장음표시 사용
341쪽
Romulo iis 1 positus suit, ut primitus electi fuerut ex singulis decuriis deni,ideoq: omnino receti fuere.l dein etiam Dionys. lib. ii . scribit, &hoc amplius,Ceterum alios, equites, alios pedites fuisse corum Tribunos tres subiectos ceturiones suisse,rursus m his alios:omnes'; per urbem hastatos Regem comitatos esse,eiusque mandata obiisse.in militia uero antesignanos fuisse, primos pugnam iniisse, postremos discessit te: equites quidem in planitie, pedites uero in asperis de inaequa libus locis pugnasse. Paulo aliter tamen Pomponius sub tit. De Orig. iur. Regum temporibus, inquit,Tribunum Celerum sume constat. is auteerat,qui equitibus praeerat,& ueluti secundum locum a Regibus obtinebat: quo in numero fuit Iunius Brutus, qui auctor fuit Regis eiiciendi. Et paulo post ait, Magistros equitum ira dictatori-ribus este iunctos, ut Regibus Tribunos Celerv. Ouid.lib.Fastorum IIII. Hoc Celer urget opus, γε Mna lus ipse uo rat:
Suetq; Celer curae ixerat, a tuae.
N re quis aut muros, aut fialam uomerestis
Transeat rudentem talia dede neci.
sulari potestate. Taia I militum terni Consulari potestate ereati sunt,anno Vrbis CCC x. cum orta inter patres
de plebe dissensio esset,propter C.Canuleii Trib.
ple. legem qua de Conscile altero de plebe erea do agebatur. Placuit igitur , ut pro Consulibus Tribuni inititu ex patriciis terni,totidemq; ex plebe crearentur: qui Consulari ac summo imperio Reipub. summam administrarunt. Verum terni tantum,ho; patritis creati sunt: plebs eo contenta fuit, quoa sui ratio in Comiti s habita fuisset.
Liuius lib. iii I .in Dionys. lib.x 1. Pomponius i. 2.5. I . De Orig.iur.Deinde cum post aliquot anmos plebs cum patribus eontenderet, & uellet ex suo quoq; corpore Consules creare,& patres recusarent:rictum est, ut Tribuni militum crearentur pariim ex plebe,partim ex patribus, consulari potestate hiq; constituti sint uario numero. i terdum enim uiginti suerunt, interdum plures,
nc unquam pauciores. TRIBUNI MILITvM IN
legionibus. TR I xvNx militum, inquit Varro,quod terni ex tribus tribubus, Ramnium, Lucerum, Tatiensum
olim ad exercitum mittebantur. Pedianus autem Verrina II. Tribunorum, inquit, militarium duo sunt genera:primum eorum qui Rusuli dicuntur. hi in exercitu creari solent . alii sunt Comitiati, qui Romae comitiis desigarantur. Z
nam autem tib . II . scribit eos se appellatos, qui imperium in mille uiros obtinerent. Cie. li. iii . De legib. munus eorum his complectitur uerbis, Illitiae quibus iussi erunt imperanto. lyb. in vi. de Repub. Designatis Consulibus postea Ttibunos militum creat,& quatuordecim quidem ex ijs faciunt Tribunos, qui habent annua quinq; stipendia .his deinde adiiciunt decem, quos creant ex iis qui supra quinq; usq; ad decem habent annua stipendia: Equites quidem qui decem omnino habent stipendia,pedites autem quisex ta eo amplius habent annua stipendia. Liuius
lib. vi I . Et cum eo anno primum placuisset
Tribunos militum ad legiones suffragio seri nade antea sicut nunc, quos Rusulos uocant, Imperatores ipsi faciebant secundum in sex locis tenuit. Idem lib. i x .Et duo imperia eo anno dariccepta per popillum,utraq: ad rem militarem pertinentia : unum , ut Tribuni militum seni seni in quatuor legiones a populo crearentur: quae antea perquam paucis suifragio populi rclicti, locis Dictatorum & Consulum termὰ suerant l, neficia. Tulerunt eam rogationem Tribuni pl. L. Attilius, C. Marcius. Idem lib. x Ot. In tribunis militum nouatum eo anno propter Mac
donicum bellum, quod Consules ex S. C. ad populum tulerunt,ne Tribuni militum eo anno sus fragiis crearentur : sed Consulum Praetorumq;
in iis faciendis iudicium arbitriumq; csset. Hinc illud apud Suetonium in Caesare: Tribunus militum , qui primum Romam reuerso persus fragia populi honor obtigit, aridiores restituendae Tribunitiae potestatis enixissime iuuit. Item apud Plutarchum in Catone Vticens in petitione
Tribunatus militaris legem quae candidato nomenclatores adesse uetabat , solus Cato seruauit,
per seipsum appellans populum. Plinius autem tib . 3 i. cap. lib. y q. cap. 3.scribit eorum stipendium, Salarium dictum ii isse, a salis nomine : quod honoribus, inquit, militiaeq: inte ponitur, salariis inde dictis, magna apud antiquos auctoritate, sicut apparet ex nomine Sala.
ix ut aer quoniam illa sal in Sabinos portari consueuerat. Macer in l. officium, i a. D. de re milit. Oiscium Tribunorum est, uel eorum qui exercitui praesunt, milites in castris continere, ad exercitationem producere, claues portarum suscipere, uigilias interdum circumire, fri mentationibus commilitonum interesse, frumentum probare, mensorum fraudem coercere, e licta secundum suae auctoritatis modum castig re, principiis frequenter interesse, uerelas commilitonum audire, ualetudinarios inspicere . .
TR i vvN r pl. primum ita creati sunt. Anno ccxx. cum plebs ex urbe ad Aequorum bellum educta propter nobilium se ratorum impotentiam, Consi
342쪽
Consulibus relictIs, trans Anienem amnem collem occupauit: neque eo anno reuocari in urbem potuit , usquedum seriatus ei per decem Legatos promisit, iudi ips sorte magistratum Esuo corpore contra Patritiorum potentiam crea re : primum autem duo, uel, ut alii tradunt, uinque creati sunt: sed An. CcxC v t. Horatio, Mi nutio Co s s.decem evecti.Liuius lib. iii .ct Dionys. lib. v r .dc x. In eandem sententiam Pompon.
l. r. s. 2.D. de orig iur. iisdem temporibu nquit, cum plebs a patribus secessisset, anno sere septimo decimo post reges exactos , Tribunos sibimmonte sacro creauit, qui essent Plebeii magistratus. Dieti Tribuni, quod olim in tres partes populus diuisus erat, de ex singulis finguli creabat tur: uel quia tribuum suifragio ercabantur Sic
Varro lib. De lingua Lat. iiii. Tribuni plebei j, qui ex Tribunis militum primum Tribuni plebeii facii, qui plebem detenderent, in secessione Crustumerina. Cie.lib. Delegi b. tr 1. potestatem eorum his declarat uerbis: Plebes quos pro se contra vim auxilij ergo decem creassit, Tribuni eius si into . quodq; ii proli ibessint,quodq; plebem rogassint, ratum esto. lanctiq: sumo: neve plebem orbam Tribunis relinquunto. Erat enim lite magistratus sacrosanctus. Liuilis li. 1 i 3. Is is quoq; Tribunis,ut sacrosancti uiderentur , cuius rei prope iam menim ia aboleverat, latis quia busdam ex magno interuallo cerimoniis, renouarunt.& tum religione inuiolatos eos, tum legem etiam fecerunt lancicndo,ut qui Tribunis plebis, Aedilibus iudicibus, Deremuiris nocuisset, eius caput Iovi sacrum esset,sam: lia ad aedou Cereris, liberi aiberaeq; num irent. Idemq: tradit Di n lib.vi. iiii atorem quidem & prehensione habebant, uocationem uerb,nequaquam ut ait Gestius antiquitus creati ui lcmur, non iuri licundo, nec causiis , querelisq; de absentibus noscendis r edintercessionibus faciendis, quibus praesentes
fuissent: ut iniuria quae coram fieret, arceretur .ae propterea ius ad se uocandi adempt una. quoniam ut uim fieri uetarent, assiduitate corum , di pra sentium oculis opus erat. haec Gellius lib. xi i I. c. xiii . scribit etiam in hanc sententiam lib.xv.ca. xxvr I .his uerbis, Tribuni neq; aduocant Patritios,neq: ad eos referre de re ulla possunt. Ita ne
leges quidem proprie,sed plebiscita appellantur,
quae Tribunis plebis serrent accepta. Plutarchus autem in Catone Vtic. Ius, inquit. Tribunitiae potestatis magis ad impediendum est, quam ad agedum: quippe ceteris omnibus collegis uolentibus, unus qui nolit di intercedat, plus potest. Idein Problemat.Cur. Tribunus plebis purpura non utitur, cum ceteri imagistratus utantur λ an quod magistratus non est ρ nam nec in sella ius dicunt, nee ineunte anno item ut reliqui,magistratum ineunt,nec Diauore creato se abdicant: imo quasi
magistratus non sint,delato ad Dictatorem Perio, am ipsi potestatem retinent. Cuius re; testimonium apud Liuili lib. ut i . videmus de Tribunis plebis,qui L. Manlium Dictatorem magistratu abire coegerunt. idem etiam lib. vi. intercedendi sermolam & solenne uerbum fuisse hoc unxo, significat his uerbis, Faxo, ne iuuet uox ista
VETO, 'ua nuc coementes collegas nostros tam
laeti auditis. Reperio etiam apud eundem libroriri. Consules a Tribunis plebis duci in uincula potuisse.& lib. ix Censorem Appium a P. Sempronio Tribuno pleb. prehendi,& in uincula duci iussit in esse.& libro v. Tribunos pleb. minitari se iussuros este uincula Tribunos militum duci. Apud Dionem autem libro xxxvii. Metellum Consulem a I. . Flauio Tribuno pleb. in carce
reni ductum esse . Plutarchus in Problematis a tor est, moribus Romanorum constitutum esse, ut doinus Tribunorum uoi tune clauderetur
quod de Macrobius Satur. i. eonfirmat, sed interdiu noctuq: indigenti cuiq: eorum auxilio paterent, quas portus quidam de praesidium periclitantiuiu. Maiores enim communem Tribunum este uoluerunt, & tanquam aram omnibus accessibilem proinde honore quidem cae rosanctos eos esse uoluerunt,nee sine inexpiabili scelere uiolabiles. Idem in uita Catonis Uticensis tradit Tribunos pleb. in basilica Porcia κηματιζειν quod ego non Ius dicere, sed conventuin agere , i di pro collegio decreta sua interponere anterpretandum Puto.
TRiv lvi Ri capitales inquῖt Pomponius creati sunt qui carceris eust tarn haberent, ut eum animaduerti oporteret, id interuentu eorum s ret . Sallust.in Catil. In eum locum postquam demissus est Lentulus, uindices rerum capitalium quibus praeceptum erat, laqueo gulam fregere.
Hi octo lictores habebant, qui eorum iussit in danatum animaduertebant. Plautus Amphyt. Quid faciam nunc, si Tresviri me in carcerem copes
rintZI nde cras e pr tuaria cella depromat ad flagru Nec quicquam si, qui non me omnes esse dignum deputent. Ita quas incudem me miserum nomines octo ualidi caedent. Et in Asinaria, Ubi saepe caussam dixeris pendens aduersux octo Astutos audaces uiros. Valentes uirgatores. Et paulo
pdst, Vbi saepe ad languorem tua duritia dederis
octo Validos lictores ulmeis affectos lentis uir gis. Et in eadem, Ibo ego ad Tresviros, uestra'; ibi nomina Faxo erunt capitis. Verum illi de uilibus de abiectae tantum coditionis hominibus ius dicebant:ut furibusseruis nequi, & apud colui a
Meniam caustas cognoscebant. auctor Cie.in Divin. Et Asconius in eandem. Memorabile aute est . quod Valerius Maxatb.v. cap. III. commem
343쪽
rat de muliere quadam quam Praetor damnatam Triumuiro in carcere necandam tradiderat: qua receptam is qui custodiae praeerat, non protinus strangulauit : aditum autem ad eam filiae dedit: quam post animauertit exerto ubere samem -- tris lenientem. itaque res ab ipso ad Triumui rum,a Triumuiro ad Praetorem, a Praetore ad Cosulum iudicium perlata, remissionem poenae mu lieri impetrauit. idem etiam lib. vi I I. cap. LIII. de L. Calpurnio Triumuiro men tionem facit, a quo teruus quidem in crucem est actus.
TR iv MVιR I incendiis arcendis praefuisse dicuntur apud uetustiores,a Paulo in Li.D.de off. praefui it.& ab eo quod excubias agerent, nocturnos di
os esse. interuenisse etiam nonnunquam & Ae
diles & Tribunos pleb. suilleq; familiam publicam , circa portam & muros dispositam , unde si opus esset,euocabatur. Dio uero li. Lv. ita scribit,
qui Vicorum magistri dicebantur quos non sem-
per Praetexta usos, sed eo tantum tempore quo ludos compitalitios faciebam,Cicero in Orat.in Pisone, & Asconius in eandem significat. tainet si ad Augustum liaee potius reserenda sunt, de quo Suetonius ita scribit: Spacium urbis in regiones, uicosq: diu ist:instituitq:,ut illas annui magistratus sortito tuerentur, hos magistri ὰ plebe cuiusque uiciniae lecti. Valerius autem Max. lib.v IlI.ca. I. de M. Militio,Cn. Lolio, L.Sextilio Triuia uiris commemorat, qui quod ad incendium in sacra uia exortum extinguendum tardius uenerat,
a Tribuno ple. die dicta ad populu damnati sinit. Item de P. Bilio Triumuiro nocturno quia P. Aquilio Tribuno pl. accusatus, iudicio concidit, quia uigilias negligentius circumierat.
TR IVMv r R I monetales, auro, argento, aeri stando
seriundo , constituti sunt:ut scribit Pomponius in leg. 2.f. t 6.De Orig. iur. Hinc illud Ciceronisti. De legib. II I.Aes, argentum, aurum publieὰ signanto. Item ad Trebatium de Treuiris Gallis
iocans,Treviros uites censeo:audio capitales esse, mallem auro, aer argento essent.
SENATU ET INs IGNIBUS ALIQUOT SENATVS-
consultis,obseruationes. QVI sENATORES ESSENT, QUI-
busque sententiae in Senatu dicen dae ius esset. Caput primum. Enatu a Romulo primum institutum esse, Liuius, Dionysius,Plutarchus,aliiq: auctores tradunt. Liuius quidei libro primo sic: Cum iam uirium haud pc niteret, costium deinde u iribus parat.Ce tum creat senatores , siue quia is numerus satis erat,sive quia soli centum erant, qui ciere Patres possent. Patres certὰ ab honore, patriciiq; progenies eorum appellati. Dionysus autem libro tr.
liis costitutis, statuit cotinuo sbi costiarios coci. piare. Virosq; centum ex patritiis legit quibus ea Remp.administraret.Eoru aut hoc discrimen feeit. Ipse quidem unii ex omnibus praestantissima
designauit,que existimaret urbanis rebus praeesse oportere , si quando ipse cum exercitu extra umbem esset . Deinde iussit unamquamque tribum tres uiros aetate , prudentia & nobilitate
344쪽
las curias iussit denuo tres uiros e patrii ijs maxi. me idoneos deligere. Postqui ad primos illos nouem a tribubus designatos, istos nonaginta quos curiae crearant,adiunxisset,& hs illum praefecisset,
quem ipse antea decreuerat, centum Senatorum
numerum impleuit. Is consessus, siue concilium, uerbum pro uerbo Graece expressum, γε σω, id est Senatum significat: & usque adhuc eo nominea Romanis appellatur. Vtrum autem propter senectutem eorum qui cooptati fuerant,an propter uirtutem nomen illud repererit , non habeo certuquod dicam. quippc Prisci homines solebant eos qui natu grandes,& boni uiri essent, γέρανται , id est senes apppellare. qui uero in eo consilio erant, Patres conscripti uocati sunt , de usq; adhuc eam
appellationem retinuerunt . Plutarchus autem in
Romulo sere in eandem sententiam scribit. Cicero etiam in Catone sic scribit: Nec enim excursione, nec saltu, nec eminus irastis uteretur sed sene Scipione loquitur sed costio, ratione, sententia. quae nisi essent in senibus, non suminum consilium aiores nostri appellassent Senatum. Seneca autem a qua aetate non cogerentur Senatores in senatum uenire, duobus locis constituit: quorum unus est lib. Declamat. i. Senator,inquit, post si xagesimumquintum annum in curiam uenire nocogitur, nec uetatur. Es in sine libri De breuitate uitae, Lex , inquit, a quinquagesimo anno militem non cogit e a sexagesimo senatorem non citat. Zonaras autem lib. I i. in hunc modum:
γορά ον ας. id est, Romulus ex ijs qui tum amplitudine generis,lum prudentia, tum etiam instituto uitae elatiores essent, centum designauit consitarios:eosq; Patritios nominauit. Eorum autem couentum uniuersum , Senatum appellauit: quem Graeci γερουσίαν uocant. Senatoribus autem iecimeo Patritiorum nomen est impositum , vel quod ingenuorum liberorum patres essent: uel potius
quod ipsi demonstrare patres suos possent, quippe qui nobili genere orti omnes essent: uel etiam a patrocinio se autem ---- Latino uerbo appellant: Patronos enim eos qui praesidium atq; opem serunt, nominabant. sed uideamus,ne proxime ad Romuli mentem accedat is,qui per hanc appellationem existimet illum hoe significare, oportere primarios uiros , & ciuitatis principes, paterno studio inseriorem cura suscipere: simulq; plebem per lianc Patritiorum appellationem perducere, ut ne potuitorii honoribus indignentur: sed erga eos bono animo sint,quippe quos Patres& habeat,& appellent. Idem de Patritiis eo de lib.
id est: Patritiis enim urbanos calceos, tum corrigiarum implieatione, tum litem unius sorma insignitos dederunt: ut ab illis centum uiri qui a principio Senatores fuerunt,fluxisse uiderentur. Isteram autem Ro. fuisse aiunt: siue quod numerum illorum cuium uirorum significet nam apud Graecos ρα nota est numeri centenarij siue quod prima sit litera, qua Romanorum nomen scribitur. Nunc qui senatores essent, quiq: in senatu dicendae sententiae ius haberent , breuiter ex antiquoruauctoritatibus ordine expositis apesiendum est. Sallust. in Catilin. Delecti , quibus corpus annis infirmum ingenium sapientia ualidum erat, Rei publicae conlultabant: hi uel aetate, uel curae similitudine Patres appellabantur.Liuius lib. it. Deinde quo plus uirium in senatu frequentia etiam ordinis faceret, caedibus Regiis diminutum patrum numerum primoribus eqvcstris gradus lectis, ad trecentorum summam expleuit. traditumq; inde fertur, ut in senatum uocarentur, qui patres,qui mconscripti essent. Coscriptos uidelicet in nouum senatum appellabant lectos. id mirum quantum profuit ad concordiam ciuitatis, iungenis osq; patribus plebis animos. Fest. lib. I. Patres dicuntur,
qui sunt patricii generis: Conscripti, qui in senatu sunt scriptis annotati r Allecti autem dicebantur apud Romanos, qui propter inopiam ex equestri
ordine in senatorum sunt numerum assumpti. Idem ii. q. Patres Senatores ideo appellati sunt, quia agrorum partes attribuebant tenuioribus,
ac si liberis propriis. Idem lib. I s. Qui patres,
quod conscripti uocati sunt, in curiam, quo tempore Regibus urbe expulsis, P. Valerius Consul propter inopiam patritiorum ex plebe allegit, innumerum senatorum centum & sexaginta & quatuor, ut expleret numerum trecentorum. Sic )uo
genera appellauere, Idem lib. 17.senatores a senectute dici, satis constat, quo initio Romulus elegit centum : quorum consilio Rempub administrabat Ata': etia patres appellati sint,& nunc cusenatores adesse iubentur, additur, Quibus in senatu sententia dicere licet. quia ii, qui post lustra coditu ex iunioribus magistratu cepere, in senatu
sententia dicunt,& non uocantur lenatores ant
quam in senatoribus sunt censi. Quibus ex uerbis apparet, Primum eos demum senatores fuisse, qui a censoribus lecti in senatum essent ut de summa Reipub. sententiam rogati loco & modo
345쪽
dicerent. Deinde suisse etiam alios qui quamuis a censoribus lecti non fuissent, tamen pro iure masistratus quem aut tum gerebant, aut ante ges serant, sententiae in senatu dicendae ius habebant. De quibus uerba Cellis lib. 3. ca. 18.subscribam. Videturq;, inquit, eos signiscare , qui nondum acos s .in lenatum lecti, senatores quidem no erat:
sed quia honoribus populi usi quidem erant, in serratum uenici ant, de sententiae ius habebant .nam di Curulib. magistratibus suncti qui nondum a ce lib. in senatum lecti erant, senatores non erant. Et quia in postremis scripti erant, non rogabantur sententias: sed quas principes dixerant, in eas descendebant. Hoc significabat edictum,quo nucquoque Coss. quum senatores in Curiam uocat, seruandae consuctu diuis causa translatitio utuntur , senatorcs quibus in senatu sententiam dicere licet. haec Gellius. Huius autem edicti mentione, Liuius facit in ii. xx D i. Consules,inquit,edix xut quoties senatum iocissent, uti senatorcs, qui busq; in senatu dicere sententiam liceret, ad portam Captauiam conuenirent. Quo in libro,paulo supra, ea quae modo dicebamus punissime confirt anat. Dictator,in qu it, recitato luetere senatu, inde primum in demortuorum locii legit, qui post L. Aemilium de C. Flaminium ccsores Curulem magistratum cepissent, necdum in senatum lecti essent, ut quisque eoru senator primus creatus crat.
Tum legit, qui Aediles, Tribuni & Pretores,Ruῖstoresve fuerant. Idem lib. xx xvi. P. Cornelius Cos .edixit, qui senatores essent, quibusq: in senatu sententiam dicere liceret, quiq; minores magistratus essent, ne quis eorum ab urbe abiret. Iam uero scire illud oportet,cum olim quidem senatores a Censoribus ex aetate & rerum usu prudentiaq; legeretur, quemadmodum superius dictum est, postea tamen ex censu legi consueuisse.'uam rem Plinius lib. t q. deplorans: Posteris, inquit, laxitas mundi,& reru amplitudo damno fuit. Postquam senator censu legi coeptus, Iudex sieri cesse, magistratu ducemq; nihil magis exornare quam c lils,pesum iere uitae precia, &e. Seneca etiam lib. Declamat. II. Senatorium ad gradum census ascendere facit . Census Romanum equitem a plebe discernit. Census in castris ordinem promouet. Censu in foro iudex legitur. Census autem senatorius quatus fuerit, Suetonius in Augusto his demonstrat uerbis: Senatorium censum amplia Uit,ac pro octingentorum millium summa, dii decies H-s.laxauit, suppleuiti no habetibus.
DIonysus Halic. lib. 6. scribit, legem semper
ab urbe condita Romae fuisse, ut Respublica omnis in potestate senatus esset, praeter magistratuum creationem, legum lationem, &belli pacisve arbitrium. Itaque Polybius libro sexto aerarium uectigaliaq; omnia in eius manu sitisse se, impendiaq; de publico eiusdem arbitratu facta
esse testatur. Quaestores enim sine senatus auctoritate, praeter ea quae Consules iussis sciat, ne mini mum quidem cum Opus esset, in rem ullam sum- ptum iacere potuisse: glauissimis etiam&maxi mis sumptibus, quos censores in lustri quinquemnalis apparatum faciebant . praefuisse:ab eodemq; auctoritatem & facultatem illam his concessam fuisse. Iam uero maleficia & crimina per Italiam
commissa, de quibus iudicium publice fieri debebat, iit pu ta proditionis, coniurationis ueneficii, caedis atque inlidiarum, ad senatum referebamur,ciusq; de his cognitio erat. Quod si qua in Italia
controuersia dirimenda , si publice uel priuatim quispiam,vel ciuitas obiurganda, si cui auxilium, aut praesidium serendum erat,de his Omnibus curam senatus habebat. Eodemq; modo si extra Italiam ad aliquos legatio mittenda erat, uel ad ali quid decidendum, uel ad foedus faciendum, uel ad
cohortandum,aut etiam imperandum, aut postremis ad res repetendas, aut ad bcllum indicendum: haec senatus ipse curabat ac prouidinat. Praeterea quid de legationibus exterarum gentium quae in urbem uenerint,agendum,quid eis respondendu, in senatus uoluntate, atque arbitrio positum erat. Haec Polybius: quae tamen ubi de iudiciis loquitur, ob laura sunt. non enim lenatum de rebus capitalibus iudicas e legimus. Nam etsi Quaesitores cxsenatoribus crearentur data opera, qui de crimine
aliquo cu oosilio, hoc est adhibita iudicii aliquot
code ex ordine decuria quaererent, re uero iudicata priuati essent tame senatu idcirco iudicaste, sed senatores tantu, dicendu est. Itaq; posterioribus tepotibus cn etia senatores soli lcge Cornelia iudicaret,Cicero Verrina vi I. sic loquit, Quocosiugient sociisque implorabute ad senatu deueniet, qui de Verre suppliciu seniat Θno est usitatu, no senatores. Ucruntamen ut rein illa omne planius intellisamus, scire illud oportet, Primis temporibus iudicia penes solos Senatorcs fuisset que- admodum ex Polybio modo didicimus mimirum
usq; ad annui bis D xxx. quo lex Sepronia lata est, ut iudicia in equestre ordine trafferretur: quae ratio durauit ad ann Rusque DCxLvi I. quo lege Seruilia latu est,ut Equestria iudicia cu ordine senatorio ita communicarentur, ut minor tamen senatoria numerus esset.quod quide usq: ad annum DCLxI I . obseruatu est,quo Liuia lege sancitu est, ut aequa ex parte iudicia penes senatu, & equestre ordine essent: usque dii Plautia lex serret ann. DCL x III I. quae nonnullos etia ex plebe una cu senatoribus & equitibus admisit. Post uero item ad se tu ordinem senatori u iudicia redierut lata lege Corneliaan. DC L x x Ira . ut iudicia equestri ordini adempta, ad selos senatores transferrentur. quod usque ad legem Aureliam usurpatum
346쪽
fuit,quae anno DCLXXXII I .sanxit, uti cum senatoribus oc equites & Tribuni aeraris iudicarent. Sed hos Iulius Caesar sustulit, iudiciaq; ad solos
equites de senatores iterum reuocauit. Iam uerbnon minimam senatus potestatis partem illa nisi si conlut ,qu bd Ae in comit ijs maioribus, de in lenibus feredis,necessaria & cognitio, de auctoritas yenatus esset.Liuius libro I .Decreuerunt, inquit, ut eu populus Regem iussisset, id sic ratum esset, si patres auctores herent. hodie'; in legibus magistratibusq; rogandis usurpatur idem ius ui ademptum:priusquam populus suffragiu ineatrin incertum comitiorum euentum patres auctores fiunt.
Idem etiam lib. v ri r .scribit, a P. Philone Dictatore legem latam, ut legum quae Comitijs centu riatis ferrentur,ante initum suffrasium patres auctores fierent. & Appianus lib.de bellis ciuilibus I. legem a L. Sylla lata commemorat, ut nihil ad populum referretur, nisi quod antea confirmatua Senatu fuisset:quemadmodum, inquit, antiqualeste iubebatur. Haec eum ita sint, facile intellectu est,quam ridicule Tribonianus & in l. 2.De Orig. iur. de institui . scribat, cum auctus esset populus Ro.in eum modum,ut dissicile esset in unu eu couocari legis sanciende causta: senatum uice populi consultum esse. Non enim propter ciuium eo piam populi potestas ad senatum translata est, sed Cadarum astutia de calliditate,qui senatus augenda potentia, ae se ebant. Tacitus li. I .Tum primum e campo Comitia ad patres translata sunt.
nam ad eam die etsi potissima principis arbitrio, quaedam tamen studiis tribuum fiebant:neq; populus ademptum ius questus est, nisi inani rumore.Suetonius in Caesare: Comitia eum populo partitus est: ut exceptis cosulatus competitoribus de caetero numero candidatorii pro parte dimidia quos populus uellet,pronunciarentur: pro altera
parte,quos ipse dedisset.Idem in Tiber.Neq: tam ramum quicquam,neq; tam magnum publici priuatiq; negocii fuit,de quo non ad Ρ.C. serretur. Idem in Calig. Tentauit & Comitiorum more reuocato suffragia populo reddere.
maiorum naberetur, de consule retur. Cap. I II.
PEr quos autem senatus more maiorum habeti consuliq: soleret , Gell.li. x II II .ex Va rone his exponit uerbis. Primum ibi poniti qui fiterint, per quos more maiorum Senatus haberi soleret, eosq: nominat, Dictatorem, Consules, Praetores,Trio.ple. Interregem, Praefecti urbismeq; alii praeter hos, ius suisse dixit facere Senatusconsultum. Quotiesq; usu uenisset, ut omnes isti magistratus eodem tempore Romae essent, tum quo supra ordine scripti essent, qui eorum prior alijs esset,ei potissimum Senatus consulendi
ista fuisse. Addit deinde, extraordinario iure Timbunos quoq; militares, qui pro e5sulibus filissenti
item Decemviros, quibus imperium consulare tu esset: item Triumuiros reip. constituendae caussa creatos, ius consulendi Senatum habuisse. Utrum autem Praesectus urbi Latinarum caussa relicto senatum habere posset,dubitatum, idem capite insequenti tradit:quoniam ne senator quidem sit,neque dicendae sententiae ius habeat: cum ex ea aetate Praesectus fiat,quae non sit senatoria.Sed & Capitonem de Tuberonem contra Mutium sensisse, Ius esse Praesecto senatus habendi. Namq; & Tribunis pl.senatus habendi ius fuisse: quanquam senatores ante Atinium plebiscitum non essent.
sEn tum alibi quam in locis per aupures eonsecratis , quae templa uocabantur,haberi nois licuisse, Gell.lib. xiii at anemoriae prodidit: - VI Senatusconsultumq; alioqui iustum no fuisse. Propterea & in curia Hostilia,& in Pompeia, & pdstin Iulia cum profana illa loea suis letit, templa esse per Augures constituta mi in iis Senatusconsulta more maiorum iusta fieri pollent. Servius in illud Aeneidos libro x i. Alta intra limina cogit:Ruriritur, inquit, cur ad priuatam domum conuocetur Senatus, qui non nisi ad publica di augurato condita loca conuenire contiueuit. Sed scimuς domu Latini augurato conditam, & eadem tam templa
suis te, quam curiam. namq: in superioribui legi mus tectum ausustum, id est augurio conditum. Item paulo post Hine sceptra accipere de primos attollere fasces,Regibus omen erat:hoc illis citria templum. Merito ergo ad domum Regis quasi ad
locum publicum conuocatur senatus.nam,ut ait,
in septimo, Tali intus templo diuum patriaq; Latinus Sede sedens. Idcirco etiam in Palatii atrio,
quod augurat b conditum est, apud maiores com silebatur Senatus: ubi etiam arietes immolaba
tur, quod ut in septimo diximus Virgilius ad Latini transtulit domum. Multi dicunt peritὰ virgilium nec templi nee curiae hoc loco fecisse commemoratione e sed tantu dixisse,intra tecta regiar ut ostenderet consiliu quod initur,non esse complendum:quia nec rite est inchoatu.Ea enim quae dicet Latinus, effectu carebunt Haec Seruius.L ca aut ea in quibus Senatus cogebat, senacula u cabantur.Senaculu,inquit Varro, supra Graecostasin,ubi aedes Cocordiae & basilica Opimia, senaculii uocatu ,ubi Senatus aut seniores cosisterent:dictu ut apud Graecos.Festus li. xv II .Sena
eula tria fuisse Romae in quibus senatus haberi solitus sit,memoriae prodidit Nicostratus ilibro, ι inscribitur de Senatu habedo. unu ubi nuc est ς' Concordiae , inter Capitolium, & sorum : in quo solebant magistratus , ut dicit Titinnius, cqm senioribus deliberare. alterum ad portam
347쪽
Capenam.tertium intra aedem Bellon in quo e terarum nationum legatis,quos in urbem admi tere nolebam,Senatus dabatur. Haec ille. Anima
duerti etiam magistratibus qui ad urbem dicebantur,datum in eo templo Senatum fuisse.Liuius lui s.de P. Scipione loquens. Ipse,inquit,decem nam vibus Romam rediit. Et Senatu cxtra urbem da to in aede Bellonae, quas res in Hispania gessisset, dille ruit. Et lib. x L Ix. Lucius, in uit, Manlius proconsul ex Hispania redierat: i pollulanti abis natu in aede Bellonae triumphum, rerum gestam tum magnitudo impetrabilem faciebat.Memorabile est etiam quod Plinius lib. 8. cap. I. lcribit eum esset nunciatum bouem loturum quod frequens in priscorum prodigijs suisse ait Senatura sub dio haberi solitiun fuisse.
Oeex aute senatus alius fuit legitimis , aliust indictu,.Lesitimus dicebat, qui uel lege uel A, more certis semper diebus habebiti Calediri
Nonis, Idibus.Sueton.in Augusto. Sanxit ne plus quam his in mense legitimux Senatus haberetur, scilicet Calendis,& Idibus: neve Septemb.Ocio-b rive mense ullos adesse alios neceste Esset, quam forte ductos.Indictus autem dicebatur, qui reli quis diebus mensis , qui modo comitiales nouerant, Magistratuum uocatu cogebatur. Capit Iinus in Gordiano:Non legitimo,sed industo Seianatus die Consul iam domi conuentus, cum Prae toribus, Aedilibus, & Tribunis in curiam uenit. Comitialibust autem diebus ictirco Senatus non indicebatur, ne senatores a suffragio serendo auocarentur. Praeterea Gellius lib. r .docet, Senatusconsultum nec ante exortum, nec post occasum
solem factum,intum fuisse:opus etiam censorium fecisse existimatos per quos co tempore S. C. f etum esset. Seneca uero lib., De tranquill. uitae I. Maiores nostri, inquit , nouam relationem post horam decimam,in senatu fieri uetabant.Quin &inensem totum Februarium legationib. extera
sentium audiendix attributum filisse, multis ex locis constat, Cic. ad Lentulum,Senatus haberi Fe bruario toto n5 potest: nisi perfectis,aut reiectis legationibus. Idem ad Raratrem lib. 2. Ep. I I .Et
quod Gabinia lege sanctum sit ex Cal. Febr. u': ad Cal.Martias,Legatis Senatum quotidie dari. '
Enatusconsulta duobus modis fieri solita,
Gell.lib. x 4 l I i ex Varrone docet:aut per, discessionem, ii consentiretur: aut si res dubia esset,per lingulorum sententias exquisitas: sing
Icis autem debere consuli gradatim ineipiq: a tonsi lari gradu: exquo gradu semper quidem antei primum rogari solitum qui princeps in senatuit
lactus esset. In S.Consulto perdiscessionem faciado, noris erat quemadmodum Festus lib.xv acribit ut praeco diceret, ut hoc censetis illuc transsite: qui alia omnia, in hanc partem.Ornini v aut eauila sic praeibat, ne diceret, Qui non censetis.
Hine illud Hircii lib. v lii. de bello missi diseesse sonem faciente Marcello , senatus seequens in
alia omnia transui. Sueton.in Tiberio: Cum S.C.' per discessionem fieret, transeuntem eum in ali ram partem in qua pauciores erant, lecutus est ncino. Plinius autem in Epistolarum lib.vat l. consuetudinem illam se explicat:Quide lex non apertὰ docet dirimi debere sententias occidentis & relegantis, eum ita discessionemfieia iubet e Qui haec sentitis,in hane partem:qui alia omnia, in il lam partem ite qua sentitis. Examina singula uerba,& expende. tu, haec censetis illoc est, qui rella gandos putatisun hane partem, id est,in ea in qua sedet qui censuit relegandos. Ex quo manifestum
est,no posse in eadem parte remanere cos qui in temetendos arbitrantur. Qui alia omniarinum uerti sisit non contenta lex dicere Alia, iderit, omnia. num ergo dubiit, Alia omnia sentire eos
qui occidunt,quam qui relegant ZIn illam partem iis,qua sentitis. Nonne uidetur ipsa lex eos quidissentium in contraria parte uocare, gerc, im pellereriaum conssilere etia, ubi quisque remane re,quo transgredi debeat, non tantum solennibus
uerbi x,sed manu ,gestuq; demostratλHaec Plinius. Eode aut illa quoq; pertinent, quae excellii libr.3 .ea. i8.scribemus. Hon pauci sunt q ui opinatur
Pedarios Senatores appellatos qui sententiam in Senatu non uerbis dicerent aed in alienam sententiam pedibus irent Quid igitur, cum S.C.per disse sionem fiebat:nonne uniuersi senatores sen tentiam pedibus ferebam Festus lib. r. Pedarium serratorem signifieat Lucilius cum ait, Agipes uocem mittere coepit:quia ita appellatur quod tacitatus transeundo ad eum, cuius sentcntiam probat, quid sentiat indicat.Cicero libro ad Ru. t Epist.1 8. Cum est actiuri, neque animaduersum est ad uos pertineretra raptum in eam sentciniam Pearis concurrerunt. Plinius libro Epist. it . Sed cufieret discinio , qui tellis curulibus astiterant nCornuti sententiam ire eceperunt. tum illi qui se collegae annumerari patiebantur u diuersium traserunt. Seneca lib. De uita beata I .cap.secundo. Cum debeata uita agitur,non est quod mihi illud discessionum more respondeas, Haru pars maior esse uidetur Hactenus de S.C.quod per discessita diem fieri dicebatur. Nunc de eo quod exquirendis sngulorum sementiues fiebat s reuiter explicandum est. Moris erat ut post Comitia consularia,Consisses delignati,primi sententias rogaren duri& eorum is prior, qui priore loco declaratus
348쪽
esset Q te eo mitia uero, is qui e censoribus prin-eeps Senatus lectus enat.ij deinde quos consulibus uidebatur:ita tamen ut ne Praetorium Consulari, Aedilitium Praetorio,Tribunitium Aedilitio anteferrent: quemadmodum ex Sallustio & Gellio intelligimus. Cic. Phili p. s. Sed qui ordo in sententiis rogandis seruari solet, eundem tenebo in in uiris fortibus honorandis. a Bruto igitur con sule designato more maiorum capiamus exor dium Memorabile autem est, quod Suetonius scribit in Iulio Caesare, moris suisse, ut quem ordine rogandarum sententiarum Consul Calend. Ianuariis tenuisset, eundem toto anno usurparet. Post nouam a Tnitatem, inquit, Pompeium primum rogare sententiam coepisse: cum Crassum soleret, essetq; eonsuetudo ut quem ordinem interrogandi sententias Consul Calendis Ianuariis instituis.
set,eum toto anno conseruaret. Cum autem roga
tus senator dicere sententiam uellet , assurgebat, stansci; dicebat. Cic. ad Att. I. Locutus ita est in senatu,ut omnia illius ordinis consulta γε laudaret: mihiq; ut assedit, dixit se putare, satis ab se etiam de istis rebus responsum. Stans autem non modo de ea re, de qua relatum sese et, uerum etiaquacunq; de re uolebat & quamdiu uolebat, dicendi potetatem liabebat: quemadmodum Ges-bus testatur. Tacitus lib. I M. Decretum ne uas auro solida mini strandis eibis serent ne uestis serica uiros scedaret:excessit Fronto, ac postulauit modum argento,siappellectili, familiae.Drat quippe adhuc frequens senatoribus, s quid e Repub. credecent, sententiae loco dicere. Idem lib. t s . De bello de pace,inquit, de uectigalibus,& legib. quibusq; aliis Romana continemur,suadere dissuadereve licebat patribus,quoties ius dicendae sententiae accepissent,& quae uellent expromere, relationemq; in eo postulare. Gellius lib. q. cap. I o. C. Caesar Consul M. Catonem sententiam rogauit: Cato quae consulebatur, quoniam non e Repub. uidebatur, perfici nolebat. Eius rei gratia ducet
dae, longa oratione utebatur, cximebat': dicendo diem.Erat enim ius Senatori,ut sententiam rogatus,diceret ante quicquid uellet alius rei, & quod uellet.Caesar Consul uiatorem uocauit: eumq; cusnem non faceret, prehendi loquentem,& in carm rem duci iussit. Senatus consurrexit, dc prolemuebatur Catonem in carcerem. Hac, inquit,inuita facta, Caesar destitit, & mitti Catonem iussit. Hanc autem historiam etiam Plutarchus in Catone commemorat. Forma autem sententiae dicendae quemadmodum ex Philippicis orationibus apparet, sere haec erat, Quod uerba facta sunt de literis,&c. de ea re ita censeo. Neq; uerb praetereundum illud est, quod Pedianus docet in Milonia
commentariis , cum ali suis in dicenda sententia duas pluresve res complexus esset, eae si non omnes probarentur, postulari solitum a quouis sedentei ut dividati id est, ut de rebus singulis reserat .
De quo more multa minius in epistola ad Arist nem lib. Ep.v i is . Ubi scribit cum in Senatu relatum esset de libertis Consulis interfecti. & para
absoluendos, pars relegandos, pars morte multandos censuisset, eum qui libertos relegandos, seruos supplicio afficiendos dixisset, eoactum esse diuidere sententiam:quoniam inquit, duas res comprehendebat. Eius rei etiam exemplum extat in epist. Ciceronis ad Lentulu. Itaq., inquit, cu sententia prima Bibuli pronunciata esset, ut tres legati rege reduceret:sccu da Hortesi, ut tu sine exercitu reduceres:tertia Volcatis,ut. Popeius reduc
ret: postulatu est, ut Bibuli sententia diuideretur, Iatenus de religione dicebat: & rei qua iam obsti non poterat Bibulo assensum est.
ad S.C. faciendum necellario. Cap. vis.
SEnatores primu a Romulo ectu,deinde a Bruto cosule ducentos creatos fuisse, superius ex Liuio docuimus. eumq; trecentoru numera
ad usq; Gracelii tribunatu durasse, patet ex Di ne ii L i ita .& Epitome Livii Lx . ubi tamen quede aucto Senatoru numero leguntur, mihi planZobscura sunt: qtiemadmodii in lege Seruilia signifieauimus.Ciceronis quide tempore en xv. reperio numerari, in eius primo ad Att. Epistolatu li.Dio uero lib. x a III. Casatis aetate scrinit nongentostasse.& Sueto. in Augusto, post caedem Caesaris amplius mille salite testatuta sed Augustu ad modum pristinu redegisse: qui modus quemadmoduhitelligi debeat,m hi non satis constat. Dio naque
E. LI Ii I. ea de reseribens, ait eu in animo quide habuisse, trecentos duntaxat ex antiquo more costituere: sed olfensionis uitandae causia,numerum sexcentoru expleuille: ut ueris milius sit, modii il- tu pristinu a Suetonio, no antiqui simum: sed qui ante corruptissima tepora fuerat, intellectu est e. Vtcunq: li l .illud conita enatori qui nec aderat, aut causam,aut culpam fuisse: quemadmodum in Legibus Cicero loquitum id est, aut legitimῖ excusationis eguisse,aut i culpa suille.na ut ide ait, grauitate res liabet,ca freques ordo est. Culpa autem pignoribus capiendis coercebatur. Itaq; cu Antonius interminatus esset,se Ciceronis domu,qui in Senatu no uenerat, publicis operis disturbatuturmis unqua, inquit, lato damno & denatote coegit paut quid est ultra pignus & multa Θhoe est,e tra multa, lege constituta:quae du soluatur, pignora capiuntur: quemadmodii in s. penuit. Inst. Qui satis d. cog. legimus pignoribus captis coerceri tutores,qui non satisdant. multa enim, redacta ex pisnoru ueditione pecunia, Qt Nestores aeraris capie
ritate uniuersi ordinis pro pignore putares, zam':
in conspectu populi Romani concideres, molus pignoribus Digiti
349쪽
fgnoribus existimas posse terrerilao tibi illa sunt eaede da si Crassum uis coereere: haec tibi est excindenda lingua, qua uel mulsa spiritu ipso libidine
tua libertas mea refutabit. Quo ex loco existimare concidi,frangiq: pignora solita fisisse, ridiculi
est. Caedere nainq; ueteres pro consumere dice bant:ut Nonius demonstrat ex illo Lucilis, Lana, opus omne perit: siqua oririnea Omnia eadunt. Quare cum caedi pignora lex uetus dixisset, pro, ita capi auctione dili inherentur, & consumere tur,ludens Crassus ancipiti significatione uocabuIi,sie locutus est:similiter ut Cicero in ea pro Sex.
sectatores suisse collorum,& bonorum p no enim secto rex bonoru ab eode uerbo, quo sectores collorum appellatos csse,cuiuis perspicuu est. Itaque idem in eode libri tertii prooemio,paulo superius se seripsit:No tulit illeae grauiter exarsit, pignoribusq; ablatis Crassum instituit coercere. Et Gellius libro xq.capite i .Praetor haec de pignore quoque capiendo disserit,deq; multa dicenda Senatori,qui cum in Senatum uenire deberet,no adesset. Atq: haec quidem hactenus. Certum autem Senatorum numerum S. C. faciendum necessaria fui si
τvM,dicere solebat quiuis Senator Consuli, eum impedimento uolebat esse,quo minus fieret S. C.
si tot non essent Senatores , quo numero liceret
Pompeii didicimus.Veria qui numerus in omni b. S.C.lestumus fuerit, considerandum es Dio sonὰ in fine libri L iiii.quadringentorum numeruprodidit. Nam de Augusto loquens, ρων δἰ ο τι-
semper frequentem conuenire , d reuit ut eius consulta etiam a paucioribus quam quadringe tis fierent. Prius enim non liter,quina eo num To constante rata esse poterant. Quod quidem tum de postremis temporibus, quibus usqueadeo enatus creuerat,intelligendum est : tum de m ioribus rebus, de quibus Senatus consuleretur.
Nam si superiora spectemus, Liuius lib. x x x I x. ubi de Bacchanalibus loquitur , scribit S.C. tantum fuisse, ut si quis tale sacrum necessarium esse
duceret . apud Praetorem urbanum profitemur: Praetor Senatum consideret. ii ei pe missum esset , eum in Senatu centum non minus essem, ita id sacrum faceret, cum ne plus quinque sacrificio interessent. Pedianus autem de re non ita magni momenti loquens, in
Corneliana scribit, lege Cornelia cautum fuisse, ne quis in Senatu solueretur Iegibus, nisi ducenti
IN Senatuscon . scribendis primum mori
erat, ut ea res delia rogatae' sente itiae su rant, summatim exponeretur. Quod M. Mameellus Consul uerba seeit de prouinciis D. E. R. I. C.uel, M. Pomponiuς Senatum consuluit. Quod
uerba fusta sunt de Philosophis , & Rhetoribus. D.E. R.LC. QuM si quid Senatus consulibus mandaret, Donatus in Adelph. Terenti; scribit, addi solitum.Si rix videatur Cuiux rei exemplum uideo in Philipp. Cieeronis i x. utiq; C. Pansa,
Α .Hirtius Coss.alter, ambo ve , si eis uideatur. Quaestoribus urbanis imperent , tametsi apud eundem eam interdum formulam praetermisesam animaduerti. Quoniam autem S.C.interce dere Tribuni poterant,propterea moris erat, ut illa elausula adderetur Si quis hie S.C.intercesserit. Senatui placere, auctoritatem perscribi, & de ea re ad Senatum,populumq; referri. Deinde si quis intercessisset, addebatur, Huiuet s. C. intercessit C. Caelius,C. Pansa Tribunus pl. Ac tum quidem Non S. C. sed auctoritas perserinta dicebatur. quemadmodum Dio lib. I v. his doeet uerbis:
α---3 - . Quod si forte usuueneri t , ut non tam multi quam opus erat , conuenIrent, senatux quidem habebatur . decretumq; ρομscribebatur . non tamen quasi ratum , CG-ctuma habebatb: sed erat auctoritas , uti Se natus sententia nota ac testatanesset. Talamum quiddam uis huiux uerbi declarat , quod uno uerbo Graece exprimi non potest. Quod idem etiam obseruatum est , si quando in loco aliquo non legitimo , aut die non id
neo , aut non Iegitimo edit ho , sed ambiti se Senatus coactus esiet , aut nonnulli Tribuni plebis ituercessisient. Tum enim S.C. fieri. non poterat . quid tamen placuisset, testari reliqui uolebant. Quibus verbis illusint apud Ciceronem consentanea riui lib. primo . ad Lentulum , De his rebus Senatus auctoritas grauissima intercesserat e cum Cato ct Caninius interces issent I tamen est pus pisci. Praeterea illud animaduertimus . notari nominatim illum oportuisse , cuius
in sententiam S. C. esset faci um . Cicero lib. ad Attic. quarto. Episto. prima Factum est de Gerum in meam sententiam , ut cum Pompeio
350쪽
ageretur, ut eam rem mssciperet, lexq: serretur. quo S. C. recitato, cum concio more hoc insilia& nouo plausum, meo nomine recitado dedisset, habui concionem. Hue etiam illud pertinet,quod Festus selibit, Aelium Gatham Iurisc. Senatuὶ de cretum a Consulto lic distinguere, ut id dicat p rticulam quandatu esse Senatui onsulti:ut cu pr uincia alicui decernitur.quod tamen ipsum Senatusconsulti est. Scripta Senatustonsulto, primum corum omnium nomina qui tum astuissent,adscribi solebant. Caelius ad Ciceronem,Senatusconsulet tum iactum auctoritatesq; perseriptae , pridie id. Octob.in aede Apollinis. Scribendo affuerunt I: Domitius Cn. F. Ahenobaibus, QCaecilius Q. F.&c. Cie .in procem. libri de Ora. i ii. Et eunde, id quod in auctoritatibus perscriptis extat, S. C. scribendo alluisse. Moris aut eui fuisse uidetur, ut
ad Consulis pedes id fieret. Lampridius enim in Heliogabalo sic seribiti Deiode ubi primum die
enatus, habuit matrem suam in lenatum uocati iusiit: quae eum uenisset, uocata ad Consulum subsellia,scribendo affuit,id est Senatulconsulti consieiendi testis.
QUAE FACIENDIS, S. C. I inui pedimenta taent, de si fierent,ubias Ieruarentur: Cap. I rismo a Senatus uoluntas certis de caussis interdum sic impediebatur, ut fieri S.C.no posset. Primsi impedimentum reperio, si legitiamusSenatoru numerus non adesset: quo tempore
euiuis senatori dicere Consili licebat, Ν v Μ E 'As pN ATvM:ut superius docuimus. Alterum, cum dies tollaretur: hoc est .cu quis adiitq; solis Occa. sum oratione producebat: quo tepore S.C. fieri non poterat: uti superius quoq; demothiniimus, ubi de Catone die eximente commemorauimus. eoq; ille quartae Verrinaelocus pertinet : die transigi nihil potuit,quod &ad teporis erat,S itale pater istius inuenerathomi nes,qui dicendo te pus consumerent. Teri um, cum quis Tribunus plebis moram interponebat rueluti , cum Attilius noctem sibi ad deliberandum postulauit,quo tentpore de Cicerone reuocando in senatu agebaturriti est in oratione pro SotioMuartum, eum quis intercederet. nam ut cribit Gellius Itb. x iiii. intercededi ne S.C. stare, ut fuit is qui rado potestate, tua ii qui S.C.facere uellet maioreve essent. Memorabile aute est quod Valerius lib. t t. scri bit, uetustis temporibus iux no fuisse Tribunis pl. curia intrarerante ualuas aute pcii itic subselliflda
creta patru maminasterulfi quae ex eis tinprobas sent,rata esse non sinerent. Itaq; ueteribus senatu
stonsiliis T. literam sebscribi solitam e qua ncitasgnificabatur, illa Tribunos quoq; censuisse. Iam uelo Liuius libia I I riauctor est, anno ab V.C. cccm i. institutum a Valerio & Horatio cossi fuisse .ut Seriatusconsulta in aede Cereris ad Aedi
Ies ple.deferentur e quae ante arbitrio Consulum lappmnebantur, uitiabanturq;. Postea tamen adiaerarium ea delata suisse,& Cicero Philippica v. ScSuetonius in Augusto,de Tacitus lib. χ .lei tantur. Hactenus de Senatu.nune ea S.C.quae tum in I u. risconsultorum libris, tum apud antiquos scriptores maxime memorabilia existimantur, literarum
ordine breuiter strictimq: perscribemus. - S.C. Aemilianum, de fideicommissarijs libertatibus, fictum est Aemilio iunio, &Iulio Seuerocos s. Ut si quis ex his qui fideicommissam liber
talem ex quacunque caussa deberent seruo , qui mortiς tempore eiuς qui rogauit non fuerit, isq; adesse negabitur : Praetor cognoscat. Et,s in ea caussa esse uidebitur,ut si praesens esset,manumit tere cogi deberet, id ita esse pronunciet. Cumcuita esse pronuntiasset, idem iuris sit, quod esset ii ita ut ex fideicommisso manumitti debuisset, manumissus esset.Ui eum seruum,28.s.li quis, D. de
S.C. Apronianum de fide ommisiariis hereditatibus,factum est M. & L. Antoninis Imperatori
Ut omnibus ciuitatibus quae sub imperio populi Romani sunt,restitui deberet & possct s deicommissa haereditas. Sed & actiones in eas ex TrebeL. liano transserenturi quin & municipes ad eat adHmitterentur. ita tamen,ut his quibus restitueretue haereditas, auctorem eligerent,& ad agendum diad excipiendas actiones. I. Omnibus, 26. de l.seq.D.ad I rebell. S. C. Articuleianum de libertatibus seruo rum . factum est imperante Traiano , ipso&A sculeio Poeto C O s s. ann. D C C c I. I x. Vt quacunque in prouincia libertas sermo relicta testamento suerit , Praeses ei sis prouinciae ea cognostat , quamuis hines non sit eius
prouinciae. l.non tantum, SI'. 3. quinto. D. de si ii Id. libet t.
S. C. Antonianum dei hastis Muttiis in te si amoti l. Factum M. Antonio , A. PosthumiqCos s.anno NL I I i. Quod C. Inlius L. F. Pori ei sex niu imiit, in si natio in regia hallas Maritias mouitve v de ea re ita censuerunt : Vt M
Antoniuὴ Ghlles , hostiis maioribus Ioui &Marti hi euraret : tquod de ceteris diis qui
bus uide tui Leandis uti Drociarasset, satis naibendum colluerunt. si quid succiditieis opus es set, Robigus accederet. GeIl.lib.q.cap 6. S. C. Carbonianum, de flatu liberorum i Ut si cui controuersa fiat, an inter liberos sit, & impubes sit , caussa cognita perinde bonorum postes sio detur, ae si nulla de ea re controuersia esset: de iudicium in pubertatis tempus differt up. l. i.&pas. D.de Carbo. edi c.
S. C.Claudianum , de nuptiis sexagenarii. Vequi maior sexagenario minorem quinquagenaria