Iulij Caesaris Bulengeri Diatribae, ad Isaaci Casauboni Exercitationes aduersus illustrissimum cardinalem Baronium. In duas partes diuisae. Cum Indice diatribarum, & materiarum locupletissimo

191쪽

Dia tribe III.

Manet erit m dona pro nobis in perpetuum offerens prim si quid c cu seipsum obtulerit, ut soluat sacrificium veteris testamenti, cum vivens sacrificium persectus pro uniuerso mulido sacrifiearit ipse victima. ipse sacrificium, ipse sacerdos ipsc alta . Epiphanium autem eo loco de sacrificio Missae agere. verba quae sequuntur indicant O saim δεχ προτυπων τ ρο ρ ν G αινι- , 5. Melchisedech sca figuratis mysteriorum aenigmata in pane de vino. Chrvs. bona. aduersus Iudaeos utitur voce k i ρευειν loquens de Melchisedech ος έ DAας νομοι ac πριυD, Q α ἰυχας f άιγν 5 i. i. Qui non factificia legalia sacrificauit, sed preces, Ne panem & vinum. Chrys. in i .

crificium in si ituit, cum iussisset, de pro brutorum immolatione seipsum offerient. Ibidem vocat θυσόα. . γ - , sacrificium tremendum & terribile. lib. 3. de sacerdotio,

tem accedens ad sacrificium quod angeli timent. De proditione Iudae, uia προσερχη ψυκτε Sαγια,εις σφαγασμον κροτα ῶου. s. Accedis ad sacrificium terribile de saucium. Cliosius yropositias cli, ut immoletur.Idem in Liturgia Ἀρου r αγim 1 σου σῶμα , vir Esaim O t. sacrificare sacrum , de impollutum tuum corpus, de pretiosum sanguinem. Dionytius Areop.

ῖρων, συ a ς, Υ πιιι τε εις ἐριην αν; - αν. Prius se excusat sacerdos, quod hoc sacrificio de-

singi audeat, sancte ad eum clamans, tu dixi iii, hoc facite in meam commemorat ionem .lbido vocat .s θεμυς να ρ τυπικης et ατ ct ς Mysteria Deum eis cienti mense susceptioni stypicae. idem Eo. in mysticam coenana. 2 πα - φεγκ o H. ἐπαγ δ' - κε N.ς ς , Clitvsost. Accedis ad sacrisicium tremendum de sacrum. Chrysos . Propositus est i inmolatus. Maximus ad cap. 3. Dionysii scribit,on π, Maiλικην λ γ Aa tum ἰεροργίου, - b A. συ ιλλα τῶν ἄνω, α τ αληθινωτ mo quod ubique Dionysius sacram hierurgiam vocat lymbolicani, a sacra dona syllabola, de signa caelestium quae vcriora soni. Deinde verba Augusti uias tibis apud Gratianum de consecrat. dii lurch. r. can. 71. Sed quia Cluilium vorari dentibus fas non est, voluit Dominus hunc panem dc vinum in mulierio vere ea Dcm si iam Ac sanguinem suum consecratione spiritus sancti potentialiter crea i , 5 quotidie pro mundi vita mystice immolari , ut sicuti de virgine per spiritum sanctum vera caro sine coitu creatur, ita per cundem ex substantia panis δί vini mystice idem corpus consecrotur. Supra ollendimus creari non significate de nihilo fieri. sedc pane corpus, Muino sanguinem vere estici. In mustario vero creari dicitur, quia sub signis panis te vini , verum corpus Christi , verus sanguis praesens cli , quanquam in oculos non incurrit. In mysterio igitur, id est , in sacramento. ibidem Augustinus Can. Hoe est quod dicimus, quod omnibus modis approbare contendimus sacrificium Ecclesiae duobus in dis consci, duobus consistere, vili bili elementoriam specie, de inuisibili Domini Nostri Iesu Christi carne de sanguine, sacramento de re sacramenti , id est, corpore Christi. Yosper in selitentiis, in Euchari ilia est visibilis elementorum species, de inutis bilis Christi caro.' Augustinus epis ol. ad Bonifacium. Nonne semel immolatus est Christus in se ipso Et tamen in sacramento non solum per omnes Paschae solemnitates, sed omni die populis immolatur. Sicut ergo secundum quendam modum sacrament uir corporis Christi

corpus Christi est faci amentum sanguinis Christi sanguis Christi est ita sacramentum fidei fides. Quia scilicet per synecdochen continens intcrdum ponitur pro contento, stagnum pro relignificata, sacramentum pro re sacramenti. Idem lib. s. de Baptismo c. s. sic indigne quisque sum cias sacramentum non esticit, ut quia ipse malus est malum sit, aut quia non ad salutem accip:t, nil ut acceperit. Corpus enim Domini & sanguis Domini nihilominus erat etiam illis quibus dicebat Apostoliis, qui manducat indigne, iudicium sibi manducat: cur aurem Christi caro in mysterio manducanda detur iudicat Samonas Dialogo cum Achinete, .

tinetemur, ii ca nem eius in specie carnis sumere nos iussisset. Cyrillus ad Calocyrium. Ne horremus carnem Ac sanguinem apposita sacris altaribus, condescendens Deus nostris fragilitatibus inquit oblatis vim vitae , conuertens ea in substantiam propriae car-Υ x nis

192쪽

nis. Hugo de Sancto victore lib. 2. de sacramen. cap. 6. Quod sacramen rem altaris lasgura est quantum ad panis M vini speciem,& res cst quantum ad corporis Chrissi veri

tatem. Cyri lius Hierosolymitan. Catecta. q. εν τυπω αρτου διδεται σοι γ σωμα δεα γμη σύ

, - e Mμγ αὐγῆ. in figura panis 5c vim datur tibi coi pus, do sanguis Christi . vi sis cum eo unum corpus , unus sanguis Augustin. ad Psalm. 77. Idem in mysterio cibus de potus illorum , dc noster. Sed significatione idem , non specie , quia idem ipse Christus illis in Petra figuratus, nobis in carne manifestatus.

AD VOCEM E VLOGI CONSECRAT.

Cum ad hanc de Eulosi a dii Ieriatiunculam aggredi cogitarem, rumor vulgo de excessu Doctissimi Casaiaboni Pariis percrebruit. Eo nuntio quanquam inopinato de graui ab instituto abduci me passus non sum, quod auctore mortuo, scripta eius victura esse non dubitem. Cum eo igitur quasi adhuc viveret ita agam , ut eum saepe appellem , moneam, ut in viain reuocare coner. Ait Casaii bonus, Eulogiam interdum timpliciter pro Eucharistia sumi. Cyrillus epist. ad Calosyrium , ἀκου, σπ άπακτεῖν φαm Aco ασμο τ Audio eos mysticam Eucharistiam dicere ad sanctitatem conciliandam inutilem esse. Non habeo i in ad manum epistolam Cyrilli: opinor tamen culo loqui de Massalianis, quos Euchetas vocant, de quibus Theodoret: as. lib. q. Histor. E cles. ωτ ον να- , ουτε λωβὰκ φάσκει diu τ λι--- ηι ὸ δ. - o - μΣ τ ν σάρκα. Massaliani dicunt nihil prodesse, aut nocere diuinum ab menti iv de quo Dominus dixit, qui comedit carnem meam vivet in aetcrnum. Aliquando euhgiae dicuntur singulae laostiae, vel particulae quae communicantibus porriguntur. In Concit. Ephesino pag. 3. Cyrillus epist. ad Nestorium m nε τε κτω P μ Π πις ιυλ ιιως, - ια- ελι. Accedimus sic ad mysticas culosias, re sanctificamur. Addo quae Casau bonus omisit μέ ii γιγνα μοι τ τε 6. σαρυς,κ sIM.ου πιμανς ζ παντ- σωτ ρας δις , Irarticipes facti cic sacrae carius 8c pretioli sanguinis seruatoris omnium nosti ina Christi. Clemens lib.

sias quae si persunt in mysticis Diaconi dii ribuant clero. Maximus ad Dionys. Areopag. cap. 3. I. τ 2ισμον ἡ υ, ω ν τ μιας ἐυλογιας ου λιου υ ς A. Aut sorte ele uationem, de exaltationem unius eulogiae sacri panis intelligit. -pi ὸ ἰε - κυ γ- αγ o τι ἐδυ υ τ ν δυλογι- M is , a αγια γις αγοις. Elchians sacerdos sacrum panem ostendebat culogiam dicens, sancta sanctis. Appellarunt cliam culogias partes consecrati panis quas inittebant ad al:as Pariccias, aut ad peregrinos Am μέ Ss, qui apud se agebant. Irenaeus apud Eusebium lib. s. Histor. Ecclcs. cap. 2 6.ά αυγι μη τηρύντες σπεσού- ρα λις λυ τ παρ:ιπιὼν ἔπεμπο Presbyteri qui ante te suerunt licet non randem ieiunii sotinam seruarent , mittebant tamen ad eos Eucharistiam, qui formam aliam ieruabant. Putat Casaubonus eu logiam idem semper ei se cum Eucliaristia . ut Pancm consecratum significet, qui sit panis nudus, de in corpus Cluisti non transeat. Ea reor equidem ei logiam interdum accipi pro Eucharistia , quae in mysteriis a sacerdote verbis Cluisti consectatur, ut ex Cyrilli, de Maximi verbis supra apparuit. Sed hocaio, logiam interdum dici panem benedictum a sacerdote , qui dabatur catechumenis, quique panis catechumenorum ab Augustino dicitur, idem omnino cum eo panc quili odie in Ecclesia Catholica populo non comiti unicanti distribuitur. Quod euineunt verba concilii Laodiceni, τυ mi G αγια εις λογον ευλαγ G τ ἐαρτ ι παχα εις τε ρος παροικιας ει - αν. . res. De non mittendo sancta ad alias paroecias sub tempus Pasc liatis, nomine culogiarum. Alia igitur sancta, aliae sunt culogiae, quia culogiae mitti poterant ad alias parcecias, non item sancta. Vbi notat Scholiastes fuisse olim moris misi tare tracta inysteria , quod postea prohibitum est. Eulogiae mitti scmpcr potuere. Vox eulogiae in cacris litteris pro munere saepc accipitur. lib. t. Regum cap. 23. Abigail Dauidi ait . λά - ογ, ταυτην , Accipe hoc munusculum quod attulit tibi cilla tua. ibidem cap. 3. David ait, ii καδε Ano των σαυλων, bc edictio haec nobis est e i poliis. Sanctus Pauli α cpistola ad Seuer. pro pane ben icto posuit. Misi-

193쪽

mus ad te panem campamina cubiculi nostri pro eu logia. cpistol. p . panis quem misimus uberior benedictio fiet dilectione accipientis. August in. lib. secundo de peccat. merit. capite 16. quod accipiunt catechum cni quanaim non si corpus Chii hi sanctum iramen est 5e sanctius quam cibi quibus alimur. Idem tractatu duodecimo 9,. iii Ioann ira , vocat panem catechiamcnorum. Hieronymus iii vita Hilarionis, ut benedictum ab eo panem vel oleum acciperet. Grogorius Nazianzcnus in epitaphio patris formam explicat . quae in benedicendo pane sc ata csi. ελξεν ἐμε τοι αυτη ς.λτατον Ozi - ri ius κανου - αρτη των λαμπροὶ κτων , ενα με γόν τε αδεῖς , κρου σοῦν γι uis et ,

ωψιρ φιλο ἡμῖν , oti υ τε υμ εα σου. Matri meae visum est , ut cgo is sit cati it mus , qui frequens allabam Patri decumbenti pcr nocacita cum camilio . de pane mundissimo preces super illis cuin sino crucis sacri cm , ut sol ciniis , & eam alerem , de roborarem. Synodo Trus lana , g λήγειν ως ἀπ χίω et lia; , - ταυτης magi vis pcimii sum cii Vuas quali primitias benedic re , de petentibus dare. Ita primitiae bono liccbantur a Sacerdote , sed aliis vcibis, quam quibuς Christi corpus consceretur. Synodo Trullan. μ Cυλίω ξι - λααμυω στυ φερα ίω τ' τῆς θ α συις ει Ne uuam quae ad altare offertur Sacerdos cum incruento oblationis sacrificio coniungat. Canone J. Arosio . vetatur, ne aliud quidquam praeter oleum ad lucernas, de thus ni ponatur altaribus, quo tempore sacrificium sanctum offertur Synodo Cartilagi a. sub Atigui imo , Non licet in sancti, offerre aliud iriam panem de vinum aqua mixtum, ut practer corpus dc sangi uncm Christi in altari nihil aliud offeratur. At Eucharistia semper de Sanctis accipitur. Clemens Alexand. libro i. strimat. Ἀμ ἀυ gri ei Παν ς αμνειμαντες ως ε s. Quidam ut moris est Eucharisiam distribuentes. Iustinus in Triphon. αρa ν ἡ κα - - , ποτ νον ρ κ χ Ἀας, vocat panem 5e calicem Eucharistiae. Clemens Alexand. libro q. Stromat. . με σιδ κ AI- εις τυπον Sed de hac voce abunde supra apud Chrvsostomum lionii l. ad eos qui des runt Synaxes Eucharistia videtur poni pro benedictione , quae datur in line Missiae. ου'

eiu in , 5c se accedimus ad myllicas culogias , de sanctificamur participes cffecti iacta carnis, bd pretiosi corporis seruatoris nostrum omnium : quo loco culosia ponitur pro corpore Chosii. In decreto Pis exilogiae, seu frusta panis benedicti dantur catechumeni , de iis qui nollent communicare. Panis ille dicitur is tam , quia loco est A s , ut est, corporis Chtilli. Baiilius in Liturgia sub finem . Q ae4 - ό li

dii ii δωρ ν. Post precationem egreditur Sacerdos, dc dat antidotum, quod est loco Eucharistia . Eundem vocant κλα ν oc κατακλαάν. In Dc nacti is rcs pCn s. apud Leune l. mina , pagina 32 o. qua ritur an Graecus Sacerdos Latino qua sacris intersuisset det,eatu κατα λαώ. Ex quibus apparci quantum interiit inter ia tamenti im corporis Christi, de eulogiam, seu Amidorum. Docet Casaubonus, α λαγῶν, c ρ ῶι, αγ-on, Pro eodem poni. i. Timoti . 4. άδεν ωπιβλητον μετ' α χανς ας λαμβαιο, ιν. αγ γ 0 seMo λόγου, υμ α τα ξεως. Nihil reiiciendum est , quod cum gratiarum actione suscipitur, sanctificatur ciri in per vcrbum . dc orationem. Luc. cap. 9. λαβων cI o. c γ σας εκλασε, , Marci I .. λαβων ν πολυο α χαρο σας εδωκε. λαβ ε α λιγ σας De λα- σε. Acceptum calicem gratiis actis dedit, accci tum panem cum benedixisset stegit. Cyprianus epist. 3. lib. a. A Domino calix benedictus cst. Hieronymus libro de septem p adibus Eucharistiam per Presbyteros benedictam. Gregorius Nyssienus tractatum scri risit . . a α α τ' se; γ σώμια ζ λου μεταποιῶτα , ut ostendcret panem consecratum in corpus CL isti transformai l. Origencs lib. 8. m Celsu in , C in f ετ - , - ά U ι τ om λς Dam πυσαγο αμους αρτου; σωμα γναώρους γ τίω Δό- αγιον is, άγια ν. Panes qui offeruntur cum gratiarum actione, dc precatione, quae fit super iis quae data sunt . comedimus , factos per orationem corpuς aliquid sanctum , quod sanctificat eos qui sano contilio iis utuntur. Curillus Catech. l. vocat αγέαν me ποῦν . - καWacia γα . inuocatioticin sanctam adorandae Trinitatis , de qua supra egimus. Chrysostoinus homilia 83. in Matthae uri . . ντε αυτα ποιήσας Mνω , ουν ν in ναυαυα επαζε σε ἐμιν . in ρετων C. ιν επεια μεις H άγιά ν oti a . Gu με κή αἰων- o. Qui illa fecit in ista cinna , is x nunc cadem enicit. Ministii tantum sumus. Qui autem s anctificat ea , de transmutat, idem Christus cst. Gregorius Nysenus,

194쪽

i 4 Diatribu III.

Catechesi magna, Gυτα τ ι ληγίαι ou ήue προς ἀνο με ις taetro ere ς τ φαο μί- νωι τω ςυ ν. Dat nobis utuniamur carni suae cum per benedictionis virtutem eoru in quae apparent naturam trans clementarit. Germanus Patriarch. Constantino p. in Liturgia ,

--. ἰερ - bας H 'i , - τ M G προκι ι ιι αγι- δε α μή σωμα νώω uis si κυνου ita. I. X. I ειποί , en 6περ ιυῖτων α α ω itiem Q. Spiritus sanctus manu Sacerdotis signat, mutat, dc perficit proposita sancta dona in corpus Sc faustumem Domini nostri Iesu Christi, qui dixit, quia pro ipsis me ipsum consecro, & sanctifico. Chrysostomus

est hostia a quocunque offeratur quam Christus discipulis dedit: quoniam de hanc non homines consecrant, sed ipse Christus, qui illam sanctificauit: ut enim eadem verba sunt, ita

μα α Θαίατν se 1 . Quado igitur consecratus panis, qui cit corpus Ghristi in partes scinditur . ne putes illud corpus impollutum diuidi . diuelli, distrahi. cum sit immortale Latini benedictionis vocabulo usi sunt apud Gratianum dist. 1. de Consecrat. Can. non oportet aliud aliquid in Sacramento Oiserri praeter panem, vinum, de aquam , quae in t po Christi benedicentur.

tamen propriam habeat peculiariter benedictionem , ut distinguatur in consecratione corpo potis Sc sanguinis Christi. Cyrillus Alexand. lib. t o. in Ioann. cap. 13. An sorte putat ignotam nobis mysticae benedictionis virtutem cisse, quae cum in nobis sat, nonne corporaliter facit communicatione carnis Christi Christum in nobis habitare. Ambrosius lib. de iis qui initiantur myst. cap. 9. Maiotem esse vim benedictionis quam naturae, quia benedictione ipsi etiam natura mutatur. Ab eodem consecra io vocatur: item in consecratione diuina verba ipsa Domini Saluatoris opcrantur. lib. 4. de Sacrana. cap. 4. ubi accesserit consecratio de pane se

caro Christi. Ergo didicisti, quia ex pane fiat corpus Christi, de quod vinum, de aqua in calicem mittuntur, sed fit sanguis consecratione verbi clesiis. Ante verba Christi calix est vini de aquae plenia , ubi verba Christi operata saerint, ibi sanguis efficitur qui plebem red init. August. apud tedam ad i. Corinth. Non omnis panis, sed accipiens benedictionem sit

corpus Christi, lib. 1 . in Faustu in epiti. 13. Noster panis de calix certa consecratione mustius sit nobis, non nascitur. Idem apud Gratianum tit. de consectat. dis . Σ. can. virum fideliter satemur ante consecrationem panem cile se vinum quod natura formauit, pos consecra tionem vero carnem Christi Jc sanguinem esse, quod benedictio consecrauit. Euseb. Emiis homil. de paschate quando vel bis caelestibus benedicendae creaturae sacris aliaribus imponuntur , antequam consecrentur substantia illic est panis de vini, post verba autem Cluilii, cor pus Ac sanguis cius est. Cuprianus serm. de coena Domini, sanctificationis verbo usus est, ubi sacrum cibum nactas perfida tetigit, de in sceleratu in os panis sanctificatus intrauit. Ambros. lib. 4 de sacram. ipse clam it Dominus Iesus, Hoc est corpus meum. Ante benedictionem verborum caelestium alia species nominatur. post consecrationem corpus Christi significatur. cap. s. antequam consecretur, panis est, ubi vcrba Christi acccsserint cor pus est Chiilii. -- γνασαι, dixit Metaphrastes in vita S. Andreae, κυνP ων παντων, ἐπe tes Oe. νοις

Dominus existens omnium δί opsex Deus, pascha illis,qui te morti dedituriciant re ipsum proposuisti, clamans, comedite, hoc est corpus meum, de fide sun d : mini, ait Andreas. Consueto vero ab ipsis ministerio praestito, eum benedixisset panem in Dei corpus mutat uir , de nouum fama incans calicem Dominici sanguinis, participes eos cis cit impolluto rum de immortaliu Christi mysteriorum. Hic mihi nota, quod nusquam alibi leges, se , quo nibit felicius, nihil eis cacius dici potu: .Tertullianus lib. . in Marcion ita & nunc

sanguinem suum in vino consecrauit - qui tu ac vivam in sanguine figurauit. Oziς nes hom. 23. in raranget. con secratum munus vocat. Nostis qui diuinis mysto iis intercise consuesti , quomodo cum suscipitis corpus Domini, cum O ini cautela ic veneratione seruetis, ne ex eo rarum quid decidat. ne conlucrati muneris aliqDid delibatur. Rcos cinna vos creditis recte

credit. si quid inde per negligentiam , ccidat. A n. ,r l: .de Patriarchis c. 9. Hodioque dat nobiscum panem, quem ipse quotidie Sacerdos sonscctat verbis suis. I incus libro . epist. 3 .ian ti

195쪽

uicti senti creaturam dixit: quemadmodum erum qui est de reri a patii; percipiens imio

tionem Dei iam non communis panis cst, sed Eucharistia cx duabus rebus constans, terrena &ccelesti: sic & corpora nostra percipientia Eucii aristiam, iam non sunt corruptibilia, spem re surrectionis haben a: offerimus autem ei, non quasi indigenti sed gratias agentes dian ioni eius. Ac sanctificantes creaturam. Dicet aliquis, multus csui Verbis illi , , ἐυχα- consecrar benediccre , sanctificare. Multus sum . at nimius est. non possum, cum ex his vocabulis fides vereris Ecclesiae patri ut, elucescat. Cupriami i, de coena Domini, calicem benedictione solemni sacratum vocat: sed ex quoa Domino dictum est, hoc facite in meam commemorationem,haec est caro mea. δί hic cst fatiguis meus, a totiesci inque his verbis, deli ac fide actum est, panis iste supersubstantialis, S calix benedictioiae solemni sacratus , ad totius hominis vitam, saltitemque proficit. Clemcns Alexandi . lib . Stromat. άγια ην Melchisedech Rcx Salem e εἰς se λοῦ O τ ιι ιν αερο, τ

γαυδρο λή ς ri p. M. Sacerdos Dei altissimi, qui panem 5e vinum 'sanctificatam alimoisam dedit in typum Euchari ix. Irenaeus lib. q. cap. sq. Quomodo constabit eis eum panem in quo gratiae actae fiat corpus esse Domini sui, Basilius in Liturgia t

tui Chrys liom. 3. in Matth. Tu potius a nobis pete ait Christus; non utique aquae poculum, sed sanctifieati opis trausturus: sanctis enim Christus sancta distribuit. Noli aquam de fonte hoc largitur, sed sanguinem vivii m. Gcrmanus Constantinopoli L Patriar. γ λωβ ιον εονενθαι η σαυρω ς. ἀὼ ζ γπου e που i κυρώθη ἡ υις ς. ob f καs τ κ β γ , λεγέ αγα ἀμων, ' ἀγάσμαGαυ . Ciborium cst ubi crucifixio, pro loco ubi crucifixus est Christus. Est autem de secundum arcam testa rem i Domini,isi qua dicuntur, sancta sanctoirum . de sanctificationes eius, Hieron. Pist. i. ad Heliodoro cap. t. qua Christi corpus sacro ore conficiunt. Epist. ras. ad Fabiolam, Episcopus paratus si offerre victimas pro populo i quester Dei de hominum, bc carnes agni sacro ore conficiens. quia sanctum Dei oleum super elim et L Idem ad cap. 3. Sophoniae Aacerdotes qui ad Eucharistiam Domini imprecantur aduentum. Augustinus lib. s. de Trinitate c. . prece mystica conccrari corpus Chri iides 'guinem dicimus, illud tantum, quod ex fructibus terrae acceptum de prece mustica conuecratum rite sumimus ad salutem spiritualem in memoriam pro nobis Dominicae passionis. Quod cum per manus dominum ad illam visibilem speciem perducitur, non sanctificatur ut sit tam magnum sacramen um,nisi operante inuisibiliter spiritu Dei. Andreas Cretensis seu G

κιοῦ γ μυρί - ω fis ς περ ἐμων ἐπι ρου o. Illic mulier unguento de iniens, hic Christus seipsum pro nobis sanctificans. Marcus Ephesi episcopus aduersus Latinos dixit, rελ ἐκ γ ἐυρ uoαι δε ν,.samstificari ac perfici Eucharistiae donum. ἡ προι γ

Hiis. Ideo enim se benedixit sc dixit cum daret eis communionem corum quae oportuit, ut illi per i Pedia onem Mimatiarum actionem discerent, res csse vere magnas . M omni gra tiarum actione dignas. Item lo. Fς τ aepe γν τ . αλα- να- - , ο έα - ων ευχαν - ταυῶ -- ει mciso . Docet ne ad naturam eorum quae propolita sunt aspiciamus, sed per gr itiarum actionem quae in eis facta est credamus ea ipsa esse quae dicta sunt. Theophylactus ad Marc. t . Putat χανη ἰν maius aliquid significare, quam ἐυλαγμι. ἐν γ n . Mi&pi ς ε κλασε τ sev . Benedicens,pro eo quod est gratias agens fregit pancm.

AD CAPUT XXXIIII.

Doctiss.Cas ubonus ait verba sormulae qua usus est Christus versa esse in nomenclaturam ipsiuς rei . Hoc vult, opinor, quia Christus dixit, hoc est corpus narum, ideo

sacramentu ui , musterium, cel clarationem corporis Christi vocari. August. lib. 3. de Doctr. Christ. vocat cclebrationem corporis, dc sanguinis Domini. Origencsho. 3. in Ex

dum dixit, suscipere corpus Christi. Concit. Niceno, σὰ ι j lato, Date corpus , a Christi.

196쪽

Christi. Fideles quoties rite Eucharistiani sumunt, & carnem de sanguinem Christi pereipiunt. I ainascenus dixit, αυτ io ri: μιτεχειν. Haec omnia ferri pol sunt, non item quae

sequuntur. Ait enim Casaubonus patres cum appellant hoc mystcrium corpus Christi, res pro signis posuisse. ut Theodotetus, Ec Augustinus in Psal. 3. his verbis, Christuς ludam adhibuit ad cqnuiuium, in quo corporis M sanguinis figuram commendauit & tradidit. De figura pluribus a me supra dictum est, nec quae semel abunde d:cta sunt ad nauseam inculcari de bent. De Iuda disertissime ex August. probaui eum primam Eucharistiam a Christo con sectam, de manu Domini accepisse. Hieronymus libr. a. contra Iovinian. Nunquid quia Ad Iudas bibit de eodem calice de quo dc caeteri A pqstoli, unius cum reliquis crit meriti .idem Psal. . ad haec verba, qui simul mecum dulces capiebat cibos. Cibus dulcis, id est, corpus de sanguis Claristi , quod ipse accepit indignus. Anastasius de Sunaxi, ουχ ἡρῶς πως ο ιουίαι

αμ se: p ἡ mi λαβων ἡ ψωμι, . Non vides quomodo ludas indigne de dolose cum accepisset corpus Christi si tim condemnatus est, dc locum maiorem dedit diabolo. Ait enim cum

α. ααρος.Non solum undecim Apostolis , s. d etiam proditori de sit corpus Ac sangoinem suum. Augustinus lib. s. de Bapt. cap. X. Sicuti Iudas cui buccellam tradidit Dominus, non malum accipiendo, sed male accipiendo locum in se diabolo praebuit, sic indignoquis ite sumen, Dominieum faciamentum non esicit ut quia ipse malus cit, malum sit, aut quia non ad salutem accipit, nihil acceperit. Corpus enim Domini de sanguis Domini nihilominus erat etiam illis quibus dicebat Apostolus, qui manducat indigne , iudicium sibi manducat. Ad monui semel atque iterum patres Eucharistiam apuellare figuram propter signa panis de species quae perseuerant, de nihilominus asserere verum Christi corpus sub figura 3c specie esse Ambrosius lib. .de sacrament. cap. s. sacerdos dicit, fac nobis hanc oblationem, ascriptam, rationabilem , acceptabilem, quod est figura corporis Ac sanguinis Domini nostri Iesu Chri

stus. Antequam consecretur, panis est, viri autem verba Christi accessierint,corpus est Christi. Denique audi dicentem,accipite de edite ex eo omnes, Hoc est corpus meum: εc ante verba

Christi calix est vini da aquae plenus,ubi verba Christi operata fuerint,ibi sanguis esticitur, qui plebem redemit: sed aduersus Caca bonum patres in Eucharistia veri is num Christi cor uxaginoscere facile vinco. Ignatius epist. ad Polucarpum , αργν ἔ-λλω, αξρο ουρο ιν io dises . Ei ἀ se: - ου τη, c uανι λω Hι. - πόμα Θελωπ α μα - ουο io ἀγα : α θαργι , - ἀi ν - ζων . Panem Dei Volo panem coelestum panem vitae, quae est caro Christi qui fuit in utero ex semine David Ac Abraham. M potum volo sanguinem eius, qui est caritas immortali, , dc aeterna vita, Tertullianus libr. s. in Marcioli. Acceptum panem pari se viti rueli iurem C pras, ait sanguis 'e mero qui fundita his est,

uaue creatura panem vinumque putatis

a se Mum corpus cum singuine. γιaeque tenda Idem lib. q. in Marcion. Acceptum panem, & distributum discipulis corpus suum illum fecit.

Hoc est corpus meum dicendo Q item locum supra integrum recitauimus, Sc offucias quibus Partiatii eum obducunt abunde discussimus.idem lib. te resuri . carnis,caro abluitur, ut anima emaculetur; caro inungitur, ut anima consecretur caro corpore Se i inguine Christi vescitur ut anima Deo saginetur. lib. de orat. lavabit in vino stolam suam, de in sanguine uuae amictum suum , stolam de amictum carnem demonstrans , dc vinum sanguinem, ita de nune sanguinem suum in vino consecrauit, qui tunc vinum in sanguine ligurauit dec. sic Miu calicis mentione testimentum constituens sanguine suo obsignatum substantiam coi potis confirmauit dec. Panis de calicis sacramentum iam n Euangelio probauimus corporis Dominici veritatem aduersus phantasma Marcionis, alii lib. s. ii Marcio. lib. de pudicit . ubi agit de s io prodigo i Annulum quoque accepit pristinum suam fidei pactionem interroga -MS obsignat, atque ita cet inde opimitate corporis Dominici vescitur, Eucharistia sei icet Augustinus sermon. ad insant. Quod ergo vidistis panis est, SI calix quod ocu si vescii tenuiuiant, quod autem fides vestra po:tulat u struetula, panis est corpus Christi, calix est sanguis. libro de Cataclysmo capit. q. Christum agnum quotidie immola mus, comedimus , eiusque sanguinem bibimus lib. 61. quaei q. 4'. tanguis Abel fan-

uinem Christi designat ὶ quo vii uerti Ecclesia accepto dicit, Amen. Nain qualem

clamolu

197쪽

elamorem faciat ecclesia dum potatur sanguine Christi, dc dicit Arnen: Tu ipse considera. nasilius in Ascet pag. 98.όσον μοι - GY- , aτερον υ μ λ ι ψυχ ιζ σώμα ' ου. ζῆ in. Quanto Christus maior est tauris . tanto grauius est anima pollu- tangere, corpus Christi q i ii, taurorum. Chrysostomus ad cp. Σ6. Mattia. rο- raudi α τε αν, η miro με αλ. ic δι-οῖ - Vita excedam prius, quam demin ligno corpus Domini. Paschalius vixit ante annos scio. Is in epist. ad Fritaegard. Chelitiis non ita dixit, Ilaec est, vel in hoc myllcrio est quaedam virtus, vel figura corpori, mei. sed ait non ficte, hoc est corpus meum ,& ideo laoc in quod ipse dixit, non quod quaique finxit. Augustius libr. r. couisa aduersari legis, cap. 9. Et sicut mediatorem Dei S: hominum ho minem Christum Iesum carnem tuam nobis manducandam , bibendumque sanguinem fideli corde,atque ore suscipimus, quamuis horribilius videatur humanam carnem manducare, quam petimere, & humanum tanga nem potare, quam fundete. Theophyl. ad haec vel ba, Amodo fion bibam de genimine scribit Dominum duo pocula dedisse Apostolis. alterum an

sita chm a se παλαιαας 'κκN Oa. M. α γω. L . D. α νο κ ἰοῦ - , , , tui θ. οὐ λογου - γω - το πιαα Et κα/. - -3 κ Ara Qu. d poculam veteris te lamenti figuram esse dixerat, alterum Discipulis dedic po hq imai fregit panem de distribuit ipsis, quod noui testimenti vocavit. M dixit in suo sanguina in noua. i. v a enim veteris testamenti canguis brutorum animantiam iuit . quando lex data est, verbi Dei fini hominis fanguis nouam testanae tun gnata Orcunenius ad verba, pini; quem frangimus. σπερ I 'ου - πετο, ηι α πρυν A ua; ceto i ii , r et O , η id. Quod in cruce Dominus passus non e i, hoc proptetnos sustinet fractus. ut nos sibi ipsi coniungat. Quae frons ultra obduret contra hos testes. Qui tam ui si non sat s aciunt refractariis, ad iocenti irati j ex subsidiis qui plenam probationem faciant Temul. libr. de orat. Ego tam panis vitae. 5cc. Quod δc corpus eius in pine censetur. Hoc est corpus meum. Origen. homil. 2 3. M trach. 3 s. ad cap. 16. Mattia. Nosti qui mysteriis interesse coiisueuitiis, quomodo cum suscipitis corpus Domini cum omni cautela oc veneratione seruet s. ne ex eo parum quid decidat, ne consecrati muneris aliquid delabatur. Reos enim vos creditis, der cte creditis; si quid inde per negligentiam deciderit. Quod si circa corpus eius conicinandum tanta utimini cautela , de merito , quomodo putatis minoris cile piaculi , verb.im Dei neglexi iste quam corpus eius. Idem in Matth. mi γ ὸ δ αρροου uir χ . , se F --

δεα , τυπον -- G ρα a x. Qui enim participat pani. participit corpori Christi. Non enim attenti sumus ad naturam corum quae proposita sunt, A sub sensum cadunt, sed per fidem attolimus animam ad corpus verbi. Non enim dixit, hoc est lignum, sed hoc est

corpus demonstrative. Vt non putet quis ea quae apparent elle figuram. Idem Eoiii l. 38. in Ioann. Si non comedimus panem vitae, si non carnibus Christi vescimur, Sc cruore potamur. Euseb. libr. 6. histor. cceles cap. z. o. -υς πιι ei λ r γη σπιτες ει ri μευας- ς, ω γ ῖμιρ. σω αα - α Mα μου καί ' μας υ θυαντις, ait S., actus Hippolytus. Adeste

Pontifices qui mihi inculpate die de nocte ministraris, x quotidie pretiosum corpus meum& sanguinem immolatis.Cyprianus lib.de lapsis, A diaboli aris reuertentes ad sanctum Domi ni sordidis & insectis nidore manibus ascendunt , mortiferos idolorum cibos adhuc pendeructantes, exhalantibus etiamnum scelus suum faucibus Domini corpus inuadunt. Idem libro de coena, sed ex quo a Domino dictum est, hoc facite in meam conum rationem, hac est caro mea. 5c hic est sanguis meus, quotlcscunque his verbis, de hac fide actum est , panis iste supersubstantialis, 3c calix bencdictione solemni sacratus ad totius hominis vitam calutemque proficit. dcc. Vt biberent sanguinem Cliristiani, cuius esum legis antiquae auctoritas districtissime interdicit. Lex quippe essem sanguinis prohibet, euangelium praecipit, v bibatur. Bibamus autem de sanguine Christi ipso iubente. Quid attinet obstrii ere Casiu- bone, pluribus veterum patrum testimoniis, cum illa omnia eludat unica exceptione, quaxem significatam pro liguo poni ad liquidum affirmat. Sed liquidum illud a nobis est

ab illo, tenebrae dc inuolucra.

Verba Casa iboni sunt. Augustinus in tertio de Doctrina Christiana coenam domini mappellaint celebrationem corporis & sanguinis Domini. Respondeo vere id pie id quod erat. appellasse. Si cui de mente Augi istini nondum liquet, audiat eund in libri consess cap. 13. Tantummodo memoriam sui ad altare tuum fieri desiderauit, unde sci et dispensam

et victimari

198쪽

victimam sanctam. qua deletum est chirographum quod crat conticii tum v obis, ad citius preti nostri sacramentum ligauit ancilla tua an mam ii iam vinculo silet. Quae est illa victi ima, mi Casaubone , qDa: dispensatur ex altari Domini prcitum nosti m qno deletum est chirographum cotitiarium nobis , nisi corpus Citaim . quod immolat Ur a saccudoti bus ad altare Domini. Epist. Dc. ad Honorat. cap. r . Et ipsi ad docti sunt ag in eis iii Christi, Ed accipiunt de corpore de .sanguine citas, libro f. de Trinitate, cap. q. Nec si . pna litterarum conscripta pelliculis corpus Christi & sanguinein dicitus , scd illud uti-ttim quod ex fructi in teriae acceptum, de prece mystica consecratum te sum: Us ad ictu - , hi spiritualem in memoriam pro nobis Dominicae passionis lib. R. ad Leuitie. qiuaest. 1 Quid sibi volt quod a sanguine sacrificioru quae pro peccatis offerebantur tantopere populus prohibetur si illi, sacrifieiis unu hoc sacrifieiu significatur in quo veracit re mimo peccatorii .a cuius tamen sanguine in alimentum sumendo non solum nemo prohibetur, sed ad bibendum potius omnes exhortantur qui volunt biboe vitam. item, infantes eis P .cuuiarillam speciei deant niti inter celebrationem sacis ent iure ci in offertur de dator dicitur , illis auctoritate grauissima cuius corpus de sanguis sit, nihil alii a credem his ot i illa specie Doti,ini, mapparuisse oculis inor tali iiii , de de latcre tali reiciis , liquo il iam omnino noxis eiba Casai boni, in canone iii. Concilii Nicani dicitur facet o v c. ia, I . Origenes homil. 13 ita Exodum , suscipere corpus Domini, s si ii g. 'ς . . i in v xia

coni qui potest remoti redi,& sacri scandi non habent saccidi tibiis qui Piscite possunt docteorpus Christa. Origenes manu seriptus apud Federicum Morellum viti in doctis mi m. in

ρια κου r γ re M. G, 5ec. Quod si is qui pc cibiana stat rem offendit, excidit cantate , quid dicat aliquis de eo qui neglisenio inutilitet audet con edere corpus de bibere sanguinem Domini. Oportet igitur eum qiu acced i ad corpus ad ians uter , Claristi puri, ni Muntegrum uile. Ollendit eum non liniam comt nic ne Eucharistiae, qui accedit ad con an vironem non considerata ratione propter quam datur communio c. cos 5Ei an iras Christi. Qinerit quomodo corpus Domitii manducare Opolleat , de tau in cna elu, hi

Cal uiboni verba. in verbis Domini co:pus spniscate carnem certum est, alioqui luper

ipsa elici quae stat lin subiicitur mentio sanguinis. At quo es hoc statium simplocitat appi l-

199쪽

Dia tribe II I

latur corpus Christi totum illud signiscat quod in comi mr one percipiunt fideles, laoc ei

totum Christum, atque adeo eius omnia munera. Minus hic male loqueris, Casauhone, quam pr' more tuo. Quanquam eni in corpus Clit isti non fuit sine sanguine cuin discit illi, a Christo datum est de vi Th. ologi nostri loquuntur in sanguine corporis est comitatus Chri . . sius tamen ut eis cius coniunctionem suam cum hominibus significaretaoa 6 de corpore des inguine separatim dixit,qui manducat carnem meam, dc bibit meum sanguinem, in me uia.

net, Ne ego iii eo. Et in institutionc inristeril auius separatim de carne .de de sanguine suo locutus est. Quod utem ais Patres mysterium hoc simplic iter vocare corpus Chii si ii sit te ratio: vocant illi quidem sacramentum ac nar sterium corporis Christi, dicunt sacerdotes sacro ore corpus conficere, dare communicantibus corpus christi, ed ut totum hoc mysterium. de sacram teleten corrus Christi vocarint, factum non arbitror. Vel enim de sanctis lima coena Domini agunt ut cit sacrificium, vel ut sacrificio facto asseruatur corpus Christi ad fidelium communionem , quod vocamus sacramentum. Si de sacrifieio agi tur , voco corporis αυφῶς sactificium illud, niti aliud addas , significati non potest: si de sacramento, nisi aliud aliquid addat .r, nec illud satis voce corporis ligni hc tur. Fateor autem fideles quoties rite Euchariis iam furnunt, carnem de sanguinem Christi put-cipere , hoc est totum Chi illum , de cum Christo . omnia eius munera , lico subv-na tantum specie sumant , quia in corpore sanguis,' in sangu ne corpus, de in utroque totus Deus per comitatum illum inseparabilem continetur. At tu qui spiritaliter tau-

tum sumi corpus Christi in Eucharistia credis, doceto me quid esse putes Christi corpus spiritaliter sumere. Diccs. opinor, esse nihil aliud. quam fide sumeris, id est, non realiter ipi in Christi corpus quod sedet ad dexteram patris sumere , sed eius gratiam per sidem accipere, M cum eius corpore mystico . quod est Eccletia , coniungi. unde s)quitur . cum ais eos qui rite Eucharis iam puniunt carnem de sanguinem Clicisti perci

pere, verbis tuis cum fide Sc sensa tuo non conuenire . quia credis star Eucharilliam fideles solam gratiam Christi accipere, de coniungi tantum cum corpore Christi mystiaco, Aes tamen asseris pic communicantes Christi corpus de sanguinem sumere. Vnde apparet te aliud loqui, aliud sentire,& fucum facere legentibus. Verba Casauboni. In Doctrina de sacramentis , ea est innitas inter signa lerri significatas , ut eorum nomina promiscue usuri intur. Falsiim obtrudis , mi Casaubone, cum enim duo tantum sacrainciata cile .l: cas, Baptismi im dc Eucharilliam. in Bapti lino axioma tuum salii inscribendum et f. Aqua enim, quod signum est Lit, sensum cadens, non ponitur pro expiatione a peccato originali , quae est rcs signiscata, neque expiatio illa M regeneratio' poniti ix pro aqua. In Euclia iiii a certe Panis saepe ponitur pro iacorpore Christi ut cum diuus Paulus ait, panis quom frangimus. Qui manducat hunc panem, .lut bibit hunc calicem indigne At certe corpus Christi nunquam ponitur pro pane. F. lsum igitur est quod ais, ligna δί res significatas prom: scue usurpari. VAba Casauboni. Neque tamen confundi patitur vcra Theologia signa visibilia cum rebus anui tibilibus quae in illis adorantur. Q ixto de re , Casaubone. , quae sint res illae inuisibiles quas in pane de vino adoras , cum in pane dc vino nullam rem inuisibilem este credas, sed solius panis M vini substantiam, qxiam in corpus S sanguinem Christi mutatam esse negas. No quidem sub panis dc vini specie Clutili corpus de cangui- . nem adoramus, in quae panis ec vini subitantia mutata est. Attineris idololatrix , qui in pane δί vini ad quod in illis non est, adorcs. verba Casauboni. Docent patres , cum appellatur hoc mysterium corpus Christi nomine rei significatae lignum alci. Iterum obtrudis falsum Patres id non docent i i mo docent, de arcte defendunt vocati corpus Christi, quia vere panis in corpus Christi

mutatum est, vocari sanguinem, quia cx vino sanguis clinctus est. Ambrosius lib. de iis qui initiantur in ster. cap. V. Ipse clamat Dominus Iesus, hoc est corpus incum. Ante benedictionem verborum coelestium alia species nominatur, post c sectationem Christi co pus significatur. Cyrili. Alexandri n. Catech. q. AE . dcc. A- quam aliquando in Cana Galilaeae mutauit in vinum , dc ei fides non habebitur , vi-- - num in aqOam mutanti. tegorius Nuisenus tractationem habuit de corpore Christi in quod pan:s per consecrationern inutatur ut supra ostendi. Casauboni verba. Notus est Tiacodoreti locus, Dominus, inquit , symbolo corporis, corpori nomen dcditSyniboli. Locus notus,sed cui falsam tui addunt sententiam Te ipsum . arbitrum deposco. Verba tic liabent, in a. Diil ωαπερ se ἐριμ τι ' πῖς λάρυZ i καρπον

200쪽

ξαιν lo , A ω λεγω. Sicut enim nos mysticum vitis Ductum post consecrationem Domini sanguinem nominamus , ita vitis verae sanguinem , nominamus vitae sanguinem. Voluit enim eos qui diuinis mysteriis par ticipant non attendere ad naturam corum quae videntur , sed per mutationem nominum fidem habere ei mutationi quae facta est per gratiam. Audis, Casau bono, mutationem factam esse per gratiam cui sit fides habenda . nec attendendum ad naturam eorum quae proposita sunt. Quaen in illa est mutatio quam mutatis nominil, is faciam credere debemus, licet signa maneant in natura signorum ad quae non debemus atten- dete, nis mutatio su stantiae panis in substantiam carnis Christi, quae scidia est per gratiam. Deinde subiicit Theodor et s. Qui enim quod natura corpus hominis est triti cum x panem vocavit, rursum seipsum vitem nominauit, llo signa visibilia corporis de sanguinis appellatione sonorauit, non naturam mutans t accidentium de signotum sed naturae gratiam addens. Cuius rei putas esto signum de tγpum , sanctissimum ilialum cibum 3 Clarum est quod illorum signum est, quorum appellationes accepit. . Di cis corporis Se tanguinis. Ita dico. In i. Dialogo, de panis Ne vini lignis loquens ante

quomodo ea vocas ' Corpus de sanguinem Christi. Et credis te participare corpori Msanguinis Christi ita credo. Vt igitur signa corporis de sanguinis Domini alia sunt ante inuocationem sacerdotalem , post ini iocationem autem inutantur , de alia sunt. Captus es retibus quae texiiiiii. Non enim, post coni rationem mystica signa dis cedunt a propria natura , manent enim in priori essentia dc figurae de speciei , Ne vi sibilia sunt, de tangi post int ut prius , inteli guntur autem ea quae facta sunt , 5e --duntur, de adorantur ut quae sint illa quae creduntur. Qui clarius illis vobis, mi Casaubone, qui ius post consecrationem , licet signa non mutata sint, credi tam n, &'adorari ea quae iacia sunt Theodoretus ostendit. subiungit dc inde , si τε ei; γDiui Θ λι

mo em ς - , α ιυ πυς ει Γι σοί nν, ς δ 3 τ τυ m. dcc. Nos putare corpus esse aequale secundum naturam diuinitati. Licet enim credas corpus verum esseChristi,M adseras ad altarevi transmutetur si non distinxeris,corporis S d minitatis naturam, dicemus tibi,si recte obtuleris, Ac recte non diuiseris , peccatu,quiesce. Legeras illa verba, de ut eruditus es. satis intellexeras. Non fuerat tui candoris, salsam sententiam de adulterinam Theodoreto assingere.

, Totissima simi hodie δί meris Augustini vciba zii Adimantum, Dominus non dubita. uit dicere, Hoc est corpus meum, cum signum daret corporis sui.

, Totiora sunt eiusdem verba In Eucharistia est visibilis elementorum species, Ac inuisibilisi luisti cato C. n. Hoc est quod dicimus de Consecr. dist.2. Augu .in haec verba loquitur, uocest quod dicimus quod modis omnibus approbare 'ntendimus, sacrificium Ecclesiae

라틴어 텍스트