장음표시 사용
21쪽
stus annunciatus, ita et apud hos non est in uulgatum
euagelium. His tamen non obstantibus; tertia illa conclusio u sque
adeo certa est, ut eam negare non periculosum modo, uerumetiam erroneum sit, haereticum dicerem, nisi modestius esset ecclesiae definitioni huius uocabuli notam der linquere . Id ego statim ostendam, si prius tamen discrimen inter fidem ueteris, et noui testamenti , ut uidelicet illa suerit implicita, haec autem explicita certis documentis declarauero. Primum igitur Diuus Augustinus lib. IV. contra Faust. capite. I . Antiqui iusti, ait, sacramentis suis intelligebant uenturam praenunciari reuelationem fidei, ex qualibet adhuc operta, et abscondita etiam ipsi
uiuebant. Et infra,tunc ergo occulta erat fides. Nam eadem credebant,eademque sperabant omnes iusti,et sancti, etiam temporum illorum . Nunc autem reuelata est fides,
in quam conclusius erat populus, quando sub lege custodiebatur. Ecce Augustinus testimonio Pauli ad Galat. 3. Id probat, quod assumpsimus discrimen esse ueteris, et nouae fidei. Praeterea, i dem Apost. ut ante iam uidimus ad Galati . comparans fidem illius ueteris populi fidei, populi ii ut illam paruuli uocat, hanc grandioris iam uiri, et ne longum faciam capit. I epistolae ad Colosi circa finem .cap 3. epistolae ad Ephesios circa medium,toto deniq; capsi .epiastolae posterioris ad Corin. hoc discrimen insinuat. Illud itaq; iam quod instat agamus, probemusque fidem Christi explicitam post euangelium promulgatum esse ad salutem necessaria. Id uero primum ostenditur ex
Marc. cap. ulti. Praedicate,ait,euangelium omni creaturae,
qui erediderit, et baptizatus suerit, saluus erit, qui uero non erediderit condemnabitur. Vbi Bernardus ad Hugo. epist. 77. diligenter aduertit, non esse dictum, qui non baptizatus fuerit condemnabitur, sed qui non crediderit &c. Vt maior quaedam necessitas fidei in euangelium, quam baptismi praescriberetur: si enim, ut sine baptismo qui, fal-uetur,cum scilicet bapti l mi suscipiendi non est facultas: at credendi euangelio tanta necessitas est, ut omni eventu,
22쪽
qui non crediderit condemnetur. Item Ioan. 3. Sicut Moyses exaltavit serpentem in di serto, ita exaltari oportet filium hominis, ut omnis, qui credit in ipso, non pereat, sed habeat uitam aeternam. Qui credit in eum non iudicatur: qui autem non credit, iam iudicatus est, quia non credit in nomine unigeniti filii Dei, et infra . Qui credit in filium, habet uitam aeternam, qui autem incredulus est filio, non uidebit uitam. Et tamen si non est medium ad salutem necessarium , cum possit In uincibiliter ignorari, ut nunc ex doctrina communi supponimus, potest quis esse incredulus filio, hoc est credere filium non esse Deum, et in hoc errore saluari. Ei. c. 6. Omnis, qui audiuit a patre, et didicit uenit ad me. Si autem quis servatur, audiuit a patre et didicit, ergo uenit ad Christum . El. e I o. Ego sum ostium,per me si quis introierit pascha inueniet. Et e. I 4. Vado parare uobis locum et quo ego uado scitis, et uiam scitis: dicit ei Tho. Domine nescimus quo vadis,et quomodo possumus uiam scire idicit ei Iesus. Ego sum uia, et ueritas,et uita, nemo uenit ad patrem nisi per me. Et capit. 17. Haec est uita aeterna, ut cognoscant te solum uerum Deum, et quem misisti Iesum Christum: utrunq; igitur medium est nunc ad salutem necessarium, et cognoscere Deum, et cognoscere
quem misit Deus Iesum Christum, ut scite dinus Cliry vomus interpretatur . in Praeterea, reserente Luca Act. Io. c. Angelus Cornelio uiro iusto, ac timenti Deum, ait, mitte, et accerse Simonem,ille dicet tibi quid te oporteat facere. Quae uerba tractans Aug lib. de praedest. sancto. c. 7. non sine fide Cornelius orabat. Nam quomodo inuocabat in quem non crediderat , sed si posset sine fide Christi esse saluus, non ad
eum aedificandum mitteretur architectus Apo. Petrus, qui
videlicetalli diceret, quae oporteret audire, ille inquit,
dicet tibi quid te oporteat facere. Et custos carceris qu ouue apud eundem Lucam Act. ea. I 6. Quid, ait, Oportet me facere, ut saluus fiam At illi Paulus et Silas dixerunt,m ede in Dominum Iesum. Praeterea, Apo. ad Ro.c. Io. eandem sententiam docet
23쪽
in hare uerba, si eonfitearis in ore tuo dominum Iesum; et in corde tuo credideris, quod Deus illum suscitauit a mortuis,saluus eris. Corde enim ereditur ad iustitiam, ore autem consessio fit ad salutem: dicit enim scriptura . Quicunque inuocauerit.nomen domini, saluus erit. Quo modo ergo inuocabunt eum, in quem non crediderunt paut quomodo credent ei, quem non audierunt quomodo autem audient sine praedicante λ et infra. Ergo fides. exauditu, auditus autem per uerbum Christi. Sed duo nunquid non audierunt λ Et quidem in omnem terram exiuit sonus eorum &c. uides quemadmodum inuocationem
Domini, quae fuit temper in omni lege necessaria, ad inuocationem nominis Christi deflexit Apo. Quae uidelicet
nunc opus est ., cum iam in omnem terram exivit apost
Iica praedicatio. Quod si cui testimonia hare uidentur infirma, huic nos illud obiiciemus. quod Philosophus quidam magni nominis sapienter scripsit, ineptum esse exactam ubique demonstrationem efflagitare. Nam si sacrarum literarum testimonia in hanc rem essent manifesta,qui negasset, eum nos non temeritatis et erroris, sed haeresis nota inur
Ηabemus praeterea symbolum Athanasii, cui nemo lane catholicus refragabitur. Necessarium est, ait, ad arte nam salutem, ut incarnationem domini nostri Iesu Christi fideliter credat. Et tandem haec est fides catholica, quam nisi quis fideliter crediderit, saluus esse non poterit. Praeterea. c firmiter de summa Tri. et fi . catho. una est. fidelium uniuersalis ecclesia, extra quam nullus omnino saluatur, sed ille, qui uiuit, aut in lege Moysi, aut in lege naturae,ignorans fidem Christi, non est pars unius ecclesiae catholicae, ergo non saluatur. In concilio quoq; Florent. sub Eug. 4. idem explicatius habes, Saerosancta Romana ecclesia firmiter eredit, nullos extra catholicam ecclesiam exeuntes, nec paganos, nee Iudaeos, nec haereticos, nec schismaticos arternae vitae fieri posse participes, sed iniignem aeternum ituros, nisi ante finem uitae eidem suerint aggregati, tantumque ualere ecclesiastici corporis unit
24쪽
ten, ut nemo,quantasmoque eleemosynas faceriti possit ultari, iusi in catholicae ecclesiae gremo et unitate ne dianserit. Idem fere tiatios extra de haeretic. cap. et et in
extraua. unam sanctam cle maioritate et obe. Huc etiam pertinet Hieronymi tectimonium. 24. q. r. c. quoniam uetus,et Cypriani .ca P. t RMitur ei. c. alienus, et August e. firmissime. Is.qi I et multa alia, quae refert Cardinalis Tu recrem. lib. l .ecclesiasti Cae summae. e. 2I. Errant igitur, qui
noua iam diuulgata lege Calutem eternam cuiquam sine explicita fide permitturit. Atque hie error quam longe serpat, non uident. Cori Cedant enim pariter necesse est fine baptismo in retae I iri Moto suscepto introitum in regnum coelorum Corici,Trid. sess. s. repugnante in decreta de iustifi. impii. c. . Imo repugnante euangelio, cum ait nisi quis renatus fuerit Mc. Quod si adultis ea media nune satis sunt, quae erant a rite Iegem Christi,non equidem uideo qua consequentia Paruulis remedia legis naturae, et scripturae suerint reuoCatae. aut fateantur igitur parvulos eum non adest facultas baptismi caluari, quod erelesia Christi non admittit, aut, quod nos facimus, negent: adulti, sine euangelii fide salutem .
Dicant etiam mihi, quibus contraria sententia placer, an Iudaei,ad quos euangelium non peruenit, seruantes legem Moysi fatuentur, an non Si non habetur id quodu
sumus: si etiam, quid ergo praescripta concilii Florentini definitio praestat 3 quid et illa rvrstis, inquam eatholici eonvenimus, legalia Post euangelii diuulgationem, sine
interitu seruari non Posse, et Omnes eiusmodi obseruatores a Christo alienos , et aeternae uitae minime fieri posse participes, nisi aliquando ab his erroribus resipiscant. Ad primum uero argumentum, quo tertia haec coneliasio uertebatur in dubium, nego equidem consequentiam . Aliud enim est quod Qxcusetur quis a peccato non credendi in Christum. aliud quod sine fide Christi uitae eternae
beneficium consequatur, ut D. Tho. 22. q. ro diserth nos
docuit. Condemnabuntur igitur illi,non quia non erediderunt in Christum, cum non sit illis euangelium annuntiatum, sed propter alia contra legem naturae peccata.
25쪽
Quod si fingas eiusmodi legem naturae seruare, respondet Diu. Thom. 3 distincti 2 s. q t. artici I. quaestione, I. et L. et artio. Σ. q. la. a. quod si qui, iaciat quod in se est, huic Deus prouidebit, uel per hominem, uel per angelum, . si opus suerit, et si quaeras unde hae e tam extraordinaria prouidentia, certe: praeterquam quod ratione constat, nec enim Deus defieiti in necessari j ς': sacris etiam literis traditur. Act 8. Angelus rapuit Philippum ad Eunuchum uirum religiosum. Et c. I p. Angelus apparuit Cornelio,uiro timenti Deum, facienti eleemosynas,et oranti Et c. I Si habes extra Macedonum. Et Ioan: Euangelii, c. I . Cum dixisset,erat lux uera,quae illuminat omnem hominem uenientem in hune mundum,dedit,inquit, eis potestatem filios Dei fieri iis, qui credunt in nomine eius. Et cap. Id. , Cum dixisset Dominus, ego si exaltatus Hero 4 terra,omnia traham ad me ipsum, resipondi sietq; et turba, quomo
do dicis oportere exaltari filium hominis 3 quis eli iste Miatu, hominis λ dixit eis Iesus. Ambulate dum lucem habetis,ut non uω tenebrae compraehendant dum lucem habetis,credite in lucςm, ut filii lucis sitis:egoclux in mundum
ueni, ut omnis, qui credit in me, in xenebris non maneat.
Sicut in lege naturae, facienti quod in se erat , et seruanti naturae legem, Deus praesto ςrat ad reuelandum supernaturalia,sine quorum fidei saluari non poterat . Sic in noua lege praestanti, quod in se est, lux euangeli j refulgebit, quam qui non habet, manet in tenebris,an uidelicet iustitiae sol Christus dominus non illuxit. Et hinc patet responsio ad priorem confirmationem. Nam ad posteriorem respondetur aliam esse rationem post euangelii plenam invulgationem, atque antea erat. Siquidem dum adhuc euangelium uulgaretur, licitum erat Paulo Timotheum circuncidςre, purificareque sese iuxta legis antiquae praescriptum cum eaeteris Iudaeis quae tamen eadem nunc facere,supcrstitio proculdubio esset . , Item adhuc euangelii praedicatione currente pueri eorum , ad quos euangelium non peruenerat,saluabantur in legis naturae sacramentis,at nunc temporis nihil catholici
recipimus. Abstinere a sanguine, et sustocato, principi
26쪽
euanaeticae praedicatIoriis non licuit modo, uerumetiam necessarium fuit, A R. r ς. dicitur. At nunc qui ea seruaret. Iudaicae superstitiori is metrito condemnaretur. Sic ergo ethnende explicita a priricipio statim apostolicae praedicationis homines serua TI Poterant, nunc seruari no possunt.
Quoi Act 8 io. et I s. Iam coepit explicari,dum peculia. cm illa, et noua salutis Procuratio per insolita media describitur. Nec tamen ego is sum,qui definire ualeam quando primum incoepit Illiaci tempus, quo euangelii plenaria praedicatio absoluta Est, cum uidelicet remediis antiquis penitus abolitis sola era ari gelicat legis remedia pro utri iaque, et adultis et paxia talis remanserunt. Sed id tametastatuere siue dubitatiori et possiim neminem, cui fides Chri sti explicata desit polle ritanc temporis salutem adipisti . . At enim cum dupliciter intelligatur salus altera aeter ra, ad quam iusti post hanc vitam uenientet altera oua in praesentisanantur homiries a peccato,uel originali, uel actuali,facile nobis tribra erit viri doct sine fide Christi nulli unquam,mortalium aeternam concessam esie salutem illud tamen etiam cium a doctis hominibus in dubium rci vocatur, an sine Christi fide possit homo aeulpa sanari. Afferunt autem ad noui dogmatis confrinationem, D Tho. pmmum auctoxItatCm. Ia.q 89 arti εἰ ubi tenet esse 'on posse ueniale peccatum cummio originali Quid idem In noeentius supCrius supponit In cap. maiores extradebap si id adhuc quaeritur. Et concit. Florent. in decreto de unione Graecorum inquiens. Illorum autem an Mas, qui in peccato mortali, uel solo actuali decedunt
mox in Infernum descendere. . . Huius uero conclusionis causam Diu. Thom. eam reddit,quod cum usirin rationi habere puer coeperit,primum
quod illi cogitandum occurit, est deliberare de ne ipso . Et siquidem se ordinauerit ad debitum finem,per gratian consequetur remissioncm originalis peccati. Si uero non ordinet seipsum ad debitum finem , secundites quod in illa aetate est capax discrCtionis, peecabit mortaliter non faciens quod in dest , hactenus alle. Ex his D. Tho. uerbis ratiocinantes, fieri potest; im
27쪽
quiunt, ut primo tempore usus rationis puer non modδChristum, sed ne Deum quidem agnoscat, ut pote apud harbaros sine ulla religione notitiaue diuini nominis dueatus. Is ergo, ut faciat quod in se est, satis erit,si se eonuertat in honestum sinem naturae ratione comprehensum. Sed tune ille mortaliter non peccat, cum benefaciat pro aetate, et institutione, quam habet, nec est in solo originali, ut D. Thoma.auctore nos habemus, ergo consequetur gratiam sine cognitione Dei, ae proinde sine fide
Christi. Praeterea , quoniam haec urgere angustius uo Iumus,ut D. Tho. 2Σ. q. I. art. I docet, infidelitas nullum peccatum
est in iis, qui de rebus fidei nihil penitus audierunt. Cognoscat itaq; puer prima deliberatione aliquid esse hon
stum, aliquid contra turpe, statuatque sese honestam uia uendi rationem sectaturum, inhonestam repudiaturum , quemadmodum de Hercule in somnio , serunt fabulae. Iam quaero num ille peccet Minime uero gentium, non enim peccatum infidelitatis, ut ex illa q. Io. pate nec peceatum omissionis cum conuertat se in honestum finem, quantum ei per scientiam, et aetatem licet. Est igitur ingratia, si Div. Tho. autorem sequimur.' Praeterea, ut urgentius idem instantiusque premamus, fides ex auditu est, auditus autem non est sine praedicate , quod Apostol. ad Roma. cap. IO. tradit. Non ergo potest puer statim a principio usus rationis fidem habere sine praedicatore, at non est praest o, ut supponimus praedicator, qui in ipso uidelicet temporis articulo credenda proponat, ergo iuxta D. Th sententiam, puer ille citra fidei actum iustificabitur Faciamus insuper, ur primus ctus pueri utentis ratione sit uelle accipere baptismum et quia, scilicet, uidit pueros alios a sacerdote baptizari ,
euius rei exemplum hibes. Io. histo. eccle.lib. cap. I . T serturque a gratia. I q. I . p. spiritus sanctus de pueris baptizatis ab Athanasio puero. Tune ergo cum baptizatus non ponat obicem, recipit gratiam, recipit autem sine
fide. Nihil ergo uetat, ut homo citra fidem iustificetur Praeterea, in quocunque temporis puncto atque momento
28쪽
mento potest homo iustificari, sed non in quoeunque potest cognoscere Deum secundum ordinariam et moralem
potestatem. Igitur sine Dei, et Christi fide possumus a
peccato sanari, ae remissionem peccatorum consequi. Adde hue quod ut Aposto. ad Roma. h. dicit: Gentes, quae legem non habent, naturaliter ea, quae legis sunt fa-eiunt : qui ostendunt opus legis scriptum in cordibus suis . Sed factores legis iustificabuntur, ut eodem capinpo. ait, ergo sola eognitione naturali potest homini obuenire iustificatio : unde et D. Tho. in commentari js super hune ipsum locum,naturaliter, inquit, id est, per legem naturalem ostendentem eis quid sit agendum , et tamen non exeluditur gratia ad mouenduin, affectum. Hactenus D. Th. Non emo exigitur glatia admouendum intellectum, ut homo iustificetur, sed per solam naturae rationem potest iustificari. bri. i::. Praeterea, non est necessaria alia cognitio ut quis aec dere possit ad Deum, nisi qua intelligitur Deus esse,et esse remunerator inquirentium se . At utraque habetur ex Iumine naturali, ergo si quis habens demonstrationem diuinae erga hominem prouidentiae, atque iustitiae,ad Deum aceesserit, sine fide gratiam poterit consequi,non enim credit, sed scit Deum esse, &e. In huius rei explicationem sit prima eonelii sio. Erro- ιneum est, atque adeo forsitan haereticum, asserere quemquam adultum sine actu fidei per solam naturae cognitionem iustificari. Nam et sacri doctores unanimi consensu reclamant, et arcanae literae contra pugnant. Ambro. in primis in illud. I. ad Timo. 2. Qui uult omnes homines saluos fieri, conditio,inquit, latet, si accedant ad eum: fides est enim, quae dat salutem, quam nisi mens tota susceperit uoluntate, non solum nil proderit,sed et oberit. Fidei enim gratia hanc habet potestatem, ut deuotissbi diuinam insundat medelam, indevotis uero conferat morbum per quem totus homo intereat, et. t. li. Off. c. 29. fidem,ait esse iustitiae sundamentum. Et ad Demetriadςm epist. deeimi li. 8 . quod scientia naturali ingenio et indu-
Mia comparata non sufficiat ad animi salute is, ostendit ex illos
29쪽
IIIo, ubi sapiens λ ubi scriba λ nonne stultam fecit Deus si
pientiam huius seculi. I. Corin. 2.et ex illo ad Rom. r. quicum cognouissent Deum ,&c. Quod autem scientia, quae ad salutem animi satis est a Dei gratia, et munere prou Diat, ostendit, ibidem ex Prou. αί Dominus dat s apientiam et ex ore eius prudentia,et scientia, tunc intelliges iustitiam , et iudicium, aequitatem et omnem semitam bonam. Eia I . ad Cor. I 2. Nemo potest dicere dominus Iesua
nisi in spiritu sancto, et diuisiones gratiarum sunt, &e., eva Corint. 3. Non sumus lassicien insccogitare aliquid ex nobis quasi ex nobis, sed sustulentia no stra ex Deo est, et Hiere. s. Non glorietur sapiens, &c. Et Psal. 88. Dominae
in lumine uultus tui ambulabunt,et in nomine tuo exultam hunt tota diei, quoniam glo. Sc. i Et ne quis possit rest
gari, legat librum primum de uocatione gentium, ubi harusententia manifestissime comprobatur. Fides, inquiti cap. penulti. Quae bonae uoluntatis, et iustae acti0nis est genutrix , quo ipsa fonte nascaxur 'pust. PauluF exponat, &e. Probat autem multis ex locis iudem esse donum Dei, &c. et cap. ulti. Abunde, ait, demonstratum est fidem, qua iussi fieatur impius, nisi ex Dei munere non haberi ,et ad hoc donari, ut principium possit esse meritorum . Subdit deinde illud ex Psal Σ. Emitte lucem tuam, clueritate tuam ipsa me deduxerunt , δέ c. Et Prouexb. 8. Meum est eoos Ilii et aequit/s , mea est prudentia, mea est fortitudo, et Hiere. Io. Scio Domine, quia non est hominis uia eius , nee uiri est, ut dirigat gressus suos. Dirigere autem gressus ad intellestum deliberantem pertinet, uel, ut uerbi Ambrosij ut , ad rectam sapientiam, et Hiere. 24. Dabo eis eor ut sciant me. Et Ioan. 6. Erunt omnes docibiles Dei,omnis,qui ai luit a patre,et didicit, venit ad me, d c, Iibro denique. 2. ke uoca. Gen. cap. I. Dubitandum, inquit non est ad ipsam cognitionem ueritatis, et perceptionem salutis neminem nisi ope diu ins gratiar pervcnire,et cap. L.
Cum nemo ni si gratia Dei iustificatus fuerit per spiritum fidei . Quis ambigat eos, qui de quibuscunque nationiabus quibusiibet temporibus Deo placere potuerunt, spiria
30쪽
, chrisost O. Homi. de fide et lege naturae, ante opera priamum, ait, fides inducenda est. Eum enim qui operatur iuste, sine fide non possum probare uiuum fuisse. Nullus sine fide uitam habuit,&c. Et Homis h. in Ioan . Ubique fide nobis opus est, bonorum mater, salutis medicina, sine qua nullam magnarum rerum doctrinam percipere qui iaquam potest . Id ipsum in commentarijs quidem super epistolam ad Ro. saepe tradit, sed Homi. h. vel maxime Diuus August. disertissime eandem sententiam profitetur li.
83.quaestionum. q. 67.li. de corr. et gratia cap. 2. Et 7. de gratia Et libe. arb. cap. . de sipiritu, et lite. capit. 29. ῖ O. 3 I. Etli. I retra'. ca 2 r.et super soan. tract et s. et 26 in illud, nisi manducaueritis, &c. et super Psal II. 3I .et 67 ne epistolae ad Optatum uerba etiam atque etiam resumamus.
Hiero. ad Ephe. r. in illud, habitare Christum per fidem in cordibus uestris: habitatio , inquit, ista per exordium fidei fabricatur. Et ad Gala 3. in illud, itaq; lex pedagogus noster fuit in Christo, &α omnes enim filii Dei estis per .fidem, Deo nos generat ait, non lex abolita, sed
mater si ρέ. Praeter testimonia uero, ea quae retulit Ambrosius ex saeris literis multa. Primum, conchi sio haec demonstratur ex tota epistola ad Roma. Cuius precipuum argumentum, atque adeo scopus, et finis est ostendere, nec naturae, nec scripturae legem iustitiam Dei praestitisse, sed solam fidem. Vnde et
I cap. adducitur illud Habacue siccundo. Iustus ex fide uiuet, que si substraxerit se, non placebit animae meae. At siquis sine fide iustificaretur, iam iustus.aliquis non ex si- de uiueret, sed ex n*turali ratione . Quod cum Apollo-lo Prophetaq; pugnat, et cap. 3. Iustitia Dei secundum fidem in omnes, et iuper omnes. Vt retro citauimus, ct
capit. . Credidit Abraham Deo, et reputatum est illi ad iustitiam . Ac protinus subdens illud: beatus, uir,cui non imputauit dominus peccatum, docet Apostolus beatitudinem hane, siue in circuncisione, siue in prae pucio per fidem hominibus obuenire. Inde uerbeap. s colligit: iustificati ergo ex fide pacem habeamus, &c. et capit 8. Quos praedestinauit, hos uocauit,et quos uocauit, hos etiam i stificauit,