장음표시 사용
301쪽
298 IO. FRE. ΝSHEMII SUPPLEM. vere: concessit eam Brutus, et parte facultatum mulctatos in suas quemque sedes dimisit. VIII. Iam etiam ad Numantiam certabatur, quod bellum M. Popillius proconsul, cognita senatus Vinluntate , resumpserat. Ibi quum ad oppidum copias adduxisset, lentae primum obsidionis species fuit; quum procul solita ferocia Numantini, non, ut antea consueverant, ingredienti fines occurrissent; ne pro muris quidem exercitu, adeo metum simulabant, opposito. HOC ita constanter per aliquam multos dies factum, ut proconsuli iam fides fieret, domitam malis
et desperatione virtutem hostium esse: ideoque eo prosectus est siduciae, ut etiam scalas admovere moenibus auderet; neque tamen illum adhuc omnis providentia deseruerat, quin dolum latere Suspicaretur, quia ne tum quidem ad tuenda moenia excitari Numantinos animadvertebat. Signum itaque receptui dari iussit: cui dum a spe occupandae urbis segniter miles paret. neque eLiam servatis ordinibus recedere tam expeditum est, erumpunt in aversos et a scalis descendentes Numantini, magnaque strage edita totum exercitum sandunt sugantque. IX. Huius cladis fama nuntiisque perculsam civitatem terruerunt et prodigiorum minae, vix ullo anno Crebriorum, quam qui M. Aemilium Lepidum, C. Hostilium Mancinum consules habuit. Nam et Lanuvii , quum ibi consules ex more auspicarentur, pulli e cavea in silvam Laurentinam evolarunt; qNaesitique non comparuere: Praeneste sex ardens conspecta in ca lo criit; et sereno tonuerat: Incus Fracinus per millia passuum quinque, CauSiS non DPPa
302쪽
rentibus, in omnem partem exundavit: in Graecostasi et comitio sanguine nuxit: Esquiliis equuleus cum quinque pedibus natus: multa Vrbis loca fulmine
X. At cius visum, quod M. Claudius praetor, qui
in pluvinciam iturus Terracinae navem conSCenderat, nave fulmine icta, conflagravit. His terroribus ex haruspicum responso procuratis, C. Hostilius Marmcinus, cui bellum numa in 'um evenerat, per Latium et Etruriam in Ligures prosectus est, ut a portu Verculis Monoeci in Hispaniam navigaret. Sed consilium mutare coegit ominosae vocis ex improviso auditae terribilis religio, his ipsis verbis, auctore non Con- Specto, resonantibus: ci Mane, Mancine n. Itaquemn e , quam conscenderat, relicta, Genuam ivit, ut indo solvoret. Ibi repertum in mari serpentem serunt, intctrque manus comprehendentium effugisse. Tristissimorum eventuum haec signa fuisse, tum quoque creditum ; sed indubitanter post res auspicio ductuque Mancini parum prospere gestas. Quamquam enim acceptum a M. Popillio exercitum, priusquam disciplina corrigeretur, haudquaquam parem hosti sem-cissimo ratus. in castris, quae et paulo ante fugientes texerant, continere studuisset; tamen, quia propinqu-ΟPpido castra erant, vitari nequibat, quin Saepius vliqua/parte copiarum confligendum necessario esset: quibus proeliis plerisque omnibus numantinia VCS Superior consulem exercitumquc romunum haud magis praesentibus damnis, quam ita suturum desperatione, fatigabat.
303쪽
XI. Interea non minoribus animis, quamquam civili et incruento certamine, in Urbe depugnatum. L. Cassius tribunus plebis Iegem PromulgaVerat, uis ex Plo Gabiniae, quae biennio ante Iara de comitias erat, etiam in iudicias sufama per tabellam ferrentur. Iam Gabinia lex potentioribus displicuerat, quorum in suffragiis moderandis regnum enervabat. Nuno si
idem in iudiciis fieret, plane in ordinem redigi, nihiImagnopere prae infimis .ibusdam valituros haud
Obscure indignabantur. Itaque M. Aemilius cos. clara temporibus illis Eloquentia, contrariis actionibus, vindicare ius antiquum conatus , inimicitiarum cum Cassio semina causasque inde collegit, sive dudum Contractas acrius irritavit. XII. Neque absonum vero est, quum a L. CassionCCuSatum eSse Constet, ab illa causa prosectis odiis iudicium rarissimi criminis conflatum ipsi fuisse: nam in agro nisi onsi villam habere dicebatur, nimis in s blime editam. Hoc in magnam invidiam accusator rapuit , non villam ibi, sed arcem ab homine libertatis aequae minime patiente structam esse, dictitans. Neque aliud causae video , cur gravi mulcta populi iudicio affectus sit eo tempore, quo iam saepe atrocia Crimina impunita manebant, quam quia dolorem suum populus iisdem suffragiis, quorum impugnari libertas videbatur, cupido vindicarit. Sed praeter consulem resistebat adhuc tabellariae legis M. Antius Briso, tanto potentior adversarius, quod ipse quoque tribunus plebis, actionibus Cassii iure saCPOSan tae Ρ testatis intercedero poterat. Ceterum hic ad extremum non perstitit, auctoritate P. Scipionis Asticani de
g. r. Cie. de Lege. III. ts; idem in Laelio. e. tet; idem in Bruto, e. 25. g. t a. val. Max. vllI t. - Cie. in Bruto; idem de Legg. - Flor. I l . 18. - Plui. In Graecho , e. 37.
304쪽
sacto lex perlata est. m. Interea C. Hostilius Mancinus, assiduis velitationibus omnia uequidquam expertus, quum Per petuo superiores Numantini essent, taedio assiduarum cladium subactus, relinquere castra noctu decrevit; ut longius abductum a conspectu hostium militem, qui iam nec vocem viri numantini, nec oculos ferre poterat, quiete et securitate ad recipiendam animum data, confirmaret. Eo Consilio por tenebras educto castris exercitu, solitudinem petit, locumque , ubi Fulvius Nobilior castra nuper habuerat. Hanc Prosectionem Numantinis casus prodidit, velut ad firmamdam prodigiorum fidem quaerente Viam sortuna. Tempus erat anni, per quud more numantino pueIIae nubiles elocabantur. Ambibant unius sexmosae
nuptias duo, genere ac virtute pares: eos ut Contentionibus , se molestia exsolveret irginis Pater, eum
sibi generum fore dixit, qui dextram hostis prior
retulisset: nam dextras hostium amputare, diisque dedicaro, iis regionibus solitum. Geminato instinctu accensi iuvenes, quum hinc amoris , inde virtutis
aemulatio saces admoVeret, ocius arma Capiunt. et silentio versus castra romana procedunι; deinde , postquam in via Occurrit nemo, propius subinde propiusque suggressi, solitudinem in castris esse vident; mirabundique , rem ad Suos referre statuunt.
XIV. Numantini, quod res erat, fugere profecto
Romanos arbitrati, sine mora coacti, ad millia hominum quatuor , Sequi abeuntes coepere: tanta enim in his virtus, tantusque hostium , ex praeteritarum
305쪽
Io. FRLlΝSHEMII SvPPLEM. rerum recordatione, Contemptus inerat, ut hac tam Parva manu ConSulem romanum, triginta millia militum ducentem, adoriri nihil cunctarentur. Et castra quidem a suis deserta Obiter occuparunt: Ceterum fugientium agmen Numantini assequuti consistere quum coegissent, trepidantes et consilii incertos udorti , quum Proximos quoSque, ceteris haudquaquam subvenientibus , Circum enirent, magnum numerum occiderunt; peritiaque locorum adiuti, licet multis partibus Pauciores essent, totum exercitum ita concluserunt, ut orto die nullam spem effugii, sed aspera et invia alibi loca, alihi his sormidabiliores Numantinorum cuneos Ostendente, victus ultima desperatione consul nec enim servandi exercitus alia ulla ratio apparebat in leges. hostium laedera serire cogeretur; hoc enim ipsi, gurin ad internecionem infelicis exercitus saevire liceret, maluerunt. XV. Do conditionibus, quum per alios tractaret Mancinus, negarunt Numantini, nisi Ti. Gracchosdem halituros: nam patris Tiberii magnam in Hispania famam et bellum sortiter gestum, et pax CeltibeDiae data, effecerat; ipsius etiam iuvenis clarum
virtute et probitate nomen erat : accedebat ex magistriatu auctoritas; nam in eum annum quaestor Cre tus , numantinam militium et consulem Mancinum
sorte acceperat. Gracchus igitur, ad hostes prosectus, quum in praesentia nihil obtineri melius Posset, pe-Ρigit , ut aequis legibus populo romano numantinoque foedus ac amicitia esset: quo facto quum haud obscure viginti millia civium romanoruin , praetor lixas et extraordinarios, ConSOrvasset, non dubitabat, quin illa opera sibi non modo nulli dotrimento, sed utiam Iaudi grati acquc, sutura ESSet.
g. i S. Diodor. apud vales. - Cic. de Murusi'. Resp. cap. 2o.
306쪽
XVI. Qua spe postea salsus, ad civitatem seditionibus ogitandam in tribunatu praeceps ferri coepit, ut suis
Iocis exponetur. TunC autem quum inter serendas conditiones commemoratum a Numantinis esset, quod rius foedus Po eianum sibi seruasum non fores, eo se parem huius quoque negotii mentiam metuere; COII- enit, ut consul iureiurando, quaestor A celerorum honestissimus quisque sponsione , se adstringererit, man-
Sura quae ρ igissent. Ita Numantini, dimissis Romanis , eastra diripuerunt: in quibus quia tabulas Tiberius reliquerat, quae rationes quuesturae contine bant, cum tribus aut quatuor sumiliarium Numantiam rediit, reddi sibi eas rogans, ut aduersus inimicorum calumnias uti hoc integritalis suae testimonio Posset. Numantini comiter exceptum, utque in urbem suam invitatum, restitutis tabulis, sumere praeterea iusserunt de praeda, quidquid optavisset. Ille tantummodo inure, quo ad sacra publica utebatur, recepto, ad consulem rediit: quem, licet illa calamitate miserrime perculsum depressumque, non ideo minori honoro atque pietate prosequebatur. XVII. Ab hoc in Urbem quum venisset, totum istud negotium aversis auribus acceptum est indignantium, eo decidisse Oirtutem famamque si uilis, ut Post tot annorum bella, Par demum , etiam sancita Per foederis religionem confessione, Roma Numantiae iudicaretur. Neque crebrior per eos dies sermo apud iratos orat, quam caudini foederis Poenam in hos esse renovandum, qui foederis illius infamiam retulissent. At parentes propinquique eorum, qui in exercitu erant, quod Tiberio su dobore salutem suorum intelligebant, de
307쪽
IO. FRE NUEM II SUPPLEM. consule quidem dedendo non dissensere e Tiberio parci volebant; huiusque in gratiam, ceteros etiam, qui in pari causa esse videbantur, eripere tendebant. XVIII. Cetevum senatui placuit, exte D ad causam dicendam ex Hivania Mancinum reνocari, collegamque eius M. Aemilim cum imPerse ad exercitum proficisci. Mancinum decedontem etiam Numantinorum Iegati sunt sequuti. His extra Vrbem manere iussis , ne recepti pacis approbatae hoc argumentum sacerent, munera nihilominus missa, ut Spes maneret, ComPoni, quod controVersum ESSlt, P se. XIX. Die senatus, Mancinus multa de necessitate
Pactorum Praelatus, Quando ita diis, inquit, imis mortalibus plaeuit, ut hueC sola tantam civium ro-M mariorum multitudinem servandi ratio superesset,
is eadem mihi iusta piaque videri debuit. Trigintari hominum millibus hinc armis hostium, inde locorum iniquitat clausis, suprema dies aderat, si fa-υ stidire perrexissem foedera, quae tali in sorte ultro M ambienda videbantur. Viderint, quibus parentes, D liberos , propinquos Servavi, quid de hoc consiIiois iudicaturi sint, per quod essectum est , ne ingens,, pars civitatis luctu et moerore mergeretur. Neque is tamen magna Anctura salus exercitus constitit: ni- is hil amissum est eorum, quao ante me consulem inis Hispania tenuistis. XX. G Vos autem oro quaesoque, Patres conscripti, is quum do hoc facto deliberabitis, ne praesentomis potius animorum habitum, postquam metus omnis ,, dccessit, quam illius temporis iaciem, quum pe-M riculorum et terroris plena omnia orant, in consilio is habeatis; neve potius quae facta maluissetis, quam
308쪽
l .MC. I. in. l.v Livi AM' 3ol, o quae potuerint fieri, cogitetis. Neminem c luidem is lacesso, quod et a moribus meis, et ab hoc tem- . pore meo alienissimum est: sed quis ignorat, qlian is tu superiorum consulum culpa nostras legiones a ignavia, quantus disciplinae contemptus incesseis rit 3 Quam ego ignaviam quotidianis velitationibus
is corrigere, animumque confirmaro Conatus , quum
is in me nihil desiderari passus essem, frustra sui, a quod neque pudore iam poterant, neque periculi. magnitudine, excitari: et robus perditis licentiosius . a me flagitabant, ut, quia nihil esset melius, ad
in eandem pacem descenderem, quam ante me Pom-ra peius impune pepigisset, cuiusquo non servatactis vindictam irata numina exigerent. XXI. is Et profecto si vorum amamus, minus est . mirandum, si in bello parum certae aequitatis.. acerbiores paulo eventus fuerunt: diis enim, diis. M inquam, prodentibus , discessum nostrum, quod M calamitatis omnis causa suit, senserunt Numantini., Quid enim tam in redibile, quam duos omnino Vi ... ros id noctis ad castra nostra succedere ausos 'ra deinde amor, aemulatio, nocedens a patre amata . stimulus, et haec omnia in id temporis momentum D concurrentia, quid aliud quam voluntatem con D siliumque deorum arguunt 8XXII. M Atque utinam illorum aut crodidissem ait is Spiciis, aut voci revocantium paruissem l Quam. γν quam Si recte rem putamus, proficisci me et adesseis rebus istis oportuit, ut, si necossum sit, in me imis caput, quidquid tempestatis inde impenderet, salvo is exercitu recideret. Sane patrum nostroriam is en moria, quum. florontissimis populi romani copiis
309쪽
M alicnissimo tempore perditis, Varro consul in Vr-M bem solus revertisset, gratiae sunt ei uti senatis is actae, quod de republica non desperasset, quam M prope desperationem sua temeritate udegerat. Mihi, is servato exercitu, venia facti suffecerit: quamquam x, et istam si quorundam negaverit severitas, dum mearu opera viginti amplius civium romanorum millia D salva vobis esse memineritis, laetus ae Iubens,
o quam dederitis , sorte defungar. MXXIII. Numantini deinde acciti, huno in modum verba secerunt. α Quid hoe tempore de nobis iudiis cetis, Patres conscripti, hostiumne, an amicorum
is numero habeamur, Urbe prohibiti, muneribus anis secti dubitamus: at illud nequaquam nobis ambiau guum est, quocumque apud VOS numero simus, M post pacem cum Ti. Graccho initam semper amic is rum et animos habuisse, et Praestitisse opera. Veis stris imperatoribus non solum annonam et milites,, ex formula, sed etiam et haee saepius supra num m rum, et alia , quae non erant foederibus expressis,M Diti o dedimus. Etiam his sedecim annis, ex quos, Segidensium negotio impliciti, arma non Contraaa VOS, Sed Ρm pace VeStra Cepimus, neque acerbi,s implacabilesque hostes fuimus: et simul atque spes,3 aliqua pacis ostensa nobis est, Pecuniam, VeStem, a Commeatum, et quidquid iubere ducibus vestris a placuit, praebuimus.
XXIV. ,, Pro his meritis aliud fore nihil, quams, contumelias iniuriasque, experti, qurim earum re rum pigeret puderetque, modum, quem sacere uin a ctores iIlarum noluerant, in armis quaerere Coaelixa sumus : quod' Nitimum mortalitati honesicium n is tura dedit, uti. ubi consumpta sPes OmniS CSt. a desperatione animentur, quicumque asperiora sibi Dissilireo by Goosl
310쪽
IN I. aC. LlB. lav LI IAM 3o is imponi putant, quam mortem non timenti serrari necessum eSt. Qui ct in commemorem, quoties,, consulibus vestris foedera nobiscum icta , deindari rupta sint ' quia tanto pacis desiderio tenebamur, is ut prudentes plerumque scientesque salleremur, . et toties experta fraude ad cautionem fugeremus 1, eruditi. Antea quoque non semel decepti, tamen
, Q. Pompeio habuimus fidem: quae si apud illum
M aliqua esset, neque postea Venisset in Deviculumis exercitus vester, neque in Praesensia nos labora.
XXV. is Nisi sorte diis immortalibus ita visum ost, is ut clavo documento minime sibi placero violatara temere pacta ostenderent; quo et nos ad serieodii foedus callidiores ab experimento essemus, et VOS M ad illud deinceps servandum, non ius tantum sa n que, sed etiam pudor, obligaret. A maioribus natura sic accepimus. duabus maxime rebus popuIum r is manum excellere, virtute, ac iustitia: ab altero, is habere, ut bello superari nequeat; ab ultero, ut is nolit beneficio vinci. Quum servare aut Perdereis vestrum exercitum in manu nostra esset, quod hu- . manius erat iacimus, ut dimitteremus incolumem. XXVI. o Pro hoc merito, ut iam pristinae foede. rum sponsiones sileant, nostro iuve pacem amici-- tiamque postulare poteramus; sed malumus preci- η bus agere. Vosque Per iurata toties numina. per M ipsos illos tam certos ultores periurii deos, rerra liberos, propinquos, cives deniqtae vestros, quiis nostro beneficio lucem hanc vident, obtestamur,n ne perditum excisumque eatis civitalem, cuius ea