장음표시 사용
171쪽
is 4 IAcopi Ptio Li Icultate reole agendi culpa ipsius aliqua sibi ablata quod quis tum
doleat, quum, quod peccatum effl ,Jera nimis paenitentia corrigere haudquaquam potest. Quamobrem iis, quos prae caeteris Plato ad aliorum utilitatem a Philosophia uoluit auxilium petere,non mos do quicquam praetermittendum eys, quod non esiciant, D flaritant in summa rerum potestate , yluc proe flare quum possunt, ut sinat, quos molerantur, quambeatissimi sed etiam illud prout dendum est,ne aut per ignauiam, , animi minus, quod aliquam do futurum eis,prolicientis socordiam, aut, quod deterius eis, per aliquam libidinem rem eo deduci patiantur, ut uiribus longe praeponderatura sit rei aliquando bene gerendae uoluntas ne,
Ris, quod in prouerbio edis, dei is dicatur ,ser o sapiunt Phorges: quod 3s maxime turpe est, quos uel ipso iure naturae caeteris consbo,bsapientia antecellere oporteat. At i, ut , melius, irexpeditius suum expleant munus, quod totum iccirco a bene censtia trahitur, quiasit haec communis boni procreatrix, non fa iatantum sua ipsorum debebunt is praesare, si aliorum etiam , ac, si feri pyst, omnium . Quod quia admodum ἐύφcile es in
infinita hominum multitudine , O tam corruptis huiusce prae ser tim temporis moribus,saltem in delectu eorum, quos munes
ribus praescient, O quas socios in partem laborumsbi adiuugent, diligentem rationem aJhibebunt. Idq; cum omnibus istuc praeceptum sit,quibus rerum publicarum gubernacula tenentibus necesse est propter magnitudinem oneris in adminiistratione re rum aborum uti adminiculo, atq, opera; praecipue bis uero , qui priuati nunquamsuturi sunt, ita es curandum , ut nihil boo ρbi futurum putent uel opportunius ad leuationem oneris, uel ad
172쪽
eonciliationem gratiae es cacius,uel tutius, rmiusq; ad salutem, conseruationemq; rerum . Frustra enim laudatur regis contis nentis,ir uirtus,quae plerumq; non prodebl magnopere, iis cosereratur libido partes imperi, adminitrantium ; a quibus inter dum cum priuatis hominibus,tum civitatibus tui uniuerjis tam tum asertur malorum,quantum se uidemus quotidie, tr perisculo nostro experimur. Plane locus hie,ut uideo, omnium maxime
est lubricus: in quo uelle haerere periculosum est praeterlabi austem nihil eorum explorantem , aestio perstringentem, quibus nihil uideri pol lit indignius, eum fortasse minus decet, qui ernonnulla praecipere,quae salutaria sunt, tr ad communis utilistatis curam alios incitares deat: malorum enim exemplorum,
siue ea praeterita sint me praesentia, tr iu la, seuera , grasujsq; reprehensio solet nonnullos aliquando nisi fuerit in ignis
improbitas a peccato deterrere: ut, quos honesti uis minus mosueat, hos ignominiae reuocet ex turpi metus. Ex eorum enim nusmero, quι nunc rem.p.christianam regunt, paucos atmodum resperιas , pi propinquitatis amore protracti non malint ignavo
curias, i quamlibet rudi, ac imperito homini prouinciam quam tumuis arduam,ac incilem delegare,quam strenuo,ir prude ti,qui paulo sit ab amicitia, tr familiaritate remotior ;praesertims ea qui suosa sit,ir lucrum cum honore conjunctum: hoc enim perniciosio,ir turpi exemplo , quod iam , ubi maxime ad rerum
moderationem maioremJapientiam adhiberi oporteret, prauitate multorum diuturni temporis lacio inueterasse uidetur, ibi non: nulli ea licere putauerunt, quibus nec ad calamitatem multorum extitit grauius, nec Jcelere deterius, nec turpius ad infamiam.
173쪽
Parum l; his ipfs placuit illud optimum, jancti sinumque inllitur
tutum, po quoniam Flonorius III l . Ponti ex Max. ent usus. Is enim Ioannem Bocciamatium, quem credere par esst illa a tute sui se hominem γ pium,ir doctum,Cardinalem creauit: alium praeterea neminem:qui diceret doctrina, b moribus inlignes esse oportere, qui tanto oneri pares e se uellent u queadeo in bove uerus,ir grauis,ut quod minus hodie cernere est Juorum ne iminem buit enim e Sabellorum familia , quae Romae peridus Dis es in collegium cardinalium cooptauerit. Virum huius sit
milem ad tollendam in re minus honesta ambitionem multorum utinam nostra tempora aliquando tandemserant: quibus quae σunt, libet silentio praeterire , ne offensionem eorum incurram, quibus placet ita mere, ut pririeritorum conscientia nulla delirhorum uocet, tr alliciat adjutura. Tantum eos admonitos uestim,quos non modo iuuat culpa uacare , sed etiam reo factorum inuitat laus,ut sint ills continentes, cum moderati, tum etiam
sapientes , si leuiore cum labore benefici e spe uolent, honores ut mandent hominibus, O publicis negoti s praesciant, qui pari
sint, , Ut.e continentia, it uirtute: quoq; liberior est i is fas cultus ad Zeligendum , lanc cautior, ir prudentior de re tam nexcessaria, tr utili debet si se deliberatio: quo 'ue minus ab hissa Seaegitur ratio,im apud iudices nece se habent causam dicere, bFemabis enda eis aut inulta, aut cum scelere coniuncta temeristas,pnesertim ubi de salute omnium agitur. Vt enim iudicium nullum subeant hominum saepe, quae uera sunt,mentientium, nec irroeatas legibus, in quas ipsi uolunt habere imperium,paenas lusant peccatorum, in iudicium tamen graui simum est omnino ues
174쪽
DE BENEFICEN. LIB. II. I SIniendum, quod nec pecunia tentari, nec, qua plurimum pollent, gratia corrumpi,nec uitio ullo , turpitudine ue contaminari postia. In hoc nestia plane longjor 6l oratio , quod haec lati limauis,Zr auctoritas imperis sere uni cuiusque, ni caueat, sensum animi ,rationem ita peruersit, uter hoc , se pleraq, minus laudanda habeat pro rectis,tr honeylis. Nee tantum bene censtiaesores occludit quum honorem,qui etsi haud mediocre beneficium,immerenti, tr Jaepe uitiis inquinato ieferentem non sinit esse beneficum sed,ut dixi, aditum etiam ad ycelera patranda,er malorum congeriem pate)acit,qui improbitatem, aut )lultitiam uult er honoribus,, 'opibus praecellentem efflorere . Vt intes rea fleatur quanta omniumferme indignatione, tr otio pleri extollantur, quos arquius erat deprimere, V quot disidia, quot se sditiones, quot commotiones animorum tum oriantur,ir incendia,
quum boni ne guntur lenescia in eos, qui indigni sunt, confesruntur alteri prope, quod uum est, aufertur. Quid hoc iniquius, qudam, quae omnium fere con-ngu ut ne fidici nunc simus masaeima,quanil uJumus in hoc uitae curriculo, putantur, siua uirtuti: praemia denegaremine rerum mutationes crebrae: hinc casuum uarietates: hinc euersiones regnorum lacetq; plerisqi uersus ille
Virtus repulse ne ia sordidae Intaminatis fulget honoribus qui uel capitis ipsus periculo 'pe repetuntur. Nossi a memoria Odesso Lautreco homini Gallo praefecto Mediolani cum habita ludibrio, irrisab nobilitas,er uirtus multorum, tr illiinrium uis rorum, tum per inplentiam compluribus lace sita iniuriis tanto
175쪽
is 8 IACOBl PHOLi Iexarsit olo in gallicum nomen , quantum id fui se credere pareis,quo Franciscus I .hoc nomine rex Gallorum se optimus, crclarι φνnus multis, magnisq, acceptis cladibus demum Italia est equi lus:tantum malorum inuexit unius uiri sulta, aut ιmproba temeritas,eos,quorum honori, bfamae conquiere oportebat,sassu tutolerabilι delicientis, interdum etiam contumeliose dulices rantis. Martino Lutero nihil uel notius ad impietatis exemplum, uel ad nouitatem rei maius; qui, ut ferunt, ob denegatum a Leosne X. Potit axibi apud uos sacerdotium, cujus pro tanti fascinoris magnitudine tenues admodum reditus erant, uis nefari' conatibus totam rem. p. Chrsianam perturbare ausus e i, ea molitus, quae ne caeteris molientibus propulsaret, nulla dcbcbant quantumuis ingentia tormenta deterrere praesertim qui religiosnem eorum proeliis e set, quos quondam in litui set is, qui cum
distulationibus, tum bἱris editis hereti rum omnis generis bos stis acerrimus extiti set. Viri certe fuit insignis improbitas, nec tanti sceleris causa ulla esse debuit: tacuit tamen ea res tu rem. p.nullam aut stare,aut seditionibus uacare po se,in qua praemios rum aequa dii tributio non seruatur . Quamobrem reteola omnicupiditate, quae rationi inimica benescentiam excludit, con hograui,tir moderato in deferendis honoribus est opus. Qua in re duplex ex beneficio exsit laus iquum tr uirtuti honos datur, butus at hominem probum, , indusivum delegatio multa iurebquos beneficia ex se parit. Iiq; cum semper faciendum est,
tum uerὸ maxime ,s ad imperium nulla rerum agendarum cos
vitio, nulla Jiscipbna gubernanti acce ferit: quarum rerum uti nam ne tam multi essent ignarimee is, quibus barum des scien α
176쪽
tia, potesate regia, b nomine uidentur omnino digni. Et saxinem quoniam id et sepe acetiit,et, ut eueniat omnino,datur a multis opera, a rebus grauibus, O praeclaris, uoluptatum, quas in magna rerum omnium copia i is redimere parfacile est, multis
illecebris eorum cogitationem , curamq; auertentibus , cum rastio imperii uix, aut raro patiatur eo se abdicantes ad priuatam fortunam declinare, hoc idem fere assequi uidebuntur ,si, quod proximum est, ignari ipsi cunismi, consilia prudentum appros babunt: prima enim sequentem honestum est in siecuniis confissere e nam , quae bre tertia uidentur, auitore Ηsionfugienda Junt: nunquam, qui post primum , secuntum tertius fuerit, poterit 6be nis tr maleficus , O omniselere, uitioq; detesandus. Is uero, cui secundus locus tribuitur, illud habet, quod eis in omni uirtute praecipuum uult utiq; si se beneseus, qui tamen multa ignoret in hoc genere,quae sequatur. At, cum uelle lybscillimumst,tr ab eo in primis, cuius in omnes petentes liberas litas est mira, exorandum, facillimum eqs,quae agenda snt,per; disertis, quae sapientes praecipiant, audauerint ,s monitis pasruerint,s horum se con lys subiecerint, qui reliquorum dominies se uolent. Sed cum uirtutes omnes praecipue in regibus laudas
biles sint, necesbariaeq; ad beneficentiam , profecto illa, qua fasgitiosi compescuntur amores, libidinest; temperantur, mirum
in modum extolli solet , , esse omnibus quamgratisma siue quod ab infamiae metu quamplurimos liberet uxorum , liberos
rumq; pudicitia sobcitos, quam a regia libidine haudquaquam turtam fore susticantur; sue quod rei minus bonesve moderatio Recimen praebeat sapientis , r probati regis: in summa etiam
177쪽
16o IACOBI PHoLi Ipote; late peccandi in eo , at quod omnes natura procliuiores sus ms,uirtutis v sus uitetur esse iucundior . Qua in re potissimum 6ὶ ab uxoribus alienis absinendum, nec aut blandi s amor has rum pellicientus, aut ui castitas es uiolania et cuius patrocinium
sieliter se ceptum a potentioribus benescium pleris q, di mari:
mum,neglectum, tr j retum iniuria. Huius rei exemplum prope recens er in gne , em clarum habemus Andreae Lampsinani ciuis Mediolanensis qui Galeatium Vicecomitem Mediolani principem ob uxorem ab eo turpiter, , flagitiose con supra tam intrepide ad aram quandam armatum interrfecit, nec asantem populum ueritus , nec deliberata morte ipse praeferox apparitos rum arma. Itas seuere ab his animaduertentum in eos, qui cum alterius famae periculo nequiores e se cupiunt, exemplo prius honestis imo,tr uitae colitate reliquos ipyis post 1e pertrahentis bus. Hanc legem nuper nonnulli neglexerunt, agitiorumq; turpi macula regiam Jignitatem dedecorarunt summa cum approba
tione eius Zecreti , cuius in libris de re. p. auctor Plato nunquam
potuit at :t Athenis sua in hacce de re probare sententiam , aut, quo ii e putavit he ingenti beneficio homines Obistrillarum , ii ut acciperent,ea,qua plurimum excelluit, ἐicendi copia ab his impe trare. Quae clim ita se habeant, utiere perfacile es, quantum ab unoquoq; colenta si temperantia , cuius in conseruatione rerum tam late pateat uis, recti,incorruptique iudicii conservatrisci qua tumi; in publica persona uitae hanc continentiam soleant omraes, amare, tr gratam habere quae uel in hostes ipsos in inroseniore primum, , Alexandro Macedone optim:s, ampli ibi misit; regi bas, se in superiore Africano imperatore, ac luce populi
178쪽
DE BENEFICEN. OB II. I 6 IRomani clarissimo sempiternis laudibus sit immortalitati condi
secrata. Illud etiam est cum rege,eo , quem uolumus,principe diuvismum, tum ad benescentiam maximum,prouidere,ne in tosto ιmperiosint, qui rerum ad uietum necespariarum egeni quos quoversus uagantes magno cum dolore bonorum bostiatinisu
alimenta quaerant,interdum etiam frigore, fame , mi siere depe reant omni prorsus ope destitatuinhumanum enim θὶ, ae feras rum sinite,nolle, cum possis, in extremo periculo ad salutem illa
caeteris impertiri, quae ad tuendam uitam, omnibus communia ut
essent,natura procreauit: cui plane vim quandam affert, ut hodimines per summum scelussa me necatos uult,dum his eius liberas litatem claudit. At , ut quis copiarum dux pecuniam accipiat, quam det in sipendium militibus,hane uero ad bellum profectus rus in quaestu domi relinquat, rem. p. turpi sime uidetur prodeare, quia ob ducis auaritiam militibus pugnam detrectantibus uissor plerumq; evadit hostis inperioq; potitur , sic is, cui multo plura, qaam pylulet nece ssitas,ab immortali deo tributa sunt ad copiam, impie fatit, qui praeter decretum principis,tr moderatos ris dei illusti soli mancipares det,quae ea conditione accepit, ut
egentibus communicet:ne hi, quos,ut reliquos,uult esse incolumes, quandoq; in uitae di crimen uocentur. Vt taceam, quam ingratus
si,qui tantum abe: I ut gratiam ullam de se benemerenti referrat, ut etiam eius benescium in reliquos ui prope auferre uidea tum quasi tam multiplices,tamq; diuersos ipse e terra educatfestus flui autem non intelligat, uires suas tam imbecilles se,ut ne cubito quidem se maiorem facere possit, quam sit ei naturae lege pnescriptum. Quam breui nihil eis immortali deo gratius,
179쪽
16a IACOBI PHOLil quam squis non patiatur alterum concidere,, mori nihil praester aquam, tr aerem, commune habentem, cuius seruan faculutas non desit. Haec autem in regibus amplifimae te non enim opulentia tantum qua reliquos L longe juperant, sed auclaritas etiam,ir imperium modo uelint inopiam facile seu bleuat num, Iuis opibus ipsi hanc alere, or alior, ut idem faciant, possunt auctoritate cogere. Quanquam exemplum magis allicit; ut libem ter pleriqi Uant, quae principes facere conrouerunt. Quod autem una ciuitas olim praestitit, idem in reliquis seri posse quiuis a Isrmauerit. Memini ego, Parmae cum es em qui meo , quo anno Ostellus Lauti ecus Gallici duae exercitus ad liberandam urbem Romam est profeζtus,ob ingentem annonae paenuriam egenorum numerum adeo magnum eo cons isse , ut me urbis refertae his essent, is, ubi porticus erant, pernoctarent, quos ho*itales et les capere non poterant et ex his complures per aliquot dies summo mane a pratereuntibus non sine lacrimis contici mortuos; dein ciues tantam hominum calamitatem miseratus inter se partitos
onera omnes hos luti odiscepisse,quaeque necestaria ad ui tum fosrent suppetita uisesa -blato e conlectu omnium luctuoso esctaculo quamplurimos see sieruatos. Docuit tum inuenta ratio in Ascillimis etiam temporibus urbis huius, quam rebus fere omnibus hiberna militum exhauserant, leuiore negotio ubi ξ, multa n nece bitati pose ab his conjud, qui rem. p. tenent,si ad eam rem clarae aliquid uelat i inpendere quam Chris us tantum extulit, ut inquinati uis 3s animi maculas hac ratione in primis elui posse asseuerauerit. Eadem ciuitas biennio ante multo praesolarius ex diuturnitate benesc3 huiusce pretatis exemplum res
180쪽
nouauit: uae,cum primum longa ob dione liberata es, nihil harbuit antiquius, quamsatuere, apudse ne sent in possierum, qui ob inopiam uictus incertis sedibus pastim vagarentur:tribus aediσbus recepti omnes: e ciuium numero delecti honesismi homines, qui simul ex tota ciuitate his alimenta conquirant. Itaqi una cum tis,quas supra commemoravi , uirtutibus4 charitas haec erga inospes, ut ars histrionisius in cenam , sic his maxime a serenda est ad imperium,quos non siui uiuere ei al' i , hominesqi sat esrunt. Ex quo intuenti perque m est, se clarum, eum , de quo nunc loquimur,uirtute omni,ut non semel explicatum est,prinustum e s oportere. Qui autem aliqua in re alterum laedit leuru Iscule, cum in caeteris prosit , statuamus hunc perseeta quidem ca*τere laude beneficentiae, beneficum tamen posse appellari, pi siet ab in ignibus abstinens iniurissimulto plura, ea ; ingentia in Musversos beneficia contulerit. Et quamuis iure ipso naturae legi huic,qua aliena attenditur utilitas, unu qui I; adiicius eo uideas tur , magis tamen ai reges pertinere dicimus, ipsos caeteris quammaxime e se utiles, ac salutares , Ioviq; ips praestare sequam millimos conditione natura ea quo uno haud temere poetae ueteres eos potis unum ab uoluerunt:non cnim praepotentem soslum fingunt,ac i erantem cetteris stivi. max. etiam appeislant quia mortales 3 aluos,incolumes, opulentos , copiososqi 6fρciat. Nec huius lium Herculem in caelum susulit praclarorum in omnes homines ni sitfama meritorum:quem qui sequentur, stuliae riu ,qui reta oria , quam ab hominibus fori se aucupari fiuiuit, acta imitabuntur, De erunt nos ri duces conditione postiore o magis est ea, quas besequentibus Chrissus pollicesur,