장음표시 사용
61쪽
tem viduam solandam , ad nepotum curam tu
telamque suscipiendam. Ille praetoriam Pr uinciam diu pertaesus, id saltem commodi, ex graui illo familiae incommodo sibi collige dum putauit, ut oblata occasione domestici vulneis eis, publicae gubernationis fasces deponat: quapropter rei familiaris impedimenta causatus, honestaque missione ab senatu impetrata , eo magistatu& imperio se quam primum abdicauit, & ex eadem Aemiliana gente nouo prael re subrogato , Venetias contendit. Quam vero libenter & peramanter in primo congressa ab oppidanis exceptus, tam mox aegrῆ & per moleste in digressit dimissiis. Cum primum V netias attigit , duo maxime nepotum gratia
praestitit r alterum, quod tenellos adhuc puerorum animos ad omnem pietatem informanis dos , honestis moribus imbuendos , studiisque literarum erudiendos curauit; Alterum, quod, cum illis multae atque amplae variis in locis res rationesque cum multis essent a Patre contractat , earum ille procurationem suscepit accuratissimam, R illorum mereaturis faciundis, reique augendae se diligenter tradidit . Ne mirini autem mirum, aut nouum esse debet homines natalibus stobiles , & honorum luce conspicuos mercimonijs implicari, quando non m do liberis in Ciuitatibus, veteri consuetudine approbante, factum est , ut nihil mercatura
nobilitati officiat; quod apud Ianuenses , Lucenses, Epidaurios , aliosque liberos homines
, quorum institutia i di legibus nullam
62쪽
nobilitatis iacturam tractandaru mercium os
cupatio cuiquam ciuium parit; Sed multo ma gis etiam, quod, si rem suis pendamus momentis , si antiquorum diligenter discutiamus in numenta , & illustrium testimonio scriptorum, parique rationum suffragio,& exemplorum c pia , nobilem hominem mercaturam haud d decere comperiemus; sordidam semper, ac vilem excipio,quam ciuibus suis interdixerat Lyeurgus, & nobilioribus exercendam vetuit Aristoteles . Necesse est enim huiusmodi homines sordidos esse, ac pusillos; ut qui lucello magnopere inseruiunt, quaestuique is protius d dunt; ac proinde nullius honestae rei studio incendi , nullius praeclari facinoris gloria duci consueuerunt. Quod luculenter expressit Cicero. Mercatura autem , inquit ille, si tenuis est, p sordidaputanda en; Ii magna, O copio, , multa νη- diquὸ apportans, multisque sine vanitate impertiens, non en admodum vituperanda. Sed veterum dictis illustria grauissimorum hominu accediat exem pluὐκ aspia . Solon, qui & sapiens unus suit ex septem, vita. ει legum scriptor longe prudentissimus, cum ei perangusta domi res familiaris esset, propin terea quod pater ad beneficentiam propensior Patrimonium valde imminuisset, ad mercaturam, rei augendae gratia, se contulit. Thale tem quoque mercaturam exercuisse auctor est Aristoteles . platoni etiam olei in Aegyptum exportationem peregrinationis viaticum sup- In visa peditasse, docet Plutarcus. De Zenone
teret Stoicae familiae Plincipe sunt, qui idem
63쪽
, o Deetita Hieronymi Aemiliani
ex Laertio haud leui coniectura alfirmet; propterea, quod purpuram ex Phamice mercatum tradat; non alia certa causa, ut coniiciunt, nisi ut iterum distrahendo quaestum aliquem face ret . Neque enim ea fortuna fuit Zeno, aut eo luxu, ut eam sibi vestem emeret. Auget etiam mercaturae fidem, quod ex pecunia quaestum Laeri quaerere illi familiare erat, Patremque Mamea mercatorem habuit. Catonem insuper Censorium , absolutum apud antiquos probitatis exemplar, negotiationi fuisse deditum, sequerarii Umercimonijs impIicasse auctor est Plutarchus. Sed a sapientibus ad nobilissimos, hoc est actReges , & Imperatores gradum faciamus . Τarquinius Priscus qui praeclaris virtutibus Romanorum Regnum est assecutus, quique:cultum Deorum nouis sacerdotijs illustrauit, Se-VAELMδη natum numero auxit, Equestrem ordinem fre- ' 'quentiorem reddidit,ex Patre mercatore me calor ipse extitit, & ingentes opes mercatu-D-υ. -ra congessit. Vespesianus Imperator, nons a' tum ante Imperium ad mercaturae quaestus,
sustinendae dignitatis causa , descendit; sed ,3x Suri. illo etiam adepto negotiationes palam ex e cuit , multa viliori emendo, quo pluris distraheret. Aelius Pertinax Imperator renunciatus, non secus mercaturam per suos homines exercere institit, ac se priuati ordinis extitisset. Addatur & hoc postremo loco. Mercurius Re D η μα α philosophus a priscis illis inter Deos relatus. ' quod mercaturae non modo operam dedit, sect
64쪽
que diuim honores illi dccreti. Vides igituedi Regiam, & Imperatoriam dignitatem, quia etiam diuinitatem mercatoribus ab antiquis deferri ; ut minus mirum sit, si eumdem homine nobilem esse ,& mercatorem saepe contingat. Sed ista longius prosequi praesentis non est in stituti; haec pro oblata occasione, leuiter delia hasse satis: nec enim Veneta nobilitas cuius quam eget defensione, cui primas deferri ita confesso est apud omnes . Ad Hieronymum re deamus , qui, nepotum suscepta tutela, integrRfide illorum bona curauit, nullo emolumento ianulla quaestus utilitate ductus; qu ippe non istis rebus labores ille suos metiebatur,sed Christianae charitatis ardore magis, quam utilitatis fruiactu, aut is anguinis coniunctione, ad ea procuranda motus , uberiores laborum suoium proinuentus a Deo, cuius causa erant suscepti, sibi pollicebatur.
Insignis in Veronymo morum mutatio . p. XII.
HAud segnior autem in suorum morum cui
tura . quim in rei familiaris administratione extitit Hieronymi induitria diligentia. Solutus enim grauioribus publicae gubernam tionis curis, diligentius cet pit spiritalium , ac coelestium rerum itudiis vacare ἔ vitiorum Om
nium in primis seruitutem depellere, & libera animi sui possessionem ab improbis & iniustis
65쪽
tus , ad verum Dominum omnino transferre statuit . Nec diuinarum rerum studio flagranti praesens numinis auxilium desuit di quod occulista virtute, ita coepit Hieronymi mentem animumque versare, ut admirabilis vitae correctio, di insignis morum emendatio breuissime extiterit. Nam, reiectis omnibus antei , aut ad vanitatem, aut ad luxum quaesitis uniuersa, tum in habitu, & ornatu corporis, tum indictis fefactis,ad grauitatem, di modestiam composita; excisae ad breues capillos luxuriantes comae, quibus maxime iuuentus aut calamistro compistis, aut in cincinnos inflexis , aut in obeliscum erectis, delectari solet. Venustas oris in spe ciem virilem commutatur; verborum parcus, ει prudens aestimator; Denique a seipso plane diuersus, atque in alterum mutatus totus apinparet ι ut in eo facile cerni posset diuinae gratiae atque benignitatis virtus & amplitudo . Cum autem numeris omnibus absolutam hominis conuersionem, S sui ipsius cognitione, & commissorum detestatione contineri didicisset; ha- Tum ille rudis rerum, S ignarus , diuini verbi Praeconibus, de superiori loco in Ecclesijs,sacris diebus ad populum differentibus aures dabat quam assidue attentissimas; quo facilitis animus salutaribus eorum monitis informatus, iareconditam & difficilem sui cognitionem deueniret; & praeteritorum scelerum dolorem coinciperet salutarem. Quo audiendi studio contestatam a Diuo Paulo veritatem illam saepius
66쪽
eax , O omni gladio ancipiti penetrabilior; quippe
inter audiendum incalescere, triliarique , α damnata rerum speciosarum vanitate, pauper
talis, & poenitentiae amore succendi , sibimet acriter indignari , quod verae uirtutis spreta dignitate, in tam viliai & obscoena deiecisset animum ; eoque cetlesti gladio admodum salubriter transverberatus, altis praecordiis concepta salutaris vulneris dolorem, modo ex oculis ubera fletu, modo ex pectore crebris singultibus, ae suspirijs erumpentibus . indicabat .mDimissa concione, ei templo dis densi non luxuiariabat in plausus quosdam vulgares,&inanes a sed in uberrimam virtutis solidae frugemi matu rescebat; non leui quadam animi titillatione. aut aurium dulcedine delinitus,sed corde coispunctus tacitu. ac meditabundus sanctiora vitae consilia loquens, abibat. Inde, Hier
nymi pectus diuini spiritus lumine in dies et
rius illustrante, coepit ipse intenta mentis acie, eum anteactae vitae ingratitudine & impuritate. coelestium bonorum magnitudio em S praestari. tiam diligenter eonferre; qua una cogitation disie ille afficiebatur interdum: vi, veluti sensibu destitutus, non modo nullum amplius e rerum terrenarum usu, atque aspectu solatium caperiret i sed ingens etiam earum odium, atque t
stidium hauriret . Tum saepὰ acrioribus eo scientiae stimulis agitatus, humi prostratus ad Christi signum de Cruce pendentis, mananti hus ubertim lachrymis, S superioris vitae annos
in amaritudiae adicia tua incinoria repetens 4
67쪽
Pedius tundere, oscula terrae figere, se identicem inter lachrymas,& singultus, ingratum, impium , mortalium omnium vilissimum caput, idemque scelestissimum vocitare; tum in sei sum asperius animaduertere, ac pene de uire. Sic humi diu haerens, quicquid fluxum, immunis dum . se sordidum antea in animo fuerat,id i tum, & longo lachrymarum imbre diluere,poeis nitentiae nitro expurgare, di cilestis charitatis incendio in araicordis concremare studebat aae euangelici publieani humilitatem aemulatus, non audebat oculos ad coelum tollere. Illud etiam identidem usurpabat it charitatis fetu re, diuinique amoris aestu exundante,ad sanctissimum Crucifixum conuolaret, eiusque pedes
a dicte complexus enixe deprecaretur: ut, quando seipsum aeterno Patri, pro totius mundi salute effuso sanguine, immaculatam hostiam in arae crucis litasset; sibi etiam misero peccatori tam pretiosi sanguinis sacrificium salutare esse prae cipereti: Haec ipsa verba crebro ingeminans rDulei time Iesu, non fu mihi Iudex , sed Saluator . Hocque illi erat per familiare iaculum, quoasingulis pene mometis quodcunq; aliud agens ,
in aures diuinas contorquere consueuerat. Fr
quentissimam Sancto Augustino fuisse eandem ferme orandi formulam, in haec verba legimus. Iesus eno mibi Iesu. Quae praecandi ratio eodem plane cum Hieronymi precatione recidit. V rum non ex Augustini scriptis adhuc illi ignotis hoc hauserat, sed eodem certe Magistro, quo
68쪽
iuili orationis' formula pari in eos effuso spiritu precum, instruxerat. Ad haec habitus ab eo Prudens aliquorum delectus , quibuscum frequenter agered, di familiariter versaretur: non ignarus, quam multa subsidia ad hominum mores in quamuis partem formandos ex priuata consuetudine petantur ; quin longe facilius homines prauorum congrestu ad impietatem traduci, quam bonorum stud ijs ad pietatem informari; Tanto procliuius malorum ad perinniciem, quam bonorum ad salutem impulsus, ει exempla caeci mortales sequuntur. Qua igitur diligentia malorum auersabatur familiaritatatem , eadem plane conquirebat bonorum, quos mirifice diligebat,& obseruabat, proposita sibi ante oculos non oscitanter fratet nae virtutis diasciplina , & morum sanctimonia; ut virtutum flores undecunque collectos in alvearium mel, Iiti cordis sedula aemulatione comportaret.
CV M in caeteris artibus magnum aliquid
atque arduum aggressuris, prudens omnino,& peritus Dux eligendus est: tum vero in spiritalis vitae disciplina , in qua una periculosum, Q anceps nimis sine rectore, di magistroversari , idque quotidie magis que virtutis difficultate qua intcrioris conscientiae molestia e
Periebatur Hieronymus; ut ideo pruden maliquem.
69쪽
aliquem uiru , piu, ac religiosum sibi deligenducensuerit: cuius consilio in studio pietatis uteretur,ne solus in stadio christianae virtutis obedi. rans in eius umbris, di imaginibus occupatus , ipsam solidam,& expressam virtutis rationem amitteret. E sacro igitur Canonicorum Lateo Tanensium ordine, quibus est per illustre, & an liquum Venet ijs templum, cui nomen Chari tati, delectus est dux spiritualis,& conscientis moderator Sacerdos doctus iuxta,ic pius. Huic annos plures confessiones audienti operam dedit Hieronymus, ab eo primum enixe con tendens, ut studia omnia sua dirigat, vota, voluntatesque componat, dicta, facta, cogitata Gmnia pro arbitrio, BQ prudentia moderetur sua ; se omnino futurum in praecipientis potestarite. Hieronymum ille excepit amanter suique muneris partes expleuit egregie ; nam salutis monita, virtutum praecepta, mundi, suique lysius contemptum inculcans sitienti animae aetermae vitae pocula abunde offerebat; quibus. illa sobrie inebriata, ad virtutum,S bonorum Opein xum studia maiori,quam antea impetu exarsit.
In primis illi persuasum, ut sacrae poenitentiae,&Eucharistiae mysteria frequentissime simul obiaret . quorum alterum, qua mysterij sanctitate, qua suae conscientiae infirmitate deiectus, tiacet frequentissime optaret, minus tamen freia quenter usurpabat; utili ut tum quidem puta-hat religione, & humilitate: non enim abstianebat,quod animus illi non esset ad sacrum epulum promptus , sed sicut Sanctum Petrum allois
70쪽
qui Christi amantissimum , ab eius conspectu ,
atque consortio reuocabat suae tenuitatis, ac peccatorum conscientia, atque ideo cum maxime cuperet adhaerere Christo calebat enim Domine ad quem ibimus verba vita aetem a babes cum tamen alias se profanum atq; immundum ZM. Cognosceret, aiebat; Exi d me Domine quia homo peccator sium . Caeterum, cum hoc sibi non adis
modum salutare e spirituali Magistro didicissee Hieronymus, propterea quod eo est esti pabulo
unicum exilii nostri latium, di humanae imbecillitatis praesidium contineretur,quo saepius re- Creatae piae mentes, praeter summam dulcedine, re eximiam iucunditatem, qua perfunduntur , ijs etiam virtutum praesidijs instruantur, quae nofacile hostis tempiterni viribus labefactari, &infringi valeant,cautior factus,saepius sacris epulis magno utique bono spiritali accumbebat, exindeque in morem duxit hebdomadis minimum singulis Poenitentiae sacramento peccatorum sese vinculis expedire ,& sacram Synaxim peragere. Et certe Sancti Augustini testimonio, illi licere quotidie sumere, qui dignam quotidie homine christiano vitam ducat, non
ignoramus . Praeterea ancipiti perturbatione suctuantis conscientiae stimulis eiusdem Magia stri consilio maxime consultum , illos enim carnifices implicatae mentis aculeos, quo scrupulos vocamus, adeo graues cum susceptae pietatis incommodo. atque etiam periculo experiebatur; ut illis agitatus,no diutius conscientiae diu