장음표시 사용
241쪽
modum prius facere consueverant,effecique. auod incolae e Churuiteca wTascaltecalscedere, Mamicitia jungerentur, & amici ex
mimici essicerentur, quos a paucis anmS muneribus sibi conciliaverat MuteeZuma,
hoste reddiderat incolis e ascaltecati Civitas haec Churuiteca sita est in loco rua no, intra moenia habet viginti milliado morum, totidem in suburbijs, sunt soli
domini, habent confinia separata, nec ali eui parent,nec aliquem cognoscunt indominum aut superiorem, habent regimen simile incolis e Tascallecti, pensista melioribus utitur ornamentis quam e Tascaltecat. Omnes post hanc cladem sunt, fuerunt fideles subiecti Regali Maiestati Vestrae, espero eos in futurum permansuros.Ista regio est foecundissima, quoniam latam habet provinciam&confinia,& loca pro majori parte irrigua, civitas haec ab extra est visu pulcherrima quia est plena, turribus maxime referta, Naiestati Vestrae vera refero,quoa exalta turri cujusda Meschitae prospectans, recensui ad quadringentas turi itas eschitas indicta civitate. Et ex omnibus provin
eijs, quas hactenus in his regionibus videra, haec aptior est ad Hispanorum habitationε, quia in ea habentur pascua, aqua habiles
ad alendas pecudes,quae alia loca, quae hactemis peragravimus,non habent, quoniam caeteris in provincijs tanta est hominum copia, quod nulla sit provinciarum portio, etiam minima, quae cultura vacet, 'amen multis
in locis panis desectum patiuntur, sent etiam
242쪽
pauperes multi, mendicant ad domos&templa, quemadmodum fieri solet 1 His anus,&alibi. Allocutus sum illos nuncios Musterum. c1rca proditione, quam mihi paraverant do- inini e Churultecal, qualiter praedicti domini asserebat, venisse,&jrmaordia habuisse a persuasione Muteezuma,4 quod haec proclitio non videbatur mihi digna tanto viro, qualis ipsorum dominus erat' hinc mittebat honoratos nuncios suam mihi ingerens amicitiam, illinc vero quaerebat mihi proditori insidiari viribus alienis, ut se acrimine protegere posset, excusare, si res ad vota non succederet, dc posteanuam ipse promissam fidem fregerat, nec pollicitis steterat, nec in ore illius veritas comperiebatur ego quoque sententiam mutaveram, prius ad ejus provinciam ipsius videndi Malloquondi tantum gratia, it
tecum amicitia & consuetiidine ungerer, nunc eam ut hostis ingredi properarem ejus provincia damna omnia, cincommoda, quae hostis afferre potest, inferre desiderans, quo ego maxime dolabam cupiebam enim libentius eum amicum habere, illum omnibus in rebus, quas in his partibus gesturuSeram, consulere,, datum mihi ab illo consilium exequi. Illi vero responderunt mecum diu fuisse, nec ad aures suas pervenisse talem proditionem, nullo pacto adduci poterant, ea quae facta fuerant, suisse. sententia Wconsilio domini Muteeruma commissa, a me exposcebant, ut antequa
243쪽
NARRATIO SECUNDA arrconstituere ejus amicitiae renuntiare, bellum contra euna uicipri e prout asserebam, optime prius omnia cognoscerem,& ad veri tatem erit endam cuncta experirer, Munum ex eis dimitterem, qui proficisceretur ad dominum suum aΙloquendum, propediem reVerteretur. Sunt ab ista civitate ad locum ubi Muteeetum ressidebat,viginti leucae .Respondi mihi placere Se aliquot ex eis dimissi& ipsit una cum alio qui prius discesserat,post
dies sex reversi sunt, mihique attulere dono decem puro auro paropsides,& mille num genta vestes,in commeatum gallinarum, Panicaca quod genus est potus, quo utuntur & retulerunt dominum suum Mutee-etum moleste tulisse paratas mihi insidias
per illos e Churultecat, di me certo persuasum, quod ille huic negotio praestitisset consilium &favorem, quia ipse mihi fide astringebat, ita non procedere, sento illam esse suam, quae ub supra constiterat, motu tamen proprio non eius mandato convenisse, suasione illorum e Churultecal, quia erant eX duabus provincijs, quarum altera vocatur Accancigo, altera vero zuchan, quaedunt conterminae regioni ascaltecal, propter propinquitatem quoddam foedias liter e iniverant, ut alter alteri opem ferat, ea
de causa convenerant, non autem ejus mandato, in futurum viderem ipssius operibus, si illa quae ei nuncianda miseram , forent vera vel non. Et denuo me enixe rogabat,
ut ad suam provinciam proficisci non deberem, quia erat sterilis, multa paci possem V ubi
244쪽
FERDINANDI CORTEs IIctubicunque permanerem, mitterem illue quaesitum quae vellem, ea enim perficereti adimpleret Respondi iter meum ad illius Provinciam non posse evitari, quoniam deiplo Muteeetuma&illius provincia tenebar Majestati Vestrae sigillatim omnia referre. Et
me credere ea quae retulerant nuncij, simul ham,&propterea quia aliter fieri non potexat, nisi ut illum inviserem, quod molestensi ferret,& si aliud animo volueret male sibi evenire posset, aegre ferrem illatum sibi
damnum cincommodum. Ille vero postquam cognovit me constituisse ire illum visum,respondit,quod Delix illuc progrederer, meque expectaret in illa civitate, in qua impraesentiarum se continebat, ad me destinarit multos e suis, ut me illuc comitaretur,
quia jam ingressus eram ejus provinciam,cupiebant me sducere per ea locari itinera, in quibus insidias mihi parasse putavi, ut nos
male mulctarent per ea quae postea evenere,
quoniam Hispani multi,quos ad varia negotia per eam provinciam destinaveram, videre plures pontes langusta itinera, per quae si fuissemus progessi, facillime executioni intentione suam mittere potuissent. Sed Deus Optimus Maximus qui Majestatem Vestram a teneris annis tutatus est, prospeAans nos Regali Majestatis Vestrae servitio intentos, aliud iter demonstravit, & quamvis esset asperius, tamen non erat tot periculis subjectum, ut illud, quo nos deducere nitebantur, quod nobis hoc pacto monstratum est. Ab
ista civitate Churuit assunt gemini excelsi
245쪽
NARRATIO Ille UNDA. 12sn6ntes, trigiditatis maximae, In finqnesis Augusti habetur in illis tantu nivium, it in eorum vertice non sit aliud cernem raeter nivesci, ab eorum altero tui excelior habetur, multoties tam die quam nocte:greditur ingens sumeus globus ad instar
Dagnae domus, supra illius verticem tolli- urusque ad nubes tam recto tramite ve-ociter, ut sagitta globum illum velocitateaon aequaret. quamvis maximi, vehenentes in illorum montium cacuminibus pagentur venti, tam globum illum fumeum lissipare aut obliquare non possunt.Sed quia
semper optavi de omnibus his in locis existentibus vera sigillatim Majestati vestrae referre, quoniam liud prospiciens visus sum
ridere miraculum, ut secretum perscrutarer,
decem ex commilitonibus meis Hispanis, di eos quos arbitrabar perscrutationi hujusmodi idoneos fore, cum aliquibus incolis ejiis provinciae illlac perscrutatum ire jussi, de illis seriose injunxi, ut modis omnibus dictum
montem ascenderetin secretum illius fimi, &unde & qualiter exiret perscrutarentur, quantum ejs possibile fuit, ut dictum montε ascenderent, laborabant, nunquam tamen illum scandere valiterunt, ob stantibus crebris cinerum turbinibus quia dicto monte egrediuntur, magnis nivibus, intenso frigore quod in illis montibus vagabatur Pappropinquaverunt tamen cacumini, cadeo
quod cum esset ibi, inccepit exire ille fumeus globus tanto cum impetu inrepitu, ut, mons videntur corrueteiri infecto negotii
246쪽
re versi sunt, portantes multum nivis glaciei, vibebatur enim eis rem nova moniis partibus tam calidis constitutos nos esse vi-1uros, secundum sententiam nauclerorum, quoniam affirmant istam provinciam sitam
in vigesimo gradu, qui est in paralello insulae
Hispanae, ubi assidue versantur maximi calo res : dum irent quaesitum hoc secretii, offe-derunt quoddam iter, ab incolis quos se Cum mi Iera percunctati sunt, quorsum illud iter tenderet, ipsi retulere illac iri ad Culva,&illud esse optimum iter ad Culva, in non
illud, per quod nos illi de Culva deducere volebant,vi Hispani progressi sunt per illud
ad fines montium usque, iter enim est in medio dictorum montium ciande patere coepit planities e ulva, magna civitas Te mixtitan, lacus qui continentur in ea provincia, quos inferius celsitudini vestrae referam,ac Hispani illi quos miseram ad perscrutandum secretum, cum socijs reversi sunt extiliantes invento bono itinere, di cum ab illis&ab incolis provinciae factus fuissem certior de novo bono adinvento itinere, nuncios ipsiua
Muteeetum sum allocutus, eo monendo,
quod deducerent me ad eam provinciam per adinventum iter, 3 non per illud quo ipsi constituerant : Responderunt, quod erat magis planum trevius, cur me per illud non deducerent dixere causam hanc subesse, quia debebamus transire per provinciam Guasacingo, cujus incolae erant hostes Do-ntino suo Muteeguma, in ea non potera--is invenire commeatum, necessiria, prout
247쪽
proiit per loca domini sui,sed postquam constitueram ire illac ipsi commeatum aliunde
afferri curarent, di maxima anxietate trans
ivimus timentes, ne illi in sua malitia vel lent Perseverare, nobisque denuo insidiari,&quia am omnibus innotuerat quod illuc progredi volebam, non videbatur ad rem pertinere retrocedere, ne illud timori S pusillanimitati ascriberetur. Et ea dies, qua Churulte cal discessimus, emensi quatuor leucas, devenimus ad pagos quosdam sub di tione civitatis uas acingo, ibi ab incolis bene visus, meque donarunt quilius iam servis, vestibus,ri parvis frustulis auri, quae omnia parvi erant momenti, quoniam inprovincia sua talia non habentur, qui sunt factionis 1llorum e Tascalte cal,& circundantur undique provinci j Domini Mute eZuma, adeo, quod nullum est 1llis com mercium, nisi cum incolis propria patriae,
Mideo misere degunt Sequenti die ascendi faucem inter duos montes sitam de quibus Majestati Vestra retuli, in ipsius descensi postquam oculis nostris patebat provincia domini Muteeruma, venimus persitandam illius provinciam , quae appellatur Chalco, per duas leucas antequam ei Veni remus ad loca habitata, invenimus optimum hospitium noviter extructum ex tignis palea, in eo mecum socijs smnibus commode collocavi cum omnibus Indis, quos mecum eduxeram ad quatuor milli hominum ex istis provinciis , id licet
248쪽
1H PERDINANI, CORTEs II Cempoal, nobis necessaria victui concessere, habuimus in omnibus habitationibus ignes multis injectis ignis quia frigora &4lgores maximi vigebant, duobus enim altissisimis montibus circundabamur, quibu ma'. Xima nivrum Auillitudo inerat. Eo quidam Mute e Eum nomine ad me profecti sunt,qui videbantur proceres, inter eos ajebant Venisse fratrem ipsi iis MuteeZuma, di quater mihi attulere 1lle auri pondera sui domini MuteeZum nomine, me rogatum volebant, ad illius civitatem usterius proficiscendi animum exuerem, quia illius provincia annonae caritate premebatur, iter erat ad illam dissicile tota enim erat aqui circumvallata&ad eam non nisi canois invehi poteram, est autem canoa lembus uni ligneus concavus, quibus ad aquas transferendas uruntur illas incolae Accale nominant
aliaque multa dissicilia esse in itinere commentabantur, illi significarem quid ab eo postularem. Quoniam lubens omnia mihi ubicunque locorum existerem ab eodem petita proculdubio in signum tributi mittenda curaret, usque ad mare quocunque animo meo libuisset. Ipsos blande, antice excepi, eosque aliquibus quae ex Hispanijs attulera donavi, quae maximo in precio apud eos habebantur, apud illum praesertim quem fiatrem Muteegum esse alebant, nominρ domini sui expositae legationi in haec verba 1espondi: Ego, si in manu & potestate meaeisset ab hac provincia recessus, libentiori animo quam ipse desivirat, ab his regionibus ut
249쪽
magnanimo Domino vestro morem gererε, recederem, sed sacra Catholicae Mase statis domini regis mei praecepta mandata id me exequi non permittunt. Illius uisu hanc regionem petis,4 inter alia quae a Catholica Majestate magnoque Imperatore mihi in commissis data sunt,illud fuit m primis,ut de
magnanimo domino vestro Mute eguma, Scidius tam celebri civitate Maiestatem si iam certiorem facerem, cujus celebritas diu ad ejus sacras aures pervenit, illudque vos ora os velim, ut meo nomine domino vestro nuncietis, meum illuc iter aequo gratoque animo ferat, quandoquidem adventus ste meus domino vestro,aut illius provinciae du- num aliquod aut incontinodam afferre non potest, sed plurimum utilitatis, honoris, di incrementi. Et postquam dominum vestrum allocutus fuero, si mea cotisu et ii ne uti no
luerit, ilic pedem referam, satis enim mihi est ditam alioqisi, ut inter nos quibus modis sacratissimi mei potentissimique regis negocia in his partibus gubernari queant, constituamus, qui non post erit per interpossitas personas quamvis idoneas, quibus maxima fides sit adhibenda, constitui. OEt hoc habito responso recessere. In hoc hospitio, de quo luperius mentione habui, cogitarant 'prout ex indiciis iraeparationibus conjicere potui rea nocte nobis obesse, aliquod
damnum inferre, hoc percepto remedium adinveni. Propterea postquam cognoverant, me mutasse sententiam, secreto sussere
illos viros, qui in montibus erant absconditi,
250쪽
ai FER DIMANDI CORTEs II proficisci ad hospitium praedictum, χο
specti a meis viguibus, excubijs discessere. Postero die inde profectus perveni ad coloniam quandam, quam Amaqueruca appellant, quae subjacet provinciae Chalco, quae habet in colonia principali, vidis per duas leucas circumcirca plus quam tria minia habitationum,& in hac colonia fuimus optime hospitati in pulchra domo ipsius Domini. Multi, qui ex primatibus videbantur, me visum salutatum venere, asserentes eorum Dominum eos ad me destinasse, ut me ibi expectarent,in de omnibus quibus indige rem, mihi meis providere curarent. Huius provinciae dominus mihi largitus est mille pondera auri, & quadraginta servos,riduos dies fuimus ibi commode uberrime nobis omnia quibus indigebamus, suppeditaverunt Postero die cum ad me venissent uidam principales, significarunt, quod ominus Muteezuma me expectabat, discessi ea nocte fuimus in quadam parva colonia abinde per leucas quatuor, quae adhaeret maximo lacui, cferme illius media pars in
auuas protenditur, a Continente vero habet asperrimum montem cum rupibus Hapidibus ingentibus, Wibi modis omnibus conabantur nobis obesse, aliter autem quam quaerebant , evenit : constituerant enim nos noctu incautos offendere,, cum tam diligens, Qvigilantissimus diu noctuque essem, cogitationes eorum irritas feci mea nocte vigiles ubique coliocavi, d tales,