장음표시 사용
31쪽
tatem ad aliquid determinatum fideliter exequendum. Assistentia vcro specialis est singulare Spiritus San et i adjutorium , quo prohibetur hominum mens &voluntas ne in errorem aliquem prolabantur. Deinde ex parte Sacrae Scripturae attendi debent: I. sicut in omni alia scriptura. Res & sententiae, quae duo constituunt id , quod substantiam Sacrae scipiu-rae nominamus: 2. Verba, quibus res, et Sententiae signita cantur, atque innotescunt: & 3. ipsa dispositio , & nexus verborum, sive stylus & Structura grammaticalis . Praeterea diversa plane sunt genera rerum, quae Sacra Scriptura continentur : nempe alia Sunt, quas sacri Scriptores per se & viribus suis nativis minime noverunt, nec noscere potuerunt; sicuti sunt res omnes Propheticae, & latentes: aliae vero , quas
ipsi vel proprijs oculis conspexerunt , & eX perti
Sunt per Sese , vel acceperunt ab alijs, qui hoc modo viderunt, & experti sunt: sic Joannes Apostolus in sua prima Epistola cap. I. v. 3. ait: Quod Didimus, ct citidivimus , annuntiamus sobis et & Sanctus Lucas orditur Evangelium suum diceus: Quoniam quiadem multi conati sunt ordinare narriationes , quae in nobis com 'letae sunt rerum : sicut tradiderunt
nobis, qui ob initio ipsi viderunt . 9 ministri fuerunt sermonis: visum est S mihi assectito Omnia
a principio diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile. Rursus res aliae pertinent ad Religionem , id est ad fidem & mores ; aliae vero ad historiam , ad Philosophiam , Sc alia hujus generis, quae sacriS Scriptoribus vel innotuerunt naturaliter, vel saltem hoc modo absolute innotescere potuerunt .
His praemissis fatentur omnes , nullum esse dubium, quin Scriptores sacri res omnes propheticas & laten-
32쪽
les, & generatim eas , quae Religionem respiciunt, non didicerint nisi per immediatam Spiritus Sancti
revelationem S inspirationem ; attamen quando Sermo est de reliquis , sunt qui docent in Scriptura Sacra multa contineri , quae sola humana industria con- Scripta suerunt: inter quae recensent imprimis omnia, quae scriptores ipsi vel viderunt, vel audierunt, docentes , quod ad ea conscribenda nullatenus necessaria fuerit vel revelatio, vel inspiratio , sed tantum Spiritus Sancti directio seu assistentia specialis , qua Scriptores sacri ab errore immunes facti fuerint, quam SatiS eSse putant, ut etiam ista recipi debeant
Sunt etiam alii , qui affirmarunt, quod ad Sacram Scripturam absolute constituendam satis sit, ut scriptori inspirata fuerit voluntas aliquid scribendi, ac deinde Spiritus Sanctus eidem in scriptione ita assi- Stat , ut non erret: vel etiam ut Spiritus sanctus omnia quae in scripto illo continentur vera & salutaria esse testetur ab . Verum neutra ex his opinionibus videtur dignita. ti Scripture sacrae plene consulere: nam licet Specialis assistentia Spiritus Sancti, qua emcitur, ne Scriptor aliquis in errorum prolabatur, imo etiam sim- plox illius testimonium de veritate illorum , quae Scri
r Priorem ex Istis opinionibus inter alios tutare vide tur etiam Henricus Holden in Anabit fidei: in illam inclinat quoque plurimum auctor Insti-ttitionum Theologiae in Usum Clericorum Panhormitanae Dioecesis in Tractatu de sontibus Theol. Disput. I. quaest. I. ublaffirmat pro eadem stare cornelium a Lapide In Comm. in
Epist. a. ad Timoth. Bonsreis rium in Prolegom. cap. 8. Secto I. Bellarint nurn de Veνbo Dei Canum lib. a. cap. I 8. Simoni utra in hist. crit. & Dupinium lib. I. f. T. Alteram autem tenuit olim Leonardus tessius I qui tamen paucos valde nactus ese sectatores .
33쪽
Pta sunt, satis sint ad concludendum, quod scriptum aliquod omnimodam veritatem contineat, atque ita etiam libris sacris conciliare valeant omnimodam insallibilitatem, quae illis competit; ea tamen Satis non Sunt, ut Sacra Scriptura vel absolute constituatur, vel in dignitate illa reponatur , quae illi propria est: nam primo etiam Canones Conciliorum generalium de fide , & moribus , ut omneS
fatentur catholici, & decreta romanorum Pontificum eX Cattedra pronuntiata, ut suo loco ostendetur, habent adnexam Spiritus Sancti assistentiam, neque tamen proprie vocari possunt sacra Scriptura. Deinde sacra Scriptura ost ipsum verbum Dei ad homines missum et at vero verbum Dei merito vocari non
Potest. nisi aliquo pacto Deus ipse illud locutus sit, idest sacris Scriptoribus immediate, & per se vel revelaverit , vel inspiraverit , eo prorsus modo quo verbum hominis vocari non potest, nisi ipsum immediate ab homine prolatum fuerit. Igitur relictis istorum opinionibus concludi debet, quod res omnes & Sententiae, quae sacra Scriptura continentur , idest tam propheticae & latentes, de quibus nullus plane est, qui dubitet, quam etiam aliae, quas naturaliter Scire poterant sacri Scriptores , Spiritum Sanctum immediatum auctorem habeant, ita ut, cum actualiter scriberent, illarum notitiam, &cognitionem Spiritus Sanctus vel revelatione , vel inspiratione immediate ijsdem suggesserit: non enim
ut ait Petrus in a. Epist. cap. I. v. 2I. VOliantate humana allata est aliquando Prophetia , sed Spiritu Saneto inspirati locuti sunt Sancti Dei homines, S Apostolus Paulus in z. ad Timoth. cap. 3. v. I 6. di-Serte testatur quod omnis Scriptura divinitus inspirata sit dicens omnis scriptura diuinitu4 inapirata utilis est ad docendum
34쪽
Melio I. Gρ. I. Is Idem iudicium serri debet etiam relate ad verbas ngularia sacrae Scripturae, saltem considerata sub hoc respectu quatenus ad sensum a Spiritu Sancto intentum specialiter conserunt: nempe etiam ista scripta suerunt aut revelante , aut inspirante eodem d vino Spiritu: quia sic considerata pertinent etiam ipsa ad substantiam Sacrae Scripturae . Dictum est aut reoelante, aut inspirante divino Spiritu: nam fatendum est, quod tam relate ad verba , quam relate ad res & sententias, quae Scriptoribus, hagyographis naturaliter jam notae erant, ijsdem praeter assistentiam specialem, ne quid falsum,
vel erroneum conscriberent, necessaria non fuerit nova revelatio, sed tantum inspiratio sive affatus.
ut scilicet non omnia ipsis cognita, sed ea tantum conscriberent, quae scribenda esse Spiritui Sancto videbantur : atque ita etiam ista, ad illam dignitatem
pervenirent, ut non eSSent amplius res, Vel sente
tiae vel verba mere humana , sed divina , atque exh herent ipsum verbum Dei hominibus extraordinarie manifestatum , & a sacris Scriptoribus in Scripturam tanquam in publicum monumentum redactum . Quod vero spectat ad grammaticalem ne um veraborum , sive ad stylum , qui multiformis est in sacra Scriptura , licet plures sint, qui assirmant, quod etiam iste Spiritum Sanctum immediatum auctorem habeat ; ac proinde quod Spiritus iste divinus diverso sacrorum Scriptorum genio & indoli Seipsum api verit , ita ut appareat, v. g. Sublimis in Isaia , qui in aula regia educatus fuit ; humilis autem in Amos qui erat Pastor, & universim SimpleX atque ingenuus in Apostolis & Evangelistis: nihilominus quia
stylus perti ix t magis ad externum corticem, quam ad substantiam Scripturae, quae perfecta Semper in suo genere subsistere concipitur, quemcumque stylum
35쪽
quis adhibeat, existimamus quod iste a Spiritu Sancto relictus fuerit delectui, & arbitrio sacrorum Scriptorum . Neque contrarium evincunt, quae proserunt adve
sarij vel ex Hieronymo qui Comment. in Cap. 3. ad Ephesios ait sin tili sermones, Syllabae , viceS , puneta in dioinis literis Plena sunt sensibus, vel ex S. P. Augustino qui in Epist. i . inquit, Se nullius hominis libris tantum deferre, quantum disinis liferis : non ab veritatem , quae Par est . n utrisque: aed ob uerba lihrasimque dictantis , qui est viritus Sanetus: nam utrumque istud testimonium congrue Explicari potest de verbis , Syllabis , punctis S phrasi dictantis, non materialiter, sed so maliter acceptis; idest de sensu quem Spiritus Sanctus
verbis saerae Scripturae subesse voluit. Nunc ut ostendatur existere sacram Scripturam , Praesertim acceptam non materialiter, Seu pro volumine , quod illam continet, de quo nullum oriri potest dubium, sed sicut est pere serbum Dei ut ait Apostolus in I. ad Thessal. cap. 2. V. II. idest acceptam formaliter, & quatenus in ea contentae sunt veritates extraordinarie divinitus manifestatae, seu divina revelatio ad homines facta , tria hic per sum
ma capita adversus incredulos 3 demonstrabimus
3 Incredulorum , sicut diversa sunt genera , ita diversa quoque sunt illorum principia, quibus Exitium divinae revela. tionis , illius praesertim , quae novo laedere continetur, promovere student: nam alii aD lirmant materiam esse quidquid est, & existit; atque ita dum spuit ualitateua di immortalita tem anImae Insteiantur, negant
etiam moralitatem actuum humanorum & vocantur Materialistae r alij abiecta ex animo dcejurata quavis religione accommodant externos mores suos ad
religionem Principis et & sunt Indisserentisti e seu Politieir alii negant Deum existere t & v
cantur Athri et alij putant unis Diuitiaod by Corale
36쪽
nimirum primo quod divina revelatio sit absolute possibilis: secundo quod eadem homini qualis nunc ia
scitur fuerit necessaria et ac tandem tertio quod in volumine illo, quod sacram Scripturam nominamus ma
Propositio I. Divina revelatio est absolute posis sibilis . Probatur . Absolute possibile est, quod Deus ho-
versiim istud aspectabile a seipso existere , & esse id , quod Deum nominamus ς & dicuntur Pantheista , vel etiam Spi- noxista a Benedicto Spis ΟΣa .
qui systema Pantheisticum , exorco , in quo Sepultum jacebat. revocavit ad vitam: alij dubrutant pertinaciter de omnibus, quae ad Deum & Religionem pertinent ζ εic uti sunt Seeptici& Pirrhonici : alij admissa Exl- stentia uesus Entis Supremi , a
quo omnia creata sunt , Inficiantur absolute existentiam cujuslibet revelationis divinae t& vocantur mista et & sapeetiam Naturalista eo quia satis esse existimant, ut Deus ab hominibus eoiatur secundum
leges & praecepta naturae r existis autem alij venerantur Christum Dominum ut purum Paedagogum 3e Praeceptorem generis humani. sicuti faciunt Soeianiani et viij vero per summam di anteactis temporibus in auis ditam impietatem reponunt ii tum cum Moyse in numero celebrium imgostorum , & -- ciant utrumque cum Mahumete: quam impietatem primus
evomuisse videtur Simon nacensis, de quo mentionem facit Thomas Cantipratanus Inisb. 1. Apum cap. 63. num. s.& qui sorte etiam Measionem praebuit impio illi libello, euititulus de tribus imposioribus I& isti jure merito vocari possunt & debent Antichri,tiani et,
omnium autem istorum con tus eo tendunt , ut religionem
catholicam penitus obruant. atque convellant i in quem finem Incredibile plane est, quot scripta ad decipiendum inca tos illorum opera in publieum saeeulo XVIII. & XIX. maxime prodierunt et praecipui autem ,
hujus operis , & qui aliorum Magistri dc Ante signani jure habeti possunt, sunt sequentes. I. Mathaias Tindalius natus
in Anglia anno t636. qui scripsit opus cum titulo Christia na Religio mundo eoava in qu adserta sumesentia Religionis naturalis conatur ostendere rea
37쪽
minibus locutus fuerit, illisque veritates, omnes &
singulas quae in Sacra Scriptura continentur, extraordi narie manifestavcTit ; nam universim loquendo nulla plane in hac re elucet vera, & proprie dicta repugnantia: revera: Veritates omnes in sacra Scriptura contentae , vel Sunt ejus generis, quae captum humanae mentis exuperant, & quae propterea communi nomine mysteria appellantur , vel etiam tales quae
velatam esse inanem & superfluam. II. Thomas Nootie ora pariter Anglus natus anno 1669. Scantio r733. mos tuus In care re, in quem O' contracta plurima debita conjectus fuerat: scripsit Philosopbiam moralem in qua totum suum ingenium in impugnandis miraculis, quae in sacra Scriptura memorantur , exhausit. & effraent audacia historiam Vitae Iesu Christi inter morales sabulas recensuit.
III. Antonias Athio & ipse Anglus Comes de ShalibutyIoannis Loliij discipulus et esus
lucubrationes vocantur communi nomine Mangelium natu
IV. Thamas Morsan itidem Anglus scripsit opus impudentissim uni sub titulo Axis ad radicem arboris posita in quo negat Christum esse Messiam in lege promissum et & docet illum non alio sensu redemisse genus humanum , nisi quia moralem doctrinam a Judaeis cor- uptam primaevae integritati seis stltuerit r ac propterea de nominae illum Paedagogum verae& sincem doctrinae moralis. U. Bernardus de Mandeυille in Belgio natus medie inam Lol
dini Professus, seripsit sabulam de Apibus in qua nititur' intendere , quod Religio Christiana publicae statunna selieitati valde noxia sit, & villa foveat . UL Alberius 'Rad rae de Passarano Italus Uictoris Amadae Ducis Sabaudiae Minister ς me tu Inquisitionis Sancti Osse ij tertitus, & in Angliam profugus , instituit comparationem inter Christum & Lycurgum , fecitque unum alteri aequalem . Ull. Franciseus Ar et de δει- Iaire Gallus Naturalistarum sa-cile prineeps de quo Cosmas Sehmalius in hist. Religionis &Eeelesiae Christianae pari. IV.
β. 3. num. I 2. sensatissime pronuntiat, dieens eaυilias omisnia instruit nihil , sibique sue. pius contradicit et inulta scripsit , di in omnibus istud fere semper connititur , ut poetico S satyrico sale , quo pluatinum
38쪽
Seelio I. Cay. I. 19 lumine nostrae rationis Intelligi & percipi possunt:
atqui nulla plane est repugnantia, quin Deus utrasque hominibus extraordinarie per seipsum manifestaverit : nam si aliqua esset, ea certe Se teneret, vel ex parte Dei, vel ex parte ipsarum veritatum, vel denique ex parte mentis humanae, quasi ea incapax sit alias percipere veritates, praeter illas, quae usurationis sibi innotescunt:
abundat, dogmata revelata lectoribus suis ridicula emeiatidicitur de illo, quod ante vitae sinem semel professionem fidei etiam coram testibusEmlserit , sed revera in exitu suo Naturalista , ut vixit , etiam mortuus est Parisijs anno III 8. VIII. Carolus de Seeondat Ba
ro de Montesquieu pariter Gallus t edidit librum L'Esrie dela tot in quo totam moralitatem actionum humanarum, docet desumendam ex diversitate elimatum et scripsit etiam les
multa scripsit duas tabulas romanenses , unam cum titulo Iulia seu nova Heloissa e alteram autem Emilius seu de
educatione ; In priori connititur incerta reddere principia
omnium veritatumr in altera autem contendit, ut homines in omnibus naturam sequi de
heant , nullumque passionibus suis imponere scaenum ζ praete-
rea scripsit etiam les le tres dela montagne , in quibus defendit & vindicae suum Emllium e tandem scripsi e quoquo celebre opusculum cum titulo Contraet Soeial: quod opusculum Voltatrius parte III. Nou-
sociabilem denominat occasi ne pcopheticae cujusdam praeditactionis quam Rousseavius affert,& ini allibilem putat in suo con tractu dum cap. 8. fidenter pronuntiat , Russi volentet subjugare Europam , subiugabuntur ipsi ; et Tartari dominabuntur illis et nobis .
seripsit librum omni impietate plenum cum titulo Diteme deis nature , ou des loix du monis de phrsique et dis monde morale in quo purum profitetur tetialis mitin , & docet aper te nihil aliud a nobis cognosci , nihilque exisrere in rebus
praeter materiam oc motum , quem simul cum illa necessarium & aeternum esse statuit:
39쪽
an De Leis Theologicisci potest; non primum; nam supposita Dei existen
tia, quam hic adversus Atheos lure Supponere possumus , tanquam aliquid, quod non semel, sed ce ties & millies jam domonstratum fuit, statim intelligitur, quod Deus sit ens persectissimum tam inessentia, quam in suis attributis ; adeoque est etiam Iiherrimus in omnibus suis operibus ad extra & cum sit etiam omnipotens, potuit, & potest Semper ,
existere deum , & ausu temerario eo usque procedit , ut deposita omni verecundia , &majori quam diabolico fastu
litanum more Deum ipsum lacessire non erubuerit, eumque palam provocaverit dicens, ut si vere existeret , vindicaret se contra seipsum , qui eius existentiam ita aperte denegaret, in qua re imitare profecto voluit Judaeorum perhdiam dum
Christo Domino in cruce pendenti illudunt apud Mareum
cap. I s. v. 31. dicentes Christus rex Israel descendat nune de cruce , ut videamus , et creis
domus . Sunt tam eu qui putant , quod pestiferi hujus ope.
Iis auctor non sit Micabaudius celebris luriscon Initus , sed accade inicus quidam Bercilinensis cognomine Marianus . Uid. no.
vum Dictionarium historicum alve Compendium historicum omnium virorum illustrium m. XI. pag. II . edit. Venetae anni 1726.
per lumen rationis homini sed etiam extraordinarie ,
Mettνie Poeta & Medicus Gallus , qui diversa conseripsit opuscula , in quibus crassissimum materialismum docuit tinter alia autem scripsit ι' Histoire natu relle de ι'ame : item ι' Homme maehine ; r Homme ante o praeterea Epitre a momEsprit. suit autem praeceptoc
Fcideriei magni Reg:s Borussiae pqui eidem post ejus mortem Sequens composuit Epitaphivm Ci sit Ia Metirie , petit Philosopbe , mediocre Mediein ,. et gran seu, XII. Ioannes Claudius Helis vetius , qui scripsit librum eum titulo ι'Eurit in quo vim cogitandi , & omnem hominis prae
bruto praerogativam derivat ex sola organi tione par tum COL-poris humani affirmatque organizationem istam esse fundamentum omnium appetituum hominis: atque ita evcrtit cum religione etiam hominis liberam potestatem agendi vel non agendi.
40쪽
Metio I. cap. I. II& per lumen revelationis creaturis suis rationalibus loqui: ergo nihil plane repugnat ex parte Dei, quin
etiam postremo hoc modo revera locutus sit: sed neque repugnat ex parte ipsarum veritatum; nam si sermo sit de veritatibus primi generis, idest de illis, quae mentis humanae aciem exuperant, nihil plane est quo ostendatur impossibile esse , quod eas Deus revelaverit: imo vero decuit quamaxime , ut eas revera revelaret, & omnibus manifestas saceret, siqui dem , ut attendentibus patet, veritates illa: supernatura-Ies, sive mysteria nostrae Religionis sunt de natura sua
hujusmodi, quae ipsa per se ad pleniorem & persectiorem Dei ipsius cognitionem pertinent, alfiue con ducunt : si autem sermo sit de veritatibus illis , quae vel rationis usu . vel sensuum experientia innotescunt , & ex quibus plurimae etiam in Scriptura saera continentur; nihil pariter obest, quin etiam istas Deus immediate , ct per seipsum homines docuerit: etenim ex quo, quando sibi complacuit, ut fieret. & esset
Creator rerum omnium , non continuo amisit, imo vero retinuit, & retinet semper summum jus in res omnes , ac propterea etiam in creaturam rationalem sive in hominem , ita ut eundem semper iterum & persectius docere possit per seipsum, & immediate circa Omnia , etiam illa, quae in prima creatione una cum lumine rationis eundem semel iam edocuerat; tandem , si loquamur de mente nostra, licet haec finita sit, & limitata, atque ideo viribus suis nativis supra seipsam, & in cognitionem veritatum supernaturalium assurgere nullatenus POSSit, est tamen a Deo ita comparata & instituta, ut capax sit intelligere omne verum . dummodo istud sibi apte proponatur 9 , atque certo ct infallibili aliquo medio illi