Aristotelis Stagiritae Physicorum libri 8. Quibus adiecimus omnia illius opera, quae ad naturalem philosophiam spectare videbantur ..

발행: 1566년

분량: 828페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

i; Physicorum

τex. ii. scientiarum. Dubitabit autem aliquis si unus

specie motus sit, cum ex eodem idem in idem mutetur. Vt Vnum punctum ex hoc loco in hunc locum iterum, atque iterum. St. autem hoc est, erit circuntatio rect e lationi eadem, & volutio

ambulationi. An determinatum est, si id, in quo est,alterum est specie , quod diuersus motus circμωre a ieirculate autem a recto alterum specie. M-reto σο m nere igitur, & specie motus unus sic est. I simpliciter autem unus motus est, qui su Tς Α' stantia unus, & numero est. Quis autem huius Triu μη , moili manifestum erit diuidentibus. Triac rς- θη enim sunt numero , circa quae dicimus motum in ' unum, quod, & in quo,&quando. Dico autem

η νημφ' quod , quoniam necesse est esse aliquid , quod

mouetur Vt hcminem, aut aurum. & in aliquo In rempore hoc moueri, Ut in loco, aut in passione, dc quan-

omne molia do: in tempore enim omne mouetur.

ruri Horum autem genere quidem , aut specie Tex. 3s. esse unum est in re , in qua mouetur. contiguum Et a recim autem erat in tempore. Simpliciter autem unum rantur ad esse in omnibus his est. Etenim in quo est,unum visitate sim oportet esse ,& indiuisibile, ux formam. Et in plicturi sus ipsum quando, Vt tempus unum, & non intermittere. Et quod mouetur unum esse, non secundum accidens, ut album nigrescere, & C riscum ambulare. Vnum autem est, dc Coriscus,& album. sed secundum accidens. neq; commune. erit enim simul duos homines sanari secum

dum eandem sanationem , ut lippitudinis. sed πιαις. non Vnus hic est, sed specie unus est. Socratem autem secundum eandem qui dem alte rati - nem alterari specie, in alio autem tempore , Miterum in alio , si quidem contingit corruptum iterum unum fieri numero, erit & hic unus. si

142쪽

Liber Quintus. 13s

vero non,idem quidem erit,Vnus autem non.

Habet autem dubitationem huic similem, Tex.I7.ec utrum una sanitas, & omnino habitus, & paiasiones lubstantia sint in corporibus. moueri nanque videntur habentia dc fluere.Si igitur eadem, ec una sit mane,ic nunc sanitas, cur non etiam, cum intermissam acce perit iterum sanitatem .dc haec dc illa una numero eriu' Eadem enim ratio erit. verum tantum inter- Tex. s.

est , quod, si duo idem hoc sunt, sicut numero

Vnus, di habitus esse necesse est. unus enim numero actus unius numero est. Si vero habitus unus est , sortassis alicui non. videbitur unus Mactus esse. cum ςnim cessauerit ambulans , non amplius est ambulatio: rursus autem ambulante erit. Si igitur unus, o idem est, continget unum,

di idem dc corrumpi,& esse saepe. Hae igitur dubitationes extra praesentem sunt cosyderationem. Quoniam autem continuus omnis motus Tex.3''

est, o simpliciter quidem unum , & continuum Morvi tim- esse necesse est,si qmnis ' quidem diuisibilis est. 1ineositivi di, si continuus, unus. non enim fiet omnis con- est. timius omni,sic ux neq; aliud ullum cuiuis quod-'a.L c uic auis,sed quorum unum sunt ultima. vltima autem ct diuisitia aliquorum quidem non sunt, aliquorum autem ciu est. sint,sed specie di nerentia, dc aequi uoca. quom do nanque tanget, aut unum fiet ultimum lineae. α ambulationis Contigui igitur erunt,& Tex. Α qui neq; iidem specie, neque genere. postquam enim cucurrit aliquis , statim febricitare potest.&, veluti lampas ex successione, latio est contigua , continua autem non. ponitur enim conti- Duum, quorum Vltima unum sunt Quare conti--quia

mi,&consequenter sunt, et quia tempus contia υ - -υnuum est, cotinuum autem est, quia motus con-

143쪽

r 36 Physicorum

tinui sunt. hoc autem est, cum unum ultimum Tex. i. fuerit amborum. Quapropter necesse est eundem specie est e,& unius, di in uno tempore sim pliciter continuum motum,di unum. Tempore quidem , ut non immobilitas intersit lin inter-Motus mut mittente enim quiescere necesse est. Multi igi-ν , O non tur, de non unus motus, inter quos quies est. τη- inor quare, si aliquis motus statu intercipitur , neque Ψ--i svnus est, neque continuus . intercipitur autem,si in medio tEpus est. Eius vero, qui in specie non unus est, non: etsi non intermittitur tempus. tempus enim unum est : specie aute motus alius est. motum enim unum necesse est & specie unum esse : hunc autem simpliciter unum esse non est necesse. Quis igitur motus simpliciter unus est,

Tex. i. dictum est. Amplius autem dicitur unus , ecperfectus, siue secundum genus, siue secundum speciem , sue secundum su bstantiam sit, sicut&in aliis persectum, & totum ipsius unius est. Est autem quando,etsi imperfectus sit, unus dicitur, Tex. a. si solum sit continuus. Amplius autem aliter

praeter dictos, dicitur motus unus , regularis. i regularis enim est quidem, ut no videatur unus, sed magis regularis, ut rectus. irregularis enim In omni mo diuisibilis est. videtur autem di Ferre, sicut mami st quod gis,& minus. Est autem in omni motu quod re-υ regulari gulariter est, aut non. etenim alterabitur regula-- aut no. riter, & seretur super regulare, Ut circulum, aut Tex. 44. rectam:& circa augmentationem similiter, MI 'Me diminutionem. Irregularitatis aute disseren- regulore tia est aliquando quidem in quo mouetur .im motum possibile est enim regularem esse motum non γρη in regu in regulari magnitudine. vi motus fractae, auti ra mum gyrativae, aut alius magnitudinis, quoru quaevis

r--η . ad quavis partem minime coaptatur. Aliquando

autem

144쪽

Liber Quintus. I37

autem neque in ubi,neq; in quando,neque in eo. ad quod , sed in ipso modo. velocitate enim , dc

tarditate aliquando determinatur. cuius enim eadem est velocitas , regularis est: cuius autem non irregularis .Quapropter neq; species motus, neq; differentiae, velocitas,& tarditas, quia Omnes sequuntur differentes secundum speciem. quare neque grauitas,neque leuitas,quae ad idem est, ut terrae,ad seipsam, aut ignis,ad seipsum. Vnus igitur irregularis est, qua est cotinuus. Tex. s. minus autem,quod stactae accidit lationi. id au- Sudortem, quod est minus, commistio semper contra- mmua,com xij est. Si autem omnem, unum contingit, & re--sem gularem e se, & non, non erunt & ipsi, qui non ,' c tr secundum speciem contigui sunt,unus,lc conti- r H

nuus. quomodo enim erit regularis motus ex alteratione compositus,ec lationer oporteret enim coaptari. Summa Tertia de contrarietate m tuum, o quietum.

Caput Primum. Suis Molvi cui motui opponatur. Mplius autem determinadum est Tex.ε qualis motus est cotrarius motui.& de quiete quoq; eodem modo. . PDiuidendii est autem primo,utrucotrarius motus sit qui est ex eodem et,qui est in idem,ut qui est ex sanitate ei qui est in sanitate, ut & generatio, dec corruptio videtur:Aut qui est ex contrariis, ut

qui est ex sanitate ei, qui est ex aegritudine: Aut qui est in contraria,ut qui est in sanitatem et,qui est in aegritudinem: Aut qui est ex cotrario et,qui est in contrarium,ut qui est ex sanitate ei, qui est in aegritudinem Aut qui est ex contrario in com

145쪽

natium et , qui est ex contrario in contrariumῖ ut qui est ex sanitate in aegritudinem et , qui ei ex aegritudine in sanitatem. necesse est enim aut unum aliquem horum esse modorum , aut rex. 7. Plures. non enim est aliter opponere. Est autem qui ex contrario ei, qui est in contrarium, non contrarius, ut qui est ex sanitate ei, qui est in aegritudinem. idem enim, & unus est, e se tamen non idem est ipsis. sicut non idem est ex sa - 2 . t nitate mutari, in xgritudinem. Neque qui . . T ' est ex contrario ei , qui est ex contracto . simul enim accidit ex contrario & in contrarium, aut in medium. verum de hoc quidem posterius dis ccmus. Sed magis in contrarium mutari videbitur causa esse contrarietatis, quam ex contrario. hic enim discessio a contrarietate, ille vero a D,hmiis copuQ- atq, dicitur Unusquisq; eo, in quod muta- o. firmi. xux magi ,quam eo, ex quO. Vt sanatio, qui insa- εὶ nitatem, aegrotatio autem, qui in aegritudinem. Relinquitur igitur qui est in contraria, & qui ad

, contraria ex contrariis. Portitan ligitur accidit

'' et ' eos, qui in contraria ,&ex conti ari is esse, scd ipsum esse sorte non idem. dico autem qui est insanitatem ei, qui est ex aegritudine, & qui ex la- Tex. s. nitate ei, qui est in aegritudinem. Quoniam autem differt mutatio a motu :s quae enim est ex quodam subiecto in quoddam subiectum muta- M.fm qui rio est motus :) qui est ex contrario in conitati ii Petris ιon ei, qui ex contrario est in contrarium , motus contrarius est. vi qui ex sanitate in aegritudincmei, qui est ex aegritudine in sanitatem. ' Manifestum est autem & ex inductione v lia videntur contraria e se. AEgrotare enim ipsi sanari & discere ipsi decipi non per seipium : in contraria enim ut enim scientia,sic & deceptio-

146쪽

Liber Quintus.

nem est & per seipsum consequi, di per aliud. Eto,quae sursum latio, et,quae est deorsum: contraria enim haec sunt in longitudine. Et, quae ad dextra, ei, quae est ad sinistra: contraria enim haec sunt in latitudine. Et quae in ante,ei, quae in retro : contraria enim haec sunt in profunditate.' Quae autem est in contrarium solum, non est Tex.si motus, sed mutatio: ut fieri album non ex aliquo. Quibus autem non est aliquid contrarium, mutatio. quae est ex ipso, ei, quae est in ipsum, con-rraria est. quapropter generatio corruptioni contraria est, di abiectio acceptioni. hae autem in rationes quidem sunt, motus autem non. .

Qui autem ad medium motus sunt, quibus- Tex. sr cunque ccntrari orium aliquid est medium, tanquam in contraria quodammodo ponendi sunt. nam ut contrario utitur medio ipse motus , ad utravis fiat mutatio. vi ex susto quidem in album, tanquam ex nigro, & ex albo i n fuscum,tanquam in nigrum. ex nigro autem in su stum, di tanquam in album. suiuum enim mian dium .ad utrunque dicitur quodammodo ex- quam in altae motum , sicut dictum est prius. Motus igitur bum fusu. motui contrarius est sic , qui ex contrario in mediu enim contrarium est et , qui ex contrario in coris ad Gruqus

Caput Secundum. mae ctutes eui motui . Ocηi quieti mponatur.' Voniam autem motui non solum videtur Tex.13 I motus esse contrarius . sed di quies , hoc determinandii est. simpliciter enim contrarium est motus motui. Opponitur autem Mquies; priuatio enim est. Est autem. ut de Irjua

147쪽

r o i Physicoruni

tio contraria dicatur. qualis autem quali , ut e qui est secundum locum , ea, quae est secundum locum .sed hoc quidem nunc dicitur simpliciter. virum enim ei, quae est hic, quieti is, qui est ex hoc, aut qui est in hoc, motus opponitur.

Tex .s . Manifestum est igitur quod, quia in duobus motus subiectis est, huic quidem, qui ex hoc est

in contrarium, ea,quae est in hoc, quies , huic autem,qui est ex contrario in hoc, ea. quae in contrario. simul autem & inuicem contrariae hae sunt. etenim inconuenies est, si motus quidem contrari, sunt, quietes autem oppositae non sunt. sunt autem hae , quae in contrariis, ut quae est insanitate ,ei, quae est in aegritudine quieti: motui autem, qui ex sanitate in aegritudinehi. et enim sui est ex aegritudine in sanitatem , irrationabile est. is enim motus , qui ad ipsum est , in D. Lqua. quo stat, quietatio magis est, ' qua accidit simul fieri cum motu . necesse autem est aut hanc, aut illam esse . non enim ea quidem , quae est inalbedine . quies contraria est ei quae est insani-Gx.s s. late. Quibus autem non sunt contraria, horum mutatio quidem est opposita eae, quae est ex ipso, ei, quae est in ipsum : motus autem non est. v t ea, quae est ex ente, ei, quae est in ens. Et quies. quidem horum non est, immutabilitas autem

. est . si quidem aliquid erit subiectum, ea, quae

in ente est immutabilitas, ei, quae est in non ente , contraria erit. Si vero non est aliquid , id

quod non est, dubitabit aliquis cui contraria sit ea, quae est in ente , immutabilitas, & an quies

sit. si autem hoc est, aut non omnis quies motui est contraria, aut generatio , & corruptio motus

sunt. Manifestum ex igitur, quod quies quidem non dicenda est, si non & hae motus. simile autem

148쪽

Liber Quintus. I t

hem aliquid est & immutabilitas: contraria au- tem est,aut nulli,aut ei, quae est in non ente, aut corruptioni. haec enim ex ipsa est, generatio au

tem in ipsam.

caput Tertium Proponuntur nonnulia circa prodicta dubitationes. se ruunturque.

DVbitabit aute aliquis, quare in mutatione Tex. sc quidem secundum locum sunt, & secundunaturam , & praeter naturam & quietes , & motus, in aliis autem non .Vt alteratio,haec quidem secundum naturam , illa vero praeter.naturam. 'nihil enim magis sanatio, quam aegrotatio: secundum naturam, aut praeter naturam, aut dealbatio , quam denigratio. similiter autem est Minaugmentatione, & diminutione . neque enim ihae sunt inuicem contrariae , ut secundum naturam , N praeter naturam , neque augmentatio augmentationi. Et in generatione, & corruptione eadem ratio est. neque enim generatio quidem secundum naturam, corruptio autem praeter naturam. senescere enim secundum naturam est.neque generationem videmus,aliam quidem secundum natuIam,aliam Vero praeter naturam.

At, si est quod violentia fit, praeter naturam, Tex .s7ω corruptio corruptioni contraria erit, ea, quae est violenta, ut quae praeter naturam est, e i, quae, secundum naturam. Sunt igitur & generationes quaedam violentae , & non fato determinatae,quibus contrariae sunt eae, quae secundum naturam. Et augmentationes sunt violentae, & diminutiones. ut augmentationes eorum , qui velociter propter alimetum pubescunt, & frumenta, quae cito adolescunt, & non sunt consti cta.

149쪽

i et Phy sicorum

Tex.18. In alteratione autε quo pacto' An similitenerunt enim aliae quidem violentae, aliae vero

naturales, ut qui liberantur, alij non in iudicatoriis diebus,alij autem in iudicatoriis: illi qui isdem praeter naturam alterantur, hi vero secundum naturam. Erunt ergo corruptiones contrariae adinvicem, non generationi solum. Et quid prohibet 3 est enim ut sic. etenim, si haec quidem suauis, illa vero tristis esset. Quare non simpliciter corruptioni corruptio contraria est , sed quatenus ipsarum haec quidem huiusmodi, alia Tex.s vero talis est. Omnino igitur contrari j m tus, & quietes dicio modo sunt, ut quae est suris

sum. et,qui est deorsum. loci enim contrarietates hae sunt, fertur autem ea quidem , quae sursum est, latione, nMura ignis, ea Vero,quae deo sum, terra: & contrariae ipsorum lationes sunt. ignis autem sursum quidem natura , deorsum autem praeter naturam. Et contrarius quidem motus est, qui est secundum naturam ipsius , ei,

Tex.co. qui est praeter naturam. Et quietes etiam simi liter. quae nanque est sursum quies ei, qui est

de sursum in deorsum , motui contraria est. est autem terrae illa quidem quies praeter naturam, motus autem hic secti dum naturam. Quare m tui quies contraria est, quae est praeter naturam, et , qui est secundum naturam eiusdem. etenim motus eiusdem contrarius sie est. alter enim secundum naturam ipsorum erit , qui sursum, aut qui deorsum, alter autem praeter tiariiram.

Tex .Q. Habet aure dubitationem, si est omnis quietis quae non semper est, generatio, & haec est ipsum stare. eius igitur, quod praeter naturato quiescit, ut terrae surstim, erit genexatio. cu ergo

ferebatur sursum violentia, s abat, sed quodsat sem

150쪽

Uber Quintus. I s

sem pet videlut serti velocius: quod autem vi N.LIentia, contra. non factum ergo quiescens erit υ δε- quiescens. et Amplius videtur ipsum stare , pr rur il iam vile dici, aut omnino esse in eo, quod est sec--jtiare, Almeam naturam in suum locum ferri , aut accide- io ae eo. Te simul. Habet autem dubitationem, si con- quod fecunt caria est quies, quae est hic, ei, qui hinc est, moia dum natu- tui. Cum enim mouetur ex hoc, aut etiam abii-ram in pro-cit, adhuc videtur habere id , quod abiicitur. pnia vadit quare, si haec quies contraria est ei, qui hinc est lacum,no miri contrarium, motui simul erunt contraria. ea, prae An aliquo modo quiescit, si adhuc manet. om- rer natura. nino autem eius , quod mouetur, aliud quidem aut omnino ibi, aliud autem est, in quod mutatur. quapro--est iupter ει magis motus motui contrarius , quam suum quies. Et de motu quidem dc quiete , quo- sem, ac modo utrunque unum est ,& quae quibus con- cidere. traria sunt, dictum est. Dubitabit autem quis Tex. 62. N de ipso stare , si di quicunque sunt praeter naturam motas , his est quies opposita. si quidem m--etur, a igitur non , erit inconueniens. manet enim sed bud ιιι, a- violentia. quare quiescens aliquid erit non semper sine fieri. Sed palam quod erit. sicut enim quod muta mouetur praeter naturam, dc quiescit utique ali- rur. quid praeter naturam. Quoniam autem est Tex.6s. quibaldam motus secundum naturam , & prae- Tex.64. lex naturam : puta ignis , qui sursum secundum Vi . tex. naturam, qui autem deorsum praeter naturam: μβη tei iuorum hic contrarius, aut qui terrae3haec enim aliquibin osei tur secundum naturam deorsum. Aut palam di. Gμ-uo quia ambo, sed non eodem modo , sed qui qui . restraμιμα dem secundum naturam est secundum natu- Texae s. vam existentis: eius autem , qui ipsius, qui sursum, ignis et , qui deorsum , ut secundum naturam existens Praeter naturam existenti. simi

SEARCH

MENU NAVIGATION