Pars Secunda Sive Orationes Omnes

발행: 1827년

분량: 659페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

3uo M. T. CICERONIS

artificio suo A Superasse videatur. Pergae si saniam antiquissimum et sanctissimiam Dianae scimus esse : id quoque a te nudatum ac SPoliatum esse; ex ipsa Diana, quod habebat auri, detractum atque ablatum esse dico. Quae, malum, e St i Sta tanta audacia atque amentia pquas enim sociorum atque amicorum Urbes adisti legationis jure et nomine; si in eas vi cum exercitu imperioque' invasisSes, tamen, opinor, qua' signa atque ornamenta ex hiS Urbibus Sustulisses, haec non in tuam domum, Neque in Suburbana amicorum, sed Romam in publicum deportaSSes.

xx I. Quid ego de M. Marcello loquar, qui Suracusas, urbem ornatissimam cepit 3 quid de L. Scipione, qui hollum in Asia geSSit, Antiochumque, regem potentissinitim, vicit Z quid de Flaminino, qui regem

Philippum et Macedoniam Subcgit 3 quid do L. Paullo

qui regem Persen vi ac Virtute superavit Z quid de

L. Mummio , qui urbem pulcherrimam atque ornatissimam, Corinthum, plenissimam rerum omnium, sustulit, urbesque Achaiae Boeotiaeque multas sub imperium populi romani ditionemque subjunxit λ quorum domus, quum honore et Virtute florerent, signis

res erant. ApDd Latinos antem fluxere sigurata verba. intus evinere quae de homine suam tantum utilitatem quae retiti dietititur. Illo autem loco Verres dieitor illum eitharistam artiseio suo superasse, jocose, quia initis canentem, in intimis aedibus posuerat . ut eumqtiasi interitis canere doceret. Vid. Erasm. Adag. 4. Asconius non agnoscit suo. Sch. delevἰt. s. Perga . Fanum hoc proxime Persam grat, Pamphyliae urbem. Pergaea Diana saepissime in nummis antiquis conspicitur. Cons. Pomp. Mel. XIV. Sparah ad Callim. h3mn. in Dianam,

hatur, cui nominatim a poptilo lege euriata mandata erat plena potestas rei militaria suo QOnsilio, in sua Pro vincia , administrandae. Tit. Livius xx VI, ax. XXI. r. L. mmmio. De maxἔmo illo signorum et tabularum contem plote . adi Strab. VIII. Front. Strat. IV, 3, I 5. Ceteri noli res Aunt, quam ut de illis ment Ionem habeamna.

362쪽

IN VERREM AC T. ΙΙ, LIB. I. 3ai

et tabulis pictis erant Vacuae. At vero Urbem totam templa deorum, omnesque Italiae partes, illorum do

Dis ac monumentis exornatas VidemuS'. Vereor, Ne

haec sorte cuiquam nimis antiqua et jam obsoleta videantur : ita enim tum aequabiliter omnes erant hujusmodi ), ut haec laus eximiae Virtutis et innocentiae, non solum hominum, verum etiam temporum illorum esse videatur. P. Servilius , Vir clarissimus, maximis rebus gestis, adest; de te sententiam laturus est: Olympum vi, copiis, consilio, Virtute cepit, urbem antiquam, et omnibus rebus auctam et ornatam. Recens exemplum

sortissimi viri profero : nam poStea Servilius imperator populi romani Olympum, Urbem hostium, cepit. quam tu in iisdem locis legatus quaestorius oppida pa

cata sociorum atque amicorum diripienda ac vexanda Curasti. Tu, quae ex sanis religi OSissimis per scelus et latrocinium abstulisti, ea nos videre, nisi in tuis amicorumque tuorum tectiS, non POSSumus: P. Servilius, quae sigila atque ornamenta ex urbe hostium, vi et

s. Videmtis. In eamdem sententiam

Sall. CatII. XII. 3r . Illi nostri maiores delubra deorum pietate, domos ana gloria decorabant; neque vietis quidquam, praeter iniuriae lieentiam, eripIehantis; et paullo infra δε his Praedatoribus, Verri simillimIs, loquens e . Hi eontra ignavissumi homines per grammum acetus omnia ea sociis ademere . quae sortissimi viri victores reliqnerant; proinde quas; In. iuriam facere, id demum esset impe Eo uti M.

Nolandisin illam his duethus vi eximiae virtutis laudem a tribui, non quod

victorum ornamentia parcerent, quum ea pleraque Romam transportarent, I. Cic. pars securi.L.

. sed quod nIhil sibi privatim asseruarent. nis; quaedam minoris pretii, ut arma, currus, domui ornandae 4. P. Serestitis. Consul anno 6 4. ex consulatu provinciam Citieiam quin qtiennio et hellum piraticum obtinuit. Ex iis triumphavit anno 6 9, atque Oh Isauron, arcem Cilietae , eaptam Is rictis est cognominatus. Flor. III , 6. Strab. XIV. s. ω'ptim. In vertiee Tauri moniatis, ait strabo, XIV, Olympus estranteeti piratae aedes. Μons item et arx eodem nomine e rande Lyeἱa Omnis . et Pamphylia PIsidiaqtie eernitur.

Quem montem quum Isauricus cepi se . Aese ille eram universa domo extis it.

363쪽

12 M. T. CICERONIS virtute capta, belli lege, atque imperatorio jure sustulit, ea populo romano apportavit, Per triumphum vexit, in tabulas publicas ad aerarium perscribenda curavit. Cognoscite ex literis publicis hominis amplis

simi diligentiam. Recita: RATior Es RELATAE P. SERVILII. Non solum numerum signorum, sed etiam Uniuscu

jusque magnitudinem, figuram si, statum, literis definiri vides. Certe major 7 est virtutis victoriaeque jucunditas, quam ista voluptas, quae percipitur ex libidine et cupiditate : multo diligentius habere dico Servilium

praedam populi romani, quam te tua surta notata atque descripta. XXII. Dices, tua quoque signa et tabulas pictas ornamento urbi foroque popnii romani fuisse. Memini; vidi simul cum populo romano sorum comitiumque adornatum , ad speciem magnifico ornatu, ad sensum cogitationemque acerbo et lugubri. Vidi collucere omnia furtis tuis, praeda provinciarum, spolii S Sociorum atque amicorum. Quo quidem tempore, judices, iste spem maximam reliquoriam quoque Peccatorum nactus est. Vidit enim eos, qui judiciorum β dominos so dici volebant, harum Cupiditatum es Se ServOS.

6. Figuram. situm membrorum gall. Portitudo . Mattim. Habitum aeu orna rim vestia. insignium, armo. in gall. Ia draperia, Ies attribuis . Certa major. Aaeonio subob corna videtur locria, quem optime Oxplicat Hotom. per epiphonema : sunt et sua vietoriae ae virtuti gandia via. jora quam, etc. XXII. r. Urbi. Nam aedili, atque praetori Hortensio. et Metellis rapta ex provineiIs signa Verem ornando

foro eommoda erat

u. comitium. Loetis erat in sero iuxta ruriam, tibi eoatra; hie olim hahebantur euriata eo tia, et aram hantur Eupplieἱa de sontibus. Aliod praeterea fuit eomitium extra Uthemin eampo Martis ad comitia rentu riata 3. Lamhinus malit adornatum abis age. I. V. L. - Attamen eadem dore Cicero Verr. IV, 3 , vi ornamentia

ornarent..

4. Peccatorum. subaud. non pra. niendorem S. I istortim dominos. Manifeste in Hortensium . ae nobiles ceteros.

364쪽

IN VERREM AC T. II, LIB. I. 323

Socii vero Dationesque exterae Spem omnium tum Pri-

pterea quod casu legati ex Asia atque Achaia plurimi

Romae tunc suerunt, qui deorum timulacra, ex Suis sanis sublata, in foro venerabantur', itemque cetera signa et octamenta quum cognoscerent, alia alio in loco lacrymantes intuebantur. Quorum omnium hunc sermonem tum esse audiebamus t u Nihil esse, quod re quisquam dubitaret de exitio sociorum atque amico-α rum ; quum quidem Viderent in foro populi romani, u quo in loco antea, qui sociis injurias fecerant, accure sari et condemnari solebant, ibi esse palam posita ea, u quae ab sociis per scelus ablata ereptaque essent n. XXIII. Hic ego non arbitror illum negaturum, signa Sese plurima, tabulas pictas innumerabiles habere; Sed, ut opinor, solet haec, quae rapuit et suratus est, Donnumquam dicere, se emisse : quoniam quidem

in Achaiam , Asiam, Pamphyliam, sumptu in publico,

et legationis nomine, mercator Signorum tabularumque pictariam missus est. Habeo et istius, et patris

ejus accepti tabulas omnes: quas diligentissime legi atque digessi: patris, quoad vixit; tuas, quoad ais te

confecisse. Nam in isto, judices, hoc novum reperi tis. Audimus, aliquem tabulas numquam coti fecisse;

s. Reetius sorte ahiseerunt, quod habet vetus eod. apud Gotho red.

I. V. L. I. Debebat esse. ut Emest. Putat, et enerarentur ι et videtur sie habuisse in exemplo suo scholiastes an nrmus Osaianus. I. V. L.

XXIII. I. Quoniam quidem. Ascinnius , post qtiidem, addit ω eum impe rio et Meiaribus is, quod male mlarasse putant e Verrina IV. 4. I. V. L. a. In Aehaiam, ete. Per quas iter in Ciliciam prouinciam se rat. 3. Sumptu publieo. Vide aup. e. I. . quae ei ad privatos sumptus publieo aerario suerit assignata peetinia. 4. Aeeepti rabulas. Iam ad Rose.

Comoed. I, adnotav Imus, Romanum unumquemque rasionea vitae totius

per dies singulos seribere, ex quibus appareret quid tueri damnive Delaxet. Dieit autem Aseonina. Postquam.

365쪽

324 M. T. CICERONIS

quae est opinio hominum de Antonio β salsa : nam socii diligentissime : verum sit hoc genus' aliquod minime probandum. Audimus, alium non ab initio so- cisse. sed ex tempore aliquo Consecisse : est aliqua etiam hujusce rei ratio . Hoc vero novum et ridiculum est, quod hic nobis respondit, quum ab eo tabulas postularemus : usque ad M. Τerentium ' et C. Cassium consules consecisse; postea destitisse. Alio loco, hoc cujusmodi sit, considorabimus: nunc nihil ad me attinet: horum enim temporum, in qUibus nunc Vereor, habeo tabulas, et tuas, et Patri S. Plurima Signa pulcherrima , plurima S tabulaS Optimas deporta SSe te, negare non potes : atque utinam negesi Unum ostende in tabulis aut tuis aut patris tui emptum esse; vicisti: no haec quidem duo signa pulcherrima, quae nunc ad impluvium s tuum stant, quae multoS annos ad valvas Iunonis Samiae steterunt, habes quomodo emeris; haec, inquam, duo, quae in pedibus tuis sola jam sunt quae Sectorem exSPectant, relicta ac destituta a ceteris signi S.

XXIV. At, credo , in hisce solis robus indomitas cupiditates atque effrenatas habebat: ceterae libidines

obsignandia literis, reorum ex anἱata halia quisque damnari coepit , totam hane veterem consuetudinem ee

aemulo et aequali. Fallitur Aaeonios . qisi de illo M. Antonio Cretiis interia Pretatur, qui oratoris silitia , intimviri pater fuit. Id. de orat. II, a 3, tibi h me ipsa de M salso laetata ait Anto ia

nius orator: a tamen ne tabulas quidem eotiscere existimor. Verum et

in hoe ex re familiari mea, et in illo. x eo quod dieo,quantulum id eumque est. quod saeiam indicari potest a. 6. Me hoe gentis. sἱnt huiusmodi homines aliqvi minime probandἱ.

. Rario. Dosensio. Potest hoe aliis qua ratione defendi 8. Ad M. Terentium. Nempe anno 68o , quo anno Verres pro Praetore in si illam abiit. Conser Pighil Annal. XVI ad annum figo. s. INDAtim. Erat area aedissetis ineta, in quo aqua impluebat eollectae ieeto a. ait Festus. ro. Habes. Dicere potes, qua Ta tione emeris . Graecismus XXIV. I. Ae eredo. Transitus ad aliam eriminum specum.

366쪽

IN VERREM AC Τ. II, LIB. I. 325

ejus ratione aliqua aut modo continebantur. Quam multis istum ingenuis, quam multis matribus lamilias, in illa tetra atque impura legatione, vim attulisse

existimatis λ ecquo in oppido pedem posuit, ubi non

plura' stuprorum sagitiorumque suorum, quam adventus sui vestigia reliquerit 3 Sed ego omnia, quae negari poterunt, praetermittam; etiam haec, quae Ce tissima sunt et clarissima, relinquam: unum aliquod

de nefariis istius factis eligam; quo facilius ad Siciliam

posSim aliquando, quae mihi hoc oneris negotiique imposuit, pervenire. Oppidum est in Hellesponto Lampsacum, judices, in primis Asiae provinciae clarum et nobile : homines autem ipsi Lampsaceni tum

Summe in omnes cives romatios omiciosi, tum praeterea

maxime sedati et quieti, Prope praeter ceteros ad Summum Α Graecorum otium potius, quam ad ullam vim β aut tumultum accommodati. Accidit, quum isto a Cn. Dolabella efflagitasset, ut se ad regem Nicomedem', regemque Sadalam mitteret, quumque iter hoc sibi magis ad quaestum suum, quam ad reipublicae tempus accommodatum depoposcisset; ut illo itinere Veniret Lampsacum, cum magna calamitate et Prope

a. Non plura. Paneiora Iega na

erres adveniens Pedum suorum,

quam surtorum Et sagitiortim uestigia reliquit. 3. Asiae prooineia . Quas destillae a optemtrione Bithynἱa, ab occasu Pr pontἱde et , gaeo Pelago, a meridie Lyeia, ab Oriente Pamphylia. 4. Ad summum. Otiosi enim, aedesides tum Graeei Omnes habebantur. s. Ad taliam sim. Hoe ideo meit.

ut eulpa tumultus in Verrem conritati , non in Lampsacenos, sed in ipsum Verrem conserat . b. meomedem. Bithyniae regem, qui, quum esset aIne liberis. p puis Iram rem. testamento reliquit her isdem. Decessit autem Nie medea ex

Eutrop. I, 6, L. Lucullo et M. Cotta

Coss. sexennio post Verris legati nem. - Sadatim. Thraeiae regem, socium popuII rom. alium ab eo A

data quem nominat Caesae Beli. CIv. III, 4. De populi rom. eum Illis regiabus amicitia vide Liu. XLV, 42, deque eius regiae samIliae antiqtiitato Ovid. de Pont. II, 9: conser etiam

Taeiti Annal. II, 64.

367쪽

326 M. I . CICERONIS

pernicie civitatis. Deducitur iste ad Ianitorem quemdam hospitem; comitesque ejus item apud ceteros

hospites collocantur. Ut mos erat istius, atque ut eum

negotium dat illis suis comitibus, nequissimis turpissimisque hominibus, uti videant et investigent, ecqua virgo Sit, aut mulier digna, quamobrem ipse s Lampsaci

diutius commoretur v.

XXV. Erat comes ejus Rubrius quidam, homo factus ad istius libidines, qui miro artificio, quocumque Venerat, haec investigare omnia Solebat. Is ad eum rem istam dosert: Philodamum esse quemdam, genere, honore, copiis, existimatione facile principem Ι,ampsacenorum ; ejus esse filiam, quae cum patre habitaret. Propterea quod virum non haberet , mulierem eximia pulchritudine; sed eam summa integritate pudicitiaque cxistimari. Homo, ut haec audivit, sic exarsit ad id, quod non modo ipse numquam viderat, sed ne audierat quidem ab eo, qui ipse vidisset, ut statim ad Philodamum migrare se diceret Velle. Hospes Ianitor,

qui nihil suspicaretur, Veritus, ne quid in ipso se OL

senderetur', hominem summa vi restinere coepit. Iste,

qui hospitis relinquendi causam reperire non POSSCt alia sibi ratione viam munire δ ad stuprum coepit: Rubrium, delicias suas, in omnibus ejusmodi rebus

r. Ianitorem. Nomen est proprium hominis. s. Olim admontierant. Ernest. interpolata auspicabatur verba haee :

atque ut eum admonebant ..

mlta elegantius abesse ista eo lettsehu E. Temere. s. Sie e Gneis dedit Ern. Vulg. iste. io. Alii, eo Oraretur. I. v. L. Xxv. r. Non haberet. Nimirum arietis ille aut mortuus erat. Nulierem enim m dci appellat non virginem. u. O enderetur. Ne quid esset in eme Ipso, quod Verri displiceret. sierinest. ex quati. Nss interpretatur. Olim edebatisr offenderet. Gramus male n*: . ne quid in ipso o Tenderitis. Lanthin. . ἐn se Oaenderit is, quem sequutus est Achcit . Alii aliter. 3. Viam munire. Sibi viam aperire.

368쪽

IN VERREM AC Τ. ΙΙ, LIB. I. 327

adjutorem suum et conscium, parum laute. deversari

dicit; ad Philodamum doduci jubet. Quod ubi est Phi

lodamo nuntiatum, tametsi= erat ignarus, quantum sibi ac liberis suis jam tum mali constitueretur, tam euad istum venit; ostendit, munus illud suum non esse: Se, quum Suae Partes' essent hospitum recipiendorum. tum ipsos tamen praetores et Consules, non legatorumosectaS, recipere solere. late, qui una cupiditate raperetur, totum illius postulatum causamque 7 neglexit; Per vim ad eum, qui recipere non debebat. Rubrium deduci imperavit. XXVI. Hic Philodamus, posteaquam jus suum Obtinere non potuit, ut humanitatem consuetudinemque Suam retineret, laborabat . Homo, qui semper hospitalissimus amicissimusque nostrorum hominum exi- Stimatus esset, noluit videri ipsum illum Rubrium invitus in domum suam recepisse; magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, Convivium Com- Parat: rogat Rubrium, ut, quos ei commodum Sit' invitet; locum sibi soli, si videatur, relinquat: etiam filium suum, lectissimum adolescentem, soraS ad pro Pinquum suum quemdam mittit ad coenam. Rubrius

4. Parum latile. Non satia eomam de

ue m Inna prohahister. ω tametsi non erat Ignaras . . I. V. L. - Cod;eea pro tametsi is magno consensu aeribunt in amen etsi . . quam vocem h. i. Et mollia aliἱs Ciceroni restit endam esse eenset Μuret. Var. lert. XI. II. 6. Sure partes. suae vices. Inde apparet onus reeipἰendi Om. magἔ- tra ris ex so dere tortipletibus municipibus iniungi et qDi isto timeto sinenti per ordinem defungebantur. Philodamus autem verri se a pliciter exeo hat: tum quia ipse non erat eo anno uncia in delectia ad reeipiendos hospites; tum quia , quo sibi tempore id a rivitato mtinua iniungebatur, prostia dignitate non reeipiebat, nisi

in . . omen magis Patribus eonscripti . quam Canna Placuitis.

XX I. r. Gloria5rae. Enitebatur. I. Commodum sit. Quos σὲ invitae libeat. 3. Olim edebatur vi ut etiam filium

369쪽

328 M. T. CICERONIS

istius comites invitat: eos omnes Verres certiores sa-cit, quid opus esset. Mature veniunt : discumbitur :fit sermo inter eos, et invitatio, ut graeco more hiberetur. Hortatur hospes: poscunt β majoribus poculis: Celebratur omnium sermone laetitiaque convivium. Posteaquam satis calereo res Rubrio visa est: QuaeSΟ,

inquit, Philodame, cur ad nos filiam tuam non intro Vocari jubes Homo, qui et summa gravitate, et jam id aetatis, et parens esset, obstupuit hominis improbi 7 dicto. Instare Rubrius. Tum ille, ut aliquid

reSPOnderet, negavit moris esse' Graecorum, Ut in Convivio Virorum accumberent mulieres. Hic tum alius ex alia parte: Enimvero serendum hoc non eSt9; VO- Cetur mulieri Et simul servis suis Rubrius, ut januam clauderent, et ipsi ad sores assisterent, imperat.

Quod ubi ille intellexit id agi, atque id parari, ut filiae

SVae Vis asserretur; servos suos ad se vocat: his imperat, ut se ipsum negligant, filiam defendant; excurrat

finiam . . . mitteretis. Grotero placuit Imfinitivus historicus 4. etiam . mitterem. 4. Grores more. Ad singulas poti nes, deos et amieos, quos velis Dominando, et quoties nominantur, me rum bibendo; vel est rapaeioribus poetilis hibere, 'Lirim π vliv. 5. Posciant. se provocant, ut ad h. l. interpretatur Nonius; aut etiam vitium a pineerna maiorititia poculia peiunt. Ceterum Omnitici grapeus est usus aelocutio. Graeri enim initio convivii parvia poeulis, in sne vero, grandioribus titebantur. Et illud erat proprie vis ira c*α αἰτM, , quum ab initio popinarent ἰσου ἔσω. Sie apud Athen. Deipti f. X. 8, e veteri cOmἰeo hare Latin tur : α συαποσίαρ- , ος χι 'iάρ , ἀλλα g, inice o X xipa Mπρ istisv ει cutis , του μω, παλιου τε, μείζω π M. Id est: a Chaerea non erat rex eonvivi I, aed carnifex, qui majoribus posceret poeulis, postquam viginti erathos par pari Propinasset . . Cons. Vere. III, 43. Diog. Laert. I, Io . et Ib. Casauh. 6. Satis eri re. Satis ae nai vino comites, ad facinus suscipiendum. . Ernes . coni. improle. Nimia ruri Itate alἰquid mutandi . I. V. L. 8. Ne οιι moria esse. Sie Vitruv. VI, to , de Graecorum aedibus : is In his ineis sunt eonvἱ via virilia, non enim fuerat institutum, matresfamilia

e ram moestina accumbere M. CL Corn. Nep. praes. et Muret Var. Lec t. VII. u. s. Ferendum hoe non est. Adnotant II i Om. et Lambin . hane narrationis Partem ex Demosthenis πιρὶ Ιαρα- τρεδειας oratione esse essiste, avi.

370쪽

aliquis, qui hoc tantum domestici mali filio suo nuntiet. Clamor interea fit tota domo; pugna ' inter servos Rubrii atque hospitis. Iactatur domi suae vir primus, ct homo honestissimus : pro se quisque manus assert: aqua denique serventi a Rubrio ipso Philodamus persunditur. Haec ubi filio nuntiata sunt; statim exanimatus ad aedes contendit, ut et vitae patris, et pudicitiae

Sororis SucCurreret. Omnes eodem animo LampSaceni,

simul ut hoc audiverunt, quod eos tum Philodami dignitas, tum injuriae magnitudo movebat, ad aedes noctu convenerunt. Hic lictor istius Cornelius, qui Cum ejus servis erat a Rubrio, quasi in praesidio, ad auserendam mulierem collocatus, occiditur; Servi nonnulli vulnerantur; ipse Rubrius in turba sauciatur. Iste, qui sua cupiditate tantos tumultus concitatos videret *, cupere aliqua evolare , Si POSSet. XXVII. Postridie mane homines in concionem Veniunt quaerunt, quid optimum factu sit; pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur; inventus est nemo, cujus

non haec et sententia esset, et oratio : α Non eSSe mea tuendum, si istius nesarium scelus Lampsaceni ultia Vi manuque eSSent, ne Senatus populusque romanUS

s in eam civitatem animadvertendum putaret. Quod si α hoc jure legati populi romani in socios nationesquoa exteras uterentur, ut pudicitiam liberorum servare

r. Ivicta ri Plagis aternitur. Vietori et Mantit . vi vir optim m. Lamhin. ex Nonior aevie primar; . . Illis multos Ciceronia loeos opponunt Emest. et Garaton. quibus vulgata is primus et h. . confirmatur. Cons.

α. Videret. Intelligeret ae eonsideraret. Quod est aperto sensu. Fruia atra legendum ae audiretis auspicatur Hotom XXVII. r. In conelanem veniunt.

Nos Graeeorum tit de publiea injur; concio cognoscat, et psephisma Reia deeretum fiat, de quo plura in Orat. pro FlacCU.

SEARCH

MENU NAVIGATION