장음표시 사용
621쪽
protulit aperiam. Quam longe aliter loquitur Mordochaens apocrrphns in precibus suis ad Deum susis: συ οἶδας κυριsOτι Ουκ ἐν υβρει, ουδὲ ἐν υπερηφανεί δ ουδἐ ἐν φιλοδο-
ον ευπου et περανω δοξης θεου, καὶ ου προ in λ σω ov- δε- πλην σου κυριε καὶ Ου ποιήσω ταυτα ἐν υπερζφανεί r. Mulio etiam aperitor est Estherae professio Iudaismi in additameniis apoe phis ei permagnum apparet discrimen, si Esthera, quae in libello Graeco ad Deum preminr, cum altera, cuius vita in aula Ahasveri Hebraeo volumine nobis proponitur, hoc ipso nomine comparatur. Quamquam Esthera non narratur libenter et eum magno gaudio' tori societatem cum Ahasvero iniisse, tamen non magis de haesitatione aliqua aut tergiversatione quidquam refertur. Deinde cum Mord chaeus eam in aulam regis dimitteret, hoe solum ei diandavit, ut origin0m suam et gentem celaret, et Esthera hoc mandet ium per totos quinque annos servavit. Inde luce clarius a paret, historicum nostrum Ionge abesse, ut in Esthera piet tem Sacrarum de meremoniarum observationem laudet atque .esserat. In precibus vero apocryphis Estherae Summum m
monium est illud ipsum disertinen inter Iehoram et deus, ii ter Israelitas et gentes, et do se ipsa Esthera haec prosiletur: καρ οἶδας υτι ἐμίσησα δοξαν ανοφιων καὶ βδελυσσostat OisVν απεριτμητων καὶ παντος αλλοτρίου ' συ οἶδας οἰναγκλῖν μου, ora βδελυσσομαι τὸ σηπιει - τῆς υπερζ p
δουλη σου αφ' ημέρας μεταβολῆς μου μέχρι νυν, πλην ἐπί σοι κυριε ὁ Θεμ ' ραόφι. Deinde quamquam mul-
622쪽
Doia, Pae narrantur, imo tori Estherae historia ad laudem sudaeorum et opprobrium eorum, qui illis adversarentur, composita est, tamen nusquam ira aut Studium narrantis cernitur. Μομdeehaeus et Esthera non aliis esseruntur laudibus nisi quae ipsa narratione contineantur, de Ahasvero contra nullum omnino profertur iudicium et si Hamuis nomini Iudaeortam odii nota nonnunquam additur 3, 10. 7, 6. 9, 34. , hoc a consilio auetoris repeti nequit, sed ex ipsa historia nascitur. Eo etiam loto ubi ipsum discrimen Iudaeorum Persarumque gyavissimum tanψtur, ubi multi Persae traduuiur ad Iudaeos
transiisse 'U 8, 17. , nihil ad rem augendari addi
tur, ne ipsum quidem illud discrimen acturalius significatur. Quae cum ita sint, primum mamifestum est, illud nominis divini silentium tu' libro nostro cum iota res Estherae nam randi ratione copulatum esse. Deinde. vero saliuntur ii, qui iii historia Estherae illam Iudaeorum superbiam omniumque celerarum gentium contemtionem, et invidiam, quae vexationibus Ptolemaeorum et Seleucidarum crudelissimis maxime instammata sit, apparere iudicaui, idemne eius originem postremis antlia qui talis Iudaicae temporibus adscribendam esse cse. Berinoldi. p. 2437. de mit. p. 251.3. Illi ad solam Iudaeorum viet riam et trucidationem speetani, sed mulio minus res quaeru iur, quam ratio, qua res tractatae sint. Haec autem ratio a pravo illo studio, quod critici sibi videntur deprehendisse, tam lange abest, ut ipse quasi nervus Iudaeos et ceteras gentes distinguendi et inter se opponendi, rerum Saerarum discrimen, ue verbo quidem in libra nostro tangatur. Haec aulem res ad quaestionem nostram sine dubio plurimum valet. Nam non solum opinio illa, narrationem de Esthera multo tempore post
in den se sorvoluten Verinlinisam durin Gottes Schula auf das intin-derbarsis obsiegen. meher g rt braondera der Unisland do oem celsisten adoration, die den Mordeari tina αIle auden in die gressio Gefnhr, aber doeli aulatat aum meis stari. Ferner duo Esther inti Iter Rue sic hi dem Gesetae treu bisibi tinu sieli dureli Fasteuis id B eobae hi una der Spei se sese ae die Gunst thres Goιlea xv sichem suehi. Ex hoc de libro Estherae iudicio coniiceres, recen ' tissimussi Daniesis interpretem doctrinam profiteri Romanam, quae t ter volumen Estherae et appendicem Graecam distingui vetet. .
623쪽
Porsarum dominationem Oriam esse ideoque non salis certamitosse haberi, hoc libri ipsius ingenio excluditur, sed haec peculiaris Iudaeorum virtutis et praestantiae negligetilia vehementer adversatur suspicioni, quam per iolam Scriptioneni no- ρstram impugnandam nobis Sumsimus, res EStherae aut pro sns fictas aut certe muliis sabulis anctas et exornatas esse. Si
enim Iudaeus aliquis historiam Estherae finxisset, is cerie neque sibi neque aliis satisfecisset, nisi omnia ad summum Deum,
qui Iudaeos sibi paeuliari quadam gratia elegisset ideoque qui-ennque contra eos Rurgerent, perderet, retulisset; idque eo sa-eilius seeisset, eum tota reliqua Iudaeorum historia ad ipsum rerum omnium gubernatorem ubique recurreret. Et haho causa fuisse videtur, cur nuctor additamentorum, quem hist rias Estherae, quaecunque ei viderentur convenientia, ex ingenio suo addidisse manifestum est, somnium Mordeehaei induceret, idque alatim initio poneret. Hoc enim somnium, quo omnia, quod postea evenerunt, s rata et praefinita sunt, est quasi landamentum, eui tota Eqlherae historia superstrueta sit, sive potius quasi quaedam specula, de qua leelor res, quae omnes humi paene serpant et in profanis aulae regiae cubiculis agantur, melius possit contemplari et admirari. Hanc mentem fuisse aueioris in somnio illo fingendo eum ex re ipsa tum ex aperia Mordechaei professione apparet; eum enim post evenium somnii sui memor factus esset, haec verba narratur eloquutus esse: παρα του θεου εγενετο ταυτα. Quas cum ita sint, satis sterio coniici liuet, istum deseelum voluminis Hebraei bene sensisse et hoc artificio complere voluisse.
Quodsi haec singularis libri nostri taeiturnitas ex studio aliquo fingendi nullo modo potest repeti, quid tandem sibi divuli' nam quin consulto insiliuia sit dubitare iam non possumus. Si ad silentium do Dei nomine, unde prosecti sumus, recurrimus, similis est quaedam ratio duorum aliorum librorum, qui in codius Israelitarum saero reperiuntur, dico libros
Non solum anetor appendicis saepe Dei nomon adhibuit, sed etiam interpretes Graeci et Iosephus, qui toti ex volumine II braeo Ponderent, non Potuerunt, quin passim Dei mentionem inis
624쪽
Iobi et Κοheleth, qui vulgare inier Hebraeos Iehovae nomen
vitare studeant. Horum autem ὶibrorum Oindolem aecuratius inspicienti Deile constabit, hane rem non esse sortesiam, sed ex ipsius argumenti natura repetendam. Utriusque enim libri argumentum versatur in loco quodam, qui ut ita di eam extra peculiarem a Deo Israelitis tradisam doctrinam positus est. Iam vero quod de horum librorum, qui ad didaeticum, ut I quuntur, genus pertinent, doctrina valet, nonne idem vel pro sus simile in libri Estherae historiam cadere censendum est Deus populum suum a summo periculo peculiari quodam modo
servat; id quidem saepius seeit, sed alias homines extraordita nariis et mirificis pietatis, sortitudinis es potestatis dotibus instruxit eosque iis rebus, quas in honorem populi sui agere voluit, praesecit et in luce quasi posuit, ut a, omnibus pro
suis ministris possent agnosei. Omnia praeterea ad terram saeram , ad templum, ad certas denique et constitutas remm s erarum formas spectabant. Hic vero omnia longe secus sohabent, nullus homo eximia quadam pietate sive extraordinaria potestate insignis, nullum facinus, quod isto genere a vulgari rerum terrestrium ordine diversum sit; Mordechaelis et Esthera non solum a patria peregrinantur, sed in aula regis luxuriosi, ieiusdemque Iudaeorum oppressoris degunt ibique summis gaudent honoribus, neque vero, qnamvis nihil improbi commi
iant, tanta excellunt animi sortitudine, ut quidquid possideant in solam Dei sui gloriam convertere possint, ) denique ut omnia breviter complectar, Deus in historia Estherae ita agit, quasi non sit Deus Israelitarum. Attamen cur auctor libri .
nostri non solum Dei ipsius, sed omnem aperiam rerum S
, Recte monet Corrodi: Mordetani sed Esther zeigera garoicti dei, Patriotismus des Nehemia und SerubabeI. Sie denhev niehιdaran, den versehwenderisehen Mnis au beroegeri, den Tempet her Ileh umi praehris buum tu lassen und dem Herodes seine Hinfrige Ambeit - erspurea sp..70. . Si idem vero addit: Aules, sume man es του eiure ditateriacten Arbeti erwarten hann, equidem sane nescio, quid dicat V. D. opus poeticum, nisi forte opinetur, poetas ignora tia sive negligentia omnia contra veritatis speciem fingere. Poeta Hebrasus, qni Iaudes mesechael et Estherae coIobraro voluerit, talia profecto ornamenta, qualia criticus desiderat, addere non oblivia
625쪽
erarum commemorationem dedita opera vitavit 7 nonne suspeeii propter illam historiae ipsius rationem, qtiemadinodum in libris Iobi et Koheleth saelum est, nomen Iehovae ineuisse ι Historicus noster narrare voluit, quo modo Israelitae Estherae eiusque tutoris Mordechaei ope a maximo vitae perieulo liberare tur. Iam si apud eum eo itinium erat, ut huius anxilii naturam et rationem ipsa narrationis forma accurate exprimeret, eam ad illorum populi sui vindicum sensum atque ingenium Omponere debebat. Hi autem quamvis veri Dei essent cultores, hanc tamen pietatem iniimis potius cordis sui vitaeque domesticae penetralibus abscondebant, quam publica et aperta professione alios offendebant. Quae cum ita sint, in hoe fialentio admodum validum simplicitatis et fidei histori ei nostri inest documenium; quippe cum illa singularis narrandi ratio ex sola rei ipsius veritate et summo hanc veritatem quam Me ratissime exprimendi studio debeat explicari. Haec res ad aliud nos ducit argumentum. Si enim personae historiae nostrae praecipuae per se spectantur, omniε egregie inier se conveniunt, et certum ui pie constans cniu vis ostendunt ingenium. Praeter Mordechaeum autem ei Esili ram, in quorum ingenio et moribus summum historiae nostrae eiusque formae momenium positum esSe vidimus, respiciendast sunt personae Ahasveri et Hamanis. Haec personarum constantia eo manifestius est veritatis indicium, cum Iudaei minime quemadmodum Graeci artem historias fingendi calluerini Supra iam montium est, appendicem Graecam re somnii euiusdam, quod Mordechaeo tribuatur, mentione incipere. Mo
dethaei nomen igitur statim principio ponitur et ita quidem exornatur: Maρδοχαῖος - ανθρωπος γουδαιος οἰκων εν Σουσοις si πολει, ανθρωπος θεραπειων
ἐν τῆ αὐλὴ του βασιλέως. Longe aliter exorditur hiastoria Hebraea. Narratis epulis Ahasveri et quae in iis acciderunt, . Mordechaeus demum inducitur nullis laudibus adhibiatis 2, b.); neque vero hoc loco Hio nomine Mordechaeus Ommemoratur, nisi ui neeessitudo eius cum Estbera, quae sam iam proditura sit, appareat et quae quidem necessitudo Pria ι 'χVidi 'ra: rimari aiu'm rem rim
626쪽
mum simpliciter exponitur. Narratur igitur Motaechaeus ex iis Indaeis; qui cum rege Iechonia a NebucadueZaro Babyloniam abducii fueritii, oriundus suisse. Cum vero traditum sit, Nebuead negarum nobilissimos quosque Iudaeos cum Iechonia cepisse, inferioris antem ordinis homines in patria reliquisse,s 2 Reg. 24, 1 - 16. coniici liceat, Mordechaei im ex nobili loco ortum esse. Is Estheram puellam sibi cognatam na
n), eum parentibus suis esset orbata, in tutelam suam Suscepit. Haec vero adoptio non ex necessitate aliqua, sed ex vero amore et misericordia nata est; paterna enim primidentia saluti eius consuluit, cum in gynaeceum regium esset iransi iura, neque vero eum optime eam collocauim esse sciret,
haec desiit providentia, quae egregie pingitur his verbiae
tutori suo non modo obediebat, quamdiu in eius potestate erat, sed neque regia dignitate sua ei honore neque pravorum morum peste, quae haud Seio nn nusquam vehementius saeviat, quam in gynaeceis regum Asiaticorum, corrupta et depravata est. Regina Persarum Mordeclineum captivum nihilo minus co- 'luit, quam cum puella esset orbata eidemqtie captivitatis iugo subieeta. Hoc Estherae ingenium ita nobis narratur:
s 2, 20.). Et egregium huius rei documenium capite quario ante oculos nobis ponitur. Quam teneram indicat reginae sollieitudinem de aulico homine, quod Simulac Squalorem eius et eiulatum eoni perit, Elatim munda ei misit vestimenta, quae indueret. I Quanta vero siducia et virilis constantia cernitur in Mordechaei, qui illud doloris levamentum Sirenue recuset, mandatis, quae remisit ad Estherami Cum causa agatur tolinsgeniis Israelitarum, reginam non rogat, Sed tamquam tutor ubet atque minatur. Et quantopere ad femineam ignaviam et debilitatem apium est responsum, ab Esthera ad primum Mos
γ 'Similem mulieris lenitatem amabilem pingunt verba Estli ras ad Ahasverum Prolata: a 'dim' Paro 'n' rem bd te rizd xl ras Sudi' s8, 6. . Deindo postquam Esthera audivisse narrata est Mordechaei Iudaeorumque luctum, dicitur de ea bin nrici s4, Φ. .
627쪽
ω deehaei mandalum reddi lumi Praesentis periculi timore reverentia, qua tutorem suum colit, et amor, quo populum suum amplectitur, vincitur. Nulla igitur acerbitas vel indignatio propier Mordechaei audaciam in illo responso apparet, sed summa cantio et timiditas. Primum. Summopere curat, ut summum perieulum vere instans ostendat; exstat lex, inquit, quae omnem ad regem adiium temerarium capitis damnat; atque hoc certissimum est, nam quicunque rerum publicarum Persarem habet notitiam, hanc legem novii. Neque vero equidem sperare possum, lare ut reta meae temeritati per singularem quandam gratiam indulgent, nam eum per totos triginta dies ad regem non advocata sim, non immerito suspicio me tenet, regem mihi parem favere. Iam reliquum fuit, ut adderet conclusionem et summam suam Senientiam, Propter hoc periculum certissime imminens se nullo modo posse obedire mandalo Mordeehaei. Sed cum hane ipsam aperiam obedientiae ree salionem propter Summam Mordechaei reverenitam profiteri si- meret, hanc sententiam suam subintelligendam reliquit. At eum Mordechaei constantia hac Estherae timiditate non fra geretur, sed iterum idem mandatum ei proponeret additis irae diuinas minationibus, Esthera huic severitati resistere non amplius sustinens, pollicetur se divino auxilio implorato regem esse adituram. Quamquam non siniim plena silueta ad sorii-iudo primam timiditatem superare et expellere potuit, et hano animi suspensi affectionem admodum breviter et nervose prodit hisi verbis: IN UM , Quam simpliciter et quam
ad veritatem haec omnia narrata sint, maxime eX comparatione historiae Iudithae ficiae, quae simile tractet argumentum, sole clarius elucet. Quam multus est ille liber in heroide sua laudanda, ut primum in historiam inducituri Quam nulla iuea trepidatio aut timidiina muliebris i Quam sortiter et audaeter eonsilium praesectorum suorum inerepat At vero maximam movent dissiculialem critici propter responsum, quod Esthera regi Ahasvero 9, 12. 13. dedisse m ratur. Etenim cum Ahasverus, postquam Iudaei Susiani libe-It. mihi bono Eicthoenius videtur clausulam responsi Eath
628쪽
iam' se ulciseendi potestatem nacti per unum diem quingentos adversarios et decem filios Hammis oceiderunt, ex Esthera quaereret, quid praeterea Opiaret, Esthera petivit, ut rex in po-. steriorem etiam diem iis quidem Iudaeis, qui Susis habitarent, eandem concederet potestatem, qlia pridie usi essent, et deeem filios Hamanis patibulo ingi iuberet. Critici exhauriunt paene omnem verborum copiam, ut hanc inauditam Estherae erude .litatem satis sortiter exprimant. Nos quidem non suscepimus apologiam sive panegyrieum Estherae scribere, sed fidem historiae illius defendere; itaque non quaerimus, utrum illa petitio excusari vel laudari possit, nec ne, sed hoc unum ad rem nostram facit, utrum ea tantopere pugnet eonira omnem probabilitatem, ut siles historici merito idcirco in dubium vocari possit. Einsmodi autem rem, quamvis sit crudelissima, iuuniversum seri posse, nemo cautus et prudens negabit, nam quis rei, qui mare illud humanae acerbitatis, irae; odii, in vidiae tolum perserutatus sit 3 Et qui illustria huius insania6 exempla videre velit, is adeat ad sedes dominationis Asiatieae et imprimis ad gInaeeeorum regiorum penetralia. Attamen
causa nostra non amplius eSt integra, neque prorans in universum potest quaeri. Etenim Esthera non est persona ignota, sed eius ingevium ex iis, quae praeterea de ea narrantur, aliquantum certe cognoscitur. Vidimus Estheram non esse s
minam , qualis quidem fingi possit, sed quales pie ac diligenter educatae beneque moratae seminae esse soleant; itaque manifestum est, contra morum esse constantiam, Si in eam immanis aliquod exemplum cadat crudelitatis. Hanc ob eansam quaestio nostra morale aliquod habet temperamentum, et hoc est, cur eam hoc loeo tractemus, quo ex ingenii Estheras d scriptione argumenta petimus ad fidem historiae tuendam. Verene igitus illa Estherae petitio tam monstrosam spirat ultionis libidinem et flammam, qualem adversarii illi pingere si deni Equidem non opinor. Illi rein ita sere sibi videntur
informare, quasi novo edieio regis, quod Esthera roget, Iudaeis potestas data sis, bene instrnctis.et acinalis Persas inermes et trauquille domique degentes subito adoriendi et trucidandi. Ita quidem, libenter fateor, non haberem, quo nam ratiouem defenderem. Sed non ita est, bene enim tenendum,
629쪽
Estheram nihil aliud Iudaeis expetere, nisi rm
Prioria aulem diei edictum Iudaeis non nisi liberam ultionem permisit, itaque si ius ipsum respicimus, Persis sane plus con ceditur, quam Iudaeis, illi habeni potestasem adoriendi, hi vero vitam suam defendendi; et ex hoc edicio altero quoque die Persae adorti esse Iudaei autem se defendisse putandi sunt. Hoc etiam inde apparet, quod cum priori die quingenii Persae Susis essent interlaeti, altero die non plus trecenti trucidati
esse narrantur. Praevidit igitur Esthera, sat multos relidios esse inter Susiavos adversarios, qui moriali Iudaeolum ard rent odio eosque opportunam nacti occasionem quovis patio essent vexaturi, alio autem tempore Iudaeis non satile liberam fore ultionem, neque inniam nomini eorum auctoritatem , quam quum regina et secundus post regem omnium rerum public rum administrator, ex hae gente esseni oriundi. Quare opti
xit Esthera, ut iuno potius odio illi Persarum execrabili habenae remitterentur, ne alio tempore Iudaeis hoc certamen nimis esset iniquum. Neque equidem video, cur hoc eius volum in malam partem interpretari debeamus, hoc certe sortiter de sendo, rei popularis studium, quod in illo voto cernatur, mulium disseris ab eorum Iudaeonim, qui Ptolemenaeorum vexationibus in omnes peregrinos et ethnicos inflammati sint, odio vehementissimo, quod quidem odium haud scio an a nullo sero alio V. T. Iibro magis alienum sit, quam ab Estherae hist ria. Neque vero diei potest, illum Estherae amorem erga gentem suam ullo modo pugnare cum iis, quae alioquin de eius ingenio narrentur. Multo autem minus ignominia publica, qua cadavera filiorum Hamanis assici voluit Esthera, contra historiae probabilitatem potest asserri. Communis. sere omnium populorum veterum erat opinio, tu gravioribus criminibus causam patrisfamilias ab ipsa familia secerni non posse. Si ad Hebraeos speetamus, illustrissimum huius rei exemplum narratur in historia Achanis. Ios. c. 7. . Neque vero hoc contra Persarum leges fuisse testatur Ammianus Marcellinus 23, 6. ela. Ηdl. 3, 118. 119. Inst. 10, 2. . Accedit
quod hic manifestum suit, illios Hamanis eodem, quo pater,seelesto Iudaeorum odio fuisse inflammatos, alias enim non primo ultionis Iudaeorum die eqs adorii essent, neque occubuiSSent.
630쪽
Magnum vidimus simplicitati, qua historiens nostin res
ipsas nude narret et anis oculos ponat, tribuendum esse m mentum; sed magis etiam videtur efferri debere, quod Ma ter ea, quae ad ipsam historiam, quam sibi narrandum sumserit, pertineant nihil prorsus de Esibera addat, sed postquam eam narraverit de sesto Purim instituendo mandalum edidisse, totam eius reliquam historiam et Istudem alio abscondat silenito. Si fabulam voluisset narrare Si e historiae alicuius a gumetilium iuvestis suis exornare, quam larga ei suisset m ieria ipsum finem libelli laudibus Estherae coronandi. Esili rae conligit honor, qualis nulli unquam Iudaeorum, regina s eia rei vasti imperii Persici; neque solum iitulum habuit huius dignitatis, sed invia valuit apud AbasVerum auctoritate, ut quidquid vellet, ab eo impetraret; delude geniis suae, quamquam peregrina cineia erat corona, iniuime immemor lacta est sed quavis poterat ratione saluti eius consulehat. Iuditha, quas vix cum Esthera possit comparari, quam longe aliter celebraturi Non modo resertur carmen, quod dicitur Metuisse, sediola re, cuius argumentum tractat historia illa apoeupha, absoluta, auctor etiam quid postea de ea aclum sit, complectitur, et magnis laudibus eumulat: eam in tota terra Israelis summis sublatam esse honuibus, et postquam ae aie annorum: cenium quinque constituta mortua suerit, populum per septem dies ludium publieum instituisse et id quod maxili vim est, perlatam eius vitam et multum tempus post neminem Israelitas auSum.esse vexare. Simili quodam epilogo labula Tobiarum exornata est. Tauiopere igitur eum nostri silenitum a propria sabularum natura ac ratione absit, non nisi ex ipsius verita-us, in qua coniiciendi nobis relinquatur locus, studio polast explicari. Esthera sive statim post festi Purim institutionem mortua est, Sive nullum posterius eius factum. merustrabile n tum fuit, sive historicus firmiter εibi proposuit, ut ne fines arguineuii Sui, quod maxime , ad sesium Purim celebrandum spectaret, egrederetur. Postremae autem opinioni repugnare a idetur, quod in libri clausula nonnullas universas sententias de Mordechaeo addit, quae, si ad vivum resecantur, ad reliquam historiam non pertinent. His quidem enuutiatis continetur laus Mordechaei, sed iam illud de Esthera silentium sa-