장음표시 사용
721쪽
spirativum vadet utique locum. Quod igitur
non confert ad nutrimentum Odorabile si cundum quod odorabi te , mani festum . quod tamen ad 1 anitatem, & ex sensu , & ex dictis mani sesium. Quare quod sapor in nutritiuo & ad nutrienda, hoc est ad sanitatem odorabile. Secundum unumquodque igitur senicium determinatum sit hoc modo. sput Sextum. Di ultatus,tio, an qnantates sensibiles in infinitum dividantur. Et quare sens-bilium ita sunt deciι .DVbitabit autem aliquis, si omne corpus
in infinita diuiditur , nunquid & passiones sensibiles, ut color, b sapor, & odor,& χ-nus, & grauitas ,& frigidum, & calidum, Zc leue , & durum, & molle. An impossibile. Activum enim est unumquodque ipsorum sensus. in eo enim, quod possunt mouere illum, dicuntur omnia. Quare nece satium sensum in infinita diuidi, di omnem magnitudinem esse sensibilem. impossibile enim album quidem videre, non quantum autem. Si enim non sic, continget utique esse aliquod corpus nullum habens colorem, neque grauitatem , neque talem
aliquam aliam passionem. quare nec sensibile omnino. haec enim sensibilia sunt. Sensibile igitur erit compositum non ex sensibilibus, Sed necesse est. non enim ex mathematicis. Amplius quo diiudicabimus haec , aut cognoscemus an intellectu 3 Sed non intelligibilia. nec enim intelligit intenectus quae exterius, non cum sensu existentia. Sed , si haec habent
sic ,videntur testificari illis,qui indivisibiles sa-Gunt
722쪽
ciunt magnitudines. sic enim soluetur utique sermo. Sed imposilbilia. dictum est aute de his . ecies qua Hi sermonibus , qui de motu. De solutione au-titatu scis. tem eorum simul manifestum erit & quare fi-ιiatim simi nitae sunt species coloris, & saporis,& sonorum treminata. & aliorum sensibilium. Quorum enim sunt vltima,necesse finita esse quae intus etcontraria autem ultima. omne autem sensibile habet contrarietatem , velut in colore album & nigrum, in sapore dulce & amarum, & in aliis utique omnibus sunt ultima cotraria. Continuum igitur in infinita diuiditur inaequalia, inaequalia vero finita. quod autem non secundum se continuum in finitas species. Quoniam ergo passiones quidem ut species dicendum, existit autem continuitas & in his , sum edum quod quod potentia,& quod actu,aliud. Et propter hoc decies millesima pars milii latet vi sa, quavis visus superuenerit. Et qui in die si sonus latet,
quamuis continuum existentem audiat omnem
cantum . distantia enim eius, quod ad ultimos latet. Similiter autem &in aliis sensibilibus, quae parua omnino sunt. potentia nanque visibilia , actu autem non, quando se parata fuerint. etenim inest potentia pedalis bipedali.
actu iam diuisa. Separatae autem tantae exuperantiae rationabiliter utique resoluentur in continentia , velut minus sapor mari insulas, Quinimo , quoniam sensus exuperantia non
secundum seipsam sensibilis, nec separata spotentia enim inest in exquisitiore , exuperantia nec tantum sensibile separatum erit actu sentire, sed tamen erit sensibile .nam 5c potentia iam est,& actu erit adueniens. Quod igitur quaedam
magnitudines, & passiones latent, & propteπ
723쪽
quam causam, & quomodo sensibiles & quomodo non, dictum est. cum autem iam inextinstentes:sic tantae sunt, ut di actu sensibiles sint, M. non solum in toto, sed di seorsum, finitos necesse esse secundum numerum di colores, di la-
Cisput Sotimum. virum sinsibilia omnia prius ma-dium quam sensus assciant , an aliqua simule o quomodo eade m res a plurib- lira psit.
DVbitabit autem Vtique aliquis vitum per ueniant vel sensibilia,vel motus qui a sensibilibus , qualitercunque fiat sensus, cum operirantur,in medium primo. quemadmodum odor videtur sacere, & sonus. propinquus enim prius sentit odorem :: sonus posterius ictu peruenit. Ergone ita & visi pile & lumen, quemadmodum& Empedocles dirit peruenire prius quod a so- Empedoeiale lumen ad medium , quam ad visum, aut ad Opinio. te iram videbitur autem utique hoc rationabi- liter accidere. morum enim mouetur alicunde aliqud. quare necesse est quoddam tempus esse, in quo mouetur ab altero in alterum. tempus autem omne diuisibile. quare erat, quando nondum videbatur, sed adhuc ferebatur radius in medio. Et, si omne simuIaudit&audiuit,& Remo momnino sentit & sensit ,& non est generatio em res ηδ rum, sed sunt absque hoc quod fiant: tamen ni- Emeicii hilominus, quemadmodum & sonus, iam facto ictu, nondum apud auditum .. Manilistat autem hoc & literarum transfiguratio, tanquam facta Iatione in medio, non enim dictum videntur audiuisse, quia transfiguratur aer delatus. Emitae sic & color & lumen non enim in eo quod
724쪽
quodam modo se habent, hoc quidem ridet
hoc vero videtur eorum,quq aequalia sunt: nihil
enim oportet alicubi Vtrunque esse. aequ alib. s lutis pra- enim factis non differt Vel prope vel Ionge ab-pria. inuicem esse. An circa sonum quidem, di odorem hoc accidere rationabile. quemadmodum enim aer, & aqua,continua quidem, partibiles autem amborum motus. Quapropter & est quidem ut idem audiat primus & extremus, & odo-tetur, en autem Vt non. Videtur autem quibusda esse dubitatio & de his. Immissibile enim dicunt quidam alium alij idem audire, aut videte,& odorari. non enim possibile esse multos, Ec seorsum existentes audire ,& odorari. quod enim unum seorsum ipsum a seipso eset. An mouens primum, ut tintinabulum, vel thus,vel ignem , idem & unum numero sentiunt omnes id autem, quod iam proprium , alterum numero, specie autem idem. quare simul multi videt,
di odorantur,& audiunt. Sunt autem neque corpora haec , sed passiones, & motus quidam non enim utique hoc accideret nec sine corpore, vetamine De lumine autem alia est ratio. per id enim, quod est esse aliquid, lumen est, sed non motus
aliquis. Omnino autem nec similiter in alteratiotie se habet,& latione. Lationes nanque tationabiliter medium prius attingunt. Videtur autem sonus cuiuspiam, quod sertur esse motus. . . Quaecunque vero at rantur non amplius simi-luer. contingit enim simul totum alterari , ω non dimidiu prius, velut aquam simul omnem gelati. Attamen interdum quod calefit, aut gelatur , contiguum a contiguo patitur et primum οον autem ab ipso alterante transmutatur :& non
725쪽
utique & ipsum gustare, quemadmodum odor. si tu humi do essemus, & remotius adhuc, priuia quam tangeremus,ipsum sentiremns. Rationabiliter autem quorum est intermedium sensorij, non simul oportet pati , nisi in lumine , propter id, quod di ctum est. propter idem autem &de ipso videte. lumen enim facit ipsum videre.
caput Octauum. Diffficultatu examinatis,an contingar duo uisentire in eodem, indivisibio tempora, ct quomodo. Et quod omne sensibile magnitudo est,ct non inviuisibile. .
E x autem A alia quaedam dubitatio talis
circa sensus, utrum contingat duo simul Prima ra- sentire in eodem dc indivisibili tempore, an no. ttri 'Hod nosi itaque semper maior motus minorem depel- contingas lat Propter quod delata sub oculos no sentiunt, a simulsi fuerint vehementer in aliquid intendentes, sivi N. ivel timentes vel audientes multum lonum. Hoc itaque supponatur, &quod unumquodque magis est sentire simplex existens quam mistum, velut vinum intemperatum quam temperatum ,ec mel, & colorem,& neten solam quam in diapason,quia obscurant seinuicem. hoc autem faciunt, ex quibus unum aliquid fit, in si itaque maior minorem motum depellit, necesse est fisimul sint de ipsum minus sensibilem esse,quam si solus esset. aufert enim aliquid minor,qui mi- ,scetur: si quidem omnia simplicia magis sensibilia sunt.Si ergo aequales fuerint, alteti existen tes, neutrius eri t sensus, obscurat enim alter alterum, simpliciter autem non est sentire. Quare aut nullus erit sensus aut alius ex utrisque. quod quidem & fieri videtur ex his, quae tempcran-
726쪽
tur, in quocunque misceaniar. Quoniam igitulex quibusdam quidem fit aliquid ex quibusdam Vero non fit, talia autem , quae sub alio sensu
commiscentur enim, quorum ultima contraria. non est autem ex albo & acuto unum fieri,
nisi secundum accidens , sed non sicui ex acutoti graui consonantial non ergo sentire contin- rit ipsa simul. AEquales enim existentes ipso. rum motus, delebunt se inuicem quoniam unus non fit ex illis. si vero inaequales , sortior faciet l&cod sensum . Praeterea magis simul duo sentiret utiq;
atto, anima uno sensu , quorum unus sensus velut acu tu & grave. magis enim simul motus unius, ipse ipsius , qua o da orum, puta visus & auditus. Vno autem sensu simul duo non est sentire, ni fimista fuerint . mistura enim unum vult esse. Vnius autem unus sensus est, unus autem simul' ipse. Quare necessatio mista simul sentit,quia uno sensu secundum actum sentit . unius enim numero, qui secundum actum Vnus, specie autem , qui secundum potentiam unus. Et si unus ergo sensus, qui secundum actum,unum illa di- . cet, mista ergo necesse ipsa esse. Quando ergo non fuerint mista, duo erunt sensus, qui secundum actum. Sed secundum unam potentiam, Ecindi uisibile tempus unam necesse esse operationem .unius enim ,qui semel, unus V QS,8c motus. na autem potentia. non ergo contingit duo simul sentire uno sensu. At vero,si ea,quae sub eodem sensu, simul impossibile, Munt duo, palam
quod adhuc minus quae secundum duos sensus contingit simul sentire , velut album , & dulce. Videtur enim quod quidem unum numero anima in nullo alio dicere .nisi ipso simul. quod autem specie unum, iudicante sensu, di modo. Dico au
727쪽
eo autem hoc, quod sorte album & nIgru aliud specie existens idem iudicat,& dulce & ama- 'rum idem quidem ipse, ab illo autem alius, sed
aliter utrunque contrariorum. Eodem autem . .
modo sibi ipsis ' cognata. ut sicut gustus dulce, 'ita visus album:& sicut iste nigrum, ita ille amarum. Amplius, si contrariorum motus conrta- Tertia rij, simul autem contratia in eodem & indiui. mim sibili non eontingit esse , sub sensu autem Vno contraria sunt,uelut dulce di amarum, non tiq; continget sentire ea simul. Similiter autem pa- contrarialam est, quod neque quae non contraria. haec, Mi enim albi sunt, illa vero,nigrI.& in aliis simili- simμι ter,velut saporum, hi quidem dulces, illi veto
amari. Nec quae mista sunt simul si rationes 4- a.Lmra enim sunt oppositorum, velut diapason Sc dia- νοnuuia pentel nisi ut unum sentiantur, sic autem una
proportio extremorum fit,aliter autem non. erit
enim simul haec quidem multi ad paucum, vel imparis ad parem, illa autem pauci ad multum, vel paris ad imparem . si ergo plus adhue distant ab inuicem, & disserunt cognate quidem
di cta, in alio autem genere, quam quae in eodem genere: dico autem ut dulce, & album voco cognata , genere autem alia, dulce vero a nigio multo amplius specie differt quam ab albo: adhuc utique minus continget ipsa simul sentire, quam quae genere eadem . quare , si non haee, nee illa. QAbd autem dicunt quidam eorum, qui circa consonanti as,quod non simul quidem sin si pertingunt soni, videntur autem, & latent, cum tempus insensibile suerit . utrum recte dicitur, an non Forte enim utique dicet aliquis & nune hoc , putare simul videre & audire, quia in- Repratu
uermedia tempora latent. An hoc non verum,
728쪽
neque eontingit tempus esse insensibile ullum, Nutrum neq; latere,sed omne contingit sentire. Si enim Duem ill quando ipse seipsum quis sentit, vel alium inissensibile. continuo tempore , non contingit tunc latere quod est. est autem aliquod in continuo, & tantum ,quantum omnino insensibile est: manifestum est quod tunc latebit utique , si est, ipse seipsum,& si videt.& non si sentit,& si sentit. Amplius nec utique erit nec tempus, nec res vlla, quam sentit, vel in quo non lic, quia in huius
aliquo, vel quia istius aliquid videt, si quidem
est aliqua magnitudo & temporis,& ret,insensibilis omnino propter paruitatem. Si enim t tam videt, & sentit toto eodem Icontinuo tempore , non eo quod in huius aliquo, auferatur quae C B, in qua non sentiebat.ergo in huius aliis quo , vel huius aliquid. velut terram videt tota,
quod hoc ipsius ,& in anno ambulat, quod in hac parte ipsius. At vero in C B nihil sentit. Eo ergo,quod in huius aliquo ipsius A B, sentit. dicitur totum sentire, & totam. Eadem autem ratio & in AC. semper enim in aliquo di aliquid,
A c Omnia igitur sensibilia sunt, sed non videntur quanta sunt. Solis enim magnitudo videtur, ocquod quatuor cubitorum a longinquo, sed noti videtur quantaque, sed aliquando indivisibilis. videmi autem non indivisibile. Dicta autem est causa in anterioribus de hoc. Quod igitur nuti. tum est tempus insensibile, manifestum ex his. otist De prius autem dicta dubitatione con*dera p dum , virum contingat simul plura sentire, an non contingat. simul autem dico, in uno dc i diuisibili tempore adinvicem. Primum igitur
729쪽
retium sic contingat, simul quidem . altero autem animae sentite, ec sic indivisibili ut omni existente continuo. An quod primum quidem
xa,quae secundum unum sensum, ut dico visum. si erit alio sentiens alium colorem , pluresquelat tes habebit specie eaidem. etenim quae se
vit, in eodem genere sunt. Si autem , di quod 'toculi duo , dicat quis nihil prohibere sic Ec in anima, quod forte ex his quidem unum quid
si, dc una operatio ipsorum, ibi autem siquidem Vnum, quod ex ambobus, i lud sentiens erit. si lautem separatim,non simi liter se habebit. Amplius sen:us ipsi plures erunt, sicut fi quis scien-
as differentes dicat. neque enim operatio erit
sine virtute, quae secundum seipsam, nec absque hac cxit sensus. Si autem haec in uno,& iudiuisi. bili .sentit, mani festum est quod dc a ia. magis enim contingebat haec simul plura, quam genere altera. Si itaque alia quidem dulce, alia. vero album lentit anima parte . aut quod ex istis unum aliquid est , aut non unum. Sed necesse. unum enim aliquid sensitiva est pars. Cuius ergo illud uniust nullum nanque ex istis unum. Nece sse ergo unum aliquid esse animae, quo omnia sentit, sicut di ctum est prius, aliud autem genus per aliud. Ergone, secundum quod indivisibile est secundum actum, unum est lensitiuum dulci sic albi, quando vero divisibile factum fuerit secundum actum, alterum quemadmodum in rebus ipsis contingit, & ita in anima idem enim & unum numero album 8c dulce est,ec alia multa. Si enim non separabiles passiones ab inuicem , sed esse alterum unicuique. Similiter ergo ponendum & in anima idem dc unum esse numero sensitiuu omnium,
730쪽
ipsum .esse tamen alterum M alterum, horum quidem genere, illorum vero specie. Quare M sentiet utique simul eodem α uno, rati one au-- .rν-ε rem non eodem. Quod autem sensibile omne
Ιηψ- mMnitudo est,& non est in diuisibile sentire pq es, festum Est enim,unde quidem non videa Θρ' im in infinita distantia: unde autem videtur, finita , similiter autem & audibile, odorabile, &quaecunque non tangentes homines sentiunt. Est itaque aliquid ultimum distantiae, unde non videtur, di primum , Unde videtur. hoc itaque heeesse indiuisibile e sie, ultra quod quidem non eontingit sentire existens, citra autem necesse sentire. Si itaque aliquod erit indivisibile sensibile cum ponetur in ultimo, unde est ultimum quidem non sensibile , primum autemsensibile. simul accidet visibile esse dc inuisibile. hoc autem impossibile. De sensoriis igitur, & sensibilibus quomodo habent, & communiter, &secundum unumquodque sensorium. dictum est. Reliquorum autem primo con*derandum de fa .Lsimis memoria & tremi- ' i