장음표시 사용
281쪽
mas MuteeZtima suis assiditis lachrymis,adeo ut paululum immorati sint antequam respondere possent. Et profecto, serenissime Domine,nullus affuit ex Hispanis,qui eidem
non plurimum compateretur. Tandem se Udatis lachrymis responsum dedere, quod illi
se in subditos dediderant, cium in Domi num habebant & tenebant. Idcirco pollicebantur se omnia executuros quaei ipse constituisset,& ea de causa, itiam rationibus per
eum deductis laeto animo vellent illius usta exequis deinceps se perpetuo subdebant Maiestati Vestrae, se in vasallos offerebant,ri ibidem eorum quilibet pollicitus est exequi ea, quae regali Majestatis Vestrae nomine fuissent imposita, exhibere omnes contri biniones obsequia, quae antea dicto Domino Mutest Zum praeitare soliti fuerunt&reliqua omnia, quae regali Majestatis strae nomine eisdem praec1perentur. Quae omnia per aliquos publicos notarios con scripta sunt, de praemissis publicum conse cit insi rumentum,cujus copiam peti praesentibus Hispanis multis. Postquam omne prae fati Domini se Majestati Vestrae subdiderat,
allocutus sum dictum Dominum Mute egu-ma,& ei significavi Majestati Vestrae aliquata auri portione pro quibusdam operibus suisi erficiendis opus esse. Rogabamque aliqttos e suis, & ego similiter aliquos e meis Hispanis destinarem per provincias habitationes illorum Dominorum, qui se eo die ob tulerant, adhortandnm eosin rogandun
quo de ea auri Margenti quantitate quam
282쪽
a ARDINANDI CORTEs II ipsi possidebant,ultra eorum exigentiam Majestati vestrae inservirent,4 eo pacto appareret , quod ilii jam inservire coepissent, di Majestas vestra latius egregium eoru animmum in serviendo perspectum haberet. Et similiter Dominus Muteeguma de eo, quod possidebat, mihi ipse 1mpartiretur, quoniam ea omnia Majestati Vestrae mittere consti . tueram per nuncios, quos primo cum rebus alijs Ma estati Vestrae eam transmissurus. At ille nihil moratus eodem instanti peiij a me sibi Hispanos cons gnari binos, quos in
varias provincias ad negocium hoc exequendum destinaret. Quarum nomina, quoniam monumenta omnia amisi, non subveniunt. Illae enim provincia sunt plurimae&diver-
, quarum aliquae per octuaginta, aliquae per centum leucas aberant a dicta civitate emixtitan, cum praedictis autem Hispanis ire jussit quosdam ex suis, quibus pret cepit, ut ad diciar a provinciarum &civitatum Dominos proficiscerentur, exponerent, quod ego unicuique quandam auri summam quam ipse constituit imperarem. hoc.executum est, nam illi omnes Domini, ad quos profecti sunt,contribuerunt imperatam summam tam emblematum, quam
auri in massis Tolijs, taliorum quae ipsi possidebant, & fuso eo quod fundi potuit,
ex quinta illorum portione, quae Majestati vestrae debetur. Fuerunt triginta duo millia, &quadringenta pondera auri absq; suppellectilibus ex auro, argento, rebus ex plumis
factis, parmis, gemmis: alios pluribus rebus Iaaximi
283쪽
NARRATIO sacvNDA Ur maximi valoris, quae omnia Majestati Vestret
consignavi leposui, quae transcendunt valorem centum millium ducatorum. Erant praeterea talia & tam mira quod varietate eorum di novitate erant in stimabilia' Nec putandum arbitror,quod omnes e principi bus tam Christicolis qua infidelibus, de quibus apud mortales inpraeseptiarum mentio habeatur,talia haberi possint. Et certe Maiest. Vestrae illa,quae expono, nimia videri non de bent, postquam sic se habet veritas, quod eorum qu terra mariq; haberi pii,ssunt,& de quibus ipse cognitionem aliquam habebat, simulacra ad veram formam tam aurea quam argentea ex gemmis, de ex plumis obtinebat, in tali excellentia ierfectione,quod pene viva spectantibus videbantur, quorum mihi no modica impertitus est pro Majestate
Vestra absq; aliis quς sibi picta exhibui, quae
omnia ex auro fingi curavit,ut sunt imagines salvatoris crucifixi emblemata, torques,nu mismata, Malia plura nostris, ad quorum imaginem similia fieri curavit. Accessit etiam portiori Majestatis Vestra argenti recepti ultra centum marcas quod in varias tam par- Vas, quam maiores fiendas paropsides distribui, scutellas, pateras, coclearea, quantum illis dicere potui. Ultra haec dictus utre χuma mihi donavit phira ornamentae suis quae talia erant, ut perspect o unod ex omni parte erant ex bombico, Mabsque serico in toto terrarum orbe talia fieri texi noli
possent, nec tot diversis proprijs coloribus laboribus inter ea erant aliqua
284쪽
lsa FERDINANDI CORTEs Ixvestium ei aera, ad usum mulierum, tirorum mirabilia. Erant praeterea apparatus pro lectisteriaijs quibus ex sericosam, merito, comparari non possent, erant alii apparatus quibus in ecclesjs aulis uti possumus, erant culcitra lectisterniorum cooperimenta,tam ex plumis, quam ex bombice variorucolorum,similitervi mirabilium,& alia multa, quae cum talia&tanta sint, ea Majestati Vesti ae exprimere nescio.Obtulit etiam duodecim Zerbatanas Est aute eterbatana lignum longum concavum, qua aves parvas insectamur, ex illis spicula seu globulos exiguos in modum fabarum excreta compactos flatu emittendo, quarum excellentiam etiam exprimere nequeo, quia illae elegantibus picturis. coloribus perfectissimis constabant, in eius extremitatibus & medio extabat aurum ad palmi altitudinem mira arte elaboratum, S peram aureis filis contextam, globulos supradictos imponendos, quos aureos se mihi daturum pollicitus est, impertitus est modulum ad eosdem emingendos aureum, alia multas, quorum infinitus est numerus. Si Majestatem vestram potentissime Domine de varijs, mirandis rebus istius civitatis emixtitan Dominio, & istius Domini Mut eaum obsequio certiorem redde 1e deberem,ac de ritu consuetudi 11equam obtinent incolae ordine,®imine tam civitatis quam aliarum quae subjiciebantur dicto Domino Mute gitima, longo tempore immorari oporteret, multos qui eas exponere sciret, habere necesse esset in tali genere exercitat S.
285쪽
JUARRATIO SECvNDA. 263 Ego non possem de mille portionibus minimam recensere, sed ut melius potero aliqua ex 1llis quae vidi exprimam, quae quamvis ii
aeulte promantur,tamen erunt tantae admirationi, quod vix credi poterunt, nos enim prς sentes proprijs oculis intuendo eas vix intellectu percipimus. Sciat tamen Majestas e stra, quod si in aliquo deficiam in praedictarum rerum relatione, plus peccabo minuendo, quam augendo, tam in his quam in aliJs, quae recensebo Celsitudini vestrae quoniam aequum mihi videtur de apparet ea quae regi meo Domino recensere duxi, praevia veritate nil augendo aut minuendo aut interpo
Prius tamen quam res istius celebris civ1tatis Te mixtitan, reliqua quae in proximo praecedenti capite asserui recensere aggrediar, visum est ut omnia metrus percipi possint, si tum provinciae de Messico, ubi dicta magna civitas est collocata,& ubi illius Domini Mu-teegum a regia consistit, explicare. Provincia haec excelsis asperrimis montibus cir cumsepta est, cinea planicies est in circuitu ad septuaginta leucas, cui planiciei insunt gemini lacus, qui fere universam occupant, quia duo illi laciis ambiunt pactum quinquaginta leucarum, in altero ex lacubus est aqua dulcis,astero vero qui malor est aqua salsa. Illa vero planicies ab uno latexe segregatur colliculis quibusda, qui in medio planiciei consistunt Dicti autem lacus in fine junguntur in quadam an 'usta planicie, quae inter dictos colles & excelsos montes consi-
286쪽
α , FERDINANDI CORTEs IIstit, qua angustiae extendtintur per balistae
Iactum d per ea alter lacuum ingredituralium,S ad civitates de colonias' a an dictis lacubus existunt homines canoi invehuntur, absque eo quod aliquis terram attingat. Sed quia ei magnus lacus salsus habet fluxu&re fluxum ad instar maris quotiescunque aqua dicti lacus excrescit, ac ua salia ingreditur lacum dulcis aque,&adeo violenter,ac si ingens rapidus fluvius 1ngrederetur:
econtrario, quando Uecrescit lacus alius, dulcis salsam 11greditur. Et opulenta illa civitas 1 e mixtitan est fundata in illa magno fit solacii &a continenti addictam civitatem, quaestier duarum leucarum , quatuor habet ingressus stratis manu fabricatis vij latis quantum extenditur lata Hispana equestrii lancea Civitas est tam ampla quantum est H1spalis aut Corduba. Illius praecipa viciam plissimi recto tramite procedente cer-mlntur, 3 omnes ali quorundam media pars In aquis, media in terris est, per quos canois invehuntur. Nici quoque omnes habent suos exitus, ut ab uno ad alium aqua permeare possint. Omnes isti exitus quoru in
aliqui sunt latissimi, habent magnas trabes Optime dolatas, tales quod quibusdam in locis possunt per eas transire decem uncti
equites. Porro cum considerarem, si1 incolae
yellent in me conspirare quod commode id facere possent cum eo in sinu constituta
sit civitas ut supra dixi,&amovendo pontes
egressiim&ingressum dictae civitatis facilli in nobis eripere possent, sicque nos fame
287쪽
senatis. civitatem ingressus propere Bergan tinos quattuor erigendo cur VI, 5 Iam ce-,leriter perfecti sunt tales, ut eis de ducen 'ros viros cum equis littor exponere possem, quotiescunque nobis videro tur. Habet istapi clara civitas plurimas plateas, ubi assidue sua habent fora& commercia ad vende dum emtendum. Est in eade civitate platea,quae eth in duplo maJor platea Sala tic civitatis undiq; porticu bus chrcumdata, ubi quotidie ultra sexaginta millia hominum vellentium,
ementiumq; cernuntur, ubi est invenire omnia genera mercium, quae in provincij illis inveniri possint, tam ad esum quam ad vesti
tum facientia Venduntur re eX auro argento Cue, umbo, cupro, aurichalco lapidibus,ombus, conchilibus corassis, ex plumis. Venditur calx, politi lapides ion politi, la teres crudi cocti, ligna dolata varijs modis δ non dolata. Est vicus in quo Vendi in-tur omnia genera avium ad aucupium, ut gallinae, perdices, coturnice S, anate S, turdi, it ilicq,turtures, palaimbes passeres, arundini bus collo astricti, miraci, milvi parvi, assciones,ti nunculi, accipitres, falcones laquilae, ec aliquae ex isti avibus rapina viventibus cum plumis capite,rostro unguibus Vendunt cuniculos, lepores, cer VOS, Cane Castratos parvos, quos Id comedendum educant. Sunt vici ad herbas vendendas, sui tibi omnes herbo Mi adices medicinales quae nascuntur in tota provincia. Sunt Domu pharmaca vendentiam tam potabita
288쪽
quam ex unguentis implastris, sunt barb1- tonsorum domus, in quibus capita lavantur hominibus4 raduntur. Sunt etiam ibi habitationes ubi conveniunt ad bibendum&comedendum pro pecunia. Sunt ibi plurimi baiuli, ut in Hispanijs, qui portant onera de
domo eorum qui ediderunt, ad domum eorum qui emerunt Sunt plura ligna,Carbones, focularia, stora variae ad lectisternia, aliae subtiliores ad sedilia ornanda, cameraS, aulasque Sunt omnia olerari praesertim coepe, porri,allia, nasturtium tam terrestre quam aquaticum,caules,acetosa, carduus. Sunt ibi fructus varis,inter quos sui cerasa,pruna, quae sint simi ima Hispanis. Sunt poma, uva,&ali fructus plurimi, quos producit illa provincia multu singulares. Vendunt mel apum, cera, is et arundinum ex MayZ, qtiae arundines habent tantum mellis Tunt adeo dulces, ut sunt illae ex quibus Zaccarum conficitur. Vendunt mella ex arboribus quibusdam, Quas vocant in reliquis insulis Magnei, sunt dulciora musto decodio Vendunt
etiam vinum inde confectum. Vendunt va-'ria genera fili omn1um colorum in suis corollis, est similis vico, ubi Grannatae venduntur res ex serico, sed in majori quantitate. Venduntur ibi colores pro pictoribus omnia genera, sicut in Hispani js,is adeo
illustria,ut meliora fieri non possent. Venduntur coria cervina optime aptata cum pilod sine, alba&tincta coloribus varis s. Vel ditiatur fictilia multa, c optima vernice sunfulta. Venduntur dolia maximai parva cisophora,
289쪽
anita genera vasculorum, majori ex parte pernice suffultorum. Vendunt multum Uavgiam solidum quam coctum in panem onversum, de eo habent magna commeria. in solido Min pane, quod eundem re-inet saporem, quem in reliquis insulis retinere solet. Vendunt Artocreas ex avibus S piscibus recentibus, salsis, crudis, rosiis. Vendunt ova gallinarum,& anserumiliarumque avivin maxima in copia. Veniunt placentas ex ovis. Et denique veniunt in dictis foris quicquid gingitur&cre- it in illis provincijs, quae ultra ea quae eX- posui sunt taliari tam diversa, quod propter
prolixitatem, 'uia eorum nomina non te neo,non recensebori genus quodlibet mer-rium habet vicum proprium nulla data alia mercium commixtione, cin hoc optimum habent ordinem, Momnia venduntur bene computata vel mensurata, non tamen hactenus visum est , quod aliquid pondere vendat. In hujusmodi magna platea est domus ampla in modum judicij, ubi semper morantur decem, aut duodecim personae quae judicant constituunt omnia quae in dicta platea eveniunt, dubia quae insurgunt malosque&-delinquentesii iniri jubent. Versantur in dictis plateis assiae perlonae, quae assidue diligenter explorant,quid vendatur, Nisensuras quibus venduntur bona, inspectant. In hac civitate sunt plurimae Meschitae, domus idolorum pulcherrimis aedificijs, pro parochijsi vicis eorum, &in dignioribus yersantur
290쪽
a63 FERDINANDI CORTA so Versantur homines qui pro religiosis more
suo habentur Zc continii resident, proqtii-bus praeter loca ubi idola collocantur, com-Periuntur optimae habitationes, Omnes illi sui religiosi nim vestibus utuntur, nec capillos minuunt, aut pectunt a die ingressus religionis, donec exierint. 1li omnes fere primatum civitatis dominorum provinciae eo habitu in religionibus vertantur a sexto septimo anno, donec eos parentes matrimonio copulare constituerint: & hoc frequentius accidit in primogenitis, eis qui in haereditate succedunt quam in c teris. Morantes in illis locis accessum ad mulieres non habent, nec ad eas domos mulieri patet accessus,abstinent a cibis quibusdam sed uno tempore piris alio. Et inter Meschitas est una suprema,cujus magnitudinem Millius particulas res humana lingua exprimere non posset, quoniam ejus amplitudo tantum protenditur, ut intra ipsam quae altissimo valido muro circundata est possit locari
civitas quingentarum Domuum. Conti-1ientur intus in circuitu circumcirca pulcherrimo habitationes,quibus itis in t magnet aulae,&deambulatoria, quibus resident religiosi ibi collocati sunt eo in circuitu quadraginta turres altissimae,ri bene constructae, ad quarum penetralia itur per quinquas'inta gradus, & minor inter eas est tantae pro 'D- tatis,quantae et turris Cathedralis Ecclesiae Hispalensis, tam bene constructae vi dentur, tam expolitis lapi albus quam ex tigius, ut eis politiores fieri non possent,