Pars Secunda Sive Orationes Omnes

발행: 1827년

분량: 659페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

33o M. T. CICERONIS

α ab eorum libidino tutam non liceret; quidvis esseu perpeti Satius, quam in tanta vi atque acerbitate ver-α Sari. n Haec quum omnes sentirent, et quum in eam rationem pro Suo quisque' sensu ac dolore loqueretur; omnes ad eam domum, in qua iste deversabatur, profecti sunt: caedere januam saxis, instare ferro, ligna et Sarmenta circumdare, ignemque subjicere coeperunt. Tum ciVes romani, qui Lampsaci negotiabantur. Concurrunt; orant Lampsacenos, ut gravius apud eos nomen legatiotiis, quam injuria legati putaretur: seso intelligere hominem illum esse impuriam ac nefarium; sed, quoniam nec Perfecisset, quod Conatus esset, nequct futurus esset Lampsaci postea, levius --rum Τ peccatum fore, si homini scelerato pepercissent quam Si legato non pepercissent. Sic iste multo sceleriatior et Dequior, quam ille Hadrianus , aliquanto etiam selicior fuit. Ille, quod ejus avaritiam cives rinmani ferre non potuerant, Uticae domi suae vivus exustus est; idque ita illi merito accidisse existimatum eSt, Ut laetarentur omnes, neque ulla animadvorsio constitueretur : hic sociorum ambustus si incondio, tamen ex illa flamma periculoque evolavit; neque adhuc causam ullam excogitare potuit, quamobrem commiqerit 7. aut quid everi erit, ut in inritum Pericum. Pro suo quisque. ete. Ut quisque vehementina senti hat ae serebat. 3. L ius. Fore ut minus illos meniteret . quod homini. ete. 4. miniantis. C. Fabius Hadrianus in AsHea praetor quum esset, scillania temporibus, anno 669, t. e. . nos abhinc xo. Propter crudelitatem et amaritiam suam Uticae, in prir orio suciviuna exustris est. T. Liv. F.pit. 86. Val. Max. lx, Io. 2. Oro . v. mo.

Lampna nos in sociorum Armulam referre Q. Μaenius praetor tu sua . . Quem l eo supra citato adi. 6. Ambustus. Seminatu altis; flammaeiretimueratus obse M. . Quamobrem commiseris. Quomodo esse evit tit. Committere h. l. absoluis ponitor. Verres portetili atii Causam non potest ant in alim suum iactum hones tim. aut in soriuriam reiicere. - Frustra nititatum

quidpiam velint Hotom. et Lauthin

372쪽

IN VERREM AC T. ΙΙ, LIB. I. 33 ilum veniret. Non enim potest dicere : Quum seditio-Dem sedare Vellem , quum frumentum imperarem,

quum stipendium cogerem, quum aliquid denique reipublicae causa gererem; quod acrius imperavi, quod

animadverti, quod minatus sum. Quae si diceret, tamen ignosci non oporteret, si nimis atrociter imperando sociis, in tantum adductus periculum videretur. XXVIII. Nunc quum ipso causam illius tumultus neque veram dicere, neque falsam confingere audeat; homo autem ordinis sui frugalissimus, qui tum accensus' C. Neroni fuit, P. Τettius , haec eadem se Lampsaci cognosse dixerit; vir omnibus rebus ornatissimus C. Varro, qui tum in Asia tribunus militum fuit, haec eadem ipsa se ex Philodamo audisse dicat: potestis dubitare, quin istum fortuna non tam ex illo periculo eripere voluerit, quam ad vestrum judicium

reservare λ Nisi vero illud dicet, quod et in testimonio Τettii, priore actione, interpellavit β Hortensius quo tempore , quidem signi satis dedit, si quid esset, quod

XXVIII. r. indisiis. Libertorem; nam accensorum mnnus IIbertia des rebatur : libertus antem erat Tettitis rei optime fragalitatis a. probitatis latis huIe decernitur. a. Aeeenstis. Olim in militia ramaiana aeeensi gentia erant militum, qui deseetum legionum supplerent. Dice. hantur alἱo nomine adseriptitii. Sed Qeeronis tempore aecensi ministratores eonsulum et praetorum erant, et ab aeetendo dietos potat Varro de Ling. Lat. VI, quod aeeirent, i. e. voearetit ad magistratus. Quin et decuriones et sentiari ties hcihehant ad saerensos, ut constat ex Varronis loco apud Nonium. sed Aseonius et alii doetἱ viri eonfund tint aecensos veteris militiae, in quorum loeum postea vel ἱ-tes auceesserunt. Cum his eo ulum praetorumque ministris, quum tamen sint diversissimi, et iisdem omnino quibus apparitores ungantur omelia. Quod aperte demonstrat taeeronis loena ad Quint. Fe. I. x: in Accensus sIteo etiam numero, quo eum maiores no stri esse voluerunt, qui hoe non ἱn Desieii loe . sed In laboris et muneris, non temere nisi libertis suis deserebant. quilina illi non multo Mens ac servis Imperatiant in. ld. salitias. de Re milit. Rom. x 4. Sigon. de Itire ei v. Rom. II, 35. Rosin. Ant. VII, 48, etc. 3. Interpe laoit. Interpellando et redarguend Tettii testimonium. dixit: adeo malam fuisse Philodami rati- am , ut a C. Nerone sit damnatus. 4. Quo tempore. Tunc antein fiali,

373쪽

33a M. T. CICERONIS

Posset dicere, se tacere Mori Posse; ut, quamdiu in ceteris rebus tacuerit, scire Omnes possemus , nihil habuisse, quod diceret). Hoc tum dixit, Philodamum, et rius silium, a C. Nerone esse damnatos β. De quo De multa disseram, tantum dico, sequutum id esse Neronem, et ejus consilium, quod Cornelium lictorem occisum esse Constaret : PutaSSe non oportere

esse cuiquam, ne in ulciscenda quidem injuria, hominis occidendi potestatem. In quo video, Neronis judicio non te absolutum esse improbitatis, sed illos

damnatos esse caedis. Verum ista damnatio tamen Cu

jusmodi fuit Audite, quaeso, judices, et aliquando

miseremini sociorum, et ostendite, aliquid his in vestra fide praesidii esse oportePe. XXIX. Quod toti Asiae jure occisus videbatur istius ille, verbo lictor, re vera minister improbissimae Cupiditatis ; pertimuit iste, ne Philodamus Neronis judicio liberaretur' : rogat et orat Dolabellam, ut de

sua provincia decedat'; ad Neronem proficiscatur: Sedemonstrat incolumem esse non posse. si Philodamo Vivere, atque aliquando Romam venire licuisset. Commotus est Dolabella : secit id. quod multi reprehenderunt , ut exercitum, provinciam, hellum relinqueret, et in Asiam, hominis nequissimi causa, in alienam provinciam, proficisceretur. Posteaquam ad Neronem venit; contendit ab eo, ut Philodami causam cogno-

manifeste demonstravit . ae, quum dieere alἱquid posset, non tac re posse; ita ut, etc. 5. Usa diamnatos. Ex quo aequitur, inquit. eos noreti ea fuisse; et etiamsi Innoxii essent, Neronis illud esset Crimen , non autem Verris. XXIX. r. sic plerique eodd. exhi-heni ; alii: vi voluptatis M. I. V. L. 2. Liberaretur. Quod haec eaedia absoluti . ea sam cur exset faeta comprobare videretur.3. De dist. Quod iniussu senatus non lieehat. Liv. XXXIX. I9. 4. Belum. Fortasse eum iis, qui Amanum montem tenebant, quos Ci

cero Cilicias preeonsul postea davicit. id. Epist. XV, 4.

374쪽

IN VERREM AC T. II, LIB. I. 333

sceret. Venerat ipse β, qui esset in consilio, et primus

tribunos militares suos, quos Nero omnes in consilium vocavit: erat in consilio etiam sequissimus judex ipse Verres; erant nonnulli togati 7 creditores Grae

corum, quibus ad exigendas pecunias improbissimi cujusque legati plurimum prodest gratia. Ille miser

defensorem reperire neminem poterat. Quis enim esset aut togatus, qui Dolabellae gratia; aut Graecus, qui ejusdem vi et imperio non moveretur Accusator au-

psacenorum : qui, Si dixisset, quod iste jussisset, per ejusdem istius lictores a populo pecuniam posset exi-

M re. Quum haec omnia tanta contentione, tantis Copi ' agerentur; quum illum miserum multi accusarent, nemo defenderet; quumque Dolabella cum suis pr: sectis pugnaret in consilio; Verres fortunas 3 agi suas diceret; idem testimonium diceret; id om csset in consilio; idem accusatorem paraSset; haec quum innia fierent, et quum hominem ConStaret occisum :tamen tanta vis istius injuriae, tanta in isto improbitas putabatur, ut de Philodamo amplius ' pronuntiaretur.

5. Venerat ipse. In alIena antem provincia alterius provineiae Praetores primI sententiam Seebant.

. Togati. Romani. Addit oratorvi ereditores G meorum . , ut ostendat causas gratiseationis eorum in Veserem. solebant enἱm Roma I peeunias provincialibus homἰnibus gravissimo timore dare, ad quas exIgendas non rectoris provinetae inlum, sed et I gati plurimum eis proderat gratia. 8. Apponitiar. Apud I. V. L. Opponitur, sed errore operarum. s. Ase nius, is et ex credItoribus is, quod reeepit sine admonitione Lamb. xo. copiis. signis i e mἱtes quos Dolaholla foeum adduxerat, Praes clos, etc. ut Verri adessent; quibus opponit ne rei Philodamἱ solitudo. Ir. Fontinas. Existimationem, caput, bona sua. Vid. pro Quint. 2. II. Amρlitis. Formula in Ohsetirisoausis adhiberi solita qua in diem aliam iudicia proferebantur. Tametsi igitur inulta PhIlodami causae ad verearentur, etiam illud aecederet, quod, quia Dcelsum hominem esse eonstaret, mala

375쪽

XXX. Qui l ego nunc in altera actione Cn. Dolabellae spiritus ', quid hujus lacrymas et Concursationes proferam λ quid C. Neronis, viri optimi atque innocentissimi, nonnullis in rebus animum nimis timidum

atque demissum qui in illa re quid facere potuerit Α, non habebat, nisi sorte, id quod omnes tum deside

rabant, ut ageret eam rem sine Verre et Dolabella :quidquid esset sine his actum , omnes probarent; tum vero quod pronuntiatum est, non per Neronem judicatum, sed per Dolabellam ereptum β existimabatur. Condemnatur enim Perpaucis sententiis Philodamus et ejus filius. Adest, instat, urget Dolabella, ut quam primum securi seriantur, quo' quam minime multi ex illis de istius nefario scelere audire possent. Constituitur in foro Laodiceae spectaculum acerbum, Et miserum et graVe toti Asiae proVinciae; grandis natu parens adductus ad supplicium ; ex altera parte filius :

ille, quod pudicitiam liberorum; hic, quod vitam pa

tris famamque sororis defenderat. Flebat uterque, non

de suo supplicio, sed pater de filii morte, de patris, filius. Quid lacrymarum ipsum Neronem putatis profudisse λ quem fletum totius Asiae fuisse λ quem luctum

et gemitum Lampsacenorum P Securi esse percussos homines innocentes, nobiles, socios populi romani atque amicos, propter hominis flagitiosissimi singula-

Philodami eausa videretur, non tamen prἱma actione condemnarunt. Q. r. Alii, is in alteram aetionem . . I. V. L. . Spiritus. Animi eontentiones. 3. Aa coneti siones. sic IOt. ex Μss.

4. Ernest. putat scripsisse Tollium vel quid faceret A. vel . quid facerepo,am . . Quod reeepit Sehitia. Sehel. oetis ei Otiloquitur, allato exemplo orat. pro Rose. Amer. cap. 35. tibi est: ω quid erat quod ... voluerit p . s. Erepitim. V extortum. Sie apud senec. de Brev. vit. eap. 6: . ansus indicibus reos commendare, et gratiam suam foro interponere tam emeaeiter, ut quaedam itidieta cotistet ab eo rapta ..6. Qtio. Ut tempus infelix pater aestitia noti habeant querendi roram multi itidine, de Verris nefario seMere.

376쪽

IN VERREM AC T. II, LIB. I. 335

rem nequitiam atque improbissimam cupiditatem Jam, jam Dolabella, neque tui, neque tuorum liberum , quos tu miseros in egestate atque in solitudin

ut ejus libidinem hominum innocentium sanguine tui velles 9λ Idcircone exercitum atque hostem relinque- has, ut tua vi et crudelitate istius hominis improbissimi pericula sublevares λ Quod enim eum tibi quaestoris in locum constitueras, idcirco tibi amicum in perpetuum fore putasti Nesciebas, ab eo CD. Carbonem ConSUlem, cujus re Vera quaestor suit, non modo relictum, sed etiam spoliatum auxiliis, pecunia R, D

sarie oppugnatum et proditum Θ Expertus igitur es istius perfidiam tum, quum se ad inimicos tuos contulit ; quum in te homo ipse nocens acerrimum testimonium dixit; quum rationes ad perarium, nisi dam-riato te, referre noluit.

XXXI. Tantaene tuae, Verres, libidines erunt, ut eas capere ac Sustinere non provinciae populi romani, non nationes exterae possint λ Tune quod videris,

quod audieris, quod concupieris, quod cogitaris, nisi id ad nutum tuum praesto suerit, nisi libidini tua cupiditatique paruerit , immittentur homines λ ex

pugnabuntur domus 3 civitates Non modo pacatae , Ve-

I. Iam, jam. Hune asseeti hos plemum loeum, quo in genere mirabiliter Cieero ex ellit, Indieare satis st. Cons. Quintil. IX r.

8. Misereri. Passiv sensu a mis reo. Lamb. E eod. MemIn. in iam iam D. me neqtae ... miserere Potest m.

nullum eicia vestigium eximinia relinis quatur. o. Vocem peetinia omiserunt Hot.

Manni. Lamhin. quod Meunia auxiliis eontineretur. Sed prudenter ea vox retinetur : Ita tamen ut explieata et apertitis prolata hoc adiuncto aurei. Ita intellἱgamus. GAR AT. et r. Inimicos. seviorum qui te accusavit. Damnato te. Ne tibi falsa mol. ta trihuentem redargue e Posses. X XLI. a. Pessime Lambin. coni. patuerItis. Parere ι idini idom istae servire libidini. I. Homines. satellites tui. 3. Non modo paeatre. Non modo

377쪽

336 M. Τ. CICERONIS

rum etiam sociorum atque amicorum, ad vim atque ad arma confugient, ut ab so atque ab liberis suis

legati populi romani scelus ac libidinem propulsare

possint λ Nam qui Pro abs te, circumsessusne sis Lampsaci; coeperitne domum, in qua deversabare, illa multitudo incendere ; voluerintne legatum populi romani comburere vivum Lampsaceni Θ Negare non potes: habeo enim testimonium tuum, quod apud Neronem dixisti; habeo, quas ad eumdem literas misisti. Recita hunc ipsum locum de testimonio : TΕsΥ1MONlUM C. VERRIS IN ΛRTEMIDORLM. Recita β ex Verris literis ad Neronem' : Ex LITERis C. VEnnis AD C. NERONEM. NOX ΜULTO POST IN DOMUM Bellumlio populo romano Lampsaceni sacere conabantur deficere ab imperio ac Domine nostro volebant Θ Video enim,

et ex iis, quae legi ut audivi, intelligo, in qua civitate non modo Τ legatus populi romani circumsessus, non modo igni, serro, manu, copiis oppugnatus, sed ali- qtia Ox parte Violatus sit; visi publice satisfactum sit, ei civitati bellum indici' atque in serri solere. Quae

fuit igitur causa, cur cuncta civitas Lampsacenorum de concione, quemadmodum tute scribis, domum tuam concurrerent sp Tu enim nequo in literis, quas Neroni mittis, neque in testimonio, causam tanti tumultus ostendis ullam : obsessum te dicis; ignem alla-

.imhnaeum hellum nullum est; sed etiam paeis ae helli societas est eOntracta.

4. Asconius in exemplo suo legerat . in testimonium publicum tuum ..I. V. L. 5. Artemidorum. Forsan hoc Philodami filius nomine appellabatur. Conj. Lallem. in Philodamum ..6. Abstini verba haec, a Recita . . . Neronem is, a multis NSS. Inseruit Not. probante Lambin. Paullo infra Eodd. ΗOt. vi Lampsac; civitas M. Codd. Pall. et edd. vett. Lampsaeeni rivitas in. Lamh. vi Lampsacena Civitas M. Alii . . Lampsaceni civeam.

η. Belum indiei. Bellorum, qua ob male habitos legatos an cepta fiunt. plenae sunt historiae romanae. 9. Sie ex MSs edid. Griev. et Em. Alii, conciarreret. Lainh. concurreris.

378쪽

um, sarmenta circumdata, lictorem tuum occisum

esse dicis; prodeundi tibi in publicum potestatem sa-

Ctam negas: causam hujus tanti terroris occultas. Nam

si quam Rubrius injuriam suo nomine, ac nou impulsu tuo et tua cupiditate secisset; de tui comitis injuria questum ad te potius, quam te oppugnatum Venirent. Quum igitur, quae causa illius tumultus suerit, testes a nobis producti dixerint, ipse celarit; nonne causam hanc, quam nos proposuimus, tum illorum testimonia, tum istius taciturnitas perpetua confirmat 3

XXXII. Huic homini parcotis igitur, judices, cujus

tanta peccata sunt, ut ii, quibus injurias secerit, neque legitimum tempus exspectare ad ulciscendum, neque vim tantam doloris in posterum disserre po- tuorint λ Circumsessus es : a quibus p a Lampsacenis,

harbaris hominibus, credo, aut iis, qui populi romani

nomen contemnerent. Imo vero ab hominibus, et natura, et consuetudine, et disciplina lenissimis'; porro autem populi romani, conditione sociis, sortuna Semis, voluntate supplicibus' : ut perspicuum sit omnibus, nisi tanta acerbitas injuriae, tanta vis sceleris fuisset, ut Lampsaceni moriendum sibi potius, quam perpetiendum putarent, numquam illos in eum locum progressuros fuisse, ut vehementius odio libidinis tuae, quam metu legationis moverentur. Nolite, per deos immortales, cogere Soci OS atque ex-XXXII. i. Mitimum temptis. Quo, finito magistratus tempore, licebat ipsum ae eomites eius Romae ac mnare. Quamdiu autem imperium ha- hant de his itidieitim fieri non poterat. Quod ex lege servilia eonstat. in cnius fragmentis est et in de hisee. dum magistratum aut imperium habe-hunt, iudieitim Bon set is. Conser I. cie. pars seeianis. Briason. de Forinci . lib. II, eap. 24. a. Lenissimis. Unde atrocior videtur iniuria quae eis tantam potuit lenitatem

excutere.

3. Supplietatis. Qui foedere quidem

Romanorum sunt meti. fortunae an tem viethus eorum servi. quum quἱdquid Romanis pia erit magistratibu pati metu eogantur, sed tamen animu

379쪽

338 M. T. CICERONIS

teras nationcs, hoc uti perfugio : quo, nisi vos vindicatis, utentur necessario. Lampsacenos in istum numquam ulla res mitigasset, nisi eum poenas Romae daturum credidissent. Etsi talem acceperant injuriam,

quam nulla lege satis digne persequi poterant; tamen

incommoda Sua nostris β committere legibus et judiciis, quam dolori suo permittere' maluerunt. Tu mihi, quum circumsessus a tam illustri civitate sis propter tuum scelus atque flagitium; quum coegeris homines miseros et Calamitosos, quasi desperatis nostris legibus et judiciis, ad vim, ad manus, ad arma confugere quum te in oppidis et civitatibus amicorum non legatum populi romani, sed tyratinum libidinosum crudelemque praebueris; quum apud exteras nationes, imperii nominisque nostri famam tuis probris flagitiisque violaris; quum te ex serro amicorum populi romani eripueris, atque e flamma sociorum evolaris : hic tibi perfugium speras suturum p Erras : ut huc incideres'. non ut hic conquiesceres, illi te vivum exire passi

sunt.

XXXIII. Et ais , judicium esse factum, te injuria circumsessum esse Lampsaci, quod Philodamus cumsilio condemnatus sit. Quid Z si doceo, si planum sa-

cio teste homine nequam, verum ad hanc rem tamen

idoneo, te ipso, inquam, teste doceo', te hujus cir-

a mper iis arant . hnoxii ae devoti 4. Perfugio. Ut vi et armis ipsi atias injurias oleis antur. s. sic eod. Frane. I, et receperunt Gra v. Emeat. Al. vestris. 6. permittere. Mil. ut ipsi anas in inrias tileἰseerentur. . Erras. Mentu de Clodio ex epistola quadam ad Allieum . notandae similitudinis causa , conser e . Erras , Clodi : non te indieoa urbi, sed earis es reservarunt, nequcl retinere in eivitate, sed exadio privare volueruntis.

tamqnam in saxa, quibus frangereris, impingoes. XXXIII. r. Fe ais. Et dieis, Veris ros. indielo a laratum fuisse te injuste a Lampsaeenis eiretim eis m. u. Alii, Mecto. I. . L.

380쪽

IN VERREM AC T. II, LIB. I. 339

cumsessionis tuae causam et culpam in alios transtulisso Deqire in eos, quoStu in Simularas , esse animadversum

jam nihil te judicium Neronis udjuvat. Recita, quas ad

Neronem literas misit: EPISTOLA C. VERBIS AD NERONEM :ΤΠEMisTAGORAS ET TAEESSALUS ...Τhemistagoram et Τhessalum scribis populum concitasse. Quem populum p qui te circumsedit; qui te vivum comburerct conatus est.

Ubi hos persequeris p ubi accusas 3 ubi defendis jus nomenque legati Θ In Philodami judicio dices id actum.

Cedo milii ipsius Verris testimonium : videamus, quid idem iste juratiis = dixerit. Recita : AB ACCus ΑΤon E no-

GATus6 REsPONDIT, IN HOC IUDICIO NON PERSEQUI; SIBI IN ANIMO ESSE, ALIO TEMPORE PERSEQUI. Quid igitur te

juvat Neronis judicium quid Philodami damnatio 3

Logatus quum esSeS circum SeSSUS, quumque, quem admodum tute ad Neronem scripsi Sti, Populo romano Communique causae legatorum sacta esset injuria insignis, non es persequutus: dicis tibi in animo esse, alio tempore persequi. Quod suit id tempus 3 quando es persequutus p Cur imminuisti Τ jus legationis p cur causam populi romani deseruisti ac prodidisti λ cur injurias tuas, conjunctas cum publicis, reliquisti βλ Non te ad senatum causam deserre; non de tam atrocibus injuriis conqueri; non eos homineS, qui populum

concitaratiis, consulum literi S EVocandos 'curare opor-3. Lamhlti. ex Aseon Io, eontulisse. I. V. L. 4. Iidem, insimularis. I. V. L. 5. Iuratus. In textIm nlum pro doeti homines inrahant se veritatem dietur nis6. Aseon. habet Interrogatus. . Imminuisti. Adnotat Liv. IV t. Censores aegre passi. Mamercum, quod magis ratum populi rom. immi nuisset , tribu moverunt , octuplica toque eensu aerarium secerunt . R. Reliquisti. Inultas. Sie pro Caee. Nune ver quis est, quI aut vim armatis hominibus saetam relinqui putet oporterem. 9. Ab H toinanno; al;i, eonestamne, vel concisarent. I. V. L. ro. Mocandos. Romam, ut populo .rom. de tumuliti illo satisfacerent. 22

SEARCH

MENU NAVIGATION