Pars Secunda Sive Orationes Omnes

발행: 1827년

분량: 659페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

411쪽

37o M. Τ. CICERONIS

non putaret sibi expedire, ita accipere, ne Τ eodem modo reddendum esset: negat, id sibi deberi'; negat oportere exigi. Iste Babonium quiescere jubet; et simul ei nonnullam spem societatis7 ostendit: hominem

columnas ita se exacturum esse confirmat. Nova res,

atque improvisa pupilli calamitas nuntiatur statim C. Mustio, vitrico pupilli, qui nuper est mortuus ;M. Iunio, patruo; Ρ. Potitio, tutori, homini frugalissimo. Hi rem ad virum primarium, summo officio ac virtute praeditum. M. Marcellum, qui erat pupilli tutor, deferunt. Venit ad Verrem M. Marcellus: petit ab eo, pro sua side' ac diligentia, pluribus verbis, ne per summam injuriam pupillum Iunium sortunis patriis

conetur evertere. Iste, qui jam Spe et opinione praedam illam devorasset, neque ulla aequitate orationis, Deque auctoritate M. Marcelli, Commotus est. Itaque, quemadmodum Ostendisset, se id exacturum esse, respondit. Quum sibi omnes ad istum allegationes vdifficiles, omnes aditus arduos, ac potius interclusos viderent, apud quem non jus, non aequitas, non misericordia, non propinqui oratio, non amici voluntas, non cujusquam auctoritaS, Pro Pretio' , non gratias. Ne eodem modo. Quia nabonio videbatur sumptuosius fieri, si eolumnae ad perpendi eulum exigendae essent. Nolebat aedem hae eotiditione aecipere, quia si in posteram alius exsisteret huius negotii redemptor, verebatur ne Impensae si hi augerentur, at ei cottimnas ad perpendietilum sa

etas tradere oporteret.

6. Id sibi d heri. Negat hoe debere pupillum Iunii. ut, in tradenda sibi aede, columnae ad perpendiculum

esseni.

. Soeietatis. Communita Is rapinae. et praedae.

8. Modestiam. Ironia in Rabonium. qui praedae eupIditate ab onteio de seivit. s. Pro sua sis. Ut fidelis tutor et

probus vir. O. Omnes ad istum allegationes. Privatas legati nos amicorum , anthominum auctoritate praestant;um. qui eum a tanta admittenda iniuria deterrerent. Ir. HO prelio. Prae pecunia.

412쪽

valeret: statuunt, id sibi optimum esse iactu, quod cuivis venisset in mentem , petere auxilium a Chelidone, quae isto praetore non modo in jure civili, privatorumque omnium contrΟVerSiis, populo romano

praefuit, verum etiam in his sartis tectis ' dominata est. LII. Venit ad Chelidonem C. Μου Stius, eques romanus, publicanus, homo cum primis honestus : venit Μ. Iunius, patruus pueri, frugaliSSimus homo et castissimus : venit homo summo honore, pudore et summo ossicio spectatissimus ordinis sui, P. Potitius tutor. O multis acerbam, o miseram , atque indignam praeturam tuami Ut mittam cetera, quo tandem pudore tales viros, quo dolore, meretricis domum venisse arbitramini λ qui nulla conditione istam turpitudinem subissent, nisi ossicii necessitudinisque ratio coegisset. Veniunt, ut dico, ad Chelidonem. Domus erat Plena : nova jura, nova decreta, nova judicia petebantur. α Mihi det possessioriem : mihi ne adimat: u in me judicium ne dei: mihi bona addicat. , Alii nummos numerabant; alii tabulas ' obsignabant : domus erat non meretricio conventu, sed praetoria turba reserta. Simul ac potestas primum data est, adeunt hi, quos dixi: loquitur Mustius, rem demonstrat, petit auxilium, pecuniam pollicetur. Respondit illa, ut m retrix, non inhumane δ : libenter, ait, Se esse iacturam, et se cum isto diligenter sermocinaturam; reverti jubet. Τum discedunt; postridie revertuntur : negat illa posse hominem exorari; permagnam eum dicere ex illa re pecuniam confici posse.

II. Asconius. ω sartis ieetisque. .

I. V. L. LII. I. Alii, et pudore. I. V. L. I. Tabulas. In quibus seribebant se Verri peeuniam ad eertam diem so.

Inturos ; easque annulus suis, de more, obsignabant. 3. Priscianus, p. IOIO, eA. Putsel, . non inhumaniterM. I. V. L. Verum nihil hie mutandum.

413쪽

37α M. T. CICERONIS LIII. Vereor, ne quis sorte de populo, qui priori

actione non assuit, hae C, quia propter insignem turpitudinem sunt incredibilia, fingi a me arbitretur. Ea vos antea, judices, cognovistis. Dixit juratus P. Potitius, tutor pupilli Iunii : dixit M. Iunius tutor et patruus :Mustius dixisset, si viveret; sed pro Mustio, recentiro de Mustio auditum ' dixit L. Domitius. Qui quum

sciret, me ex Mu Stio Vi Vo audisse, quod eo sum usus

plurimum etenim id judicium, quod prope omnium

sortianarum suarum C. Mustius habuit, me uno desendente vicit), quum hoc, ut dico, sciret L. Domitius, me sciro, ad eum res omnes Mustium solitum esse

deserre; tamen de Chelidone reticuit, quoad potuit: alio responsionem suam derivavit. Tantus in adolescente clariSSimo ac principe juventutis ' pudor fuit, ut aliquandiu , quum a me premeretur, omnia potius responderet, quam Chelidonem nominaret. Primo ne- cossarios istius ad eum in allegatos esse dicebat, dein loaliquando coactus Chelidonem nominavit. Non te pu- dot , Verres, ejus mulieris arbitratu gessisse praeturam quam L. Domitius ab se nominari, vix sibi honestum esse arbitrabatur 3 . LIV. Bejecti a Chelidone, capiunt consilium necessarium , Ut suscipiant ipsi negotium : cum Bahonio tutore , quod erat Vix Η-S quadraginta' millium, transigunt Ι -S ducentis millibus. Refert ad istum rem

3. Ad eum. Ad Verrem, qui agerent eum eo de re transigenda. LIV. r. Tutore. Emphasis In hoe verbo, quasi dieat eum eo homine. mi maxime pro pupillo erat pugnan

dum.

a. m S quadraginta. Cire. 8,a O LEt paullo Inha, - Η-S dueentia militiatius is, circ. 4 ,ooo s. LIII. I. Atiatum. Nam apud antiquos etiam de auditione testimonium dieobatur. Vide pro Rose. Com. eaP. a 4. - L. Domitius. Ahenobarbus, qui postea consul fuit A. D. 69s a. Principe μνentutis. Quae latia attribui solet ad loseentibus nobilissimis . qui aetate exeludebantur a eapex endis magistratibus.

414쪽

IN VERREM AC T. II, LIB. I. 373

Rabonius : ut sibi videatur , satis grandem pecuniam, et satis impudentem esse. Iste, qui aliquatito plus cogitasset, male accipit verbis Rabonium; negat eum sibi illa decisione satisfacere posse; ne multa, locaturum si se esse confirmat. Tutores haec nesciunt; quod actum erat cum Rabonio, putant id esse certi simum; nullam majorem pupillo metuunt calamitatem. Isto vero non procrastinat: locare si incipit, non proscripta neque edicta die, alienissimo tempore, ludis ipsis romanis, soro ornato. Itaque renuntiat 7 Rahonius illam decisioncm tutoribus. Accurrunt tamen ad tempus tutores: digitum tollit' Iunius patruus: isticolor immutatus est; vultus, oratio, mens denique excidit. Quid ageret, coepit cogitare : si opus pupillo redimeretur, si res abiret ab eo mancipes, quem ipse apposuisset, sibi nullam praedam esse. Itaque excogitat:

quid λ nihil ingeniose; nihil, quod quisquam Possit

dicere, improbe, verum callide '; nihil ab isto tectum, nihil veteratorium exspectaveritis: omnia aPerta, Omnia perspicua reperientur, impudentia, amentia, audacia. Si pupillo opus redimitur, mihi praeda des manibus oripitur : quod est igitur remedium λ quod λ ne liceat pupillo redimere. Ubi illa consuetudo in bonis

3. Uideatur. sehi ita probat Ernest. mendationem videbatur. I. V. L. 4. Satis gramdem. Hoc a persona Rahonii dieiior: et Cieero addit ex sua parte ae satis impudentem M. s. Locratiarum. Alieui, qui maiori pretio redimere . 6. Locare. Auetionem seri jubei, non ante deelarata die libello palamassxo. - eo edicιa . Lambin. legit prodistia. I. V. L. . Renuntiat. Irritam deelarat priorem a se cum Ip is saetam deeisionem. A. Digitum toliis. Nos erat In auia etionibus, ut qui si rἱ eontra aliquem

vellet, id sublato digito signἱsearet. s. Mancipe. Eo, qui aliquid laetem dum redemerat gall. ad dictitaire .

ro. Notomanni aucto itas invexerat passim, vi vel callide is. Μnlto praestat vetua leetio. Codd. suffragantur. I. V. L. it. Ubi iliri. Cue hie non observa

tur consuetudo, quam observare norilent eonsules, etc. trium bona vendunt eorum, qui, loeatia publicis

415쪽

praedibus , praediisque vendundis, omnium Consulum, Cen Sorum, Praetorum, qUaeStorum denique, ut optima

conditione sit is, cuja res sit, cujum periculum Excludit eum solum, cui propo dicam soli potestatem factam esse oportebat. Quid enim quisquam ad meam Pecuniam δ, me invito, adspirat λ quid accedit

Locatur opus id, quod ex mea pecunia reficiatur: ego me resecturum esse dico : Probatio futura est tua, qui locas : praedibus et prpediis populo cautum CSt. Et, si A non putas cautum, scilicet tu praetor in mea bona, quos voles, immittes me ad meas sortunas defendendas accodere non sines pLV. Operae pretium est, ipsam legem cognoscere :

dicetis, eumdem conscripsisse, qui illud edictum de

heroditate: LEx OPERI FACIUNDO QUAE PUPILLI IUNII ...

responderum p Curare solent ut optima conditione sit. I. e. ut iis, qua redimenti tribuuntur, commodis maxime utatur, ille Ipse enitis res est, i. e. cuius bona sunt ea qnae venduntur, et qui periculo stio, opus saetendum redemit. At Verres exeludit

eum, etc.

I 2. Bonis pr. Ernest. verbum bonis glossam habet quod paullo post, et apudat Ios, ut Liv. x XII. 6o, Remper tantum preMutis pr.ediisqtie dieitur. Setitiis honis a stantive aeripit et d4stinguit: in botita, p-dibus pr. is Ceterum v Ibonis adieetiva est, et pertἱnet tam ad praedes quam ad praedia, eum quibus Eoniuncta saepe Iegitur: U-p-- dea, horia is praedia, hono-pmdia .. Praedas Don pro fideiussorἱtina tan timaeeipitur, sed etiam pro honorum illa parte quae moveri loeo potest gall. Da biens meiatis); qme fidei uasor opinpignerabat reip. eum praedita, seu re-

mendere eat horia eorum, quibua te publico obligarent, H opus redem Pium . vel sarta ieeta rationi publIem non responderint, vendere. r3. Ad meam pretiniam. Ad eam locationem , qtiae solvenda erit mea pecunia. si maneIpem ad alἱum pervenIat. Hae sunt pupilli querimoniae. Qti id aeeodia. subaud. ad hastam, ad auetionem. r4. Et, st. Et tu, at satis ea citum non putas . poterIs ul; rum Leitatio nes admittere in opere, quod ego mea pecunia soluturus sum, atque ita im mittes in mea hona, ete. LV. r. Olim ei opera. Optime emendavIt Ant. Angustinus. I. v. L. 2. Ant gustinus hie eonjiciebat, . PUPH. I IDNII. Quaep die , me. αManutius vero et Vietoricia, in Quae pPUPILI. I Junit .. Mss nihil adiuuant. I. V. L. - sed nihil mutandum quum ne ruitia quid In ea lege aeqneretur. et ad aequentia aliqria vocem quae Te- seria aequum sit credere.

416쪽

IN VERREM AC Τ. II, LIB. I. 375

Dic, dic, quaeso, Clarius. C. VERRES PR. URBIS ADDIDIT .

multis veteribus legibus : CN. DOMIT Us, L. METELLUS,

L. CASSIUS, CN. SERVILIUS, CENAORES ADDIDERUNT : Vult

aliquid ejusmodi C. Vesrres. Dic: quid addidit Qui

DE si L. MARCIO, M. PERPERNA, CENSORIBUS REDEM ERIT, EUM SOCIUM NE ADMITTITO; NEvE EI PARΤΕΜ DATO, NEVE

EI REDIMiTO. Quid ita βλ ne vitiosum opus fieretp at erat probatio tua : ne parum locuples esset 3 at erat, et esset amplius, si velles, populo cautum Praedibus et praediis. Hic te si res ipsa, si indignitas injuriae tuae non commovebat; si pupilli calamitas, propinquorum lacrymae, D. Bruti, cujus praedia subierunt Τpericulum, M. Marcelli tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat: ne illud quidem animadvertebaS, ejusmodi fore hoc peccatum tuum, quod tu neque negare poSses in tabulas enim retulisti), nec cum defensione aliqua confiteri λ Addicitur id opus Η-S ' io Lx millibus; quum tutores Η-S Lxxx millibus id opus ad illius hominis iniquissimi arbitrium se essecturos eSSeclamarent. Etenim quid erat operis 3 id, quod vos vidistis : omnes illae columnae, quas dealbatas videtis, machina s apposita, nulla imperisa dejectae, ei emque

3. Addidis. Legi. qua loeata suerat P. Iunio patri aedes Castoris. 4. Qtita enim. stibaud. Verri non liceat, quod multis ante illum lienit pVideo enIm in intiliis. ete. - Alia habent, is Quid enim video a , vel etiam . Quod enim a. I. V. L. s. Qui G. Quἱ ab his temporibus retro ad annum 66 quo L. Marcius et M. Perperna censores suerunt, optid aliquod publicum redemerit, non poterit admItti aoeius in Io tione saetenda. neque pars ei dari poterit. Mani seste in pupillum , quem uon Obseure e ludit Verrea. 6. Quid itia. Suhand. addidisti. An timebas, ne pupilius impensae par inret, ete. Tuum erat illud Inspicere; et ipsi bona, ad fidem iaciendam, reip. obligaverant, et multo etiam plura, at neeesse fuisset, obligavi sent. . Hotomannua, Meoni I exemplo, si hierant. I. V. L. - spoponderat Brutus pro P. Iunio. 8. US DLX, ete. II 4,goo D.

s. Naehina. Qua Pondera alto Iunior, vel demittuntur.

417쪽

3 6 M. Τ. CICERONIS

lapidibus repositae sunt: hoc tu H-S ioLx millibus locavisti. Atqui in illis columnis dico esse, quae a tuo

redemptore commotae non sint; dico esse, ex qua tantum tectorium vetus delitum ' sit, et novum inductum. Quod si tanta pecunia columnas dealbari putassem, certo numquam aedilitatem petivissem. LVI. At, ut videatur tamen res agi , et non eripi

pupillo : SI QUID OPEIUS CAUSA RESCIDERIS, REFICITO.

Quid erat, quod rescinderet, quum Suo quemque loco

lapidem reponeret λ QUI DE DEMERIT', SATIS DET DAMNI

INFECTI EI, QUI A VETERE REDEMPTORE ACCEPERIT. De

ridet , quum sibi ipsum jubet satis lare Rabonium.

PECUNIA PRAESENS SOLVATUR. Quibus do bonis 3 ejus, qui, quod tu Η-S ioLx millibus locasti, II-S Lxxx millibus essecturum se esse clamavit. Quibus de honis pupilli, cujus aetatem et solitudinem, etiamsi tutores non essent, defendere praetor debuit. Tutoribus desendentibus, non modo patrias ejus sortunas, sed etiam bona tutorum ademisti. Hoc δ Ο S BONUM SUO CUIQUEF CITO. Lapis aliquis caedendus, 'et apportandus fuit

Hot. Cod. Palat. see. deletum ς prini. de etiam; tinde Gruterus ara pleatur Dettim, ut Iandatur Prisciano . XVIII, p. Os r. I. V. L. 11. Amititatem. Ut ne tanto reἰp. mPtia, curante me, opera publiea arei rentur. A diseἱ rum publieorum rura ad aediles pertinebat. LVI. I. AH. Iure fieri I. Qtii redemerit. Novus redemptor satisdet se damnum, si quodaeeidat, et praestiturum qui a v tereredemptore aeeepit. Damniam infertim illud est, quod nondum saetum est, sed quod laetendum veremur. Viden tor hie tres induci personae. quum tamen duae sint. Vetus enIm redemispior est pupillus Iunius ; qui ab eo accepit, est Rahonius, cui iam , ante novam Verria locationem . aedem Castoris tradi oportebat cap. 5o. Qui

antem nune redemit, seu novus man

ceps a Verre appositus est idem Rahonius; timentum igitur erat, quod illa somnia Verres Rahonium sibi ipsi ipsum satisdare jubehat.

3. Qtiaedam edd. vi HOC OPUs BON acci QUOQUE FACIT ., EX arbitratu. ut videtur. Hotomannἱ, sed contra vulgarem Nsstorum lectionem, ei alamque Ageranio. I. V. L. -- sensus est : Bonnm facito ex materia. qua cuique eonvenit. tis. I. e. eo, quod

418쪽

machina sua : nam illo non saxum, non materies advecta est. Τantum operis in ista locatione suit, quantum paucae operae fabrorum mercedis tulerunt, et manus pretium β machinae. Utrum existimatis minus operis ESSE, unam Columnam efficere ab integro novam nullo

lapide redivivo', an quatuor illas reponere 3 nemo dubitat, quin multo majus sit novam facere. Ostendam, in aedibus privatis, longa difficilique vectura, columnas singulas ad impluvium, II-S quadragenis millibus, non minus magnas, locatas. Sed illeptum est de tam perspicua istius impudentia pluribus verbis disputare,

praesertim quum iste aperte tota lege omnium sermonem atque existimationem Contempserit, qui etiam ad extremum adscripserit, nEDlvi VA SIBI HABETO : quaSi quidquam redivivi ex opere illo tolleretur, ac Non tintum Opus ex redivivis constitueretur. At enim' si pupillo redimi non licebat, non necesse erat rem ad ipsum

pervenire : poterat aliquis ad id negotium de populo

accedere. Omnes exclusi Sunt non minus aperte, quam

pupillus : diem praestituit operi iaciundo, kalendas decembres; locat circiter i liis septembres; angustiis

temporis excluduntur omneS.

propclum est euique materἰas, ni bona ait. Omnes materiae in se habeant, quod requiritur, ut bonae et Probae aint. 4. Maelina stia. Ilas v ees delet Sehu κ. Temere. Totum Rahonii opus in eo fuit . ut eaederentne lapides aliquot, et in suum Ioetim attollerentur machinia sua. I. e. convenienti. Illo enim saxa maiora ncilla advecta sunt. Itaque sumplus duntaxat laetus est in perpaucas labrorum operas et in mainnus pretium machinae. 5. Desiard. ex Aserari. . manu-Pre tium .. Seh. . manupretii in. 6. Minoiso. Vetere et de integro caeso. Ne Infra redioloia veterea materiae. . Η-S quadragenis, etc. Hoc est, cire. 8,I o D. 8. At enim. sed, inquit Verris defensor, quamvis Verris lege pupillus redimere non posset, non ideo necesse locationem ad Verrem ipsum. h. g. ad hominem a Verre subornatum redire; et poterat qui is alius e populo ad redimendum hoe opua aecedere. Respondet Cicero, non ita; nam Omnes non manifeste mitius, definiti temporis brevitate sunt exelusi.

419쪽

3 8 M. T. CICERONIS LVII. Quid orgop Rabonius istam diem quomodo

assequitur λ Nemo Rabonio molestus est, neque kalendis' decembribus, neque nonis, neque idibus; denique aliquanto tu provinciam iste proficiscitur prius,

quam opus esseCtum est. Posteaquam reus saCtus est,

primo Degabat' opus in acceptum referre posse: quum instaret Rabonius, in me causam conserebat, quod tum codicem obsignassem. Petit 4 a me Rahonius, et amicos allegat: facile impetrat: isto. quid ageret, Π sciebat. Si in acceptum non retulisset, putabat se aliquid defensionis β habiturum. Rahonium porro intelligebat rem totam esse patefacturum : tametti, quid

poterat cSSe apertius, quam nunc est, ut uno si minus

teste haberet Rabonio P Opus in acceptum retulit quadriennio post, quam diem operi dixerat. Hac Conditione Τ, si quis de populo redemptor acceSSiSSet, NON

LVII. r. Quomodo assequitur. I. E. quomodo Potuit, exiguo illo tempore Pea sinit . opus illud esse re a. Kalendis. Kalendae, nonae, Id h. l. nominantur, quia omnia, in quibus dies sint praestituti, saeta sint ad

rationem peen Iae sub usuris collocatae, quae si lcidendis non solveretur, prorogabatur solutio ad Nonas, et

inde ad idus, qDae erat ultima dies Sie quum dies operi saeIendo praesti in

trata esset kal. deeemb. amera Neque

hoc die, neque nonIs. neque idibus hoe opus a Rabonio exigebatur.3. Nogabat. Nempe Rahonio, quἱsἱhi eauium vellet de pecunia ei tra-d; ta, quam Verrea ex isto de loeatione tueri se rat, omninoque de opere

testatem.

S. Alii . defensionum I. V. L. Nampo dieturus erat Verrea, adeo nullum apposui redemptorem , ut, post diem praestituitam operi, non unahonio acceperim op . nee in a Ceptum retulerim. At parte alia intelligebat, etc. 6. Uno minus. Ut omnis, de rael uno nationIo , testes In se haberet. - Pro 1Merer, Lambinus mallet haberem, prohat Deriard. et recepit

qtiam Raboratus, hoe opus redemisset, non obtἰnuisset a praetore tam laxum tempus, i. e. quadriennium ; aed nemo accessit, ut redimeret; χ' quἱa alios deterruit brevitas temporis. α' Quia alii noluorunt venire in Verris arbitritim mense decemhrI, quo opus exe-guset , praeturam adhue Urbanam gerentia) a quo mire fuissent vexat; , eo quod existimasset praedam aIbi suis, ereptam a redemptore. qui alius essetae Rationi ua, ideoque illud opus aerein

420쪽

IΝ VERREM AC T. II, LIB. I. 379

esset usus : quum die ceteros redemptores exclusisset, tum in ejus arbitrium ac potestatem venire nolebant

qui sibi ereptam praedam arbitraretur. Nam quid argumentamur, quo i Sta pecunia pervenerit Z iacit ipse

indicium. Primum quum vehementius cum eo D. BrutuS contenderet, qui de sua pecunia H-Sh m x millia numeravit; quod jam ' iste serre non poterat, opere addicto, praedibus acceptis, de Η-S Isin millibus, remisit D. Bruto Η-S cx millia. Hoc, si ' alteria res esset, certe facere non potuisset. Deinde nummi numerati sunt Cornificio : quem scribam suum suisse Negare non potest. Postremo ipsius Rationii tabulae praedam illam istius fuisse clamant: recita NOMINA

LVIII. Hic etiam priore actione Q. Horten Si US PU-pillum Iunium venisse praetextatum in vestrum Con-SPectum, et Stetisse cum patruo testimonium dicente, queStus est; et me populariter agere, atque invidiamCOmmoVere,quod puerum' producerem,clamavit. Quid

erat, Hortensi, tandem in illo puero populare 3 quid invidiosum p Gracchi, credo, aut Saturnini, aut alicujus hominis ejusmodi produxeram filium, ut nomine

s. Quod jam. Quia diutius iste tantam Bruti contonia Dpm de summa minuenda ferre non Poterat, etc. ID. Boe. al. si aliena res fuisset, non potuisset de illa aramma, quae re-

demptori. pupilli Iunii Domine, deis

hebatur, aliquid remittere. gr. Nominia. Articulos, quos habet Rah nitis in suis tabulis. LVIII. r. Olim et testes secum P. Optime eorrexit Henri da Mesmos. Amplectimur. I. V. L. u. Puertim pro eerem. Nos erat antiquis oratoribus, ipsorum quos Amfenderent, pueros in antes produeere

eoram judicibus. Vide Quintil. IV, r :VI, 1, etc. - Populare. Quod populi

SEARCH

MENU NAVIGATION