Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

61쪽

SECUNDVs si quae minor sit, conteguntur labent tamen salsum suc

tam eum ci , non Xlgilum . dura carne in totum con-ilant: idcirco difficulter concoquuntur , Urmiter ualunt, cum scilicet in aqua potabili praecoeta fuerint. orum etiam caro , ut ostreorum , cum ex aqua, ut dium est, praecocta succum falsum depositi erit, aluum cohibet. aaecq aegre non secus, quam testacea durae caris corrumpuntur. De mollibus.

uocantur, quae neque squamas, nequae asperam , neque testaceam cutim sed tollem, qualis humana est, habent huius generis sunt pol Vpus, sepie, cstera his simi baci haec nanque tangentibus nio illa uidentur durae tamen carnis sunt, dis faculter conco lutin tur exiguum saliuna succum in se concinent. Si ta-

men concoquantur , corpus non parum nutriunt caeterum haec quoque plurimum succi crudi generant.

A s noctu splendens est horum animalium cutis idcirco nonnulli α Οαἡ θίλαι χειν hinc est, quia splendorem habeant, ea re λαYi nominata sui si edi a xerunt. inter ipsa autem torpedo de pastinaca carnem habent mollem , atque suavem , quaeq; mediocriter per uentrem transeat, non dith culter concoquatur nutriunt etiam mediocriter, ut alia quoque omnia, quae molli testa sunt intecta. Est uero omnibus conlinune,

ut partes quae ad caudam sunt, mediis partibus sua carnosiores id quod prircipue inest torpedinibus nam partes horuni animalium media uidentur habere in seu tabidam chartilaginem quandam lati autem Tiobati, a rhinae, omniau: huiusmodi, duriora sunt,&ad con coquendum difficilior ualentius, quam pastinaca torpedo corpus alunt.

IPH E latenae, delphines , libellae, grandiores thynni, itemq; canes caeteraq; cetacea iis similia duram , mali succi, ac plenam excrementorum carnem habent quapropter sale prius condientes ad usum ipsa redigunt.

62쪽

sit. CAP. LVIII. NAΥANTIVM natura cibus extitit, qui in conis

iiiiiij sipi edidis in delitijs cst liabitus ac magnum quoque ad salubrem uiditus rationem usum praestitit. Disserunt uero pisces ex ipsa compage, siquidem ali durae, ali mollis carnis sunt ac durae quidem sunt carnis pha uri, synodontes, bu glossi, lati, quales sunt phesar,

S rhombi mollem uero carnem habent turdi, merulae, hucar. eiusndi, qui facile digeruntur. Inter hos medi sunt aselli, bacchi, umbellae Praeterea quidam saxatiles, quidam pel agi sunt ac naagis alunt, qui prope littora, quam qui a tu ductuum meatibus mali succi,

Z ori ingratis eruntur. Iam maria quoque in hac redii serunt sunt nanque mediocres pisces qui in adriano, sed qui in tyrrheno dedunt, suauissimi quinetia uerno tempore quam plurimi, quod Oua pariant, sunt prae stantiores, ut muli aestate uero phagri,& synodontes: autumno uero hepatus, qui cum annum excedit, mali succi est mugiles, lupi delicatiores sunt. Ex aetate uero parui&houi facile corrumpuntur celacei uerodis culter in succum coni mutantur, duri sunt, ac stomacho nox ij qui uero meditana locum tenent, ij medio quoque modo ad distributionem sunt affecti. In partibus quoque dii erunt, nam in partibus quae ad caudam sunt, cuna motu exerceantur bonum alimentum

asserunt, ac delicati sunt: m ijs uero quae ad uentrem pertinent, cum pin gues fuerint, tum fluitant, tum uero ad excretiones ritc sunt aflecti in dorso uero, dura caro est . at capita omnino propter salsum humorem, pinguedinem non nutriunt,&disticulter distribuuntur. at facile admodum excernuntur araugiae ia-guri sed maxime omnium muli Ex apparatu, asi magis nutriunt, sed dis scilius transeunt elixi uero, parum nutriunt, sed facillime dei jciuntur. itemq; marini risu aues, apti stomacho, facillimi ad distribuendum, flaccidas, ac molles carnes faciunt. nam coloratos faciunt, sanguinem creant aluumq; subducunt. At

63쪽

sunt, crassam naateriana faciunt, dis culter excernuntur. nonnulli non sunt marina materiae expertes, ut

coracinus qui in Nilo nascitur &perca in I lieno,&in Tyberi lupus, qui est subsignatus item j , Annienis, palusq; in Phalernis eius leni naturae pisces gignunt napabulum quod illic eis suppeties boni succi est, talde accommodatum. Ex omnibus uero piscibus ante ponendi sunt i , qui uirus non habent, praepingues sunt, ac boni succi, moderati Caeterum ex piscibus

ali natantes, ali chartilaginei, ali molles, ali testa

operti. quorum exponendae sunt qualitates apta nil nimias est gregarius, ct in olla paratur Alopeces, Lippuri, Thrissae, Ler usq; ex mari in flumen consu-gientia dissiculter in succum mutantur, stomacho non conueniunt, difficiliter concoquuntur , Dexiouum alimentum praebent. achariae uero dura est naturae, aegre corrumpitur, nec est stomacho accommodatus, nec probum succum gignit Velonae, quae rostri cornei sunt, ineptae stomacho, maliq; bcci sunt, non nutriunt, facile corruia puntur phocae, Iuli des, Trachuri, qui aura ab aliquibus nominantur, Canni. carteri omnes, qui sartagini conueniunt, ori quidem comedendo apti sunt, scd tamen stomacho non sitiati donei . facile corrumpuntur, fluitant, uentrem non alunt. erythrinus Ori gratus aluum sistit. dura compagis est, ad nutriendum ualet Mad re Venereas, excitandas, si quis eum uino sustis catum bibat, aptus est. thranis, aut xiphias cetaceus est piscis, is frusta Lecatur. ori auten ingratus est, scaber, difficilis ad cons ciendum valenter nutriens, graue Olens quam ob re&cum sinapi comeditur, in olla paratur eiusq; praestantior pars est imus uenter . tynnus, tynnis, co lias, Orcyinus, pelamis, scombrusq; non apti stomacho sunt mali succi sunt, flatum gignunt, scabri, dissiciles ad excernendum, nutriunt: quorum ualentissime nutrit pelamis: collas uero ori ingratus est, nullius succi actynnis ei subijcitur tynnus uero difficul .

64쪽

teriam trahunt,&gignunt. apti autem mens, sunt sar-gi , nae lanuri, canthari, suntq; stomacho idonei honi

succi, ac facile distribuuntur praeterea uero alunt,&apti ad excernendum Salpae autem pelagiae acris sunt saporis ori gratae, difficulter corrumpuntur, difficulter separantur, alunt, facile excernuntur a quae in littoribus capiuntur, durae sunt carnis, mali succi,&ori insuaves buolossi uero passeres duram carnem habent, ac distic liter corrumpuntur boni tamen succi sunt, facile excernuntur glaucus, una lupo est enim in omnibus ei similis minus praestat autem siparo, ellops stomacho est idoneus succum dulcem gi nit, alit, facileq; excernitur, hepatus hem axias, mediocriter alit Gelicatus, solutus, ori gratus difficulter uero concoquitur, Malit, Facilis excretionis est. mugil uero pelagius optimus, ori gratus, acer lupo nocedens. praeterea hic quoque praeter quam quod tenerest, facile subducitur in limpidis autem ac puris fluminibus natans marinam duritiam dulcis temperie benescio remittit qui uero in turbidis, Magnis in quibus aqua stat, grauioris odoris est, difficillime distribuitur , cuinq; ex simo pinouis sit redditus, admodum

Inertem carnem habet cum uero in magnitudinem excreuit, indurescit nonnulli uero mugilem , plotem uocant. Citharus Mi hombus lati sunt rhombus'.

lidus est, difficiliter corrumpitur, qui quidem si magnus sit, quoniam dissiciliter conficitur, datis alit, pertinum diem adseruatus coqui debet. ac citharus mali succi est, stomacho non idoneus aegre corrumpitur, facile excernitur Ciciae, collyphi illaecides tenerae sunt carnis, boni succi , facile digeruntur non nutriunt, ad alui deiectionem accommodati Coraxus durae carnis est, cum maior est, atque auctior, grauis odoris, difficilis distributionis, ori aptus: alienus ta-

omen a male materie sobole estq; caeteris similibus sua

65쪽

sECUNDUS. 4suior. Lupus uero uariatur nam quanto malo est,

tanto durior esticitur. bimestris est optimus, stomacho idoneus, boni succi, tener . Vrsa dulcem succum facit, nutrit, facile distribuitur. facile excernitur,

atque ita quidem de pelagia censendum est .at quae in piscinis degit, omnia habet contraria, quemadmodum in alijs quoque piscibus usu uenit ori nanque insuaues sunt ij, qui conclusi uiuunt quae uero ua fluminibus degit, eo quod ex mari frigidam aquam subit, ori rata tenera est . quae uero in portus transit, limosa,

coangustata,&pin uis reddita ori ingrata est asellus non acris saporis est, boni succi, dissicilis distributio nis, facile subducitur, alit Scorpena durae carnis pro pter succosiunt, ob eam causam apparatu indigent:&cum ad excretiones apta sint, ori quoque sunt gratae Vmbeli fori sita aues boni sicci, facilis distributionis, non admodum nutri ut, facile excernuntur Scarus

ori gratus, dissiculter digeritur facile corrumpitur, 3 dei jcitur, qui uero nuper captus est, neque uiuarijs fuit inclusus, multa habet interiora,&ori gratus est,& fluitans facile corruinpitur Synodus habet ille quidem carnem duram, sed tamen non est alimenti expers. boni uero est succi, ac facile distribuitur, mediocri ter nutrit, facile excernitur mulus ob niorun pr stantissimus est,&stomacho idoneus, boni succi, ori gratus, caro plana, dissicilis ad corrumpendum: mediocris ad excernendum dister autem pelagius afaxatili, quod rusus sit, cinnabari a atque auro similem aspectum habeat itemq; barbam fert his autem in seriores sunt ii qui in littoribus uiuunt phagrus durae a ni est, diti culter corrumpitur, non facile secernitur. aurata candi is carnis est, solida, condensa, boni succi, facilis distributionis, alitq; de non dis sculter excerni

tur. Gongrus necori gratus, nec mali succi est .modice aptus ad concoquendum &alendum, ad excernendum uitio uacans.

66쪽

UR ICAE, quae etiam acaliphe dicuntur, gratae ori, stomacho tota mediocriter inepta . sed as ata sunt lixis accommodatiores aluum cient, urinamq; magis mouent quae post purgationem exortae iuxta calculos, lotae, Sperexiguo Dii mixtae, atque ita parum aspersae sunt, ut mediocriter mandi possint , Massisatione concreta aut erubus, aut surculis super carbonibus maluae , aut sarmentorum, ut ualenter soluant. Cum passi autem, aut uino mulso gustum excitantes facile concoquuntur , facileq; cxcernuntur. quae uero ex pas,8 oleo elixantur cum alio etiam condimento, id quidem seruant ut lubricae sint, atque attrahant, sed & explent, iis ficulter concoquuntur ,

aluum magis relaxant. De te lavertis.

GL A N ira optimae sunt, quae testate capiuntur, aptae, ut eis uescamur. quae quidem exoriuntur, tibi aqua dulcis mari admiscetur . nam alunt, dulces

sunt. plerianque autem inpetris educantur. Suavissimae enim sunt quae alunt, friabiles a sunt, multumq; succi faciunt,&ad aluum molliendam accommodatae: stomacho idoneae, ori gratae , tenerae, trinam cient. succus carum simplex consci non potest a ius decociarum ad excretionem ualet. quae uero in petris uitam non degunt, acres sunt, ct medicamenti facultatem prae se serunt. plus uentrem citant, quam Urinas moueant glycymerides praestantiores sunt trachibus, inferiores autem peloridibus h. ae nanque stomachum disgregant earum caro dura est illa quidem, sed non expers alimenti. urinam magis quam pelorides ciet. actata autem, mea quidem sententia, indurescunt eli xatae uero condita ori sunt gratae . Ex genere pelo' ridum, si anthiatulae . diuersae autem fiunt, atque Variae,&longae, ut Dicaearchiae in lucrino lacu Alexandriae in portu furit enim dulces, honi succi quae ire'

ro sub pharo , mi Olco ponte M insula Oblongae sunt,&asperae, landibus quercinis similes:&aeque

67쪽

sACUNDVS. saarque ac phagi echinum producentes albae autem sunt, durae, atque acres Peliines optimi sunt, qui ad iustam magnitudinem peruenerunt, caui, colo te nigriore. praestant autem uere, atque aestate siquidem tempore ad lunae incrementum niaxime augentur omni bus autem antecellunt Mitylenae magnitudine, Datura, hianaoris bonitate . his similes Ionium mare iuxta Illyrida, Hetruriam, Salonas, Latium producit . Iam uero MChios, Muicinae insulae, item 4 A lexandria huiusmodi pisces serunt. Pontus uero multos seir, sed minutos,&qui aegre augeantur dulces sunt, ac facilius, quam Ostrea concoquuntur ex aceto sumpti ad

excretionem accommodantur. 2 cum ex posca co-uuntur dulcitudinis participes sunt, quam assando eponunt pari quoque modo contriti aluum soluunt. idq; siue recentes, siue uetusti suerint parum autern urinam cient qui buxei coloris sunt, sicut Ostrea, non sacile corrumpuntur elixi sunt astatis ad aluum sub ducendam aptiores quique magis asati sunt, minus succi habent &disiiciliter excernuntur Existimanduquoque est, eos, qui in suis testis asantur, minus huiusce incommodi habere. Tacilius alere, S minus eos perturbare ualentiores autem assati sunt. quique ex purgati plane pureq; fuerint,i gratiori sunt,3 Ω-cile concoquuntur, testaceis antesserendi sint illi, qui sale conditi sunt: nec admodum perturbant. nati uam autem dulced mem in muria conseruant: urinam mouent ac candidi quidem clati sunt dulciores. atque albi sunt duri. rus uero sunt uirosi,&urinam cient uari autem medii sunt eorum aliqui sucis sunt similes qui per se dati, disti culter concoquuntur,&tainen urinam mouent. assiimpii uero pectines remedio sunt ijs, qtiorum uesica ulceribus brdidis,&crustam habentibus uexatur: siquidem ea expurgant. Buccinae sunt duriores purpura magnitudine ac loco usserunt triplices t uires habent testae, colli,&excrementi in testa contenti nam scabra substantia piscis aluium sistit, ac praecipue si astetur . contra magia ia' re a cit

68쪽

cit elixa . collum earum aluum bluit , disti culterci;

concoquitur . idcirco ex sinapi, uel aceto, aut liquo re, aut pipere corrigere ipsum debent qui eodem e scuntur aqua denique quae ex eis emanat, calefacta uentrem subdiicit cum eo uer excremento quod testa

continetur, cocti, ast gilva sit, iiscis qualitatem

praesert. si uero tot decoquantur, maiorem sistendi uim habebunt sit mi asterent quidam uero ea Seli xantes laevigant c, aeque ac urticas condiunt funtq;ori grat . Luna exoriente plene,& aestate graciles purpur. maiores duriores sunt: earum coria mediocriter corrumpuntur colla difficulter conficiuntur, aegre secedunt, aegreq; corrumpuntur api stomacho, pauci humoris sunt, uix mandendo dissolutes fundum Uero aut earum excrementum facile conficitur facile secedit, maiorem piscis facultatem steri, urinam clet sudorem mouet, sputum creat si quis eo largius uescatur, bilem, nauseamq; facit, Matri humo iis copiam gignit partes autem ad caudam pertinentes, aut extremitates carum, quae eiusdem sunt eneris, quae turbinatae sunt, omnium sunt aptissimeri earum i usus elixando Massando humorem ex se emittit ori ratum, uentriculo idoneum, aluum subducentem dulcium urinarum motorem, parum tamen carnis facit, ad cochlearum proportionem . sed Mori sitiauem odorem conciliat ad uini potum incommodae elixat , utriunt: assatae uero, durae sunt earum excrementum,

quod testa continetur, sistit more buccinarum. Cochleae durae sunt, dissiculter conficiuntur, harum si e cies sunt hae, teres, quae tubar modo sufflat rotunda, quae oleum est undit. harum quae nimis magna sunt, ineptae ad comedendum censentur, quia uiros e sunt, duraeq; ac bilina creant. multa eis caro inest, celaceaeq; sunt breuium usius nonnullis placet cum aceto mulsi, aut cum biij viii di bus rutae, cum Xypipere quae uero umque digitorum sunt, imam partem acutam habent, quaeque helices, aut actinophori nominantur, minus quidem carnis, quana caeterae cochleae habent,

69쪽

asatae atque ex aceto sumptae, accommodatiores sunt. ac cochleae omnes incoctae uentrem perturbant mari' nae uero uertices habent dulciores . suntq; tenerae, boni succi, disti culter corrumpuntur, leues comparatione terrestrium: ualentiores enim molliores ad excretionem censentur, suaviorisq; odoris, Mima eorum pars stomacho idonea . cochleae porro aegre concoquuntur cum aceto uero S succo aperiunt ut qui eis uescuntur pinguescant ac cuna eruca etiam comeduntur. Lopades mutae sim t. in quibus iani uero locis sunt magnae ut ab ostreis non absimiles uideantur maximae in India, sicut caetera Omnia, nascuntur . caeterum durae, pauci succi, lita culterq; conficiuntur, Rex cer nuntur coctae autem conditae sunt gratae ori Murices

salsi , uiros eis succurritur liquore cyrenaico, ruta,

aceto uentrem turbant urinam cient ori non orati.

concoctu disti iles obstruunt crasi sanguine. pituitam gignunt; magis adeo recentes idcirco parandi sunt cum acribus, ut sinapi, erucaq; assi dissiculter secedunt magnam sitim inuehunt, grauant elixati, contriti, condit minus uirosi sunt sed eadem quae turbinati faciunt mures rotundiores quidem sunt muricibus, sed minores, hirsuti testamq; tenuem serunt. caro magis tenera est, ac dulcior succi magis

uarii. mmus etiam nutriunt, O mordicant faucium deglutitionem convellunt uocem condensant,aut abscindunt qui large eis uescuntur, tusses siccas, raucitates eis excitant arenosi uero boni non sunt, uel qui in fictilibus figulorum, uel in petris, uel in alga nascuntur sunt enim acres ostrea uero pelagia rara, inutilia sunt, quia ea sol non aspicit. exiguae magnitudinis fiunt amaraq; sunt, nec esculenta, quia uentrem mordicant gaudent dulci temperamet mamixta,quod carnes dulces auget idcirco ad Nili ostia prς-cipue in Aegypto,&in Epheso ad Caistri ingressum inclusa, ut semina ponunt, cita crescunt. Vere igitur crassescunt expleta albo humores lacte, praeterea

70쪽

nu. idem fit pelorides et , aut melaenides optimae sunt, quae similes sunt ostreis in stagnis, hinosis paludibus, ubi aqua dulcis immiscetur quae uero in sun do degunt, cum rarae sunt, tum uero etiam insuauiores his accommodate utere ex iure conditis ad alui subductionem adiuuant concoctionem . mediocriter secedunt. Pinnae locorum causa aptae sunt teneraeq;

bene alunt ex lutulentis locis captae. in quibus aqua dulcis tranquilla miscetur, quia ab unciis non flenduntur , tenera permanent Pinophylaces uero qui sunt eiusdem ali nacti participes, titillantes ac pinnas admonentes, pinnae consulunt, atque auxiliantur ac potius in Lapidosis tinnis assuetis locis morantur magnitudinis autem causa pinnae minores sunt magis te- Dei quam maiores. Verno autem tempore, atque aestiuo captae longe excellunt ijs, quae alio tempore capiuntur . nam praeterquam quod bonam alimoniam dant, dulces etiam sunt: cum tunc oriantur . magnitudinis ratione, quae non magnae sunt, alijs praestant mediae carnem habent mollem, albam, dulcem earum

dura sunt colla: concoctiiq; dissicilia,&quae aegre diuidunt ir, aegre corrumpuntur sed earum corpus facilius, quam collum corrumpitur eli Xantur oleo dulci, melle, similiter uino quae uero ex aqua elixantur,ij praeter naturam conchularum, ex sinapi uescimur. assae duriores fiunt elixis praesertim quae uino parantur praestat enim eas ex liquore, aceto, sinapi parare at earum quae in uino Maceto maduerunt,

magis tenera est caro sed flatum ciet. Strombi uero duri sunt, aegre consciuntur ac ma is etiam j, qui auriculis maiores sunt. cum sinapi uero liquore in aceto laevigati accommodati sunt. Solenes, aut auli,

aut donaces, mares ac sic minae sunt, quae ungues Oniinantur disterunt autem, nam foeminae mundoe sunt, urinam cient humectant parantur uero apertae recentes uer ac magni, quique nigris quasi uir is distin- ct uersi-

SEARCH

MENU NAVIGATION