장음표시 사용
51쪽
38 . IAcopi P uota I II diere,nee eius,quod contemplanti suppeditat,u is egeat assinini
culo:ω, quoniam inde maior homiηi consat utilitatis ratio, rnescentiam,qua maxime id praestat, potius eo ipso contineri: ex
quo planesequi neceste es, rubii hominibus magis e spe secundunnaturam, quam alterum iuuare . Atq; aclionem quidem ἐγ oriegne, tr nece bitate ostendimus in homine maxime naturalem uis deri: restat modo,ut hoc ibum alia ratione comprobemus:ea austem tota lucetur ex issa animantis naturae conditione, quam μ' pientissimus artifex ita instituit, ut ad id munus obeundum quam aptissima esse uideretura autem manisectum cuique esse arbutror, nihil horum, quae aut natura parit, aut naturae ars imitas trix fingit, speruacaneum uideri, nihil, aut perpauca inuenis ri, quorum ratio illa, quam nem uocant, inuestiganti, rerum latentes causas indaganti perstem non sit, er cognita . Ital, quod es de toto animantis corpore , idem de partibus eiu seincensendum e ut enim animantium nullam inertem natura prosereauit, ita membra earundem , partesq,, ex quibus eorpus intra grum confatur, munerefunguntur proprio , eidem corpori ἐπseruientes, ipsiusq; tum uitam alutemq; procurantes, tum uero in explenda sim lione adiuuantes. Huius rei scientiam consequnon poteis, nisi,qui aut philosophorum, aut medicorum exactam, ac prope absolutam de vi, confri in omnibus naturae rationem continentes libros diligenter euoluerit. In manibus est laber Lasmniij Firmiani docti, atq; eloquentis viri de opscio dei, in qua multarum partium humani corporis estionem grauismile, acicus rati si ne i persequitur: quod is si in omnibus animalibus ulierepo ssumus, nec ullum in i s membrum reperitur, quia officio
52쪽
proprio uacet, de homine tamen solo di lutationem instituito quia id omnium animalium sit perfectismum:quamobrem de viastio dei liber inscribi tur : nihil enim eorum , quae a deo condita Junt,poscit inueniri, quoi uideatur aut eo nomene ignius, quo Agnatur anguinus,breuiaq; mundus,aut opisci ipsi similius. Quod si horum,quae cum belluis homini sunt communia, nihil ratione vacat facultatem qi siuam ad totius corporis perfectiorem fra: mam', statumii cuncta conferunt, is exercent, secus minisi sint, imperfectum illud, is proe ter naturae sius decretum, ae praescriptum mutilum esse neces se eii quant odiit et aequius, erprocreatoris tum prouidentia, tum maiestate dignius, cum anisi mal ex diuersis pugnantibusq; inter se naturis, ut reliqua quoq; compactum uellet alijs multo praecellere,hominem ipsum tanquam i feriatum,inertem, nihil agentem , prosq; inutilem in tantai rerum uarietate, em copia , ex quibus fere omnibus fructus alisi quis percipitur,nolui se progignere se imperantem coeteris , tri cuncta se inferiora ditioni se e ea,quaesti propria est, facultatei sese rentem. Itaque munus ipsius proprium reliquorum officiis tanto est praeclarius, quanto magis illa dignitate exuperat, erantecellit . id autem non aliud e se videmus, atq; illud , quod Ulcum ratione coniunctum . Rationis uese ei Zem duplex fundiis es,agendi altera,altera contemplandiens malimus uocem hane,
quae graece λογοs dicitur, alteri parti mentis assignare, in qua capiendi casti, vis omnis inest: ut ratio mentis sit illa functio, quae ad agentum hominein inistruite magis enim ratione uti eum plemus dicere,qui iunitiam, temperantiamq; colatiqui prudenter aliquid agat quie; er sibi, r alteri consilere , , cauere norit,
53쪽
4o .r IACOBI, PHOLiIquam, qui animo caeli magnitudinem metiatur : sed statuamus mentis nomine rationem quos designari:nihil enim, aut parum
refert, quo nomine res quaevis appellitur,modo ne uocabuli nota obscurando obturbet cognitionem ueri . Plaue uidentur homines ad actionem boe magis adeo ese instituti, quo tum pluribus tale muneri deseruientibus , tum etiam ferme accommodatioribus, quam contemplationi, mentem is obsepuit, circumcluisti, mems bris:quibus ad ea persciunda,quae iuberet ratio,tanquam instrus mentis uterentur et contemplatio enim octo,solitudineq,gaudens sensum etiam prope ipsem uidetur auferre quiescenti:nedum pes ilibus, manibus ; Eeat ad cursum. Mens autem,quae contemplastur,hoc mebus officium suum facit,quo se plus abstrahit a corpos re:cuius tantum benescio utitur ad ea excipienda, quorum sciens
tiam post ipsa sibi et icit: secus uero, ubi plus sese occuparit sens
sus,ibi minus relinquitur ad contemplationem locisast altera non animum tantum , sed partes etiam prope corporis omnes exercet
ad laborem nec De his uidetur se possee tueri. An miles esse posterit,cui nerui podagraeui, artusq; ita obtorpuerint,ut ne pedem quidem, aut manum leola dimoueat an sat idoneus imperator, qui obequitando locum non posit ad castra locanda opportunum exσplorare aciem instruere t ipse, si praelium paulo atrocius cogat, cum hos e depugnare An orator, cui omnino impedita fit ad eumittendam uocem lingua, aut Mesa At, uelut infans, moueat conscioni risum quantus e spei membri huius, ine quo oratio nulla essse poteys, oratori u fu, declarauit De lasenis labor naturae culspum Eudio indefe19o emendantis. Deniq;,si totam formam, has bitum ,satum se corporis Lumani contemplemur: , si rationem
54쪽
quaeramus si erimus usum,reperiemus homini e spe haec tribu eta ad nece istatem magis agendi, quam ad otium contemplandi. Est igitur actio unius hominis propria, non brutorum. Quae quanquam ultimus O sbi,tr bis,quae genuerint,prouidere , ad uictum necessaria porrere minica deuitare, ea moliri quae in
quibusdam ipsorum humani prope in 'iij flectem quandam
praebe ferant, nemo tamen dicet agendi facultatem esse illis dastam: sed potius naturali quodam insinctu genus suum unumsquodq; tueri, salutem orbi procurare. Nulla enim actio est, quae sinem aliquem tanquamscopum itinerissili non ante proponat quo qui uult perduci, uias eum indagare oportet, quae illuc prosperantem lucante facere autem hoc nequit, cum sint plerumq; multiplices illae,er uariae misi rationem ad eas ducem sequature ex quo congilium in primis inflitui eii necesse . Porro consilentis animus ea disquirit,quae dubia sunt,er incerta praeterea, quae in ipso consulente sita e disquisitio autem ea ui animi esticitur, in qua ratio certe ines: haec ubi nobis cognita ferint , statim ea ipsa persepimur, perscer'; conamur ,quae prius disclbanos ad id, uod initio nobis ipsi proposueramus, habendum periucunt: hoc modo constat,absoluiturque actio ea,qua de nunc loquimur. In qua quidem uelle inest propterea,quod admem praesitutum res feratur , cuius Inis proprium Ut uelle: ut ea tantum lcanturas,quibus uolentis animus,quae auisuntsolida Feraq; bona, aut 1l eciem, atq; imaginem bonorum praebent ,sti phyt ea compas rare : etenim uelle i dia non Ut ni si cum ratione coniunctum: nec temere ad ea expetenda rapitur , ad quaesese ise objcientia collimet: hoc brutafaciunt,quae sensus tantum pellicit, ut ea cons
55쪽
42. IACOBI PHOLi Impigeant ; quae sua ipsorum conservandorum causa ut elutres vent,non ratio,aut consilium edocuit, sied admonuit natura. Ita , nihil homini etque naturale, nece lis uis est, atq; actio : praeterea ad colendam beneficentiam tam aptum, tamque bonorum ferax:hac enim priuata augemus, moderamur publica aliena fuemus: hac liberos instituimus ,parentes complectimna ipsa sane uitium, alii improbitas omnis abest. Nec, cum te actione hic loquimur , illa uolumus complecti, quibus improbe ita linquimus, , si recta ratione,consilio p aberramus et tametsi in
fabulis illa dicuntur agi,quae turpia, em nefanda esse nemo non uidet, qui adsit rerum sitarum ociosvissectator. Eius autem, te
qua praesens est dissutatio,moderatrix est prudentiara qua salus omnis, at i ea, quam pusemus a sequi,' se deum, Jelicitas pro bciscitur. Contra uero uitio coniuncta temeritas omnia labefas uat,b conuellit estq; maxime contra naturam: quae cum eius
ordinis, quem rebus adiecit perpetuum, er constantem , apprime est conseruatria,tum inimica uitio, quod id tollat, atq; interimat
opus, cuius sit ipsa abquo modo parens, is effectrix quoiq; ire se, er uiuere concupiscat: rectum enim , ω sapiens iudiciuniorum agendarum corrumpit improbitas: hoc faedisssimum detri mentum statim sequitur interitus eius actionis , quae es maxime secundum naturam, quamq; in optimis haberi necesse vi. Quae
uero huic contraria es,vetiti negi id, quod perniciose, mist res, sciscitur in populis,legis nomen attingit,minusserta se allio dici potest, quia, ut uitium etiam, a quo faec oritur,mortis dore spe viteatur, quae, quod est, nihil ut sit, ejicit. Praeterea , cum natura nihil statuat mali,bonum autem usit omne,cuius ipsa sit
56쪽
auctor,allionem utiq;,quam maxime naturalem esse osentimus, non nisi cum boneylate coniunctam esse necesse ebl. Illuc ipsum etiam ratio ea comprobat, qua dicimus'em flectari ab altione suum Junc autem esse aut solidum,aut apparens bonum: id cum natura illud antecedat ,quod post malitia inuoluit fallaci integus mento boni,illam etiam,cuius 'is alterum antecest,er re, e uoce prius extitisbe oportenui a tionis solo nomine, nis addamus
improbam,semper eam, parsit ad conseruationem rerum neces saria,quae laudabilis,quae naturae consentanea,intelligamus. ιQuod autem praeter hanc uitae rationem, itemq; alteram,
quam in contemplatione positam esse diximus, non si tertium quoidam genus,aut plura, quae homini a segnata ese uideantur, duae pollunt afferri casse. Harum altera est diuersias ipsa res
ram ,alitera,em poserior, conditio animantis huius,er natura. Rerum nams, aliae principiorum suorum naturam consequvns tur ut,qlla illa,cadem hae quos necestate contineantur,eundem
semper cursum,in litutumq; tenentes: sualia sunt potismom,
quae natura constant:aliarum uero pro conditione itidem eorum,.
a quibus derivantur, initiorum, ra est uarietas, , inconflaratia:bur modi es humanarum rerum status. Natura conflaratrum, eorum , omnium, quor ealem semper necessario manent, contemplatio en et actio humanarum . Cum autem uobiisset deus animantem quandam terras intueri, que, quod conditori cognas tum Vl maxime,cognosceret, saperet,is intelligeret, particus iam paniam diuini lumistis terre stri corpori agyxit fluet,qua ui eis ipsa procreata,cum utrumque in eodem homine praestaret, ercontemPlaretur rerum 1empiternarum vim,ac naturam: ersus
57쪽
xarum, nec eundem tenorem perpetuo Jeruantium conditiones, ortus,progi esus,conuersonesq, di quirendo consilia explicaret. Hinc, quantum allinet ad eas uitae rationes, quassequi unum:
quemqi decet,duo genera hominum extiterint: quorum al3 stadium suum ad scientiam contulerunt: alios negotia aut priuata, aut publica detinuerun is uelimus uitam quoq; pecudum hos te: gere, adsensum tantum, quo uno sint praeditae, quicquid moliunstur, referentium. Locus hic forta se postulare vittatur,ut,cum utri φ uitae initia percursa sint, se causae, de vi, facultatq; animi nonnulla disseramus,ea tantum attingentes,ex quibus eorum,quae diximus, po lit haberi cognitio clarior, at e plicatior.Itaq, ut Philo sephi nunc simus dicendum est, praetcruires illas, quibus homo alitur, uiuit, ac sentit, quarum altera cum plantiacum brutis, reliquisq; animalibus ei altera est conis munis, mentem esse in ipso collocatam, quae tanquam sol animi tenebras luce collustraret, praeessetq; dux iter in barum rerum ancipiti, at , inextricabili labrintho facienti; nequa post impru dens erroris paena plecteretur. Nec tantum uiae common irator accitus aliunde,ex altissimo uidelicet caesi ipsus domicilio, Sed uir altera huic mob corporeae eis sibivi, quae recte admonenti, praescipientiq; obtemperaret: cuius in facultate sentiente impressunt uestigia,non quatenus sentimus sed quatenussensu ipso ii pellente, stimulantes aliquid appetimus. Ex quo manifestum esse arbitror, iam illam animi,in qua ratio inest, duplicem inueniri; alteram quidem natura ipsa hujusmodi elideri r quae plane nihil aliud es , atq; ratio, implexq; forma, quae habet, ut ersit, θsemper uigeat,ab omnium auctore formarum: ab alterius Mis
58쪽
DE BENEFICEN. LIB. I. Asnatura projus id est alienum: hanc enim obducunt tenebrae densa caligo, ac prosenda tegit et tantum quidem cupiditas trahit praecipitem is, qui in his, quibus inhaerent, corporibus exaessuant, rapiunt affectus in diuersa; ut propter imbeeillitatem ne uno quidem in uestigio confitere po1le uideatur: ni praesto sit, quae cadentem fulciat, Osrmet. Atq; istuc, quod laudes in ea reperias,ut bonum quo ipsa caret,ab altera partesese osentans post ad se trahere, atq, aduentitio, abunde s accersio, tanquam naturali, ac proprio,frui:ita, quod natura abnegatum est ,slu: dio,industria j comparat, tr proprium ejicit.Hoc quumst; uesnit,ut quod luminis Ut expers, luce inuo tum colluceat aliena stet haec quo facultas animae, tr rationalis dici post commus nione rationis, qua bi non abnuenti impertiat, em largiatur altera fons, em totius origo luminis . Cuius sectio Jola esst, eati propria,quae agenda snt, alteri minus persticienti aperire;
recte uiuendi rationem commonistrare ,corrigere delinquentem: quae, Ji aut imperantis iussa, aut docentis monentiae, praecepta contemnens cupiditate sua protrabatur,tam multis, tamq; uariis
morbis conflictatur,ut aut sanitati nihil prorsus relinquatur Ioaci; ut optatam, , quaestam, magnis laboribus longo post inter uallo uix demum repurgata recipiat , aut aduenam, hos itemq; egregium aduentantem quidem, aditum nrtentantem , ab insgre seu ut ne prohibeat, totius tamen domus imperium nequas quam stibi uendicare permittatiquem neq; liberum esse Dat Ilus dentem omnes delere macillas er in sordibus patiatur aliquando uolutari. Itaq; i ille obtectus indumentis, , inuolutus suam in tus diuinitatem celat:quale de iis legitur in fabulis alieno habis
59쪽
46 IACOBI PROLiI tu conditionem suae sortis ementientibus . Atq; plerumque is elle
creditur,quem inuolucra, integumentas referunt,perniciosa illa quidem, , mortifera non minus, quam uesis illa Nessei cruore tincta Herculis lateri lethaliter inhaesit. Nam , ut omittam iis lud, quoi uitia sunt quaedam uirtuti tam proxima,er similia , ut qua inpluri mos minus sentiente dant, em sti leuiter defalsa gloria blandientes Rum exempli causa aut prudentiam callidita tis nomine metiuntur, aut prodigalitatis loco liberalitatem reposnunt saepe dolo a fallaciq; rerum imagine ita deludimur: imprusiantes ita Jecipimur ecie quadam retii: scia pro ueris habes mus,ut, quae bona sunt, mala plerumq; ; quae autem mala , bona utiq; nobis este videantur. Honesti autem, b boni ueram ratio: nem certa cognitione asequi plane dissici limum est: quam si a Gsequare,utili simκm,ir optimum: sin minus, peniiciosum , bturpe.Tantam uero diffficultatem ueritatis huisce percipient laboremq; steum ferunt impedimenta illa , qui e diximus, sisse, tanquam nebul e quaedam,nobis obiicientia , ne in claram lucem. pol imus intueri. Hine tam multa de summo bono, tamq, uaria atq; inter se dissidentes opiniones extiterunt hominum plus fra penumero largientium ei, quo erga seipsos οβ iuntur, amori
quam eam, quam ignorant,er plerum i etiam oderunt, ueritastem ipsam sequentium ducem. Haec autem in albone colligi nunσquam,aut haberi potes, usi pars hominis altera , qua de nunc loquimur,antefacta potior didicerit nihil, nyi,quod rectumst, cupere, tr amaresnem Is eum, qui sit expetendus maxime , co gnouerit: quippe quaest utriusq; partis quasi consensius quidam: qui tum existit fum,quae appetit,nolit illud non sequi, quod ratiq
60쪽
prius expetendum esse demonsrant. Quamobrem et,qui ἱens: scus ese decreuerit, mores sunt in primis excolendi: hoc enim studio veritatem eam a Dequi parerit, illae cum ad bene, beate. i; uiuendum in tota uita nece staria est tum uero ad hanc collati nem officiorum adhibenda jn sua labus paulo grauior tr pernistiosus est,ir magnorum malorum causa. I latc autem calamitas tum maxime euenit, quum a diuerss, qui nobiscum una nati nuns quam penitus , ut melius Peripatetici,quam stoici , frt be senstiunt,ex animis euelli possunt, affectibus trahimur, er lacerasniar. Nunquam enim tam aufertur a nobis huius, quod in agenodo positum est,cognitio ueri, quam, ubi imperium occupat libito. Rationis autem iudicium tandiu integrum manet, tr incorrus
pium,quandiu in ii quod sibi iure subiacet, ac seruit, ipsa potessiatem retinet: neq, tum uel lenon possumus, quae sunt laudatiolia, em praeclara. Vbi uero aut amore, aut odio, aut ira , aut uos Iuptate ferimur aut metu concutimur, tunc labefactata mens
amittit imperium:nec potest amplius loco expulsa frenare prascipites, quin ea concupisamus , O ,s occasio non desit, saepe etiam persequamur,que nec utilia salubrias,nec sat honesu lucanaliquando etiam impia,ingentiaq;scelera anhelamus. Quae cum ita se habeant danda et,quem instituimus,es opesva,ut reginam,ac dominam de se sua excutiat:impetat,cogatque in aliena demigrare )llic usi a firmiter imprimere, ubi poti sesimum 1 lendor uirtutis elucet. Morum autem, ut recte instituti sunt, laus e t maxima, qui eruerse, reprehensio haud mediocria atq; ut ea tantum dicuntur e e uitia, quae bonis,cassi , morisbus repugnant,solas improbitas homini istesanda, erras ens