장음표시 사용
311쪽
na isitur prope hunc gradum' lumine privata haud
si ubi ea turrae umbra obscuratur. Corollarium a. 't 3 r. Quoniam Luna lumine, quo terra fulget, petvmhram terrae privatur, lumen illud Lunae prop-xium esse nequit, sed aliunde mutuatum sit necessiecst, videlicet a Sole, eum huic pars' lamae illunilaatas per sit obversa. Donitio s1.. - ιι a. Ecclipsis Lunaris est obscuratio Lunae pestvmbrapi terrae facta, .lν .'
Ob ervallo I 4. - in quibusdam Lunae eeclipsibus ita subdvetitur oculis L ina, ut exquisitissimis otiam telescopii iocus eius amplius inveniri nequeat; cum minime stetitae fixae cernantur. Quandoque tamen quibusdam iocis, sic subducta ce itur in aliis, quemadmodumon i6ψaeontigit, dum Ricciolo cum aliis pluribu obstivante Luna omnino subducta fuit Bononiae, cum latuen e idem tempore visa thcrit Venoti tu ru. hi diada, Viennae vero pallido, ... Corollari tim 'ra A. Cum non idem semper sit Lunae color In eeta lipfi, sed diversus in diversis locis Sc temporibus, imo quandoque nullus cernature hic color Lunae pro Prius esse nequit. Corollarium a. 3s. Cum color sine luee esse nequeat; Luna etiam id umbra terra: constituta paululum illuminatur; eum vero radii directi illam attingere non possint propter terram interpositam, per radios in atinosphaera terrae' et ractos cernatur: necesse est. Haec autem refracti cum diverta sit pro diversa atmosphaerae dispositioneι hinc diversus iu diversis ipeis eernitur interdum L
Maeulae Isunares non tantum telescopio, set ec nudis oculis cernuntur et telescopio autem Ionge Plures, magisque dillinctae observant irp uti & spati quaedam magis lucida in maculis grandioribus i mee non circumserentia sucis desinentis in m culis plana α laevis; in parii bus vero lucidas.quasi demata. Nos Hamis tamen notatu dignum, quod quaedam partes
312쪽
fulgidae cernantur in parte Lunae needum illumiat .aeque a parte illuminata separatae : item quod prae rar maculas majores, quae constantes sunt. obser Mintur sin Minores, quae eontinuo magnitudinem, si . evin 3c figuram mutant Solique semper sunt oppositae.
I . cum omnes Lunae partes aequaliter a Solo luminentur, nee tamen omnes aequaliter fugeant; diversimode lumen reflectant necesse est, proinde estpsae inter se sunt diverta, Corollariis a. et g partes. quae in parte necdum illuminata prmaeulgent, quam alie parti ill minata vinctores, tii altiores esse debent. Grostarium 3 ν ': Μ eulae mutabiles aemulantur exacte umbe Proprietates copi. N. ιo. 3 3. 3 1. 2sunt igitur umbrae. Obsit glio
34. Luna eaeteris omnibus paribus nune magi nune min anparat fulgida. Ae saepe Saturnus,aqIupiter, dum Luna teguntur, circa illius thmbum figu. ram induunt ovalem. . , C Osimum. 4 . Lunae igitur atmosphaera eireumflatur mutis. ilis, quae nune magis, nune minus pellucida dive smode reflectu lucem eandeinque nonnunquam refringit, ut demonstrat figura Planetarum alias rotu da circa Lunae limbum in edipsin conversa. , Hl ic
doquere.reactioni at nutum lucidum N. ι-ὶ adstria sunt. Scholom 42. Quod autem elaeulus refractione in etelipsin
mutetur,hoe praesertim experieris modo. Circulumis eharta deleriptum mediante eera obsignatoria affige lateriora lateri vafis cuiusdam. eique dein Quam infunde, ae cireulus ellipsis elis videbitur. Hin sicile colli rex. eur Sol Se Luna in Horizonte no
nunquam figara elliptiea prediti videaatur, dum eatiplaribui ab dat vaporibu . ' .
313쪽
Theom a. 4. Luna est corpus opaeum in in intra ec v lles, di terram fir m ae maria distinctum. Demoni ratio. In Melipsi solari Luna interponitur inter solem diterram, Proindeque e parte Soli obversa illumina-εur. sam n pellueida foret Luna. Solis radios trans mitteret. Quod cum minime fiat, Lunam esse eo Pus opacum rite concluditur. Idem confirmant montium Lunarium umbrie Soli semper oppositae. In superficie Lunari quaedam partes caetet is elatio-i s cernuntur N. i 38. Has montes dicimus. tibii .utem montes ibi Sc valles. Luna igitur in montesti valles distinguitur. ' In Luna magnae reperiuntur maeulae, sive spatia j mpla, quae minus luminis reflectunt, planaeque sunt ac saevis superficiei N. 136 Iam vero corpora fluida Planam habent ae laevem superficiem, minusque tu minis reflectunt, eum radiorum partem utpote pellu cida transmittant, vel imbibant. Naeuiae ipitur Lunares perpetuae iunt corpus fluidum; proinde mari vocari polluat. Corollarium ἔ.ι44. Partes in maculis grandioribus magis lueidas
iure creduntur Qlidae, quod olus luminis reflea intrias igitur insularum nomine donare licebit Uel si Partes pi fatae minores sint Sc ad marium littora Positae, rup*s aut promontoria si placet, nominara Potari . . Corollarium a. i s. Cum in eces ipsi Solari Luna utpote eorpuacpacum umbram si iam in terram projiciat, eiquo hoc modo Solis radios subdueat, ecclipsis Solaria
.. 44. Miero metrum sive instrumentum rebusvis moriendis aptum construere
Reso uti . IN foeo teleseo pii Astronomici annesum aeneum applica eum duabus cochleis AB&cia ara mim, silaatum si ri possunt, spiraria
314쪽
dirige, quae in AEquatore movetur. Re Ope ho. rolo oti ae curatissimi minuta 8c secunda diligenter numeri qirae transeunt dum stella ab unius cochleα extremitate usque ad alteri in extremitatun mn Vetur. Haec minuta temporis ope tegulae aurea Ari h. N.
ges, quot spii in uni minuto AEquatoris rei insileant. Hoc pacto. tabulam construere poteris, qua cuivi spirarum numero sua attribuantur minuta secunda. His ita sonstitutis si tale sto pium in maculam quandam. lunarem v. g. dirigas, & cochlea sita Zoongs, ut e utraque parte maculae circumferen iam attinRbnt, ac dein quoties cochleae circumagi debeant, donec eo . veniant, probe attendas; notatus spirarum nMmerus in constructa tabula indicabit, quot minuta: prima sic secunda maculae latitudo aut longitudo contineat. Descriptum igitur instruirentum minimis etiam in cael .
distintiis mutiendis aptum deprehenditur. i i Obsc tio II. 47. Venus & Mereurius telescopio spectati sim II lim fore.cum Luna N. ii luminis vicissitu tinein pati deprehenduntur. Sed Sc in Marte idem fere ob. servatur. Observatio 18.
i t. Petrus Gassendus omnium primus Meretiri Ia transitum per discum Solis oh servavit An. i 63 i. Sepost illum alii pIures. In Sole autem apparet Mer- . carius ad instar maculae rotundae. Hoc modoi Ieremias Hor ius Anglus An. i 630 die E; Nov. viditia Sol e Venerem: spectaculum alias nunquam vii vina nec videanum uspue ad diem et i Μay An. 1761.
49. Venus exacte observata ac paulo post So- δο lis occasum in Horigonte visa orbe pleno micat; qu Vero magis a Sole recedit, eo magis lumen decrem - . Qit, donee maxima ab eodem di itantia, quae 43'- nunquam su pera i semi plena tantum appareat. Dehitia us Soli accedem lumea continuo amittit . ac mox ante. e. A ' . Scio
315쪽
Solis ortum visa minima sui parte illuminata cernituri, quo vero magis dehine a Sole recedit, eo plus luini minis recuperat, donee in maxima denuo dilhantia rursus seminena conspiciatur: inde tandem accedens ad Solem continuo magis illuminatur, donec clusodem radiis immergenda orbe pleno fulgeat.
. Iso, Idem observatur in Mercurio. Huius au- Πtem maxima a Sole distanti A a 8' gradu nunquam superat. Corollaria I xi .. Uenux igitur Sc Mercurius . eirea Solem moventur, proindeque nunc illo superiores, atque a teris. xa remotiores, nunc inferior ac terrae vinctores sunt. Nercurius autem utpote qui mipus a Sole recedit,i minori circa illum distantia moveri necesse est.
sa. Ventra Solis ortum praecedens yboobρrus mae sequens Heverus vc
Lucifer: occatam utro. , . Obsev tio ai. 333. Teleseopiis grandioribus, in Venere . Obse , --.vantur montes, quemadmodum in Luna; at in reli- ιδ quis Planetis nulli hactenusi fuere detecti. Domi- Ionus Cassini duas in Venere saepius, observavit maculas, Juatuor in Μarte abscuriores, An. i 666, di in eoinem planeta,sed alio tempore duas majores. In Iov' idem varias deprehendit maculas. in Mercurio nullae hactenus observatae sunt maculae propter vivam Hils Iucem et neque in Saturno ob nimiam ejusdem a terra distantiam. In medio Martis fascia quaeda inlatior Sc obseura deprehenditur. Iupiter quoque Ob- Iascuris quibusdam fasciis cingitur, quῖς modo plures, . Amodo pauciores plerumque autem duae apparent, in iisque maculae quaedam albicantes conspisiuntur ex interruptione forsan fasciarum oriundae. Si tum suum fastiae mutant non ontum erga invicem sed di respectu totius planetae. .
1s4 Ex observatione maeularum eolligit Cassint Iovem intra o horarum Scro minutorum. Martem in. tr3 2ε horarum di o Mautorum,di vcaerem intra a
316쪽
horarum spatium ei rea axem suum volvi i proinde/sus ςsse corpora sphaerica. Corollarium a. , res. Credibile quoque est, reliquos daos Plan
eis Μereurium 8c Saturnum circa axes suos volvi, quamvis hoe nullae demonstrent observationes,
nee temput intra quod fit determinari possit. Do Saturno tamen hoc eonpete Cassini ex observation Zonarum quarundam, quae in rpso quandoque vi sinuntur. Sehohon. is 6 l unam eirea axem suum intra tempus, quin terram circumit. movers primus demonstravit Nev ton,eo quod eandem si mper sui partem terrae obvertat.
III f is . Anno 16io Galli laeus circa Iovem quatuori detexit stellulas, qui una cum ipso ςirquitum persis, 17 unt, sed respectu ipsus situm mutant. scholion. ς 3. Hae stellulae a Galli o sidera Medicaa die is
eo ni nomine Satellites Iovis vocantur: prima qui dem tot is Mercurius, secundaJovis aus, tertia Iovis Iupiter Sc quarta Iovis Saturnos. Observallo a 3. tys Cassini phirimis observationibus maxima Indu stria instituiti compertus est,quod primus Iovis satelle Iovem circumeat intra diem i,horas 1 g,minuta prima a t, minuta secunda 36 : secundu 3 intra 3M. 33,h. m. set S. tertiui intra T, d 3 h. s6 m. 4o S. di quartus intra iis des h, ς na. 6 s. Maxima primi a Iove distantia non excedit tres Jovis diametros, nequς scis
eundi r diametros, nec tertii η, nec qu mi i . , Obstervat o 24, 6o. Satentes Iovis ad tempus oeusi nostris su trahuntur. dum a Sole per Iovem sine ρ recta in illos duci potest. Idem in Saturni sateliit iis obseris vavit Cassini junior An. 17 rossarium
t σε. Lumine igitur suo privantur eaelo sereno. Se
317쪽
Quare eorpora sint opaca, quae a Sole issum inanis tur, quemadmodum es Luna, di quoniam nil tumiis nis a Iove accipiunt, eR Parte Soli aversa manena
obscura. Observatio 162. Satellites Iovi appropinquantes obfujorem
eius videri nequeunt. Dum Solem inter lovem moventur, rotunda plerumque in Iove observatur maeula, di Satasii tes ipsi non videntur.
M. Quoniam Satellites sunt eorpora opaea, quael rumen suunt a Sole mutuantur c N. ici. umbram, soli aversam projiciunt Opt. N. ob quare in eula in Iove. visa. Satellite ipsum inter 8c Sole in posito, Satelliuis est umbra, quae eum rotunda sit, Sa-i tellitem ipsum eorpus esse sphaericlini eolligitur. i copi. 37.9 , Scholion. io . Cur satelles ipse umbram in Iovem proiiciisens non videatur, di cur umbra illa siste macula in Ioisi ve visa Satellite projiciente saepe maior appareat, non consentiunt Astronomi. Observatio 26 r6ς. Circa Saturnum pariter telescopiis maioribus cassi iii 4. detexit stellulas, unam vero Hugentus, quae Et Saturni Satellites dicuntur. Idem Cassini pluriis mis institutis observationibus ostendit, quod pridius Satellitum intra diem unam, at h. t 8 m. 3Is seoaeundus intra a d. ir h. i ni 11. t tertius intra 4 d. 13 h. 47 m. tos quartus intra is d. II h. 4t m. Ei s. εe quintus intra74d 7 h. 33m. y7,s circa Satur. imum moveatur. O ervatio 27. 366. Saturnus Planetarum a fio, s refliotissimus n.arias induere formas videtur': modo enim rotun- -
dus, modo ellipticus, naodo ansuas quibuidam instructus cernitur,ita ut stellae fixae per illas videri Dcssiriti Harum mutationum causam invenire se posse despera ovant Astronomi, cum clarissimus Hugenius rem omisnem per annulum latum Saturno circumpositum se. aciter expedivit. Corollarium. - Π, 16ν. Elh igitur Saturnus sphaericae, ut reliqui pla- , actae, sed amulo quodam latiore, oujus Diameter ad
318쪽
Saturui diametrum se habee ut D. ad s. eo fere modo, quo sphaera armillam HotiEonte cingitur. Ita.. que eum hujus anmili plamina sic dispositu in sit, uecontinuatam per terrae centrum transre debeat; tum a nobis prae sua exuitate non cerniture ac Saturnus omnino sphaericus apparet. Sed si planum annuli o sique nobis exhibeaturi tum ut ellipsis conspicitur. Sebosion x. . E.
a Saturni centro distat, secundiis iἰ,tertius It . quar tu 4, 8c quintus i σὲ . Sebohonx. 6 p. Ex Hactenus dictis Saturno, Iove, Μarte, Venere fc Mercurio eolligendum facile, quod sint corpora Lunae similia. Observatio 28. 7o. Iupiter An. Saturnum, Mars An. sylIovem, Venus Martem An. Ir po ti Nercurium, L na Venerent An. isa; subduxit oculis. Ricciolus quoque varios recenset casus, quibus stillae fixae a Iove & Μarth fuerant oculis 1ubtracti. rollarium. . I t. Saturnus igitur saltem obdunionis tempore magis a terra distabat quam Iupiter, Iupiter magis quam Μars, Mars magis quam Venus, Venus main sis quam Luna, & steliae fixae magis quam ' Μara aut Iupiter. i . Problema et it 7 a. Apparehiem stellarum. diametrum meti λ. Resolutio Host ope Mierometrὶ N. 146 fieri debet. oe
lari autem colorato utendum, non tantum dum Solem, sed & dum Venerem aut Mercurium metiri, ut quomodcunque observare cogitas : idque otinimium utriusque Planetae fulgorem. Oculare tamen minus coloratum esse oportet, in horum duorum P uetarum, quam in Soιii observatione.
Corollarium.' t 73. Apparentem Solis,Lunae, scesiorum Planetarum diametrum modo majorem, modo minoiem d Prehendes. Ilios igitur nunc terrae vinctores, nunc ab eadem remotiores esse necenario cossi iI. - in
319쪽
scholion. i 4. Apparem Planetarum diameter iuxta Huge.
nium observatorem dexterrimum ita se habet Diame te e Solis in media distantia a terra 3o, m. τ ,s. Veneoris I , m. as ,s. Martis 3o Iovis ι, m. 4,s Saturni3o, s. sed annuli i m. t 8 : s. Merciiris amem juxta Hevelium , s. &. Lunae diameter Observante de la Hire. I in maxima distantia 29 . 3o, sin minima diactantia a terra 33, m 3 os continet. Fixarum vero diametrum micrometro metiri non datur, curn ex. qui sitissimis etiam telescopiis observatae non uisipuneista videantur.
γ x s.. Apparem dianacter Saturni, Iovis, Sc Martis eo majores cernuntur, quo masis hi planetae a Solo distant; ita quidem ut diametet Martis octies maior appareat, dum hia ago' a Sole distat, quam duid Soli vicinus est.
t 6. Hi ergo Plane se Soli oppositi a terra sunt reo motiores quam dum Sosi conjunguntur.
'7. Saturnus periodum suam absolvit anno triogesimo, videlicet intra io εο dies, horas 4, minuta S; Iupiter anno duodecimo, nenipe intradies 43so.
horas I minuta r9: Mars anno secundo, nempe intrao 86 dies, 23 horas, minuta et r. Venus &Mercuitustina cum Sole quotannis Zodiacum percurrero via dentur. Motus tamen eiusdem PIanetae non est R. qualis, cum aequales Zodiacj arcus inaequalibus temporibus percurrat. Motus igitur modo velocior, modo tardior. Loca ubi haec motus differentia pedi
cipitur, i So ab invicem distant. , Observatio II. 8 7. s. saturnus, Iupiter, Si Mars vicini oret soli eere.
eius moventur, quam ab eodem remoti . Dum i lova Sole distant revsrtuntur: antequam reverti inchois
'nt, di postquam reverti desinunt per aliquod tem- pua stant immobiles ta codem caeli loco. . De
320쪽
non tio 34. '. Dum res a progi ediuntur, Planetae directudum stant im itobiles, stationarii, di dum rei et tum
tro Retrogradi tardius moventur Planetae quata directi. Ric Mars Soli appropinquans uno die spatium 47 minutorum, re rogradus vero non nisi a conficit.
Ist Tempora directionis, stationis,& retrogradat . unci eodem': Planeta non semper conveniundo eque arcus Zodiaci sunt semper in his easibus sequa let, ut praeprimis in Marte observare licet. Satur per dies circiter 244, Iupiter per 284, Mars os, distenus est. 3, porct, u per h. ae per x dies Statio. Martiis. h per i*ti χι per i o. ae per 7s dies retro. madu, i, fere septem, decem , aedecem aut ducia decim gradibru revertitur.
Observatio 34Mercurius 8c veniis Sole superiores directe te telerius moventur: eodem vero inferiores tardiuim uentur, ae retrogradi fiunt dum eidem conjungu tur. Mercurius directivest 93 circiter diebus, ι 1 h tis staticinarius, Fc x a diebus retrogradus. Venus antem . 4a diebuι directa est uno stationaria, 4. retrograda.
83. Planetae nune Borealem nune Australem, quandoque nullam habent latitudinem c N. ro. rodariu' . et 34. illorum igitur orbita in duobu1 punctis seeraveclipticam, Observat:o 36.rss. Luna nunquam fit stationaria, nee retograda, modo tamen celeritis, modo tardius movetur, ita ut distrimen facillime percipi possit. Lunae distantia maxima a terra major elitu quadraturis,quam in Novia uvio, aut Plenilunio: eiu qi.e motus eth magis inm ualis citc quadraturas, quam virea Novilunium. - aut Picui, iu- ει,