장음표시 사용
371쪽
litis gustari: quod signum euidens est, sensum gustus in praedicta parte
16.Obiectu gustus est lapor. Sapor
aute est qualitae eausata a mixtione
licet terre ., ω hum di aqueZ Pro quo nota, quod siccitas est duplex , alia ignea & alia terrea r similiter , &humiditas est duplex, alia aerea, &alia aquea. Siccitas ignea est in materia valde tenui , sicut, & humiditas aerea, & ideo sunt parum aptae ad nutriendum , Se consequenter ad saporem causandum : propterea dixi , saporem esse qualitatem causatam a mixtione sicci terret, & hii
midi aquei. 7. Medium gustus est caro illa,
qua neruus gustatorius tegitur, quia ut experientia constat, quanὸo sapores ciborum gustamus, nihil mediat inter cibos ipsos A linguam. Diees, mediare saliuam . Responadeo saliuam non habere rationem
medii, sed esse quali condimentum omnium saporum, qui aliumectan. do organum , disponit illud ad rem sapidam percipiendam. s. V. Dinnsu tactur
38. Ensus tactus , ut docet Ari. stoteles lib. de anima tex. II 6. N D. Tli ibidem ieet. 22. immediate subiectatur in neruo quoda, quem Medici tactivum appellant; quique ut ex Anathom istis constat ) est carne inuollitus, Si per tO- tum corpus dispersus . Et caro ista est eius medium .
3 9. Obiecti im ver5 est quaevis qualitas tangibilis . Huiusmodi sunt primae , vel secundae . Qualitates autena primae, scilicet calor, frigus,
humiditas, & siccitas , ut organum tactus per species intentionales imis mutent, decient prius illud physice
alterare Non vero qualitates secundae , ut grauitas, & leuitas, durities,& mollities , quia non sunt activae, sed tantum intentionaliter tactum immutant, ut ab ipso percipiantur. 6o. Tactus solum sentit excelle tias , seu exuperantias obiecti tangibilis non vero gradus aequales aut inferiores, ut constat manifesta exisperientia: nam cum habemus manum nimis calidam , non sentimus calorem minus intensum alterius manus sed illud frigoris exuperans frigiditatem,quae est in manu nimis calida Et similiter manus nimis molis lis non percipit minorem mollitiem
alterius, sed maiorem duritiem,que est in illa . Ratio autem est : quia tactus dcbet este in potentia ad quali. tates tangibiles,quas percepturus est: ergo non potest percipere eas qua. litates, secundum quas est in actu, sed sollim eas ad quas est in pote natia: ac proinde solum exuperantias , ad quas solas est in potentia . 6 I. Dices: Si tacius solum potest sentire exuperantias sui obiecti,non dabitur tactus, qui sit tactivus eat ris ut unum , quoniam nullus datur tactus, qui possit esse in organo non
habente maiorem calorem,quam sit calor ut virum e hoc autem est manifeste falsum, quia calor Vt unum
est obiectum tangibile. y Respond.
calorem ut unum esse obiectum ta-gibile ex parte formae, non autem ex parte tantitatis eiu em formae , qtiae tantitas, quia per accidens c'niungitur cum illa , ideo non tollit ,
quod pei se si obiectum tangibile.
Sicuti data materia prima Omnium
minima, quae proinde esset sub munima
372쪽
nima omniu formarum substantialium, esset receptiua ex parte potetiae eiusdem materiae plurium aliarum formarum substaiatialium,qua-uis ex parte tantitatis potentiae eas actu recipere uon posset.
62. Q iaeres: Virum tactus sentiat qualitatem tangibilem in organo existentem p Respondeo breuiter, qualitatem tangibilem inhaerentem orsano,non sentiri per illam partem, cui inhaeret,sed a viciniori paululum distanti, si ea intensior fuerit.Prima Pars patet , quia sensibile positum supra sensum impedit sensationem . Seeunda vero probatur,nam tactus per se loquendo solum requirit tania gibile exuperans, debitEapproximatum, & medium internum: sed calor inhaerens uni parti organi est qualitas tangibilis , quandoquidem est eiusdem speciei cum cxterno calore e est intensior eo,qui est in parte vieiniori, Re paululum distanti , ut supponitur.&adest ibidem medium
inter utramque partem,nempe pars illa intermedia : ergo. 63. ob. I. Silarius sentiret qualitates sibi inhaerentes, semper esset in continua, & actuali sensatione rρtqui hoc est contra experientiam :Crgo sequela probatur, quia semisser in organo tactus est aliquis ca-or ,& cum eo caeterae aliae primae qualitates. Respondco breuiter,ideo qualitatem tangibilem existentem in una parte organi non semper, &incessanter ab alia viciniori paululudi stanti sentiri,quia non semper sunt inaequales in intensione predicti e lares, quod ad praedictam sensati nem re,uirebatur . 64. ob a. Satis eredibile est quddheruus tactivus in aliquibus sui partibus sit durior, quam in aliis , &
tamen nullus unquam talem duri. tiem peliat te vicina, Se paululum distante sensit, nec testimonita reddidit illius partis,qtiae durior est: ergo filsum est, quamlibet qalitatem tangibilem exuperantem, & inhaerentem , pos se per partem viciniorem, Se paululum distantem sentiri. Respond. hoc esse proprium quali latum secundarum tangibilium,qualis est durities, ut non possit sentiri, neque immutare naturaliter sensum, nisi fiat aliqua confricatio, aut ali qualiter sortis eontrectatio inter illam, & organum; si namque leuiter
manus supra tabulam ponatur , non discernetur utrum mollis, vel dura
sit. Quare cum non possit commodἡ haec confricatio, & aliqualiter fortis applicatio unius partis nerui tacti ut ad aliam paululum distantem fieri , ideo maior durities illius prioris partis non potest sentiri ab hac posteriori.
63. QEnsus tituli non est, an deturo sensus communis , qui dicatur talis, ex eo quod per se primis terminatur ad sensit ilia communia, quoniam sicut haec non sunt per se
primo sensibilia, ita nee dabilis est aliquis sensus,qui sit per se primo ad ea percipienda destinatus.Sed stadinan praeter sensus externos in anima ii detur potentia aliqua sensitiva in. terna, cuius duo sint praecipua mu
nera: unum cognoscere omnia sen.
sibilia externa, eaque inter se discer-V v nere:
373쪽
raeie alterum percipere sensatio.
66. Conclusio est a stirmati v - , quam expresse docet Aristoteles lib. δ de anim. cap a. ubi D. Th lei hi e communiter expositores. Piob.
quoad singulas partes & in primis quoad posteriorem . Nam praeter notitiam directam , qua est in animalibus circa externa sensibilia, habent aliam quasi reflexam,per quam cognoscunt se per externos sensus sentire, ac prnindele per visum videre, & per auditum audire: sed notitiam hane nequeunt habere per
aliquem ex sensibus externis: ergo necesse erit alium sensum realiter ab eis distinctum admittere, cuius mu nus inter alia sit, percipere sensationes se suum cxternoru MAElor psa et , quoniam Bruta pertimescunt quaedam loca , in quibus percussa suerunt, At redeunt ad alia in quibus cibum , & potum inuenerunt: ergo recordatur doloris perpessi, delectationi sperceptae: ac proinde prius has sensationes externas percepersit; quandoquidem non niu illorum , quς prius sciatiuntur, potest esse re
nulla potentia potest ferri exta lati iatii dinem sui obiccti adaequati: sed
visio v. g. est extra obiectum adae. 'Hatum potentiae visius, quippe nec est lux , nequc calor: erno potentia visita nequibit suam visionem per eipere
6 Probatur deinde conclusio quoad priorem partem ἱ quoniam animal discernit album a dulci,odo
scrotio non potest fieri ab aliquo extensibus externis r ergo ultra sensus externos admittendus est alius in a
nimali internus, qui omnia pridieta
cognoscat, ' discernat. Probatur minor,quia discretio intor album,&dulce solum fieri potest ab eo sensu , qui umimqtie cognoscit sed nullus sensus externus cognoscit album , &dulce; visus enim solum cognoscit
album , & non dulce e gustus velo cognoscit dulce non autem album: ergo nullus sensus externus album
a dulci discernere pol cst . 68. Dices: ex hac ratione solum sequitur , non poste discretioncn hanc fieri ab uno tantiim sensu existerito, non vero non posse fieri ab animali per omnes sensi is externos simili si impios; quoniam omnes illi simul sumpti cognoscunt omnia ex. terna sensibilia, & radicantur in uno& eodem animali : S si e per omnes illos poterit animal inter praedicta sensibilia discernere . Sed contra est: quia animal non eognoscit discretioncm illorum, nisi mediante aliqua potentia r lites usmodi autem potentia non positini esse sensus externi, nam visus lic Et cognoscat albilin, novero discernit illud a dulci,Similiter gustus licὸt cognoscat dulce, non tamen discernit illud ab albor ergo oportet, quod sit aliqua alia poteritia distincta a sens bus externu , pquam ipsum animal illa cognostat ,& discernat. 69 Quaerest An sensus com rarit. nis 4 istertionem hane cognoscat per vilicam speciem ' Respondeo negati iii, quia ab obiectis adco diuersis , & Ita diuersum modum immutandi habentibus , non potest una, R' Caisdem se ecies immitti: nec a speciebus
ab eisdem sensibilibus immissis p terit unica alia species produci, quia istae non sunt maioris activitatis , quam ipsa sensibilia Fit autem lixe discretio per multipliccm specie
374쪽
nam eum omnes sensus externi radi cemur,& vnia latur in sensu communi, ut docet D. Th. I. P. q. 78.
art. q. ad ι. species sensibilium, ovae
mi*tuntur ad sensus externos, v Itimo perueniunt ad sensum communem, εe deleruiunt ad praedictam discretionem faciendam .. 7o. Sed idc insurgit dissicultra , quomodo praedicta potentia unico actu uti povit tot speciebus ad faeiendam discretionem illam Responi deo, hoe non esse difficile quia species sensibilium ex natura sua habet qudd in sensu communi uniantur 'ustum satis est ut cum illo ad praedictam operationem cocurrant,quia ab eadem natura determinatae sunt, ut inserviant potentiis, quibus iu- sunt, Uxta modum , & exigentiam earum . Vnde sicut calor ver, Rr uase attemperat diuersis substantiis, in uibus est, ut existem in igne pro-ucat ignem, εe in animali carnem, di sanguinem, S hoc non aliunde prouenit, nisi quia praedictus ealores institutus a natura ad hoc vid seruiat substantiae in qua est: ea quia speeicis intentionales tribuuntur a natur a ad hoe ut deserviant animali, R eius potentijs: sit inde quod cum animal si discretiuum inter plur obiecta sensibilia, & una species ma. terialis non possiit plura illa obiecta
reptaesentare, oportet o utatur ptu.
xibus speciebus, de quM hae sic eum
sensu communi uniantur , ut simul cum eo ad praedictam sensationem
ac uacta petr Mnes Auctores conueniunt,
dari in animesibus persectis 1 M A . . 3 9
potentiam aliquam sensitivam, quae phantasia , seu immaginatiua nuncupatur, quandoquidem in somnia aliqua immaginari solemus, ut e peric0tia constat. Dissicultas est, utrum hic potentia sit distincta rea. liter a sensu eommuni λ Et respond. firmatiue , quia Neratio sensus
comm nis est , ccmno*ere sensibilia
externa', qaque diurernere, ut prς
sentia, & qu tenus talia r operatio vero phantasiae, seu immaginatiuae est cognoscere indem sensibilia externa, eorumque discretionem , ut
abstahunt ab Asentia, de praesentia:
hae autem operationes terminantur
ad distincta obiecta formalia, quia sensibile vi abstrahens ab absentia, Se praesentia habet rationem obieeti magis abstracti, & magis immaterialis, cum praescindata existentia, a qua non praescindi; sensibile praesens et ergo potentiae, E quibus eliciuntur , sunt realiter distinctae.
a . Dices: si phantasia terminatur ad omnia sensibilia externa prout abstrahunt ab absentia, & praesentia, superfluὸ poneretur sensui communis, siquidem per illam possent om nia sensibilia externa, & sensitiones
externorum sensuum percipi, dum sunt praesentia . v Respona. negan.
do sequelam, uam est quid generale in potentiis subordinatis, quod suis perior cranoscat, quidquid inferior de aliquid amplius, vel aliquo alio
modo, ut constat in sensu communi respectu sensuum externorum, &in intellectu respectu saeuitatum sevitiuarum: unde sicut non superfluunt sensus externi, etiam si detur sensus communis percipiens quidquid illi percipiunt; nectue ex eo quod detur intellectus attingens obiecta virium sensitivarum, colligitar has esse suis Xx a pe
375쪽
perfluas; ita ex hoc quod phantasia
percipiat quidquid sensus communis percipit , non sequitur hune eta superfluum , quandoquidem phantasia est potentia superior, & e gn scit sensibilia externa sub ratione magis eleuata , nimirum quatenus continentur sub sensibili externo abstrahente a praesente, vel absente;
sensus vero communis solum cognoscit illa quatenus formaliter sunt praesentia . S. III.
73. explicatione tituli no- 1 tandum est, rem, quae obiicitur sensibus externis , dupliciter cognosci posse Primo quoaa rationem illam , quae per senius externos percipitur, quae quidem ratio solet propter hanc causam appellaris via. ra . Secundo potest cognosci quoad
rationem quandam a sensibus exteristas non perceptam , ut quoad ratio: nem conuenientia δε disconuenientiae; amicitiae, At inimicitiae; hseselet appellari infensata , quia a nullo senim est antea eognita. Et de hac titulus intelligendus est . 7 . Conclusio est aflirmat iuvi, , quam docet expressὸ S. Th I. p. q.
adsentiendum , sed etiam propter am
pum venientem fugἰt, non proster indeeentiam eoloris, vel urin, med quas inim cum natur , 'ite auis eolistis paleam non q, a delectat
candam : necessarium est erro iis .
73. Ratio autem est: quia natura non deficit in necessariis , deficeret
vero si praedictis animalibus hunc
sensum non tribueret; nam si cum non cognosceret lupum ut inimicum, non sugeret , atque adeo periret; Et si avis non cognosci rei conuenien tiam palearum , aut similium rerum
ad nidificandum , non posset nidu tum se iam constritere, & sic nec filios dibit E procerare: ergo illum eis de facto concessit. 75. Dices; satis esse, ad hoe venatura sussicienter praepictis animvlibus pi'ouiderit,ui,dd supposita cognitione horum obiectum quantum ad rationes sensatas, moueantur al, auctore naturae ad fugiendum illa , quae eis sunt disconuenientia , aut ad consequendum ea , quae fuerinteonuenientia 3 quamuis nulla in etiadem animalibus praecedat eognitio praedictorum obiectorum quoad ra. tiones illas conuenientie, auridi Cconuenientie F Sed contra est: quia ad suavem Dei prouidentiam spe. ctat, ut Unicuique rei eoncedat 'illum modum operandi, qui sus na
& cognoscitiue congruit,vr In eatur a se, & media cognitione, in oris
dine ad rationes insensatas, que alpropriam, vel suae speciel eonseruatim
376쪽
ergo hunc operandi modum , ac ea cognossis,qaraesensurpestriperemn proinde potentia sensitivam ei pro-Fortionatam,quam repellarmis Ui. Afer Mi modo. ν , malivam, eis coneeinc. Hic autem et I Rationes insensato
intelligenda sunt iuxta ea, quς di- ratio amicitie rvinimicitie, pater ximus lib. a. physic disp. a . duia nitatis ερ filiationis, sunt vesci ἡ im- vltimo. materiales: ergo nequeunt perei'77 ob: P. Aristoteles nunquam a potentus sensiti uis , & materiali- egit de pstunatiua ,'sicut egit de bris ν Respqudd licte rationes inis pnantasia, de tensu: communir ergo sensatς sint abstractiores & imm . Iuxta ipsius mentem hon est adunt, terialiores, quam rationes sensatae , tendus talis sensus i 1 Resp. quδd nihilominus non habent tantam imis licet Aristoteles non posuerito, materialitatem, ut sint purὸ spirituis Presse in animalibus potentiam ςsti- ales. Nee aestimatiua pereipie r malitiam non tamen illam n auit, tiones istas insensatas in communi , uia in lib. de natura animalium, & sed in partieulari, & prout fundane eorum historia plura asseruit, Ae turan aliqua natura particulari sera. Iroprietas adduxit, quae non pos- sibili de materiali: qei modus c unt in illis inueniri, nisi obiecta moscendi solam indicat potentiam sensibilia quoad , plures rationes in- iensitiuam corpoream , licEt non sensitas cognoscant,atque adeo nisi param persectam intra hanc linea . detur in e: s potentia cognoscitiua . 8o. Ois q. Non sunt hossibiles harum rationum . species repraesentantes rationes inc78. Ob: a. sensit interniis soldm sensatas : ergo neque est possibilis potest cognoscere ea, quae ab exter- sensus crenoscitiuus earum. Prob. nis sensibus percipiuntur: eiso nul- antecedens;tales speetes non possunt Ius sensus internus datur, qui ratio- produci ab obiecto , quonia si prones i nsensat M percipiat .F keIp-ns ducerentur ab obiecto, fierent ab gaiado antecedens quia sensus interis illo in omnibus & singulis aestim nus cum si nobisior, quam exter- tiuis omnium animalium,qui essent nus, debet ad plura se extendere, ad intra ishpram sue activitatis: scutque no se extendit sensus externus; quia species visibiles immittuntur sicce qu libet cognitio ipsus sensus ab obiectis, propterea immittuntur in torni, sicut & intellectus oriri do ab illis ad omnes ' singulos visus , beat a sensu externo;&sie ouis v. g. qui intra sus activitatis sphm eon
Per sensum externum visus ereno a tinentur .' hoc autem est aperte Et
scit lupum, eum quo habet inimi sum; nam hi pus non immittit spe. micitiam , de rationem insensatam ciem inimici ad alium hipum,neqiiε inimicitie per aestimatinam, suppo- amiritiae ad ovem . Nec produ- sita yisione lupi in Iulio est S. H. ei possunt ab speciebus sensa- lac cit. ad 4 ubi ad simile argumen. iis, quontam mecies sensatae,& imis tum se respondet. Ad quaritim ἀλ- mulae ab obsecio, non producunt cenaeum , Pod n ι ἐπιesiector πεν alias speetes, nisi in virtute sui obieris oriasue nis , tamen in re ap- ctit ergo si obiccta nequeunt im
377쪽
mittere praedictas species insensata , nec etiam species sensits ab eis 4mmisset poterunt tales species produ.cere. Neque a patet aliqua, alia causa, a qua producit possint: ergo tales species non sunt possibiles. 8 I. Resp. negando antecedens ,&ad probationem dico, speciem ii. Iam produci ab obiecto', & non v tacitiaque,sed itavi a lupo duplex species essentialiter,&realiter distincta immediate procedat , una qnidem sensata , alia vero insenutat & ratio est, quoniam licet lupus in esse rei sit unus, attamen in esse obiecti est multiplex, ita ut 'ugdam ex his in tionibus obiectivis sit sensata , alia vero insensata : Se propterea: non mirum,qubd ab eo duplex species, una insensata, alia vero sensata im. mediate procedat: sicut etiam non est mirum , quod pradictum obiectum immittat diuersas species insensatas conuenientiae, aut discon uenientig respectu diuersarum sta-matiuarum ἶ quoniam esse conueniens εiaut disconueniens , non est ratio competens obiecto absolute,
sed per ordinem ad alia,&ita eaderes respectu diuerserum dicitur conueniens, & disconueniens. Hinc sequitur , lupum producturum speciem inimicitis in sstimatiua ouisa
non vero in estimatiuis aliorum Iu-POrum s aut quorumcumque alioruanimalium intra spheram sue activi. tatis contentis , cum quibui nimicitias non serit: quoniam sicut aesti. matiua unius lupi non est a natura determinata ad apprehendendu alterum lupum ut inimicum, ita non babet capacitatem ad recipiendas species, qyae reprςsentent alterum lupum ut inimicum.
XL distinctio. realis potentiarum sumitur penes distinctionem formalem obieGoru , ut disp. 3 dub.r ostensum est et sed ratio sensata ,sug est obiectum phantasie Sr ratio inlansata Rug est obiectum ς stimatius, distinguuntur formaliter ergophantasia, & gstimatiua sent du
potentie realiter distincte. y Confirmatuismagis distant inter se ratio. nes insensaig a sensatis, quam ratio. nes sensatς presentes a se ipsis ut ab strahentes ab absentia, S: presentia e sed ob hane minorem distantiam ponuntur due potentis realiter distincter ergo a sortiori ob illa malo.
rem distantiam duς potentir realirier distinctε poni debent. b. I. Phantasia potest peracipere rationes insensatas: ergo non distinguitur realiter ab estimativa.
Probatur antecedens, rationes conis
uenientis, vel disconuenientis sunt rationes insesais. & hq percipi utura libantasia, siquide movet appetitumensitiuum, qui solum a conuenientia, vel disconuenientia obiecti moueri poteste ergo Bec. F. Respondetur negatio antecedensi & ad probationem dico, maiorem esse veram de rationibus, quae sunt conuenienistes, vel disconuenientes in ordine ad naturam, non vero de illis, quae perse primo sunt conuenientes, vel
disconuenientes la ordine ad sensum externum , sed quae per se prinio it.
li delectabilia , vel molesta sunt.
378쪽
D et E M. De utile distinguo minorem, & e acedo de rationibus posterioribus x Henientiae, vel diis uenientiae,nciri
ycro de praeiri y Misaphantasi,il quae solo in comoscit delectabitna per st primo delactant sensi hexternum , non cognosera irationem
insensatas. Ad verificandi aut riquod 'bant sia moneatii petitues ad aliquam delectationem , vel xtiastitiam , non est necessarium ut apprehendat obiectumst, rationeis iuenientis , aut disco ementixapsi patui at, sed solitin quod appetinenucut rem sensatam dothcta lens, alibmolestam: ham ex litic exestanturio appetitu varii affectus, M.ti cor
porc variae alceratione unde verisi .catur, quod secunddin apprehensio nem phantasiae milia agimus , de
mae ipsum lupum; fiquidem neqvueognosceretii pum ut hostem . nisi Peccipiatur ipse inpus: sed lupu non potest percipi, nisi per exter
assidentia, qtue sunt rationex sensa, rae 3 ergo potentia attingenc in obiracto rationem insensitam attingit tiam rationes sensatas . F. Respon detin negli do triribrom .mam aesti. malinat ouis scit .mittarnaliter aprprchenditi hoc ν diviscorrueniens, nyautem quid sit hcie, disconuientem di sic n- cst necessarium , quod e gnoscat lupum. Adde, quod cognittio lupi semper adest, nam licet usi habeatur ob aestimatiua , habetur ra.
- tio est : quia ad vitam anit aliam misso, i necestatio de asidetat niti'a cognitio, per quam cognostapi plures rationes insensa tis absenres, quas per aestimatiuam emaquetrant prμntes: sed haec coisghitib norat potetis elici ab eitimatuaa Iemlo uteb addere id iam marem ianismfitiua in Atrognostitiua , per quam eliciatur , quam memori mrappella m- MHore ινθώ-ὲua. o numinisi Miimalia possent appretbendere fures rationes insensatas insentes, multoties perirent, quia non possint querere plures e5mo ales , uexd vitam vel proacteitientem sitiatim simi illis neces. tirie il& ira asileuia non posset querere paleas absentes , quatenus' sunt illi eonuenientis ad fibricandum ni
σῶν omnibus illis rationibus, quibus suma probaurmus, phantasiam, Bd ser m eoimmine iecuiter distin-w, mam taut seMus communis est cognosciuus rationum sistatarum
i sentium . re sinantasa earisn&m v absentium , vel ite abstrahentium ab absentia & prssentia , ita restima.
tiuamst pcreeptiua rationum insenis satarum ut praesentium, Se memoria earundem ut absentsum, vel abstra hemium ab absentia & praesentia rergo omnes rationes, quibus suadeo tur , sensum communem & phantasiam realiter distingui, debet hane ipsam distinctionem inter istimatituam & memoriam probare.
379쪽
quentia, luia si aliquid de nouo crearet modo, non requiesteret ab ope-ie, sed operaretur adhuc,quod com.tradicit scriptura verbis . ι l , . Nihilominus tenendum est , Animas ratiosales non creat i a Deo prius tempore , quam infundantur
corporibus, sed in eodem puncto quo materia susticienter disposita est , ercari simul, atque in iisndi , 3evniri corpori , & contrarium viae tur, sine erroris saltem periculo non posse defendi, propter verba Leornis I. epist. 93. ad Episcopum Aiti. stricensem cap. t o. quq sic habent:
thoi eas errans anser atque u raeiter praedicat , quod animae hominum priusquam inistrentur eorporἰ-δur, non fuere. Ratio autem desumitur ex disterentia inter causas esticia cntes , de sormales,quod ills postunt prius tempore existere, quam os rentur, non vero formales, sed semul ae fiunt, insormanti sed constat animam rationalem esse veram sor mame ergo non prilis fit. quam ma teria sit complete disposita . 6. Dices: Anima rationalis potest naturaliter permanere sine eorpore: ergo potest etiam naturaliter ante i l. Iud esse. Probatur consequentia,quia
si potest sine illo esse a parte post,
ideo est, quia esse cius non dependet a corporer sed hoc idem probat, posse esse ante illud: ergo . Sed con tra: quia anima rationalis duo habet ex propria natura, & quod sit fornis existere potens separata a corpore,&quod sit forma corporis corruptibilis et & ex utroquς, praesertim ex vltimo prouenit illi se informare coPpus,ut naturalitex sutura sit aliquando sine illor ergo licet naturale sit ei, esse sine corpore poli primam in N. mationem, non tamen quod sit sine
corpore ante illam , quia eausi malis naturaliter non petit este pri- 's' am eεςctum Armalem tribuat materiae.Et confirmatur,quia forma habet esse incompletum,& partiale ordinatum ad .constituendum compositum cum alia parte, se illi coin- munieandor ergo vel non potest ira, turaliter esse ante compositum, si sit
corruptibilis, vel saltam non in sue
naturae consonum , M. ante illud sit
quia toto illo tempore quo illud Antecederet, priuareriir sis siue na
trarium ex Genesi . Respond ccssasse Deum post sextum diem, vel requi. euisse a nouis rerum generibus, S speciebui condendis,qu e nullo mo-Mo prae extiterunt in primis o ribiis a se factis ; non tamen cellasse ab eisdem rebus nunc condendis , & in suis speciebus multiplicandis, quod in corporibus quotidie de nouo gς-nitis est mani sestum. Itaque non potest intelligi, Deum omnino reis quieuisse ab opere: cum Christus dixerit , Ioannis S. Pater meus usque modo operatur, & ergo operor. Optaratur vero , At operabitur ad conseruandas species in principio a se pro-Muctas per nouam,atque continuam
productionem in)iuiduorum, quae secundiam exigentiam naturr postulat nouam creationem animarum .
Haec est solutio D. Th. I. p. q. Il8. art. ἶ- ad primum 8. Insuirimus tertio, An anima rationalis sit purJ spiritualis, itave. in sua entitate nihil corporis admixtum habeat λ Conclusio astismativa
est. Ita semit uniuersa Schola Philosophica , atque Theologica; &quamuis aliqui' ex Sanctis Patribes obscure aliquando de hac re loquan Υ y tur,
380쪽
t tir , 8r aliqui videantur aliquando dubii. si tamen diuersa eorum opera legantur,& verba ex pendantur absq; diibio inuenietur , tenuisse fere omnes animam rationalem esse prorsus incorpoream , nam eam vocant spi ritualem substantiam , sne ullo additamento corporis . Ita D Dions. cap de divin. nominib. Ambr. in lib. de Noe, At Arca . August.6.lib. de Trinit. cap. 6. & in lib. retract. cap. y6. Gregor. q. lib. dial cap.6.3t libr. s. morat. cap. 26. Naχian. In apolog. cap. I. Damas. I. lib. sdei cap. I 2. Nissen. in lib. de opificio hominis cap. q. & II & D. Th. ll.
9. Probatur primo ex diuersis Io' eis scripturae, in 'uibus anima rationalis vocatur spiritus, Ecclesiastici ultimo de morte hominis sic dici.
erram Dam , unde erat, Hyssis turredeat ad Deum, qui dedit ἐlum. Ad Roman 8 IV enim1piritur tectimo, nἰum reddis spiritui no Iro, quis δε- mus*ν Dei. Et Lucq 23. In manurtuar commendo spiritum meum. Est autem certum in his locis non sumi spiritum pro aere, aut vento , quia nunquam pro vento accipitur, nisi ubi ex contextu literat unificetur , audi ex antecedentibus , & consequentibus intelligatur, ut Ioannis 3.
qu)varat . Sumitur ergo pro re iniscorporea, quare efficaciter satis probatur ex his locis, duod anima sit incola Orca , quemadmodum ex illis Ioannis q. Spiritur est Deus, oe eos, qui adorant eum , in BIνθυ, ω veri. rate oportet actrare. Efficaciter pr'. bant Sancti Patres, Deum esse omni.no incorporeum, ut testatur D.Tla.
prima parte quaest. I articulo primo Io. Probatur secundo ex Concilio Lateran cap. de summa Trinitate& fide Catholi ea , ubi dieitur: Deur
. Unde aliqui putant, in diacto Concilio tanquam veritatem fidei definitum esse , quod anima rationalis sit spiritus: Ae licEt alijs non videatur, definitionem hane ad id saextendere, sed solum ad veritatem illam, quam aduersus errorem Mais michaeorum de duobus principijs bono, & malo intendebat Concilium i nihilominus negari non potest, esse doctrinam communem a Concilio recitatam, & consequenter eam negare est et temerarium, ac
periculosum. I I. Probatur tertio ratione, quia potentiae sequuntur conditionem sit bstantiae, a qua ut a suo principio Procedunt', nec possunt esse altioris naturae, quam illa : sed intellectus potentia proprili animae rationalis, est pure spiritu alta: ergo anima rationalis a qua emanat, etiam est pure spiritualis Probatur minor, quias intellectus non esset potentia pure spiritualis , esset corporeari & Organica : sed euidens est , intellectum
non esse potentiam eorpoream, Morganicam, nec intellectionem Gxerceri per organu corporeum: ergo
est potentia pure spiritualis . Conis firmatur,quia potentia oreanica est limitata ad obiectum sensibile, aut Corporeum 3 ita ut nihil spirituales ossit percipere,quia potentia debet tabere, obiectum sibi proportionatum , atque eiusdem ordinis, ultra