장음표시 사용
311쪽
publice nomine appellari mandaverat in viai versa illa provinc1a. Et eum jam constituisse Judices regentes, dessus 1 ciam ministrarat, quod erat contra fervitium , leges Vestrae Majestatis, cum 1 stae prouurcae eidem Maiestati Vestrae subjicerenturvi colerentura suis subditis, sin provincij constituti essent jus dicentes,4 regimen non debebat uti titulis istic, cum a nullo fuisset admissus, quamvis ut ea exerceret thaberet mandatum a Vestra Majestate, quae si haberet petebam, monebam, ut ea mihi legimini civitatis Vestrae verae Crucis exhiberet, quibus ego dc regimen parati eramus obedire tanquasa mandatis nostri Regis, veri Domini, ut o pere complerentur, quantum regali servitio Majestatis vestrae conduceret. Eram enim inca civitate, dominum captivum in eadem detinebam, in ea congesseram maximam auri quantitatem tant pro Vestra Celsitudine, quam his, qui mecum erant, me ipso quod ego dimittere non audebam, timens quod post me a ab ea civitate discessum, ejus habitatores a me deficerent,6 talis civitas 3c tanta auri,& emblematum copia amitteretur, qua civitate amissa omnes illae pro vinciae descerent. Et similiter dicto presbytero dedi literas ad dii' una licentiatum Aylon, quem ut postea rescivi, cum dictus presbyter eo vervenit dictus Narvae; cepcrat, captivum Cum duabus anavibus remiserat. Eodem die quo dictus presbyter disce se sit,ad me profectus est nucius ex illis cui erat in civitate verae Crucis, quo significarunt
312쪽
omnes incolas provinciarum defecisse addictum Narvaeet,in potissimum illos e Cem-Poal,&illis foedere iunctos nullum ex incolis dictarum provinciarum ulterius velle accedere ad dictam civitatem praestatum obsequia tam in arce quam in rebus aliis, quas
antea praestare soliti erant. Asserebant enim Narvae illis retulisse, me malum, d eum ex de causa advenisse, ut me, commilitones meos omne caperet, nos captivos abduceret, provinciam desereret,& quod secum adduxerat gentes plurimas, meae erant parvo numero, adduxerat equos multos,
Ilura tormenta, quam mea essent. Et illi equi partes victoris volebant, ulterius
dicebant ab Indis eisdem illi innotuisse dictum Narvae venturum hospitatum indicta civitate Cempoal, quia optime sciebant quantum aberat a civitate erae Crucis, arbitrabantur considerato malo animo dicti
Narvaeet in omnes, ab eo loco contra eos Castra illum moturum, praesertim cum sibi indos dictae civitatis conjunctos retineret, propterea significabant se civitatem deserturos, ascensuros montem ad quendam procerem celsitudinis Vestrae vasallum, & nobis amicum ibique permansuros, donec nuncia- rem,quid sibi agendum esset. Et illico considerato detrimento magno quod incumbebat, cum dictae provinciae deficere coepissente dicti Narvao suasione, videbatur, quod
s1 me conferre meo, ubi ille extitisset, mulis tum cohiberentur incolae me praesentem cernientes, nec contra me arma capere auderent,
313쪽
NARRATIO SE cvNDA MI& etiam cogitabam modum iri venire, ut malum quod inceperat, sopiri posset. Inde eadem die discessi, fortilitium Mays pleniim
relinquens, in eo centum quadraginta homines, aquam, de aliqua tormenta: iuna
reliquis, quos ibi habebam qui erant sexaginta sum meum iter prosecutus, comitantibus quibusdam proceribus Domini Mu-teeZuma, quem antequam discederem pluribus sum allocutus, proponendo, quod consideraret se esse Celsitudinis Vestrae vasallum, d nunc erant sibi agendae gratiae a Vestra M'estate de omnibus, quae in Majestatem Vestram contulerat obsequijs Hispano, eos, qui remanebant, sibi admodum commendavi, cum auro& emblematibus, quae mihi fuerat elargitus pro Celsitudine Vestra, ab aliis dari jusserat, proficisci e 1lim volebam exploratum, qui forent illi, qui ad portum nostrum applicuerant, qui eousque qui fuerant, ignorabam, arbitrabar tamen eos improbos, Minime Celsitudinis Vestrae subditos. Ille pollicitus est provisum iri eisdem de omnibus, quae essent eis necessaria,&custodiam habiturum de his, quae ibi dimittebam, cum ilhid Sacrae Majestati Vestrae pertineret jussique ut illi, qui mecum proficiscebantur me per ea itinera deducerent, quo ab ejus provincij non exirem, de omnibus mihi providendum curarent. Me quoque enixe rogabat,si invenirem homines eos improbos, ut illico nunciarem, collectu rum enim illico se maximas copias, quae eos oppugnatum proficiscerentur, & ad eos a
314쪽
,s ERDINANDI CORTEs II Provincia ejiciendum. At ego illide omnibus gratias egi, 1ngenue affirmavi Majestatem Vestram propterea aliqua gratitudine eum
prosecuturam,& multa emblemata, Λ vestes
uni ex iiij suis, alijs plurimis Dominis,
qui secum comperiebantur, impartitus fui. In civitate Churulte cal factus est mihi ob-Vius Iohannes Velagqueg, quem alias profectum fuisse recensui, miseram ad Qua-Cucalco, qui ad me cum omnibus commili-ronibus proficiscebatur, & demptis quiusdam adversa valetudine detentis, quos in civitatem ire jussi, cum eo&ejus commilitonibus ti reliquis coeptum iter prosecutus sum, 'uindecim leucis ultra istam civitatem Churuiteca inveni presbyterum iniit unus ex meis socijs erat, queminitaesitum
miseram, qui nam essent illi, qui portuna classe ingressi fuerant mihique diAt Nar
Vaeet literas praesentavit, quibus continebatur, eum habere quaedam mandata, ut sibi
consignarentur dicta provinciae pro Didaco VelazqueZ, illico ad eum irem illis obtemperaturus, cillum jam aedificasse civitatem, judices μή regentes constituisse. Et accepi a dicto presbytero, qualiter captivarat dictum licentiatum Aylon, scribam
suum, executorem, impositos duabus navibus dimiserat, illumque donis solicitaverat, ut aliquibus ex nostris socijs, quod transfugerent ad dictum Nar er suaderet,& quod recensuerat quosdam Indos, qui secum venerant, tam equites quam pedites, emiseratq; omnla tormenta tam in navi-
315쪽
bus existentia,quam in littore,ut illis timor incuteret. Considerate, inquiens, quomodo Poteritis vos a nobis protegere, si nobis non Πiore gesseritis. Retulit etiam se vidisse apud dictum Narvae et unum ex Dominis istius provinciae vasallu Domino Muteeauma, quo praeposuerat omnibus suis provincijs a montibus ad littora ipsius maris,in scivit eundem allocutum Narvae nomine dicti Domini Muteeetuma, illi fuerat impartitus qui*dam aurea emblemata. Et e converso dictus Nar vaea eide varia munuscula Metiam sciverat eum ab eo loco expedivisse nuncios quosdam ad Dominum Muteezuma, promittendo se illum soluturum, dc hac de causa huc adventasse, ut me caperet una cum meis commili
tonibus, illico eum discessurum, dimissu
rumq; provincias nec aurum cupere, sed tantum me Capto cum meis commilitonibus
Velle reverti,in provinciasin earum incolas libertate donare. Postremo percepto ejus sententiam esse collocare se in his regioni'bus propria autoritate nemine eum recipiente, meque commilitonibus meis illum inducem, judicem recipere nolentibus nos aggredi, tello expugnare, ad id foediis inivisse cum incolis provinciarum, potissimum cum dicto Domino Muteerum aper ejus nutarios, Meum manifeste prospic rem damnum Mincomodum, quod Sacrae Majestati Vestrae ex praemissis emergere potuisset, quamvis mihi recenserent illum maximana afferre potestatem, in mandatis habere adicto Didaco Velatqueet, ut med ex meis
316쪽
as FERDINANDI CORTE III quosdam, quos jam proscripserat, si in erus
potestatem deveniremus, quamprimum laqueo vitam finire cogeret, non recusavi propius accedere animo voluens at 1 quomodo sibi demonstrare maximum incommodum&detrimentum, quod Majestat Vestrae inferebat, posseaeum avertere a malo animo&cogitatione,incoeptum ter secutus sum, &per quindecim leucas antequam ad civitatem Cempoa in qua dictus arvae moram trahebat, pervenirem ad me reversus est ille prel byter, quem milites civitatis verae Crucis
ad me misisse dixi, & cui lueras dederam addictum Narvae χ, licentiatum Aylon alio Comitantes res bytero,& quodam Andrea de Duero iacola insulae Fernandinae, qui etiam cum dicto Narvae Zilluc advenerat, qui loco vice responsionis mearum literarum mihi
nomine dicti Narvae imposuerunt, ut om-
sibi parendum proficisci deberem,&1llum in ducem habere, eique provinciam
dim1ttere, aliter enim mihi maximum damnum evenire posset, asserentes, dictum Narvae maximam habere potestatem, nosm1nimam, fere nullam vi ultra Hispanos,
bant. Et si constituerem illi provincias tradere, mihi naves, commeatum ad libitum pollicebantur, me posse cum omnibus qui mecum proficisci Cuperent, cum omnibus quae exportare vellemus,absque impedimento aliquo discedere. 4 alter ex presbyteris retulit ita fuisse constitutum a dicto Didaco Velaaque et, ut hoc pactum mecum inirent
317쪽
NARRATIO SECUNDA. 29 ωad hoc dederat procuratorium dicto Nar vaeet, illis duobus presbyteris conjunctim.
circa hoc parati erant mecum quomodo'
Cunque vellem pacisci. Respondi me a Majestate Vestra mandatum velle prospicere, ut deberem dictas provincias tradere, ii quod haberent, mihi & regimini civitatis verae Crucis exhiberent, prout est ordo consuetudo in Hispaniis, eram enim illi pa-
Iiturus,idque executioni mandaturus,& domnec illud non viderem,nulla conditione illis,
quae dixerant, morem gerere constitueram.
Sed potius ego, omnes commilitones mei pro defensione provinciarum iram exponere parati eramus posteaquam illas acquisiveramus pacificas tutoque detinebamus pro Vestra Majestate, ne proditores infidosique nostro Regi nos exhiberemus. Proposuerunt praeterea conditiones plures, ut me in suam sententiam allicerent, ulli tamen earum volui acquiescere, nisi prius viso Celsitudinis Vestrae mandat, quod tamen nunquam voluerunt ostendere. Tandem duo illi presbyteri,Andreas de Duero,& ego Concordes fuimus,quod dictus Narvaeet cum decem viris, ego totidem comitatus,pr misso ambarum partium salvo conductu colloque- reinur, ibique mandata ,si qua haberet ostenderet, Milli respondere deberem. Ego vero
misi saluum conductum subsignatum, d similiter ipse ad me misit suum manu propria subscriptum, qui ut postea apparuit, insidias
mihi paraverat, ut illo in colloquio me interimerent: lute negotio elegerat duos ex
318쪽
FERDINANDI COR Tas II illis decem, quos secum ducere constituerat
reliqui vero cum eis,quos mecum ego addu-Cere deberem, pugnarent Asserebant enim
me mortuo, se jam negotio finem imposuisse, ut re ipsa fuisset, nisi Deus. Opt. Max qui in similibus opem ferre solet, remedium attum lisset. Factus enim fui certior eodo tempore, quo nobis saluum conductum attulere ab eisndem,qui contra me conjuraverant quod ubi percepi dicto Narvae nunclavi per mea Sitteras, me suum malum in me animum percepisse nolleque me eo, ut inter OS conventum fuerat proficisci, eo instanti ei monitionem,& mandatum meo nomine coficiendum commisi, quo monebam dictum Nar
vaer, si aliqua mandata obtineret, Majestate Vestra, ea mihi exhiberet, eo usque non usurparet sibi nomen ducis, 'udicis,nec se in re aliqua pertinenti d1ctis ossicijs subicena idem imposita impediret, praecipiebam dicto mandato omnibus qui cum dicto
Narvae advenerant, quod nullo modo eum inducem haberent, aut eidem parerent tanquam duci, aut judici. Imo intra certum spacium in mandato assignatum coram me Comparere deberent audituri, quid in Celsitudinis Vestra servitio acturi essent, praemissa protestatione, quod si secus agerent Contra eosdem tanquam contra rebelles procederem, proditores, infidos, malos
subditos a suo Rege deficientes illius
provincias usurpantes,4 Dominia,&earum
possessionem eis dare cupientes, quibus noli specta jus, nec actio competit. Et si in vina
319쪽
vim talis mandati non comparerent, nec illud quod in dicto mandato continebatur,eXequerentur, contra eos procederem secun
dum formam justitia . Et responsum, quod mihi dictus Narvae Z dedit, illud fuit, quod
notarium,&eum, qui cum meo procuratorio profectus erat ad indicandum praeceptum meum,carcere mancipavit, una cum qu1 busedam indis, quos secum habebant, qui detenti sunt , donec eo pervenisset alius nuncius meus, quem miseram sciscitatum ubi se continerent,coram quibus omnes milites de inuo recensuerunt, minati sunt eis, de mihi, provincias eisdem non traderemu8. Et curam Cognoscerem non posse tantum malum, Se scandalium evitari, prospiciens, quod in Colae provinciarum jam tumultuari coeperant, indies magis insurgebant me Deo commendans deposito timore damni, quod evenire poterat, animo voluens mori
in servitio nostri Regis, ad protegendas
ejus provincias, ta eas usurpare non permitterem, maxima mihi Λ commilitonibus meis gloria inde nasci poterat, Mandavi Con disellio de Sandova meo magno executori, ut dictum Narvaer, eos qui se judices et regentes vocari volebant, capere studeret,&ei tradidi octuaginta ex meis comimilito nibus,quibus mandavi,ut illum sequerentur,&eos caperent, ego ero cum reliqui eri tum septuaginta qui in universum erant ducenti,&quinquaginta sine tormetis,in nullis comitantibus equitibus, sed solum peditibus dictum majorem executorem subsecutus fui,
320쪽
29 ERDINANDI CORTEsrru eidem opem ferrem, si dictus arvaeet, ali nollent se capi permittere. Eadem die,
qtia dictus magnus exequiitor, ego simul pervenimus ad civitate Cempoal, ubi dictus, arvaeZ cum suis militibus constiterat, ille ut audivit adventum nostram octuaginta equitibus,, quingentis peditibus praeter eos, quos in hospitio dimiserat, civitate egressus est, erat aute ejus hospitium Mischita major in illa civitate, quae erat munitissima. in his comitantibus equitibus,& pedi- tibus advenit per leuca ab eo loco, ubi eram, si adventum meum praesciverat, quem eta indorum relatione intellexerat sed cum me non invenisset,ratus quod illum delii aerent. re versus est ad suum hospitium, semper tamemilites suos paratos retinens: quasi per Ieucam a dicta civitate duos dimisit exploratores. Et quia maxime cupiebam scandalum evitare, mihi visum est,quod commodius, minori scandalo noctu proficiscerer, si fieri posset tam tacite ingressurus, quod me non audirent, iremusque recto tramite ad hospitium ipsius Narvae et, quod ego,& commilitones mei optime noveramus, ad ipsum capiendum, quo capto putaba ulterius nullium scandalii eventurum, quia reliquo justitiae parituros censebam, praecipue quoniam malor eorum pars coacta huc accesserat,ivi, quam dictus Didacus Velarque eis intulerat,4 timore ne Didacui Velaetque t eisdeservos, quos in insula Fernandina obtinebant auferret. Et ita successit,qui die Pentecostes parum post medium noctis dictum