장음표시 사용
361쪽
eiuilis doctu appK me suisse. Sed agitabat,inquit,
hominem libertas quaedam ni inia atq; uecors: usique eo, ut D. Augusto iam principe,s Rem p. obtinente,ratum tamen pessimq; haberet, nisi quod iustum sanctumq; esse in Rom. antiquitatibus legisset. Ac deinde narrat, quid idem Labeo per uiatorem a Trib. plebis uocatus responderit , Cum
a muliere, inquit quadam Tribuni plebis adue
sum eum aditi, Gellianum ad eum misissent, ut ueniret,& mulieri responderet: iussit eum qui micsus erat, redire,& Tribuni s dicere,ius eos non habere, neque se, neque alium quenquam uocandi: cum moribus maiorum Trib. pleb. prehensione haberent,uocationem non haberent: posse igitur
eos uenire, Se prehendi se iubere, sed uocandi ab- . sentem ius non habere. Meminit idem lib. 2 o. ca. I. De eodem Suetonius in Augusto his uerbis, Antistius Labeo enatus lectione,c sim Triumuirum legeret Marcum Lepidum hostem olim eius& tunc exultantem, interrogatus ab eo, an non est sent alii digniores,suum quemq: iudicium habere respondit. Nec ideo libertas aut contumacia fraudi cuiquam fuit.
MAsv Ri vs Sabinus, Iurisconsultus,Αteio Capit ni successisse traditur a Pomponio, equestremq; in ordinem iam natu grandem ac prope quinqua genarium receptum fuisse, de publice primum de iure respondendo scripsisse. post eum enim hoc beneficiu a Ti.Caesare cepit. Huie,inquit ide, nec amplae facultates suerunt, sed plurimum a suis auditoribus sustentatus est. Citantur autem eius libri a Gellio de Macrobio multis locis. COCCE ivs Nerua Iurisconsultus Antistio Labeoni successisse traditur a Pomponio, Caesariq; Tiberio familiarissimus suisse: quod idem Tacitus .lib. I. conli rmat. Cum enim tib seripsisset, Coeceium Nervam, senatorem Consulatu functum, cui legum petitia, a Tiberio in Campaniam proseiscente deductum elle, tum libro. s. Nerva, inquit, continuus principis,omnis diuini humaniq; iuris sciens,integro statu, corpore in laeso, moriedi eonsilium cepit. Quod ut Tiberio cognitum,
adsidere, caulas requirere,addere preces, lateri postremo graue conscientiae,graue famae suae, si proximus amicorum nullis moriendi rationibus uita fugeret.aduertatus sermonem Nerva, abstinetiam ei bi coniunxit. ferebant gnari cogitationum eius quanto propius mala Reipublicς uiseret,ira se metu,dum integer,dum intentatus, honestum sin
uoluisse. Cocc E ivs Nerua Iurisconsultus, superioris filius,
traditur ab Vlpiano, Anno aetatis xv II. aut paulo
grandior publice de iure tesponsitasse. l. I. D. de postul.
C. CAssius Longinus, Iurisconsultus, Masurio Sabino successisse traditur a Pomponio, natusq; ex sulia Tuberonis quae suit neptis Ser.Sulpitii:& ideo proauum suum Ser.Sulpitium appellasse.Colatq;
fuisse eum Quartino temporibus Tiberij: sed plurimu in ciuitate auctori tatis habuisse, eouiq; donec eum Cesar ciuitate pelleret.expulsus ab eo in Sardiniam, reuocatus a vespasiano die seu obiit. Haec Pomponius.Tacitus autem libro. I 2.scribit hunc imperante Claudio Syriae praefuisse, eaque tempestate ceteris praecelluisse peritia legum. nam ilitares artes per otium ignotae, industriosque
ac ignavos pax in aequo tenet. attamen quantum sine bello dabatur, reuocare priscum m re,exercere legiones, cura prouisum, agere perinde ae si hostis ingrueret. ita dignum maiori b. is, & familia Cassia ratus, per illas quoq: gentes celebrata .
Et lib. t orationem eius commemorat, in Sena tu habitam,cum quaereretur:an tiriere ex more familiam omnem Pedanii Secundi praesecti urbis , quae sub eodem tecto fueraticum ille a seruo uno intersectius fuisset,ad suppliciu agi oporteret. qua
oratione maiorum morem retinendum imitan
duinq; disseruit. At lib. t 6. Neronem missa ad Senatum oratione remouendum a Re p. Cassiu dic
seruisse,obieeisi eq; Cassio, quod inter imaginem maiorum etiam C. Cassii effigiem coluisset, ita inscriptam: Dv Cr PARTI v M. quod idem Suetonius in Nerone scriptum reliquit, adiicitq; eundem Cassium luc luminibus orbatum fuisse. nec ita multo post, Idem Nero apnci sui t qui quasi iudices Lepidam Cassii uxorem, Syllani amitam,incestum cum fratris 5e filio , de diros sacroru ritus
facere denunciarent. tumq; Senatusconsulto Cassio exilia decernuntur, deportatusq; in insistam Sardiniam. CAss i us Longinus Iurisc. altera superiore numeratur a Pomponio, qui ex equestri ordine ad Praetura in peruenit.
PROCvLv s Iurisconsul. a Pomponio traditur Ne uae patri successisse, tantaq; auctoritate fuisse, ut cum acccptam a Labeone de Nerua quasi sectam. acerrime tueretur, qui in eam partem studiosi sedabant. Proculeiani vocitati sint. Quo tempore autem,quoq; uitae genere fuerit, non constat. citus lib. t 8. sub Olbone Proculum Praetorii praesectum nominat.Vlp.aute in I. diui. D. de iure pa-I ron. non leue iuris auctore hunc appellat. Duos
autem patrem scilicet& filium suis se, confirmari ex l.& Proculo, so. D. delega.& fid. 2. no potest. nam de patre suo Celsus, non Proculi perspicue loquitur. CA EI. Ivs Sabinus Iurisc. Cassio Longino in iuri, disciplina successisse traditur a Pomponio, plurim .mumq; Vespasiani temporibus potuisse. Cornelius autem Tacitus lib. I 7. ab Othone destinatu
ei bimestrem Consulatum cu Flauio Sabino se ibit a Calendis Maii ad Cal. Iulias. Eiusdem Gellius lib. 7. c. q. meminit, quem ait scriptu reliquis. se pileatos seruos uenum solitos ire, quorum n mine uenditor nillil praestaret. Pga Asri Iuriscons. Proculo in iuris ciuilis. dissensione
362쪽
sone Gecessisse traditur a Pomponio: p sectus . que urbis Vespasiani temporib. fuisse. Credituriscile Pegasus quo Consulatum cum Prosione gerente S C iactum est, quod uulgc, Pegas anum uocatur,ut ei qui rogatus cisci Lx reditatem restituere , perinde liceret quaitam partem retinere, at
. que ex lege Falcidia ex lcgatis retinere concedi . tur. ut I usi . lib. Inst. q. sub tit. De fidei commis. haered. testatur. De hoc illud est Iuuennalis
Pegasi fastonitae positus modo uitriciu urbi An ne aliud tunc praesecti equorum optimus, ais, Interpres legum laesit Iimus. PRiscvs Iauolenus Iurisc. Caelio Sabino in iuris ciuilii dissensione successisse traditur a Pomponio. uixit autem Adriani Se Antonini Pij temporibus. Capitolinus enim in huius uita scribit lavolemi in iure constitu edo magno huic Imperatori usui fuisse. Hunc Iulianus praeceptorem suum suis scribit in I .an apud se, s. D.de manum. uind. N in Africa & Syria cu imperio fuisse , iurisdictioneq;
exercuisse testatur. Pli.autem 2. Epist. lib.6. historiam de eo commemorat, quam propter iucunditatem adscribere est melius. Mitificae rei nonii tersuisti,ne ego quidem, sed me recens fabula e cepit. Passionus Paulus, splendidus eques Rcim - nus,& in primis eruditus,scripsi elegos: gentiliatium hoe illi .est enim municeps Propertis, atque etiam inter maiores suos Propertium numerat. lacum recitaret,ita coepit dicere, Prisce iubes Ad
dioe Iauolenus Priscus dubiae sanitatis. Interest tamen ossiciis adhibetur consiliis,atq: etiam ius cia uile publice respondet: tuo magis, quod tunc fecit & ridiculum, & notabile fuit. interim Paulo aliena deliratio aliquantum frigoris attulit. Tam solicite recitaturis prouidendum est, non solum ut sint ipsi sani,verum etiam ut sanos adhibeant. s i duo Iurisc. pater & filius , a Pomponio memoratur , Pegasanamq; sectam secuti traduntur. Spartianus autem in Adriano de altero scribit his uerbis: Cum iudicaret in consilio habuit no ami- eos suos,aut comites solum,sed Iurisconsultos ae. praecipue Iulium Ce Isum, Sabinum, Iulianu, &c. i Filium autem bis Consulem fuisse Pomponius testatur. Eius autem responsum extat in l. pater, 29. D.de legat. r. in quo patrem suum in consilio Diui Veri Cosulis qui de si dei commisso ius dicebat, Lisse testatur. Hune Iuuetium Celsum fuisse lex
proximo declarat. Pst i scvs Neratius Iurisconsultus a Pomponio, numeratur , traditurq; Pegasianam secta cum Iulio
Celso filio tenuisse, & cum eo Consulatum gessisse.Spartianus autem in Adriano de eo sic scribit, Frequens sanὰ opinio fuit Traiano id animi suis se, ut Neratium Priscum non Adrianum successorem relinqueret, multis amicis in hoc consentientibus, usq; eo ut Prisco aliquando dixerit: Comedo tibi prouincias, si quid mihi fatale contigerit. Item aliquanto post:Cum Adrianus iudicaret, in consilio tuo habuit non amicos siuos, autκomites. solum,sed Iurisconsultos,& pricipue Iulium Celsum. Neratium Priscum, aliosq; quos tamen Senatus omnis probasset. ΛBvRNivs Valens Iurisconsultus, nominatura Poponio,& Iauo leno Prisco in Iuris civilis disciplina successisse. Capitolinus aute in Antonino Pio Saluium Ualentem inter eos Iurisconsultos numerat, qui b. Antoninu Pium usum tradit. ut hue nostrum Saluium Ualentem Aburnium appellatu fuisse uerisimile sit. Abumius enim non Aburnus in Florentinis libris scriptum reperio. TuscIANvs Iuristonsultus nominatura Pomponio, & Ia uoleno Prisco in Iuris ei uilis disciplina
succcsiisse traditus. Eius tamen nusquam mentionem reperio,vereorq; ne pro T. Metiano scriptusit Tusciano. Nam T. Volusium Metiamὶ una cuValente Capitolinus in Antonino coniungit: eui Valenti Tuscianum Pomponius sociu attribuit. SALvivs Iulianus Iurisconsultos nominatura Pomponio, traditurq; Pegasianorum scctam secutus
fuisse. Hunc Didii Iuliani, qui post Pertinacem Imperium R.adeptus est,proauum fuisse, Spartianus seribit: quem adscribit bis Consulem, praefectum Vibi, S: Iurisconsultum fuisse: quod magis,
inquit, eum nobilem fecit. In Adriano uero idem scribit, Iulianum hunc semper ab eodem Imperatore in consilio adlii bitum fuisse cum res iudicaret. Eutropius autem lib.9. hunc ipsum sub eodeImperatore Adriano perpetuum edictum coposuisse scribit. quod ipsum Iustinianus confirmauit in I. 2. C. de uer . Iur. enucl. ubi Iulianum legu& edicti perpetui sublimissimum coditore appellat. Itemq: in l. n. C. de cond. indebit. ubi Saluiu Iulianum sublimissimum testem,summaeq: auctoritatis hominem,& Praetoriani edicti ordinatore fuisse seribit,di: in t .antequam,C.de usus summu duris scientiae auctorem nominat. Ipse autem in I. an apud se, . D.de inanum. uind. testatur se Iau leni auditore ac discipulii fuisse. hactenus Popo. Vo Lusius Metianus Iurisconsultus in Pandectarulibris celebratur,interq: iuris actores praecipuos numeratur. Eo consiliario Antoninum Pium, magistro Antoninum Philosophu usum esse, Iulius Capitolinus tradit. Metianum item alterum huius fortasse filium Lampridius Alexandri Imperi in consilio cum Africano, Florentino, Poponio,
MARTiANvM Iurisconsultum Lampridius inter Alexandri Imp. consiliarios numerat,& Vlpiani, Pauli, Pomponiiq; aliorumq; complurium aequalem facit. L. CER v I DI vs Scaevola Iurisconsultus, M. Antonini Philosophi consiliarius fuisse traditur a Iulio Capitolino: maximoq; usui suo Imperato si suis. se. Hunc inter principes & coryphaeos Iurisconsultorum numerat Modestinus in lib. De excusationibus.
363쪽
riani Codiris 4 i , i . prudentissimuni Iurisconsultorum omnium appellat.
AEMYLrvs Papinianus Iurisconsultus praesectus Praetorio, Septimio Seuero imperante fuisse traditura Spartiano, qui eum iuris asylum,& doctri ne legalis thesaurum, appellat. Item aliquato post Papinianum amicissimum fuisse Imperatori Seuero,& ut aliqui loquuntur, amnem etiam per secudam uxorem, memoriae traditur & huic praecipud utrumq; filium a Seuero commendatu ,eumq; cuSeuero professum, sub Scaevola & Seuero in admini litatione fisci successisse,atq: ad hoe concordia fratrum Antoninorum fouisse. egisse quin etiam ne occideretur, cisim iam de insidiis eius Bassi NuS quaereretur,atque ideo una cum his qui fautores fuerunt Getae,a militibus, non solum permit tente, sed etiam suadete A ntonino occisum. Mutiti dicunt, Bassianum occiso fratri illi mandasse, it Sin lenatu per se& apud populum,facinus dilueret illum autem respondis te, Ion tam facile parricidium excusari poste, quam fieri. Fertur etiam , Papinianum eum raptus a militibus ad Palatium .irahetatur occidendus, praediuinasse dicentem , stultissimum fore qui in suum subrogaretur loca nisi appetitam crudeliter praefecturam uenescaret. I ius discipulos Lampridius in Alexandro nil Inerat Pomponium,Alfenum, Africanum, Florentinum, Marcianum, Callistratum, Hermogenem, Venuleium, T phonium, Medianum, Celsum, Proculum, Modestinum. Assessores autem eiusdε Paulum N Ulpianu. Eundem Spartianus ab Ant. Caracalla qui fratrem interfecerat, quum ab illosa tum hoc improbaretur, neeari iussisse scribit. Papinianus, inquit, securi percussus est , Ic a mili- tilia occisus. quo facto imperator percussori dixit: Gladio te exequi oportuit meum iussum. Eius hoc epitaphium in lib. Antiquorum epigrammatum reperi, D. M. Aemilio Paulo Papiniano praesect. praetor. Iuris c. qui uixit annis xxxv l . diebus x. M. I ID. Papinianus Hostilius Eugenia Gracilix turbato ordine in senio heu parentes fecerunt
filio optaFAnii Sabini Iurisconsulti pater & filius memorantur.Filius a Lampridio Cato sui temporis appellatur, & inter Alexandri Seueri conu harios cum Vlpiano, Paulo aliisq; compluribus numeratur. Do M i Tivs Vlpianus Iurisconsultus, Phoenice Sy .riae urbe natus, quemadmodum ipse in I. r. D. decensibus restatur, consiliarius Alexandri Seueri,
di magister critati, Papiniani q: praefecit Plaetorici
astetae eum Paulo fuisse traditur a Lampridio, -
. magnoq; in honore apud suum Imperatorum, &primum doctissimorum Iurisperitorum,&principi fidelium fuisse. neq; unquam Alexandrum s lum nisi Ulpianum praesectum suum uidisse,ex as. sessore semper suo caussa iusticiae singularis. cum autem alterum adhibuit,& Ulpianum rogari iusisisse. Et aliquanto post: Vlpianum,inquit, Alexa der pro tutore habuit, primum repugnante matre , deinde gratias agente, quem saepe a militum ira obiectu purpurae summe defendit: atq; ideo summus Imperator fuit, quod cius consiliis praecipue Rein p. rexit. Itaq; idem Imperator in I. .
. C. locato, praesectum praetorio & parentem se uni appellat.& in l. .C. de contrah. stipui. rescriptum. suum sic exorditur, Secundum responsum Domietii Vlpiani praefecti annonae, Iurisconsulti, amici mei,ea quae stipulata est, &c.Xiphilinus e Dione
scribit ei ab Alexandro Imp. praefecturam Praeibrianorum datam , ceteraq: quae ad Imperii administrationem pertinent,ei permisisse. Cum autem Vlpianus multa quae non recte a Sardanapalo sacta erant emendasset, ipsum non multo pi,il a Prg itorianis, qui de nocte eum inuaserunt, interfecit ueste: quanquam in Palatium ad Imperatore eiusq; matrem confiigisset. Hunc eundem Modestinus in lib. De excuiaticinibus, praestantissimum,& cu Paulo ac Scaevola Iurisconsultum coryphaeum ac principem appellat Diocletianus autem in l. Diis uo Marco,C.de quaest.prudentissimum. Iustinianus in tallt.C.de ins .et subsi.disertissimu: in l. . g. ne autem,C de cassit oll. summi ingenii uirum.
Ivovs Paulus Iurisconsultus, consiliarius Alexadri , Seueri,& Papiniani praesecti praetorio assessor una cum Vlpiano fuisse tradituo a Lapridio: qui eundem praesectu in uel ab Heliogabalo,uel ab eodem Alexandro fuisse adscribit. Et iam de assessione sua mentionem facit in I. lecti, D.de reb. cred. in
Libros in iure ei uili tam multos scripsit, ut facit Ein eo genere superiores omnes uicerit.
uidetur. Hic enim sic scribit in l. si quis, s 2. D. de furt.Si quis asinu. Cordiano imperatore florui , ut constat ex l. s. C. ad exhiben. ubi imperatoreum non contemnendae auctoritatis Iurisconsul
Iurisconsiliorum deseriptionis
364쪽
uerti postea a simiolis quibusdam quasi pro sua editam di diuulgatam fuisse.
Arrogationis. ΑvCTOR Nr, ut in te P.Fonteius uitae necisq: potestat e habeat,ut in filio.Cice.in orat.prolDomo. Afferendi in libertatem. HvNC Rco hominem ex iure Quiritium liberali
assero caussa manu. Terentius Adelph. Plautus Poenulo,&Curcul. Donat. in Ter. uide, Libeorali caussa.
Legatus ubi ad fines eorum uenit,unde res repetuntur,capite uelato filium lanae uelamen est Avo tIv p i TE R, inquit, audite fines cuiuscunq; gentissent,nominat audiat fas . ego sum publicus nuncius po. m. tulte pieq; Iegatus uenio: uerbisq;
meis fides sit. Peragit deinde postulata,inde Ioue testem facit: S i aco iniuste, impieq; illos homines,illasq: res dedier populo Romano, mihiq: exposco, tum patriae compotem me nunquam lmas
esse. Haec,cum fines suprascandit,haec,quicunq; ei primus uir obuius suerit, haec, portam ingrediens,liaee forum ingressus, paucis uerbis carminis, concipiendique Iurisiurandi mutatis,peragit si non deduntur quos exposcit, diebus tribus &triginta tot enim solennes sunt peractis, bellum
ita indicit: Au D r ivp i TE R,& tu Iuno,Quirine, diiq; omnes coelestes,uosq; terrestres,uosq. inserni audite.Ego uos testor, populum illum, quicuque est,nominat iniustum esse, neque ius perso uere. sed de istis rebus in patria maiores natu consulem us,quo pacto ius nostrum adipiscamur. Cliis nuncius Romam ad consilendum redit,conse-stim rex his ferme uerbis patres consulebat: QvΛRVM rerum,litium, caussarum condixit Paterpatratus populi Rom.Quiritium,Patripatrato priscorum Latinorum, hominibusque priscis Latinis,quas res nec dederunt,nec soluerunt,nec fecerunt,qua res dari,scti,solui oportuit:dic inquit et,quem primum sententiam rogabat quid censes tum ille: Pψsto pioque duello quaerendas censeo,itaque consentio,coniciscoque. Inde ordine alii rogabantur. quandoque pars maior eorum qui aderant, in eandem sententiam ibat, bellum erat consensu fieri solitum: ut secialis hastam ferratam, aut sanguineam praeustam ad fines eorum ferret, & non minus tribus puberibus praesentib. diceret,Qvo o PopvLI priscorum Latinorum,hominesque prisci Latini aduersus populum R.Quiritium fecerunt, deliquerunt, quod populus R. Quiritium bellum cum priscis Latinis iussit esse senatusque populi R. Quiritium censuit, consen sit,consciuit,ut bellum cum priscis Latinis fieret: ob eam rem ego,populusque Ro. populis prisc rum Latinoru,hominibusque priscis Latini s bellum indico,facioque. Id ubi dixisset, hasta in sine, eorum emittebat. Ex Livii lib. i. . Belli indicendi. QuoD PopvLvs Hermundulus, hominesque populi Hermunduli,aduersus populum R.bellum facere.deliquereque:quodque populus R. cum populo Hermundulo,hominibusque Hermundulis bellum iussit: ob eam rem ego, populusque R manus populo Hermundulo,hominibusque Hermundulis bellum indico, facioque . Ex Gellii lib. I 6. capite A.
QvΑNDocvNQvE hostis alienigena terrae Italiae bellum intulisset, eum pelli Italia uincique posse si mater Idaea Pessinunte Romam aduecia esset. EY Livii lib. 29. Carminis in ducendis nuptis. O HYM E N Hymenaee Hymen , Hymen d Hymenaee. Hymen d Hymenaee, Hymen ades, o Hymenaee. Catullus duobus locis, Servius Aeneid. I.Plautus in Cisna. Cautionis de dolo malo. UTI NE propter te fidemve tuam captus, fraudatusve sim.Cic.lib.de of sc. s. Cessionis in iure. In iure cessio fit hoc modo. Apud Masistratum populi Romani,vel apud Praetorem,uel apud Praestadem prouinciae, is cui res in iure ceditur, rem te
de postea quam hic uendicauerit,Praetor interrogat eum qui cedit,in contra uindicet: quo negante aut tacente,tunc ei qui uendi cauerit eum addicit. idq; Legis actio uocabatur. Boetius in Top.
Cinguli a Traiano Imp.praesecto
ACCIPITO hunc ensem, ut squidem rectὰ, atque E Repub. imparauero, pro me: sin secus,
in me utaris . , Coemptionis in matrimonio.
Vir in coemptione sic stipulabatur: Ui s v E M vLt DR mihi materfamilias esse illa respondebat. UOLO. item mulier interrogabat, Vi s NE vi R mihi paterfamilias esseZ ille respondebat, VOLO. itaque inulier uiri conueniebat in manum: & uocabantur hae nuptiae per coemptionem. Haec Boetius in Topic.ex vlp.Inst. Coemptionis. VB et Tu Caius,& ego Caia. Plui. in Proble. & Cie. pro Muraen.
S r uvis uestrum suos inuisere uult, commeatu dor primo uere adsitis,edico. Liu.lib. so. Conlucandi luci. Lueum conlucare Romano more se oportet. Pomeo piaculo facito.Sic uerba concipito:S i ta vs,
si dea es,cuius illud sacrum est uti tibi ius set poreo piaculo facere, illiusce sacri coercendi ergo. Harumque rerum ergo, siue ego, siue quis iussu a
365쪽
meo sere it, uti id recte factum siet. Eius rei e go te hoc porco piaculo immolando bonas preces praecor,uti ses uolans propitius mihi,domo, semiliaeq; meae, liberisq; mcis. Harumc rerum ergἰ, macte hoc porco piaculo immolando esto. Ex Catone De re rust c. I 9. Contestandae litis. CONT ν sT AR i litem dicuntur duo aut plures aduersarii: quod ordinato iudicio utraq; pars dicere solet,TEs T s hsTOT n Festus lib.3. Cretionis in haereditatibus. Cretici cst certorum dierum spacium, quod datur instituto haeredi ad deliberandum, utrum expediat
ei adire haereditatem,neen diuelui,TITI vs HAKRΕs esto,ceruitoque in diebus centum proximis, quibus scieris, poterisq;: nisi ita creueris,exbae res esto. Cernere,est uerba cretionis dicere, ad hunc modum CVM ME Maevius haeredem instituerit eam haereditatem adeo, cernos. Ex Vlpiani Instit. cap. 22.
Decreti Trib.H. Quo D P. Scipio Atticanus postulauit pro Scipione Malleo fratre tam contra leges, contraq; morem maiorum Trib. pleis. hominibus acciti x per uim inauspicato seruetiam de eo tulerit,multamq; nullo exeruplo irrogauerit, praedesq; eu otaeain rem dare cogat:aut si non det, in uincula duci iubeat: ut eiur, a collegae ui prohibeamus, &quod contra collega postulauit, ne sibi intercedamus, quo minus suapte potestate uti liceat: de ea re nostrum semeruia omnium data est:Si L. Cornelius Scipio Asiaticus ollegae arbitratu praedes dabit collegae, ne eum ii, uincula ducat i mercedemus: h eius arbitratu praedes non dabit, quominus collega sita potestate utat , non intercedemus . Item:
CvM L. CORNELtvs Scipio Asiaticus triumphas hostium duces in carcerem coniectauerit, alienuuidetur esse a dignitate Reipubcin cum locum imperatorem Pop. R duci, in quem locum ab eo coiecti sunt duces hostium. Itaq; l ..Cornelium Scipione Asiaticum a collegae ui probibeo. Ex Geli
Dedicationis spoliorum I templi,qui Romulus Sabinorum rege interiecto est usus. Ivpi TER Feretri, inquit, haec tibi uictor Romulus rex regia arma fero , templumque iis regionibus quas modo animo metatus sum, dedico, sedem
opimis spoliis, quae , regibus ducibusque ii situ in caelis, ine auctorem sequentes posteri se rent. Ex Livii lib. t. Dedicati signi a T.Quintio. Ivpi TER , atque diui omnes hoc dederunt, ut T. Quintius dictator oppida nouem caperet. Ex Li
Deditionis a secialibus. Qv ANDOQVI D EM Eice homincs,iruussu populi R. Quiritium foedus ictum iri spoponderunt, atque
ob eam rem noxam nocuerunt: ob eam rem,quo
populus R. scelere impio sit solutus,hosce homines uobis dedo. Ex Livii lib.9.
Deditionis. Rex interrogauit: Es Tis ML vos legati oratores trmissi a populo Collatino, ut uos populum Collatinum dederetisriumus. Est ne populus Collatinus in sua potestate λEst. Deditisne uos populum Collati mam,urbem,agros,aquam,terminos,delubra, utensilia diuina humanaq; Omnia in mea populique Romani ditionemΘDedimus. At ego recipio. Ex Livii lib. I. Deferendi nominis. Cum in ius uetum est et dicebat,accusator apud Prae
tacui siet,lis ei aestimabatur,ut uicto.si negabatur; petebatur a magistratu dies inquirendorum eius criminum,&institvcbatur accusatio.Asconius in
Deserendi nominis. CovsvL de dies. apud illum Praetorem uel Proco-sulein L. Titius professus est, se Maeuiam lege Iulia de adulteriis ream deserre, quod dicat eam eum C. Seio in ciuitate illa,domo illius,mense illo, Consulibus illis .adulterium commissse. Paulus I.3.D.de accusat. Devotionis urbium & exercituum. Dis PATER, siue Ioui inanes, siue quo alio nomine fas est nominare, ut omnes illam Vrbem Cariat laginem, exercitumq; quem ego me sentio dicere iuga formidine,terrore compleatis, quiq; aduersus legiones,excrcitumq: nostru arma telaque seret,uti uos eos exercitus,eos hostes,eosque ii
mines, urbes,agrosque eorum in qui in his locis , regionibus': ,agris,urbibusq; liabitant, bduc Mislumine supero princeps: exercitumi hostium, urbes agrosq; eorum,quos me sentio diceret: Vtiuos eas urbes,agrosque,capita, aetatesque eorum
deuotas,consecratasq; habriatis, illis legibu qui bus quandoque sunt maxime hostes devoti, eosque ego , urcarios pro me fide magistratuquemco,& pro PO.R.exercitib.legionibusq: nostris do,deuoueonit me,meamq; fidem, imperiumq;, legiones, exercitumq: nostrum, qui in his rebus gerundi s sunt,bene saluos sinatis elle. Si haec ita faxitis,ut ego sciam, sentiam, intelliga: Tune quisquis uotum hoc faxit, ubi faxit, reae factum est, ovibus atris tribus, Tellus mater,inq; l upiter o, testor. Macrobii lib. y.c.9. Devotionis qua Dccius est usus. I rus, IvPITER, Mars pater,Quirine, Bellona, Lareς,diui Novensiles,di; Indigetes,diui,quom est, potestas nostrorum, hostiumq;,daiq; Manes, uos precor,ueneror, ueniam peto, seroq; , uti populo
366쪽
Quiritium, exercitu,legionibus, auxilijs populi R. Quiritiu , legiones, auxiliaque hostiu mecum dijs Manib.Tel juriq: de noueo. Ex Liuij lib. 8. Dimittendae concionis a Trib.pl.
Liuius lib. 2. Dimittendi laneris. Corona populi tandiu stabat , respondens stetibus praeficς, id est, principi planctuum, quandiu consumpto cadauere,& collectis cineribus, diceretur nouissimum uerbum i LiCET r quod ire licet significat. unde est, Dixitque nouissima uer ba . Servius in lib. Aeneid.6. Dimittendi iudicii. ACTvM EST, ILiCET . Donatus in Phormion. Sic iudices de consilio dimittebantur , suprema dicta,cum praeco pronunciasset, AC TvM EST, ILic ET: id est, Ire licet. Dimittendi iudicij. Moris fuit ueterum, eum satis uisum esset fluxisse
uerborum,hanc sibi necessitatem finiendae orationis imponere, ut dicerent ad ultimum, D Ixt. quod etiam ab utraque parte oratione consum pta,ut in consilium dimitterentur, Praetor sol ret pronunciare. DIxΕRvNT. Asconius in M.
Verrinam. Ciee.tamen Verrim iii I. Preco, i quit, dixisse pronunciat. Dimittendi Senatus. NIHIL Vos MORAM vR P. C.Iul. Capitol. in Λnt.PEiloloph. Dimittendorum manium. Dicebatur vΑLE , post tumuli peracta solennia. Servius Aeneid. S. Idem in lib. I. Mortuis etiam
dicitur. ut,Salve maxime Palla,Aeternumque Eale. Item in eod. - mramque si ulcro. Condimus, mina supremum uoce cimus.
hoe est, inquit Seruius, Dicimus more selenni,
Diuortis. TvAs REs tibi hibeto.Tuas res tibi agito. Exl. I. D. de diuortiis. Duumvirorum qui de perduellione iudicent faciendorum. Duvrivia I perduellionem iudicenti si a Duum uiris prouocarit, prouocatione ccrtato: si uincent, caput obnubito: infelici arbori reste. spendito, uerberato uel intra pomoerium, uel extra pom
rium. Ex Livii lib. i. EDicTi aedilitii, uide in l. r. &l. I 8. D. de aedit. edict.& apud Celi lib.q.cap. 2. Edicti Censorum de eoercendis Rhetoribus. RENvruci ATvM est nobis esse homines, qui nouit genus disciplim instituerunt, ad quos iuuentus in Iudum conueniat: eos sibi nomen imposuisse Latinos rhetoras abi homines adulescentos dies totos desidere . Maiores nostri qui liberos suos discere,&quos in ludos liare uellet, instituersit.
Haec noua,quae prster consuetudincinc more maiorum fiunt,neque placent, neq; recta uidentur.
Quapropter & ijs qui eos ludos habent, & ijs qui
eo uenire consueuerunt,uisum est faciundum, ut ostenderemus nostram sententiam,nobis non placere. Ex Gellii lib. t s.cap. 1 I. Edicti Praetorii exepta passim in Pandectis extant. Emancipationis. Est aute emacipatio, imaginaria quaeda uenditio, qsipium ius propritu Romanoru eli. Eaq; res ita agitur,adhibitis no minus quam quinq; testibus, ciuib. Romanis, puberib. N praeterea alio eiusdem conditionis,qui libram aeneam teneat, qui appel- Iatur Libri pens.la qui mancipium accipit, aes te. nens ita dicit: uvNc ego hominem ex iure Quiritum meum esse aio. Isque mihi emptus est hoea re aeneaque libra. Deinde aere percutit libram, idque aes dat ei,a quo mancipium accipit, quasi precii loco.Ex Caii lib.Instit. i. Euocationis deorum. SI Deus,si dea es, cui populus,ciuitasque Carthaginiensis est in tutela, teque maxime ille, qui urbis huius,populique tutelam reccpisti, precor,uendi Torque, ueniamq; a uobis peto,ut uos populum ciuitatemqne Carthaginiensium deseratis: loea te-pla,sacra,urbemque eorum relinquatis, absque his abeatis:eique populo,ciuitatiq; metu, formidinem, obliuionem iniiciatis: proditiq: Romam ad .me,meosq; ueniatis. nostraq; uobis loca,tem pia, acra, urbs acceptior , probatiorq; sit, mihi quoque,populoque Ro. militibusque meis praepositi sitis, ut sciamus intelligamusque. si ita feceritis,noueo uobi s templa,ludosq; facturum. Ex Macrobii lib. s. p.9. Exceptionis.
Ex TRAQvAM si quid ita factum sit, uti lege seri licuit.l. I.6. Labeo, D.denu. Ex TRA Qv1M in reueapitis praeiudicium fiat lib. 2.De inuent. S I nonui, non clam,non precario seceris. Ut uitem, D. quod vi aut . S I in ea re nihil dolo malo actoris factum est. l. 2 .D.de dol.excep. S i in ea re qua de agit ut praeiudicium haereditati non siat. l. i. D. fam. ercisc.Sr in ea re nihil metus caussa factum est.l. q. g. ult. De doli excepi. SI non uoluntate creditoris fundus ueniit .l.sicut,D.'uib. mod.pig.S rnon mihi mandatum sit, ut a .sebitoribus peterem. l.itaque, q8.D.de procre. act. Exercitus educendi. SI esset tumultus, qui fuerat ducturiis exercitum, ibat ad Capitoliu:& exinde prosercs duo uexilla, unia roseu,quo pedites euocabat, alterum ceruleu,quo equites,dicebat:Qui uult saluam Rempub.me sequatur.Seruius in lib. Aeneid.vi ii.
Fidei libendi. CENTYM QvAv mihi Caius debet, eade mihi dare spodes podeo.Stichu aut decem fide tua rubespiubeo . Quantam pecuniam credidero, fide tua
367쪽
esse iubesZiubeo.Mille modios tritici fide tua esse iubesAubeo. Si reus quadraginta non soluerit,si. de tua esse iubes 8 iubeo. Ex trach. De fi deiu ll. in Pandectis. piduciae. VT INTER bonos bene agier oportet,& sine fraudatione. Cicero de ossic .s . de Epist. lim. 7 .epili. 2 . Foederis peragendi. FECIALIs regem Tullum ita rogauit, Iubesne me rex cum patrepatrato populi Albani foedus tertia repIubente rege, Sagmina, inquit, te rex posco. Rex ait: Pura tollito. Fecialis ex arce graminis herbam puram attulit: postea regem ita rogauit: Rex, facis ne me regium nuncium populi Romani Quiritium 3Vasa comitesq; meos pRex respondit: Quod sine fraude mea, populiq: Romani Qui ritum fiat, facio. Dein Feci lis patrempatratum facit,qui legibus federis recitatis, Avo I , inquit, Iupiter, audi paterpatrate po puli Albani, audi tu populus Albanus: ut illa palam prima postrema ex illis tabulis cera ue recitata sunt sine dolo malo, utique ea hic hodierectissime uellecta sunt, illis Iesibus populus Romanus prior non deficiet. si prior desecerit, publico consilio, dolo malo,tum me Dies iter populum R. sic serito, ut ego hunc porcum hodie seriam: tantoq; magis serito, quanto magis potes pollesq;. Quod ubi dixit, porcum saxo silice per cussit. Ex I iuii lib. i. Foederis eum Antiocho rege. AMICI Ti A RE Gl Antiocho cum populo Romano his legibus de conditionibus esto. Nequem exercitum qui cum populo Romano so-c iasq; bestu gesturus erit, Rex per fines regni sui eorumve qui sub clitione cius erunt, transire snito neu comeatuineu qua alia ope iuuato.ide R
mani sociiq; Antiocho, &ijs qui sub imperio eius erunt, praestent. Belli gerendi ius Antiocho ne esto,cum iis qui insulas colunt, neve in Europam transeundi.Excedito urbibusiastris,uicis,castellis eis Taurinum montem usq; ad Tanaim amnem, di a ualle Tauri atque ad iuga qua in Lycaoniam vergit,ne qua arma efferto ex iis oppiais, agris, eastelliri: quibus excedat siqua extulit,quae quoque oportebit, recte restitui to. ne militem, neu quem alium ex regno Eumenis recipito. Si qui earum urbium ciues quae regno abscedunt, cum rege Antiochoantraq; fines eius regni sunt, Apameam omnes ante diem certam redeant. Qui ex
regno Antiochi apud Romanos sociosque sunt, ijs ius abeundi manendiq; esto. Seruos, seu se gitiuos, seu Milo captos, seu qui liber captus aut transfuga erit, reddito Romanis sociisq;.Elephatos tradito cies, neq; alios parato. Tradito de naves logas, armametaq; earum: neve plurcsquam decu naues actuarias, nulla quaru plus qua x xx
remis agaturui abcto. ve monere ex belli caussa, quod ipse illatum s erit: neve nauigato eitra Cabcandru,neve Sarpedone,promontoria: extra quasi qua nauis pecunia,stipendium,aut legatos, aut oblides portabit. Milites mercede eoducendi ex iis petibus,quae sub ditione populi Romani sunt, Antiocho regi ius ne esto:ne uolutarios quide recipiedi. Rhodiorum sociorumve quae aedes edificiaq; intra fines regni Antiochi sunt,quo iure ante bellum fuerunt, eo Rhodioru socioru vesu to. Si quae pecuniae debentur eam exastio esto.Stquid ablatu est,id conquirendi,cognoscendi, repete diq: ius ite esto. Si quas urbes, quas tradi o- eortet, ii tenet,quibus Antiochus dedit,ex iis presidia deducitonitiq; recte tradantur,curato. Argeti probi Attica taleia xi I .millia dato intra x II- annos risionibus ae uirutalentu ne mimas pondo Lx xx. Romanis psiderib.pendat.& tritici ox L. millia modium. Eumeni regi talenta CCCLantra quinquenniu dato: 3c pro frumeto,quod aestim
tione fiat,talcia c x x v Ir .Obsides Rom.x x. dato,& trienio mutato, neve minores octonum denum annoru, neu maiores quinu quadragenu. Si
qui sociorii populi Romani ultro bellu inferent. Antiocho,uim ui arcendi ius esto: dum ne quam urbem aut belli iure teneat, aut in amicitiam aecipiat. contrauersias inter se iure ae iudicio diseepleto ut si utrisq; placepit,bello.Ex Liuia lib. 38-Haeredis inllituendi. Hae res institui recte potest his uerbis Tt Ttus haeres,Titius haeres sit, Titium haeredem esse iubeo. Illa autem institutio,Haeredem instituo, Haerede facio, plarisq; improbata est. Ex Vlp. Inst.cap.: I. Haeredis instituendi ae substituendi. Haeredes scripti sunt, uelut, TITtus haeres esto, cernitoq; in diebus proximis centum,quibus scieris poterisq;: nisi ita creueris, exhaeres csto: tunc Maevius haeres esto, cernitoq; in diebus, & resi-qua.Similiter de deinceps substitui potet LEa via piani Inst.cap. 22. Indicendi eompitalia. Dis NONI PosT Cal.Ian. Qui titit, .compitalia erunt. Ex Macrobi, lib. I .cap. q.& Gelluri . Io.
Inlicii uocandῖ. Quoni Eo Num , fortunatum felixq; salutareq; si et populo R. Quiritium, reiq; publicae populi Ro. Quiritium, mihiq: collegaeq; meo, fidei, magi
stratuiq; nostro: omnes Quirites, pedites,arma tori riuatosq;, curatores omni u tribuum,si quis pro se, siue pro altero dari rationem uolet, u ora in licium huc ad ine.Ex Varr.lib.De ling. I . ta uius lib.qO.
I ntercessionis Tribunitiae. VATO Liuius lib.6. Interdicti de bonis prodigi.
QvANDO TU BONA PATERNA auitaq; nequitia tua disperdis, liberosq; tuos ad egestate perducis, ob ea re tibi ea re commercio quae interdico. Ex Paulis
368쪽
Paul .sent. lib. I. tit. s.Loeum autem se correxiamus,cum antea legeretur , HAai TA QvAE.
Nostrae eorrectionis testes sunt ante biennium clarissimi uiri Bonifacius Amerbachius, Paulus Manutius: ad quos de communibus studiis, ut fit,scribens, ea de re mentionem inieci. Interfuit etiam correctioni Iacobus Catonius,adolescens eruditiss.& mihi amicissimus. Pbst eadem Iuri seonsulto doctissimo Iac.Cuiacio in mentem v nit.hoc tamen testari nunc operaeprectu putaui. Aliorum Interdictorum Praetoris,exepta in Pan declis obuia sunt omnib. lib. Pandect. xLI Il. Interrogationis,qua Cc orcs in soleni Iureiurando de uxoribus utebantur. ETiTv xx ANIMI Tv I SENT ENT I A uxo
rem habes λ Ex Gellii libro . cap.ro. & libro
L. O clT Avivs Ivo Ex ns To. si apparet fundum Capenatem quo de agitur ex iure Quiritium, P.Seruilii esse, neque is fundus resti
Iudicii recuperatorii. SI PATERET EAM IE ET sv A Veneris esse dixisse.Cicero in Diuinat.Si pateret iusera eiusmo di fundi esse plura,quam colonus esset prosessus, tum Xeno damnaretur.Si pateret aduersus edictu fecisse. Ex Verrina I. Si pateret HAE 3 II .dari oportere. Ex Urat. pro Roscio . Si apparet eum dare oportere.Ex s.sic laque, De actionib. ι
QDANDO U 1 DEM TU M. Manli neque impe iii
consulare, neque maiestatem patriam ueritus,aduersus edictum nostrum, extra ordinem in hostε
pugnasti, de quantum in te fuit , disciplinam mulitarem , qua stetit ad hane diem Romana res , soluisti: meq; in eam necessitatein adduxisti , ut aut Reipub.mihi, aut mei,meorumque obliuiscedum sit: nos potius nostro delicio plectemur, quam Resp.tato suo damno nostra peccata luat. triste exemplum, sed in posterum salubre iuuentuti erimus. me quidem cum ingenita caritas liberum, tum specimen istud uirtutis, deceptum uana imagine decoris,in te mouet: sed cum aut morte tua sancienda sint Consulum imperia, aut impunitate inperpetuum abrogadamec te quide, siquid in te nostri sanguinis est reculare ees eam, quin disciplinam militarem,culpa tua prolapsam, poena restituas. l. lictor,de liga ad palunt.Ex Lim libro 3. Iudiciorum bonae fidei. Qv AN TvM xx BONA fide illum dare sacere oportet. Cicero Ois.lib. I t .in Topic. Iusiurandi. Maiorum diligentia haec fuit. Primum iurare Ex
ANIMI v I IENTENTIA , quenq; uoluerunt: deinde ita teneri si serrNs νALLERET Iquod inscitia multa uersaretur in vita. Cicero lib. Acade. I i. Idem lib. De Off. iii. Non enim falsum iurare, peierare est: sed quod Ex ANIMI Tv I SENTENTIA iuraueris, sicut uerbis concipitur more nostro, id non facere,periurium est. Liuius lib. 3 2.Ex animi mei sententia iuro, ut ego Rep. non de sera, neque alium eluem deserere patiar:
Ide lib. s . Ex tui animi fetetia ex edicto C. Clau- dii,T. Sempronii Censorum inprouincia Maces doma redibis, qci sine dolo malo tacere poteris Iusiurandi a P. scipione concepti.
Ex MEI ANIMI sENTENTl A iuro,ut ego Rep. non deseram, neque alium ciuem Romanum de serere patiar. si si iens fallo,tum me Iupiter Opi. Max.domum, familiam, remque meam pessimo Ieto afficias. Ex Livii lib. 22.
Iurisiurandi,a L. Bruto ob Lucretiam praestiti. PER HvNC castissimum ante regiam iniuriam sanguinem iuro,uosque dii testes facio, me L. Tarquinium Superbum cum scelerata coniuge & om Ini liberoru ltirpe,serro, igni, quacunq; dehinc ui possim,exacturum:nec illos, nee alium quEquam regnare Romae paliurum. Ex Liui j lib. I. Iurisiurandi per Iouem lapidem. SI s CI EMspALLo, tu me diespiter salua urbe, arceque bonis eiiciat,ut ego hue lapide.Festus li. I o. Plaut.Aulu.Cicero. Epist. famil.7. Plutarchus in Sylla. Polybius autem lib. Hist. s.re sic explicat.
Iurisiurandi militaris. IM MAGIsTRAT v C.Laelii, C. F. Cos L. Cornelii P.F.Co in exercitu, decemque millia passuum, propὸ,surtum non facies dolo malo, liis, neque cum pluribus, pluris nummi argentei in dies singulos. Extra hastam,hastile, ligna , pabulum,utrem,sollem, siculam .si quid ibi inueneri, sustulerisve, quod tuum non erit, quod pluris nummi xrgentei erit:uti tu,ad C Laelium, C. F. Cos .L.ve Cornelium P. F. Cos. siue ad quem eorum iusso fit, proferas, aut profitebere in triduo pixumo, quicquid inueneris sustulerisve dolo malo, aut domino suo, cuium id censebis esse, reddes, uti quod rediὶ factum est e uoles. Deinde ita concipiebatur iusiurandum , ut adessent , his additis ex certionibus , nisi harunce aliquaeaussa erit : tunus familiare r feriae vindemia Ies:calendaeque quae non eius rei causa in eum diem 'tollatae sint , quo is eo die minus ibi 'esset .moibus sonticus, auspiciumve . quod sune piaculo praeterire non liceat , sacrificiumve
369쪽
anniue saritura, quod recte fieri non posset, nisi ipsius eo die ibi iit,ius hostisve status, condictusve dies cum hoste r sit cui corum harunce quae caussierit, cum se poliridie quam per eas caussas licebit eo dic uenturum, aditurumq; eum, qui eum pagum, uicum, oppidumve delegerit. Ex Gell.lib. 6. Legis serendae. Vs Liras iubeatis Quirites, dcc. Ex Cic.oratapro
Qui cu NQψρ post Eanc legem . Ex oratione proeseosthumo, de i t D.ad leg. Falcid. CoΜsvL uel Praetor,uel qui populum rogarat Poepulum iure rogauit,populusq; iure sciuit Si QVri, iusta fuit rogari,eius ea lege nihil stropatum. Ex Philip. I. Valerio Probo,Festo Pomp. Orat.pro domo pro Caecinadib. Epist. ad Att. i. SI Qvita contra alias leges ergo latum sit, ei qui hac lege rosissit, impune est Cie lib. I. ad Att.
pulo in comitiis legum duae tabellae darentur, quarum ita altςra V. Ria in altera A. scriptam erat.pateti ex Cic.li Deleg. 2.Epist.ad Att. i. Liuio,de aliis.
Legis sanciendae ἀNa νεα saturam abrogari, derogaerive ius esto.
Iussit mandatuque legis militaris ,
P R. Cox. IMP. TRI B. Miles, Tiro, Commilito alamate , quisquis e mani larieve Centurio,/turis maVe Lesionarie hic sinito, uexillum sinito , a ma deponito,nec citra hunc amne Rubicone s gna ductum exercitum, commeatumque traducito.Si quis huiusce iussionis ergo aduersus praecepta ierit feceritve, diudicatus esto hostis. P.R.ac si contra patriam arma tulerita ei alesque E sacris penetrali bosportauerit.S. P. t. ι . .
SArectio plebisciti, S.ve Contuli, , Vltra hos fines arma ac signa proserre Ii at nemini. Ex epi
Legati per testamentum. Legamus quatuor inodis:Per uindicationem,per damnationem, linendi modo, Per praeceptionem. Per uindicationein iis uerbis legamus : Do , lego, capito, sumito, irae habeto. Per damnationem his uerbis : HA E RE s meus damnas esto dare,dato facito diaeredem meum dare iubeo. Sineadi modo ita: HA E R E s meus damnas esto sinere,
Lucium Titium sumere illam rem, sibique habere. Per praeceptionem sic: LvC I vs. I itius illam rem praecipito. Ex Ulpiani Instit cap. 24. Literarum ab Impp.ad Mnatum incolumi exercita
Si vos, & liberi uestri ualetis, bene est rego de mercitus valemus. Dio Casi.in Adriano, & Cic. iaepissipersaepetadiiq. complur . I ii strandi agri. M 'Rs PATER te precor, qussoq; uti sies uolens propitius mihi,domo, familiaeq; nostre, quoius
rei erso agrum, terram,fundumq; meum suovi- taurilia circvagi iussi.uti tu morbos uisos, imitsosq;,uiduertate, itastitudinemq;, calamitates, inteperiasque prohibestis defendax , averrunces'; utiq; tu fruges,fruineta,uineta,uirgultaq; grandire,beneq; euenire sinas pastores,pecuaq; salua seruassis,duisq; bonam filutem ualetudinemq; mihi,domo,familiaeq; nolitrae. Harunce rerum ergo,
sundi,terrae agriq; mei lustrandi,tust: i': faciendi ergo sicuti di i macte hisce nouitaurilibus lacte tibus immcitandis esto. Mars pater eiusdem rei ergo,macte hisce suauitauri lib. lactenti b.esto. itecultro facito struem. de fertum uti adsiet. Inde obmoueto.Vbi porcum immolabis. agnum uitulu-que,sc oportet. Eiusq; rei ergo macte hisce se
uitaurilib. immolandis esto nominare iactat Martem,taeque agnum,uitulumq;.Si minus in Omnes
litabit,sic uerba concipito: M ARs pater, si quid tibi in illisce suovi taurilib.lactent ib. neque satisfactum est, te hisice suciuitauri lib. piaculo. Si uno, duobusq; dubitauerit , sic uerba concipito:Mars pater,q 1 tibi illuc porco,neq; fatisfactum est, te hac porco piaculo. Ex Catone De re ruit ca. 4 I.
Vide Nexus faciendi. formulam Manumittendi seriti Manumitti seruus dicebatur,cum dominus aut caput eius serui. aut aliud membrum teneni dicebat, H vNC hominem liberum esse uolo: de emi tebat eum e manu. M Festi lib. ii, lMatrimonii testificandria Cos. AvG. Pub.Claud. aae caer. Atitoninam Volumniam uirginςm,uplent uspi.e parent. suifcoemit,e- Il I . fac.indo dux.id est i Consule Augi
lumniam uirginem uolentem auspicMo,M paren tib suis coeniit,3c quatuor ficibus indoitu induxit. Ex lapide Palatiin . . In si ι .a .r i . Multae iudicio. mi lina M. TERENTIO, quando citatus neque respondit, neque excusatus est,ego ei unam ovem multam dico Ccd.lib. I I .cap. l.
Nexus faciendi. Mancipatio est imaginaria quaedam uenditio ia quae sic agitur.adhibitis non minus quam quisque testib. ciuib. R. puberib. de praeterea alio eiusdem conditionis, qui libram aeneam tenebat, qui appellabatur Libri pens. is qui . mancipium accipit aes tenendi ita dicit: HvNC e3o homine ui ex iure Quiritium meum esse aio,isq; utilii emptus ethhoc aere, aenem; libra. Deinde aere percutit libra. id': aes dat ei a quo mancipium accipit, quasi precii loco. Boetius in Topic.ex li. i .Insti. Caii. Σ: Ominis nuptialis . . illi TALAs Io. Liuius lib.r. unam longe ante alias
370쪽
specte infignem a globo TaIasi cuiusdam rapta. ferunt:multisque sciscitantibus, cuinam eam inr- .rent, identidem, nequis uiolaret , TALASI serri clamitatum:inde nuptialem hanc uocem sactam. Idem Seruius in lib. Aeneid. I.
ΜANE , aquam Albanam caue lacu contineri, caue in mare manare suo flumine sinas. emissam Per agros rigabis, dissipatamque riuis extingues. tum tu insiste audax hostium muris,memor, qua Per tot annos obsides Urbem, ex ea tibi his quae nunc panduntur,sactis uictoriam datam. bello . secto donum amplum uictor ad mea templa portato. sacraque patria, uorum omissa cura est, in- ,staurata,ut assolet, facito. Ex Liuij lib. s .
TvM , Si faxitis Romani, uestrae res meliores seliciorem; erui: magis ex sentetia Respub.uestra uobis Reedet: uictoriaq; duelli,po. 1 o.erit. Pythici Apollini, Repu. uestra bene gesta seruataq; lucris - . meritis donum mittit ore:deq; praeda, nubiis, spoliisq; honorem habetote.Ex Livii lib. 2 3. Pactionis ob pacem cum Aetolis. iIMPERIUM maiestatemque populi R.gens Aetolorum eonseruato sine dolo malo. ne quem exercitum, qui aduersus socios amicosque eorum duee. tur,per fines suos transire finito, neve ulla opelauato.hostes eosdem habeto,quos populus R. a maq; in eos serto, belluq; pariter gerito.perfugas fugitiuos, captiuosq; reddito Romanis sociisq: praeterquam si qui capti, cum domos redissent, iterum capti suntraut si qui eo tempore ex iis capti sunt,qui tum hostes erant Romanis, cum in- ter praesidia Romana Aetoli essent . aliorum qui comparebunt, intra dies centum Corcyraeorum magistratibus sine dolo malo tradantur. qui non comparebunt, quado quisque eorum primum in
. uentus suerit, reddatur. Obsdes x L. arbitratu Consulis Romanis dato, ne minores X II. annorum,neu maiores xL.Obses ne esto Praetor, praefectius equitum,scriba publicus, neu quis qui ant Eobses fuerit apud Romanos.Cephallemaextra pacis leges esto.Ex Livii lib. 3 8.
Precationis ob bellum Macedonicum. Qv AH rem Senatus populusq, R.de Rep. deq; ineundo novo bello in animo haberet, ea res uti populo Ro. loeiisq; ac nomini Latino bene ae feliciter eueniret:secundum rem diuinam, precatione.
que,ut de Rep.deq; prouinciis senatum consilerent. Ex Livii lib. I r . Precationi s P. Scipionis. Divi Diuaq;,inquit, qui maria terrasq; colitis, uos precor qussoq; quae in meo imperio gesta sunt,gerutur, postq; geretur:ea mihi,populo plebiq; Romans,sociis nominiq; Latino, qui populi
Romani,quiq; meam secta, imperiit , auspiciuique terra,mari,amnibusq; sequuntur, bene uertundo aeque uos omnia bene iuuetis, bonis auctib. auxi
stis: aluos ineolumesq; uictis perduellibus uicto 'res spo his decoratos,triumphantesq; mecum domos reduces statis:inimicorum hostiumq; ulci-
scedoru eopia faxitis:quaeq; populus Carthaginie. ss in ciuitatem nostrain facere molitus est, ea ut
mihi populoq; Romano in ciuitatem Carthagi niensium detis. Ex Livii lib. ι9. Precationis qua in principio Pompae Romani I
peratores triumphantes, in Vaticano utebantur.
Di, N v Tu, & imperio quorum nata & aucta est res mana,eandem placati, propitiatiq; seruate. In fine uerd in Capitolium ascendente haec. GRATIAs tibi Iupiter optume maxume, tibique Iunoni reginae,& eeteris huius custodibus , halas latoribusq; Arcis Di lubens laetusq; ago, re Ro- . inam in hane diem de horam per manus, quod uo-luistis, meas seruata, bene gestaq;:eandem & seruate,ut facitis, uete,protegite propitiati, supplex
oro. Ex Macrob. Saturn.lib. I.
Precationis Hersiliae. NERiA Martis, te obsecro pace dare, ut liceat nuptiis propriis & prosperis uti. quod de tui coniu-. gis concilio contigit,utinos itidem . integras r perent,unde liberos sibi & suis posteris patria patrarent. Ex Cellii lib. I s . cap. 2 1. Precarionis Consularis, in Comit. sule renunciando.
Quom bonu,faustu, felix fortunatumq; sit, mihi magistratuiq; meo, populo plebiq; Romanae L.
Licinium Cos.renuncio.Cic.pro Muraena. Praeeonii in sacrificiis. HOC AGE. Plutarch. in Numa,& Coriolano. FAvE TE linguis. Cie. ι.& 2.de Diuinat. Pli.li. 28.ea. 2. Praefandi omnibus in rebus . Quod bo num,faustum,selix, fortunatumq; sit Cic. Iib.de Divin. I. . Posthumos nepotes instituendi. Fi Dus M E v s haeres esto .si filius meus me uiuo moriatur,tunc si quis mihi ex eo nepos siue quael neptis post mortem meam in decem mensibus proximis,quibus filius meus moreretur,natus na. ta erit,hae redes sinato. Scevola ex C. Aquilio .gallus, 29. Dedib.& posthum. Regis ab Interrege rogandi. Qvo D llo NuM , faustum,felixq:st, uirites reget create.ita patribus uisum est.patres deinde, si 1-gnum,qui secundus ab Romulo numeretur, crearitis, auctores fient. Ex Livii lib. i. Regis inaugurandi. IvprTgR PATER, ii est fas hunc Numam Pompilium,euius ego caput teneo,rege R o niae esse, uti tua signa nobis certa acclarasitiat inter eos fines, quos feci. Ex Livii lib. t. Relegandi. ' ιILLvM P Rou INCIA illa,insulisque eis relego: excedereque debebit intra illum diem. Ex Vlpiano in I.7. .rus qui, D.de interd.& releg. . Replicationis.