장음표시 사용
51쪽
De Catarrholores capitis facere idem auctor assirmet. Hoc de potu vini consilium in Catarrho non temere insequendum est, quoniam existimo ego etiam in frigido Catarrho,praesertim ab initio,in capite pleno
existente, vinum neque ita meracum, neque tam large propinandum esse,quia facile sursum in caput evaporat, in eo contentam distillationis materiam adauget; quemadmodum huiusinodi vinum ad capitis dolores,ita etiam ad capitis distillationes inutii
censendum . Vnde Dioscorides per ii τὰ non capitis distillationes sed fortasse ventris fluxiones intelle Ait ad quas valde utilia sunt vina illa rata enim pro Dioscoride scripsit Ioannes Costarus, meus olim Praeceptor, in Bononiensi Schola Theorica minor eminentissimus lib. 3.cap. a. De potu in morbis. Experimento autem comprobatum est, in Catarrho iam tendente ad maturatione,& morbo,ut ita dicam,declinante,vinum non solum tuto, & sine aliquo detrimento,sed etiam cum iuvamine exhiberi & ideo videmus Hipp.&Gal. De victu acut etiam in peripneumonia, ileuritide, iam concocta materia,& sebrili calore imminuto, vinum ipsum hilariter propinare,quod praesertim subdulce sit, ut pulmonem humectando, tussim Ieniat, sputum potenter educat. Ubi vero aqua sit opus, multis in usu est mulsa, vel aqua cum liquiritia, aut quae cum floribus,&folijs anthos, Taluiae paratur,aut deniquo aqua ex china , vel visco quercino, vel lentisco,& similibus. Non minoris momenti est dubitatio de somno δε vigilia, in quibus, ut scribit Avicenna,posita est radix curationis Catarrhi; Nam Schola illa Salernitana, vigilare Catarrho maxime auxiliari testatur, dum
Ieiunent stilent, tiant, qui rheumata curant. Cuius tamen decretum damnat Mercurialis in sua Praxi, hac impulsus ratione, quod vigiliae cruditates pariunt, consequenter Catarrhum adaugent. Verum cum Scholano loquatur de vigilijs immoderatis nam apsa legerat apud Hipp. lib. a. Aphor. 3.Somnus,& vigilia utraque si modum excesserint, malum; inua quidem
vigilia inter coetera,quae inserunt, mala,cerebri temperaturam corrumpunt,inconcoctionemq; tum ciborum , tum potionis efficiunt;
sed omnino de temperatis,quae superuacaneos humores per halitum
52쪽
Liber Primus . 3 Itum potius digerant,atque discutiunt,&ita uniuersum torporis habitum exiccant, propterea puto ego a Mercuriali Salernitanos Medicos iniuria notari, si praesertim illorum dictum de Catarrho actu fluente intelligatur,quo tempore rascatione,aut expectoratione maxima indigemus; nam haec omnia facile admodum per vigiliam fiunt,nullo prorsus modo dum semno indulgemus, in quo excrementa omnia praeternaturam sudore excepto detinentur. Quaedam hoc in loco adducuntur Problemata ad som tu attinentia , de quibus,veluti de alijs rebus non naturalibus abunde in Consilio de Catarrho iam edito actum est,in ideo, ne acta agere videamur,ea Iibenter omittimus. De concubitu tantum , seu veneris usu in Catarrho remanet non ignobilis disceptatio, de qua tamen etiam eodem in loco breuiter sum locutus. Hipp.enim .Epid. sect. . MO bis inquit he pituita confert venus. s. Epid. narrat Timocha rem veneris usu a distillatione curatum seu se Arist.idem censet Prob. . Prob. 7. Ratio quoque idem suadet. Nam concubitus calefacit,&consumit frigidos humores,& pituitosos,auctore Hipp. lib. t. de Diaeta, Arist. in eo Prob. in quo quaerit, cur a venere iuuentur melancholici . In oppositum tamen est Rabby Moyses s. suorum Aphor est& ratio. Quia Catarrhias est morbus cerebri, sed cerebrum laedit venus ex Galeno 3.Epid.comm 3. in Ado Iescente in Meliboea. Vnde ex eodem Gal. a. Epid. in Pythione a Democrito parua vocatur Epilepsia Quam quidem diiserentiam medio tollit ipse Gai comm. s. in 6. Epid. Vbi tradit venerem prodeue morbis e pituita, & consequenter Catarrho, sed iiijs, qui valida sunt virtute, non qui debili Scitote tamen adia nobis haec
pro illis, quibus per Christianas,
Catholicas Leges venere uti licet, connubio seu matrimonio iuncti
53쪽
I Victus ratio instituta erit, considerandum postea est utrum distillatio leuis sit, an vero grauis; si enim leuis existat, praeter victum, nihil aliud moliendum erit, quoniam saepissime leues distillationes per se absque multo studio finiuntur . Quod nos sertasse etiam docere voluit Gal. q. Acut. 8S. v bi non in omni Catarrho utendum esse veratro scribit, quia inter dum sat est soli capiti prospicere. Velum i grauis distillatio sit, ad valida, generosa quae vocant praesidia descendere oportebit; inter quae in sonte Chirurgico multa enumerantur, praecipua vero sunt de illorum censu sanguinis missio, rubincantia in cauteria , omissis nunc frictionibus, ligaturis dolori is,clystcribus, lutus
modi, quorum omnium usus ad euacuandum, reuellen cum mirabilis esse solet. Quod igitur ad sanguinis missionem spectat, primum quod quaeritur est, an in curatione Catarrhi sit mittendus sansuis, vel ne inatio dubitandi de hoc genere praesidisoritur prorsus ab illis mei principijs, quae supra in curatione cephaleae a causa frigida iam attulimus 'nde a Graicis fere praetermissa fuit phlebotomia,& Arabibus etiam, nisi ubi ea adsunt, quae Mesue annotauit capite de Catarrho . Primaria sundamenta, quibus innititur opinio dubitantium virum anguis exstahendi sit, haec sunt; quia nimirum distillationis materia uniuersa extra venas si extra vata
tabuli Mesubja natura sangustes, ninum recedit. Viget4P
quidem potissimum dubitatio in Catarria frigido, non item calido. Nam in hoc non solum Arabes, sed & Graeci venam secare solent. Hinc Galenus . Meth et q. uacatarrho cum pruritu narium,
palati sanguinem mittit. Multa hic dici possentat aga, ut ego em paucis per tringam irauis sita ichemens Idmiansu7neijditum ceu natur,tuto,&cu utilitate sanguis auferri potest Messiue tamen quatuor ponit conditiones memoria omnino, scitote quod in quo bet a IRID,dusiimoda ens, & corpus non adeo fit iuum, pauco ad
54쪽
Liber Primas. Inino tenendas , qua ibi in Catarrho reperiuntur, aut sinini tota',
aut sep utarisanguinis missionem nobis persuadent i suntq; corpo- ris, io generatio ab he pate calidiore, saguine subtilissimo,
molapsu in partem,cinus oscio vita carere nequit, febris con- iactio. Fundamenta autem propesita facta corruuntis dicaturis 2Catarrho sanguinem mitti, noua quia pe cet sub ratione causae prin cipalis,,ut sanguinis extractione coniuncta materia minuatur ut illud enim Iessume it ita hoc fieri nullo modo potest ted ideo init
Hi,' Maongarodiabet rationem causae a uuantis, quando scilicet cum cerebri excremento immilcetur,4 ex eius abundantia in toto iursum in caput vaporurri colla conscendit,quq distillationis generationem adauget. Quod etiam euenire potest ex nimia sanguinis effervescentia, seu calidior qualitate , propter praesentiam salsi, litiosi humoris , aut propter obstructiones in febribus Erit autem mittendus sanguis non in magna cosa, sed parce,imo insta mediocritatem, ne vires conciuant, in morbo praesertinia,
uuaere nites longus e solati multo indiget calores, douqncoquatur. Locus ut veha, vel communis, vel cephalica,&si iii toto plenitudo redundet, etiam mediana . Quaeritur aulcm hoc in loco,an vena angusto, vel lato, latente foramine aperienda sit; sed qui dicunt in frigido Catarrho magno foramine venam esse pertundendam, rationi parum consentanea mihi loqui videntur, duplici de causa , una quia inde maius sequitur detrimentum, eo quod per amplum soramen spiritus, natiuusq; calor, qui cum Catarthi materia pugnant, facilius dissipantur , altera qui , , quod clibitur a Galeno,in Medicis omnibus crassum sanguinem melius educi e vena lato sobamine aperta, non intellexisse videntur, quandoquidem de sanguine melancholico loquuntur in Catari ho autem peccans materia extra venas est,' alijs potius de causis, quam ob euacuationem sanguis mittitur ' si ob- vacuationcm , scitote pituitosam materiam in vasis usam ωliquidam, non crassam adesse , propterea facile elabi, abG que quo latum in vena sesamen fiat . At si haec vera sunt, quomodo Galen. s. Meth in Matrona illa Romana, quae sputum sanguinis, ut omnes lare volunt, ex acri Catarrho patiebatur ,
55쪽
De Catarrhaparcit venae sectionia Iam suppono vobis esse notissimum in huius remediscelebratione non sat esse, si indicantia adsint, sed opu tere etiam , t prohibentia absint , rideo licet morbus sanguinis euacuationem expostulet , uti est Catarrhus ipse, cu praesertim magnus est, atque calidus nihilominus dum vires lan- uidae sum, e contrainditant, a ner3cium penitus ab onani an guinis missione . quia indicatio , quae sumitur a viribus, semper alii Ese r debet . Vires namq; , ubi vadentes uni, omnia coria temnunt, ac iolarant , ubi vero infirmae a quouis Oisenduntur si auctore lib. io Meth. Quod quidem non ignorans se mei Gai Matronae sanguinem minime hausit, quoniam ob inedia vires in ea collapis erant propterea eodem in loco idem auctor cum animaduerteret in salse,ita enim multi censent, distillatione, ex una parte neccssariam EIed anguinis millionem, ad regrigeratio--nem, ex altera vero parte tutam non esse,propter insita caccia Hlymiam, sub qua vitiosus tantum sanguis redundat , euchymus 'ero deficit, cuius desectu imbecillae redditae vires venae sectionem prohibent, volehat. Verius succus ille pragus as restiorem natu . M virtute optimi alimem redigeaxtur noui sanguinis rese-
iuisiciant dedanguinis ruingone ce sectam venam ut Catarrho Reliqua ad hunc sentem attinentia in subsequenti Lectione exa
Se Sinapi is , Phaenigmis, ct cauterys in Catarrho , ct an Matronae illius VIIomana apud G H. s. Meth. Catarrhus calidus, an potius frigidus fueriin f Lect. c. ON minor haesitatio, non minoris momenti est ubitatio, quam suscitant Neoterici hoc eodem in fonte Chirurgico,de usu sinapismoriami aliter rubificantium illaenigmorum, seu vesicantium, cauteriorum, de quibus omnibus libere dicam quod sentio, ea, quae mihi innata, ne dum comsueta
56쪽
sueta est, breuitate . Vt igitur a sinapismis in vesicantibus exo diar,notandum a vobis egi, de illis tunc solum dubitari, cum fluxio M Astillatio casida ual ab ntemperie calida capitis cina- at . Anamq; senerans causa , lenita materia via ad frigidum vergunt, tunc omnis ambiguitas prorsus cessat modi quidem in casu, duos no se conuenire videntur, ratione , inqua In alte satiouus. πηione reuulsionis . Primo quia cerebri intemnera buram fr=gidam ad contriri uini quoquo pacto immutant, consequenter Wrrigunt, cum eorum medicamento rum calida facultas, non iri superlicie tantum calorem suscitet, sed ad intimas etiam partes transmittat . Secundo, quia si frigida illa materia impetu quodam ad fauces dilabatur, se prae- tkationis periculum inuehat, eam mirabiliteri irsunt Frahendo R evellunt; sed, ut dicebam , in calido catarrho viget dubitandi ratio. Nam Paparella lib. a. de Catarr. cap. I. ante eum Alexan. Trall. lib. . cap. 3. huiusmodi medicamenta penitus reprobat . Horum autem potissima ratio est, quia cerebri caliditatem augendo, in causa sunt, It fluxio c citetur maior Caidorum enim, ac tenuium medicamentorum , qualia iam dicta sunt, appositione, calida intemperies fouetur ,- cerebri excrementa magis colliquescunt . Hac ratione permotus Trallianus ausus est Galeniim reprehendere, quod in nobili illa Matrona Romana calida laborante distillatione cum phthisis, atque suffocationis periculo, sinapismo ex thapsia Me stercore columbinoivis fuerit ..Hoc eodcm argumento Paparella , ct ali erecentioribus reijcere conantur talium medicamentotum usum . . Verum , Domini, unde creditis Alexandrum rationem illam increpandi sinapismos,in vesicantia in calido Catari lici hausitata, An ex suo ingenio ξ nequaquam, sed ex Galerio ipsb, quem certe extrema dementia est dicere, ignorasse in materia calida, remedio calido non esse utendum. li d verum esse luce clarius patet per ea, quae idem Galen. . de Tuc n. sanit cap. 9. 3. Meth. cap. a a. lib. et Catat cap. a. nobis tradita reliquit. Aperte en in fatetur in iam citat libris sapientinamus vir medica.imentum, quod cx that si a di sinapi palatur in rigido Catan ho
57쪽
se libenter amplemi, sed in calido , aut a calida capitis intemperi oriundo, vehementer improbare . Videte ergo an ignorabat Galenus usum sinapismorum calidam fluxionem augere non posse. Sed statim insurget vestrum aliquis rationem quaerens , quamobrc in curatione illius Matrona , suae quasi doctrina oblitus, medicamen illud ex thapsia calido capiti adhibuerit Progesponsione sciendum vobis omnibus est istum n di tamentoraim ulli distillation m callidam . in salsam in pulcmones ruentesi cli in eo exulcerationem minantem, manise
infe infercipi ansi Acti 2IEDiali fluentes ad partes internas
Imras prolici, atque euocaria vi mabus ti comparetur aegre oenopum e staxionii Jmretus comitiones quam ex adrno-yxicilido ropace dariauatum , pronet calidam capitis in rem Aeriem . . in1fidoquidem in curandis morbis , in quibus
praeceps, imminens periculum impendet, non tantum expendenda sunt remediorum pericula , quantum iuvamenta , quae inde expectantur, atque eo magis, quo scimus ex Galeno ipse capite de Oximel. Nullum in tota arte inueniri auxi tur πή- , quod citra aliquam noxam magnopere prosit. Et multa .
vii inquit Celiust o . caprip. in praecipiti periculo recte fieri,
lias omittenda Quam ob rem Galenus mente sua librans expendens quanta in angustia, quantoq; ins strimine reperiretur nobilis illa Romana ex iugi, contumaci calido Catarrho ad pectus pulmones , reuulo morbo , nempe intemperie, e A inducias ama ad symetoma, quod ad sp curationem traheb M.' arvitio, tam materiae motum oppuSnandum, impediSiduni se otiun chtulit Aialc imentum ex tripsi non Dii alte Ginc, sed ut eumans aereue lans ad hybendo mutui exemplum nos irilequi debemus iii cohsimili cald, post habita Tralliani, Papa rellae, aliorum quorundam sententiata. Ex quibus omnibus facile etiam elicitur responsio ad contra sentientium rationes in argumenta4- per se quoque patet locorum Galeni conciliatio. Quid insuper si dicamus historiam illius Matronae Romanae, a veteribus is a bona recenti rum parte aduersus Galeni mentem explicatam fuisses Eai
58쪽
etenim reserunt, quasi Catarrhi erodentis,cu vimen Galeni verba oppositum habeant sensum, dico Catarrhi frigidi,& humidi, ita ut
curatio a Gai instituta optima suerit, pugnans contra causam, non contra symptoma Ideo enim cito sanata est, quod non euenisset si ab erosione vulnus traxisset originem , cum maxime dicat erosionem esse insanabilem . Praeterea post agglutinatum vulnus id caput bapsi utitur,ergo contra causam siccando,& calefaciendo pugnat, I aliquis dicerit,cum praecauctet atarrhum acrem, Merodentem, adhibet capiti thapsiam,respondeatis posse esse sine calida capitis intemperie, imo potius cum humida, sed reliquum corpus scatere vitiosis humoribus, qui caput petunt, quod si esset
ex capitis intemperie, hoc non fieret. Hanc nouam Gai loci tam celebris interpretationem primus omnium excogitasse videtur Leonardus Iachinus Comm. ad 9 Rhasis cap. 36. Quam postea non parum corroborauit, cillustrauit simul Alexander Massaria in suasi axi cap. 6.lib. 2. Nisi quispiam contendat Leonicenum, Iacobum de Partibus idem multo ante sensisse, qui omnes ortasse ex Avicenna rem hanc totam collegerunt, ut videre est Ira 3.tract. 3. cap. 6. Remanet nobis solum explicare locum capitis , cui talia medicamenta adhiberi lent a Medicis, materias, quibus coni ficiuntur, seu eorum sermulas in medium proferre. Quantum igitur ad locum attinet, bona Medicorum pars solet ea bregmati,seu asincipiti raso suera coronalem vocatam colvm aram ac mouere, an nonnullis tamen etiam occipiti,&ad capita uapropellituram Iambdoidem applicantur Quoad formulas , multifariam exarari a nobis possunt. Indorma itaque solida ad instar cerati, ita praestriabatis. Recipe cerae unc viij terebinthinari. 3. misce ad ignem donec una consistentiam adquirant,& circa finem addatis pulueris radicis thapsiae unc. iij. Huiusmodi ceratum super alutam extendi mandatur ad formam media cucula, raso sincipiti admouetur. In serma autem unguenti, quod citius etiam operatur, erit,si una cum oleo unc. v. cerae liquentur, quoad consistant, deinde pulueris ex thapsia unciae duae misceantur. Quo quiden utendum est, donec in cute vesicula extuberent,quibus apparentibus, illico abiterata unctione cessandum, ne adauctus dolor sanguillim attrahat,&
59쪽
inflammationem pauat. Aliscaput in iam nominata parte abradunt, deinde vel panno aspero, vel scylla fricant, postea emplastrii de sinapi apponunt, vel etiam fermentum cum cantharidibus, aceto serti, fer decem,aut duodecim horas super locum dimi tunt.Quod si vesicantis,cuius frequens esse solet usus, exactam se mulam optetis, ii sic in modii prescribatis. Recipe canthar.pp. drac. vj. sinapi drac.ij sermenti acus uncs caricarum ping. num. v. sem ameos drac et cun ceto styllino fia asta. Sunt demum,quiis
gis probant hoc ipsum emplastrum , quod recipit nigellae torrefata
estaeine. r. sinapi torrefacti, litaris an .dr .v. mastichis drac. iij. stercoris columbini,farinae hordei an unc.j.oximellis scyllitici. 9. . fiat emplastrum. Et haec quidcm de sinapismis, testicantibus. Ad cauaecla me confero in quibus maior inter Medicos distrepantia est de loco nimirum utra capitis pars inurenda sit,anticane, an po- sica; sinciput, an occipiat. Nam qui cauteriorum usum omnino reprobant in morbis praesertim a fluxione pendentibus, sensum ipsum negant δε licet antiqui illi Medici cauterijs, ut hodie,non uteren- ur, artes enim omnes nascentes rudes sunt, sed harum in processu ubiistas creuit,vi ait Mneca, nihilominus eorum ulum nouis pra monstrasse videlitur, ut uberius alibi demonstraui. Quinimo cum
dixit Hipp. in fine libri de humoribus,& 6. Epid. Quicunq; alii abvsessus velut ristulae, aliorum medela sunt. Quae via insuper compare arc pratis chorientia impedimenta ab his liberant;an ibi rucie quocidam cauteriorum principium non praemonstrat, aut saltem eorum inuentum non commendat Apud Her
dotum lib. 4 qui Melpomene inscribitur, an non legitur quosdam Lybiae populos quadrimis pueris, ut eos ab epileptico symptomate
Praeseruarent, lana succida verticem inurere consueuisse vivi sit de veterum Medicorum in usu cauterioru sententia, iam firma co stans est omnium Medicorum opinio experimento comprobata, in morbis a fluxione peliadentibus,rnina bilem facultatem habere causteria, seu fluxionem iptim intercipere,seu reuellere eisderiuare siti etiam denique euacuare velitis . Vnderi copiae Catarrhi, de vitioso eiusdem motui facile occurrunt. Dubitatio illa tantum magni facienda est a nobis,quae circa locum , cui infigi cauterium debet,
60쪽
Liber Primus . 3 9bet, quibusdam non citra rationem mouetur Laudant enim alij magis in sincipite, alij vero magis in occipite, singuli suas habent rationes, Mauctoritates, quas omnes huc afferre, longum nimis esset,& vobis etiam perquam molestum . Quamobrem paucis difficultatem omnem,ni fallor, soluere possumus, si dicamus, tam in sincipite, quam in occipite tuto, cum iuvamine a Medicis fieri, pro varia nimirum curantis intentione . Nam dum Catarrho ad pectus, pulmones decurrcti,crin phthisis, aut subita praefocationis periculo,obuiam eundum est, propterea subita quoque reuulsione indigcmus, tunc sinciput magis inurendum esse videtur, cum ex eaIarte citiuria comimo diu iplaniet reuulta sabeatur, quiaI
Jusicet e re ris neclupSponitur membris illis, in quae t tu opra ψritatur, quamuis primancie impossibile videamus mali
aiani dustillationis per locum illum educi, aut euacuari posse,propter illius sublimitatem, grauioris materiae renitentiam , nihilo tamen ex altera parte duo sunt animaduertenda, quae locum illum in iam dicta occasione inurendum esse nobis persuadent. Vnum est
diuersitas materiae, nam quod assumitur materiam grauc in non
ascendere, de frigida tantum materia intelligi debet, non item di calida, quae suapte natura potius ascendit, quam descendit, necnon etiam facile in vapores abies alterum est facultatis expultricis pro--prium munus . Haec siquidem ad partem vitam,ac rarefactam, condequenter imbecillem, materiam quantumuis renitentem propellit lino non desunt qui tale cauterium etiam ad praeseruandum commendant, ne dum curationis tempore, in pulmones Catarrho
dilabente, cum praesertim in sincipite rarissimae sint sutura , cra-niuina iesum tum senuissimum, tum maxime fistudosum existat, ut iccirco cerebrJ excrementa quaeque per huiusmontuociim citjus . -m us expurgari possint, quam pe occi t. Nec timent ea mala, qta e inusto sincipite viij impendere videntur, dummodo a perito Chirurgia ministro pars illa tractetur. Dum vero Catari hus non actu, non impetu quodam ad praedictas partes defluit ei gendus potius est,mea sententia,occipiti locus,magis decliuis, ct consiquenter expurgando ipsi cerebro magis aptus, ac opportunu5;ne dicam
quod huius Ioc inustio absque ullo prorsus timore celabrariis