장음표시 사용
31쪽
34 META PHYSICA SPECIALIS se; sed tertium aliqui si, quod a Schel lingiana indilberentia disserentium vix aut ne vix quidem dinferre a rhitror l). Aegrorum sane in Somnia, quae contemptu exciperentur . nisi praesens mentium humanarum vertigo et debilitas ad seriam confutationem cogeret.
Pantheismi generatim inspeeti refutatio. T. Principio ita quo Pantheismum generatim impetimus, ipsumque cuiuscumque formae Sit, ad rem quod attinet, cum sana ratione Vehementer pugnare dicimus. Quod quidem perfacile demonstrari potest, si vel boc unum consideretur: eo sigmento tot contradictiones conferri simul, ut arduum plane sit aliud excogitare, quod ipsi in delirando assimile lur. Et re sane vera, si mundus, ut rentur panthe istae, cum Deo unum Prorsus idem quo est; natura singitur quae necessaria sit simul et contingens, mutationis expers et particeps, absoluta ex alioque pendens, simplex et composita, in sinita et terminata limitibus, una et multiplex, atque aliis generis eiusdem pugnantibus id eis coalescens. Etenim ea quidem Senten
Memement etc. Prae omnibus referre susticiat haec verba , quae auctor habet volumine secundo citati operis pag. 268: a Le monile eniter, mus lovstes rapporis, est en Dieu, Par-ε ce que Soci essenee est de Uessetice divine, et que i existen-
32쪽
PARS PRIMA - COSMOLOGIA 35tia mundus ex una parte mundus esse non desinit, ex alia a Deo, ad substantiam saltem quod attinet, non disserret. Notas igitur et attributa susciperet, quae divinae competunt realitati, proprietatibus retentis quas mundo quidem inesse experientia ratioque convincit. Id vero importat cumulum illum contradictionum, quem proxime
Ac sane, nomine Dei ens aliquod supremum et necessarium usurpatur , quod Suapte vi ita exstat, ut ei non exstare repugnet. Nec vero quoad
solam existentiam tanta necessitas illi competit; sed etiam quoad proprietates omnes et existendim0dos, quibus ipse pro captu nostro assici concipitur. Quidquid enim in eo inest, cum ab externa causa provenire nequeat; restat ut ab eiusdem natura di manet. At quidquid a natura proficiscitur, id subiecto necessario inest, et quamdiu illa
pei manet, ab eo separari non potest. Ergo eras necessarium, nempe Deus, in omni realitate.
quam habet, omnimoda fruitur necessitate, ita ut undique immutabile sit nec ci quidquam addi possit aut detrahi. Tum etiam ex huiusmodi existendi necessitate, ut in Theologia demonstrabimus, eiusdem Summa unitas derivatur, simplicitas maxima, vacuitas a limitibus, atque alia o id genus persectiones innumerae. Mundus itaque si Deus esset, in existentia et modificationibus necessitatem includeret, nulli actioni subiiceretur, mutationis esset omnino expers, unitate maxima ac simplicitate polleret, et, quod uno Verbo omnia complectitur, persectionem absolutam a limilibus contineret. Atqui vicissim nemo non vidui mundum instrui
33쪽
csensuimus. In primis enim mundum contingentem Pss , non necessarium, praeluce ipsa colluc set. Quae enim repugnantia in mundi nunquam sexistentis notione conspici tui P Aut quae absurditas, si aliquae eius partes demantur et pereant ;quando orianos eamdem naturae conditionem ha
hent, atque ideo quod do singulis dicitur. de toto
etiam iudicandum estp Noc minus contingentiam praesulari in modi licationibus; siquidem non om num realitatem, cuius est utiquando capax, actu possidet. ut entis nocessarii proprium ESSE OPOrteret; nec modis omnibus, quos Su Seepturus USt, unquam assicitur. Deinde multitudine et compositione coalescit. Multitudine quidem, quia rebus miro diversis coagmentatur; compo Silion O vero, quia ut par libus inter se dissitis et rebus materia concretis exsurgit. Tertio mulationi subditur; quandoquidem Successi Ono continua partes eius aliae intereunt, aliae renascuntur; aliae ogunt, aliae patiuntur; aliae dominantur, aliae subsunt; aliae augescunt . aliae minuuntur; aliae per se clion se viduantur, aliae novam recipiunt; ubique motum ac varietatem suppeditant. Denique sinibus quibusdam coercetur, tum quia partium eius
quaeque terminata est additione autem sinitorum non nisi sinitum constari potest); tum eliam
quia non modo auguri minuique potest. Sed etiam re ipsa novis tu dies incrementis vul decrementis assicitur.
Qui igitur pantheismum obtrudunt. hi mundum in existentia necessarium et contingentem, in modificalionibus mutabilem et immutabitum, in substantia simplicem et Pomposittam, in rea li
34쪽
PARS PRIMA - COAMO Gi Λ 37iato finitum et infinitum adstruero adiguntur, ni-que ideo pugnam illam eonceptuum effugere nullo modo possunt, quam Supra commemoravimus.
Quare, si nihil est evidentius quam non possusu hiectum idem contradictoriis attributis assici ;mundus a Deo distinguatur oportet: siquidem attributa Dei propria contradicunt attribulis, quae
Singulae separatim pantheismi formae
8. Quae diximus, generatim valent adversus Panthe istas orianos, quodque in eorum sJstemate commune est aggrediuntur. unc vero peculiarem veluti eorum dum consulation qui breviter degustemus, quae contra singulos viritim impulum lacini, et potissimum rationes quibus sulciuntur everint; ut discussis sundamentis, quam labile ae disicium sit appareat. Spiso et A. A Spinora exordimur, qui omnium diligentissimus visus est, quemque celeri mutatis vocibus, ad rom quod attinet, sequuti sunt. Adversus hunc igitur, ut omittam celera vilia quihus sive in methodo , Sive in argumentis peccatri quae carpere singillatim minime vacat , id it Dum animadverto: iolum uius systema salsa niti notione Substantiae, quae non modo quia gratis asseritur gratis reiicitur, sed etiam principii petitione delinquit. Et sane, cum substantia per Seesse dicitur, et conceptu rei alteriuS non egere, id intelligi dupliciter potest. Primum, ut a substantia excludi velit sui, lectum omne cui insit et ad quod si vo in existendo sive in cogitando ruta
35쪽
38 METΛPHYst CA SPECIALIS tione ni habeat. In hoc sensu vera est desinitio; sed ad ea, quae vult Spino Za , ne hilum quidem derivanda subvenit Nihil enim votat substantiam sic intellectam ex alia produci atque ideo essectus
notio no teneri. Nam etsi eum absolute concipitur ut res quaedam per Se Stans, conceptu alterius
rei non indigeat; tamen hoc non impedit quominus aliunde manaverit, ac proinde, quotieS posteriore hoc aspectu consideratur, notionem cauSae, a qua processerit, in Volvat.
At longe aliter Spinora definitionem illam inter prelatus est. Sic enim ipsam intellexit, ut a
notione substantiae non modo subiectum excludi voluerit, sed etiam causam. At sic accepta nonnmplius generalis desinitio esset substantiae cuius vis, sed substantiae increatae dumtaxat quam non nisi unam esse posse largimur ultro. Quare ne sophistam ageret, inverso ordine procedendum Spino Eae suisset. Ante enim nihil,quod creatum sit, notionem Sub Stantiae reti uero posse e vincet Q debuisset, ut postea Sensu, quo cupiebat,
desinitionem institueret. Sed cum id essiciendi spoliustraretur, astu et simulatione usus est; ac principio ad circumveniendos animos des sinitionem , cui propter ancipitem sensum facile pate- .ret aditus, obtrudendam censuit; deinde eius significationem male detur tam ad unitatem sul, stantiae deducendam inflexit. Verum fraus haec ex collido et malitioso verborum ab usu facile detegitur; atque ideo turpissima lallacia continentem Spiti orae ratiocinationem maculari clarissi.
me patet. Quod enim ultimo inserendum fuisset, nimirum substantiam dici non posse; nisi id quod a se exstat atque nullam sui causam ognoscit, id
36쪽
PARS PRIMA - CORMOLOGI A 39stratis initio tamquam certum aSsumitur.Ηoc autem argumentandi vitio nullum putidius asserri
Huic animadversioni, quae Spin OZae commentum delet svnditus, haec pro ceteris, quas ipse interserit. propositionibus adnecto. Primum : ad substantiae conceptum existentiam pertinere qui-dom. at non sua ple vi habitam ; nisi do suprema substantia. quae a se exstat, sermo sit. Deinde nullum ossendi incommodum , quod plures sint substantiae, quae in aliqua persecti Onct suo modo conveniant. Salis enim est ut in aliis discre pent, quae ad singulas pertinent so paratim. Quod
si eiusdem speciei sint, oppido sussicit ut numero et disserentiis iis , qua o individuorum propriae sunt, secernantur ; licet in reliquis omnino con-Sonent. Denique: extra infinitum nihil cogitari posse quod desectu et limitibus plano vacet; at Optime extra ipsum cogitantur entia limitibus circumscripta, modo ab illo quidquid habent receperint.
FicuTE. In primis observandum est hunc philosophum intolerando dogmatismo sic delirare , ut panthois lici Ogoismi, quum obtrudit, nullom pror Sus rationem asserat, quae non dico approbatione sit digna, sed speciem saltem veritatis praese- ferat. Quare eius systema quo iure proponitur , 'odona respuitur; qui tenor plerumque in eiusmodi explodon dis insaniis, ne temporis dispendia
fiant, sorvandus est. Deinde, eto ego purum, ad cuius comprehensionem ut ex ipso tam reperia scio tit in ossiciatur ) sensus transcendentalis non omnibus a natura datus exquiritur; in chimaerarum ha heri numero nomo non videt. Nihil oni in
37쪽
40 METAPHYSICA SPECIALIS revera est aliud, quam abstractio quaedam mentis in realitatem conversa. ad cuius absurditatem aperiendam hoc maximo facit, quod sic ab auctore suo singitur . ut seipsum actione libera crearct debeat. Quo commento nihil absurdius dici potest; idem enim ea hypothesi deberet ligere antequam es Set, ac proinde simul PSSH et non esse.
Deinde, subiectum cogitans P Lo) individuale
cum rebus Omnibus confunderetur; Seu, melius, ipsu in solum existi ret, et cetera entia non eSgentaliud nisi ideates effectus logicae activitatis qua subiectum illud instruitur. Denique , ne singula
commemorem, eiusmodi Subiectum, cum purum est Seu cum rerum o xtra Se ponendarum reprBesentatione caret, infinitum esse dicitur; cum autem repraesentatione illa assicitur , in sinitum commutatur: quasi vero cogitatio limites figat cogitanti, aut natura operando in contrarium eius, quod est, convertatur. Hae insaniae vix intera mentes narrari possent. ScuELLI'c. Multo plura in Schel lingit processu peccantur. In primis enim ut idealismus vitetur, Opus non est mentem transferri ad absolutum contemplandum, ut ipse singit. Ex eo enim quod , dum contingentia speculamur, naturae cogitantur quae esse possint et non ESse, minime consequi-iur aliquid imminui obiecti uno certitudini cognitionum nostrarum. Ad hanc enim satis super quo est tum necessitas obiectorum hypothetica, quae optime persicit ut aliquid, dum sit, simul non essu nequeat; tum sacultatum cognoscendi veracitas quae ad realia obiecta pertingenda vim ha heant. Neque illud verum est, experimenta leni
philosophiam tmodo a vili distet empiris mo) nus
38쪽
PARS PRIMA COSMOLo . A 41 in suspicionem adducere ut putemus cogitationem e mat 'riae viribus emorescere. I lucet enim ex ovidentissimis naturae principiis cogitationem
materiae ro pugnare . idque suse in psychologia dispulabitur. Ut nihil dicam de intelleetuali illa
intuitione absoluit, quam a conscientiae testimonio nobis non reserri Schelling latetur, et nihil , minus praeter eius auctoritatem gratis adstruit.
Ceterum Omnia absurda quae Fictitii systema contaminant, Schel lingit etiam doctrinam inficiunt. Nam hic reapse non aliud praestat, nisi quod rationem individualem activam, quam ille
tamquam unicam substantiam adstruxerat, in universalem et absolutam convertat, ex eaque
mundum et subiectum ipsum cogitans deducere satagit. BEcgL. Ad hunc quod altinet, praeter communes trascendentalium panthe istarum insanias , haec in ipso separatim reprehendi possunt. Primum, quod ordinem idealem cum reali commisceat. I inde. quod logicam abstractionem ideae, remotis obiectis, in realitatem transmutet; quae quidem, avocatione mentis a rebus, cogitari potest, at re ipsa exstare non potest. Idea enim, quae nullius rei conceptio sit, ligmentum est Suomque ipsa deserit notionem. Denique, quod ex hac idea, quae logica tantum est, naturam omnem e-vol vendam velit, atque in entium sinitorum transformatione supremam rerum causam , nempe
Deum , noli minus inepte quam impie collocet. Quare de creatis increatum exsculpit, et germanissimum exhibet atheismum t).
1 Haec atheismi nota non immerito panthe istis universis inuritur. Nec vero audiendus est Baro de Peuocu imst. Eoa sta
39쪽
42 METAPHYSICA SPEClALIS ΑunENs. Bationes omneS. quas Abi ens pro pηntheismo profert, huc tandem reduci videntur. Primum, quod Deus omnia eomplectatur , atque ideo mundi etiam essentia eo debeat contineri. Deinde, quod mundi existentia ab eiusdem essentia non disserat, sed ipsius veluti evolutio quaedam sit. Quare si posterior in Deo aeterna suit, superior in tempore condita esse et a Deo discriminari non poteSt. At haec praepostero verborum sensu et confusione nituntur id earum. Nam Deus non perinde omnia complectitur, quasi a creatis rebus distinctus non sit, earumque conditam et limitibus a Dsectam realitatem a se non respuat. Sed sic Omnia complectitur, quatenus infinita et simplicissima constat realitate; atque ideo nihil persectionis absolutae . omni detracto limite et desectu , intelligi debeat, quod inde absit. Essentia autem
rerum creatarum in Deo est non tamquam in subiecto, cuius sit pars aut modus, sed tamquam in exemplari et causa. In exemplari quidem , quia res creatae, licet imperfectam et sinitam, imitationem tamen aliquam exhibent persectionum divinarum, prout in ontologia declaratum est. In causa vero, quia nihil bonitatis est in rebus, quod a Dei virtute et operatione non proficiscatur. Deus enim sup emum principium est totius rea
item existimat, sed eos acosmismi Potius csdie accuSaudos putat: quasi vero nomine Dei res Creatas interpretari, non idem omnino sit ac Deum de medio pellere. Sed honus hie pantheistarum defensor propterea sertassis id asseruit, quia Deum definivit: complexum νιν ιum activitatis ac nolionum abstractariam, quibus ad mundum coseliandum essemus.
40쪽
PARS PRIMA - c MOLOGIA 43litatis, ac vi potentissima , qua pollet, ad omnia
se porrigit, vocans ea quae non sun ι tamquam ea
Ad alistrum quod additur, essentiam in rebus creatis ab existentia non disserre; distinctione est opus. Nam si id intelligitur de ossentia actuali,
quae a Deo producta sit, verum a Sseritur. Sed essentia eiusmodi extra Deum est, ali POque. ut en
laetus a causa, omnino distinguitur, prodiitque ab infinita Dei potentia, quae cum nulla in Operando egeat praeiacente materia, illam eduxit onihilo. Sin autem intelligitur de essentia pOMibili, salsum prosertur. Haec enim ab actuali existentia distinguitur , quemadmodum ens ideale , quod in inente tantum viget, secernitur a realiquod in se extra mentem reperitur. Nec vero
existentia ut illius evolutio cogitari potest, nisi inepte fingi velit nihilum realitatem suppeditare atque ex rei vacuitate rem ipsam evolvi. Soleuntur dillieulιates. 9. Obiic. I. Si mundus distinguitur a Deo; tol litur a Deo ratio infiniti. Nam ratio in siniti postulat ut eo maius nihil excogitari possit. At si realitas mundi dissert a realitate divina, utrius que coniunctio aliquid cogitandum exhibet,quod
utramquo Separatim excedit. Ergo etc. Res p. Nego assumptum. Ad probationem eonc. maiorem eι necto minorem. Nam coniunctio seu potius confusio realitatis divinuo cum realitato