장음표시 사용
321쪽
Scholion. . r 86. Ad haec phoenomena explicanda varia hactenus excogitata fuere systemata, & hypotheses , quarnm praecipuae sunt Copernicana , & Tychonica , quas breviter eonfictrare juvat.
387. Hypothesis Tychonica ad expicam da Astronomiae phaenomena lassicit.
s Hypothesis Tychonica terram statuit IT
, immobilem in centro , aut prope centrum Α, firmamenti: Solem vero in centro motus planetarum , nisi quod Lunam circa terram convesci decernat. Τtia igitur in h e hy- . pothesi circa terram tanquam centrum moventur , Luna , quae ipsi proxima est, motu menstruo ; sol, qui est remotior, α quasi medius motu annuo ; ac firmamentum denique seu sphaera fixarum, quae remotissima est, motu lento nempe as Oannorum. Circa solem quinque Planetae speciales motus obeunt. Mercurius trimestrem , Venus octimestrem, Mars biens nem &ta ea quidem lege , ut sol annuo P. Andr. GordonPhil. P. II. V motu
322쪽
3os motu Zodiacum percurrens illos Omnes circumvehat in luper ut Mercurius &Venus suis circa illum revolutionibus non complectantur terram , illam vero suis complectantur Mars, Iupiter , & Saturnus : ac specialiter Mars interdum , puta cum est in A fiat terrae propior quam sol. Quae omnia intellectu facilia sunt ex fig. is. Praeterea cum omnis Planetica regio a sole sic abripiatur secundum Tychonem , ut ipsa axis sui parallelismum semper servet : ac insuper speciales cuilibet Planetae circa solem motus competat; eX Utroque tum abductionis a solo , tum conversonis circa solem motu exurgit motus tertius spiralis aut spirali convolutioni fere similis, qualem Πg. I 6. exhibet. Sit terra F & circulus solis annuus G in quo sol moveatur. Si Iupiter V. g. fuerit in A & moveatur in B, erit stationarius; quia neque fecundum neque contra signo rum seriem moveri intelligitur. Si ex utranseat in C. erit directus; quia Secundum signorum ordinem progredietur. A puncto C in punctum D rursus erit flationarius; sed a D in si retrogradus, quia contra signorum seriem abducetur. Ρlanetae tamen singulis annis integram spiram non absolvunt; sed illud adhuc tempus requiritur, quod necessarium est, vel ut
sol iterum Planetae conjungatur 3 si nempe spiralis
323쪽
. O ao spiralis motus initium sumatur a conjunctione : vel ipsi opponatur, si ab oppositione initium istius spiralis motus repetatur. . Quocirca I i. hujusmodi spirae in Iovis cir- culo, 29. in iSaturni circulo sunt conspiciendae. Hae spirae majores sunt in Iove quam in Saturno , & adhuc majores in Marte quam in Iove &c. Unde longior temporis mora in Marte requiritur, quam in Iove, longior idem in Iove quam in Saturno , ut eae spirae conficiantur. Unde manifestum evadit , quod hypothesis Tychonica ad explicanda Astronomiae phaenomena susticiat.
188. Descripta hypothesis P ehonica dicitur ab ejus structore Tychone Brahaeo nobili Dano Astronomo celeberrimo, qui inclinante saeculo decimo sexto post plurimas observationes maxima industria institutas hanc tandem statuit hypothesin, quod Ptolomaeo systemate rejecto Copernicanum scripturae Auctoritati)contraire videretur. Theorema
. Hypothesis Copernicana explican- . dissiderum motibus aptissima est , captu que facillima. V a Dem
324쪽
Iuxta hanc hypothesin sol in mundi cera-
/ ro constituitur , solumque circa axem , x7 suum movetur. Solem proxime ambit Mercurius , qui spatio paene trimestri circa ipsum vertitur: tum Venus, quae intra octo menses cursum perficit : postea se, quitur magnus Orbis , quem annuo motui terra peragrat, dum quotidie circa axem suum volvitur. Circum terram Luna in ellipsi intra mensem circumagitur. Magnum terrae orbem excipit circulus Martis, quem Mars duorum fere annorum spatio percurrit: succedit circulus Jovis; Iupiter in suo orbe intra duodecim , Saturnus in ' tra triginta annos periodos suas absolvunt. Praeterea quemadmodum Luna circa terram convertitur: sic circa Jovem quat Mor ejus satellites velut lunulae, & circa Saturnum quinque Volvuntur. Iam dum terra motu diurno ab occasu in Ortum convertitur, sol & stellae nobis, ab ortu in occasum circumagi videntur;
unde diei noctisque vicissitudo recte sequi
Τerra non tantum circa suum axem Vol
vitur , sed etiam singulis diebus in Zodia- eo progreditur juxta signorum seriem, eom. . , quo globus in plano volutus
325쪽
secundum plani longitudinem promovetur, dum interim ipsius superficies circa centrum aXemque reVOlVitur. Cum igi-. 3 rtur terra existit inter solem& unum signum, A tum sol tegit oppositum , & in eo essae Vi- 1 g. detur. v. g. Si terra posita sit inter arietem& solem, sol apparet & in libra : si terrast in Cancro, seu inter solem & Cancrum sol in Capricorno conspicitur : uno Verbo, cum terra est in singulis Borealibus , sol in Australibus apparet, & vicissim. Quod sol diutius in singulis Borea-
Iibus versari deprehendatur , id contingit, quod terra diutius moretur in Australibus,& proinde movetur in circulo excentrico, vel potius in ellipsi, in cujus altero foco . aut proxime sol sit constitutus. Idem sentiendum de reliquis Planetis omnibus , , quoad orbitae figuram ellipticam. Axis terrae axi aequatoris seu axi mundi semper parallelus est conspiciendus. Si enim esset parallelus axi Ecclipticae . dies
forent noctibus omni loco ac tempore aequales , nec ulla tempestatum accideret mutatio. Sed cum terrae axis utpote aximundi parallelus, ab axe Ecclipticae 23. gradibus cum semisse recedat, & proinde ita inclinatus sit ad planum Ecclipticae , ut
cum eo efficiat angulum 66 3o: cum suum cum axe mundi semper tueatur parallelismum, seu in easdem caeli partes sensit-
326쪽
biles semper obvertatur ; hinc sit ut dum
terra motu annuo circum solem vertitur. solitae tempestatum vicissitudines statis temporibus redeant. , Venus & Mercurius cursum suum circa Solem citius absolvunt, quam terra, quia' circulos describunt Soli propiores: & ipsa terra ob eandem causam citius quam - Mars, Iupiter, & Saturnus periodum absolvit. . Unde fit, ut nonnunquam terra inter superiores Planetas ac solem praetereat, quemadmodum Mercurius & Venus intra Solem &' terram aliquando transeunt. Hinc etiam facile colligitur , cur Venus &Mercurius non nisi paulo post solis occasum vel ante illius ortum cernantur . &non nisi ad certam distantiam ab illo recedant: nec minus, cur in omnibus successives g-i Dis Videantur , ut mox de sole dictum.
Cum Planetae moveantur in circulis Terrae excentricis , sive quorum centrum Terra non occupat ; illorum motus nunc ce-- - - lerior, dum nempe Terrae viciniores sunt,
i nunc tardior, cum ab eadem magis di D, d tant. Ponamus Planetam ex H per C in V I motum : e terra tamen A observatus non nisi dimidium Zodiacum G D E peragrasse videbitur , cum tamen revera ultra illius dimidium confecerit. Dum item
Planeta ex 1 per L in H movetur ; dimidium pariter Lodiaci absolvisse videtur ,
327쪽
cum tamen revera minus absolverit. Primo igitur tempore tardius moveri videbi eur, altero celerius , cum revera ubique aequalis fuerit motu S.
Si terra sit in H , dn E , n in F ,,HI in G, omnesilii Planetae in eodem cum sole is
caeli loco cernentur. Sin autem Terra in
D , S Planetae praedicti in priori loco ,
I8o a sole tremoti videntur. Idem accidit Terra in H & Planetis in I L M constitu- tis. Unde patet Planetas superiores esse remotiores a terra circa illorum eum sole conjunctionem , quam dum eidem Oppo- .
Terrae in D collocatae in C 'in B constituti sunt viciniores quam sol : ab eadem vero in H constituta sunt sole re
Iam quod spectat ad staliones , retro gradationes & directiones Planetarum , mira facilitate citra epicyclorum ambages in hac hypothesii explicantur; quippe apparentes tantum sunt, non Verre : neque e sole cernerentur, sed ob terrae translationem
solo visu ipsis a iunguntur. . III
Sit terra in A, Iupiter in I , eum refe- etorens ad arcum firmamenti cernes in a, &in eodem cum sole loco e progrediatur Terra in B, & in et , eumque cernesi inb: &ex Cin 3 constitutum referes ad C. ,
328쪽
ubi in Zodiaco directe moveri videtur. Verum si1 terra procedat in D , & d in q, eum videbis in a, & ex Ε per s in e. Hinc
soli oppositus videtur esse retrogradus.
Idem cie Marte & Saturno dicendum. Iv Sit Terra in A , Mercurius m i , eum que videbis in a : progrediatur terra in Bai & Mercurius in a , ac videbitur in bi&se porro. Si vero Terra in D , Mercurius in A perveniat, eum referes in d , &retrogradus videbitur. Fit igitur retro-sradus dum sole inferior circa eundem cum plo Zodiaci laeum cernatur. De Venere par esto judicium. Stationes quoque pers item figuram pari facilitate explicantur. Ex his omnibus patet, hypothesin Co- pernicanam explicandis Astronomiae phae nomenis esse aptissimam.
19o. Hypothesis descripta dicitur Co-
pernicana a Nicolao Copernico Warmienus Ecclesiae ini Polonia Canonico e Dora oriundo, hujus hypothesis non quidem in- Ventore cum plurimis ante ipsum saeculis, Pythagoras, Aristarchus & alii plures ferme ita senserint sed restauratore celeberrimo , ae de Astronomia optime merito.
329쪽
H versetur , nulla tamen in stella fixa observatur paralaxis 4 quoniam integer or- bitae terrae diameter D H non nisi ut punctum haberi volunt respectu distantiae fixarum a Terra.
T92. Punctum ellipsis L ubi planeta soli
A proximus est, dicitur Perihelium : pun- stum vero D , ubi planeta maxime a sole distat, Aphelium vocatur. Qui soli motum circa terram tribuunt, punctum L dicunt Perigaeum , punctum vero D Apogaeum.
Problema 2s.193. Orbis terraquei diametrum explo
Sumantur duae urbes sub eodem Meridiano constitutae . quales sunt Lutetiae &Ambianum in Gallia. In utraque Observetur Poli altitudo N b quae Lutetiae 48 , Ambiani vero 49 cum I circiter,
minutis deprehendetur. Τunc certum erit. rcum Meridiani terrestris Lutetiam inter & Ambianum interceptum unius esse circiter gradus. Cumque ambae istae u rbes
330쪽
ubi in Zodiaco directe moveri videtur. Verum sit terra procedat in D , & d in q, eum videbis in a, & ex Ε per s in e. Hinc soli oppositus videtur esse retrogradus. Idem ce Marte & Saturno dicendum Iu sit Terra in A , Mercurius m t , eum que videbis in a : progrediatur terr3 in Bat & Mercurius in a , ac videbitur in bi&se porro. Si vero Terra in D , Mercurius in A perveniat, eum referes in d, Sretrogradus videbitur. Fit igitur retro gradus dum sole inferior circa eundem cum lilo Zodiaci laeum cernitur. De Venere par esto judicium. Stationes quoque pers item figuram pari facilitate explicantur. Ex his omnibus patet, hypobhesin Co- pernicanam explicandis Astronomiae phae nomenis esse aptissimam.
19o. Hypothesis descripta dicitur Co- pernicana a Nicolao Copernico Warmien-ss Ecclesiae ini Polonia Canonico e Dora oriundo, hujus hypothesis non quidem in- Ventore cum plurimis ante ipsum saeculis, Pythagoras, Aristarchus & alii plures ferme ita senserint sed restauratore celeberrimo , ac de Astronomia optime merito.