장음표시 사용
241쪽
C.de impiab. I. iam hoe iure. de vuls.sto in s. qua ratione . de pup. substit. C. detesta. in αBar. in Ly.m princtae adis
vel, si pia ageretur causa, ut interpretibus visum est. Nec illud notist Andreae urgere videtur argumentum , a mente te to ao ris deductum , quod tunc militare creditur , cum legitime apparet ea voluntas . Sed leges prohibentialicui directo post pubertatim substi tui. Et in quolibet actu duo potissime requiruntur , voluntas scilicet
& potestas. Nec sulficit velle testari, sed V etiam exigitur potas
ne videlicet artas , aut Iers sibi sint impedimento . N ao enim potest facere , quin leges habeant locum in suo testamento . Comi Idiosa vero facta puberi, vel maiori per verba dimetii, veluti , Ouandocunque filius meus pubes obierit, Caij haeres esto. Quaerituricta a pagano , an sustineatur salicin , ut obliqua. Et coi uniter rec . per hanc induci iideicommissium. Dubium tamen acerrimum a repugia tia , quae actum maxime labefictare videtur. Est autem ea cum puberi quis voluerit directo substituere . Item verba directa non possunt flecti in obliqvirm . Sed nulla prosecto vid tui repugnantia, si admittimus verba directa, tunc minime possie oblia
quari, cum aliquid directo potuerit operarii sed cum nihil Getantur, d. mriςRdςm ΤΠβζα , Vt actu potius valeat, quam pereat.
si vero facta a pagano verbis communibus hoc modo, et a Titium filium meum impuberem mihi haeredem institiio , & ei, quam
docunque decess)nt, Caium substituo , quaestionis est , In sena er va-
e post pubertatem obliqua λ Baldus haec testatur fore utilis
sima , di s equentissima. Accumus in glossematis ait, hanc semper sore obliquam , tam ante , quam post pubertatem , & proinde i uc e in teipre o veri,i communis , ii ucit actum perpetuo validum piibe tenus, & postea. .P-batur si li. Nam & reciproca secta puberi , & impuberi solam continet vulgarem , cum tamen apta sit cliam tacitam includere pupilla, oratione , non debet induci varietas volunta- d. Diuideretur enim voluntas testatoris , ut modo directe, modo blique , eadem ante, & post pubertatem obseruaretur . Haec ab omnibus vulgo recepta in . Huic tamen contraria altera videtur Hossa,
ouam plures secuti sunt, Cynus, Baldus , Salicet usiPaulus Castren a sis , & Alexander , asserentes itidcm , hanc communem , & in praxi seruari, nempe compendiosam factam impuberi per verbum comm ne, puta , stubstituo , modo esse directam pupillarem , eo scilicet ob unte impubere, per quam Omnia bona tam testatoris , quam pupilula, nulla prorsus detracta I rebelliana, perueniunt directo in se Litutum modo obliquam , siue fi deicommisi ariam , eo pubere decedente: Nulli igitur dubium est, hanc post pubertatem fore obliquam. Sed punctus dissicultatis est , an ante pubertatem sit directa , an v
a s potius obliqua. & potior communis ea videtur sententia, quod compendiosa haec verbis communibus concepta in impubcre valeat, ut directa , non aut cm ut Obliqua , ea ratione . Nam quandocunque verba , uti communia , possunt offectus directos, & obliquos procluce. 26 re, potius sunt intcn cnda , ut directa , quam ut obliq:a i Et quai do verbum plura respicit tempora , debct intelligi secundum id tempus, quo casus euenit. post pubertatem vero, ne sit inanis substiti tio
242쪽
Devia&ratione tutis, II b. II. io
tio, utque aliquid operetur, induci fidele imissum, cuni dire' ν Ω- t stineri nequeat.'Nec inconuenit eandem rem variari diuerso'te ara - .re, & diuersa ratione. Reciproca vero eadem ratione, de matu 'n uconiun it utrunque. Sab titutio vero O n radiosa iacti per verbaubli- Σ1qua, Fili rogo, ut restituas hereditarem, semier' est obliquT,tan ante, mn eae quam post pubertatem, visentit glossa, quam omies secuti Q iamobrem compentiosa ficta a milite impuberi verbis' directis, lema leta 28 lirecto quocunque tempore, iure militari: a pagano vero wacem ill-fra pubertatem directa est, post pubertatem vero manetat: sed facta pu- rberisulinetur, ut obliqua: facta verba pagano vectas commii basilista pubertatem directa est, postea vero obliqua, utcommune, siue medium 'participet natura utriusque extremi. Compendiosa vero a pagane seripta verbis obliquis, semper est obliqua, qaalem ipse . verborum proprlatas de- monstrat . in e sint autem verba directa, quinta nunia, quaeque obliti; equa ,superius declaratum fuit. Quid autem nastris. quaesis temporibus, quibus haec multigena verba testatoribus, ac tabellionibus, ut plurimum mi incogesta, si a mente teitatoris omata vinium moderati laὸ Cuncta igitur diligenter erunt examinanda,inens testatoris, sormula verborun qualitas personarum,ac temporum legi potestas, desaiusnodi aliae,.quae variam nobis, sed ramea certissima.npariunt iuris interpretatione . .'
g daruates , ae plures simpliciter , vel con- time vocari bes eantur loco metius.
'a He ora in si stitutioni , madoreseluitur inpiaressi gu raras, modo
243쪽
is Ratio curatiuersum invulgari.
a1 In-erpretarionesectori ea uu nominu pr- , Od tristat, σαδελ- ui, per arum. Osraa uva M de singulis substitutionibus sinonem habuimiis r par est, ut videamus, qua interpretatione pluralis oratio in substitiationibus re luatur in plures singularitates, vel non , nisi pluraliter siue uniuersaliter intelligatur. Deinde quando plures vocati, aut simpliciter, aut collective loco a se ire habeantur. Exempli gratia in prima quaestione, si testator ita dix ri si uterque filius meus mihi haeres institutus impubes decesserit, Caininsibstiti o: vel, si ambo filij mei in pupillari aetate obierint, Caium substituo. Uel ita: si fili j mei impuberes perierint, Caium haeredem facio. Varustanrum horum filiorum tunc perij t. Controuertitur, an substitutus ad suc-' cessionem huius admittendussit, ad eius portionem haereditatis, ita ut sin-pulis portionibus succedat, an vero teneatur expectare mortem omnium, ut supremo tantum morienti succedens on3nibus succedat, necne rea da sanE, &vtilissima quaestio, in qua Iustinianus Sabinum secutus sanxit, Lbstitutionem locum non habere, nisi cum uterque decesserit, &sic pluralem substitutionem non verisicari in lingulis substitutionibus. Rationem reddit Sabinus. Cogitasse enim patrem credimus primo decedente fratrem suum in eius portionem succedere. Iam emicuit in iure ciuilli speciosa umquid i haec Iustinianea sanctio his verbis, Cum quidam duobus impuberibus filijs '' r' ' suis haeredibus institutis, adiecit, si uterque impubes decesserit, illum Riis haeredem esse; dubitabatur apud antiquos legum autores, utrumne tuncis voluerit substitutum admitti tantummodo, cum uterque kius eius in priis ma aetate decesserit, an alicro decedente, illico substitutum in eiuspartem is succedere. Et placuit Sabino, substitutioncm tunc locum habere, cumis uterque deces it. Cogitasse enim patrem primo decedcnte, fratremis suum in eius portionem succedere. Nos eiusdem Sabini veriorem sententiam existimantes , non aliter substitutionem admittendam esse
244쪽
Devia dc ratione iuris, Lib. II. los
censemus, nisi uterque eorum in prima aetate decesserit. Huic tamen 3 sententiae duo potissimum refragari videntur. Primum, species illa Pauli: Stichum, & Pamphilum Titio do, lego, si mei erunt, cum moriar. virum ex his alienavit, an vel alter possit a Iegatario vindicari , quaeritur. Et placet vindicari. Nam hunc sermonem , licet pluralis sit pro eo oportet accipi, atque si separatim dixisset, Stichum , si meus erit, cum m riar. Pamphilum, si meus erit, cum moriar. Ergo pluralis elocutio resolu uitur in plures singularitates, si icta etiam natura copulae. Stichum&Pamphilum do, lego, si mei erunt cutis moriar. Deinde aduersatur huic opi-
nioni Papiniani quoque responsum, Cum ita fuerit scriptum, fidei filiorum is meorum committo, ut si quis corum sne liberis prior diem sium obierit, is partem suam superstiti fratri restituat. Quod si uterque sine liberis diemis suum obierit, omnem haereditatem ad neptem meam Claudiam perueniis re volo. Desumsto altero, superstite filio nouissimo autem sine liberis, ns,, ptis prima quidem facie propter conditionis verba admitti non videbatur. ,, Sed cum in fideicommissis voluntatem spectari conueniat, absurdum esse ,, respondi, cinante prima substitutione, partes nepti petitionem denegari, quam totam habere voluit auus, si nouissimus fratris quoque portionem si scepisset. Ecce Claudia neptis ambobus filijs substituta fuit, si uterque sine liberis decessisset. Vterque non periit sine filijs, sed unus tantum,&vni succedit. Ergo pluralis sermo conuertitur in singularem. Quamobrem quς-s stionis, & harum lestum sensa altius sunt perpendenda. Nam in specie Sabiniana pupillaris substitutionis, cxtraneus suit substitutus, &creditur cingitasse testator fratrem statri potius in portione cius succedere, quam ali OS. Proinde non esse locum substitutioni, nisi uterque filius perierit, ut conditio , si uterque filius sine liberis decesserit, ex nutu testatoris utrunque conditioni potius, quam coniunctioni adijciat, hoc est, non sussicere, si unus sine prole perierit, sed exigi sub conditione utrunque, ut si uterque sine liberis obierit, locus sit conditioni. Altero vero obeunte sine liberis, non sit lacus conditioni, nec substitutioni. Et haec omnia a sensu, & mente test toris elicimus, & interprctamur. At in specie Pauli: Stichum, & Pamphius tum tibi do, lego, si mei oeunt, cum moriar, non fiunt coniuncti sub una, eademq; conditione: ncque enim adieeit, si uterque meus fiterit cum m riar, sea simpliciter copulati, ut nulla pro sius ratio reperiri possit, qua pluralitas pluraliter tantum, &non singulariter possit ex nutu legantis adim-
pleri. At Papiniani response ut satisfaciant interpretes, sudant profecto& algent: si uterque, inquit, diem suum sine liberis obierit, omnem luer
ditatem ad ne prem meam Claudiam peruenire volo . Primus superstitibus filijs relitis mortuus est , secundus sine prole perij t. Hic non est extraneus, sed neptis ipsa praedilecta, quae petit successionem. Unde cessare videtur ratio Sabiniana, cum maxime sit cognita, & vocata ab auo. Et in hae specie haec verba, Si uterque sine liberis decesserit, non utrunque nectiant sub ea conditione non generandae prolis sub vera figura conditionis, sed potius simpliciter coniungunt: perinde ac si testator dixisset , si alter corum nouis. sinus sine prole dccessit omnem haereditatem ad neptem meam Cla diam peruenire volo. Probatur coniectura,& ratione Papiniani. Nams voluit testator, totam haereditatem primi, & secundi fili j coniunctam, ad neptem, non autem ad extraneum, ut procul absit ratio Sabini, perii nire, absurdum erit, eum noluisse uno liberorum moriente sine liberis, talem panem eius ad neptem non peruenire. Quae ratio a toto ad
245쪽
ὶ.quae de t to de rei venale. i. si duo. de admisisse.
vi in I. cum quidam. C. de imputa
liani de te. . d.Lsalia de .inon. in a.de condi. ει deis monstr.
i. penuit. C. de impub. . si is, qui duc
partem probabiliter deducitur. Et quamuis uterque Claudia, & nepossit aeque testatori auo coniunctus, Claudia tamen nominata, & pr lata est. Longum porro taediosumq; esset, varias omnium sententias referro, 8 easdemque vel reflectere, vel confirmare, satis esse duximus probabilioles candidis textibus, & legibus ipsis perplexis ob oculos ponere, & applicare. Neque enim centonibus, & inanibus expositorum autoritatibus,vcrum s lis rationibus legitimis in hoc opere construendo oblectamur. Quod si tos stator non fuerit usus nomine collectivo, sed simplici,&m hunc modu adiscerit, si filii mei decesserint impuberes, Sepronius haeres esto, communiter receptum est, hanc pluralem substitutionem minime conuerti in singularc in, hoc est si primus perierit impubes,ob id substitutum ei no succedere, nec si cun do,nec tertio pereuntista ultimo tantum pereunti,ut omnibus tunc succedere videatur, ea ratione, quia credibile est testatorem voluisse inter filios suos seruari ius legitims successionis, & noluisse extraneum filijs praeserre. Qua ratione nixum Sabinum audiuimus ita respondeiarum. Verum quoniaio variae siccies varium solent constituere ius ciuile in ipsa iuris prudentia, e re est theses magis uniuersales,artemq; ipsam ita componere. Quare deduc da erit quaestio per singuli substitutionis species, ad vulgarena nempe, adii pupillarem,ad compendiosam, & fidei minissariam. In vulgari dicimus, quod substitutus non admittitur, nisi post mortem omnium colsciuiue v catorum, si filii mei,vel si affines mei mihi haeredes non erunt,Caij haeres sto. Ratio colligitur, quia non spirat vulgaris nisi post adita ab aliquo haereditatem. Ergo ante aditam haereditatem, si unus repudiaucrit accrescet alteri cohaeredi. Ius siquidem accrescendi vendicat sibi locum ante aditani haereditatem. Et siccostitutus per naturam vulgaris substitutionis exclu ditur, ut singulis successue subrogari nequeat. In pupillari vcro, quae semper sit fili j sua potestate, nunquam succedit substitii ius extraneus, nisi poli mortem omnium. Rationem supra Sabini retulimus, quia praesumitur, testatorem voluisse,ius legitimς successionis seruari inter filios silio & sus pri ,- gentei alienigena minime praeferri, nisi substitutus csset de liberis, cui faueat iura sanguinis, desura substitutionis, & nisi unus decedat post pubertatem filiis non relictis; alter vero in pupillari aetate. Tunc enim substitutus admitteretur, cum non reperiatur persona, quae ex tacita mente defunctis Uu-13 dat substitutum. In compendiosa vero iue fideicommis laria,iitcstator separatim,& particularitςr substituerit, veluti Titium ,& Caium haeredes scri- , & cos gratio, t post mortem, vel quandocunq*e decesserint, restituant haereditatem Seu . Vno eorum tantii praedecedetite admittitur ad eius pOptionem substitutus,ea ratione, luod ulariter,&in compendiota Si me, pluralitas roseluitur an plurin singularitates. Nec mirum cuiquam ivi deii debet oppositu is vulgari obseruari. Nam vulgaris ante aditam im editatu vires sitas cxercet,& post aditam spirat, ut supra diximus. Qitare in debios censetur testator ius aciescendi inicet haeredes assectare. Sed an ili comissu ia nullum viguit unquam ius accrescendi, utpote lux vitiat solum pbstaditam haereditat cm . Quare substatutus in I)ortione unius deicendentis excluso institutis succedit, Haec vera sunt si compendiola haec, olhliqua iacta sit inter extraneos, non autem inter liberos, vel desce cntes,' li iam lucadesset persona, quae ex tacita voluntate defuncti apta esset cxcludere substitutum. Ideo substitutus non admittitur, nisi post mortem omnium, nisi subis stitutus&ipse sit deliberis, ut in Papini ani rei pons b. Ex quibus 'inscrunt, si testator duos haeredes fiatres, vesconsanguineos instituerit,&e grau
246쪽
Devia&ratione iuris, Lib. l I. io s
uerit, quandoculaque decess)rint extraneo haereditatem restituere, substitutum non admitti post mortem unius , sed post mortem omnium: Ius enim legitimae successionis ab intestato intcr cos seruanduo, & proximior pro-ro pella extraneum . Idem ergo iuris, si vir, & uxor fuerint instituti,de eis cxtraneus ita substitutus. Mid emo, si compendiosa ita fuerit concepta, quandocunque uterque sine filijs perierit, gravo haereditatem Msuio rcstitui. Et 17 ex praedictis omnia patent.Animaduertendi ina tamen est,quod si plures ii cati fuerint nomine collectivo, ad haereditatem una cum alio, ij plures loco
Vnius habebuntur,mamq; partu praeseserent nisi adiecta surrit dictio quE, Vel distributiva, quisquis,vel similes. Vnde si quis Titio , & haeredibus suisvsiumstructum legauerit, dimidia Titius, & dimidiam haeredes eius habebuti Quod si ita scriptum fuerit, Titio, & Meuio cum hi aeredibus,tres partes fiet. Primam haeredes,secundam Titius, tertiam Maevius capiet. Quid ergo, si duobus haeredibus institutis filio impuberi haeredes substituo hoc modo: Q iisquis mihi haeres erit, & Titius filio meo haeres esto, Vtrum ne illi duo
priores in dii nidiam uocentur,&Titius in alteram dimidiam: an vero p
tius tres substituti, ut unusquisque trientem capiat Alia itidem excitaturis quaestio: Titius una cum filiis suis, & Sempronius haeredes sunto; Vtrumne Titius in dimidiam una cum filiis suis vocctur,& Sempronius in aliam dimidiam, an vero omnes in virilem portionem Θ QWibus sane quaestionibus Iustinianus ita res γndit: Nobis in prima specie metur,unumquemque in trientem vocari, in secunda vero specie, cum natura pater, & illius eadem esse persona intelligitur,dimidiam quidem portionem Titio cum filiis suis, alteram autem partem Sempronio assignari . In prima unusquisque pio vi-39 rili propter distributivam, quisquis. Ex his inserunt Ialon,& abi ad varias quaestiones, si poena, praemia adicina fuerint Rectori, & uniuersitati, d, diam rector, alteram dimidiam uniuersi capient. Ergo nominis propri zo tas in interpretatione iuris ciuilis spectanda,vel nominis,proprii,uel distributiui,vel collectici,&pers arum coniunctio, ut hi praeta antur; illi pro virili,le separatim: isti collectiuE, & coniuniim uocari censeantur.
De interpretanda fideicommissa ia sub Ilitutione, quando
247쪽
i Duodec-o, durant onu centum, postea si messunt. x 3 Annuum legarum Re publicae estperprauum: Vsuoru Reipublisa in centu annis, Ne proprietaseetanissis domino. I 6 Tertiodecvno . in casu dotis, ct contraritis consituenda, o restituenda. 37 nodecimo, longi temporis' scripIione. 18 Ammodecimo, perpetua, ct infrii sunt. 19 Clausula codicillari aset eicommissariasib Iurioni. zo Prudensissimum Aretini res onsum de clausulis notariorum.
ci C. de ead. toli Megata sub condi. & L x. de condi. &demonstr.
Vnseti Turio fideicommissaria ,&legata fideicommissaque ipsa,vel perpetua infinitaq; vigent,vel certis statisq; gradibus& diebus,quemadmodum vel a legibus sancitum es a testatoribus iustum fiterit, tandcm expirant. Fideicommissa aute . intelligo,non quae pura sint,& omni prorsus causa denudata, a sed q us vel tacita non careant causa, veluti, ne turris, ne sdo, neue castrualienetur,& id genus multa. Vigent itaque & spirant legata,fideicommisi i ,3 & haereditatum succcisones primo, secundo, vel ulteriori gradu, quoto scilicet tu erit testator ; Secundo pereunt morte haeredis: Tertio eius obitu, cui restitui debent: Mario deficiente conditione: Quinto conuentione, vel pacto fideicommissariorum: Sexto, per subauditam conditionem,si sine liberis decinerit: Septimo ubi res facta suerit alienabilis: octavo, in primo propinquorum, vel assinium gradu: Nono, in quarto semiliae gradu: Decimo extinguuntur in cognationis decimo gradu: Vndechno, in ultimo de familiai Duodecimo cuanescunt centum annorum curriculo :Tertiodecimo, irrita fiunt in casu dotis, & contradotis constituendae, restituendique : Quartodecimo , longi temporis praescriptione tolluntur: Qia intodecimo quaedam perpetua nobis per infinitum suum si quod tame is accidit sternum ) delata dicuntur . Quae sine la nobis tum propi ordinem, tum propter summam rerum utilitatem,disi gentius crunt declaran da. Primum igitur expirant primosecundo, vel ulteriori gradu, ut placuerit testatori: haeredes enim ut Modestinus ali) instituti dicuntur primo gradu ; shbstituti vero secundo, tertio, vel ulteriori;&, ut Iustinianus ait, in anis natibus legatis, vel fideicommissis, quae testator non silum certae pers iste, si sed & eius heredibus praestari voluit, eorum exactionem omnibus haeredibus,& eorum haeredit haeredibus seruare pro volutate testatoris prccipimus. Secundo morte haeredis, quando ipse ante aditam haereditatem perierit. s Hinc Vlpianus: dicendum erit haeredcm copellendum adire,ne prius haeres 6 decedens fideicommissarium decipiat. Tertio , fidei commissarij obitu. Naprius deci dente eo, cui haereditas, vel fideicommissium restituendum est, id profecto quas caducum corruit. Quarto deficiente conditione: legata enim sub conditione relicta, non statim, sed cum conditio extiterit deberi incipiunt. Ideoq; interim transferri non poterunt. Et legata, si nauis ex Mavenerit, deberi non incipiunt, nisi nauis in portum appulerit, ut conditionis satisfactum videatur. Quinto tolluntur pacto fideicommissariorum, qualis est species costitutionis primae Seueri, & Antonini Imperatorum de pactis conditionis incertum, aiunt interpretes, non iniquis rationibus conuenti
ne finitum est. Cum igitur verbis fideicominissi petitum a patre tuo profitearis , ut si uita sine liberis decederet, haereditatem Licinio Frontoni restitvrct, pactum eo tempore de sextante Licinio Frontoni dando,cum liberos Phelinus non sustulant interpositim, non iccirco potest iniquum videri,
248쪽
De via, & ratione Iutis. Lib. II. io
rad facta sicut placuit diuisione, diem suum te filio eius superstite sunctus 9 einet. Sexto, per subauditam conditionem, si sine liberis decesserit.
auus a nepote petiisset, ut si intra annum trigesimu moreretur, haereditatem patruo siuo restitueret, nepos liberis relictis inter aetatem suprascriptam vita decessit, coniectura singuinis, & pietatis Papinianus respondit, fideicomissi condicionem defecisse, quod minus scriptum,quam dictum fuerat, inuenia
im: Septimo ubi res semel facta suerit alienabilis, per regulam illam, resiae alienabilis, semper est alienabilis, ea ratione ut aiunt) quod persona-
Ie sit, non autem reale fideicommissum. Quod Papinianus demonstrauit, Quindecim inquit libertis, quos nominauerat, praediolii seu cu taberna legauerat, & adiecerat haec verba, sibi eosq; habere possidere volo ea lege, dcconditione,nequis eorum partem suam vendere,donare aliudve quid fac re alij vellet. Quod si aduersus ea quid factum erit, tunc cas portiones pre-diumve, curn taberna ad Rempublicam Tusculanorum pertinere volo. i-dam ex his libertis vendiderunt partes suas duobus collibertis suis ex eodecorpore: Emptores Caium, & Seium extraneum haeredem reliquerunt. inaesitum est partes quae venierunt,utrum ad Caium Seium extraneum heredem, an ad superstites collibertos siros, qui partes suas non vendiderunt, pertineant. Respondit Papiniant secundu ea,quae proponerentur,ad Caiu unusquisq; prohibitus fuerat parte seain,non,quana a collibertis emisset,distrahere Idem quaesiuit, an partes venditae ad Rempublicam Tusculanorum pertinerent Respondit non pertinere, quia nonis possidentis persona, qui nunc extraneus est, respicienda est, sed cmptorum, ,, qui secundum voluntatem defuncti ex illis fuerant, quibus permiserat test D trix venundari, nec conditio extitit dati fideicommissi Reipublicae Tuscul, is norum. Octauo, si haeres grauatus fuerit haereditatem restituere familiae,ia agnatis, descendentibus, proximioribus de domo, vel agnatione, semel delatum proximiori amplius non durat Ad tunc extinguitur. Nam fideicommis iis ille semel admissus, non tenetur amplius alijs sequentibus agnatis fideicommisssum restituere, nisi aliundheuidens appareat voluntas testat ris, ut rectreumanus sentit,fectuunturq; alij, utpote cum suffciat semet,pri-inoo; gradu adimpleri. Nono,in quarto familiae gradu expirant fidei com-ra missa,ne bona alienentur extra familiam, quamuis adiecerit testator, di ita iusserit,bona in mea familia perpetuari volo,& nunquam egredi dς nominem . Quod mirandum est, ut apud Iustinianum de fidei comissaria restitutione legitur, ut mihi dissicile videatur ratione inuestigare. Nisi dicamus, nomen amnis in fideicommissis non excedere quartum gradum, quemadmodum dicimus, cognationem in septimo gradu evanescere,& in ulteriori hus minime posse cosistere, & perpetuum, nobis continuum potius, quam aeremum in care, ut opto mihi hunc annum perpetuum; atq; ita sancitusuisset Iustiniano haec fideicommissa quartam non excedere progeniem. inae sane sententia a Di laco, &ab alijs temperari selet, nisi testator usias fuerit verbis clare significantibus tempus infinitum: Volo bona haec in f, milia mea semper,ac pe uo, infiniretq; tempore, & donec mundus dur uerit conseruari, idem fae contendentes, ac si dixisset, inter descendentes meos, inter hqredes meos, in descendentibus, in familia, & similibus sermur 3 lis. Decimo, extinguuntur in cognationis decimo gradu,si testator agnatos , assines, cognatos ad succaonem vocaverit his verbis, quibus vo-wtur a lege ab intestato. Agnationis enim iure admittitur aliquis,& si de
cimo Γ Risue de lege xij. tabularu quaeramus, siue de edicto Praeto-
249쪽
ntius, ubi gl. C. de legat. in d. l. si uis
I 63. libr. l. in annali bux. C. de te.
bo. sign. lanis l. cum ita. 6. in fidele6- misso de leg. a. 8 passim. L i ii a. f. Seia libet tis. de les. a. ubi in n. de
min. Et hodiξ sublata differentia agnationis, & cognationi vocantur a dueclino tradit. Et huiusmodi iideicommissa decimum non excedent v dum .' Vndecimi, spirant in ultimo de familia, vel degrauatis. Nam cum omnium supremus sit, non habet alium, cui haereditatem restituere possit. Duodecimo putariint & consul uerunt aliqui fideicommissa quaedam ultra
annos centum minime perseuerare, existimantes , etiam verbum perpetuucentenis includi annis, nec ulterius egredi. Cuius opinionis auto videtur Bastolus, qui usumstructum etiam legatu Reipublicae non esse aeterhum, sed centenis finitum annis suo martecontendit, & perpetuum ultra centum n6
protrahi annos, quod ea sit meta longissimae vitae. Sed haec non iii fideicommissis, sed in legatis potius annuis Reipublicae relictis spectanda perpende-dia; sunt. Quare satis erudite eam refellit Di lacus,dum maximam aperuit 14 differentiam annui legati Reipublicae,& annui ususfructus eidem relicti, &demonstrauit,annuum legatum Reipublicae esse aeternum, prout etiam priuuatis annuum legatum potest esse aeternum: usu infructum vero etiam Reipublicae relictum centum expirare annis, ea ratione, ne proprietas fundi apud haeredem semper sit vacua,inanis,& inutilis, ut Caius iurisconsultus aie
is bat. Tertiodecimo in casu dotis constituendae,& restituendae. Nam si patri non susticiunt legitima, bonaq; libera pro dotanda filia dotandisve filiabus, & neptibus, leges permittunt, res subiectas fideicommisse alienari, vel
obligari, pro modo honestati personarum congruo. Etenim, quae communiter omnibus prosunt, ijs, quae specialiter quibusdam utilia sunt, praeponullegislatores. Quod interpretiantur omnes obseruandum quoque fit doter stituenda nurui, item in contradote, siue in donatione propter nuptias prosilijs,& nepotibus,ut honesto nubant pro dignitate,& honestate pes avi. 16 Quartodecimo longi temporis praescriptione extinguitur parficique fidei commisssum decem annorum spatio inter praesentes, & vicennio inter absentes,& oportet ii reditatem prius esse aditam ex testameto, vel ab intestato, ut res ipsa particularis legata,vel fideicothissa praestanda venit, nihil in hoc ipsa sui tale operant meo ue.n.antea fideleo missario potuit oriri actio, que- ad modum Corneus,& alij declarant. Quamuis enim res per fideicommis. sum relicta, praescribi nequeat, maxime antequam existat conditio fidesc5- missi: tamen ubi cesserit, venerith; dies fideicommissi, praescriptione utiq; longii simi temporis acquiri potes , praescriptionemq; ipfain decurrere coi tra fideicommissarium, antequam is agnouerit, vel acceperit fideicommilia sum,non impedit scientia,malaq; fides haeredis grauati, vel alterius possidentis,cum dominium eidem fidei comissario nondum sit irrevocabiliter acquu
situm. Quintodecimo, quaedam sunt fideicomissa perpetua, & infinita, ves adiecerit testator velle bona sua a descendentibus in descendentes ab limredibus in haeredes sitos perpetuo inlinitoque tempore peruenire. Quae s ne aeterna fidei cominissa nobis per aeternum suum labentia, s qua nobis in hoc orbe datur ternitas, indicantur ab illas verbis, perpetuitate, ac teporis infinitate significantibus,posteri, haeredes, descendentes, & smilia. Prit rea reciproca substi tutio aliquando fideicomis laria , & haec fideicismissat iainterdum reciproca inducitur,ut si testator duobus, vel pluribus filijs haer dibus institutis, dixerit, inmitto fidei filiorum meorum, ut siquis eorum prior sine liberis perierit,partem suam fratri superstiti restituet: Vel si dixerit, costi; inuicem substituo per fidei comissum . Item quando substitutio fideicommissaria facta fuit ultimo morienti, intelligitur inter eos, qui sunt ho
norati, tacite recipi laeta fideiconianislati substitutio. Nam si testat voluit
250쪽
De via & ratione iuris, Lib. II. log
voluit tota haereditatem ab ultimo decedente restitui, intelligitur etiam voluiste totam ad eum peruenire, quoniam aliter non potest totam restituere, di ii tellator voluit totam haereditatem post mortem ultimi decedentis, ad Titui in substitutum peruenire, multomagis voluit totam lis reditatem peruenire ad ultimum .superstitem , quia is suit magis dilectus. Hinc coniecturalis etiam quaestio habetur, quando post mortem pluriu facta est si ib-stitutio ultimo morienti simpliciter: neque cnim dixit testator in tota haeremtate, vel in toto stando. Dare ad inducendum tacitam, & reciprocant s. deicommissariam substitutionem, tria requiri asserunt intcupretes. Primia, quod omnes illi sint a testatore holaorati inter quos facta dicitur tacita,& re
ciproca fideicommissaria substitutioi Secundunt l siil,stitutio facta sit
vltimo morienti: Tertium, quod sit facta in tota haereditate.ab hac tamen communi sententia facile receditur, si coni ecturis patet, testatorem ratione habuisse conseruandae agnationis. Prsterea, si testator filijs haeredibus insti tutis interdixerit bonorum alienationem,ut de haeredibus in haeredes perpetuo deuoluerentur, putaru taliqui inter cos inductum sutile reciprocu fideicomistum. Huic demum fideicomissaris substitutioni adeo uel claustula illa codicillaris; si hoc meum testamentum non ualutauro testamenti, ualeat 18 iure codicillorum, ut eius virtute onanis substitutio etiam verbis directis ficta possit flecti in fideicommis Iariam, ut testantis voluntas aliquo modo sustineatur. Nam in codicillis nudam etiam amplectimur voluntatem destincti. Haec multas dirimit, subtilesq; substitutionis quaestiones: hsc operatur, ut succedentes abinteitato, Trebelliana retenta, scriptis haeredibus restituant haereditatem. Quae sane clausula Φρο numero potius ex consiletudine notariorum, quam in mente testatoris insuitur, vel inserta subauditur, is quemadmodum asserit Bartolus, quem mordicus aliqui carpunt. Unde prudentissimum legitur supremum Aretini responsum iuris: sum qui mordent, de lacerant inquit Bariolum, asserentem has clausulas a testatoribus ignorari,& ego ipse sum expertus hoc esse verum. Nam intelligens testatorem sub- inuolucro verborum generalium posse a notario decipi, interrogaui eum specialiter, qui oppositum se sentire,& velle respondit coriam, quae veibasonare, ac significare videbantur. Interroget autem, inquit Aretinus, unus-ouisque seipsum,Sc conscientiam si in secundum rationem naturalem,& vi-ceat, an conueniat pietati paternae, quod pater velit haereditatem filio au- sciri, & eam extraneo,vel remotiori deserti Talia prudenter,& egregia o murmurat Aretinus. U
lem. de pro- cur. l. illud. deaeq haer.
l. Publius .f. vlt de condi. demonstr.
l. Scaevola. ad Tre. Di . in I. verbis civilibus, de vias, Bart.in
stio iες. in fine. Bart. ind. l. i. de iur.
sim iure quam rarione haereditates per gnatas cognationis deferantur. Cap. X X.
tautarum agnar-prox infamibam eapiebat: quo mortuo, WInona Use,succeae a scin ea aripostproximum erant exclus. 6 Prnor vocasas agnatos, unde cognati, unde error Iasonis detegitur.