장음표시 사용
211쪽
C E N Τ R I C A. 8scitor velocem illa in facit, in alia tardat 3. Atque in citante medietate primum fit motus velox, augens continenter velocitatem, usquequo sub
alternus fiat Circitor cuni Aplane , quod fit in
prima quarta. mox fit motus velox , minuens continenter velocitatem in alia quarta, in fine
cuius Circitor solum in latus mouet ad rectos angulos. Mox fit oppositio in alia medietate: Min prima quarta fit
motus tardus, augens continenter tarditatem, Usquequo iterum subalternus cum Apla ne Circitot fiat. ab inde vero fit motus tardus,minuens tarditatem in alia quar ta , usque ad fincm eius,ubi rursusCircitor solu in latus mouet. sunt igitur in toto hoc motu puncta quatuor e regione opposita,unum maxime velocitatis, aliud maximς tarditaris de duo neutra. Eclyptica a c circumductio Circito rise bc df, maxima velocitas, ubi e , maxima tarditas ubi L puncta neutra b d. si igitur directoe semperseruntur stellae, mutantur autem sectiones , Sc aequinoctia,hoc certe pacto sieri putandum est. At vero si non mutantus sectiones, nec latitudo circa aequinoctia, sed per Eclypticam quas fixam Aplane solum in longitudinem fertur, necessarium quidem est nobis, praedictis quatuor orbibus duos alios addere supra Apiauem, f iii
212쪽
citorem vocavimus, oportet & suum contraue
chum in latitudine, collocare: alioqui Aplane cum ipso circumduci poterit in latitudinem sub his omnibus si ipsa constituatur per se motum habens in longitudi em per eclypticam: fiet qui idem,ut sectionibus nihil inutatis ipsa modo ci-
, tetur a Circitoribus,modo tardetur: citetur quidem cum in idem uterque Circitor & Anticirci- tor mouent,tardetur vero, quum Herque inoppositum contraseruntur.
Quetrat autem fortasse aliquis e praedici is mo- . dis omnibus,quis rationabilior existimandus sit, quo Aplanen moueri pulcmus. Ad quos dicimus quantum quidem nobis videtur rationabilius esse nunquam retrogradas agi stellas Apiknes existimare : quare nec moueri per trepida tionem, nec eo modo quo primi tradidere , nec quo posteriores. quoniam a Metonis & Eudoxi. εemporibus usque ad Hipparchum, &Ptiae- ., maeum , & ab his usque ad Albatenium , S: Almonsum , ac demum usque ad haec tempora, nemo est , qui non directa semper sydera viderit, atque audiuerit. quare verisimilius existi- mandum est di rectam semper Apianem ferri: . directam autem non per flexus , & sinus illos, - qui dicti iunt, sed nulla mutatione circa sectiones facta, subalternam semper eclypticae primi orbis procedere : cui rei satis ea consonant, quae Ptolemaeus scripsit, quum inuestigat,an latitudo inerrantium stellaru ab eclyptica Solis mutetur,
213쪽
s 8 HOMO . . noctiale coptuatae, ita progrediutur, ut processus eclypticae designetur ad aeqtii noctialem: in tantaeuma ari.Utioine ab aequinoctiis eam proportio- 'nem siccitate scribit ad aequinoctialem quam de ipsa eclyptica in cassem amotione,eddit.videtur ostendere hoc non mutati lectiones Apianes in latitudine,nec fieri aut ullos paruos circulos,aut ullos flexus, vel siniis: si enim fierent, utique pro portio irem eclypticae ad aequinoctialem non ser- uarent APlanes stellae. . 'Graniussit planes motus. .
CAPUT XVI. RSVpposito igitur hoc pactoo moueri Aplanen, doni: c probabiliora sese os erant, reliquum
esse videtur & illud demum bstendere , quantus , sit eius motus, & quantum ipsa recipiat a Circi, rore , quantumque amittat: dc qualis Circitoris ipsius motus: & quo modo obseruata de tempo- xc in tempus cor sespondeant iis quae dicemus. In primis autem dicamus,quae obseruata sitnt, si non omnia, at saltem praecipua & fide digna, .& ad nostrum hoc institutum pertinentia. Primu igitur illud certum esse debet per id tempus, quod inter Hipparchum & Ptolemaeu interfuit, hellas Aptanes motas fuisse tardo motu ita, Vt
non plus percgerim in annis centum,quam gr. I. ut rectu Ptolcivarus, animaduertit: neque enim deceptos iii obsinuationibus tantos Astronomosai: dendum eli diccre. Deinde S illud etiamnum clatum cst a Ptolcmaeo ad Albatenium usque petum Hasse carum stellarum motum : quoambateni j obseruatioties superius assignatae de-
214쪽
C E N T R I C A. ' 89lTonstrant. mox vero ab Alba teni j temporibus vlque ad nostra ino tum quidem velocem fuille dicimus , sed continenter minuentem Velocitatem : quod paulo post apparcbit ex obiecitatis. Existimamus igitur proprium motum Aplanes per se saltem elle, ut groi. in annis Ioo. perficiat,
verum a Circitore modo velociorem,modo tar
diorem reddi: in eo autem tempore, quod fuit ab Hipparcho ad Ptolemaeum , veriatam farsse RPlancia circa medium motum ac proprium , a Ptolemaeo autem ad Albatenium motum dicimus fastum fuisse vclocem augentem: ab Albintento vero naotum fuisse vel occin minuentem,in quo S nunc sumus: mox fiet motus tardus augens primo tarditatem, ac deinde tardus minues tarditatem.Vidctur igitur mihi tu sorte medius,
ac proprius in Aplanc motus suille, quum Filius
Dci Clanis Tus in lucem venit ante quem Hip parchus fuit annis circiter I 2. Ptolemaeus vero post annis fere 14s. quantu enim deficiebat motus a medio, Hipparchi tempore, tantum exce debat Ptolcmaei tempestat p. quam ob causa: nmensurans ille motum, redactis defectu & cxces se ad me diu vidit, ut in annis Ιὀo. ab A plane co- fici gr. t. si igitur a CHRIsTI Natali mediu motum A planes auspicemur, certu Erit motu VelocCa agente, qui ab inde secutus est, durasti: per non ingentos annos ad Albatenium usque, & non Vltra : quod enim usque ad ipsum motus factus fuerit velox obseruationes eius demonstrant: quod vero & ab eo mox coeperit velocitas mi nui,cx sequentibus apparebat. a Cham Is To au
215쪽
tem ad ipsurn anni fuere 'oo.a CHRISTO enim ad Ptolemaeum anni fluxere I s. a Ptolemaeo 'autem ad Albatenitim anni 7 3. quare 9oo. a CHRis To ad Albatenium. ex quo coniicimus inaequalitate Aplanes procedere de 92Ο. in 9Oo.
annos,totam autem reuolutionem confici annorum tribus millibus sexcentis: ita ut in primisso .annis fiat motus velox augens,in aliis 9oo. motus velox minuens, in aliis vero 9Oo. motus tardus augens , ac postremo in ultimis 9oo. fiat motus tardus minuens. inter velocem autem &tardum motum est medius , qai & Aplane proprius est: inaequalitas autem datur a C relliore, qui modo citat, modo tardat ut dictum est.θIn
Natali ergo Domini mouebat Circitor a puncto
neutro,hoc est,eo puncto, qui est inter quartam iuuantem & contrariam , in quo solum in latus inovet: quare & Aplane motu proprio agebatur, quo gr.I. peragit in annis Ioo. mox per primam quartam iuuantem, quae est meridionalis inferior, coepit Circitor cstareAplanen,ac supra me dium motum dare velocem augente usque ad Albatenium per annos 'oo. in fine cuius quar rae subalterno existente Circitore cum Aplane in medietate iuuante velocissimus ac summus motus fit. mox per secundam quartam iuuante,qux γest inferior Septentrionalis,lictus fuit motus Ve' lox quidem, sed minuens continenter, in quo &nunc sumus , eximusque per annos adhuc 263. 1 quo rursus medius motus redibit. Quantum vero addat Circitor supra medium motum una quarta Circumductionis annorum ' 9oO
216쪽
CENTRICA. yi9oo. possumus rationabiliter ex obseruatis exci- f. pere . a Ptolemaeo cnim ad Albatenium constae motas fuisse stellas gr. et t. m. so. ut supra diximus a Clat isto autem ad Ptolemaeum pestge runt gr. l . m. sere so. qui ad flammum sunt gr. Isis peracti in annis 9oo. si igitur per se Aplane gr.I perficit in annis iso. ceritim erit in his 9Οo. annis stellas per se & motu proprio gr. 9. consectile ex illis is. Relinquitur ergo gr. h. additos a Circitore fuisse in una quarta annorum 9 OO. quare& tantum per seipsum Circitorem mouere in quarta una, quod si gr. illi superadditi a Circit .rς dividantur per annos 6oo. ita ut motus se a medium continenter a nono gradu augeatur us, que ad gr. q.videbimus in primo centenario addi
sec. simul si componamus, resultabunt gr. q. qui additi gr. 9. me dij mo' - tus coficient gr. Is . quos gr. m. sec. stellae a Christo ad Al- obatenium peregere. Vi dens autem Albatenius a Ptolemeti temporibus usque ad sua stellas per- secisse gr. II. mi.IO.dixit
ab A plane peragi,sed in annis circi aer 66. sic enim comperiebat diu, 6.
217쪽
los circa aequinoctia. oportet autem Circitoris motu proprium velociorem esse quam propriuAplanes:sic enim retroducere illam potest. Accidit autem modo tardius,modo velocius agi A- planen,quoniamCircitor modo in idem cum ea, modo in oppositu mouet: in duabus enim quartis circumductionis in idem cum ipsa sertur, i duabus in oppositu.igitur in idem cum vertitur, . citat quidem ac velociorem illam reddit: quum vero in oppositum, tardat, atque etiam mox retroducit,quoniam velocior est. Si igitur per trepidationem mouetur Aplane,ut posteriores cxistimant, ita fieri rationabiliter putandum est.
Sisemper direm est e viam, pumodo fiat.
CAP. XV. verb, si no per paruos circulos Aplane ast gitur,nec unquam retrograda fit,sed semper directa incedit,& hoc quoque ia in demonstrandum est, quomodo fiat: quod facere illi quidem non possunt, qui solam truidationem nouere. Duplicites antem directa esse Aplane potest,uno modo sectionum punctis seu aequinoctiis simul
mutatis,aut in Septentrionem, aut in meridiem, alio modo iis nunquam mutatis,sed eclyptica A-
planes supra sub eclyptica primi orbis fixa ma-snente. plurimum autem refert utro modo fiat: si 'enim, mutentur sectiones, dupliciter mensurare Aplanes motum oportebit,& per longitudinem secundu rem,& per longitudinem secundum apparentiam : si vero non mutantur sectiones, uno ignium modomisueri , & mensurari stellas in
218쪽
C E N T R I c A. 83 longitudine opus erit. quid autem in re sit: non
satis cxploratum habetur, sicut nec utru directae semper ferantur stellae: utrumque tamen quo mo
do fieri possit, declarandum e sit: primum autems sectionem puncta mutantur. Ergo quae de Circitore orbe superius dicta sunt , & hic quoque praesupponantur quatuor quoque orbes illos, dc ad haec demonstranda recipimus , qui & modo, recepti sunt, quorum neque Ordo, neque numerus est immutandus , una tantum differentia in
ipsis adiecta, quod supra Circitor ponebatur Ve- , locior Apianes motu , liti autem non velocior ponendus est , sed tardior solum: sic enim cion retroducere A planen poterit,sed tardare soluino 'unde fit, ut stellae, quae priore in casu helices illas & circulos non in idem redeuntes describebant, hic non helices , sed flexus quosdam , & sinus more anguis designent, qualcs sunt a
aequinoctia a & O. Circitor autem molleat pei quartam suae circumductionis, australem inferiorem: mouebit ergo A planen circa aequinoctia, quae maxime respicit motu proprio, &'. in longu,& in latus: in longum quidem in Orientem, & in idecum Ariane: in latus vero vel sus Septentrionem, ' F ii
219쪽
a igitur motu veloci describet sexum a b.Rursus agatur Circitor perr aliam quartam,quae est inferior Septentrionalis. in longum quidem moue- , bit,dc nunc in Orientem in idem cum Aplane, in latus vero versus meridiem: quaret, motu adhuc veloci describet flexum. b c. Poti b Circitor obeat aliam quartam , quae est Septentrionalis superior,inlatus quidem versus Meridiem pellet, in longum verb,quantum ex se est,in oppositum 'ipsi Apiane: & si velocior illa foret, etiam retroduceret : at verb quoniam tardior illa est , non retroducit quidem, sed tamen tardat, motu continenter in Oriente facto: quare c describet motu tardo flexu c d. Postremo Circitore acto per ultimam quartam,quq est meridionalis superior, o quidem in Iatus ducetur Septetrionem versus, an longum vero in Orientem quidem, sed motu tardo ac fiet flexus d e , peracta una reuolutione Circitoris:atque ita &alij deinceps fient. Flexus autem Se sinus,qui describuntur a stellis,lariores quidem sunt,quo aequinoctiis sunt proximiores, angustiores vero, quo Tropico propinqui magis:cuius causa est,quod Circitor per motu propriuat quinoctia maxime respicit,atque illic maxima latitudinem operatur: medius enim citc Ius Aptanes, qui modo in b,modo in d, in pucho medio,vbi tropicus est, in conum desinit. Hoc igitur pacto mota Aplane manifestum est motu eius modo tardiorem , modo velociorem reddit velociorem quidem, cum Circitor in idem cum ea fertur, tardiorem vero, quum in oppositum: . in una igitur medietate circunductionis suae Cir-
220쪽
C E N ΤM I C A. 8scitor velocem illam facit, in alia tardat a. Atque in citante medietate primum fit motus velox, augens continenter velocitatem, usquequo sub alternus fiat Circitor cum Aplane, quod fit in prima quarta. mox fit motus velox , minuens continenter velocitatem in alia quarta, in fine
cuius Circitor solum in latus mouet ad rectos angulos. Mox fit oppositio in alia medietate: Min prima quarta fit
motus tardus, augens continenter tarditarem, Usquequo iterum subalternus cum Apla ne Circitor fiat. ab inde vero' fit motus
tatem in alia quar ta , usque ad fincm eius,ubi tursusCircitor solu in latus mouet. sunt igitur in toto hoc motu puncta quatuor e regione opposita,unum maxime velocitatis, aliud maximς tarditatis & duo neutra. Eclyptica a c circumductio Circitoris, be df, maxima velocitas, ubi e , maxima tarditas
ubi Lpuncta neutra b d. si igitur directae semperferuntur stellae, mutantur autem sectiones , Sc re quinoctia,hoc certe pacto sieri putandum est. At vero si non mutantur sectiones, nec latitudo circa aequinoctia, sed per Eclypticam quas fixam Aplane solum in longitudinem fertur, necessarium quidem est nobis, praedictis quatuor orbibus duos alios addere supra Apianem,