장음표시 사용
51쪽
inquit Vlpianus in o senis ad Uum cottidi dium, se
horio,, POMIs , oboleribuσ, o FLORIBVs, se aqua usirum, non insue adcompendium edad usum: scilicet non queadabaseum. 'Nem,Nervaeo aristit, stramentis etiam urumsed nequest ,&C. Ecce de ipse Nerva pomorum usu ni v I uario tribuebat: Atqui norunt ICorum filu , oleas ipsas pomi appellarione venire, cum ea veniant omnes fructas arborei edendi causa, Laos. dem S. Quare laaec emendatio mihi numquam arrisit. Multo minus altera,reponenti una Dolys, quos ne refutatio, ne quidem dignos puto ulteriore. Num igitur antiquae lectioni mordicus adlaaerendum est' Ita volunt, & quidem citra ullius absurditatis aut errareis alicuius suspicionemr etiam Basilicorum, seu textus Giaeci, auctoritate; quod Leunclavius iam notaverat, θ-nu Basi nu.r6 p. 8'. Sta Se Auctor metis, ad hane L ubis Q
vcst 'naeum,nequeus abutarare. Sed ciui hunc locum haud limis oculis inspexeris, huc eum necquicqtiam facere deprehendet L. .Conteraturenim is Cum ipso Pande-ctarum textu,& reperietur,eum pertinere non ad hanc, verum ad priorem illam sententiam,qua videlicet etiam Nerva usuario usum lignoru-m morum terώ,FLOR V M, se aquae ιribarebat. Quae omnia hic habes pariter eodem prorsus ordine, σ- Δ totidem penὶ verbis expressa, hoc tantum discrimine,
quod cum textus habeat florum, Graeci expresserint Ei inquit Vlpianus, ct horio, spomis, sobribus,sflori
- viden' ut singula singulis respondeam. Qua re necesse est ibi pro floribus dici: Graeci scilicet ptam
ita prosi ibin usurpant. Vnde &φυλλιβιλία, quam Tertullianussor vaserpnem vertit: Apuleius,iacula siris. Atenim sequente demum sentetiaώ,de qua nunc sermo estuta in comispendium Graeci redegerunt, sequenti capite: . ἐγώ -----νι--- άρ--ἀ--βανει ει , πάν-
52쪽
σου δει--οῦ M 3 i. ex celiarie sibin in agro natis qui selum usium habre,
est,qiii cum hoc nostro committi debuit 3 non superior ille: Neim e su perior erat de pomis,6leribtis,floribus, aqua ,&sia de prodigis,qtiae statim ferme absit muntur: At hic nostet est de his quae in annum serme condurur, cuiusmodi sunt,oleum, flumentum, fruges, quae generali appellatione in Basilicis indicantur. Nempe Cenrienses species sunt, quae in cellam & apothecam conduntur,de quibus vel Codex Theodosianus,& Severus Sulpitius lib. 2. Scr.hφ. Quare vel huiusce loci praeiudicio apparet, in hac posteriore sententia quam prae . manibus habemus vocem sebis stare neutiquam posse , cum ' . Cellatiensibus speciebiis folia connumerari non possint, ad proinde cum oleo , frumento, frugibus, ad victum hominis Msuorum, convivarum item & hospitum spe ctantibus,ambularo
Haec cum ita sint: Cum , inquam; I. Nulla superioruῶ Interpretationum sit bsistere , nulla vocem sessi, tueri possitimo ex nulla non earum absurdum se litatur. a. Cum nulla etiam superiorum emendationum locum habere possit. - ,
, Cum tres aliet species in hac quaestione foliotu societatem respuant. 4. Cum ex ipso textu appareat. hic agi de his quae ad .. victum hominis &fitorum convivaru & hospitum pertinent.
s. Denique cum Graecorum quoque auctoritate praeiu- 'dicatum esse possit,locum hunc esse de speciebus Cellariensibus, quo numero folia non censentur, hic aliud quid latero oportet. Sed quid hic latere putandum teste Nempe de Vino, seu uvis quae vini causa habentur, hic omnino I Cum, egisse oportet; duplici argumento: Primum enim quis creis dat, I Cum, cum sigillatim per minutias persequeretur, quidnaturis usuarius Fundi, in hiis quae in fundo nascerentur, haberet, 'eousque etiam, ut & poma ,& olera, & ligna, imo & Aquam
memoraret, mox & Oleum, frumentum, fruges, nullam inter haec vini, & uvarum, quas dixi, mentionem fecisse Alterum argumentum praebent Coniunctae species , oleum, inquam, frumentum, & fruges, cum quibus vinum ambulare necesse .
53쪽
minis: & suorum, convivarum item de hospitum pertinentium et quadriga item fructuum qua liquidotum quia- fridorum, i, , binorum videlicet in singulo genere: Nempe ut frumentum & fruges duae aridorum fructuum species sunt, quorum illo continetur quod arista se tenet: hoc, quod siliqua continetur,veluti lupinum,& faba Lfrugem de V. S. 6c caetera quae neque siliquam neque arista in liabere videntur, ut milium, panicum : ita vinum cum oleo duae pari ter liquidorum species sunt, quas id co ferme sociari videmus. v. sesterra tu. Τdetritico,vino,obo legator atque inibi inter alias L . Atque haec tandem sunt illa, de quibus hunc lor . cum Graeci accipiebant. De vino igitur in effectu seu uvis vini causa hic alium prorsus oportet: Sed quaenam vox isti speciei exprimendae hic latere potest ρ .
Hactenus vera diximus: Verisimilia 6 ω dic nunc dicturi su- .mus:quς prout quisq; volet, ita&accipiet. Vox E FOLIIS ,ει λι , mihi nuc sub manu nascitur: Nepe nulla litera addita vel detracta, sed ad Pandectaru tantum Florentinatu more expressa,
ita scriptum fuisse videtur NequEsoliis, Undendum modo, ne folia Sibyllae haec videantur. primum generaliter ea omnia intelligo,quae in annum ferme so- 'lidum integrum usum prς stant&coriduntur,is ελενω - Πν-αι . Nempe ut seu γα sunt prodiga, τ ξ quustatim &in dies prodiguntur 6c absumuntur,&-sunt; ut v ἱώια, epimenia,quae in singulos meses paratur,quae apud Cassianum ti . . Instit. C. 22.menomenta,ita dicta videntur, cquae non momentaneum unius diei, seu diarij,sed omnium anni dierum usum praestarent; Graecis nempe dicitur solidum omne seu uniuersitas alicuius rei, tum in re nummaria dc quantitate, ubi notum est & . μιλια substantive, -& mia, his pro univcrsitate alicuius rei) tum εc in ratione tum- pQrum de proventuum. Et vero hanc vocem ipsam iam teneo, ita corque in Honorij cpnstitutione ad Africam pertinente: puta Me ao.C.ra manusacris stem Omnia etiam loca, qt sacris error veteram aeputavis,nostrae rei tabe seriari, ita .us ex eo tempore in inhumus est publicus SVMντvs supersitioni
deIerrima ex binn, 'FRvCTVS ab incubatoribus exigantur: Et
54쪽
' . n Ox I Iram omnis EXPENSA illius temporis adfuperstisionem pertinens quaeiure damnatae omniaque loca qua Frediari,qua Den- drophori, quae singuia quoque nomina or' o Gones gentilitia tenue- . . r sint, EPHOLII VEL sVMPTI Bus deputara,sa ι hoc errore 'submoιο comendia nostrae domus seblevare. Vult hac constitu- tione Honorius per Africam rei privatae Principis sociari Io- 'ca sacris Gentilium deputata loca templorum, Vocantur,tum l. I9.2 . C. Thi lepetitionib- tum&alibi passim:ω .. rit.eiusdem C.de conti ionefundor. M apud Aggenum urbicum,. - Comment. I in Frontinum p. 78.) Loca,inquam, quae professio j nes Circa sacra gentilium occupatae suis sumptibus Mepholiis deputata possidebant; s ' bolibat, i. sumptibus ad Iictum in annum destin axis. Quomodo etiam αφ fructus . . annotinus & reditus annuus dictus, qua si ba igitur cum in commune essent ea onmia quae annuos usus praestarent, speciatim Ephob. tis eas uvas dictavcenseo, quae vim. - iquod annuum usum praestat i causa habebantur. ἱ Nempoduulfi generum uvas etiam ICti nostri notant in croues de '. V. S. alias , quaS non vini Causa habebant, sta ad Cibum, quas . --& Lebntius Gec ponicorum lib. I . e. II. di dixit Graeci appellabant, cibaria S, escarias, in , . iusmodi erant uvae duracinae & purpureae quae moram etiam ' appellatione veniebant, ut docet ι .lex 2OS. ac proinde& ha- . μ' ruin usum usuario Nerva conecdebat de qua alioquin uva duracina quae non vini causa habebatur , seu vino inutilis e- rat, est & illud Martialis: . . v Non habjlis Oathis inutilo uva Lyso, Sed non potan i me tibi nectar er. . Aliae vero uvae halaebantur Visi quod in annum con-
ditur) ac proinde ad fructum magis i quam usum perti-
Neque mirum cuiquam videri debet aut insolens , hane ' vocem usurpatam ab Vlpiano ICto , qui & SyroPhoenix Ty-
passim notatus fuit apud Athenaeum lib. .c. I s. cultis
N illi exempla i dem profert, spro strena x- Π Lde id genus alia,cioquin inusitata; in aliis ititerea ipse seVerus ver- .
55쪽
. borum exactor; unde dc i J- - vel κώ . - vocari meruit, quia prout voces reconditae aut novae ab aliis usurparentur,' probationem earum ilico deposceret; hisce ferme verbis, is ἰ ωοῦ - - , i. edeati hoc positu ἔ-i . Neque mirum rursum videri debet, ibolias absolute, nudo addito,de huiusmodi uvis dici potuisse,cum & naves qua dampariter ita Libstantiva &absolii te dicantur, ., ολ IM , Sed oc in hoc ipta uvarum argumento uuae cibariae, Io ξω, , nulls paliter
ddito, ita dictae videntur: ain & apotheca nΘmen alias generale proprio de cella vinaria scuius paulo alite idem vi taenus meminit Lio. in feod.tis usus habitat.) etiam iure no- stto dici notissimum sit.
t V Esetio est eIrca sciam VELLEIANVM : 'non equis dem de Iure, sed de ' uls tantum , partim omnium ferme Senatusconsultqrismira latiti s, sed in Velleiano quoquς. usurpatis; 'partim vero propriis Senatusconsulti Velleiani: Neque ideo tamen contemnenda inquisitio : Sane eni in ,scubi in iure religione magna opus est, opus cum maxime puto in tenendis typicis verbis & formulis Legum priscarum populi Romani, Edicti perpetui,& Senatusconsultorum; ut quae quomodo semibarbare nonnulli loquuntur materialiter in iure nostro ponantur, Iurisprudentiaeque nostrae fundus sint. Sed non cuiusvis est ea aut tenere aut tueri. , Quatuor loca observini. ubi 'de S Cti Velleiani verbis anquiritur: N: du riora quidem de formulis, uti dixi, onis nium S Corum tralatitiisti quibus tertium & nos obiter addemus : duo posteribra de S Cti Velleiani propriam Ipsa anto omnia Sini uerba in stemenda sunt,ut habetitur in Pande-
56쪽
ctis Florentitus. Abdia Silanius se Vestram Turre 3 Co γε-sVLEs v ERBA FECERUNT, de ob atronibus foeminarum, qua pro aliis rea erant , 'POR - , ΕΤ, 3 DE EA RE 1TA CONsvLvERUNT. diuod ad eius sones, ct ' MVTvI DATIONEs PRO altas i QIBVs inieri cesserint seminae,pertinet,tamesisc. Primo igitur Cotta recte ab aliis eo nomine notatur, quod illis verbis, Consules verbafecerunt Vocem Avel Apud inserue- rit; ex notissima illa observatione,quod Consules ipsi,ceu capita Senatus, verba facere seu referre ad Senatum solerent: unde tralati ita ista S Corum omnium verba, Consules verba fecerunt. Atenim non bona fide idem eo nomine notatur,quasi in nullo Mahu scripto id repererit:exerte enim iSin v.annona.
p. 3ti dicit, Et ita invenio friptum in Codice antiquissimo patris
Vellem etiam novi Scriptores non tam acerbe in SCti emendatores inveherentur. Quid enim an illa mox vel ba, quae intacta relinquunt, de ea re eri oportet,sam asserere sustinebunt λ Imci ει tralatitia fuit haec ista SCtoru formula, s de ea re fieri oporteret, quod Doctiss. Antonius Αugustinus jam indicavit: Quibus addam ego, errorem inde ortum videri, quod contractis literis ita scriptum fuisset, o R-ιEt,i. oporteret,expansis literis. Sed,quod secundu illis hoc capite propositu est, cotenduntii de & verba hςc SCti, De ea re ita consiluerunt, recte habere adiaversus CL. Hotomanu. Quaqua neq; Hotomanus primus hialoco cosuluerunt,rescripsi censierunt,sed imo & Accius iusta ita omnino hic in Codice suo legerat rei erunt: etsi idem notet a liθs quoque leo consiluerunt. Sed componamus togas. Cur quaeso illis hic placet consiluerunt ' Quia,inquiunt,non sem. per vox censendι hic usurpari solita , sed aliae. Fateor equidem ustirpatas alias, etsi minus frequenter, sed consulendi nunquam. Quare M ipsi iam ultro fatentur apud CL.Brilsonium. accuratissimum illum formularum legitimarum interpretem in nuspiam eam vocem occurrere.
Sed alta res audiamus legitimae huiusce sermulae; De ea re e sella, ou:4ia',inquiunt,ut Consulis erat cosulere Senatum,
57쪽
ita Senatus quoque fuisse contulere, i. consilivm dare, in medium consulere. Alius hanc rationem reddebat; quia & 1 consulendo dictum sit Senatusconsulitim. Esto : verum inquam Patres seu Senatores consiluss, squod ex hoc Ici-co Cujacius observabat ε.oy so. inf) seu cum sententiam perrogarentur, in medium conse 'uisse s qi tanquam & tralatilia ibi formula fuit, Da censeo, vel, Hoc ampi in censeo: Ateiaim dc 'Consules cum ad Patres verba facerent, quidem iri, non etiam consilium sisi aut publice dari petebant: ite ubi perrogatet sententiae de Senatusco fultum scriptum fuit, ut vim legis haberet, sane imperativa verba SCum continere oportuit: quo in censu est cens ι verbum, uexsere. em S. non etiam consulemia Qua tene fallerentur novi Scriptores, distinguere hac parte eos oportuit SCti faciendi &SCti fa cti tepora: Item S Cti ipsius verba a Triboniani manu secer nere eos oportuit: ut caeteroquin in i tu is nostri textibus, iginalia legum verba,& primigenium earum sensum multum distare norunt Iurisconsultorum filij, a sensu & vobis Triboniani. Quem dupliceni conceptum.& sensem qui ad leges nostras non attulerit, turbari& ςonfundi eum seph necesse est. Igitur,& hic, si formalia xwm, SCti verba quaerimus, omni. Pno ista suerunt, De ea rem censuerant, quae Se ipsa apud Vale
rium Probum occurrunt. D. E. R. V. I.
C. De ea re universi isa censiueranι. Si velo Tribonianum spectemus, forte reposuerit ipse consuluerunt. Cui vici
num est exim ij I Cti Antonis Augustini iudicium, libello deSCtis; Aui credendum est, inquit, Iti tiniani tempore,aut libram- ram, errarum: aut non male consulerens scriptum, cuius verbi interis pretatio non ira certa est. Sed, ut dixi, multum interest, huius-ee formulς Auctorem faciamus Tribonianum,an eam veteritibus & solemnibus formulis P.R.4nseramus. Hactenus de tra latitiis S Corum formulis. .
Tertia dc potissima controversia circa verba SCti Velleiani propria est; Neque tamen ipsa de sensu,aut circa ius: Nam fatentur omnes, mulierem S Co iuVari, si mutuum ipsa con . traxerit sciente creditore, alij mox mutuum datura r sed de
verbis his, dissem oner o nimiuidationes pro altas quibus imis iure erim D ara, pertinet. Pro his igitur malui dationes. CL
58쪽
active tam uiri accis i Is sic ad creditorem pertinere;non vero fassive, :id debitorum : Qui re mkruationes legendum sibi videli, qUa sine voce iam indicetur mulier qtie sciente cie ditore in id in i tuum accipit, ut alteri brevi manu credat, qilogenere dc mulier intercedere videtur: & vero mutuandi hac in re usurpari I IIcin inc. g.ult.LI9. g.cum haberes .ad SC. Vesiei. Ita Holom .inniis, qui eo nomine Censuram incurrit; auctoritate Vlpiant m l. cimitas. 27. de reb. creae ubi dicitur,
Civitu mtitui datione obligari posses aduIilitatem eius pecunia ver-ssunt: ahoquin i soli qui con raxerunt , non eivita tenebuutur. In hac scit .pecie Syndi eo vel administratori rerum Civitatis dara fuerat pecunia,ex qua mutui datione civitas oblig itur rein eius utilitatem versa. Hactenus reiste Cen bra. Et quidem in eo quoque recte, quod administratori rerum civitatis mutuam pecuniam datam ponunt: id enim comprobat argumentum lib. Ici. Viriani ad Edictum. quo Vlpiantis interpretatus cst Edis iam Abdcui quenniversitatis nomine, M. quis exinde pertinent de aliae complures leges huic proinde coniungendς,puta lex 7.sseo. rit:lex Asf quod i --ΑΤdevio vi armel. is i7. .de verborsignis. Sed non recte illud,quod mutui dationem passive ad debitorem referant pro mutui accertione. Nil tale: Sane rei ipsius , i. mutui datibnis, consequens quidem est,ut exinde debitor constituatur; at verba ipsa,muris datio id nunquam significant : Itaque, cum Vlpianus dixit, civitatem mutui datione obligari posse, verba ad creditorem direxit, ac si dixisset, civitatem mutuo dato ab aliquo in rem
suam,omnino obligari. Et sane,si verum amamus in hac specie, ubi de civitate vel universitate agitur,verba hic ad creditorem dirigi oportuit: non ad debitricem civitatem, quae non potest dici proprie mutuum accipere, ut nec mutuum dare, sed credere potius .cis ad SC. Macedon. Et haec de C L. Hotomanni
Alij ajunt, non hic agi de mutui datione sce minaru m , sed de mutui datione Cui INTERCEssERINT foeminae: i. de mutui datione ALIORUM , pro qua intervenit scemina r seu foeminam dationi intervenire non acceptioni debitoris futu-
59쪽
ri,itaque non intercedere mutuationi. Proinde, sui obscuram eorum sententiam exprimam) mutui dationem referen- dam ad ipsos principales Debitores, pro quibus mu tuum a cipientibus mulieres intercedunt. Quae sententia omnium quae adferuntur alienissima est: Hanc enim interpretationem refutant apertissime ipsa illa verba, AH ad delusiones,,-- tui dationes P Ro assi ruibus intercesseris aemisae, pertiset. Ecce enim agitur de mutui dationibus non aliorum, sed Poxo aliis. Et hoc ipsum est, quod Edicto perpetuo postea apertε
expressum ait Diocletianus madea ,. inquit,etiam obligationes, quae ex MVLlERIS PERSONAMu ere orassumserunt PR I MO R D I V M .decretum P Irum,quod de'intercession arminarum est,pertinere EDICTO PERPETUR δε-
Graium Mens scilicet huius Senatusconsulti,prout proponitur est non alienos principalis debitoris contractus designa. re, sed muliebris pro alio intercessionis species: cuius duae constituuntur, fideiussio S mutui datio pro alio intercedendi . animo:H- o. quoties videt debitore ipsis mutinim accipiere, ' te fidem suam mulier sine omit obligarionemparticipando. Mutui datis , pro alio interce di animo , cum videlicet mulier mutuum palam dari sibi petit,non sibi revera, sed colore quaesito, sed calliditate ut pro alio intercedat, seu, ut Accursiqs quoque ait,cum foemina a dante mutuum accipit, quod alius erat accepturus, denique obligationem nondum natam in je , principaliter transferendo. Haec perspicua sunt, dc apta vulgatae lectioni defendendae; ut & vulgatae interpretationi adferendae. Et eodem semper sensu scio qui malebant, inurui
hic legere: Matui titiones, ut accep/ilitiones. Mutui lationes , cum videlicet mulier sciente creditore quasi pro somutuo acceptum fert, sed re cra pro alio pro quo inter
Superest ultimum circa haec verba et Et mutui dariones ob
aliis quibus intercesserint sarmina, quidem verba mendo. aliquo laborare cuivis palani est, Sed quod nonnulli tenta- . bant, o mutat dationes, quibur aliis modis intercesserint feminae. t neque tamen refellituri &a vulgata lectione nimis semotum
est,ia ab ipsi Sini mente alienum et Mutu2datio quippe unus
60쪽
modus est intercessionis muliebris, non etiam multi modi sunt: puta, cum mulier ipsa mutuum accipit sciente oceditore mox alis mutuum datura , quae unica dc ungularis species est. Restitutio igitur hic facili maest, repetita voce pro , quae pro Pandectarum Florenta more non nisi semel expressa scriptaque fuerat: Nempe ita, Eι mutui PRo alia,quib-imiercesserinι 'minae; Quae tantum valent, atque si ita scriptum fuisset. Et mutui datrones pro alis, pro quibus intercesserint seminae; quomodo sane e tram libri Accursiani habuerunt. Non. igitur veteri te stioni circa verba Senatusconssilii velleiani ubique standum est, quibus ubiq; stabiliendis nulla vera ratio
Ρ o M P O MI 1 Lex ult. s. item si mulier ΣΥ.ad ιVedeianum. ex libro I. Senatus -
U AEs T i o est ite tum circa S C. VELLE IA Nu M, sed utilis iam cluaestio, Ac de iure,utrum videt. mulier fundo a se vendito, eiusq; pretio alterius creditori in solutum dato, hoc facto intercellisse videatur, ac pioinde S Cto Velleiano iureiur' quidem quaestio neque supcriori capiti incommodo sublicitur eamque tanto libentius sub manum revoco quod solemne Iuris hac parte tollendum venit, inter aeculi. g. 2 Sc L -C eod.t. Ait nempe Pomponius,/LLUI. g. 2. mulierem in hac specie SCto iuvari: ber, inquit, CREDITORI virmundum veniussit, , tradidit,ea conditione, ut emptor ACCEP TΛM PECvNIAM VIRO RE-pεRRET, se hunc fundum vindicat, exceptio quIdem opponitur ei de re empta se tradita, sed repiscabιtur a muliere , aut siea mendisio contra Senatusiconsilium factast. Er hoc procedit, e ipse creditor amerit, e interposuerit alium, quo mulier ea ratiori careat res i
uum est, Os non pro viro, sed pro abo debitore rem fiam tradidis.., F iij