장음표시 사용
91쪽
temJolus cogitatione praetervectus, atq; animo ad altiora peno trans sistit in deo:huc ubi peruentum AS, labor, nudiumq; eius ulterius inquirendi omne desal:id supremum edis omnium:is teraminus ultimus:cuius est iucundisinus in Jolatanti luminis conutemplatione fructus. Potest enim mente fungi hoc munere, uistanis, degere felici simam,ac talem,qualis est illius,cuius ipse est
imago,uidelicet ortemam,ir immortalem: hoc autem , quandiutis carceribus detinetur animus, cum effici nequeat, nec plasquam, quoi naturale si,qualis scientiae in nobis est amor , fuperuacaneum esse uideatur,plane aliquando id persci nece e si quod faciundum olim natura sanxit. Quare id tum demum quam time praestabimus, quum hic uiuendi terminus, qui morς
aicitur,solutos bis uinculis ad eum remiserit ; nos cum eo coniuraxerit cuius copios sma luce irradiatis hae tenebrae expellentur quae nunc scire cupientibus adimunt maxima ex parte cognitiosnem ueri. Tantam tam felicitatem, quanta certe animo consopi non potesΙ, noluit, ut absq; innocentia, qui uerus eiis dei cutitus, tr ut meritorum consequeremur. Quamobrem iubi in prismis,r iustitiam homines colere, b benescentiam exercere ea charitate in lammatos, quae tantopere ab eodem collaudata illos ad aliorum utilitatem procurandam post uel inuitos cogere, uel excitare torpentes: ut post liceret in aeternam domum ingredi-
quam re tefactorum nobis pollicitus es praemium fre amplissi
mum. Quo utinam,eo ipsoferente auWlium, qui est auctor,percuenia aut, cuius moJo si es tantum in hoc diuersorio commodirantibus silantata est, tum demum assequuti tanto bono cumulate
92쪽
perfruamur. Quae cum perorata e fient, nihil Iuli eqse debet, quod, quam insistas uiam, duium quaerentem mos retur iis modo,ut puto feci s e, ea tu memoriis tradi lini, quae I aucobus noyler dicam enim uere , quoi sentio b io te non minus, quam copiose di seruit: mihi quidem istaec eius oratio ita placuit, ut insituto meo ualde delecter quoi sane pyl hac multo magis, sequar, tr tenebo. Tum Iubus,comitem inquit, habebis Ansioni, ita tamen, ut, quod idem uult, otio liceat mihi aliquando honeste Jmigratiamq; habeo huic maximam, qui, cum multo pla ra,quam postularam, dederit,er me, em si qui sunt, qui minus norint,quid sequantur, edocuit. Illud tamen unum ab ipso reb quum adhuc expecto,atq; etiam rogo, ut,cum unam beneficentiam cob a nobis uelit,praecipiat quo pa lo benesti se polymus: uesniam autem nunc demus aliquam longa dilutatione 'tigator crus si lubet, docentemseriati culemus.
OCTRINA sed uim promouet in laetam . In quo Iubus nunquam poetam malc lo cutum sui spe arguet: qui, qua est indole priae illius, honesta, em praeclara,interpositam moram ulae ciuS, quae sequuta est, noctis ferens,uli illuxit, propere mittit, qui nos ad , inquit Antonius,
93쪽
78 IACOBl PHOLiIinprandium iuuitaret:cui ne mora ulla a nobis feret, o secrabat, .uereri se inquiens,ne , siqua frie longior dilutatio instituere: tur,niulta pos temporis angustys excludi necesse fret. Parcirmus adolescenti erylagrantι laudabili studio praeclara di scendi, em ei in primis cui iure eius,quod obtineret,imperi,nihil, s iusna foret petitio , denegandum ese uideretur. Itaq; duabus sereboris ante,quam pridie, in bibliothecam secessimus. ΗιΣ,ubi erilli conseissent, em ego ad hemicylum reuerti stem , quam comsmode, inquit Antonius, Iub accidit,ut hic dies, quo parentaturpijs omnium manibus , nos ab negotiorum publicorum cura libes rariuetenim, si aliquantiter hesterna quiete recreatos occupa tiones tam cito absorbui sent, periculum erat,ne,quod eqscit branescos, nobis beneficium omnium maximum minus bovis et ab eo
accipere, qui te pollulante id se hodie daturum recepit. Muta posthac poterant nobis hoc ipsum praeripere: rvilae, se illud ha bet, quod est uersculo quodam graeco eleganter expresum. Μῶα
ta inter os,b offam. Id ne accideret, abs te, mature nos uocans
do apienter est prouisum. Quamobrem Iacobe , nisi quid aliud
moretur ,aut si uidetur Iulio, loquere iam, tr noso potes, clarossice,ac beatos:utrumq; enim, ut abs te heri didicimus,benescenαtia cumulate pri sui. Nihil impetro, inquit Iulius , nec mihi gra πtius quicquam e spe potest,quam ut omnis ad dicendum praecidatur mora: tali enim auxilio mea eget setas,cui plura , quam percepes rim hucusq; , perdiscenda rei lant:quae non minus, quam hic,'
tors ipse nosti: e dum dicat moia, atq, ita,ut, quibus posuit ad ueram alii are gloriam, hodie plane ab eo instituar:ii quod far
aurum con do, qui paulo plus qua),quam hestema dilutatione,
94쪽
ώ cogitandum habuerit. Utinam, inquam ego, Iuli, b Antoniis e lem , quem amori stria e plus,pam ueritati, largientes ese uos singitur m minus enim libenter id munus susciperem, quam uideo.a uobis enixe posulari. Nam , quod quaeritis, id eiusmodi
est put rubi Jit ex quo aut dicentis cum aequitatis animi, tum etiam pietatis clarius iniicium existere,aut audientibus4praescris piisq; obtemperare uolentibus ad ueram immortalitatem maiora postini adiumenta comparari. Quisdem in magnitudines, cur sis stellarum animo ad altiora penetrantes docuerunt qui de rebus,quarum es parens, tr auctor natura, deq; ipsarum causissent )ubtiliter, ac perdocte commentati j temqὐ qui de deo, caelessebusq; mentibus indagantes ita locuti uidentur , ut ea quiores rint, quae propter nimiam rerum obscuri satem Jirtasse ipsis commprehendere,er cogno fere minus licuit, aliam opinor non parsuam ab his inierunt, quos ad huiusmodi arcana intro lictenta uehementior interdum, quam par sit, cura sitientiae trahit abres pios. At neq; tamet si fucIu non caret hic labor tantam utilis
satem, tot commiaa, quibus uitae mortalium omnino est opus, μο
si studio pepererunt , quot,quantaq; late pro manarunt ex his qui partem illam, quae de moribus est, complexi , omnem es fers vinonitus,em uitae honestate expoliverunt an qua cum sngularum
uirtutum tractati rugigera est,er necessaria , tum uero nulla. uel ad utilitatis comparationem aptior,uel uarietate, , rerum
copia ad exornandum ea locupletior, quae praecipit, ac docet, quae sint unicuiq; in beneficioram collatione agenda,er seruanda ,aut: ad promerendum in lammat,ir impellit. Sed, quo rei pulchritus do inerti ut uere dicam stimulum maiorem addit ad laborem,
95쪽
hoe plus imbecillitatem uirium mearum eius susceptae graue de tenet onus. Experiar tamen non tamde persciundi, quae uolo, quam desiderio uobis obsequendi: nec tam ut ipse quoque aliquid prole se coner, quoi tr probaui semper, tr optaui quam, alit, qui melius illuc praestare pulsent, incitare, aut certe nam haec ipsa literis quoqi mandare cogito b quid de optima tutae ratione
Jentirem, testatum apud eos relinquere ,quorum aetas adhuc mobbor nec satis, quae deligenda sunt, uidet, protractaq; cupidine fertur in teteriorem partem procliuior; nec, quod egenti poscenodum est ab altero,consilis ope ullam ex Je petens meliora quaeritis
Vos autem, quae dicam, queso ita accipite, ut uelitis. Ad uitia connivere,amare naruulss, Natura quos humana cauerit parum; aut corrigere,quae uidebuntur. Atqui, inquit Antonius , non uis
deo facere qui' prius i luc posis, quEm exolueris, quae debes. M.e mini se oportet,heri cum de duabusa uiuendi rationibus loqueresve, nonnulla te in aliud tempus ἐissuli te, quae aut insitutarum
rerum natura, aut angusti s locorum exclusa uidebantur. Reote, inquam,cliniones Antoni fere enim illa exciderant quae si omissi siem, sane is,qui est inserinanius, aliquanto lasui stet ignotus.
Quanquam enim late iam,ut audiui lis, benescentius e di sun σὰit, tamen quo pacto,qua ue ratione si tam potens, tam opulenta, tam diues, hactenus non sat uobis intelligo stare, nec plus si sue, quam, quibus no sse cupientibus, quae remedia uulneribus albis beresalutaria si necesse,ea dicat ali uis,quae medica ars iubeat: minus autem edoceat,quiae,qualia 'ue t sem quando,quo ue passo oporteat bis ipffusi. Itaq, rationem hanc omnem in primis explis
96쪽
explicabo : quam si is probabitis, meam uotis in veri huius instigatione indusriam, qua unq; east, non omnino ingratam uideri laetabor in libebit refellere, culpam omnem ingeni3 flauὀium uobis morem gerendi meum excugabit. Primo tortur dicunt hi, nobis enim licentiam dat rei aut nihil, aut minus ab ali3s intro steriae facultas qui ad temperantiam, si titudinem, iustutiam,prudentiam tanquam ad capita quaedam reliquas virtutes redigi uolunt, ad quam ex his quatuor decernant benescentiam reuocareis ad iustitiam , cuius vim)ola aut praemiotrum distris
tatione,aut commertiorum correctione metiuntur; cuiuSq, munus
uolunt feeiugum e se a caeteris danio unicuiqi, quod suum es,quuaut de re. p. benemerentibus pro dignitate praemia tribuit: aut impios ob scelera paenis excruciatos interimit 'onos, quos lys polσlicetur, afficit bonoribus, malis mala denuntiat , notami, inurit ad ignominiam sempiternam, damna tollet, uinicat imurias de niq; tanquam arbitra , restituit, quod altera ui, aut toto essablatum', eri aequitatem seruare cogens effreni cupiditate luxus viantem compe)fit,videant obsecro, alia ne benescia e se polymi, atq; illa, quae aut pecunia , aut bonorum adeptione ι0limantura Ego uero dari alia multo cum potiora , tum prorsantiora ercenseo, hesterno sermone demonstraui . Deinde quid ad illos dicent, qui temperantiam malunt aiunt enim, cum uirtus omnis aut anime affectum leniat, stret actionem regat, ut uoluptatum ib lam,rta omnrs banc opulentiae esse moderatricem cupiditatis ;ssnubtudineq; affectionum quadam, quae maior utiq; es, quam si cum actione, circa quam tu istiam uersari uolunt, a lectio confes
97쪽
8a IACOBI PHOLi IVam,quodsensio) s benescentiam liberalitatis loco reponere insterium uelim,ui sunt ad ueritatem propius accedere, qui tu li: tiam asciuerunt:cuius magis proprium est alteri sese dedere, atq; inferiare,quam aqfectum temperare. Quois quanquam planius id modoset ea, quae de bberablatis, m benescentiae inter se differentia herbiatuimus,uera sunt omnino,ad eam, quam nesces se sit illos asserere,ianquam ad sontem, iusistiani,nequaquam banc referri oportebit . Minus uero e quatuor, quae supersunt, tres De harum aliquam haec comitabitur si rei itur iustitia, cui uidetur ese natura propinquior,er coniunctior.Atq; hoc dico, ab hisq; di entios de ea ita, ut si , saluatur ut, cum sentiant has omnes ase inuicem dijlare, neq; alteram Jub altera contineri, nolint ad illam reliquas tanquam ad caput suum,principiumq, res ferri rubiq; excipiant, quum de ea sic loquuntur. Secus enim feri potest,ut sit tu litia multo locupletior, uam eorum dii tributio essse patiatur: id quod se Arsoteles tradidit, , ratio nosfateri
cogit. Nam,cum omnis uirtus hoc unum uelit, studeat, π procus rei, ut agendo, quae praecipit,nos beatos ejiciat, nobis aditum ad
summum bonum patefaciato qua st, quae nota vocabub propria
seiuncta quidem ab aliis tam capax, tr ampla omnium in se cobis beat uim , rationemq; comprehendat, huic ita defertur imperiuum haec ita erit princeps tot, tantisq; bonis, uibus eis cumulate referta, cum secum haudquaquam , ut habeat, solum frui solat, ad alios eum siesie conuertere, in id unum incumbere coegerit. ut eiectissceleribus, omniq; procul. alacta malitia ciues omnes ad hosne thymas,pulcherrimas p in flammet notiones ,impellat ad cultum verae religionis recte,integret; seruandum; ad integritatem uis
98쪽
DE BENEFICEN. LIB. II. 83tae,pietatemq, uocet:denis enitatur,ut lys nihil desit, quod ad ea, a quibus summa oritur felicitas,nece ssarium e se uideatur. Huri nodi autem se non illam quidem , cuius paulo ante a nobis menti acta es, suis eam limitibus , stac aq; coercentibus sed,
quae omnem facultatem ciuilem complectitur,er continet, iusti: tiam, qui ambigat,aut ignoret, arbitror esse neminem . Porro
facultatem hanc lex gignit: quae nihil aliud est, atq, ratio quaesdam insta in natura , quae quas loquens in aures sese insinuat humanas. Haec sapienter omnia instituit honsa, O salubria
docet, ac praecipitrab hac ciuitati bona cuncta expetuntur, otium, pax, tranquillitas, em salus:hanc uirtutes omines aliquo pacto pax rentem viqi procreatricem agnoscunt. Iubent enim leges turpi uitae honesam mortem es se praserendam,pro patria,communiq; omnium salute excipienda uulnera, erfrtiter occumbendum libidinem uero coercentes intemperantem, em molli laetitia effusentem , t ruientemq; animum cohibentes ad meliorem frugem reuerti cogunti leobus uirtutis, atq; industriae habetur ratio; praemium datur labori e legum es in nefarios homines anima uerso ,doli extirpatio; expulpro malorum. Ac, nongillatim omsnia enumerem, quod er longum mihi esset recensere, em fretasis uobis molesum audire, nihil, ex quo uirtus quaelibet pro isciscatur, tr manet,praetermissum est de quo non sit ad optimi rerum satus consitutionem a sacrosanctis legibus prudenter,er prout sum,ir cautum . Legis igitur uox iustitiam parit ipsam:
quae non est inrtutis totius 'pars aliqua , ut membrum corporis Jei, ut ex compage membrorum corpus conscitur, sic haec ex onas nium colligatione uirtutum tanquam ex coniunctione partium tos
99쪽
magis,quamsiderisori totι terrarum orbi Jalutaris. Haec enim ex animis tenebras, quas obduxit improbitas, pubissamq; reuraxit lucem, qua beneficentia ante hos lyos ι irarate bonum enim, cuius natura eii auctor , antecessit malum, quoi ipsa utique abhorret lanes naturalis in bomine probitas prior extitit , se tuta post ιmprobitas culpa deprauatae uoluntatis. Ex quo gane colligi pote i,parem utriuis uideri facultatem: altera autems tasse nihil amabilius; uae uolens in uolentem benescium conferte nam iobtiam uel inuitum seruare orta vitio nece itas ipsa prope cogit. Si,qui qui post,aut praemio homines fries,er tem:
peratos facit,qui timidi anse,ir incontinentes erant, mag)rorum
ijs audior 6l benesciorum, quid is faciet, qui , ut ne periculosa
mortis adeundast alea,ardens amore in patriam mala procul a
ciuitassuis ante propulsat ocurnq; nullum timori relinquit, se nautae: aut luxu, deliti sq; pq jum ne quis eat, intemperantes homines esse non sinit , dum omnes intemperantiae praecidendo ea af fmenta nulla minisIrat libidini nec in ciuitate locum in continentiae ullum es se fert ; ubi rationem frugalitatis prius ina)lituits,qui iubet contentum suis ab aliorum fortunis abstinere, O delinquenti nunquam esse ignosendum , societatem maxime conseruat humanam,quid faciet, quisa dat D' interdum eiu fudem tuendaesocietatis causa uel in alios,uel in sedebri remittit/ P robe quidem, , cum ad utilitatem multorum pruienter, tum ad celebritatem nominis praeclare facit; qui, qua est ipse animi integritate Rusates,alios quoqi cum e spe uebi, allata damna
100쪽
mulosa compengat niuriam nullam inultam e se patitur: at non minus sapienter, m egregie riui aut multo ante, si pollit, nequis tetrimenta ulla patiatur, congilio, tr ratione prouidet. Quoi illa 'r'ssu minus facit:peccantem enim paena sequitur, legisq; caustionem raus antecedit:aut etiam,quo nihil habet charius,uolens, libensq; uel nolentem iuuataustus uim suam foras omnem prosmit pron denegat auxilium petentibus ;)ua parvipenteηs, ali stantum ut consultumst, curat: benesci hominis opera nulla es vel fama clarior, uel gloria con lectior: ultro praento eis omnis bus egentibus: nec quemquam inuenias,qui seipsium minus reicσctans,coeterorum magis, quacumq; ratione potest, commoda ausgere concupi stat. Hore benescia iughtia latior si peperit, aut re, em nomine benescentia utiq; ipsa erit , atq; e uertice Iouis ta quam Mineruam prognatam lices: quae cum una, eademq;st,diruersa tamen ratione eadem liciat. Aut, quod , rationi, trbis ipfs,quae principio disserui, magis consentaneum est, primum
omnium in terris cum ex re,quam una cum homine procreatam
eredere par est, id nomen uirtutis este cepi let, pr Eresu autem temporis tu let nece fias ad mala, tr uitia quotidie pullulantia noua,er uaria pro diuerstate morborum excogitare remedia, que plane a virtutibus peterenturiab hac una,quae in primis hos minibus consultum uellet, reliquas emana1be putandum est uis nominibus tanquam characteribus pos pro siliciorum uarietate con gnatas. Cum uero ex omni uirtutisfunione nulla uideres tur 6se ad hominum, qusum est ad malum natura procliuis, titilitatem communem , , Jalutem potior, magisq; necesserio, quam ea, qua unicuis, tribuitur,quod suum e t,er ex ratione oss