensa, quorum 1. Logicam, metaphysicam, & ethicam, 2. Elementa mathematum, & 3. P hysicam, cum appendice de electricitate complectitur. In usum studiosæ juventutis concinnata a p. Andrea Gordon ... Tom

발행: 1745년

분량: 599페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

301쪽

. Resolutio. . . t

r. T' Levato Polo stellam Horietonti ortivo I a applica. a. Quadrante altitudinum in Zenith aExoinquire gradum Ecclipticae, qui inpra HoriZontem occiduum tot gradibus elevatur, quot continet arciis visonis videlicet in dato casu Ia . Gradus, huic e diametro oppositus est gradus Ecclip:icae quaestuS. Corollarium I. 94. Dato Ecclipticae puncto, quod eum stelisia occidit, pari modo gradum Ecclipticae invenire poteris. quo Sol versatur, dum stella heli ace occidit. Coroliarium a. Si ergo in Ephemeridibus diem inquiras, qua Sol gradum praefatum attingit ; diem quoque scies, quo stella heliac e oecidit aut ori

tura

Definitio a I. 6. crepasiculum matutinum est lux in Hori. Σonte visa ante Solis ortum; vespertinum vero erepustulum est lux visa post Solis occasum.

Corollarium r. fs . Quoniam radii Solis sunt recti opt. γ v. SoIe infra Horigontem existente, ilIius ra- dii terram attingere nequeunt. Aerem vero terrae circumfusum sive Atmosphaeram nostram. utpote terra altiorem attingunt, Aer igitur radios solares, qui secus transirent, in terram

302쪽

cogit, dum eos partim 'reneclit partiin refrin Corollarium l. 98. Cum experientia constet crepusculum vespertinum nisi Sole ultra a infra Horizonatem depresso non cessare , sequitur crepusculam per integram noctem durare,ubi differen tia inter altitudinem AEquatoris S declinatio-snem Solis BoreaIem Ir' aut I ε' non excedit.

' Sed est & alia crepusculi causa vid licet fulgor ille, quo Atmosphaera Solis illuminatur, quemadmodum de aere i IIuminato dictum est .copi. 48) Hinc est, quψd adinstar circuli iluminati dies illucescat ante SoIiS Ortum. . Problema I st./ η9. Data altitudine AEquatoris, quamdiu crepusculum per integram duret noctem, inea. gare.

Resolutio. ν altitudine AEquaioris quae eiusdem inis

fra HoriZontem BoreaIem depressionia, qualis est) II vel I 8' Subtrahe, residua erit de alinatio Solis, dum per integram noctem crepusculum durare inchoat, ae deisinit. Toto igitur tempore, quo Sol declinationem hane fu- Perat, crepuscinum per integram noctem dui

Problema a o. Icio. Data elevatione Poli initium erepusieuli matutini di finem vesperiini reperire.

303쪽

aps Resolutio. INdice in horam ia directo gIobum eOIIoca.

tum verte, donec gradus Icclipticae Ioco So- Iis oppositus i8'ad sumumsupra HoriZontem occiduum eIevetur, ac indeainitium crenuscuisculi matutini monstrabit. Si eundem gradum tantum eleves supra HoriZontem ortivum index crepuscuIi vespertini finem indicabit.

ro I. Si horam ortus & occasus Solaris inda ges N a facile coIliges, quamdiu aurora sive crepusculum matutinum & ve erimurn dura.

. ' Definitio a p.

Ioa, Si e superficie terrae F Lunam v. g. ing observes illam refers in C, si vero e terrae centro G institueretur observatio Luna videre. tur in D. Horum Iocorum disserentia. sive arcus C D vocatur Parallaxis. Theorema a. Io 3. Angulus FE G cuius unum ratus F Ee superficie, alterum G Ε e centro terrae per LU-nae centrum E ducitur ) est aequalis paralaxi. Demonstratio.

Corollarium '. go . si ergo dato tempore veram stellae aI- titudinem per calculum Astronomicum indages, i aut

304쪽

aut ope tabularum Astronomi arum eon pereris, eamque dum altitudine observata eompares parallaxin reperira. Hoc maxima Lunae parallaxis nempe Hori Zontalis 6 r Is observata est. Stellae autem fixae dullam notabilem patianim

., J. Probo ma ar. Ios. Modus Lunae parallaxin observandi eaptu facillimuβ. Resolutio.

Sit terra FGH, eujus centrum sit G. sit Luna Ε, firmamentum A B C D ῆ snt duo spectatores sub eodem Meridiano siti, alter in F,a ter II in H; qui Lunam ubi Meridianum alti gerit, diliis O gester observent. Qtis remotiora suis ab inviiscem haec loea,hoe accuratior futura est observatio. Majoris autem facilitatis ergo ponamus eum , qui situs est in H recta sub AEquatore verissari, ipsumque certo temporis instanii Lunae Meiarid anae centrum E in puncto suo verticali seu Zenith praecise suisse conspicatum; ita ut radius ipsius visualis a puncto H per Κ traductus ad punctum Di in firmamento pervenerit quouquidem punctum venis tunc fuit Lunae locus,sci licet a centro terrae vilii . Iam si eodem temporis instanti alter Astrono. mus in F collocatus Lunam quoque in eodem Meridiano postam observaverit, eamque e. g. gradibus supra Hori1ontem altam videria mauisestum profecto est, radium visualem ab ipsiuβ osculo prodeuntem, ac per Lunae senisum

305쪽

Ε tradinum in punctum firmamenti C Fbjsio

directum . quod purustum C locUS e rat apparens Lanae a vero illius loco D toto artu Ε D temotus. Quare angulus C E D utroque radio vi. niali Astronomorum eomprehensus est Luni parallaxis. N. I a.

Sic autem Istius anguli quantitas innodistet Norunt Astronomi in F& Η eollocati quae sit Poli elevatio in loc is FS Η item qui in Finpostus Id quoque eompertum habet. AEquat rem, qui alteri speetitori verticalis est, supra Horizontem 3o v. g. gradibus esse evectum. Adeoque quo tempore Luna in Meridiano ab altero suit observata. hanc eodem tempore suis pra Horizontem 3o' elevatam fuisse colligitivaque ab altero Astronomorum Luna gradi inte gro infra verum ejus locum fuit conspecta. proindeque ejusdem parallaxis erat gradis

integet. .

lol. Quo magis 'stella a terra distat. eo mudior erit stellae parallaxis Demonstratio.

uNam stellam in E. aliam in C supponamuo is

collocatam ;primae pa laxis erit aequalia nangui GEF, alterius erit aequalis G CF M saoa Jam vero angulus G Ε Fest major anguinto GCF Geom N 61. Parallaxis igitur e minor est, quo magi, a terra distat stella E. 'Coria arium R. ro . Hi ne sicile deducitur parallaxin Hori. Raadnsor a Post P. II. T to

306쪽

vim FB est majus FC. α

io 8 In stellis remotissms tam parva est para laxis ut ob ervari nequeat: imo in remotioribus tam exigua est, ut modo praedicto minime possit observari. Observatio 7 Io'. Cauda Leonis & spiea Virginis 3, a, ab invicem distant. dum illam in Meridiano

vel prope illum metimur, Verum um prima 34έgrad. supra Horizontem elevatur in eodem circulo verticali supra Horizontem nostrum jam cernitur secuti da; cum tamenήgradu infra it. lnm revera versetur. Item patavi in nova Tembu hyemantes post trium mensium novi lem circa Meridiem So'em vilere oeperunt, vin tamen ille quibusdam gradibus adhuc insta Horizontem Veraretur. G ilarium T. et IIo. Cum rassii Solis di stellarum secuti. ὁum lineam remm progrediantur Opt. N 7. Jae nihilominus a nobis videratur. cum adhue sint infra Horizontem: in atmosphaera nostrae, necessario & quidem notabiliter refringunt 'i,' cum non tantum stellarum, sed & integrams solis imaginem reddant spectabiIem. Grossarium a. xii. Cum sol&stellae per refractionem autiores cernantur, quam revera sunt; ab illa, rum altitudine ob ervata refractionem subita. re oportet, ut veram altitudinem invenire.

307쪽

PARS SECUNDA

De iis piammenis, quae ab astrorum motu proprio aependent.

Sole orto eorpora omnia illuminantur: illo nubibus obducto lux diminuitur, ac post ejus occasum, sensim lux evanescit. Corollarium p. I 33. Sol igitur est fons & origo lueis terra. Tum orbem de die illuminantis.

Ir . Cum praeterea Solis radii per reflexio. rem Catopt. N. a aut refractionem Diopi. N. i s collecti calefaciant, ac omnem mate-i I riam igni aptam accendant. Sol verUS & actu'. alis ignis dici meretur. Observatio 9. 1is si Solem telescopio sceptua examinaveris, matulas quasdam in eodem observabis. diveris magnitudinis, durationis & sugurata Has An. I 6ir observare coeperunt GallilaeuS,Seheinerus, aliique Astronomi. Maculae majo- , tes Vener m magnitudine superant: durant nonnullae per diem I. a. 3. 4. s. imo per a aeso. & quandoque, sed raro per εο dies. M tant in Sole situm, ac ab ortu versus Occasummoventur per SoIem, & in peripheria evan estunt, I 4 autem diebus vix elapsis ex altera parte nonnunquam apparent. ac intra 27 dies II horas,& aa minuta priorem locum occupant. Circa Solis diametrum motus earum

308쪽

εο diiunt, eo tradus moveri vi e 'tur. Temis pcs durationis snax me ma in cellam; quando Rue enim a mequom liinbum Sols occiduum semel attin Panr, e V amycint, filiae maculae sunt obscui res & sp ilior ε, aliae tenuior caimo pleraeque circa me tum spiis ores apparent, quam cisca exiret mitate S: partes autemspiis iores saepe resolvuntur in tenues. ac pyiI res quandoque maculae in unam eoeunt anteis quam evanestant. Omnes denique maculaetabivis terrarum cerni possunt, sed absque Patallaxi; proindeque Soli propinquae. & a terra nostra remotae. Corollarilim r. D6 Quoniam maculae solares re agnitudiis nem di figuram mutant, e spissioribus evadunt tenuiores. in med 'solis apparent, ru sumque evaneseunt; merito dici possunt nu-hes Solares e valpor bus & exhalationibus

Solis exottae. Corollarium 2.117. Sol igitur est atmosphaesa circumdatus v xlisque vicissitudinibus subjectus. Corollarisim g.

ir Quoniam maeularum mo us regularis est, et is eaque Sols diametrum velocior quam in sinubus remotioribus; Sol una cum atmosphaera sua inter spdies horas ii , et a minuta circa axem suum ab orta in occalam volvi dignoscitur. corollarium q.

119. Cum Solis figura si immutabilis, atque a linat circuli; Sphaericus esse Sol colligitur.

Iro. Quidam fates in Sole a se visas eontendunt, eumque ad inliar sphaerae arden is, & flammas quainquaversum spargentis depingi eurarunt. Verum aut hi fuere decepti, aut decipere voluete; cum e qUilitiissimis etiam teleseo piis Sol non nisi circulus la ludus eciPlendens, variis tamen ruacuit notatus sy

309쪽

pareat. Si quae autem sint in his maeulis partes m gis meidae, eae dicuntur faces respectu partium inoculae obscuriorum. Problema eta. i. Solis maculas obse are. Rehliatio. - - Vitrum oculare colore flavo, viridi, aut rubros Duin adhibe; solamque illaesis occulis intueri. Et si adsint maculae, observare po eris. MISolis imaginem ope telescopii in eone lave obsie

rum transmitte, chartaque munda exeipe, unaquasti illa imagine depingentur Sc maculae si quae ad sin Da inversae LIt autem in si i recto appareant, figurae circumferentiam aeu perrun te, chaliaeque partem Pilus aversam iespice. Ob erv t o lota a. Coelo lareno Sol nonnunquam sorsim obs. Curatur, plerumque vero non rufi in una sui parte, dum eum orbis opaeus ab occatu ortum versus suboire videtur. Hoc semper accidit Sole Sc Luna in uona Caeli parte cxistentibus, sive fimpore noviluonii. Pars autem SO is obseurata non ejusdem tibiisque ni agnitudinis apparet et ac versus occasum sitis Sol prius obse .irari cernitur, quam in locis oriente

spect antibus: in prioribus etiam lumen amisium prius recuperari, quam in posterioribus videtur. Curollarium l. ra 3. Quoniam sol non eodem ubique tempore,

nee ubique aequaliter obscurari cernitur; lumina reo vera non privatur : sed corpus quoddam rotundum, luminique impervium oculis nostris obiicitur, quod Solis radios non transmittit, eiusdemque ae Sol . terra distantiae reputatur, quamvis la se tonse in

aeus distare possit copi. N. 47. Corollarium a

- Cum Luna ab oecasu in ortum moveatur N 3r. ae tempore amissi luti inis solaris terram inter & Solem intercedat c N. iar. eaque plen. Totunda appareat, prudenter concluditur, Lunam . se eorpus i i ad opacum, quod Solares radios ocu

tis nostris ad tempus subtrahit. Destitio 3 o. is. Eccupiis bolaris cst occa inuoladiorum S

310쪽

Iis, quae fit propter interpositionem opaci eolporis Lunaris inter Solem ti terram. Ob ervatio II. 116. In Ecclipsi Solari, quae An. lyo6 eontigit,airca Lunae limbum apparuit tandam annulus illunitis tus. Hujusmodi annulus in Britannia fuit obse ivatus Ao. 17 -- Antequam autem Luna Solem subinnae, Sc ecclipsi mox finita tremere saepe videtur lux Solis circa partem limbi Solaris, qua Luna S rem subit ab eoque recedit. i Oh serva to I 2.127. Dum Luna post Solis occasum circa Horia

zontem Occiduum cernitur, parva illius pars illum istatur: quo vero magis a Sole recedit, oo plus tu Iuminatur;donec tandem igo grad. ab eodem remota, eique consequenter e diametro opposita orbe pleno fulgeat.Luna dehinc ad Solem rursus aecedente diminuitur luκ eo, quo prius. acerevit modo; doneqomnino deficiat, dum Luna denuo Solem attingit. Pars illuminata Lunae crescentis obvertitur occalui, Becrescentis autem ortui Probe quoque notan dum, quod non illuminataLunae pars saepe adinstar nubis pallida cernatur, dum necdum orbe semiplena

inicat. Donitio 3 α

' Dum Luna Soli conjungitur, Sc ab eodem respe hi terrae non illuminatur, nsvilunium contingitet dum semicirculus occasti obversu, fulget, prima quadratura: dum integer Lunae circulus lucet, ples Iuniante dum tandem semicirculus Ortui obversus il Iuminatur, quadratura ultima.

Observatio II.

129. Luna ves in eccliptica vel penex Illam coim stituta dum orbe pleno micare debereth caelo ser Eo quandoque obseuratur vel tota vel quoad partem.

Orbis autem opacus ab ortu versus occasum Luiniam subire videtur: eademve pars obsemata ubivia Cernitur. Corollarium l. V

ιδ . Dum orbe pleno Luna fulget, eam interdi Solem interponitur terra N. I 27. terra vero imbram projicit Soli aversam t. N. 3o o cumque Sol in Eccliptica versetur, umbra terrae in grai ἀ- 13. α diametro opositum projicitur. O

SEARCH

MENU NAVIGATION