장음표시 사용
191쪽
. ilo quoque, diminutionis autem causa est ab. 'a. l. Mans latio quaedam. t Manifestum est igitur quod instia ter mouens Vltimum , dc quod mouetur primum, , sin, nihil est in medio consistens eius, quod mouet, rer id, quod & eius,quod mouetur.
Tex.i . cri Vod autem ea , quae alterantur, & omnia a sensibilibus alterantur,& solum horum alteratio est,quae secundum se dicuntur pati ab his, ex his con0derabimus.
Tex.ie.' Alio m enim maxime utique quis existi. 'mabit in figuris , dc formis, dc habitibus, & in
horum remotionibus, & acceptionibus alterationem esse: videtur enim esse alteratio. Non est autem neque in his , sed fiunt, cum quaedam alterantur, haec. nam densata,aut rarefacta,aut calefacta, aut frigefacta materia et alteratio autem non est. id enim ex quo forma statuae est, non dicimus formam, neque id, ex quo figura pyramidis est, aut lecti, sed denominantes hoc qui- NI.υν- dem aeneum, illud vero ' cereum , aliud autem risum. ligneum , hoccine , quod alteratur dicimus. aesenim humidum esse dicimus, aut calidum, aut durum .dc non solum sic,sed Ec ipsum humidum, dc calidum aes. aequi uoce dicentes cum passi ne materiam. Quoniam igitur ex quo quidem serma. dc figura , dc quod factum est aequivoce non dicitur cum figuris, quae ex illo sunt: quod autem alteratur cum pasonibus aequi uoce die citur:
192쪽
citur: manifestum est quod in solis sensibilibus
alteratio est. Amplius , dc aliter inconue- Tex. ic. . Di ens est. dicere enim hominem alteratum esse, aut domum, quae accepit finem, ridiculum est, si perfectionem, aut domus parietem , aut tegu- ιγsse. Iam dixerimus alterationem esse,&,cum parietibus clauditui domus, aut tegula tegitur , alterati domum. Manifestum autem est quod Tex.i alteratio non est in iis, quae fiunt. neque enimici habitibus . habitus enim virtutes , & vitia sunt. virtus autem Omnis, dc Vitium eorum, quae vistin ονα ad aliquid , sicut sanitas quidem calidorum , dc nu. ct Uis frigidotum commensuratio quaedam est , aut lium, eorum, quae sunt intra, aut ad continens. simili- qua ad alia ter autem dc pulchritudo robur eorum sunt, quid.
quae ad aliquid sunt. dispositiones enim quaedaeius , quod praestantissimum est , ad optimum
sunt. dico autem praestantissimum, quod conse uat, dc disponit circa naturam. Quoniam ergo virtutes quidem , dc vitia sunt ad aliquid : haec autem neque generationes sunt, neque ipsorum est generatio, neque omnino alteratio: manifestum est quod non est omnino ipsa alteratio circa habitus. Neque igitur circa animae vir- Τex .rs. tutes, dc vitia. Virtus enim persectio quaedam virt- ρον
est. unumquodque enim tunc maxime perfe-β quoctum est, cum adeptum est propriam virtutem iam s. ec maxime secundum naturam. vi circulus tunc maxime secundum naturam est, cum maxime
circulus est. Vitium autem corruptio horum , dc . remotio est. Fit igitul cum alteratur quip- Tex .is Piam,dc acceptio virtutis, εc viti j abiectio: alteratio tamen horum neutrum est. Quod autem alteretur aliquid, manifestum est. virtus enim viris .
aut impassibilitas quaedam est, aut passivum sic.
193쪽
vitium. Vitium autem passivum,aut contraria passio vi r- tuta. Et in totum , moralem virtutem in vota- pratibus,& tristitiis esse accidit.aut enim secun- Π um Vo.'uptas est , aut per memoriam, aut peripem. Si igitur secundum actum, sensus cauta esti ii autem per memoriam, aut per spem, ab ipso est. aut enim similia passi sumus iis, qui reminiscuntur voluptatis , aut similia patiemut Tex.lo. 1 perantibus. At vero neque in intellectiva parte animae cst alte ratio. sciens enim maxime eorum, quae ad aliquid dicitur. Hoc autem manuestum est. Secundum enim nullam poten- . riam motis fit in nobis scientia, sed, cum extiterit aliquid. ex ea enim, quae est secundum partem experientia, uniuersalem accipimus scientiam. Neque itaque actus generatio est . nisi quis
i dux nex st generatio, nec altera im, . q*νς- ςst, Ipsidεtque anima , seleni fit, & prudens. Vt igitur, neque cum dormiens
excitatus est aliquis, aut ebrius esse desiit, aut sed ut am aegrotans reualuit , tactus est sciens , quanuis ima tramis prius non poterat uti a rLm-c t in potentia ad scien
α 2Pς ςipho, inscientix existentia. Per turbationis enim quies quaedam est, M tranquiblitas. Neque igitur pueri possitne quid discere,
res. muli enim perturbatio circa ipsos fit dimotus. Sedantur autem, & desinunt perivibari
ii 'q hdςm i natura, aliquando vero ab liis . in utrisque autem his alterati aliquid ac- cidit.
194쪽
cidit,sicuti cum excitatur fit vigilans ad actu. Manifestum est igitur quod alteratio in sensibilibus est in sentibili pariete animae, in alia autem nuIla,nisi secundum accidens. Summa maria. utrum omnis motus habeat cum . i
omni motu comparationem. . . . .
caput Primum. 2uis motus cui me. tui sit comparabitu. Vbitabit autem aliquis utru om- Tex.trinis motus omni co parabilis est, an non. Si igitur omnis comparabilis est , & aeque velox est, quod in aequali tepore per aequa-
------ le mouetur , erit circularis quae
dam aequalis rectae Amaior etiam minor. Amplius alteratio δε latio quaedam aequalis erit , citin x quali tempore aliud alteratum sit aliud vero latum. erit ergo passio aequalis longitudini. sed impossibile est. At, cum in aequali tempore per aequale mcta fuerit, tunc aeque velox eluaequalis aute non est passio omnis longitudini :quare non est alteratio lationi aequalis,aut minorriquare noomnis comparabilis est. In circulo autem di Tex. Grecta,quomodo accidet Inconueniens enim eli, nisi sit circularitet similitet hoc moueri, & hoc super rectam. sed confestim nece sse est aut velocius, aut tardius: vi,si hoc decliue sit, hoc autem acetiue. Amplius nihil disteti in ratione, si quis dicat necessarium esse contestim velocius aut tardius moueri. erit enim maior, dc minor circularis recta. quare & aequalis. Si enim in Atempore, hoc quidem lineam B transiit, ritua
195쪽
vero lineam C. maior erit linea B linea C. sie enim quod velocius est dicebatur. ergo, si M in minori aequale , Velocius est . quare erit aliqua' a.l. ali- pars ipsius Α, in qua B circuli partem l aequa-φ.ic lem transibit, & illud in toto A lineam C. Tex. 24. At vero, si sunt comparabilia , accidit id, quod nuper est dictum , esse aequalem rectam circulo. sed comparabilia non sunt: neque igitur ipsi motus. Sed quaecunque non sunt: aequi-
mparabi uoca, omnia comparabilia sunt. Veluti, cur comittim condi- parabile non est, Vtrum acutius sit stilus, an visunei. num, aut Vltima. quia enim aequivoca sunt, non
comparantur. sed ultima ipsi , quae est iuxta vltimam comparabilis est: quoniam idem significat acutum in utrisque. ergo non idem velox, hic, & ibi. multo autem adhuc minus in altera-
Tex.2s. tione,& latione. An primum quidem hoe non verum est, quod, si non sint aequivoca, comis parabilia sunt. Multum enim idem significat in aqua,& aere, & comparabilia non sunt. Si autem non, duplum quidem idem duo enim ad unum &non comparabilia sunt. Tex .ig.' An & in his eadem ratio. etenim & multum quius mutuocum est. sed quorudam& rationes aequi- eorum, uocae sunt. ut, si dicat aliquis quod multum est νuram . ct tantum, & adhuc aliud tantum,& aequale aequirationes a- uocum .-Vnum quoque,si contingit, confestim ulmea. aequivocum . si autem hoc, & duo.
Tex .i . Verum propter quid alia comparabilia sunt, alia vero non, si una quidem est natura λ An, 7 quia sunt in alio primo susceptiuo Z equus igitur, ε canis comparabilia sunt, utrum albius. an quo enim primo idem est, su perficies : & Ω- eundum magnitudinem similiter. aqua autem, di vox non et in alio nanque.
196쪽
An manifestum est quod erit sic quidem Tex.i Lomnia unum facere. in alio autem dicere unumquodque esse , de erit idem aequale,& dulce, &album , sed in alio. Amplius, susceptiuum Tex.2'non quodvis est, sed unum unius primum. Sed
non solum oportet comparabilia non aequivoca esse , sed di non habete disserentiam , neque uod, neque in quo . di ' autem , ut color habetiuisionem. Non ergo est comparabile secundam hoc, ut utrum coloratum sit magis album,
quam nigrum. haec enim comparantur, non secundum aliquem colorem, sed qqatenus colorea, sed secundum albedinem. Sic & circa motύ, aeque Velox, quod in aequali tempore mouenturvet aequale, ' tantum longitudinis in hoc. -- Si autem aliud quidem alterarum est, aliud vero latum , aequalisne erit haec alteratio, & ae-1' gin 'rque velox lationi sed inconueniens est. causa autem , quia motus habet species. quare, si quae ς 'μ- in aequali tempore lata sunt per aequalem lon- kς - Q gitudinem , aeque velocia erunt aequalis recta, M circularis. Vtrum ergo causa sit, quia latio genus sit, an quia linea genus3tempus enim sem-Per idem, impartibile specie. An simul illa specie disseruntZetenim latio species habet, si illud Opet quod mouetur, species habeat. Amplius autem,si per quod . ut si pedes, ambulatio: si alae. volatio. An non. sed figuris latio est. Quare quae
in aequali tempore mouentur per eandem ma-τgnitudinem, aeque velocia lant .eandem autem ut μνήindisserentem specie , & motu inditarentem aqWm' specie. Quare hoc consederandum , quae sit differetia motus. Et significat sermo iste ' quod i lgenus non unum quid est, sed ob hoc latet mil- 'PLa. Sunt autem et aequivocationum aliae quidem multum
197쪽
multum distantes , aliae autem habentes quamdam similitudinem , aliae vero propinqua: , aut genere aut similitudine rationis. quapropter non videntur aequivocationes esse , cum sint.
Quando igitur altera est species, si idem in alio, aut si aliud in alio 3 Et quaenam definitio, aut quo di scernemus quod idem est album,di dulce, aut aliud, ex eo ne quia in alio videtur alterum. an qui omnino non idemὶ Tex.31. De alteratione autem quomodo est aeque velox alteri altera3 Si itaque est sanari alterari. , est autem hunc quidem velociter, illum autem tarde sanari , & simul quosdam , quare en alteratio aeque velox. in aequali enim tempore auteratum est. Sed quid alteratum est aequale enim hic non dicitur:sed,ut in quantitate aequalitas, ita hic similitudo. Sed fit idem, quod m ut aquali. tatur in aequali tempore , aeque velox. Vtrum se in quan ergo eo, in quo passio, an passione oportet co ritate, ita si parare t hic igitur, quod sanitas eadem sit, est militudo in accipere , aut quod neque magis , neque minus, ualitate . sed similiter existit. Si autem altera passio sit, ut alteratur id, quod dealbatur,& id, quod sanatur, his nihil inest idem, neque aequale, neque simile, ut iam haec species faciunt alte rationis.. α non est una,vi neque latio.quare con syderandum est quot sunt species alterationis , dc quot comparanis lationis. Si igitur quae mouentur, specie disse. Grum m runt , quorum sunt motus secundum se , dc non tuu regula. secundum accidens , & motus ipsi specie disse runt : si autem genere , genere: si vero numero, Tex.33. numero. sed utrum oportet ad passionem respicere, si eadem sit, ut similis, si aeque veloces sint alterationest an ad id, quod alteratur
DI.tantu. ut si huius quidem l tale dealbatum sit, huius
198쪽
tem tantum, an adultumque Et eadem quidem,aut alia passione, si passio eadem sit: aequalis autem, aut inaequalis . si illud sit inaequale. Et in generatione quoque , & corruptione Tex .s . idem consederandum est, quomodo aeque velox generatio est , si in aequali tempore generetur idem .d indivisibile, ut homo, sed non antismal. velocior autem , si in aequali aliud. non enim habemus aliquod duorum , in quibus ip adiuersitas, ut dissimilitudo. Et , si est numerus substantia , inaior. & minor numerus eiusdem speciei est. sed est innominatum quod commune est,& utrumque,ut maior passiio,aut excedens magis, quantum autem maius. caput Secundum. auo pacto mouetia. Θ qua mouentur, prepertio m inter se habeant in motu.QVoniam autem mouens, mouet semper ali- Tex. s. quid, dc in aliquo,& vique ad aliquid . dico autem in aliquo,quia in tempore :usq; ad aliquid autem quia per quantam aliquam longitudinem. semper enim simul mouet,dc mouit. quare quantum aliquid erit, per quod motum est, N in quanto. si igitur A est mouens , B autem ido quod mouetur, per quam autem motum est . longitudo C . in quanto autem tempus, in quo D. In aequali igitur tempore aequalis potentia ipsi A dimidium ipsius B per duplami psius C mouebit: per Cautem in dimidio ipsius
D. sic enim erit proportio. Et, si eadem potentia idem in hoc tempo. Ter. ις. re Per tantam mouet, & per dimidiam in dimidio mouebit t& dimidia virtus per dimidium mouebit in aequali tεpore per aequale. ut ipsius. A poten
199쪽
A potentiae sit dimidia, quae ipsum E , de ipsius. B ipsum F dimidium. Similiter igitur se habet
rc secundum proportionem virilis ad grauitatem.quare per aequale,& in aequali tempore mo-τς -37- uehunt. Et si , ipsum E ipsum F mouet iaiyso D per ipsam C, non necessarium est inaequali tempore id, in quo E, duplum ipsius F mo. uere per dimidiam ipsius C. Si igitur ipsum Aipsam B mouebit in ipso D per tantam , quanta est ipsa C, dimidium ipsius Α, in quo E,ipsum B non mouebit in tempore, in quo D, neque in aliquo ipsius D per aliquid ipsius C, secundum quod analogum est ad totam C, ut A en ad E.
omnino enim , si contigerit, non mouebit ali-ruid. si enim tota virtus per totam mouit, dimi-ia non mouebit, neque per quantanuis, neque .inquantovis. Vnus enim mouebit nauem, si nauem quidem trahentium diuidatur virtus in nu. . merum , & in longitudinem , per quam omnes Zφηρημ mouerunt.Proptet hoc Zenonis ratio non est ve- νὰ μημιμ' ii. sonet mili j quaeuis pars. nihil enim prohibet non mouere eum aerem in ullo tem. pore, quem mouit, dum caderet totus modius. neque itaque pars tantum , quantum mouebit 'fa.Lhocno cum toto, si sit per se, ' hoc mouet. neque enim mouet. vlla est, nisi potentia in toto. . Tex. 38. Si vero duo,& utrunque horum utrunque mouet per tantum in tanto, & compositae po. tentiae compositum ex ponderibus per aequalem movebunt longitudinem , dc in aequali tempo
TeX. 3'. Num igitur sic est &in alteratione, Sc in augmentatione 3 Aliquid enim est augens, ali quid autem & id , quod augetur. in quanto autem tempore, & quantum, aliud quidem auget,
200쪽
aliud autem augetur. Et alteram, & id, quod alte latui sinuliter. & aliquid, dc quantum secundum ipsum magis, & minus alterata sunt. ec in quanto tempore, in duplo duplum, aut du-pIum in duplo: dimidium autem in dimidio tempore, aut in dimidio dimidiu, aut in aequali
duplum. Si vero alterans. aut augens tantum , in tanto, aut auget, aut alterat.
non necesse est & dimidium in dimidio,& in dimidio dimidium. sed, si contigerit. nihil alterabit, aut augmentabit. sicuti & ita ponde