장음표시 사용
251쪽
dignitate bis justo deiectus, et a. 891 in exilio mortuus: vie
caetera doctissimus, historicus, philosophus, eriticus, orator, qui insignia reliquit suae eruditionis monumenta. Huc in primis reseruntur : 1. Rus Bibliotheca qua libros a se lectos critice recensuit, multorumque fragmenta et excerpta ad posteros transmisit ; 2. Nomo non l4 titulis comprehensus, qui can nes Apostolorum, veterumque conciliorum, cum legibus Imrratorum collatos compleetitur ; 3. Commentarius in epistolas. Pauli; 4. Epistolae plurimae ; 5. Quatuor libri adversus
Manichaeos ete. 2. Seriptores eeelesiastiet auemli IX Latini. Claudius Episcopus Taurinensis, natione Hispanus, non Solum imagines, verum etiam s1mbola omnia Dominicae Crucis ex Ecclesiis disjecit. Multa scripsit; praecipue vero Commmentaria in sacros utriusquo Testamenti libros.
Valafridus Sirabo, Babaes Mauri diseipulus, S. Galli Monachus , dcinde Angi ac divitis Abbas, metro et prosa multa scripsit. In primis illius est, ut reliqua taceam, Liber de rebus ecclesiasticis et Glossa ordinaria tu saeram Seripturam. Christianus Druimarus ex Aquitania oriundus monachus coenobii Corbeiensis in Gallia, plures consarcinavit Commen larios, e quibus hodie supersunt Commentarius in S. Matthaeum, et quaedam fragmenta in sanctorum Ioannis et Lucae Evangelium. Ηaymo ex Angi Saxonum genere, Alcuini quondam di-Seipulus, et condiscipulus Rabani, deinde monachus Fuldensis, Hersseldensis postmodum Abbas : tandem a. 84l Halhersiadiensis in Saxonia Episcopus, mortuus anno circiter 813. Ex Scriptis illius commemorari merentur Commentarii in Psalmos,
in Prolatas, in Epistolas S. Pauli, in Apocalypsim, in Evangelia, de amore coelestis Patriae libri VI, Epitome Historiae
Rabanus Maurus ortu Moguntinus, ex Fuldensi monachoa. 847 Moguntinus iacius Archiepiscopus , vir saeculi sui sa-elle doctissimus, mortuus a. 856. Inter plurima illius scripta eminent: Commentaria in omnes sere sacrae Scripturae libros, Homiliae, iros Libri de Clericorum institutione, Epistolae etc. i Drepanius Florus, passim Florus Magister dictus, Lugdunensis Ecclesiae Diaconus scripsit: l. Librum adversus errores Ioannis Scoti de Praescientia et Praedestinatione, et libero arbitrio ; 2. Librum do aetione Missarum ; 3. Opusculum do Episcoporum electione; 4. MariJrologium.
252쪽
Lupus Servatus, Eatione Gallus, Babani Hauri discipulus, ex Pres , lem Moguntino Caroli Calvi favore Ferrariensis Abbas tactus, vir valde doctus, obiit M. 862. Tribuitur illi Liber epistolarum, seu Liber de tribus Quaestionibus, et Collect neus de iisdem ad Carolum Calvum, scilicet de libero arbitrio, de praedestinatione bonorum et malorum, de sanguinis Christi
Batramnus monachus corbeiensis scripsit: 1. Duos libros de Praedestinatione r 2. Librum de Corporo et Sanguine Christi, in quo tamen realem Christi in Eucharistia praesentiam non
negavit, uti nobis fidem sacero volunt Calviniani ; 3. Tres libros ad obiecta Graecorum ; 4. Libellum do Christi Nativitate ; 5. Librum do Trina Deitate ; 6. Librum de' anima.
Ado, genere nobilis, primum Ferrariensis monachus, deindo Viennensis in Gallia Episcopus, reliquit Martyrologium, cir nicon ab exordio mundi usque ad Imperatoris Lotharii, Ludovici et Caroli filiorum principatum , et vitas S. Desiderii Viennensis Episcopi, ac sancti Theuderii Abbatis Viennensis. Obiit a. 875. Joannes Erigena, patria probabilius Scotus, jussu Caroli Calvi Franciao regis, Dionusii Areopagitae libros latino reddidit, ab Alsredo rege a Galliis advoratus in Angliam transfretavit a. 884 , docendiquo provinciam in Oxoniensi schola subiit. Seripsit autem 1. Librum do Eucharistia, quo Bere gario, caeterisque Sacramentariis praelusit. 2. Librum depra destinatione contra S. Augustini discipulos. 3. Libros V do
Anastasius Abbas Romanus ordinis Benedictini, Romanae Ecclesias Bibliothecarius, vir in omni doctrinae genere Versatissimus, scripsit: 1. Historiam Romanorum Pontificum seu Librum Pontificalem; 2. Collectanea i. e. varias epistolas et
Belationes Monothelitarum historiam respicientes ; 3. Acta Conciliorum genoralium VII et VIII in latinum vertit; 4. Hi, gloriam ecclesiasticam ex chronographia Tripartita Nieephori, Georgii Suncelli et Theophanis latine exposuit. E vivis sublatus a. 886. Rhegino Prumiensis Coenobii in dioecesi Trevirensi monachus, deinde a. 982 Abbas, posteritati reliquit: 1. Duos Chronicorum Libros ab adventu Domini usque ad annum 908 deductos, quibus praecipue res Francorum et Germanorum delineavit; ου. Duos libros de ecclesiasticis disciplinis et B ligiono christiana.
253쪽
. . S. a. Scriptores Graeei Meeuli X. Litterarium orientalis Εeclesiae Statum saeculo X e pa citate Seriptorum dijudicaro possumus. Qui seripiis suis utilem
Ecclesiae operam navarunt, suerunt sequentes : Simeon Vulgo Metaphrastes dictus, quod vitas Sanctorum exaraverit, Propter generis claritatem, facundiam et prudentiam adeo celebris, ut ipsis Imperatoribus a secretis ot intimis consiliis esset, summaqus in aula Constantinopolitana Logothetae , seu summi cancellarii dignitatem adipisceretur, potiorem temporis a negotiis residui partem, sacrarum antiquitatum studio impendens, vitisque Sanctorum perlustrandis , quas etiam sumina , qua
potuit, diligentia collegit, adornavit, oi ad mensium dies digessit.
Nicon Monachus Armenus, suscepto ad gentes Apostolatu, in Armenia ot Graoeta Evangelium praedicavit. Eum quoque Thaumaturgum fuisse, illius biographi passim reserunt. Supersunt hodie i quaedam ejusdem elucubrationes , partim ita Codicibus M S. partim in typo , quas inter eminet Liber de
Oecumellius Tricen sis in Thracia Episcopus, saeculo Xnorens, in axegeticis S. Ioannis Chosostomi vestigia pressit. Rus enarrationes in Acta Apostolorum et Commentarii in Pauli ei septem canonicas Epistolas similiores sunt scholiis, dictus eapropter Scholiastes graecus. Eutychius primum medicus , deinde Patriarcha Alexandrinus per annos 17 Annales seripsit ab orbe condito usque ad annum 940 sermone Arabico, quorum versionem latinam dedit Poeukius. Ad superos ovolavit a. 940. I. 4. Seriptores Larent Me Ii X. Flodoardus, aliis Feodoardus Gallus, Presbyter primum et canonicus Eeclesias Rhemensis, deinde, abdicato Canonicatu, coenobii Rhemensis S. Remigii Monachus et Abbas creatus, Vir vilae venerabilis, et in scribendo diligens, cui debentur : 1. Libri quatuor Historiae Ecclesiae Bhemensis, sive de gestis Rhemensium Episcoporum ; 2. Chronicon de rebus inter Francos gestis ab anno Domini 919-966 ; 3. Denique plura Carmina historica de vitis Sanctorum, inter quas eminent vitae Pontificum. Lui randus Italus, Diaconus primum Τicinensis, deinde Episcopus Cremonensis, vir eruditus, litterarum latinarum et graecarum pertius, scripsit ;l. Illistoriam rerum gestarum ab Europae Imperatoribus ei regibus, sex libris digestam ; 2. Hi-
254쪽
siuriam Legationis suae ad Nicephorum Phocam. Mortuus postan. 968. Botherius , monachus Lobiensis , deinde favore Hugonis Italiae regis Episcopus Veronensis, quo derelicto in Lobienso
suum coenobium se recepit. Scripsit epistolam synodalem ad Presbrteros et Ordines per universam dioecesim constitutos, et Librum do contemptu canonum. Aimonius monachus Floriacensis, sub initium saec. XI florens, praeter alia minoris momenti, Historiam Francorum scripsit in quatuor libros divisam. Gerbertus primum Archiepiscopus Rhemensis , deinde Ravennatensis, ac demum sub nomine Silvestri II Ponii sex Romanus, cui debentur : Epistolae, aevi hujus historiam mire illustrantes, plures Tractatus de Geometria, Rhetorica, Mathesi, etc.,item Tractatus de corpore et sanguine Domini. Mortuus
anno 1003. Abho, patria Aurelianensis, coenobii Floriacensis monachus , deinde Abbas , reliquit: l. Epitome de vitis Romanorum Pontificum XCI ; 2. Vitam S. Edmundi Anglorum regis ac Marirris ; 3. Quasdam porro epistolas et opuscula, quorum
sola fragmenta aὸ nos pervenere.
Ellaicus cognomento Grammaticus, Abbas primum Malmesburiensis, deinde Archiepiscopus Eboracensis, Biblia S cra et Dialogos Gregorii M. Anglo-Saxonico reddidit. Habentur praeterea eiusdem epistolae et Homiliae, in primis Homilia pascnalis de corpore et sanguine Domini nostri Iesu Christi. Burchardus Vormatiensis Episcopus edidit in lucem Μ gnum Canonum Volumen , cujus viginti tantum libri hodie
S. 5. Seriptores Graeci Meeuli XI. Michael cerularius, Patriarcha Constantinopolitanus, scripsit : 1. Epistolam ad Ioannem Episcopum Traunensem ;2. Opus eontra Latinos ; 3. Edictum sinodale adversus Latinos ; 4. D eisionem synodicam de nuptiis in septimo gradu ete. Mortuus a. 1059. Nicetas Pectoratus , eoenobii Studiensis monachus , vir Perspicacissimus, auctor quorumdam scriptorum polemi eorum adversus Latinos e. g. de arymis, Sabbatinorum jejunio et nuptiis Sacerdolum, quae tamen, meliora poStmodum edoctus, recantavit, et flammis ultricibus tradidit. Georgius Cedrenus monachus, cui debetur compendium Historiarum ab orbo condito ad Isacci Comneni imperium, sen ad annum Christi 1057. Mortuus circa an. 1060.
255쪽
2 26. Seriptores Latini Sueeuli XI. Bruno Conradi Romanorum Imperatoris patruelis, Episcopus Ilerbipolitanus , vir pietatis et doctrinae sama celeberrimus, Commentaria scripsit in Psalterium et Cantiea tam veteris et novi Testamenti, in Orationem Dominicam, in s1mbolum Apostolicum et S. Athanasii. Mortuus a. 1045. Odilo patria Gallus, Cluniacensium monachorum Abbas, sic dictae Ireguae, seu induciarum a bello privato certis diebus promotor, annuae commemorationis fidelium omnium defunctorum, pro suis saltem monachis auctor gelo inflammatus,
cui in primis debentur : Sermones, Epistolae, Hrmni, Vita S. II oli, S. Adelaidis, etc. Mortuus a. 1049. IIumbertus , o monacho Benedic lino , S1lvae Candidas
Episcopus creatus, et inter S. B. E. Cardinales adlectus , a Leone IX P. R. cum aliis Constantinopolim missus ut Latinae Ecclesiae causam adversus Graecos propugnaret, formulaea urationis Berengario ad subscribendum propositae auctor, scripsit : 1. Librum adversus calumnias Michaelis Patriarchae Constantinopolitani, et Leonis Acridani; 2. Libros tres adve Sus Simoniacos ', 3. Brevem relationem rerum ab Apostolicae
Sedis legatis Constantinopoli gestarum a. 1054. Ademarus coenobii Lemovicensis S. Martialis monachus continuavit Historiam Franciae ab anno 82 1029. Extat pra 1-terea in eius scriptis Epistola de Apostolatu Martialis Lem Vicensis. Mortuus an. circiter 1030. Rodulphus Glaber, monachus Cluniacensis, sub regibus Francorum Roberto et Henrico I vivens , scripsit Historiam quinque libris comprehensam ab an. 990-l646, ei vitam S. Gulielmi Abbatis, nec non S. Benigni Divionensis. Mortuus a. 1048.
S. Petrus Damiani a fratre natu majore sic cognomin tus, Ravenna oriundus, in eremo S. Crucis Fontis Avellanae monasticam vitam professus, a Stephanor IX S. B. E. Cardinalis Episcopus Ostiensis creatus, disciplinae ecclesiasticae contra Clericos Simoniacos et incontinenles propugnandae studiosissimus, honorificis legationibus perfunctus, demum abdi-eata dignitato Cardinalitia, ad solitariam vitam reversus, cui debentur Libri VII Epistolarum , sermones sacri permulti, vitae variorum Sanctorum, 52 tractatus partim dogmatici, Dartim morales, partim ascetici, et multa carmina. Obiit a. 1θ72. Lansrancus Papiae natus, ordinis Benedictini monachus, ex Priore Beccensi Cadomensis Abbas, et demum Cantuariensis Episeopus an. 1070 creatus, scripsit e l. Librum de corpore ei sanmino Domini; 2. Commentarium in epistolas sancti
Pauli; 3. Uures epistolas. Mortuus est an. 1088.
256쪽
I. 1. Praecipua eapua Metrinae easholicae. Dogmata Catholicorum, ad salutem animarum consequendam creditu necessaria, non obstante aevi hujus ruditate et
ignorantia, inconcussa perstitisse , et nihil inde decerptum, nihilque iis additum fuisse, Periodi hujus monumenta historica satis confirmant. Veruntamen, quum tota hac aetate nulla
Concilia oecumonica, praeter Concilium Constantinopolitanum IV celebrata suerint, doctrina Catholicorum ex praxi Ecclesiae , Operibus Scriptorum ecclesiasticorum et particularium conciliorum declarationibus haurienda est. Ex hisce discimus, originarium transubstantiationis dogma saeculo IX in Eccla-sia creditum fuisse; nam Babanus Maurus fast eam in rem scribit: α Quis unquam crederet, quod panis in carnem potuisset converti, et vinum in sanguinem, nisi ipso Salvator diceret, qui panem et vinum creavit, et omnia ex nihilo. nidem confirmat Amalarius ibin . Saeculo X camdem viguisse fidem, eruitur ex Rotherio Veronensi, Uldarico aliisque. Secretae consessionis peccatorum usum saeculo IX viguisse ,
patet ex actis Concilii Cabilonensis II an. 813 sub Carolo M.
celebrati, cujus canon 33 declarat : a non solum Deo sed etiam Sacerdoti confitenda esse peccata n Praedestinationis et gratiae divinae dogma, etiam saeculo IX in Ecclesia suisse agnitum , ita certum est , ut certius nihil esso possit. Doctrinam denique de lycito Sanctorum, Reliquiarum et Imaginum cultu demonstran L utriusque Ecclesiae praxis in cultu Sanctorum, devotae reliquiarum translationes , et perseverans Sacrarum imaginum veneratio. Reliqua Ecclesiae dogmata, quae vel denuo proposita, vel occasione litium theologicarum, aut haeresum distinctius fuere evoluta , hoc loci praetereunda , et opportuna occasione leviter attingenda duximus. S. 2. Comroversia de modo praesentiae corporis
et Sanguinis Christi in Eucharistia. Paschasius Badberius coenobii Corbet ensis O. B. Abbas, scripto anno 831 Libello de Corpore et Sanguine Domini totus in id incubuit, ut doceret; verum corpus et sanguinem Christi existere in Eucharistia : panis ot vini substantiam, saeta con-
257쪽
secratione, non superesse: imumque corpus non aliud esse,
quam quod de Virgine natum est, in cruce passum, de sepulchro surrexit. Haec expositio , maxime vero ultima ejus pars, licet in se elarissima, atque in SS. Patrum scriptis passim obvia, multis visa est nova et mirabilis , nec desuerunt ga culo IX et sequenti viri docti, uti Rabanus Maurus, Amalarius , Boiramnus, Ioannes Scotus , Botherius Veronensis, aliique, qui ultimum Paschasii Badserit assertum impugnandum sibi sumerent. Haec cum ita essent, Protestanti uni no nulli eumdem ut novatorem in dogmate eucharistico lacessunt, ealumniantes: illum primum suisse ausum carnalem praesentiam Christi in Euesaristia affirmaro. Sed ex his auctoribus nemo doctrinam praesentiae realis Corporis et Sanguinis Christi in Eucharistia impugnavit, et Paschasio hac in re contradixit, si excipiatur Ioannes Scotus Erigena , qui teste Hincmaro, docuit: Sacramentum Eucharistiae esse Domini memoriam. Beliqui non dissenserunt ab eo circa substantiam dogmatis et summam fidei, sed tantum in modo loquendi, negantes idem esse in Eucharistia Christi corpus, quantum ad existendi modum, cum quaedam corpori Christi in Sacramenti conveniant,
quae ei praecise in statu naturali non eompetunt, ut e. g. carere extensione locali, per Se non moveri, manducari. Patetigitur, totam hanc controversiam circa modum explicandi Oxistentiam Christi, non vero circa MIsterii substantiam versalam
S. 3. BerengaritM. Calamitosissimam litem ineunte saeculo XI de dogmate eueharistico suscitavit Berengarius Turonensis, Archidiaconus Ecclesiae Andega vensis, Thesaurarius et Magister scholao T ronensis, vir petulanli et Versatili ingenio, iamque a praeceptore suo Fulberto ob novarum rerum cupiditatem identidem admonitus. Is autem dialecticorum subtilitatibus justo plus deleetatus; doctrinam Ecclesiae Catholicae de Eucharistia audacter oppugnavit, panis, vinique substantiam, eliam post co secrationem perseverare contendens. Et quamvis Λdelmannus
Brixiensis Ερiscopus , ejus olim condiscipulus dehortatorias ad eumdem litteras scripserit, is tamen adeo parum resipuit, quin potius, scripta a. 1049 ad Lansrancum familiari epistola,
eumdem suas in partes trahere conaretur, quin tamen suam sententiam curatius definiret. Cum haec Berengarii epistola iniereepta suisset, atque ad Leonem IX Papam delata, coacta
258쪽
est ab eodem a. 1010 Romae synodus , in qua Lansraneus inni Romae praesens ab haeresi se purgavit, Berengarii doctrina ut haeretica damnata, absens vero Berengarius ad proxime suturum Vercellense concilium citatus est. Secuta est postmodum synodus Vercellensis, eodem praesidente Pontifice, In qua, quum ausus non fuisset comparere Berengarius , et missi ab eo Clerici in primo statim suae defensionis aditu defecissent, ejus doctrina proscripta, Joannis Scoti liber de Eucharistia, auo erroris magister gloriabatur, lectus et i 'itraditus. Sub hoc inter ambas Srnodos intervallo Berengarius in Normanniam eoncessit, ibique in conventu Brionensi, erroris adeo convictus est, ut tandem quasi mutus et elinguis r manserit. Cum vero nihilominus in errore suo persisteret , eodem anno IIenricus Galliae rex s3nodum Parisiis indixit , in qua Berengarii absentis, et Joannis Scoti Erigenae scripta
velut impia damnata sunt et una voce clamatum , Sectarios armata etiam manu conquirendos, et nisi resipiscerent, morte assiciendos. A quo tempore , et si controversia hujus aestus non parum deserbuisset, Berengarius tamen errorum, quos
sallaei animo aliquandiu texerat, virus denuo effundere coepit. Quam ob rem sub Victore II in synodo Turonensi a 1055 habita , cui praefuit Pontificis Legatus Hildebrandus, Berengarius praesens errorem abiuravit, et catholicam fidem professus est. Quum autem incostans ille a veritate defecisset. Nicolaus II Papa a. 1059 Concilium 113 Episcoporum Romae celebravit, in quo Berengarius praesens a Lansranco erroris eonvictus, pristinam detestatus est haeresim, Libros perversi dogmatis, praesertim librum Ioannis Scoti in ignem conjecit, fideique consessioni a Cardinali Humberto editae subscripsit, quam Pontifex per omnem Italiam , Galliam et Germaniam promulgari jussit. Verum datae sidet immemor Berengarius, non ita diu post errores suos, quos poenarum formidine a juraverat, rursus per discipulos suos clam disseminavit, quin dehortatoriis Alexandri II Piinae ui eris meliorem ad frugem reduci potuerit. Tandem a l079 Gregorius VII Papa, indicio Romae concilio, ultimam rins excepit abjurationem, eumque Ecclesiae sanctae reconciliavit, facta prohibitione , ne quid unquam scriberet, praedicaret, disputaret de hoc Sacramento, nisi sorto ad eos convertendos, quos in errorem traxerat. Ad extremum Berengarius in insula S. Cosmae Turonibus vicinia inter durissima poenitentiae opera nonagenarius obiit a.1088.
Eum eo lantem in retraelatione sui erroris mortuum fuisse,
259쪽
eonfirmant testimonia Gulielini Malmesbur, Mathaei Parisii . aliorumque sa'.
4. controversia de Praedestinatione. Hane controversiam excitavit Gotieschalcus Saxo, nobili prosapia ortus, in monasterio Fuldensi educalus, ibidemque sub Babano Mauro Abbate institutum monasticum professus. Hujus vitae et disciplinae portaesus apud Oigarium Episcopum Moguntinum eεit, ut volis monasticis solveretur, quod ista nonnisi a Parentibus coactus emiserit; ast cum Rabanus Maurus se opposuisset, licentiam solum obtinuit e monasterio Fuldiensi ad Orbaeense in dioecesi Rheniensi situm iranseundi, ubi etiam Presbrier ordinatus est. Is cuin ex peremnatione romana redux in domum Ebserardi comitis Foroiuliensis divertisset, ibique diutius immoratus suisset, collationem habuit cum Notiingo Veronensi Episcopo de duplici
praedestinatione, sive electorum ad vitam, sive reproborum . ad mortem. Notlingo Gotteschaleus visus est minus recte se
tire ; quam ob rem eum detulit ad Rabanum Maurum Olgarii successorem in Archiepiscopatu Moguntino, qui opusculum de praedestinatione edidit a. 847 ad illum consutandum. Quum Gotteschalcus post varia itinera Moguntiam venisset , Babanus Maurus anno 848 Μοguntiae Synodum congregavit, in qua Gotteschalcus professionem suam edidit de inevitabili
praedestinatione, sive electorum ad vitam, sive reproborum ad mortem sempiternam. Examinata in unodo Golloschalchi pro- sessione, ipse praesens nudi ius et damnatus est, ejusque doctrina ceu haeretica confixa. Quum tamen Ilinemari RhemPnsis Metropolitae jurisdictioni subesset, ad eum remissus est. Anno 849 1 in marus in regio palatio prope Bbemos, Carisiaco dicto, Episcopos Provinciae suae, aliosque Clericos et Abbates, ad comitia, quae ibi celebrabantur, praesentes , in synodum congregavit, in qua Gotieschalcus auditus nihil ratione dignum protulit, sed in contumelias singulorum prorupit. Itaque i
corrigibilis inventus, honore sacerdotali deiectus, asperis Verberibus pro more aevi castigatus , tandemque in carcerem monasterii Antiviralensis dotrnsus est. Ouo in carcere duas edidit consessiones, quae quod ambiguis verbis essent seriplae, dubium erat, intellexeritne Praedestinationem reproborum ad solam poenam, an vero etiam ad culpam ', quam ob rem Eeta) Vita Bereng. in Hidberti cenoman. opp. p. 324., ilist litt. Frant.
t. 8. p. 107., Lanirane. l. de Corp. et Sang. Domini e. 4. , Durandus i. de Corp. et Sang. Clipisti. Berlholdus Constantiensis in suo Chronteo eie.
260쪽
Gallicana in duas laetiones scissa est, aliis pro Got-leschalco, v. g. Prudentio Trecensi Episcopo, Lupo Servato Λbbate Ferrarieusi, Batranano Corbriensi monacho, aliis adversus eumdein militantibus. Quapropter uincmarus a. 854nliain s3 nodum Carisiaci congregavit, et quatuor articulos do- .ctrinae dottoschiilci opposuit, quoxum summa haec erat: 1. Deus neminem ad poenam praedestinavit; 2. Deus omnes homines vult salvos fieri, quamvis non omnes salventur; 3. Christus
pro omnibus hominibus mortuus est, quamquam non omnes
meriti mortis ejus participes sant; 4. Liberum arbitrium , quod per Adamum perdideramus, per Christum recepimus.
Mortuus est Gotteschalcus anno 868 in carcere et extra co
nobii sepla in loco separato sine cantu sepultus svi. S. 5. Controversia de Processisne Spiritus Sancti. Huic controversiae ansam dedit particula Filioque quae Srmbolo Nicaeno-Constantinopolitano a Latinis addita fuit. Probabilior haec adolitio facta suit in Hispania, quia in Concilio Toletano III anni 589 primum deprehenditur. Eam caeteras
Ecclesiae Latinae adoptarunt, quia sacrae Scripturae Patrumque ellatis consentanea erat. At Greci Latinis exprobare coeperunt non solum Symboli augmentum, verum etiam doctrinam eo expressam; imo Graecorum Legali ad Pipinum Francorum
regem missi, in Concilio a. 767 Gentillaei habito doetrinas de processione Spiritus Sancti a Filio contradixerunt. Quam ob rem Paulinus Patriarcha Aquileiensis a. 796 s1 nodum c lebravit, in qua additio particulae κ Filioquo η fuit approbata.
Quum vero orientales Monachos Francos in monte Olivarum prope Ierosolrmam degentes haereseos arguerent, quia sJm-Dolum cum additione particulae K Filioque u canebant, monachi Franci rem ad Leonem HI Pontificem detulerunt, qui expositionem fidei de SS. Trinitate ad Orientales misit, in qua processionem Spiritus Sancti a Filio aeque ae a Patre asseruit. Theodulphus autem Episcopus Aurelianensis, jubente Carolo M. librum composuit, in quo processionem Spiritus Sancti a Filio multis Patrum locis comprobavit. Praeterea Carolus M. a. 809 Aquisgrani synodum congregavit, in qua dogma dc processione Spiritus Sancti a Filio Scripturae Sacrae et Patrum testim niis suit firmatum. Carolus, ut huic decisioni maiorem auctoritatem conciliaret, missis ad Leonem legatis, Pontificis con-
α Ilineinarus l. de praedestin. Dei, et libero arbitrio, Rabanus Praelatione ad Nottingun et ep. ad Hinem ., I arduin. Conei l. t. 5. P. 37. a Berti ad an. 855., Natalis Alex. H. E. saee. s.