장음표시 사용
191쪽
Ad B et.dico quod Boet.intendit quod nulla praedicati in qua praedia tu aliquid de aliquo est verior illa in qua idem praedicatur de se ; quia
tamen illa est negativa, stat quod nullast vera, nec illa in qua praedica. tu idem de se nec illa in qua praedicatur aliquid de aliquo si tamen illa esset vera in qua aliquid praedicatur de alique,tunc nulla esset verior illa 'bi maereses eb aera ita milia propositio in qua praedicatur aliquid de hoc nomine chrmera significative sumpto poteli esse verior illa in qua hoc nomenisbimera praedicatur de stipk, cum hoc tamen in quod nec illa, nee alia sit rera.
De propositionibus in quibus ponitur hoc relativum qui .
IN quacunq; autem propositione, quae secundum Vocem est categ rica, ponitur hoc relativum qui, pro illa dandae sunt plures exponentes quia quaelibet talis aequivalet uni copulativae tamen aliter est de tali propositione quando est universalis L quando est particularis, i clasn ta vel singularis. Quando enim talis repostio est singularis,indefinita,vel particularis, semper illa propositio aequivalet uni copulat iurecompostae ex duabus propositionibus, scilicet ex antecedente, & hoc pronumine relativo illud; Vel nomine proprio altero extremo, nulla alia variatium facta Sicut
illi, Homo φι en albus currit, aequivalet isti, Homo est albus, O ille currit vel Iste hama currit , O ille est albus similiter illa, Socrates qui currit disputat, equivalet isti, Socrates earrit , O ille disputat. Sed si talis propositio est univcrsalis, illa est distinguenda secundum amphibologiam, eo quod potest habere duplicem sensum. - nus sensus est per quem denotatur, quod de quocunque dicitur illud t tum quod praecedit verbum principale, quod de eodem praedicatur prae dicatam non plus denotatur Mille sensui vocatur a multis se sus compositionιs, vel convertibilis cum tali sensu. Alius sensu est perquθ' denotatur quod illud quod sequitur hoc incomplexum quod , A qu , praedicatur universaliter de antecedente; quod sequitur pra dicatum, universaliter erificatur de eodem. Verbi gratia per istam, Omo homo qui en alb:is currit, in uno sensu denotatur quod de quocunque praedicatur hoc totum Homo qui est albus, quod de eodem dieitur hoc praedicatum currit: tunc ad veritatem talis propositionis ὀuae propositiones requiruntur, scilicet quod liquis. homo es albus &'. od illibet talis currit. In alio vero sensu denotatur quod illae dux sum verae metvis homo est albus, imias homo currit. Ueruntamen sciendum st quod , cui dicetur in serius, quod quandoque est relatio non persenalis , O c. non oportet quod in copulativa
192쪽
eorrespondente idem lubeat in utraque eandem suppositionem. Quandoque autem est relatio personalis : tunc debet liabere candem si pic-sicione,
De pro uionibus redupsicativis.
CIrca propcstiones re lupi cativa est Primo sciendum, quia Dcatur reduplicativa in qua ponitur haec dictio liquorum , vesaequivalens,& tenetur redisplicative: ia secundum aliquos potest teneri spore cative, sic non sacit prop sitionem reduilicativam , aliquando potest citerii edit 'licat ,- so secit propoutionem reduplicativam. Secundos iendum quod in propositione reduplicativa, ipsa Leduplicatio , sicut huc dictio liqua itum , es aequivalans aliquando est a firmata quandulcilicet negatio non praecedit eam , ut Socrateste quantum homino cinit aliquando est negata suando scilicet, patio praecedit eam, sicut hic , Socrates usta currit a quantim homo. Si autem reduplicat. ncessit negata, ves hoc est in propositione assim 1-tiva , sicut hic Socrates in quanta homo est risibilis vel in t postione negativa, ut hic Socrates is quastum homo non currit Primo igitur, dendum est quid requiritur ad seritatem propostionis assi masivae reduplicativae. Secundo quid ad veritatem,cgativae, in quatamcnredussi catio noa est negata. Tertio quid requiritur ad veritatem propolitionis, in qua reduplicatio est negata.
Circa primum sciendum est quod talis propositioici: distingui,
eo quod potest esse reduplicatio, gratia concomitantiae vel gratia causae. Si fiat reda plicatio gratia concomitantiae, tunc ad veritatem illius requiruntur quatuor propositiones tanquam exponentes eam. Una in
qua praedicatum principale vere praedicatur de lubjecto principali. Alia in qua illud super quod cadit reduplicatim praedicatur de subjecto principali. Tertia in qua praedicatum principale praedicatur de illo super quod cadit reduplicatio universaliter . Quarta erit una conditiovalis in qua arguitur ab illo super quod cadit reduplicatio ad praedicatum principale, eodem modo ub ab inferiori ad superius dicitur esse bona conse- vcntia ; vel quo dicitur, quod ex uno convertibilium sequitur resiquum. Verbi gratia, ad veritatem istius Socrates in qua tum homo est colorat I, requiritur veritas istius Socratei est coloratus, ellius Socrates est homo, istius omnis hori est coloratus, mistius Sihaino eue coloratum ess , es istius, Si acie uides hama , aliq id est coloratum in quia talis conditionalis est falsa, ideo talis reduplicativa, Socrates in qua4tum homo est coloratas, est mpliciter fessa, quia habet unam exponentem salum.
193쪽
Si autem sat reduplicatio gratia causar, tune ad veritatem talis reclu-plicativae praeter qitatuor praedictas exponentes, requiritu quod illud supra quod cadit reduplicatio, exprimat causam rei importatae per prae dicatum vel sucis illud cui primo inest praedicatum principale , vel quia illi prius insit praedicatum principale , quam pronomini demon-manti illud pro quo subjectum principale supponit sicut per illam UOseelenia quantum triangulum habet tres, o c. denotatur quod fos-- celes habet tres angulos, O c., quod si aliquid est triangulus habet tres, Oc,4 similiter cum hoc quod illud p edicatum habere tres, prius verificatur de triangulo,quam de Isoscele, eo modo quo Loeticus utitur priori, posterior quae sunt congitiones propositionum. Similiter per istam , q/usia qua tum alios est calfactivus, denotantur praedicta; adeo est vera Sinaliterhaec est vera, in quo tum habens animam intellectivam A susceptibilis discipliω; quia praeter quatuori aedictas exponentes, anima intelisiva est causa diseciplinae,in hoc extendendo nomen causae ad subje hi alicujus e sed illa , Homo inqxantum risibilis est susceptibilis discipuuae, est falsa: quamvis sit vera i sat reduplicatio gratia concomitantiae in hoc , quia
praedictae quatuor exponentes lunt verae.
Ex praedictis colligi potest regula talis, Nod a proposivione rei iaplicativa ad 'amore aeeutem p semper consequentia formalis, quia semper sua praejacens est una exponens reduplicativae;&ideo sequitur so maliter, Homo et quan tum animal ess sensibilis, ergo Ham en ea sibilis. Similiter sequitur, Ig4is in quant Am calidus β alafaa: vus, ergo unis est calefa Givus. Ex istis sequitur quod multa propositiones quae a multis conceduntur , tam in Philosophia quam The logia sunt simpliciter salsae de virtute sermonis cujusmodi sunt tales, creatura in quantum est i Deo est realiter divina egeatis, Pater OFilius in quantum sunt ut spirant, Homo in quantum creatura est non eas ofectum in quantum intelligibile est habeos esse dimia funa; quia omnes tales habent exponentem falsam. Et eodem modo proportionabiliter dicendum est de cons milibus. Si autem aliquae tales ves consimiles inveniantur in scripturis, vel ab Authoribus, sive Sanctis, sive Philosophis, exponendae sunt; quia auctores frequenter loquuntur non de virtute sermonis , sicut patet inspicientibus libros
Per praedicta possunt solui aliqua sophismata. Aliqua In quantum
eonveniunt differunt: Aliqua inquantum differunt conveniunt. Nam accipiendo convente secundum quod verisicatur de omnibus existentibus in rerum natura, fidisserre pro omnibus quae quocunque modo disserunt, hoc est sunt non sunt idem. Sic omnes tales sunt verae si sat reduplicatio gratia concomitantii quia, sicut manifeste patet, quatitor exponentes sent verae.Si autem fiat reduplicatio pratia causae sic sint fallis naui coaveaire non prius convenit nec dicitur de convenient bus
194쪽
hus, quam de differentibus , nec etiam importat talem causam, ideo satasse sunt, sic accipiendo eas. Sed secus est de istis, Aliqua in quantum sum similia,sum dissimilia Alia in quantum sunt disSimilia, sunt similia, Nam illa consequentia non valet, stas a simillia, ergo Sunt dissimillia rite e conrerse nec etiam sequitur, codveniunt in hoc praedicata simila, ergo, Mi dissimilita , quia ad hoc quod sint limis lia, recutritur quod habeant oualitates ejusdem speciei specialissimae.
Alia regula Quad arguendo ab infenori ad superius siue distribat
onea parte subie Ai principaliis est bona consequentia unde illa con sequentia est bona , Socrates inquantum homo est ris bili ergo in quantum hamo est risibiles quia impossibile est quod exponentes antecedentis sint verae sine exponentibus consequentis;& hoe sive fiat xeduplicatio gratia concomitantiar, sive gratia causae et Imiliter a pu- te praedicati principalis est bona cunsequentia. Sed arguendo ab illo super quod cadit reduplicatio, ad suum superius est falsa consequciati ;sicut hic Socrates liquantum omo est risii uias, ergo Socrates iasaan tam animal en risibile. Nam si illa consequentia esset bona sequeretur quid ista esset bona, Om is homo e risibiliis, ergo Omaea ima e risibile per istam regulam, inando reduplicativa a
fert redussicativam, expone te gatecedentis inferunt exponentes co sequeηtis. Veruntamen sciendum quod aliquis utitur aliter talibus propositionibus non de virtute sermoni ,- tunc possent negari tales con
Secundo videndum est principaliter de reduplicativa negativa in quar duplicatio non est negata, cujusmodi sunt tales propositiones, Homo in quantam rationaliis non est asinus. Et est sciendum quod talis r duplicativa proposito gratia concomitanime,lvabet quatuor exponentes bduas negativas unam assarmativam alia conditionalem Assi maliva exponens si illa, in qua illud stipe quod cadit reduplicatio vere afirmatur de subjecto principali. Negativarum propositionum una est Praejacens illius propositionis reduplicativae, in qua scilicet praedicatum Principale negatur de subjecto principali. Alia negativa exponens est saliter
Pri ipalis sicut ista, Homo in quantam risibiliis non est asinus, habet istas expauentes, Hamo est risibilis, omo non est si us, Nullum risibile est asinus. Si aliquod est risibile ipsum non e tapinus. Et propteria e tales sunt salsae de virtute sermonis Logicus in quactum Logic,s differt a Grammatico quia illa exponens est salsa, Omnis Logicus disserta Grammatico. Similiter tales sunt falsae, Iatellectus is quantam intellectus nou sit. Similiter et lima is quantum anima non ulti etaimii quantum activa no a patitur, Adima in quantum paβivina et
195쪽
alteratur no movetur loca iter, cic de multis talibus , quia omnis
talis habet unam exponentem salsam.
Si autem reduplicatio gratia causae sic requiritur quod praedi catum principale prius , vel primu negetur ab illo super quod cadit reis duplicatio , quam a minomine demonstrante illud pro quo subjectum principale supponit;& hoc en per suppenedo quod habet quatuor exponentes pra dictas: Se propter hoc sic recluplicandestiaec est falsa,Homo inquatutum risibiris nos est asinus. Similiter intelligendum est sicut prius, qtiod semper a pro sitione reduplicativa ad suam praejacentem est consequentia formalis ut ista est consequentia sormalis, Logicus a q*antam Logicus disserta Grammatico ergo Logicus differt a Grammatici ex qua sequitur quod Logicus no est Grammaticus. Tertio videndum est de reduplicativa in qua reduplicatio negatur. Et si sciendum quod talis propositio est contradictoria talis propositi ni redvplicativae in qua re luplicatio est affirmata , ec ideo ad veritatem talis suiscit veritas contradictorii exponentis euhiscunque expositae reduplicati v. cui contradicit , quia requia cst, o quando aliquat propositio coatradicit alicui Libenti plures exponentes, tu resad ver
talem setius susscit veritas cupiscunque exponentis opposita. Unde
ad veritatem istius Socrates noe est homo tu qualitum albus , susscit veritas istius Socrates nou est homo , istius Socrates notest albus,
istius Aliquod album notest homo, di istius Muisi Socrates est, a bum est. Notandum est etiam quod istae .ctiqnes, Secutam, afli, ut, sub ratiore, de hujusmodi sunt aequivalentes isti dictioni is quantum; ideo faciunt propositiones reduplic itivas Mideo est dicendum de talibus propositionibus, scut dicendum est de illis in quibus ponitur haec dici es, a qua illum. Si autem talis non tenetur reduplicative, sed speciscative tune non requiritur quod illud cui additur talis dictio is quantum , subjiciatur universaliter praedicato principali sed requiritur quod illud stipe quod cadit re lupi catio importet illud ratione cujus compctit praedi atum principale primo stibjecto. Verbi pratia, si in ista propositione , gais a quavium calidus caleficit, F quantum
non tenetur reduplicative, sed specificatives, non oporte quod haec sic vera omne calidum calefacit; sed requiritur quodlio nomen calidum , in portet calorem per quem ignis caleficit primo, cui prius magis per se competit calefacere quam oti vel saltim quod est principium calefaciendi .ita ad veritalcm talis propositionis requiritur
quod pr dicatum principale praedicetur de subjecto principali, de illo cui additur talis dictio: quod illud additum praedicetur de sub j cto principali sed non requiritur quod praedicatum principale nive saliter praedicetur de illo cui additur talis dictio; sed oportet quod imponet illud ratione cuius praedicaton principale competit vere per prae
. cationem subjecto principali di sic veriscantiu talas propolitiones.
196쪽
son ite in quantum albitu disgregat visum Socrates in oliantum baiabet libet Am arbitrium peccat Lus in quantum eas est subsectum M taphysicae de hujusmodi de exemplo tamen non est curandum. Oportet etiam scire quod id vocabulum tu quautum is similiter talia vocabula, ut secundam quod subratione qua,& iujusmodi aliquando in propositionibus aequivalent alicui adverbio temporis sicui tinus sensus istius propositionis cauis in quantum sigies cat animal latrabile, facit istam propositionem esse veram, Omitu canis est animal 3 quia sensu est iste, quod haec propositio Omnis canis est animal, non st vera nisi quando casu stat pro latrabili animali. Et similiter dicimus cuod inest vera, Ista imago es homo, secundunt quod homo accipitur iis proprie ue sic etiana variis modis potest accipi haec dictio is quaatam.
CIrca propositiones exclusi vas est primo sciendum, cu d facit propositionem exclusivam. Secundo quid requiritur ad veritatem exclusivae. Tertio quomodo termini supponunt in propositicinnibus exclusi vis. Quarto dandae sunt quaedam regulae. Circa primum sciendum est quod illae dictiones, autum, solum 6-cium propositiones exciti silvas. Sciendum tamon quod haec dictio solum, aliquando accipitur syncategorematice, tunc est dictio exesusvir aliquando tenetur categorematice, & tunc non est dictio exclusiva sed tunc importat illud quod importatur per terminum sibi additum esse solitarium 3 acu dicitur quod iste est salus, lice est solitarius, quia in hoc loco non est cum alio. Similiter si dicatur sic , Socrates sol is currit , si F solio teneatur categorematice significat quod Socrates oui est solitarius currit; hoc poterit esse verum quamvis multi alii currant. Si autena teneatur syncategorematice, tunc denotatur quod nullus
alius a Socrate currit. Secundo sciendum est quc quando istae duae dictiones, tantum, Io possunt addi eidem, nihil refert addere unam vel aliam, dummodo j solum teneatur syncategorematice quia tales propositiones a qui pollent sicut istae equi possent, Tantam So-trates currit, Solus Socrates currit.
Circa secundum sciendum est,quod aliquando dictio exclusiva ponitura parte subjecti: aliquando a parte praedicati, sive a parte compositionis, ita quod est determinatio totius compostionis. Et ideo primo videndum est de illo, quando dictio exesusiva ponitur a parte subjecti. Et est primo sciendum, quod sicii aliquando dictio categ0rematica sirg-nificat unum priniaria institutione, Maliud ex trarsatione Tecundaria institutiones; sicut homo primo sign scat illud quod componitur x b cur-
197쪽
corpore Manima intcllcctiva secundario signiscat statuam vel ma pinem talis compos i sic est de dictione ei estisiva, quod aliquando significat es lubet unum ossicium ex primaria institutione, Mahucleo secundaria institutione. Et ideo ridendam est primo de ejus timaria instit itione Secundo dc s.cundati a.
Circa primum sciendum,quod quandocunquela ctio exesusva tenetur se cividum primariani institutionem xponitura parte iudjecit, seii per denotatur quod praedicatum cre praedicatur de lubjecto is quod removet in ab omni illo de quo non praedicatur subjectum, d lisc, si propositio staffirmativa acidio quaelibet exclusiva liabet duas cxponentes unam aist malivam , Maliam negativam sciit ista Tanto homo estavim.ri, lubet istas exponentes, Hamis' animal Nibi ab homiae est animal. Si autem sit negat va denotatur cuia praedicatriae vere removetur a subjeeto quod inest onmi illi a quo vere removetti su j tum Mideo habet duas exportentes scilicet unam praejacentem n gativam, Maliam assirmativam , sicut ista Taκtκm humo non est asinus, trabet istas expcnentes, Homo a s δικέ, GGue aliud ab homi ue
Per praedicta patet, qtiod omnes tales sunt salsae Mincludentes contra lictoria, accipiendo dictiones exclusiva secundum suada primariana in stitutionem, Tautum homo est aliqitid, Taulam ait en hic inlio Tu
σιτ asina est, Taetum pater est, a tim individuum est,m hujusmodi cui ex illis sequitur pro dicata veriscari de partibus vere a
quibus tota removentur; cita tal contradictionem includunt. Stam ii ter tales sunt salsae, Soias Pater esi Deus Solis Pater spirat viritum Sanctum, Soliι Fater creat, Sorus Pater esi bonus, hujusmodi. Si in liter tales sunt false, astam omnis horas et ratisnalis, Tantum Omne a limal si sensibila i quia istae exponentes non stirit simul, si sint plures homines, Omnis homo es rarionalis, & Nihil aliud ab omui h ine est ratio Liles quia si Nihil aliud ab omni homine est rati nate is Iste homo non est omni homes ergo Iste bomino testra iocalis, quae repugnat illi inuis hori erratio lis. Et eodem mcd est de ista Tantum omue a simal est sansibile. Secundo videndum est de dictione exclusiva sectin tum suam secundariam ita positionem, sive institutionem. Et est sciendum quia tripleri potest esse una est quae piscis ex ludit praedicatum ab omni distri. butu de quo non dicitur subjectum. Alia quando praecise ei cludit ea
quae non importandi per ea quae an portantur per subjectum, nec sunt partes eorum. Tertia est ouando praecis exes adit majorem plurallitatem
quam sit expressa per subjectum. Et secundam hoc dantur rei,
tina est ducit Quando dictio exclus rased i tur termino communi distributo, et potest esse ex lusu roprie dicta, tunc excluditur omne
198쪽
Drest esse excluso impropie dicta , secundsim quod mutatii praedicatu ni removeri a quolibet alio communi cum signo particulari de quo non verificatur subjectum potest vocari exclusio Repsgetatuis comm, uis eum et clo particulari unde ista Talitu ometis hθmo currit, est distin- enda penes secundum modum aequivocationis; eo quod ' tantAm potest teneri Froprie, & tunc habet istas exponentes, Omnis baria currit mrahi aliud ab omri hamio cArrit. Vel potest sumi imprapri , ut sit exesus cujussibet communis repugnantisitim signo particulari AE tune habet istas ex nentes, Omaus homo currit, , liquis bos eurrit, iniede singulis communibus ut per talem exclusuam, cum dictione exclusiva impropcie dicta, denotatur praedicatum verificari de toto communi post in illa propositione cum signo universali non veris. eatur de quolibet alis coma uni universaliter sumpto. Et ista distii cito non habet locum, nisi quando ea clusiva additur termino communi
Iuxta secundam acceptionem impropriam dii lenis ex cliis: vae accipiuir una regula quae est ista, quod Quand0 dictio exclusiva additur termino importanti aliquid habens plures paris, illa propositi est distinguenda eo quod potest esse eclusio proprie dict. 4 tunc denotatur pra dicatum convenire subjecto, & rem6veri a quolibet a quo rems vetur se j ctum Vel putest esse exclusio impraeri dicta, secundum quod ei cluditur omne illud de quo non veriscatur subjectum, nec importans partes subjecti , potest vocari exclusi improprie dicta cu pibet importantis extri fecu. Et sed indum hoc haec propositio est distinguenda, Tantum Socrates est albus, ex eo quod dictio ex lusiva potest sumi proprie, & tunc inestistit contraductionem , quia tunc illae sunt suae exponentes, Socrates exalbus, &Nihil aliud a Socrate est albi , quaeditu repugnant; quia sequitur, Socrates est albus, ergo Aliqua pars corporis Socratis est alb. sequitur ex alia parte , Nihil aliud a Si crate est albu , .aelibet pars Socratis est alia a Socrate, c. ista certum est quod contradicunt, Aliqua pars corporis Socraetis est alba, Se Nulla pars corporis Socratis es alba Si autem sumsin dictio exclusiva improprie, ut sat exclusio praeelse eujusibet importantis aliquedextrinsecum Socrati, sic haec est possibilis, Taκ tu Sacrates est albus quia non denotatur nisi quod Socrates sit albusiis Nihil aliud a Sacras e extrinsecum est album & illae duae possunt simul stare. Et ista distinctio nunquana habet locum nisi quando dictio exclusi v xdditur termino importanti aliquia totum habens plure partes sive sit coim proprie dirim, fi Ve improprie dictum. Et s dicatur quod tune omnes tales includunt eontradictionem eiscundum uir que acceptionem, Taia corpus est aquosve actu his est albus, Tantu ignis calefaςit. Tantu aer est biciatus, Treto quans est in loca, et hujusmodi. Nam per primur eicluditur sup r-ficies, cum sit aliquid extrinsecum p rati, curi mici cus ejus; ec
199쪽
idem excluditur per secundum in per tertium exemplum excluditur e m lor in per uuartum omnia accidentia; ier ultimum punctus Diacendum quod omnia praedicta de praed9Si exemplis, praeterquam de ter tio, secundi in opinionem Aristat procedunt ex falsa imaginatione, scilic t quod linea, superficies,pus his,sunt quaedam res distinctae realiter a corpore, Ma substantia : quc ostensum est salsum esse, contra mentem in libro praedicamentorum. Sed pro tertio exemplo
supposito quod is nis non posset caleficere, nisi per calorem, aliter est dicendum. Quia dicendum est quod sumpta dictione exesu sua, sive proprie, sive improprie, haec includit contradictionem Tant ignis calefacit ideo si debeat salvari, debet accipi dictio exclusiva aliter quam proprie, inuam tribus praedictis modis; ut scilicet dictio exclu-
sva praecis insudat illa quae nee important aliouod extrinlecum , nec aliquid inhaerens formaliter subjectoris sub illa acceptione potest concedi quod ista est possibilis, astu ignis calefacit, quia tunc non e cluditur calor, cum Armaliter inlaureat igni. Iuxta tertiam accepi onem impropriam dictionis exclusivae potist a cipi tertia regula. Et est illi, quod Quando dicto exclusiva add tu te
mino numerali, sive aequi polenti, sive connotanti mimerum vel unitatem,
illa proposi io est distinguenda eo quod potest esse exclusio proprie, vel improprie dicta Primo modo exesuclitur omne illud de quo non veriscatur subjectum. Secundo modo excluditur major pluralitas quam illa cui denotatur praedicatum competere: potest vocari Exclusio majoris pluralitatis. Et secudum hoc ista propositio est distinguenda , Tant siquatuor homines sunt hic latus, post quod sint quatuor homines non plures. Nam si sat exclusis, proprie accipiendo dictionem exesu'suam, denotatur quod quatuor sunt hic intus e per consequens,quod nec asini, vel equi, vel lapides sint hic intus nec duo homines sint hie intus, quia duo homines sunt alii aquatuor hominibus. Si autem fiat excluso majoris pluralitatis, tunc denotatur quod quatuor homines sunt hic intus, non plures homines sunt hic intus quam quatuor; se est vera posito eas priori. Et soluitur sic illud sophisma, autum unum est. FI proprie ac-eepta dictione exclusiva, illa est vera Tantum unum es ; nam utraque exponens est vera, se unum est QVihil ab uno est. Et similiter est de de illa, autum unum animal es homo. Sed si dictio exclusiva accipiatur improprie secundum quod est excluso majoris pluralitatis, tunc est falsa, suae expone ites sunt istae , uuam Noa Dat plura qua-μη m δε exponentes illius Tantum unum animal est homo, uni illae, unum aedmes est homo, Non plura animalia quam unum animal sunt homines. Similiter est de ista Tantum alterum illo λum est , demonstrando duo entia. Nam sumpta dictione exclusiva noprie, vera est quia utraque e poneas est vera, posito ucd non sunt plura
quam illa duo,scilicet Deus,& Anteius.Si autem dictio exclusiva suma
200쪽
tur improprie, falsa est; quia tunc denotatur, quod Alterum illorum est, ε non Litrumque Istis igitur modis capitur communiter dictio ex cliisiva,
sorte sunt alii modi ovibus test sumi improprie ; sed quia non sunt ustati sicut isti, ideo ipsos studiosis res inquo. Dicto de dictione ex lusiva quando ponitur a parte subjecti diccndum est de ea quando ponitur a parte praedicati. Et sciendum est quod potest accipi Aroprie Limyλ oprie. Si proprie, tunc denotatur quod praedicatum dicitur de subjecto quod
omne illud, de quo nen crificatur praedicatum, removetur a lubjceto. Sicut per istam, Homo est talitum animes , denotatii quod Homo sit animal, inue Non sit aliud ab animali. Quando vero accipitur improprie dc transumptive, additur verbo, tunc e cludit omne
aliud verbum a subjecto, quod importat actionem, vel passion m distinctam. Sicut per illam , Homo tantim videt, denotatur quod Homo V det, &non audit, nec percipit, scd sngulis aliis ' Unde illa propositio, Homo tantum turit , est distinouenda penes secundum mcdilrri aeqvi vocationis; eo quid dici o exciti sua potest sumi in te, cillae sunt expoetentes, Immo currit, toma ιhil aliud est a curretie
cum quo stat quod homo est videns, sic de aliis cumsimilibus: Hi potest capi improp/ie, ut dictum est. Consimilis distinctioictest poni de talibus, Homo est tantum albus, La eguratumdhice , I iis est tantum calidus, sic de aliis quia
si sumatur dictio exclusopi lite tunc quaelibet earum est vera 'uia tunc exponentes sunt istae,Homo est albus, Sc Homo non est aliud ab atabo, La est alte, Somu est aliud ulcMi sic de aliis. Si autem d ctio exclusva sumatur im roprie , tunc excludit omnia praedicabilia importantia accidentia distin Aa ab illo accidente quia importatur per praedicauim Sicut per istam, Homo eII tantum albus denotatur quod Ho'mo sit albus, cquod Nullum praedicabile importans accidens distinctum ab albedine praedicatur de homine cita quod denotetur, quod humomni calidus, nec hum dus, nec sccus, nec frigidus, nec lucidus sic de aliis. Circa tertii im principale, Qualiter termini supponunt in propositioni 1κ sexclutivis, Est sciendum, quando dictio exclusiva ponitur a parte subjecti, Hubjcetum sumitur sine distributione, & est terminus commvn:s, tunc subjectum sup tu confusetantum , quia suppositi confusa
lautu est , quando non contingit descendere ad inferiora, nee per dis- Iunctivam , nec per copulativam ut non sequitur , Tantu homo currit , ergo Tantu ille homo currιν ωπιηι ille homo currit nec sequitur, ergo Tantu ille homo currit, vel Dat ille hamo currit. Et
ita terminus subjectus in tali propositione, ubi ponitur dictio exclusiva, sue negativa parte subjecti supponit a Ue a tu , sed praedicatum supponit confuse et distributive , nam continxi descendere ad inseri r da per copulativam. Bene enim sequitur, rarit homo est cuia eas,