장음표시 사용
191쪽
, liberalis, ut e sient, unde uitam duceremus, communia omnis bus esse uoluit. Tantam igitur impietatem execrentur ij, a quotas huius modi afluentibus cop3s ea bene ma exiguntur, quae prima omnium, , maxime necessaria natura attulerit. Atqi haec , im huius generis reliqua gratiora proculdubio uidentur, , malos
ruoi non praesentes tantum , sed etiam , qui p0ὶ futuri sunt,
si uotum aliquem ex hac liberalitate perceptuiri sint. Cuius rei prisca saecula exempla non multa protulerunt: ut non deesent, qui uel miJericordia rerum humanarum moti,uel protracti amos
re gloriae presentis benegiri, collatione sola betarentur idq; propterea , qaoi nimis)tulte, is falso de his, quae pθὶ animorum
migrationem e corporibus contingerent, ueteres resi ivlcabant. At, ubi diuina uox de caelo in terras demissa est, segi animis ins sinuavit humanis,tum demum ueritate cognita, deleelisq, errorisbus essias longius homines protendentes, non contenti praessentibus itura cogitarunt quibus ad omnium parentem deum iter)ibi expeditius muniendum arbitrarentur . Hanc ob causam, Chriso, tr his, qui eius Jectati ueragia iter sti in coelum
aperuerunt, templa quamplurima extructar dicatae arae, em insflar oppidorum lata, ingentes i constructae oedes ho ptia , pera fugia ; egenorum nec in alios, atq; in hos laudati simos usus pastrimonia a pleriscli erogata si autem tum ubiq; in Italla, tum uesro Senae, quae urbs ebi Ethruriae nobili jima,t ' fretum alias, ἐν nunc etiam fieri solitum est ubi tanta sit diminutio de sortius priuatorum , quae iure haereditario Xenodochro riu celeberrimo
mancipansire, ut, ij penitus eli Muavantur, decreto ciuitatis bona
192쪽
quotannis ei iam aliquot uenaliis esse si nece :hoc tu factusti ita pridem Juisset,careret urbs illa ciuibus, quae rem familiarem prope omnem iri hoes italitatem exercendam colloca set. Dici vix potes, quantumst hoc bene cium , quo inopia laborantibus, crnu eris salus retinetur buuatur posteritas, Christiana religio
alitur,quae quidem , uero dei cultu, er charitate erga caeteros bomines expletur. Nam urbem murorum uallo priuatis pecun spraemunire, aut rescere corruentes,ori cra ad communem ustum
jub;iruere, portus, naualia exaedificare; itq, huius generis similiacon licere, quibus liberalitatis huiusce Hybris prolatur memoria, nec necessiitate cum his, quae diximus conferenda junt, nec tam pietate clara. Quae tamen , ipsa permagna sunt, , ampla atqi, cum ad superiora, quae uidebuntur,impenderis, si persciunσdi facultas Juppeditabit,haudquaquam omittenda : tunc enim Psberabias videtur cum magniscentia coniungi, quum ex priuata munificentia publica existit utibias, quae impensa ampliore consilet. Quanquam si hoc steolatur, amplo, em sumptuoso Xenotos
chio nihil uel ad pietatem optabilius, uel ad magnificentiam clasnus e spe potes. Largitiones autem, quae sunt utplurimum ad ostentationem diuitiarum, omninofugere oportet, praesertim in ciuitatibus,in quibus eadem biciuium omnium libertas , em lex: ne bis,quae plures semper,ir boni magnopere expetunt, irsus dent retinere mi modi largitionibus tanquam cuniculis quibu sedam priuati ciues insitas moliri uelle uideantur. Obo isellus rescuset est e leuissimus inanis gloriae captator , sed honesti tantum . causa,ω quia Christus it aciundum praeceperit, eo modo lilia ratis es se uelit,quo taeteris ad exemplum mara me expedire arbis
193쪽
tretur, ad euitaniam in urbe liberasus itionem occupant imperru,tutior ea es ratio collocant bene μ', cuius paulo ante a nos bis mentio fa ta ests,cuius maxime inter lyaluti, em commos dis omnium prouidere, rem .pdocupletet ipse priuatis opibus, quiabus illa post egentibus subuenire possit. Quanquam nihil pro hisbet multa largientem quotidie inuidia nulla con flagrare,, caesteros exemplo allicere,quibus hac ratione bene icos e spe libet , si reliquis in rebus seruata hie pridem fuerit ea uitae integritas,
aut potius,cum id eri uix possit, i rus se amatorem olenderit, cuius in sacra historia ad auctoris exemplar nobis es imago despi tu . Quae cum ita se habeant, atq; barum impensarum , quae, qualiscumq; causa homines ad largiendum imperat, multis prosdese uidentur , cautior ineundast ratio 'e contra , quam feri
deceat,odium aduer)us auctorem na fatur ex senescio, de appas ratibus ludorum,de theatralibus pompis, de curriculis equorum,
reliquisq; huiusmodi dici quid poterit tantum quidem abes,ut, qui
de re familiari ob studia leui bimarum rerum quicquam immisnuit, progit alicui,ut uel multis obsit:dum uoluptatibus irretiuiis tur,qui maximesunt ab his tanquam meretricibus jucata facie miseros, incautosq; fallentibus amouendistq; praeterea in relesui opulentie leuismus Uentator . Quare liberalitatis huiusce, in qua ines leuitas quaeiamgenus omne reiiciendum est,praeferstim a nobis, quibus uera iei sapientia infit udIis non facta laristum, ei dicta etiam Junt ubi , praestanda. Ac i aliquando animi causa exercenti sit,uoluptatem moderatam aliqua sequatur utis litas. Verum perraro id fiat propterea , quod rei ludicrae paulo
maior cupiditas nimiae leuitatis ivsa obiurgatione non caret.
194쪽
Ludi sunt illi probandi, qui O bonesi sint,, ciuitati utiles usius rei causa pol bimum sumptus huiusmodi facere eum oportes bit, qui in hoc quoq, beneficumse pristare uolet. Atq; hac ratio
ne priuatis curu se, bonis rei .p. licebit uel ad uti blatem , uel ad Juum istius ornamentum frui. Benescentiae autem ruoius,quem ex altera parte horum bonorum ea autem sunt honores, magiρnratus,imperia percipit haec a priuato cive,potest e se uberri mus. In quo narcipiatur, primum ut uideat,examinet,ir perpensiat, dignum ne aliquo honore se prαstare pollit, , in quo
rei.p. operam suam nauare:ne,dum bene ficus quis e spe uult, eius adminilirandi stulta, em imprudens ratio tiferat aliquoi ciuitati detrimentum. Quam in partem tam multi peccant, ut paucos ais motum reperias, qui non malint aliena sibi uendicare, quam his,
quaesortes se interdum possunt duci propria, s obari: este, praesterea ingenui hominis, nolle prosteri, quod nescias: ut hoc si lorco haud contemnent benesci3 in rem. p. prouinciam, quam bus mcri ferre non ualeant, etiam oblatam recusare. Dein, ut, qui honorem petit a re.p.,aut a principe, ac rege nam is rei. p. persfnam gerit animum ad petitionem a ferat erga eos ipsos benes uolum , a quibus is defertur, auiditatemq; prαcipue pecuniα , si , quoiuosa sit prouincia, frenet,ac moderetur:seipsum enim tantum re linicere, id quod pleriq; faciunt, cum iniusti est hominis, tum uero abiecti, se nihil magnum,amplum uecogitantis: nec nis ingratus in referenda gratia e se potest, qui non beniuolens tia ante complectatur,a quo steret honore se auctum iri ; nec ius Ilitiam ullo pacto colere,qui abuti cogitet beneficio ad quaesum, quod sit ad aliorum utilitatem accepturus.Tertio loco,uti , ius
195쪽
r 8 IACogi Piso Li Ires aliquis suas ad onus fuerit dimetitus, , ni industriam a mor in benemerentemsocium se addiderit equitur cum hone laste coniuncta petitio , hoc est, ut i s artibus nitatur honores sesqui,quae uiro bono,probo ; dignae uideantur:non gratia, non pescuiua,non opibus amicorum sed industria talulo,, uirtute aes
cedat ad rem. p., plus ut huc ad iuvandum a ferat laboris, quam intesibi capiat te lucro uoluptatis. Meminerit ea ase quαri, quae
communis utilitatis, non priuatae gloriae,non polus, conseruans dae rei. p., non explandaliae tetendae causa dantur: nihil huc afferri oportere, nisi expobtum moribus,consilio maturum, elaboGratum induistria:lmicandumsti ese integritate animi ingeni)viribus , uitae innocentia et neq, enim non potes magnopere prosdeste, qui his innixus adminiculis honores adit, quibus hos asses putus possi patriam aut cadentem fulcire, aut erigere pro irastam, aut )loretem exornarciquarum rerum nulla planc aes est, ubi malis artibus in hanc arcem imper, uiam siti quis munit.An, si nullum abui hinc extet beneficium, non est illud maximum, quo uiri eius probitate ciuitas scitur,qui,cum nouerit ea in re, qua cuncti mortales putant se caeteris antecellere,cupilitatem tempe rare,tollit omnem honesia contentione discordiam, quam mala ambitio, tr plus aequo honoris appetens animus in plerisq, parit nec patitur ea dimicatione , O pugna ciues inter se confictari, qua ciuitates multae, hae , amp mae sunt deletae, dignitatemq; cum libertate amiserunt Proximum autem huic illud est, ut alteuri nefaueat, ne 'ue auxilium praestet ullum, qui sibi non eandem rationem in hac petitione seruandam esse decreuerit, quam ineingressus exemplo edoceat huic esse retinendam: aut potius mora
196쪽
DE BENEFICEN. LIB. III. I 9bentem adquid, aditumq; ad imperium, munusve fauis pertenstantem tum monendo,tum etiam increpando avocabit: nec sinet aut ex ambitione turpi amentis hominis rei.p. ullum inglis uulsnus, aut, illem diligi oporteat, turpiter ignominia,ut aliquando accitit, ex repulsa concidere : conjungetq; beneficium publicum cum priuato;qui una,eatem , opera eius, quem honore indigni se sinum uiderit,animum dominandi libidines grantem,quacume, poterit, ratione comprimet,ac sedabit. Quanto uero illud maius est benescium,in honoris petitione aiiuuare, a quo ciuitati masgni alicujus boni stes explorata esse post plane nihil non tum
agendum est,quo erfaueatur amicitiae , aut potius uirtus extolslatur ,er ea in re, a qua gubernanda cum temeritas omnis, tum
cupiditas abegbe debet, rei.p. consulatur. Age vero quii faciat, qui
priuata fortuna contentus statuerit nullo tempore rem p.attin
gere; fue magnitudo cogitationum, Onerisq; deterreat siue fas pienter moderandi, eaq; , quae recta postulat ratio , perscienti desteratio, Me prosciscatur ex Ilulto rege, aut populo plerumssaniora congilia abi ciente siue otium minus illud quidem prosbandum delectabit,uocet autem aliquando res. p. ipsa hominem, velitq; in aliquo dignitatis gradu collocare an non tum is in mas ximis praesertim eius periculis esententia decedat nec,cui mos in primis est gerendus,parendumq; imperanti, adiuersetur praeferstim si, quod illa a ciue auxilium implorarit, ei hoc se pinurepo spe intellexerit. Nec debet aut cum ipsus periculo damnare sultitiae,quam suo post adiuuare consilio, aut, quod in nonnullis aliquando accidit,ne fortest benesciorum immemor futura,ves reriise qua nihil hunc, praeterfructum pietatis, expectare uolus Z a
197쪽
I8o IACOBI PROLiI musancusandiq;Junt illi,qui patriam quandoqἰ aut ingratam ac cusaue runt, ubi ne ossa quidem, ut P. Cornelius Scipio, condi uolueruntdine ea conditione gratis acceperant, ut in cenore, si possent, redderent indigenti:aut sunt delirantem semati,quale de Platone legimus quae sua sapientia pro ipsorum uiribus ad sanitatem reuocandasuit. Quid γ ipsa ultro invitet neminem, malit autem in deferendo munere deprecatorem, osendatque in boo haud paruam a se iniri gratiam,imprudens autem,ne flensq; periculum adeat, quod ciuis honorem uel negligentis, uel minus quaerentis uirtute,iniuylriaq; propulsari po*t,permanendum ne huic in sententia malum imminens procienti, tantister si exspectandum, tum supplexi a porrigat manus, aut ad 16ceptiornem muneris ut compellat abnuentem An potius, multi, si uno
consci res non post,adhibe di sunt deprecatores ,quaerenda suffragia , ambiendus honori caugi enim boneylgsma laudabilem
tum ambitionem facit ; commendaturq; culpa , quae cum pietate eoniuncta ambientem agrauigbmoscelere uindicat impietatis.In Catone reprehensia estgrauitas illa stoicorum in tota eius uita admirabilis, praeterquam in petitione consulatus , quo tempore fit ea minime necesaria: debuit enim cuidamsti insitutae di
gnitati praeferre salutem populi romani, honoremque illum supplex petere, qui cum tanta coniuncta uirtus multis, magnisq, eius malis facile mederi poterat , praesertim cum , certa s es adipiscendi posset allicere ad praenfandum, er bane in uiro res,nisonem de summa fueritate mos ciuitatis excusare,aut potius philosophis etiam ipse probatam eqscere uideretur. Sι uero rei huiusce ratio itast instituta,ut excusationem omnem , tr cauσ
198쪽
sam,etiam si honesi lima sit,re3ciat ambitio,eum,cuius sit stes
Eata,tr probata uirtus,rem.p.tantum oportet admonere,rogasve, obtestari qua urgeat necessitas, aut tempus, si honoris posllulet amplitudo si maidias requirat imper uisapientisimo inprimis rerum moderatore sit opus aluti, dignitatiq; suae conjustat nihil temere agat sellat,quem bonum, integrum , ac prus dentem norit istudium praeterea suum,operam uiusnam de se semper modeste loquendo polliceri. In quo quidem, ut cetteris ne desit exemplum ad immitandum clari simum, Reginali Poli
Cardinalis Anglici pricellentem , ac prope diuinam uirtutem, magnitudinemq; animi tr praesi saetas effert in caelum, tr posseritas omnis admirabitur:qui nec fortuna regia, qua , prater caetera,is excessit, emper amplisima presectante impulsus, nec eius gloriae , qua maxima hominum pars insumsit, amore protractus mortuo Paulo I II. Pontinax. summum pontificastum,quo bonos nec exceptor,nec augusior ullus esse poteys, nee ambivit unquam , quia hic sit ambire nefas, ubi ex omni senatu alicuius in pontificem cooptatio tota deo ini permittenda est: nec, multorum cardinalium magno consensu cum deferretur, recuseastatiuius deferendi alterius 6bet facultas: nec creationem paucos ram intercepi ne impeditam n si seruato more, institutoq; masiorum approbauit, qui nihil aeque gratum,charumq, habeat, a te ii,quod pie, sancteq; latum itumq; si e constat tanto quidem Catone melior , O priritantior, quanto stoica uanitate Chrisfana religio , cuius cultor es eximius, cernitur er perfectior,
, diuinior:ut ex eorum numero, quos videmus O maxime pios. O memorabiles uiros, hunc unum Jme controuersa habeamus,
199쪽
x8a IACOBI PHOLi Isapi im pietate, , consbo, r uitetsanctitate par itis e spe uina tur, qui pro Christiani nominis tuenda , er augenda gloria insgentes labores olim magna cum pietatis laude susceperunt. Nec a tanto uiro licebit rus optima quaes expectare i ad non medios crem sapientiam summa quandoq; auctoritas acce sperit' qui nunc,quum uidebcet uis est ejus imbecidior ad promerendum, qua est ille humanitate uniuersos , amore, O,quibus potest, oi minetiam amice prosequatur. Non minus, inquit Iulius, egregia , sic praeclara de Polo,quam uera,narras, quorum plane teste me uti potes, qui tum una aderam,nec, nisi perraro , ab eius m lateredis edebam. Quo tempore quae illum commentari , quae dicere, quae de pietate literis mandare uidi, nihil tum eorum cogitanstem, quae plerosq; no iri ordinis dies, noctesq, magnopere angesbant:animo praeterea tam sedato,ac tranquillo,ut in illa pertur batione rerum,dissensioneq; partium hominem nihil tum moues ret, nisi, quod minus e re.p. Christiana e spe uideretur: ad extres
mum tam moderatum,ω con lantem, ut eadem aequitate animi, eadem lenitate,eodem habitu oris abeuntem omnes uiderint, quo
pene summus Pontifex omnium fere gentium prosequentibus votis comitium illud est ingressus. Sed qui' tibi huius rei in menstem uenit nullum sane exemplari abs te qferri potuit, quod aut mihi gratius , aut ad rem commodius esse posset. Atq; bominem quidem hoc pacto malo senescum,quam quo caeteri, quos ego leges
rim,aut audierim , benescentiae facultatem largitione tantum, aut opera metientes esse uoluerunt. Neq; unquam, nis tu docuissses, exis ima Sem, illum, ut, ut multis prost Jatuit sti laedendidum e spe nemjnem, ita uiuendum, ut nihil cogitet, agatqi, nis,
200쪽
quoi rectum, laudabili Ut, etiams non det quicquam, aut nulla in re alteri opem Jerat,benescum er e spe, r iici pose: multoque
facilior es aditus ad hanc ipsem. laudem, quam putaram, aut etiam,quam aliquρt ante dies videris ipse statui ste. vi,si recte memini,rem ita dijicilem este dixisti,ut ,s non omnino auocare multorum ad eam incitata)lula,at certe o te audiui ssent, res
tardare tua potuerit oratior solent enim,ut ex te audio , omnes,
quibus otium di ilicet, alacriores multo essee ad ferendum labos rem,quem humanae uires non tam dissiculter superare posunt: sin is Herculis humeris par ferit, quamplurimi sequenti des flerationefanguntur:itast , si haec uera sunt, ut, cum multi in cursum se det, pauci,quibus suppetunt uires,metam affingant,
sub flant reliqui nimis graui labore fatigati. Quare hodie meis
auribus admodum grata haec assera: multoq; sum instem, quae cuspro,adipiscendi erectior icui contentione leuiore currendum est: nisi tu aliquid ad haec. Gratiora, inquam,illis posunt haec accitore, quibus optare magis, quam habere contigit, uorum inest in multis ad inanem gloriam cupiditas,in paucis ad ueram usus: tibi vero Iuli propterea magis laetandum ol, quod em habes iam,
quod dare potes,er summo sudio nunc petis, quo non multo poclimmortalis dei beneficio licebit uti:hoc ubi paraueris, iuuenem opsi timis instructum artibus, em l ipinis imbutum squetur moaei ex benescentia cumulata laus:quam scito nunquam te consequi, posse,nis uirtutem cum isa opulentia ,, mundi facultate consi iunxeris. Solae autem Auitiae, atq; opes tantum abest beneficum, ejicere ut polynt,ut etiam periculum si, ne , tibi ipsi mavis me, i caeteriso uti nescias,Atrimenta multa snt laturae sent