장음표시 사용
401쪽
hominem non nominat: causam quidem totam por- scribit ; jus, consuetudinem, aequitatem, edicta om
nium negligit. Ex EDICTO URBANO : SI DE HEREDITATE AMBIGITUR, SI POSSESSORA, SPONSIONEM NON FACIAT. Quid
id ad praetorem, uter possessor sit λ nonne id quaeri
o Portet, Utrum Possessorem esw oporteat λ Ergo quia POSSBSSor est, non moves POSSessione; Si possessor non eSSet, non dares : nusquam enim scribis, neque tu aliud quicquam edicto amplecteris, niSi eam cauSam, Pro qua pecuniam acceperas. Iam hoc ridiculum est:
SI DE HEREDITATE AMBIGETUR, ET TABULAE TESTAMENTI OBSIGNATAE NON MINUA ΜULTIS SIGNIS, QUAM Est LEGE OPORTET, LD ME PROFERENTUR; SECUNDUM TABULAS TESTAMENTI POTISSIMUM HEREDITATEM DABo. Hoc traIislatilium est: sequi illud oportet , si TABULAE TESTAMENTI NON PROFERENTUR'. Quid ait 3 se ei daturum, qui se dicat heredem esse. Quid ergo interest, Proserantur, necnop si protulerit; uno signo ut sit minus, quam ex lege Oportet, non des Possessionem : si omnino tabulas non proseret, dabis. Quid nunc dicam λ nominem umquam postea alium odixisse 93 valde sit mirum, Dominem suisse, qui istius su similem dici vellet. Ipso in Sicilionsi odicto hoc non habet; exegerat enim jam mercedem : item ut illo ' odicto, de quo ante dixi,
3. Perseruit. Totam eius gausam, a quo Meunia eorruptus est, in ediero compleetitur. 4. Possessor. subarid. est. Lambin. et Grtiter . dant et possessor.
5. Vulgo jam quid. I. V. L. 6. E ege XII tabularum. Nain quoties leae sἱmplieἱter nominatur, te p., XII tabularum fers intelliguntur. Porro leges illae juhehant quinque
testium signia obsignari testamenta. Posteriores praetores septem adhiberisIgna voluerunt. Instit. Iustin. II, IO. - AlII. oporteat. I. V. L. . Emeat. eoniicit oportebaa. Fruinatra. I. V. L. 8. Proferentur. subaud. non dialo. At qtiid ais Verres p aἰt se ei, etc. s. Lambinus addit ita; setiuia, item ex ingenio, sic. Nihil uero requirere videtur, neque nunc, neque alias saepissime, ἱAtas, quas dicunt. emendationea. I. V. L. ro. IIIo. Anniano, de mulierum
402쪽
IN VERBEM AC Τ. II, LIB. I. 36i
in Sicilia de heroditatum possessionibus dandis edixit
idem, quod omnes Romae, praeter istum . Ex EDICTO
SICILIENSI : SI DE HEREDITATE AMBIGITUR
XLVI. At, per deos immortales, quid est, quod de hoc dici possit λ Iterum enim jam quaero abs te, Sicut modo in illo capite Anniano do mulierum heroditati
bus, nunc in hoc de hereditatum possessionibus : curea capita in edictum provinciale transferre nolueris p Utrum digniores homines existimasti eos, qui habitabant in provincia, quam nos, qui aequo jure Ut remur λ an aliud Romae aequum est, aliud in Sicilia Non onim hoc potest hoc loco' dici, multa esse in provinciis aliter odi conda: non de hereditatum quidem possessionibus, non de mulierum hereditatibus. Nam in utroque genero video non modo ceteroS, Sed te ipsum totidem verbis edixisse, quot verbis edici Romae solet. Quae Romae magna cum infamia, pretio accePto, edixeras, ea Sola te, ne gratis in provincia male audires, ex edicto Siciliensi sustulisse video. Et, quum edictum totum eorum arbitratu, quamdiu fuit
deSignatus, componeret, qui ab isto jus ad utilitato m
suam nundinarentur; tum vero in magistratu contra
illud odictum suum sino ulla religione decerninat. Itaque L. Piso, multos codices implevit earum rerum,
hereditatibns. Vide anpra cap. 4I-44. XLVI. Emendationem Holoman ni, uterentur. probat P. Mancillus , Itemque Ernestitia. Vulgatam tamen
ieetionem G vina defendit. I. V. L. - Ηnne sequimur ob Id. quia hoe verbum maluit taeero, more veteribus familiari, respondere tithimis hia ver- his quiam nos. sie T. Liv. IX, 8 : ω nee
quidquam ex ea, praeterquam eor pora nostra debentur . .
u. Edit. Grateriana , . in loeo M. I. V. L. 3. Lamhinus addit in . I. V. L. 4. L. Piso. Alter praetor. qui iusdieebat inter peregrinos. - in s. In quos aeta magistratu avi reserehat. Simillior in Caesaris Commentarἱia. III, dio, M. Coelii prae oris menti sit, qui, si quis a C. Trebon; prae . t re urbano appellavisset, ei sore auxilio pollicebatur.
403쪽
ita quibus ita intercessit β, quod iste aliter, atque ut odixerat, decrevisset. Quod vos oblitos Esse noti arbitror, quae multitudo', qui ordo ad. Pisonis sollam isto praetore Solitus sit convenire : quem iste collegam nisi habuisset, lapidibus coopertus csset in foro. Sed OO Ioviores istius injuriae videbantur. quini erat itiaequitate prudentiaque Pisonis paratissimum Persu-gium, quo Sinc labore, sine molestia, Sine impensa
etiam siue patrono hominos uterentur. Nam, quaeSO,
rodite 7 in momoriam, judices quae libido istius in juro
dicundo fuerit, quae varietas decretorum, quae I UU-dinatio, quam inanes domus eorum omnium, qui do jure civili consuli solent, quam plena atque reserta Chelidonis : a qua muliere quum orat ad eum V H- tum, ot in aurem rius insusurratum, alias revocabat eos, inter quos jam decreverat, decretumque mutabat; alias inter alios contrarium sine ulla religiori decernebat, ac proximis paullo ante decreverat. Hinc
cx dolore: quorum alii, ut audistis s, timabant mirandum esse, justam nequam 'esse verrinum : alii Otiam frigidiores erant; sed, quia stomachabantur, ridiculi
s. Intercessis. Verria decreta resciis di Etenim praetor praetori . consule nauli, et par denIqne mnis Pot stas pari, item ut aciperIOr inferiori intereodebat. Ge. de Leg. III Caes. do Beli. civ. III, I . 6. Multitudo. Homitiea e plebe. -- do. Equester. aut generatim potius. hciminum turba omnis, ae etiam no i ilium 7. Priseianus. p. I I 54. ed. Pulseli. reMeile. I. V. L. g. Ridiatili. Faceti ae risum mo
s. Cod. Ursin; . . Id quod haepe audiatis is, quod Muretus probavit. et recepit Lamhinua. I. V. L. Io. Itis tam nequam. Illa urinis et Verrina torisdietio, et liquor Illo insuavia, In quo Verrina raro deeoeta est. Intelligi potest. Verres eiam et hominia nomen, et porrus non ex sectus. Auetor diat. de Orat. 23, hoc. quasi mpidios, die tum reprehendit. tamquam ex Cicerone ait. AEquior CI-eeroia Qtantii Ianus , qui VI. 3, Ciceronem excusat, quod in aliorum peracitia hoe dicatur. Et ipsa per Ao natis indieant quae sequuntur, CicerORem
de his, ut frigidis, iudieium tulisse.
404쪽
ΙN VERREM AC T. ΙΙ, LIB. I. 363
videbantur esse, quum Sacerdotom Exsecrabantur, qui verrem tam nequam reliquisset. Quae ego non Com
memorarem neque enim persa te dicta, nequc Porro hac severitate digna sunt), Disi vos illud vellem recomitari , istius nequitiam et iniquitatoin tum in ore vulgi
atque in communibus proverbiis Psse Versatam. XLVII. In plebem vero romanam Utrum superbianx Prius memorem, an crudelitatem p Sine dubio crudelitas gravior ost atque atrocior. oblitosne igitur hos Putatis esse, quemadmodum sit iste solitus virgis plebem romanam concidere quam rem etiam tribunus Plebis' in concione egit, quum eum, quem Virgis isto
ceciderat, in prospectum in populi romani produxit:
cujus rei cognoscendae iaciam vobis suo temporo potestatem. Superbia vom qua suerit, quis ignorat quemadmodum si is tenuissimum quemque Conton pSerit, despexerit, liberum esso numquam duxerit P. Trebonius viros bonos' et honestos complures fecit heredes; in his fecit 7 suum libertum. Is A. Trebonium fratrem habuerat proscriptum : et quum cautum 'vellet, scripsit, ut heredes jurarent, Se Curaturos, Ut ex Sua cujusque parto ne minus dimidium ad A. Τrobonium fratrem illum proscriptum perveniret. Libertus jurat. Cotori heredes adeunt ad Verrem : docent, non
XLVII. r. Hos. Populum, qui eiretim subsellIa stabat. . Tribunus plebis. Μ. Lollitis Pa-l; nus 3. Melius eodd. quidam, . Conam etiam m. I. V. L. 4. Stict tempore. Quum de supplieiis agetur. s. GoerenE ad Clemonem de Finiis hus. V, 32, oratorem eo Ieit repe titione usum dixisse, aequis ignorat, quemadmodum is, etc. .. I. V. L. 6. Bonos. ΝέmIrum Ex opinione Treboni I. Nam qtiae sequnntur bonos et honestos, revera non fuisse decla
. Μulti deleti volunt ferit; Hereis
litis motat in etiam. I. V. L. 8. Catiliam. Quom ei vitae stibali I suppeditare. et id, qnod relInque-hat, providere vellet ut extra perieulum poneretur; utpote qui proseri- plus cernendae hereditati idoneus nou
405쪽
Oportere se jurare; sacturos esse, quod contra legem Curueliam esset, quae proscriptum juvari Vetaretv Impetrant, ut ne jurent: dat his possessionem. Id ego non roprehondo: et nim ' erat iniquum, homini pro- Scripto , ogenti, de fraternis bonis quidquam dari; at ille libertus, nisi Ox testamento patroni juraSSet, ScelUS
SQ facturum arbitrabatur. Itaque ei Verres poSwSSi Ο-nem hereditatis negat se daturum, ne POSSet patro num ' suum proscriptum juvare; simul ut eSset poena, quod alterius patroni testamento obtemperasset. DaSPossessionem ei, qui non juravit : concedo : praetorium cst. Adimis tu et, qui juravit : quo exemplo Ρ Scriptum juvat. Lex est; poena est. Quid ad cum, qui jus dicit λ Utrum reprchendis, quod Patron UmJuvabat eum, qui tum in miseriis erat; an quod al
terius patroni mortui voluntatem conServabat, a quo Summum beneficium acceperat λ Utrum horum ro-
prehendis Et hoc tum do solla vir optimus dixit: α Equiti romano, tam locupleti, libertinus sit homon heres pn o modestum ordinem, quod illinc vivus Surrexiti Possum sexcenta decreta proferre, in quibus, Ut ego β pecuniam non dicam intercessisse, ipsa de
go. Etenim. Ironia est vehemens. II. Alἰi, ee. I. V. LII. Patronum. servus ille ambo. rum Troh Dicimuri fuerat. et ab utroque man missus , utramque habebat
23. Qtis exemplo. Omni hereditatis paris deiectum lihortum edieIt Veris res ἰ quo autem iure p Nempe. alt erres . quod sic iubet Cornelia lex de Proseriptis. At poena est hae lege illata, respondet Cicero: et huius releognitio non ad te eivilem magistratum per Ine . aed ad eos qui de po-hlIeis rebus iudieant. x 4. Libertintis. Invidiosa orati Verri asseis. Nota libertinos eosdem esse ae libertos; sed ita ut libertiatis absolute. libertus autem dieatur reis speetu ad domInum qui eum manu misit. V. g. Tiro liberans Ciceronia. ete. Libertinorum ordo, ut infra di
x5. in eno. Etiamsi, quamvis ego te pecunia eorruptum hae in re sui seriora dixerim , natis Per ne res ipsa loquitur, et odieti iniquitas ostendit.
406쪽
IN VERREM AC T. II, LIB. I. 365
cretorum novitas iniquitasque declarat. Verum, ut Oxiano de coloris conjecturam sacere possitis; id quod priore actione cognostis, audite. XLVIII. C. Sulpicius Olympus fuit. Is mortuus Ost C. Sacerdote Praetore, nescio an aute, quam Verres p turam petere coeperit. Fecit heredem M. Octavium Ligurem. Ligur hereditatem adiit: possedit Sacordote pMtore, sine ulla controversia. Posteaquam Vorros magistratum iniit; ex odicto istius, quod dictum Sacerdos non habuerat, Sulpicii patroni filia soxiam partem hereditatis ab Ligure petere Coepit. Ligur non aderat. L. frater ejus causam agebat: aderant amici, propinqui. Dicebat iste, nisi cum muliere decideretur, in possessionem se ire jussurum'. L. Gellius causam Liguris defendebat: docebat, edictum ejus non oportere ad hereditates valoro, quae ante eum pmtorem venissent; si hoc tum fuisset edictum, fortasse Ligurem hereditatem aditurum non suisse. aequa postulatio, summa hominum auctoritas pretio Superabatur.
Venit Romam Ligur : non dubitabat, quin, si ipse
Verrem convenisSet, sequitate causae et auctoritate sua Commovere hominem posset : domum ad eum
venit : rem demonstrat; quam pridem sibi horoditas venisset, docet; quod iacile in causa aequissima homini ingenioso fuit, multa, quae quemViS moVere possent, dixit; ad extremum petere coepit, I O Usque oo suam auctoritatem deSpiceret, gratiamque contemn rot, ut se tanta injuria assiceret. Homo Ligurem ac-CuSare coepit, qui in re adventitia δ atque heroditaria
hiennἰo ante eonanI fuerat, et hoe anno Censuram gerebat. De eo vide B t. caP. 47. 3. Ado titia. Non exspectata, utpote quae non veniret a Propinquo.
artieulum. - Ipieii, etc. Filia pius, qui stilpἔeium manumiserat. 2. Graevio coniicit, αμ iure mi aurum . . I. V. L. - L. Gethtis. Qui
407쪽
tain diligens, tam attonius esset: dobero cum aiebat suam quoque rationem ducere; multa sibi opus esse, multa canibus suis, quos circa se haberet. Noti possum illa planius commemorare, quam ipsum Ligurem pro testimonio dicero audistis. Quid enim , Vorrospiitrum no his quidem testibus crederetur λ an haec ad rem non pertinent non M. Octavio λ non L. Liguri p
Quis nobis credet βλ cui nos 3 quid est, Verres, quod planum fieri testibus possit, si hoc non fit λ An id, quod dicunt, leve est Θ nihil levius, quam praetorem
urbis hoc juris in suo magistratu ConStituere, Omnibus iis, quibus heroditas venerit, coheredem praetorem OsSe oportere. An Vero dubitamus, quo ore i Ste ceteros homines in seriore loco, auctoritate, ordine, quo ore homines rusticanos ex municipiis, quo denique Ore,
quos numquam liberos putavit, libertinos homines, solitus sit appellare si, qui ob jus dicundum M. Octavium Ligurem, hominem ornatissimum loco, ordine Domine, Virtute, ingenio, copiis, POScere Pecuniam non dubitarit pXLIX. In sartis tectis vero quemadmodum sese gesserit, quid ego dicam λ dixerunt, qui senserunt ; sunt alii, qui dicant; notae res ac manifestae, prolatae Sunt,ot proseruntur. Dixit C. Fannius, eques romanus, Da
ter' germanus Q. Titinii, judicis tui, tibi se pecuniam
4. suam quoque. Stii, seil. Verris, rationem habere. - canatis suis. Asinu-IIa vita. sie saepitia orator ipse a pellat, ob eam causam. quod PMdam, Canum more, odorari et investigare olerent. Lambere tribunal Verris dbcuntur, Vere. III, II. 5. Quis nobis eredet. subaud. si estihus, tantis viris. tam gravibus, Non ereditur p6. Appellare. Ad trihunal suum ei are. . ordine. senator erat M. etavius LiguT. XLIX. r. Senserunt. Qtii expertistini eius Iniurias. . au. Fraeo. Per adoptIonem in TIG-niam adseriptus gentem, ut placet ΜanntIo et vel potius . ni multἱa Exemplis
Constat, credendum eorum matrem
408쪽
IN VERREM ACI . II, LIB. I. 367
dedisse. Recita TESTIMONIUM C. FANNII. Nolite C. Fannio licenti credere; Doli, inquam, tu, Q. Titini, C. Fannio, seatri tuo, credere: dicit enim rem incredibilem; C. Verrem insimulat avaritiae et audaciae : quae vitia videntur in quemvis potius, quam in istum convenire. Dixit Q. ridius, homo familiarissimus patris istius, non alienus a matris ejus genere et nomine; tabulas protulit, quibus pecuniam Se dedisse ostendit. Recita NoniNLδ Q. ΤΑ Dii. Recita TESTIMONIUM Q. TADii. Ne tabulis quidem Q. Tadii, nec testimonio credetur p
Quid igitur in judiciis sequemur quid est aliud, om
nibus omnia peccata et maleficia concedere, nisi hoc, hominum honestissimorum testimoniis et virorum bonorum tabulis non credere Nam quid ego de quotidiano sermone querimoniaque populi romani loquar pile istius impudentissimo furto , Seu Potius novo ac singulari latrocinio 8 ausum esse in aede Castoris, celeberrimo clarissimoque monumento, quod templum in oculis quotidianoque adspectu populi romani est
positum, quo Saepenumero SenatuS conVocatur, quo maximarum rerum frequentissimae quotidie advocationesβ fiunt; in eo loco, in sermone hominum, auda- Ciae suae monumentum aeternum relinquere pL. aedem Castoris, judices, P. Iunius habuit tuendam, L. Sulla, Q. Metello consulibus . Is mortuus est:
reliquit pupillum parvum filium. Quum L. Octavius,
Fannio ae TitInio nupsisso. unde illa in ritia filiis varia nomina. 3. Nomina. Capita, aeti articulo isticitarum Q. TaTI, In quibus mentiosi datae Verri pecuniae. 4. Nam qtiid ego. Transitio ad narrationem de aede Castoria. vovit eam hollo Iaiἱno Postumitis dietator; stitia eius dedieavit. T. Liv. II, 42. Metellos Dalmatieus hostἱum spoliis auxit. Erat in foro ad radices Palatini montis
eonvenientibus aduoeatia. L. I. Alii, eensori/us. Quod falsum. Nismqnam enim Nna Caen rares. Consules vero fuerunt Sulla et Neielitis A. U. 6 I. Verba sIe transponit Aeh. aedem tuendam. Is mortuna est
409쪽
C. Aurelius, consules', sedes sacras locarissent , neque potuissent omnia Sarta tecta exigere, neque ii Praetores, quibus erat negotium datum, C. Sacerdos et M. Caesius; factum est senatu SconSultum, quibus de sartis tectis coguitum et judicatum non esset, uti
C. Verres, P. Coelius, praetores cognoscerent et judicarenti Qua β potestate iste permissa, ut ex C. Fannio et ex Q. Tadio cognovistis; Verumtamen quum esset omnibus in rebus apertissime impudentiSSimeque prae datus, hoc voluit clarissimum relinquere indicium latrociniorum suorum; de quo non audire aliquando, sed videre quotidie possemus. QuaeSivit, quis aedem Castoris sartam tectam deberet tradere. Iunium ipsum mortuum esse sciebat: scire Volebat, ad quem illa res pertineret. Audit pupillum esse filium. Homo, qui semper ita palam dictitasset, pupillos et pupillas certissimam praedam eme praetoribus, optatum negotium sibi in suium ' delatum esse dicebat. Monumentum illa amplitudine, illo opere, quamvis sartum, tectum, in tegrumque eSSet, tamen aliquid se inventurum, in quo moliri praedarique posset, arbitrabatur. L. Rab nio aedem Castoris tradi Oportebat 7 : is casu pupilli
L. stilla, Q. Me Oss. ω ob hane eati fiam, quod ins. eap. 5 dicitur Jistitia Castoris aedem tuendam redemiase a Naeeio et Perperna rensoribus, h. e.
eodem sensu quo habebat intelligas, ita tit his eo sutihus, hoe munus adishoe obiret Iun; . u. consules. Anno 6ο8.3. Meiarissent. Tvetidas nimirn mea resciendas. Censores enim, quor merat Ioeare redemptoribus, nulli tune erant, ab anno 667.4. Vtiatis. ordo est: tit prae t rrs ortes et P. Coelius cognoscerent
gall. visiter par experti) et iudiearent de sartia ieetia, de quibus e gni
5. Ernest. verba sic transponenda esse putat. . Qua potestate iste peris missa , quum e et ... praedatus, ut ...cognovis ia, verumtamen hoc voltiἱt,ete. . I. V. L. 6. In sinum. In erramenam. Sintis apud veteres erat eauram, inter rugas togae in alterum humerum Teieetae.
qui erumenae vieem habebat. Vide Petron. so. Tacit. Atin. I, 4o. Flor II, 6. . oportebat. Rabonius, Iunio moris
410쪽
IΝ VERREM AC T. II, LIB. I. 369
Junii tutor erat testamento patris; cum eo sine ullo intertrimento' converi erad jam, quemadmodum traderetur. Iste ad se Rabonium vocat: quaerit, ecquid sit,
quod a pupillo triaditum non sit, quod exigi debeat. Quum ille, id quod erat, diceret, lacilem P pupillo
traditionem esse; signa et dona comparere omnia ipsum templum omni opere esse integrum : indignum isti videri coepit, ex tanta adde, tantoque Opere, Se non opimum Praeda, Proe Sertim a Pupillo, discedere. LI. Venit ipse in aedem Castoris; considerat tem plum; videt undique tectum pulcherrime laqueatum, praeterea cetera nova atque integra. Versat se; quaerit,
quid agat. Dicit ei quidam ex illis canibus, quos iste Liguri dixerat esse circa se multos : Tu, Verres, hic quod moliare, nihil habes; nisi forte vis ad perpen
diculum columnas exigere. Homo omnium rerum im
peritus, quaerit, quid sit, ad perpendiculum. Dicunt
ei, fere nullam esse Columnam, quae ad perpendiculum esse possit'. Nam mehercule, inquit, Sic agamuS: columnae ad perpendiculum exigantur. Rabonius, qui legem nosset , qua in lege numerus tantum Colum
narum traditur, perpendiculi mentio sit nulla, et qui
ino, Castoria aedem inendam receperat, certis condit Ionibus albi a tuto.
xibus Iunii popἱlli traditam. Aeeidit vero ut idem Rahonitis, eui ut redemptori, pupilli Iunii novi;ne, aedes
uenda exset, simul pupἰlli tutor esset, testamento patrἱs. sic sehuis. Hoea tem in Ioeci errant Ernestius et Menardias. s. Intertrimento. Sine ullo alterina partia damno. s. Facilem. Quandoquidem nihil deerat in opere. LI. r. Perpendietium. Linea est
reeta, laterum aequalitatem a gummo ad imtim latitudine probaris. ABC N. - Exigere. Explorare an columnae rectae sint, neque in hane aut illam partem Inclinent. 2. Herelius mallet, . exigi possitis.
I. V. L. 3. Alii. jam. Vitiose, ut Probant
e d. et latini aermonis consuetudo. 4. Legem nosset. H. e. legem censoriam , Eon raetum locationis . ae eundum quem Itiesua Olim aedem Ca-atoria luendam redemerat, qui eo traetus ad Rahonium tranathat