장음표시 사용
341쪽
rosit onum necessariarum mere de inesse lae pra senti assirmativariim tamen possunt esse partes propositionii in de possibili neccssariarum; idcotalem demonstrationem ingredi cssimi. Unde breviter sec dum diversitatem demonstrationum, de qua dicetur inserius, omnes termini aliquam demonstrationem ingredi cssunt sed non omnes ingredi pol- sunt demonstrationem potis mirm, de qua dicetur inserius. Termini autem qui demonstrationem potissimam ingredi possunt , sunt praeci se,
palso subiectam, dc desinitio.
Ad cujus evidentiam sciendum est, quod agi non est aliqua res ii haerens illo modo subjecto, quo calor inest igni sed passio est quoddam praedicabile distinctum a subjecto realiter , importans illud idem quod importat subjectum, aliquid plus; vel saltem illud idem alio modo. Et
eodem modo est de desiuitione. Et isti termini ex quibus componitur demonstratio mentalis sunt ita distin res in mente existentes, sicut voces correspondentes eis in demonstratione vocali sunt distinctae voces iii aero de quibus diffusius dicetur inserius.
Ostendis quae oportet praecognoscere ante demonstrat em.
Non solum autem oportet istos terminos ad demonstrationem concurrere, sed etiam quandocunque demonstrationem ingreditan tur, antequam conclusio consudatur, oportet eos praecognoscerea non tamen semper oportet omnes aequaliter praecognoscere. De Subiecto enim oportet praecognoscere quid est,is ala est. Oportet enim praecognoscere de lubjecti, cum sit terminus, quid significat; haec praecognitis consequentis est omni termino ciijutcunque syllogismi vel argumentationis. Si autem sit demonstratio amrmativain categorica non oportet tantum de subjecto praecognoscere qu . significat, sed oportet praecognoscere quia e P hoc est, oportet praecognoscere quod ege non impostibiliter praedicatur de subjecto significative sumpto. Et ratio est, quia ad hoc quod habeatur demonstrat iri oportet praemissas cognoscere, ergo oportet quod illa praemissa in qua praed catur aliquid de subjecto sgnificative sumpto, vel e contra, sit cognita, ter consequens est vera ; si sit vera, scita esse vera, oportet quod sibi non competat in possibiliter se ex quo proposito est aflarmativa. De Pagiose autem, quamvis ingrediatur demonstrationem assirmativam, non oportet praecogn0scere nisi tantum ouid importatur c no- me , sed n0nsportet quod praecognoscatur quoa sbi non repugnat esse. Et hoc quidem verum est, si major illius demonstrationis sit conditia-nalis, vel aequivalens tali tunc enim non oportet, quantumcunque
cognoscatur illa praemissa inincta ponitur passis, quod cognolcatur eo V α posse
342쪽
pesse eonvenire passioni. Quando autem major est afrmativa no i aeqvivalens eoaditi Oaam, ita bene oportet praecognoscere de passione, quia est , sicut de subjecto. Nec hoc negat Aristoto sed vult, quod quandoque oportet praecognoscere t laesi de subjecto, quamvis non oporteat praecognoscere Miten de passione. Breviter ergo dicendum est, quod secundum principia Aristat de
Subjecto in demonstratione tam categorica quam hypothetica, d tam incomposita ex una hypothetica conditionali alia categorica, oportet
praecognoscere de subjecto quid .significat,4 quia e Cta hoc est, quod sibi non repugnat s le , ita quod propositio praedicans esse de illi, non
includat contradictionem De Passione autem in demonstratione simpliciter categorica affirmativa , oportet praecognoscere tam μia egquam quid est, propter eandem rationem propter quam oportet de sui jecto praecogno cere quia o sed in aliqua demonstratione non oportet de passii ne praecognoscere quia est de ejus autem desinitione oportet praec gnoscere quia est. Et haec de terminii demonstrationis ad praeiens susciant.
De dis ione propositiorum requisitarum ad demonstratio
D Icturus autem de propositionibus requistis ad demonstrationem
Primo praemittam aliquas divisiqnes earum. Est autem primo sciendum, quod propositionum requisitarum ad demonstrationem quaedam sunt partes demonstrationis , sicii praemissae conelusior quaedam non sunt partes demonstrationis, ξ vocantur dignitates, maxima vel suppositiones, quae sub propria serma non ingrediuntur demonstrationem , virtute tamen illarum propositionum aliquo modo se nntur praemissae demonstrationis. Verbi gratia , ista est una propositio prima praecise nota per experientiam, Omnis calor est calefamvis, quae non potest esse pars demonstrationis , saltem potissima Muniversalis, Virtate tamen istius tenent tales demonstrationes. Omne eat dum est cal factivum somnis aer est ealidus ergo Omnis aer est calefactivus. Istae sunt distinctae propostiones; omnis calor est calefactivus: Omne calidum est calefactivum Prima est prior Secunda posterior de tamen secunda non potest proprie demonstrari per primam is secunda ingreditur demonstrationem is non prima , tamen virtute primae tenent multae demonstrationes quas non potest ingredi: sicut est de ista, ita est de multis aliis. Propositio autem rcquisita ad demonstrationem noctaaquam pars
I bdividitur; qui QSaeda sunt tales, quod necesse est quemlibc docente
343쪽
eas haberes cuiusmodi sunt tales, ρdlibet est vel nan est te quolibete hirmatio vel negatio, hujusmodi quaedam sunt tales quas nonen nece se quemlibet doceruem habere sed necesse est aliquos arguentes eas habetes sicut est de istis, Aliquod e mobiles, Si ab aequali vi re qualia demas, Propositio autem uae est pars demonstrationis subdividitiit, quia Quaedam est praemissa tantum, quae ilicet est i demonstrabilis: Quaedam est conclusio tantum,quae scilicet potest demonstrari, sed non potest esse principium demonstrationis, sive demonstrandi aliquam 1 t positionem et Quaedam est praemissa conclusio, quae potest demonstrari per alias praemissis , di potest esse principium demonstrandi aliam conclusionem. Alia diviso potest esse, quia propositionum,cqκisiuarum
ad demonstrationem, quaedam sunt principia, quaedam sunt conclusiones. Principia dicuntur illae propositiones quae non sunt conclusiones, tamen requiruntur ad demonstrationem Uvein partes demonstrationis,
sue non sunt partes eJus. Et vocantur principia 'ima, quae subdividi possunt quia Quaedam principia pruna per se sunt nota,quibus scilicet intellectus statim assentit ipsis terminis apprehensis, ita quod si sciatis quid significant termini statim sciuntur. Quaedam autem principia prima non sunt per se nota , sed tantum per experientiam sunt nota sicut est de ista propositione, O nais calor est calefactivus is de multis aliis quae non post uni fieri notae nis per experientiam, de quibus specialiter δε-quitur Aris ot in prima metapbysicae, Win secu quo seriorum in
A P. V. propristatibus propositionum requistarum ad demon
strationem. I Stis praemissis, videndum est de proprietatibin propositionum ad de
monstrationem requistarum. Illarum autem proprietatum, quaedam
sunt communes omnibus propositioissibus requistis ad demonstrati hema quaedam sunt propriae praemissis: uriam sunt propriae conclusionibus: Haedam sunt propriae principiis non ingredientibus demonstrationem una enim proprietas comm is omni proposticia requisiae ad demonstrationem est necessuas et nulla enim propositio 'victa ad demonstrationem est contingens vel impossibili. sed quaelibet est necessaria. Quod enim conclusio est necessaria, patet ex dehnitione demonstrationis, quia Demonstratio est syllogismus faciens scire propositionem necessariam, ergo concluso erit necessaria e sed necae aris: m quamvis posset in serri ex contingentibus vel impossibilibus, non tamen potcst
sciri per imponibilia vel contingentia, ergo necessirio praemissae propter
344쪽
quas scitur conclusio sunt necessariae sed propositiones rectificantes Aa monstrationem sint priores notiores pr cinis sis, ergo illae sunt necessariae. Et ita patet , quod omnes propositio aes requisitae ad demonstristionem sunt necessariae in sicut sunt necessariae, ita sunt perpetuae cincorruptibiles. Quod non est sic intelligendum , quod propositiones sunt quaedam entia necessaria mperpetua hoc enim falsum est, solum enim Deus est perpetuusin incorruptibilis , nec aliquid aliud a Deo po--test esse perpetuum simplicitera incorruptibiles, quando per aliquam potentiam pol sit fieri non ens. Propter quod sciendum est, quod perpetuum, necessarium, incor vuptibile, capiuntur dupliciter uno modo dicitur aliquid necessarium, perpetuum , incorruptibile , quia per nullam potentiam potest in-eipere vel desinere esse: sic Deus est perpetuus, necessarius, &im-m0rtalis. Aliquando dicitur necessarium, perpetuum, Mincorruptibile, proposito quae si furinetur non potest esse falsa , sed vera tantum e cillo modo demonstratio est necessariorum, perpetuorum, cincorruptibilium , hoc est ex propositionibus quae non possunt esse falsae , sed
Ex quo pater, quod quamvis repugnat dictis Aristot. S tamen secundum rei veritatem nulla propositio, quae importa res corruptibiles, mere affirmativa, mere categorica, Mere de praesenti potest esse principium demonstrationis, vel concluses; quia quaelibet talis est contingens. Si enim aliqua talis esset necessaria, hoc maxime videretur de tali, Homo est aηimal ratiouales sed haec est contingens, quia sequitur, omo stanimal rationale mortale ergo Homo est animal ultra, ergo Componitur ex orpsre Manima intellectiva sed haec est contingens quias nullus homo esset, ipsa esset falsa propter salsam implicationem , quia implicatur aliquod omponi ex tu pore Manima intellectiva, quod tunc soret salsum. Nec valet dicere, quod ista, Homo est animal rationale mortale, aequivalet isti, Si homo est, homo est animal rationales quia haec est conditionalis, non eategorica: cita stat primum dictum, quod nulla talis mere categorica is mere de praesenti est necessaria. Et ideo dico, quod nulla talis potest esse principium vel con- elusio demonstrationis huc tamen non obstante dicendum est, quod multae propositiones composita ex talibiis terminis possunt esse principia vel conclusiones demonstrationis; quia propositiones conditionales, vel arauivalentes eis, possunt esse necessariae. Haec enim est necessaria simpliciter, Si homo est, animal est; asta, Si homo ridet, animal ridet Mista, Omnis homo potest ridere; si subjectum stet pro iis quae possunt esse: propositiones eodem mcdo eis aequivalentes sunt necessariae. Et ex isto patet , quomodo non obstante, quod genera species, &quaecunque alia universalia distincta a cognitione Dei, sint simpliciter eorruptibilia, sesquod possunt esse nihil tamen de eis possunt seri de-n.5arationes scientiae:propter hoc, quod non obstante quod possunt sin
345쪽
pliciter destrui tamen de eis possunt formari propositiones necelsariae, quae possunt sciri scientia proprie dicta. Ex isto etia patet, quomodo de contingentibus potest esse scientia; quia
secundum quod veniunt in demonstrationem sunt necessariae; hoc est, quod propositiones sorinatae ex terminis importantibus talia contingentia quae veniunt in demonstrationem sunt necessariae, quae non sunt increde praesenti,& de inesse categoricae xa firmativae sed ves sunt negativae, vel hypotheticae, vel de possibili, vel aliquo modo eis aequivalentes.
A P. VI. tendis quomodo propositisne requisita ad demonstratio
nem sunt de omni. ALia conditio, tam prmissarum quam eonclusionis demonstraritionis, est,quod tam praemissa quam conclusio potest esse de omni. Est autem de omni, non quando praedicatum convenit alicui contento sub subjecto,& alicui non , nec quando uno tempore competit, alio tempore non competit sibi ἔ sed quando praedicatum competit cmni contento sub subjecto is omni tempore unde differentia estanter dici de omni, de quo loquitur Artot in primo priorum, interdici de omni, de quo loquitur in primo posteriorum. Nam ad hoc, duodaliquod dicatur de omni a prioribH, non requiritur nisi quod per talem propositionem denotatur praedicatum praedicari de tali subjecto universaliter; sive vere praedicetur de eo, sive non unde, secundum veritatem loquendo, haec est de omni, Omnis Itomo est asinus, non obstante quod si falsa ; quia est uni ersalis Ad dici de omni, de quo loquitur Aristat. in primops ieriorum, requiritur, quod praedicatum vere competat hi jeiri universaliter sumpto, di pro omni tempore.
se veraa Non solum autem quaelibet propositio requisita ad demonstrationem
est necessaria, sed etiam quaelibet est per se vera : ut autem sciatur quae propositio est per se vera, ct quae nona videnda st multiplicitas & aequivocatio hujus termini per se. Est autem sciendum, cuia distinctio est secundum Boetium inter modos disendi per se, modos essendi per se, mcdos causandi per ses: si quod enim est per se tripliciter. Primo modo esse per se dicitur, ita quoi
346쪽
quod per se, vel excludit omnem causam is sic lus Deus est per te.'huc est, solus Deus non habet causam per quam sit: ves ex ludit causam materialem is sic intelligentiae carentes materia sunt per se, hoc est, non habent materiam in qua anim serma consistat vel excludit subjectum osse substantia est per se, hoc est, substantia non habet se jectum in quo subsistat. Et si quaeratur quare tot modis aliquod dicitur per se. Dicendum est, quod causa umversalis non potest assignari nisi
Alius autem est modus causandi per se , quando scilicet aliquod est
cras per se alicuius , sicut intersectio est causa per se quare ille interiit: potest iste mclis non tantum competere causae essicienti sed etiam caula finali.
Praeter istos modos per se , sunt aliqui modi dicendi et se , qui isti licet aliquod praedicatur per se de altero. Et sunt duo nandi , quorum unus est, quando praedicatum ponitur in desinitione subjecti Alius est qaando subjectum ponitur in definitione praedicati Circa istos autem modus est primo advertendum, quod iste terminus per se, secundum quod reperitur in propositione, dupliciter accipitur scilicet, largeri stricte Large dicitur propestis per se, quando subjectum cadit itidefinitione praedicati, vel in conserso vel per se superius ad unum deis finit, liquum , vel definitur pet reliquum. Et illo modo haec est per se, Omnis homo est animal , ista , Omnis homo est rationalis; ista, Olianis homo est risibilis in hujusmodi Aliter accipitur per se stricte S sic cum prioribus conditionibus, ad hoc quod pro postio sit per se, reis quiritur,quod ipsa sit simpliciter necessaria, ita quod nec potuit nec potest
esse falsa. Et lic accepto per se, quamvis secundum opinionem Aristotiqui ponit quod generatio, corruptio rerum est perpctua , quod multe prope sitiones categoricae de praesenti de inesse sunt per se oamen secundum veritatem , tales de terminis importantibus praecise res corruptibiles sive creatas non sunt perdes; quia non sunt necessaria
sicut dictum est. Unde sic accepto per se, haec non est per se, Homo est animzb; quia potest esse salsa, ut posito quod nullus homo sit. Verun- tamen propositiones de possibili,4 eis aequivalentes, compostae ex talibus terminis, lunt per seu unde ista est per se, omnis honio potest esse animal, sumpto subjecto pro eo quod potest esse. Vise igitur quod ad hoc quod propositio si perse,requiritur,quod pro- pdsitio sit necessaria ulterius est sciendum , trid ad hoc , quod pro postio sit per se, stricti si me sumpto illo termino per se, requiritur, quod
si praedicatio propriain directa, per quod excluduntur propositiones ubi inferiora praedicantur de suis superioribus particulariter sumptis, ac sibjecta de suis passionibus, Muna passio de alia passioni propter hoc, quod tales propositiones quamvis snt necessariae, non tamen sunt per se, strictissime accipiendo per se. Cujusmodi sunt tales , Aliquod anini al
347쪽
ne risibile potest esseldmes, Omne risibile est susceptibile disciplinae , dilaujusmodici quamvis essent necessariae. ulterius est sciendum , quod aliquod potest cadere in destitione alterius vel in recto os in obliquo dc secundum hoc , potest praed. cari in recto vel in obliquo.
istis visis dicendum est , quod sola illa pro stio est per se , quae est necessaria , in qua praedicatum definit subjectum , vel aliquod per se superius ad subjectum vel subjectum definit praedicatum , vel aliquod
per se inferius ad praedicatum. Et hoc intendit Lincolniensis quindo dicit, 'Dicitur per se alterum de altero,qtundo quidditas unius essentia liter, non per accidens, a quidditate alterius egreditur. Non enim intendit, quod praedicatum realiter egreditur a subjecto, vel e converses, eo modo'κo effectus realiter efficitur a sua causa , cum subjectum & praedicatum sunt termini quorum neuter est causa alter us led redi hic a quidditate alterius vocatur declarare se importare , vesignificate aliquod, ouod significatur per reliquum. Est ergo breviter intentio Lincolniensis raristat quod quando praedicatum per sed fi ni subjectum vel per se superius ad Iubjectum sive sicut definitio, sue scut pars definitionis, vel e contra, tunc est propositio per se. Et est primus modus quando praedicatam chni subjectiim, vel rerse superius ad subjectum propter quia, si tales essent neccssariae essent
per se, omnis homo est animal rMionale, Omnis homo est ninni, Omnis hortio estinionalis, Omnis lium cumpon tu ex corpule anima muta in omnibus istis praedicatum desinit subjectum. Similiter tales si essent necessariae essent per se , Omnis liomo est corpur, Omnis Homo est substantia, Omnis homo componitur ex materia csorma , Omnis homo habet materiam; quia quamvis ista praedicata
non definiant illud subjectum tamen dicuntui per se luperiora adsibjectum, adeo essent per se. . - Secundus autem modus est, quando subjectum, vel per se luperius ad subjectum, definit praedicatum, vel per se inferius ad praedicatum unde ista est per se, si sit necessaria, Omnis liomo est risibilis; quia in de-snitione exprimente quid nominis, risibilis , ponitur homo. Similiter luc est per se, si sit necessaria, Omnis homo est susceptibilis contrariorum quia in definitione pradicati ponitur substantia vel corpus, quia est per se superius ad subjectum,quod subjectum est homo, qui 1 ho desinit hoc praedicatum, ite susceptibile talium contr)rriorum,demonstratis aliquibus quae non possunt competere nisil omini, Sali: dest per se inserius ad soc commune susceptibile dati morum , ideoliare est per se , omnis lionis est susceptibilis contrariorum. Ex piae dictis patet, quod omnes tales sunt per ses: Omnis lismo potest dealnari: Omnis materia potest susciperesset mana: Omnis creatura potest. De creari : Dcusis creativus Gal0r est calefactivus; caeterae iv jusmodi.
348쪽
Oportet auten scires, quod illa quae dicta sunt intelligenda sunt de propositi nibus a firmativis. Nam aliquae negativae sunt per se,in quisnus iam e pnaedicatum non definit subjectum, nec converso. Est autem sciendum , quod omnis negativa necessaria, in qua terniinin subjectus iraedicatus sunt mere absoluti, ε non resativi ne conn tativi, est per se unde haec est per se, omni lium h6ti est 1sinus , S similiter haees, Olimis homo m est albeduci quamvis secusedum opinionem Arryot lite non sit per se,Omnis homo non est quantiatas S militer, quando aliqua talis negativa est per se, illud suod est per se, tanquam proprium quod praedicatu de uno illorum a tinative per se , praedicatur de rei quo negative unde si h ne si per se, Nullus lismo est asinus; laec sit per se 'primo vera, Omnis homo est, sibi Ls haec erit per se, Nullus asinus est risibilis. Si autem ta' te praedicatum praedi etiar de uno illorum, non tanquam proprium sibi, non oportet qucd de alio praedicctu negative , nee per se vere. unde quamvis baec si per se, Nullus homo est asinus 34 quod haec sit per se , Omnis homo est susceptibilis contrariorum et non oportet quod istaec sit per is , Omnis asinus non est susceptibilis contrariorum.
cnomodo principium, eonclusio demo=istratismi potest
esse primo veraci quid est propositio prinio vera: G de erroribus qu contietunt inusignatione iversalis.
SIe: t autem tam princip:u, quam concluso demonstrationis,memel per se vera , ita tim principium, cuam confusio demonurationis potest esse prim' era. Eth autem propositio primo vera, uando praedicatum nulli subjecto communiori illo subiecti, nee alicui subjecto mira dicabili de illo subjecto, prius competit quam illi subjecto. Et tale pra dicatum tes pectu talis lubjecti vocatur aeti Vale i&illud lubjecturi vceatur primum sub sectκ illius praedicati, saltem si sit praedicabili secundo med dicendi per se. Per primam particulam excluditur a primo sui j:ct, omne iniserius ; quia secundum Aristit contingit tristater ero. re in assignatione universalis. Primo, si credatur praedicatum aliquid e petere alicui rhnti quia non est aliquid in acti praeter illud quod assignatur cui possit compe- tires scut si pastio Solis assi natur primo Gmpetere illi Soli, quia roa est alis Sol ab st'. Secundo, si aliquod praealcatum ambigitum aifigmnatur alicui det crminato nomini, propter hoc , quod non est aliquod cum n une numen omnibus illis de cuibus pr. latur illud ambiguum praedicatum. Tertio, si non sit mani: sta differcntia inter genus de speciem
349쪽
sptelam propter ipsus d iserentiae latentiam assignatur passio gens
ris illi speciei prino. Istis modis primo peccatur attribuendo universale alicujus communioris minus communi per secundam particulam excluditur concretum alicujus abstracti cui primo competit. Unde si nihil esset calefactivum nisi calor, tunc hoc praeclicatum calefactivum non competeret prim calides quia haec non es et primo vera, Omne
c1lidum est calefactivum , sed haec ' primo vera, Omnis calor est
calefactivus, quia haec non potest Me vera, Omne calidum est calefactivum, tu haec esset vera, innis calor est alifactivus sedae tra bene potest, Ita est prior , ter consequens calefactivan praedicaretur primo de calore.
Et si dicatur,quod quando praedicatur prim aliquod de aliquo,de nullo praedicatur nisi de quo praedicatur Eum primum subjecta; sicut de nulla praedicatur esse risibile, lassi de quo pradicatur honis sed esse alis activum praedicatur de calido, de quo tamen non Ludieatur calor, ergo calor non est primum subjinum calefactivi. Dicendum est, quod universale nunquam praedicatur de aliquo, nisi de quo praedicatur suum Primum subjectum, vel contentum sui primi subjecti unde de quo cunque praedicatur calefactivum . de eodem praedicatur calor vel ealidum , o calefactivum se universale primo competens calori. Ex praedictis patet , quae propositio afrmativa est primo vera; quia talis sunt primo verae, Omnis Ivum est animal, Omne corpus est substantia, Omnis calor est qualitas, si non sit genus medium intereatorem qualitatem. Et tales, omnis homo est risibilis. Omnis substantia intellectualis smplex est susceptibilis disciplinae: hujusmodi. Ex pradictis etiam potest patere, quod est primum subjectum alicujus passionis &quod non est subjectum primum ejusde. Oportet autem scisci
quod sicut propositio assirmativa est primo vera ita alioua negativa estptimo vera unde illa propositio' gativa, in qua praedicatum non po rest vere negari ab aliquo communiori quam si subjectum, nec alinuo prcudicatum communius potest vere negari universaliter ab illo subjecto, est primo vera voeatur propositio negativa immediata; huiusmodi autem est talis propositio, Nulla substantia orporea est incorporea. Et ideo secundum opinionem iiDt haec non est primo vera nec immediata, Nulla substantia est quantitas , quia haec non est, ra secundum principia sua si innumeretur , quod diceret tilem
esse immediatam esset respondendum , quod hoe dicereticui dum opinioέκα alisi utri Mura ia Vpapti.
350쪽
Γ propristatibus canet ementibus, clusioni que nos possunt
DEclaratis quibus 1m inprictibus quae possum competere omnes-bus pronositionibus demonstrationis potissimae , id licet tam prΣm .uisquam conclusioni, dicendum est de proprietatibus seu conditionibus convenientibus cor lusioni, quae non posint smpetere omnibus praemissis dem n strationis potissim,.
Quarum una est , quod omnis conclusio demonstrationis est dubitabilis, ita quod non est per se nota. Cum enim demonstratio est syllogismus faciens seire nihil facit scire aliquod praestituis necesse est , si appreliendatur conclusio sine praemissis, tim illa conclusio potest ignorari e per consequens de ea potest aliquis dubitares, cum 1aonicsset sciri esse falsi. Hoc enim vult Lincolniensis in primo a te riorum, unde dicit se in diversis locis, Non docemur neque adisci mus, nisi illud quid eum primo concipimus est nobis dubitatum, vel apparet falsum. Dicendum est ergo,qtria omnis conelusiora monstrationis est d-tabilia proposeio; quia qualibet conclusio demonstrationis est quaestio: quaestio autem est dubitabilis proposito, secundum Loetium. Quamvis autem omnis conclusio demonstrationis sit dubitabilis propositio , non tamen oportet ur semper dubitetur quousque per demonstrationemeertificemr, quia conclusio demonstratipnis duabus iis cognosci potest. Aliqua enim cognosci potest per demonstratio tem, quando exriotitia praemissarum devenitur in notitiam conclusionis. Alia autem
non solum se cognosci potest , sed cognosci potest per experieariam, illo modo quo Ai Jot. Oeet, primo metapusicae, R secvado posterioris , principia cognosci per experientiam. Sicat enim aliquis potest per experientiam cognoscere , quod omnis talis herba sanat ita potest per experieritiam cognoscere, quod Luna sit eclipsibilis oportet etiam se re, quod non solum omnis eonclusio potest dubitari, sed etiam aliqua principia demonstrationis sum dubitabilia, quamvis non omnia: unde omnia principia quae non nisi per experientiam cognosci pota si inibitabilia sunt; quantumcunque sunt prima , ita quod ex aliis de Nnstrari non possunt.