Dissertationes philologico-criticae singulas primum nunc cunctas. Edidit Christianus Friedericus Schnurrer

591쪽

pillae suae, icum in gyriae uiti regium reciperetur, mandasse,no geutem si ani indicaret et huic mandato ab Esthera esse

obtemperatum v. 10. . Neque vero quum per aliquantum lain temporis in aula Abasveri fuisset puella, hoc mandatum violatum erat s2, 30. . Cum autem infra de hae re nihil amplius dieatur, consentaneum est, Estheram prius inam ad gentem suam servandam necessarium habuerit, nihil de origino ηna regi aperuisse. Contra hanc Estherae originis ignorantiam magnam dubitalionis iurbam excitat Miriiaelis Annut. p. 110 eie. Oriens. EGI. II. p. 3b ele. . Contendii enim seri non potuisse, ut Esthera inmdiu geniem suam ei nepessitudinem eum Mordechaeo, qui eam quotidie viseret 2, 11. , eelaret, et si nulla alia re, certo Mosaicis ciborum diserimini, bus observandis populum suum prodiderit necesse esse. Hanc dubitationem repetiit Eicthornius sp. 583.3. Idem vero Eieh- hornius, eum omnes sere dubitationes Suas ipse conetur eve tesse, hune nodum sitelli negotio disseeat, ex historia nostra Oolligi posse negans, gentem Estherae usque ad magnnm illud I idaeorum diserimen latuisse p. 590. . Sed quamquam eo cedendum est, nullum aperium exstare testimonium, Esuiemo originem , usquo ad illud diseriminis tempus latuisse, tamen hoo ex ipso silentio colligi potest, nam nulla alia eausa resopotest, cur illud mandatuin Mordechaei et obedientia Esiberae tam consulis efferatur, nisi quod haee res ad totam historiam magnum habuerit momentum. Itaque redit Michaelis dubitatio. Sed haec dubitatio nullo certo nititur fundamento; nam quis in his rebus demonstrandum sibi sumat, quid seri possit ei quid seri non possit' Quod vero contendit Michaelis, Estherae gentem ex legis Mosaicae de cibis discernendis observatione facillime eognosci potuisse, intonsiderate dictum est. Primum enim re gina Persarum in publicum non prodibat, et quae in eubiculis elim serent, eunuchorum iaciturnitate oeculebantur; quare vulgaris eius vivendi ratio paueis ianium hominibus nota erat. Sin autem sorie alios, ut regem ei Immanem, imitabat Estheia, laciis eomam iri poterat instituere, ut ei bi impuri non

592쪽

exliilierentur. Deinde lisse minimetieeritim est, Estheram eae- remollias patrias tam religiose servasse, ut 'i perieulum esse ne origo eius patefieret, ne ium' quidem paulliitum ab iis declinare sustineret. Etenim infra, ubi de toto Estherae ingenio quaestio erit, apparebit, eam a vulgari Iudaeorum superstitione longe abfuisse. , Alia via, qua origo Estherae. innoieScere p0Mierat, erat commercium, quod inter Estheram et Moiaeehaeum,

dem iii hoc ipso commereio tantam vidit dissicultatem, ui lioecerte loco exornationis vestigium in. historia Estherae apparere contenderet. Nimirum cum iam antiquitus. regum. Asiaticorum gynaecea muris et custodiis omnium hominum consuetudini diligentissime fuerint praeclusa, nullo modo posse intelligi, qua ratione Mordectaeus eum Esthera culloquium habuerit. p. 690.3. At vero hoc nusquam dicitur, Mordechaeum ipsam Estheram vidisse, imo inertur, eum non ultra portas vestibuli ante gynaeceum esse progressum 2, 11. , unde colligi liuet, eum

internuntiis usum esse, quemadmodum c. 4. eiusmodi solio litium Haiaeliis internuutii ope habitum in ipsam Scenam producatur. Qui autem putaverit, per hos internuntios necessitudinem inier Estheram et Mordechaeum facillime ad Hamanis sive regis nolitiam vetii re potuisse, is non reputat magnam cum Persaritin tum ministrorum gynaecei taciturnitatem; de qua incendi

virtute illustria collegit testimonia Brissonius p. 51.3. Quod

vero semel Mordechaei nomen ab ipsa Esthera apud regem

inmemoratum est 2, 22. . huc per se m7slerium Estherae

aperire non potuit. Progrediamur ad Hamanis mentionem. Huuc Hamanem, qui dicitur, rex Abasverus magnis assecisse honoribus ei si pra omnes ministros suos extulisse narratur. Illud vero

cognomen Hamanis Ioseplius repetit a nomino quod regi euidam Amalekilarum tribuitur 1 Sani. 15. es. Niim. 24, T.); appellat enim Josephus Hamanem Amalekitam. Et haec opinio iii Hamanis ingenium bene quadrat, ab ipsis enim historiae Israeli time. primordiis nullus sere populus Iudaeis iam in-

Iesius erat, quam Amalatiae V. Exod. 17, 14. Num. 24, 20. Devi. 25, 17. 1 Sain. 15, 3 etc.). Si igitur 'Haman ex stirpe

Amalekliarum regia ortua est, tota eius historia hane originem

593쪽

apertissime demonstrat; et maximam habet vim, luod in volvmine nostro nomini Hamanis .additur: In ri IN 3, 10. 9, 24. Hae Ios 'hi coniectura nititur Elelihornius, qui hanc ipsam Hamanis originem peregrinam impedimentum

esse contendat, quominus ad summain imperii dignitatem po-

iuerit esserri p. 582. et Elthhornio quodammodo assentitur Beriholdiius p. 2432, sed eis. p. 2440.3. Nihil autem saei

Ilus est, quam hoc argnmentum resutare. Nam si vere homo peregrinus ad Veriri, ut voeabulum de hae dignitate Arabienni et valde usitatum adhibeam, Iocum apud Persas pervenire non potuit, anetoritate Iosephi non sumns obstricii. Et filerunt sane, qui relicia Iosephi opinione ex Hamanis atque patris eius nomine et ex ipso illo eognomine Persicam eius origianem demonstrare conarentur Ose. Calmberg. ad 3, 1.3. Ita quidem argumentum illud Eichhoruit dilutum est, sed idem redit, si ad Mordechaeum transeamus. Nam hunc nemo negare potest Iudaeum suisse, et i tamen. Hamanis munus ei iraditum esse narratur. Itaque Beriholdiius illud argumentum contra Mordeelinei quoque Vegiratum couiorquet. Quamobrem nobis quaerendum est, quo iure hoc a eriticis ponatur, viros per 'grinos omnes apud Persas a summo imperii honore exclusos fuisse. LeX quaedam, qua hoc consiliuium hit, ut adisus ad munus illud solis Persis pateret, a criticis non allata est, neque Vero, quantum equidem scio, talis lex unquam apud Pe fas exsiliit. Hoc quidem satis notum est, inter Persas ires fuisse' gentes nobilitate ndmodum' excellentes, et Cyrum ex ipsa harum gentium nobilissima originem duxisse Ηdi. 1, 12b. . Postea vero eum Pseudo - Smerdis, qui ex Magis erat oriundus, imperium Ocelipasset, ipsi erant nobiles Persae, qui hano peregrinam dominationem non sustinueruiit et Magum interfecerunt. Hos autem nobiles Persas Achaemenidas fuisse, ex

qua familia ortus esset Cyrus v. Ηdi. l. l. ex inscriptioniabus Persepolitanis a Lassenio optimiis Boii. 1836. p. 157. 174. facile potest colligi. me igitur nobilitate sua fres A

ptem coniurati Iegem sanxerunt, ut. ne rex aliunde quam ex

ipsorum familia uxorem duceret Ηdi. 3, M. . Tales reges ex nobilissimis Persarum orios et hac sua origine superbos insigni quodam favore populares suos proSequut0S rese, eisn-

594쪽

Senianeum est, ei terlnm exstat Herodoti testimonium, Persi dis provinetam tributi fuisse immunem 3, 97. . Minime vero

reges Persis adeo lavebant, ni quemvis .alienum a publicis ni neribus arcerent. Imo non desulit testimonia, peregrinos apud Persas in iliis assectos esse honoribus. Magorum gens a Mediis ad Persarum imperium' iam tempore Cyri tranMit Xenoph. Cyrop. 8, 1, 23.3; hos autem Magis in rebus sacris et publicis magna usos esse auctoritate satia notum est. Deinde quam facile Graeci, quamvis vehementissimam Persarum invidiam sortitudine sua excitassent, regum gratiam sibi conciliare potuerint, in honoribus Dem edis, . Dematiali, Themistoclis, Timagorae, Clesiae cernitur. Praeterea inter Persas nobiles,

qui in reliquiis Persepolitanis solium regium' stipant, Africani etiam animadvertuntur d .e kr Heraebeschae. II. p. 147. . Neqque: vero hic omittendum est, cum de Mordechaeo potissimum quaeramus, . vix ullam geniem peregrinam a Persis ianti a stimatum esse, quam bidaeos, qui maxime per peculiarem suum unius Dei eullum Ommasdis entiores a plurimarum genitum impietate alienos sΗdL 1, 131 ete. sibi. conciliasse i Videantur. Huius eximiae Iudaeortim existimationis in nostro quoque libro memorabile quoddam exstat documeninm. Cum Haman honorem, qui Mordechaeo Iudaeo eontigisset, coram eonsiliariis suis ei uxore narrasset, isti responderunt, si Μ0r dechaeus ex gente Iudaeorum fuerit Hamani de causa sua eSSedesperandum s6, 13. . Grotius hoe dieium singulare inde repetit, quod vaticinia laraelitarum de Amalatiis exstirpandis

inter samiliares Hamanis nota suerint. Haee opinio cum Perse longo a probabilitate mihi remota esse videatur, tum dubia vocis nititur interpretatione. Sed mulio satilior et Simplicior est huius loci interpretatio, si ex praesentium Iudaeo rum ivghnio et conditione amicos Hamanis iudicare sumimus. compertum habuerant, reges iam saepius non solum singulos Iudaeos honoribus prosequvios esse, sed totam eiiδm gentem , eximia laude et lavore extusisse. Deinde admodum verisimiloesi, Iudaeos, quorum ingenium, quamvis per tot saecula Per omnem i terrarum orbem dissipati et ubique sere crudelissime tractati atque innumeris modis vexati sint, hodie etiam vigeat et in Onuu sere humanarum rerum genere excellat, in eapi

595쪽

τIiase etiam non vile quoddam et abi tum fuisse hominum g nus, sed contra multiplici modo animum ad res iiiveniendas ei agendas habilem atque sortem ostendisse. Quae si viderunt ei audiverunt amici Hamanis, non sane opiis erat magna arto divinationis, ni singularem et inauditum Mordeellaei honorem pro omino detestastilli haberent. Quorsum vero haec disputo Ini ostendam illa adversariorum laudatione, Iudaeos id temporistia inter Persas vixisse, ut et sommendarentur et metuerentur. Quae cum ita sint, nullam habet suspicionem, quod mydectaeus ad summum imperii gradum evectus est, praesertim eum, ut infra videbimus, . sat muliae sausae appnre ι, quae Abasverum ad hane rem movere potuerint. . . cum rex Hamauem in summo honoris gradu eolloeasset, eum ab omnibus ministris suis iussit adorari. Hune honorem omites aulici sine ulla haesitatione Hamani praestiterunt; imus Mordochaelis recusaviti et quamquam Sodales non solum eum monuerunt, nae edicium regis Violaret, sed maximum etiam ex

contumacia sua populo suo ei filii ipsi oriri perieulum cognovit, tamen tu adoratione Hamani reeusanda perstitit s3,2-5.5, 9. . Ηio obiiciunt eritici, hqno Mordechaei pertinaeiam a Iudaeorum ingenio prorsus abhorrere, quippe quum mos ad vandi pse totum orientem et inter Iudaeos quoque usitatus suerit , Mordechaeum Graecos imitari, qui a gentium orientem c lentium dominatione ei servitute alieni fuerint Michael. Bib. Orient. II. p. 36. Eietiliora. p. 583. . Ad hane dubitationem

eXaminandam opus est, ut quaeramus, quaenam causa fuerit,etir Mord haelis adorationem solennom facere tam pertinaciter

gravatus Bit. In hac re bene nobiscum agitur, quod ipsius Mordeclinei verbum aliquod, quamvis i breve, nobis re ictum est. Illi enim, qui Hamani eontumaeiam Morderitaei nuntia-Feruui, eum dixisse se esse Iudaeum retulerunt 3, 4. . Quare oausa illa, quam quaerimus, ex peculiari Itidaeorum indoleae natura repetenda est. Quid autem Iudaeornm magis erat proprium, quam lex, qua unius Dei eullus praeciperetur, quidquid vero praetorea esset eaeremoniarum damnaretur ' Quamob- rein non dubiis, quin Iosephus et auctor appendieis libri nostri Gractae verbum illud JHordeehais r te interpretati sint, si ipsi xerum Estherae narrationi suae insererent, Mordechaeum

596쪽

ideo Bamanem non adorasse, qnia metueret, ne honorem nulDeo debitum in hominem transferret. φὶ Iam vero quaeStio oritur, quare ad hane opinionem inducius sit mrdechaeus, cum alii saepe Israelitae coram h minibus superioribus non solum genua flexisse, sed etiam procubnisse narrentur. Ad hanc quaestionem plurimum refert, conferre, testimonia aliquoi de honore, qui regibus Persarum tribuius sit. Hoc quidem saepius in historia Persarum legitur,

Grinetos, si rogem magnnm convenirent, eum debito honore eolere gravatos esse aut etiam recusasse. Quod si nude ianium referretur, hane Graecorum contumaciam ex sola eorum suporbia et dominationis Persitae invidia duceremus, nunc autem cum causa nonnunquam addatur, res Seeus se habet. Inter locos vero, qni hanc causam exponunt, excellit maxime

Phit. Them. e. 27., nbi Artabanus, mim Themistoclem ad regem addi eiurus sit, ita de more illo adorationis do ei: h ιιν πολλεῖν posit0ν καὶ κHῶν οντων , καλλιστος ουToς εστ τι ιαν βαςιλέα καὶ προσκυνεῖν εἰκονα θεου' mo τα πάντα σεθίοντος. Ex his Artabani verbis apparet; adorati nem regis niti ceria quadam opinione de divina eius dignitate ei potentia; itaque Isocratem, qui Persas increpet, 'in ippe qui sint μητον si ἐν ανδρα προςκυνουντες καὶ δαί- ιιονα προσαγορευοντες Panegyri e. 41.), aliosque Grae- eos similiter loquentes nillil exaggerasse, sed ipsam veritatem esse sequiatos. .Hanc vero Persarum opinionem de re gis divina natura testantur quoque monumenia Persepolitana.

In ea inseriptione, quam Xerxes literis cuneisormis, quae di-euntur, lapidi hus Persepolis insculpsit, Lassenius inter alia

haec legii r Posui Xerxes . . . rex exisseniis orbis terrarum magni, sustentator, auetor . . . p. 157. cII. 174. . Ibi

igitur Xerxes sibi ipsi tribuit landym illam, quae secundum Ioeum Plutarchi Oromasdis est propria, quod sme dubio non aliter potuit, nisi si quoniam Dromasdis imago esset, illisis potestatem aliquo modo sibi ipsi vindicavit. Eandem necessiiu-

Talmudici more suo ex hac sententia sabuIam finxerunt, Hamanem dei alicuius imaginem in veste sua gessisse, ideoque Mo

597쪽

dinem inter Deum supremum et regem Persarum iniere eniem exprimunt pii ires regis imagines in Yeliquiis Persepolis exstantes Hengstenbem mitr. I. S. 129 eto. . Quae cuiui ita sint, adoratio regis Persarum longe. divit a procumhetidi iritu, per

totum orientem Solentat, neque mirum eSt, si Iudaeas propter legem suam, quae nihil studiosius inculcet, quam nomini praeier unum Iuliovam honorem divinum deberi, blino caeremoniam sacere dubitet. At vero non Ahasvero sed.Hamani adorationem recusat Mordechaeus. Sed cum narretur libro nostro, Ahasverum peculiare quoddam edicium promulgasse, quo adorationem Hamaui praestandam mandaret, colligi licet, hunc adorationis praecepiae caeremoniam ab ritu illo προσκυνησεως, quo omnes Superioris ordinis homines a Persis. salutari esse

solitos monet Herodotus 1, 134.ὶ distinguendam esse. Iinquo

verum vidisse puto Hengsienbergium, qui de Hamanis adoratione ita scribat: Mardochia et erine eri dem. craten Miniaster. des Aonis, der a Is se in Ste II Nerire ter belraclitet und in we Ichem die ser Nere krt wurde,

die Adoration l. l. p. 328. . Quemadmodum reX Persarum pro vicario Dei habebatur, ita VeUrus ipsius regis vi eariam

habebat potestalem. Quamquam vero rex, quoniam imago Dei sibi esse videbatur, divinum honorem perS0nae Suae vindicabat, tamen Vegiro vulgo hoc non videtur licuisse, sed cum Ahasvenis Hamanem suum Singulari quodam studio amplecte- retur, idem vicariae potestalis ius, quA ipse postularet, ad Bamanem quoque peculiari mandato transtulit. Hoc probabilius etiam erit, si quaenam Vegiri conditio sit, paululum in lini- iversum disseruerimus. Quemadmodum enim orientis reges eum lnostris non plane POSSunt comitarari, ita quoque alius est Ve- letirus, et alius primus rerum publiearum gerendarum minister iiii civitate aliqua Europae constituins. Haud scio an nullus ide Vegiri munere manifestior exstet locus, quam Gen. 41, 40 -44 1 ubi rex Aegypti narratur Iosephum ad summam i inpe- rii dignitatem extulisse, neque ad rem nostram inutile erit, lgraviSSima quaeque momenta hinc exscribere: nYIn InN - I

598쪽

quoque annulum suum, quo edicu, regia obsignare solebat, et Hamavi et Morduellaeo narratur tradidisse, neque vero hoc inane quoddain signit in suisse inde apparet, quod ipsas, quoque res administrandas lotas in eorum posuit arbitrio. Haec eximia Vegiri dignitas manet etiam recentioribus temporibus et Chardinus de musis huius rei tam prudenter ratiocinatur, ut verba eius asserre debeamus, quum easdem sere causas Ah veri quoque tempore valuisse manifestum siti Les empires Mahomelans, inquit ille, ont eu de laut iems des Grangs-Vegire et n'ont jainais pu s'en passer. It y en a detix rat- sons, entre les nutres. L'une, que comme cea empires sis olent solides par des peti ples guerriers ei conquerans, que leur religion, aussi bien que Ietir inclination, portoit a la guerre, ileloit necessatre que Iorsque te fouverain allati ii des expeditions eloignees aves une parite de son pesst . . it Iaissat ua. viceroi a sa place, tequel eui Ia meme autorito que te fou verain, ioui pqur eniret enlr te repos de lyelai, qtie polar mieuxprevenir deS deSord res, ou pour y remedier. La deuXieme Taifou cyest que les soliveratus Mahometans eiani elevees dans des serratis avec des semines et des elinia ques, iis Sunt si Peucapabies de reguer, qii'il laut pone te bien des peuples ei potir a surole de l'etat, qu'on metie quel lu'iin solis eliX P0ur gou-Verner en leur place. Ainsi l 'on pent dire que les mix duPerse, et dans te reste de Porient, soni des roix pour lamonire, et que leum Graiads-Vizim sont comme de vrais roisPour avoir soin des assaires. Et commo ces rois de l'orientne Soligent d'ordinatre qu'aux pluisirs des sens, it est d'Ru

Soph, eeux dassyrie ' leur Dauiei III. p. 326 etc. eis. Bruttiaeus IV. p. 138.). Quod ad priorem eausam, quam asser

599쪽

haedinus, altinet, ex i sit antiquitate addere possumus testi monium valde manifestum. Xerxes enim cum in expeditione contra Graecos esset, Ariahamim Susa remisit his verbis r 7 e olκον τε εμον καὶ τυραννιδα ἐμῆν' σοὶ γαρ μουν θεκ πω των σκῆπτρα τα ἐπιτραπω Ηdt. 7, 52.). Altera vero causa, quamvis non tota ad antiquitatem possit applicari, tamen in universum valebat, nam ex testimoniis de luxuria regum Persarum supra allatis Satis superque manis stum est, eos mulio libentius desidiae et libidinibus indulsisse, quam negotiis publicis vacasse, et mulio plus temporis tu eu-bientis seminariun ,. quam tuler imperii ministros et plebem degisse. Qitare ut quae de Feriri dignitate disputata sunt, coni-prehendamus, breviter ita sere dici licet: Vegirus non sub rege neque cum rege, sed potius pro rege res publicas administrat. Quid igitur mirum, quod Ahasverus peculiarem suum honorem ei quoque vindiea it, qui sui ipsius quodammodo persona indutus erat g Quae si ila sunt, non opus est cum Elch- hornio p. b930 alias advoeare causas, quibus Mordechaeus . permotus publico edicis non obtemperaverit, praeter illam, quae ex Israelitarum pietate orta Sit, quamquam rationes eius- 'modi, quales asserat Elchh0rnius, odium Humanis, hominis superbi Iudaeisque infesti et invidiam ex summo eius honore conssalam accedere potuisse negare nolumus. Vehementissima nune sequitur Humani' ira propter Morde thaei insolentiam et crudelissimum eius de omnibus Iudaeis occidendis consilium, quod Ahasvero proponitur statimque probatur. Hic plures critici exclamant: quam erudele lacinus iquam contra omnem humani lateant quanta deinde regis insania, qui magnam civium suorum multitudinem improbi mini stri sui crudelitati tradere sustineati 0eder. p. 122. Corrodi p. 66. Eictb. p. 583.3. Hac in re plurimum refert, quam pro habilitatis normam adhibeamus. Si Hamanis decretum et Ahas veri incuriam in multis civium suorum millibus prodendis eum nostra humanitale et lenitate comparamus, omnia sane ina dita sunt, imo incredibilia. Sed qhemadmodum in luxuria Ahasveri, ita quoque tu crudelitate Hamanis et regis in re gravissima socordia et quasi 'quodam torpore examinando, no- atrum illum modulum, cui plures nimis conssi sunt, missum

600쪽

o faciamns noeesse est. Multa quidem o oriente orta sunt sapientiae atque humanitatis lumina; multae quoque bonae et praeclarae leges atque instituta publica ibi valebant, et nonunc quidem omnia veleris Iaudis vestigia exstincta sunt. N que vero Persae Insmi erant, sed mores eorum et leges p hlicae Xenophonii tantopere placuerunt, ut ex hac materia optimi regis et optimae civitatis imaginem fingeret. Sed egregie isallitur, qui ex hae legum multarum praestantia ipsius 1istoriae ve statem sibi informare velit. Nam sane non plus p sceret, quam Anquetit Duperron, qui librum scripsit Legisl lion Orientale Amstet. 1778. , in quo, ad populos orientis aerudelitasis et turannidis opprobrio vindieandos, nihil egit, nisi ut multas honas et prudentes leges congereret. Leges .bonae Iaudabiles ' quidem sunt, si observantur. Huic antem Iegrinobservationi in imperio Persarum, postquam pristina morum simplieitas eorrupta est, permagnum .obstitit Impedimentum. Cambyses sororis suae amore captus mi vehementissimo eamque in matrimonium dueere ensevit. Quod cum inter Ρersas prorsus esset inauditum, rex indiem publieos, legum patri Tum interpretes, de hac re eonsuluit. Illi regi responderunt: νομον ουδενα ἐξευρίσκειν ος κελσει αδελφεῆ σ-ομέειν ειδελφεον ' αλλον suis ι ἐξευρηκώαι νομον, si βασιλε σι Περσδεον ἐξειναι ποιέειν, τα αν βουληνται indi. 3, 310. Hac postrema lege quidquid bonarum consuetudinum et insti- tutorum erat, ab ipsins regis libidine atque voJuntate svspe Sum est, et Cambyses statim ipsa re demonstravit, libidinem regis mulio plus valere, quam omnes leges a patribus traditas. Quare cum mores Persarum atque regum luxuria essent. depravati, leges pristinae impedire non poterant, quominus potentium libidines et vexationes populum lacerarenti umulto post Cambysis mortem Dinnes unus ex nobilibus Persis vehementer de dominationis regiae violentia conquestus est v. . Ηdt. 3, 80. .' Quae querelae eum iam sub imperio Magi auditae sint, quid censendum est de temporibus deinceps seque tibus , quae a pristina illa integritate longe fuerint remotiora Sed ad totam quaestionem nostram hine tenenda sunt, quae He Tenius de universo regnandi genere, quod per Asiam valeat doeel: die PDrson des Eoniga set in den Asiatischen mia