장음표시 사용
41쪽
licEt nervus fibras cerebri assciat spatium pro
spiritibus non tollit, ncc potentiam ad inflatio. nem, sed solum utrumque minuit; quapropter siccitate non repugnante a pauca spirituum
ria. α nervi, & fibrae inctantur, & extenduntur,
prout requirit actuale eXercitium organorum
sensuum, redeunte vigilia post ibinnum brevem, per quem tanta copia spirituum collecta fuit. quanta susticit ad sensi is exercendos, cui muneri, cum suppleat brevitas somni in restauratione sp, rituum pro vigilia, brevitas somni in Senibus est necessaria, ideoque cito adsensus exercitium redeunt, sed debiliter ob spirituum paucitatem.
Addo membranas nervorum in ea parte consti,
tuente orificium illorum, per tacitatem praedictam contrahere rigiditatem impedientem subsidentiam ad mutuum contactum membran
rum. &obstructionem orificii, quae ad somnum requiritur; ideoque orificium praedictum semper apertum manet spiritibus secundum aliquam sui portionem, it aut a vi parvae etiam copiae spiri, tuum ex toto dilatetur, cum receptione spiri, tuum,& transmiissione ad organa sensuum, &quia brevi tempore haec Parva copia spirituum colligitur, brevis etiam cit somnus. Inter causas internas vigilias ei scientes deis, bendae sunt , quae & cerebrum, & caput cales ciunt, & bilem generare aptae sunt, & sunt omnes
Dolores corporis vigilias inserunt, quia in dolore organum sensus continuo a violenta sensi. bit is actione allicitur, perindeque spiritus sensorii dolentis agitantur quiete omnino interdicta,&istorum agitatio usque ad sedem sensus continu-nis traducta, hunc ad actum sensus doloris eli, ciendum determinat, oim continua actione seimsus communis, in qua consistit vigilia, & ab e dem agitatione spirituum in parte dolente dete
minatur semper novus influxus earum ad eam.& ad totum; unde vigilia. Ita re p. l b. de eoac.
praenot. n. 2.2 q. de praenot. n. 9.
Animi sollicitudines,&curae molestae spiritus
Perpetuo motu agitant, ideoque vigilias pariunt; a continua enim obiem trinis repraesentatione obvia, spiritus ad illius cogitationem,& ponderationem evocatur, & a continua cogitatione sp, ritus in continuo motu detinetur cum vigilia; idem praestat continua studiis applicatio, continua meditatio, &haec multos spiritus ad caput evocando pro sui exercitio, ab istorum multitudine non totum quies impeditur, sed motus eo. rumdem spirituum ad organa sensuum augetur, a quo tota spirituum multitudo in suo emporio istens asitata, ct commota eos quiescere non sinit pro somno capescendo,&ab istis omnibus sunt vigiliae. Per consensum ab inedia fieri vigilias, practica observatio ostendit, sed hac est calii privativa, cum cerebrum eo privatur haunore seroso, vel va: Ure necessario ad ligamentum sei sus emerni, interni, in quo consistit somnus,& ad obstruendos poros cerebri pro tali ligamei
to, quamvis inedia possit esse causa positiva vi , lia: , si fit cum passione molcsta ventriculi, aqua vigilia inicitur modo dicto de passionibus animi. Signa per se sunt manifesta, ab aegri relatione habemus sui scientem cognitionem pro deterna,
Quoad Prognossim, si si contumax vigilia, non solum est difficilis curationis, sed pririer dolorem,& vertiginem, quam comitem ubi adjungit, vires debilitando, α omnes ficultates corporis ene vando , mortem minantur, praecipue si inciderint
in naturis debilioribus, ut sunt viri ad senium properantes, ct mulieres. Vi a , quae parit de-hirium, vel convulson m , ex Hipp. se l. 7. bor. 18. malum, & praesertim si vigilia cum febre actinta conjuncta tuerit. In morbis chronicis, &pr cipue in asscistibus melancholicis, diu ultra nonam protrahuntur vigiliae, prout patet experientia, ct id contingit, quia spiritus, in quo nostravita conservatur, in sanguine melancholico cita. diutius resolutioni restitit, ideoque longas etiam , sustinet vigilias , quae regulariter ultra quindecim dies non protrahuntur; lices longarum vigilia
rum observationes extent, ut supcrius adnotiavi,
Quoad curationem, quia bilis, ut plurimum est causa hujus symptomatis, hare evacuanda, α alteranda, & quia fervet, illius esse ei centia sedanda ,α figenda, & si ab aliis causis, quam a bile proficiscatur, cum hae in actione bilem imitentur, eisdem etiam remediis auterendae, α pia cipue alterantibus. ervescentia languinis sedatur, praecipuξ istius missione, a qua aperietur via spiritui iurioso ad exitam, & aer retrigerans introducitur, & ab
exhalatione illorum causa vigiliae minoratur, ab is introductione aeris remedium remanentem causam moderans introducitur; a venis ergo inscr-nis primo caetrahatur sanguis ad revulsionem a capite, & si non cedat, a capite mittendus, in quo sanguis pervigilias summe effervescit,&in illo
stagnat, quapropter ratione utriusque convenit
particularis inlisio sanguinis; statim misso sanguine , largus aquae potus inhibeatur ad sedam dos spiritus irrequietos, & ad bilem reprimen, dam, ne ierocius, ut solet post sanguinis iniis nem desaeviat; cum hac cautela possumus sanguinem etiam in quantitate mittere, si ab indi,
cantibus requiratur fine timore majoris exacerbationis bilis, a quo correpti practici a copiosa
sanguinis missione in morbis a bile retrahuntur, aquae acida admisceantur, quae valide bilem ino tisicant, ut v. g. Aquae Nocerae L. b. succi Granat. Acidorum q.f. ad aciditatem. Aqua r. Pipaderis errat. Namphie a. h. i. s. cum fω .Lim. uti etiam possumus, & Sero caprino per se acidiusculo facto. Sanguine evacuato, purganda biblis, sed leni medicamento, ne esse escentia major in sanguinem introducatur, qua de causa sanguinis misso praemittitur; sola lenientia ergo adhibenda, inter quae sunt Tamaris AE ad J. i
42쪽
beatur post medicamentum adib. duas. Praeparantia succedant, quae bilem moderent,& motum spirituum sedent; in horum generes uni M Rea, Nenuphar. , Lactuca, Papater erraticum, Endivia, Portulaca, Viola, Iordeum, ex quibus parentur decocta, vel aquae stillatitiae,
Emul senes seminum majorum, o minorum fi L dorum, o Papaveris, cum acidis, succus pissanae, qui sua crassitiae spiritus,& bilem ligat,
ne effere moveantur. Alterantibus semper mi, sceantur acida, nempe Dccus Limonum , Granitorum, Acetumstiliatum ,spiritus Vitrisy, Salis communis, & exhibeantur in magna quantitate,& bis in die, quia tota massa sanguinis,& cerobrum valde distans alterandum, quod exequi non potest cum pauca quantitate continua, & discreta medicamenti alterantis; in hoc tempore alteram lium localia sunt applicanda capiti, ut plinprum ex Recocta, or oleo molarum paratum ; ex foliis Nenu aris, Papaveris errat. , Portulacae,
Plantasinis, o Salicis in Lassite decoctis, et con-t si, cum eodem Larite sat emplastrum spuma Seri corii , cum foliis Mandragorae, H o iami,
t Iseminibitis caput illiniatur. Um. Populeon n res, tempora, &1 uturae capitis illiniatur. Stillucidium capiti adhibeatur ex decocto Liscyurae, Neutipharis, Namphine, Mandragorae ,J quia- mi. Pediluvium etiam ex istis herbis, & aliis supradietis 1 ummopere Valet. Si hiice non cedant vigiliae, optatis utendum Philonis Romano, Nepenthes, sed illis in hoc casu praevalet Laudanum liquidum Odoviatum, - iatretim majus, o minus Cen esti descripstim in Thessauro Pharmacemico, Misito Mes Spergiaricae, Sulphur ano dinum Vitrioli, si haberi potest, omnibus praeterendum; qui cauterium habent, mrmetur pilula ex cera, c tribus granis Opii.& in caciterit, ponatur. Aqua Lan Γ ex S. i. una Opii, Obus capitibus Allii distiluatis, est essicax ad piendos spiritus. Diceta sit restigerans, a vino abstinendum,&ab omnibus aromaticis, & calefacientibu5 . Per consensum a laesone partium inferiorum si si int vigiliae, harum indispostionibus occurrem cliani propriis remediis,&s urgeant interim opimiis supradictis utendum usquequo ablata fuerit radire illarum; interpolate tamen ista e xhibenda, Gii a ventriculo imbecilli stant vigiliae, ut soletici Senibus, quia nervi ori scii superioris ejus debita copia spirituum animalium non irrigantur, vel quia susscienti calore vitali non incalescunt,ciam molestia eiusdem orificii, non dolorifica, sed gr. avi, ct importuna, & talis status dicitur irigiditas ventriculi, ab eodem oritur talis motusici Uictis nervis, qui communicatus illorum ori nimi in cerebro perturbat spiritus animales, &vigiliam parit, α hac de causa s,pe Hypoconciriaci in vigilias incidunt, oppresso spiritu,&calore orificii ventriculi, seu refrigerato a vapinxi lata, in eo quiescentibus. Hanc doctrinam mihi confirmavit praxis, in qua observavi in Senibus,& Hypocondriacis vigilia affectis sublevari, &somnum capere fovendo calorem ventriculi pul. vinari, & a frigidis remediis in isti, vigilias imcrementa suscipere, nec ex eo quod non sentitur dolor in ventriculo arguenda falsitas hujus doctrinae, quia ab affectione molesta istius, quandoque oritur inquietudo, ut etiam sanus in lecto nia possit in uno stu, nisi per breve tempus perin nere, & sine sensibili dolore ventriculi. ideo in ista casu, quae ventriculum corroborent,dccat facient exhibenda , quae describentur de ventriculi affectibus. Causae externae, quae vigilias peperere, rem γvendae Dicet a mensuranda a morbo, a quo viguliae, & ab indicationibus ab eo elicitis ejus regula desumenda.
UInis Somni est resectio Animalis desitigati
in exercitio operationum dum vigilabat; tale enim exercitium sensus, & motus multos spiritus animales, quorum ope isti exercentur
dissipat, horum dissipatio Animal delativi, tam morem , & debilitatem efiicit, itaui inhabilis omnino evadat ad praedictum exercitium pri trahendum, & sub illo deficeret, nisi dissipati is,
rhus, restaurarentur clam nova generatione spis rituum animalium . Somnus huic generationi imservit, non tamquam causa essiciem, sed tamquam aliquod requisitum, dum suspenso in is nano omni exercitio sensuum externorum, αAnimali quiescente, potentia illa elaborans O, ritu, animales in cerebro, vel temperamentum, vel sermentum ejusdem cerebri, tota incumbit
huic operi, quod a nullo alio distracta persecte exequitur; α cum spiritus animales in somno non dissipentur, hinc est, quod illi, qui gener''tur, in unum cumulum adiguntur in tali copia. ut valeant supplere de novo exercitio sensus, ct motus, & ita dicitur Animal refocillatum a s inno; ideo finis somni erit recreatio Animalis dolatigati ab exercitio suarum Operationum tempore vigiliae. Haec res illatio consstit in nova generatione spirituum animalium loco deperdi,
Ab hoc fine deducitur ratio, per quam apparet
vegetantibus somnum non convenire, cum numquam in exercitio sui operis ita desiligentur, ut quiete indigeant, & in Animalibus potentia vegetativa nunquam quiescit, quia non defatigatur. nec est alligata tali copiae spirituum, ut si haenon possit operari: potentia vero sensitiva, cum in exercitio suarum operationum si alii ta taliquantitati spirituum animalium, qMesuniciat ad distendendos,& inflandos nervos totius corporis,
ectine tali copia si impotens ad exercitium sum
43쪽
rum operationum, itaut sine ista ullo modo me
cere possit, ct in dicto exercitio plus spirituum
consumantur, quam generetur, ideo pro istorii congrua reparatione indiget quiete, quae ii Ani, mali interdicatur, finis vitae indictum citissime. Definitur Somnus Ligamentum temporaneum feni tis externi'interni , dependenter ab imp
E O insisti spirituum animalium ad organa se .
Dicitur Tempor eum ligamentum sensus e terni , ct interni, hoc est impedimeritum in utrinque seniti, pcr quod in exercitium tuae potentiae non deveniunt; quaecumque enim potentia imp
dita in suo effectu producendo dicitur ligata,&ligamen, quo manus arcete vinciuntur, ut in
veri non possint,&corporis necessitatibus servire, dicitur impedimentum manui positum; ita ligamentum lenius eXterni,ct interni, non erit niti impedimentum prohibens exercitium isto. ruria. Hoc ligamcntum vocat Hipp. iatem ,seu quietem iritus , lib. 3. de Dioetan . q.
Dicitur pendens aὶ imperito insuxu spirituum
animalium ad organa se vum externorum, non quia impedimentum praedictum consistat in privativo, ut est impeditus influaeus ob privationem spirituum, sed consistit in aliquo positico, existentibus i piritibus, impediente litorum fluxum; im- redito influxu spirituum ad organa sensuum, impeditur omnis sensus externus, &cum istis ini peditur exercitium sensus interni, qui ad suas operationes determinatur a sensibus externis, ideo
illis cessantibus, cessat & ille a suis operationibus,
diciturque ligatus. Pro explicatione integra definitionis, solum romanet pericrutanda causa impediti influxus spi rituum antimilium ad organa sensuum externorum . Hipp. voluit somnum a sanguine restis
rato, S 1 meatibus sanguinis languidis factis,quod intelligenduin est etiam de meatibus spirituum. Sanguis frigesectus, & meatus languidi possunt
ponere impedimentum spiritibus. Haec habet lib. Aesarisus n. a. Aristoteles,&Galcnus determinaverunt causam lomni Obstructionem porosit tum cerebri, factam a benignis vaporibus alimentorum ad caput elevatis, ibique condensatis,&setatis, cujus argumentum eis somnus post captum cibum adveniens; a tali enim obstructione impeditur influxus spirituum animalium ad ne vos, ct ad organa sensuum externorum. Hanc opinionem retinuerunt Rccentiores, addendo, non solivia per vapores obstructionem p dictam
feri, sed etiam per subtilissimum Serum residuum
a generatione spirituum animi alium, vel reliquia, ct tamquam cinis spirituum in vigilia consum. piorum, quod videtur .lcmonstrari a temperamento humido, in quo & Serum, & Pituita
abundet , cum in tali temperamento adsint somni, longiores naturales, ut in pueris observ. are licet.
Ab eodem Sero non ibicina fit praxi icta obstructio, sed reliquiae spirituum in eodem latitantes,
dc in partibus obiu is hospitantes torpidi, α
inertes redduntur cum motu languido, eo modo, quo a flegmate copios. spiritus vini inertes torpidi evadunt. ut vix a guitu percipiantur. tali, inertia,& torpor spirituum animalium somnum coadjuvat; sicut enim vigilia in expansione,&motu valido spirituum eorumdem coimsistit, ita somnus in retractione, torpore, & ine tia eorumdem spirituum. Obstructio potest seri etiam a subsidentia porositatum cerebri, seu potius glandularum,& fibrarum cerebri, it aut iii
rum latera ad mutuam quasi contactum accedant , a tali subsidentia necisse est, ut spiritibus animalibus plenus ingressus in nervos intercludatur; subsident autem dictae partes, quando spiritus animales in eis deficiunt, a ipirituum enim copia non solum implentur, sed etiam dilataim
tur , ut turgeant, deficientibus spiritibus animalibus partes dilatatae concidunt ad mutuum coim
tactum, it aut elevari non possint de novo, nisi a copioli, , & energetico influxu spirituum anim lium, & pauci post vigiliam relicti non sunt tantae virtutis, ut subsi lentes fibras penetrare. &attollere valeant; cum subsidentia gllandularum.& fibrarum cerebri laxi uatur, etiam nervi se vientes organis sensuum,& cum laxitate a suo desistunt exercitio. Hujus experimentum habemus in defatigatis a violento labore,&cursu,&immoderato veneris usu, in quibus spirituum copia dissipatur, tales enim a profundo,& longissimo somno corripiuntur ob spirituum descientiam, quam necessario sequitur subsidentia dictarum partium, & haec est principalis causa
somni naturalis, quam coi adjuvat motus dimini
tus membranarum cerebri, ob deficientiam spirituum vitalium, lente, & diminute materiam pro spirituum animalium generatione in glandulas corticalis subit antiae cerebri impellens; quia propter lent E implemur, & inflantur, nec somnus recedit nisi cum dictarum fibrarum turgentia; eκ quibus multae somni proprietates explicantur. Narcotica somnum inducunt, quia torpidos, ct inertes spiritus animales iniciunt, illorumque agilitat Ora ,& motum debilitant, quod puto agore praecipitando magnam partem spirituum animalium in succone eo, vel motum illorum susnaminando, qui postea vel medicamentis, vel ev nescente facultate Narcotica cum particularum medicamenti narcotici dissipatione, ad pristinum
munus recuperata propria virtute redeunt. Sinai,
leni inertiam censeo vapores cibi, paulo post illinrum assumptionem spiritibus communicare.
Omnes definitiones traditae a Philosophis , &Medicis ad hanc reducuntur, tamquam quid antecedens, vel consequens praedictam,&declaratam essent Lim somni. Galenus a. de causis S m-ptomartim cap. xli. definivit somnum, factilia is quietem, qu.e corpori conceditur Iu
Eo sensus interni , ct externi ligantur. Sec ndo bor. amor. y. Primi sensorii refrigerationem somnum appellat; per primum ensorium, Cerebrum intelligit, quod vere refrigeratur ob dii si-
44쪽
patioriem spiritus anili uilis, quae est causa remota nes, & magnas sanguinis evacuationes fustas vos omni, oc ad hujus defrudi ionem reparandam me sectione, vel spolite in Haemorrhogiis; in his Natura somnum Animali concessit.'Avicenn. enim casibus adest delatio in somnum profunda. pa. tr. O. cap. I. dc APerror 2. couiget. cap.2I. sed diu non durat, ideoque Coma somnolentum& tui Sequaces, Reditum spirituum ad cor, ad dici non potest. e , ebhais pro essent ia ibinni stabilierunt. Hi Au- Dicitur ast alis, quia ad constituendum Comactores, quia observarunt in somno spiritus ani- somnolentum non requiritur solum profunda in males in organis, praecipue sensuum externorum somnum delatio, sed somnus actualis, & ut aeger deficere existimarunt, istos se contraxiste ad prin- actu profunde dormiat, nam in comate vigilicipia eorum, quae lunt cor, & cerebrum, in quo adest propensio ad somnum, & profunda, & non allucinati sunt , quia est quidem deficientia, sed adest actualis sonivius; imo vigilia, ideo dicitur in ol, pra dictam causam, sed quia dis spati Coma vigil . sunt; remanet tamen, quν adsit deficientia spi- Dicitur a causa praeternaturam, ut exclud rituum in somno, & haec si causa remota somni . tur illa profunda, & actualis in somnum pro. Auctor infinitionum bindicarum somnum definivit Remissionem Anime secundum naturam a ibro ad principium . Pro Anima intelligenda
est spirituum animalium congregatio, quae remittitur, quando minuitur illorum quantitas, &quidem tecundum naturam , eo quia desciunt in exercitio operationum naturalium; &quia per eorum deficientiam oritur indigentia somni secundum naturam, in hac deficientia spiritus organa seniuum externorum deserunt eorum influxu prohibito, & qui generantur in capite colliguntur; ideo dicitur Remi ο onibus, hoe esta partibus externis, hoc est ad cerebrum. Aristoteles inlib 6. Topic. cap. 2. Ant, parifla sim, seu retractionem caloris ad interis, a somnum appel lat, quae retractio, & antiparistasis reducitur ad deficientiam spirituum, quia calor, α spiritus partes externas deserunt, non quia r trahantur ad interiora, sed quia , ob deficientiam,
S. diminutionem eorum, non eXPanduntur co
pioso alii: u ad partes externas, ac si vere rotraherentur , & cum ei sectu retractionis proprio.
DTfinitur Coma somnolentum Profunda,er AZiualis in somnum delatio a causa
Dicitur quia cum dissicultate a somno excitantur, & quia ita sunt somno immersi, ut ab objectis sensibilibus externis, a quibus tempore sanitatis aliccti h somno revocabantur ad vigilias, in hac indispositione non assiciuntur,&ad eorum praesentiam somno.profunde indul-nent; ct ii ab objectis sensibilibus, cum violentia, ct dolore agentibus, oculos aperiunt, statim etiam dimittunt , dc ad somnum retiunt, & hac de caini a dicitur prostinia delatio. Dicitur etiam profunda, quia durat ista indispositio, ad disterentiam illius delutionis in somnum, quae anteceditimininentem Lypotimiam, & hystericas passio Pensio, qua corripiuntur, qui longas in morbis vigilias, vel in exercitio, & labore spirituum mugnam resolutionem sustinuerunt, de quibus habet observationes Platerus lib. I. observat. GLmuth. centur. I. observ. 66. de somno trium die.
rum , & noctium a magna lassitudine. Aliqui addunt, Coma esse delationem profumdam , Ο tualem in somnum, cum delirio, ut Vidus Vidius lib. 1. Pr t. cap. II. & Tacutus
Lusit. lib. 2. Praxis cap. s. cum tamen videamus
multos Comatosos sine delirio, cum interrogati de aliqua re, recte respondeant: Aliqui etiam pro aliquo tempore res domesticas curant, licet in his exequendis in somnum serantur, & quandoque cibis ore pleno in somnum delabantur, sine ulla
delirii specie, & si hoc esset Comati essentiale,
in omni Comate reperiretur, & cum certum si non reperiri multoties, credendum est etiam,
delirium non esse huic indispositioni essentiate;&si aliquando repertum fuit cum Comate delibrium, puto esse ejus conditionis, qualem obse vamus in fanis profundo somno demersis, qui violenter excitati vana,& delira loquuntur,&prave ad interrogata respondent, ob confusionem phantasmatum in somno peractam,&multoties responsum accommodant illis phantasmatibus, quae in excitatione a somno occurrebant, & tale delirium est per accidens. Ex his patet, Coma esse assectionem sensus eraterni, & interni, istiusque subjectum esse cere. brum, quia sensus interni,&externi in Comate ligantur eo modo, quo ligantur in somno naturali; &quia in hoc ligantur ob cerebri assectio.
nem naturalem, praeternaturalis in Comate est
assectio admittenda, & consequenter admittem dum cerebrum istius symptomatis subjectum. Causa somni praeternaturalis, non dissert a cau. se somni naturalis nis per excessum;&scuti dis ximus somni naturalis causam esse obstructio. nem fibrarum cerebri, & etiam nervorum facilEsolubilem, ita somni praeternaturalis causa erit obstructio earumdem partium dissicile solubilis. cum sorti ligamine sensus extemi, & sensus imterni ; ab hac enim obstructione impeditur imfluxus spirituum animalium ad organa sensuum externorum, itaut ab objectis sensibilibus exte
45쪽
tantiam tensas internus eadem objecta non resecipiat, per quod uterque dicitur ligatus.
Haec obstructio pol cii seri ab humore scros
inundante substantiam corticalem cerebri,cju que fibras obstruente, it aut spiritus animales in hac parte generati, vel separati non valeant per fibras obstructas ad interiorem cerebri iubilantiam fluere, & ab hac ad nervos pro sensuum cXternorum exercitio; hoc Serum si vel quanti,tate , vel crassitie resilientem valde cnecerit ol structionem, somnus erit etiam profundior, &contumacior,&cadem ratione pituita, quae est magis crassa, magis protundam,& actualem in somnum delationem ciliciet. Haec obstructio non est in cavitate fibrarum, &glandularum ab humore in illam descendente, sed a comprcilione glandularum ficta a serositate irrigante substantiae corticalis supersciem, perquam glandularum cavitas angusta redditur, nec compressio eii talis, ut impediat Omnem fluxum iubtilis materia: succi nerves, sed solum est talis, ut fibras non
impleri, nec dii tendi, consequenter, nec nervos sinat; quapropter laXitatem contrahunt cum impotentia organis sensuum serviendi, ex quo illorum ligamentum. Potest etiam iisnano praeter naturali adaptari doctrina membranarum cerebri, dicenda de epilepsia. Seriun, & pituita in
cerebro Gundans, si spiritui animali inisceatur, valet somnum profundum inducere, spiritus alii, males torpidos reddendo; a superfluo enim hu- illido retundi Observamus in spiritibus volatili bus chymicis, qui non rite distegmati virtutem eis insitam amittunt, & si virtutem elasticam in spiritibus animalibus admittamus, per quam vegetae, & robustae suas o ratione, exercent, imisumus etiam asserere a copiosi, humido nimis inolles redditos spiritus animales virtutem elati,
cam amittere, eo modo, quo videmus corpora
virtutem elastic in sortita hanc amittere, si nimis mollia fiant. Talem Seri, & pituitae abundantiam arteriae in cerebrum deponunt, quando sanguis his humoribus fuerit resertus,&venae non possint totam illam quantitatem reabsorbere; quapropter necesse est, ut portio illius in cer brum si amet, talia: portio semper , nova sero sitate ita augetur tali modo, ut cerebrum und quaque exundet, & maxime in eius superficie . Copia sanguinis, vel istius crassities, per quam tarde circulat in vasis cerebri, obstructionem con primendo glandulas cerebri essicit; dum enim sanguis tarde circulat per cerebri vasa, a novo adveniente, dum prior per tardam circulationem adhuc non exierit, vasa sanguine impleri neces Iecst, turgescentia vas brum,&pondus redundantis sanguitiis prunam cerebri superficiein eis comtiguam premit,& laaec alteram proximam δε quo pressio vasorum fuerit validior, piessio etiam superficierum ccrebri ad magnum spatium extermeetur. S cum compressione superficierum cerebri glandula: Κ, obstruentur. Descientiam spirituum iacere fructionena per iubsidentiam pinrositatum, superius diximus; unde si descicntia
erit ex dens, Obstructio etiam validior existet ex
duplici capite, primo quia a deficientia excedenti spirituunt in sanguine, pauca copia spirituuna animalium extrahetur pcr se insulsciens ad dilatai das subsidentes fibras; secundo quia spiritus ani, males , qui generantur in magna deficientia spirituum, in sanguine sunt languidi, lebiles, nec taliuvirium, ut occlusa subsidentium sibrarum orificia aperire possint. Utramque causam expirestit Hipp.
lib. 1. de morb. n. 8. his verbis: Postqtiam veniarpit uitam ins e traxerint, nec se es, prie pituitae
frigi itate , Janguinem magis Asi, ac perfrigeratum e , . quam priori tempore ecce crat lities sanguinis a frigiditate); Etim autem sanguis non vis crur ecce tarda circulatio) fieri non potes, Di non etiam corpus ruiescat torpeat legit
Fo ius, o profundo somno, velut alto j pore
et ne itur a motione impedita, staginatio, ab hac pressio, a frigiditate, spirituum concentratio,
ab hac illorum deficientia. Addo a frigiditate, astagitatione, Seri separationem copiosam fieri, ut patet in sanguine extracto refrigerato, aqua obstructio per p assionem major, ut superitis ilibi tum fuit. At sve a pressione, sive a subsidentia impediatur fluxus spiritus animalis in glandulas, fibras cerebri, & nervos, semp r est descientia
spirituum animalium, a diversa causa; quaprinpter videtur haec principali, causa sonant praete naturalis. Narcotica profundam in somnum delationem pariunt, &quaesitur, an in corpore possit generari humor narcotica qualitate prinditus, it aut dici possit somnum profundum essicia causa narcotica interna, &Helmontius hoc ais firmat , quia sicuti mustum nullam habet vim narcoticam, diim non inebriet, nec ab eo per dictillationem spiritus vini inebriativus , dc nam
coticus eliciatur, tamen per sermentationeni in dolio vim narcoticam acquirit, elini a sisto vapore mutii sermentescentis, per nares excepto,
ebrietas,&somnus inducatur; Carbo factus cxligno, quod nullam vim narcoticam habet per combustionem, hanc acquirit, dum carbo de ninvo accensus, spiritus torpidos reddat, & soporem inducat; ex quibus deducit i talea Hel montius, humores in corpore humano a causa Prxternaturali ita posse disponi, ut narcoticam virtutem asstimant, quod mihi etiam probabile videtur, cum confirmatam videam hanc sententiam a Bor sis observ. 96. centur. I. de quodam, qui lethai
qum saepe patiebatur ab aura apositi pedis emissa, quam furfuin ascendere inger pcrcipi bat, o cauterio in parte is secta inino curatus fuit.
RA erius centur. 1 ob erv. 21. a vaporibusnis in p.risione Usericis somnolentiam vidit, MI crus centur. i. curat. D. Coma a lumbricis scri avit; &si videmus humores per alterati nem malignitatem sortiri, cur non virtutem Da colicam 3 nec est adeo dissicile, ut humores acquirant per alterationem illas conditiones, per quo superius diximus narcotica operari.
46쪽
Causae remotiores sumi quae Serum , picii itam, di vapores crasses in capiae cumulare possunt, vel spiritus resolvere, & torpidos incere, & iam
guinein ad tardam circulationem disponere, &hae colligentur ab erratis in sex rebus non natim
ratibus: Allium , pae, Nuces, Dactyli somnum
Differentiae hujus symptomatis, nullae aliae sunt nisi per essentiam,&per consensum: per essen. tiam, a causa existente in cerebro independenter ab alia causa; per consensum, a materia existente quidem in cerebro, sed dependenter ab alia causa in inserioribus partibus, ut in passionibus hystericis a vermibus: potest etiam considerari altera disserentia, desumpta a vehementia majori, vel minori talis symptomatis, vel tamquam sympto ma, ut in febribus. I ifferentiae talis symptomatis, per quas dissimguitur ab aliis affectibus soporosis, desumuntura sui natura comparata cum natura aliorum asti
eluum soporosorum: differt a Lethargo, quia est sine febre, & sine delirio, quae in Lethargo unium tur : differt a Catalepsi, quia Comatos se movent,
citantur a somno, licet cum violentia, ad imterrogata respondent; Cataleptici immoti m. nent in eodem situ, in quo positi fuerunt, inte rogat i non respondent: dii teri a Caro, quia in hoc aegri vocati non respondeiat, nec a violento semsibili affecti excitantur, & sensus omnes ieia ab liti sunt. Si Coma cum febre conjunsatur, disserta Lethargo, quia in hoc apparet laesa memoria, ct plerumque rerum oblivio urget.
Signa diagnostica sunt, protunda,& actualis
in somnum delatio, quae semper in Coinat is Observatur, cum ore patulo, α maxilla inferiori demissa, per quae speciem mortui potius, quam vivi exprimit, avellicatione sertiori,&punctim ra excitati oculos aperiunt, adstantes intuentur, interrogati respondent, licet mox iterum ad somnum redeant, & moleste serant ab hoc se,
Si ab humore pituitoso, vel seroso excitetur Coma, hujus causae signa sunt habitus pituitosus, ct serosus, aetas senilis, aut puerilis, regio, &tempestas stigida,& humida, consuetae per os, ct nares pituitosae excretionis suppressio, color taciti pallidus, tumor palpebrarum,&lacrymae
Si a sanguinis impedita circulatione oriatur hoc symptoma, demonstrabit plectorica disposset iis capitis, rubor faciei ad atrum declinans,&capitis dolor praecedens: si a vaporibus inseri rum partium, signa erunt illa, quae affectam ali, quam partem demonstrabunt: si a subsidentia m. rositatum, praecesserunt causae spiritus dissetven. tes: si a virtute narcotica, febris malisna aderit, vel passio hysterica, vel seminis consueta inusiosus Pensa, una cum illius corruptione, vel affectus hypocondriacus,vel scorbuticus; in his enim vi
tutem narcoticam humores contrahere faciliter
exulum. Si fuerit per consensum, a signis incictionem partis inserIoribus demonstrantibus eo,
Quoad prognostica, talis asseetias in Senibus leti is est; debilitatem enim caloris, &des temtiam spirituum, cum superabundantia humoris serosi, a pituitosis nificat; si febri superveniat. lethalis est; si a causa interna cerebrum per effemtiam assiciatur, semper periculosum est, & r,tione partis principis affectae, quae est cerebrum,& ratione spirituum animalium, quorum gene . ratio vel impeditur, vel descit, deficientibus ductis spiritibus, a quibus multae facultates natura les dependent ab istorum, vel deficientia, vel lam more labefactari necesse est, cum vitae periculo imminenti; si a causa externa dependeat, non adeo timendum, si Comati phrenitis superveniat illius est remedium. Quoad indicationes, Coma pendens a causa interna, quae indispositionem essentialem faciat, ut redundantia Seri, & pituitae in capite, vel samguinis plenitudo a retardata circulatione ejusdem per vasa cerebri. Humor serosus, & pituitosus revellendus, derivandus, eVacuandus, & plenitido sanguinis minuenda, motusque circulationis adjuvandus, s a spirituum deficientia, isti reparandi , si ii virtute narcotica, laaec extinguenda. In Seri abundantia premente fibras cerebri,
purgatio primo praescribenda, & quidem puris
gantibus, non lenientibus, quia materia a capite ducenda: celebris est Pulvis Tralliani pro hoc ex DiagriAi, es Castorei a. 9. r. , vel V. Pit Aurem rum S. iv. Mavis.Jalanx gr. viij. cum Syrup. do Streade f. ni Vomitoria laudo, quia in conatu
vomitus caput etiam purgatur, & per vomitum totum purgari, habemus ab Hipp. Venae sectio. nem rejicio, cum sanguis non peccet, & si in L illargo admittatur, diversa est ratio. Evacuato humore seroso, vescantibus revellendum, alio. errhynis per nares derivandum, & per os ap phlegmatismis a somno excitandus aeger, admota naribus spongia imbuta Decoctisne seminum Nigesiae, Rutae, Sinapis, Ca rei inactae in Acr. to forti, Spiritus Salis Armoniaci, vel Carale
odorandus, naribus sup natur Satureja cumitoribus in vino cocta, & calens occipiti appli. cata, a somno excitat, & magis si illius vini guttae aliquot auribus instillentur. Dum haec adta. bentur alterantia, quae motum spiritibus anima libus praebeant, quo valeant propulsare mat Priam Dras cerebri pressione obstruentem pia crubenda; in horum genere sunt decoctiones heris harum Cephalicarum, sed praecipue Saturejae. Serpilii, Chamaedriss , Origani, Eutae, additis. ut Dir. Fuluinis, vel Carale, vel Sal. Arm niaca. Valet etiam decoctio Galangae , Zisub ris, Nucis muscatae, Macis, Rapbani Blaestris, adiit a Tinctura Castorei adS. i. Mixtura sequens tam cochleatim praebeatur: V. Aquae Rutae, Sevilli , vel Majoranae a. I. h. Cinam. Theriacia. b. i. tincturae Castorei 3. i. 6. spee. Diagalangae 5. i. Diambrae S. 6. Θr. de Meca a J. i. m.f. misi.
47쪽
proficuus. Si non sublevetur aeger, ait sudorii eratranseundum cum decocto Ligni San ti,
peri, Sals ras , o corna Cervi, addita Raci e Petis di is, vel Lappe majoris, exhibendo hoc deci tum ad libram unam, dc bis in die; prinmisib hoc, pulvere. V. Bero. t. miner. o Beroam orient. a 9. 5. put Viperini B. i. m. f. put. Si a sanguine stagnante, hic Praemisio, acri Gystere cum S. i. Trocis Albanae. . mittendus;
α si peritus adiit Chirurgus, a vena iugulari, vel
stontis, vel narium strente aegro,&morbi pertinacia indicante . Motum isanguini inspirabunt remedia superius proposita.
Si a spirituum deficientia, isti reparandi, spiri, toti, & Ammaticis: Elix. vitae, Elix. pro tetitis Paraceis, Dr. e ranis Chermes, o Corall. . essentia Ambrae r. Vini, cum Baceis Junis' νi, Ruta, Satureja, Serpillo, Maci, Cato phil. ,
Nucem c., alterato, aliqua ex his de ei is supra. dictis miscenda; vel sequens Mixtura : V. Ko marini, Lavendu , Morronerae a. I. 0- rob. Juniperi S. h. ,1 prc. L. etificantis Gai, Dium .ea. S. 6. tinisur e Castorei S. i. Elixi, proprietatis Parac. 9. h. Dr. Cinam. vel de cori. Citri J. i. m.
Diceta boni sit succi, & parum, & saepe exhibendus cibus; vinum generosum citissime rescit spiritus, in parva tamen quantitate exhibeatur.
Si a Narcoticis, omnia Sale volatili praedita. supra descripta dicuntur stangere illorum virtutem; ab aliquibus laudatur Succus Caepae, ab aliis Cis breum, Piper; sed certum,&ini illibile r
medium est Acetum ex vino generoso ad J. r. vel
iii exhibitum,&eo tempore,&sinciput hum clare, & naribus odorandum saepe admovere. Di eta in omnibus aliis casibus si tenuis; valet enim haec ad Serum consumandum,& ad Gulam morbi minorandam, ideo sit etiam parvi nutrimenti, incepto casu defici tiae virium,&spirituum.
STupore plenam indispositionem propono.&est Coma vigil . Dicitur Coma, quia adest propenso invincibilis in somnum; dicitur Vigil,
quia cum tali propensione non dormiunt aegri . sed continuo vigilia assciuntur, palpebras dimit tunt dormientium instar,& sensus interni, &externi sere omnes, licet debiliter, sunt in eXe citio; quapropter videtur indispositio ex duobus contrariis efformata, ex viqilia nempe, & somno, uno & eodem tempore, ct in eodem individuo,&aeserest, alter Tantalus; nam si ille aquis himmerius usque ad os, crudelem sitis molestiam, uua assiciebatur, aquae potu satiare non poterat, ὸum aquae iugiebant quotiescumque inclinato capite, vel corpore eas bibere tentabat. Ita Co tosus vigil a molesta somni propensione extremeassicitur, & dum somnum capere aggreditur, hic iligit. & cum hac invincibili in somnum prinpentione continuae vigiliae cruciatus inperitur.
Desistur hic affectus In somnum propensis, cum continua vigilia . Propensis in somno,
quia, ut dormientes, jacent clausis oculis, &aegre serunt clamores, puncturas concussiones.
quibus ab adistantibus a somno excutiuntur; est cum vigilia, quia vere Vigilant, & passionein propensionis in somnum, & vigiliae tormenta.
uno, eodemque tempore experiuntur. Hujus symptomatis mentionem fecit H pp. ιλῖ. de morb. . quando scripsi: Prehendebat autem eos , et C ma continuumsomniculosum, vel pomi lum. Duo contraria in hujus allectus conuitutione concurrentia, dii scitem reddunt indagationem causae, quae duo contraria privative in uno at sectu unit; ratione hujus dissicultatis, variae emanarunt sententiae in determinanda talis assectus causa.
Galenus. & cum eo sui Sequaces exiitimarunt hunc assectum pendere a mixtione Bilis, O PAt uitae, ab hac propensionem ad somnum, at illaci filiam; ita Gal. . de Pr sag. expuls. cap. 8., ita etiam Paul. lib. I. cap. 6.; sed talis sententia, ex dictis de vigilia ,& iomno, insubsistens apparet, nam vigilia est cum influxu spirituum animalium ad organa sensuum eXternorum, cis
innus est cum impedito influxu ad dicta organa, unde vi ilia, quae est continua, supponit liberum influxum, & continuum per organa semsuum externorum, & s est talis continuus initimaeus, non potest esse somnus, qui constitit in in pedito instaexu, &si est impcditus ini luxus spiri.
tuum ad dicta organa. erit somnus continuus
sine vigilia; Pituita potest impedire hunc instu
Xum, leta faciet verum, & continuum somnum pro ratione impedimenti, cum exclusione vigiliae . Bilis vigiliam euicit, promovendo ini luxum spirituum ad organa sensuum, sed pro tali tempore non erit somnus, & hoc stante non potest dici aeger semper vigilare,&semper in somnum inclinare, vel debemus admittere, quod in uno momento pituita impediat influxum spirituum animalium ad organa sensuum, in alio momento bilis, ablato impedimento, impellat spiritus ad
eadem organa, & in altero momento pituita ron et impedimentum, & sic deinceps per multos dies sequatur illa reciproca positio, & ablatio
impedimenti momentanea, quae ab intellectu concipi non potest, & naturae agentium etiam repugnat , quae contrario superato, semper huic do.
minatur; ct victor cum si victo, tortior sempirsub Deo hunc tenet; ita bilis, si superaverit pituitam , haec non ha bit tantum virium, ut posist bilem domare, sed semper sub illius jugo, d
dominio manebit, nec permittet ponere impedibmentum influxui spirituum. Alii putarunt causam esse pituitam . sed putro factam in cerebro, quae ob suam crassitiem es struendo portatates cerebri, faciat propensionem
48쪽
ad Dinnum, ratione vero acrimoniae,&calarisa putredine concepti,vigilias. Ita Galenus 3. e L in. 3. m. I 6. et f., ita videmus in Lethargo, in quo communiter existimatur pituitam puta scere, adesse continuum, & diuturnum somnum, unde pituita putrescens est apta continuum s cere somnum, non propensionem ad somnum,
di vigiliam simul. V illisius vult poros, & meatus in cerebro, &quae sunt viae a spiritibus calcatae, a materia crassa in cupari, ut a iblito cursu prohibeantur, unde propensio ad somnum; spiritibus vero particulas qua tam acres,&summe agiles in i tamquam
aculeos, a quibus ad motum excitantur, unde isti obii ruetas vias concepto motu, & impetu reserant introducta vigilia: sed contra hanc semientiain iaciunt rationes allatae contra bilem,&Pituitam, praeterquamquod si spiritus motu, α impetu supradicto excitati reserant obstructiones a pituita iactas, eas apertas etiam conservare debent, &continuam inducere vigiliam, sine somni Propensione; nam spi litus irritati, ratione dicti motus,& impetus, sunt in actione, & virtute Pituitae superiores, dum obstructas ab illa vias reserarunt,& hanc actionis. & virtutis pidiv lentiam exercere coacti sunt in pituita, prohibendo, ne obstruat amplius porositates. Illa vim. tias, quae effectum producit, eundem conservare Potens est; motus, & impetus in spiritu vias ob.
st iactas aperuit, ergo idean apertos tenere potenserit,&maxime cum talis impetus,&motus in
spiritu perduret in Comato vigili, cum in hoc adiit continua vigilia, &in spiritu animali ma-
Sylvius te Me putat, propensionem ad sin imaum fieri a bile, virtute narcotica praedita, vigilias vero pendere ab humore acri in glandulis alicujus partis elaborato, qui a spiritu arterioso, re a semento ejusdem glandulae volatiliretur,
G. accedente calore sanguinis arteriosi acrimonia illius augeatur, cum experientia constet, a calorem imoniam impertiri; unde talis humor, vel suis vaporibus ad caput elevatus, vel sua su stantia caput penetratu, & spiritibus animalibus commixtus turbationem in litis excitat, dc viam ad organa sensuum praeparat; unde vigilia; quae sententia, cum possit reduci ad ea, quae tradidit Willis ius, eisdem etiam rationibus rejicitur, Prae terquamquod est valde dubium, bilem mircotica
virtute pollere..iBLancardus m Mea novae contendit demonstrare quasdam particulas acres certos
rebri canaliculos ingredi, aliasque viscidas in alios se insinuare, a primis somnus, I secundis vigilia ortum habet ; quae sententia demonstraturialia , quia si humores acres medietatem cerebri Pent, di viscida materia alteram arediet tetra, homo secundum unam medietatem Corporis vigilabit, secundum alteram dormiet. & si
mutates, quae ducunt spiritus ad nervum amavortiam , iuerim obstructae a materia viscida, erit ligatus sensus auditus, disi porostates, quae ducunt spiritus ad nervos odoratus, receperint pa ticulas acies, sensus odoratus erit solutus,& h
mo dormiet secundum sensum auditus, ct vigi. labit secundum sensum odoratus. Ex his licet colligere difficultatem in assignanda Causa hujus affectus, dum illa tot pepererit sententias; quapropter cum in re dissicili unicus. que licitum sit suam proferre sententiam, non
Et ut clare procedam in explicanda Causa Coematis vigilis, suppono aliud esse indigentiam somni,& inclinationem ad somnum, Piud Q. mnum: hic supponit ligamentum in sensu inter no , & externo, pendens ab obstruetione fibratum
cerebri impediente influxum spirituum anima lium ad organa sensuum externorum, illa dicit necessitatem quietis, & somni pro reparatione spirituum animalium, deperditorum in vigilia. in qua multae operationes exercitae ierunt, unde haec oritur ex deficientia spirituum, ii qua oritur indigentia reparationis eorumdem, & clara non reparentur nisi per somnum, ab indigentia repa rationis spirituum animalium oritur indigentia
somni; quapropter indigentia somni dicit se sum externum, & huernum solutum, quia in induentia somni uterque sensus exercetur, repotest esse indigentia somni, & vigilia, quod experiuntur illi, qui a violento exercitio, vel l bore defatigati somno indigere cognoscunt, &in hunc propensonem habent; si vero accidat. quod cum tali propensione ad somnum ab aliqua passione, & sollicitudine valde molesta animi assiciantur, indigentiae,& propensioni in somnum satisfacere prohibentur ab animi passione, comtinuo motu spirituum animalium reliquias agistante , quapropter cum continua ad somnum prinpensione continuam experiuntur vigiliam.
Hoc evenire puto Comatoso vigili, nempe in hoc indigentiam somni adesse ob deficientiam spirituum , ideoque in somnum inclinare, & hunc prohiberi a causa praeternaturali. α ita in Coamate vigili non esse somnum, qui dependeat ab obstructione fibrarum cerebri,quia impossibile est.
quod obstructae sint fibrae praedictis, & homo non dormiat, sicuti impossibile est, quod durante dicta obstriictione vigilia adsit, quia rum potest stare vigilia cum obstructis fibris cerebri, dum has IN beras, & apertas exigit, sicuti non potest stare
somnus cum eisdem fibris apertis, ciun has ob structas requirat. Somnus ergo una cum vigilia in Comate vigili reperiri non potest, consequem ter remanet 1 olum, quod in Comate vigili adsit mera, & praecisa indigentia somni ob deficiem tiam spirituum animalium, a qua oritur propemsio in somnum ,&hunc ab aliqua causa praete naturali impediri.
Adesse deficientiam spirituum in Comatoso vigili , colligo a debilitate potentiae motivae, & semsitivae, observata in tali assectu: Coenatos vigiles
iliter se movent, di sere semper vel supini, vel super
49쪽
super unum latus decumbunt.& nisi cum dissicultate situm mutant, sensita omnes sunt torpidi.&objecta sensibilia moderata percipiunt, sed in
perceptione torpor animadvertitur. Ulterius ex.
orientia manifestum facit, Coma vigil esse symptoma sebres malignas concomitans, & Phreni, iidem lethalem sequi ct acutis morbis, magnis evacuationibus per alvum, & immoderatis ian. minis fluxibus uniri, quae omnia comprobant, Coma vigil esse conjunctum cum deficientia spirituum animalium; haec parit indigentiam, &propensionem ad somnum, prout dictum fuit
Cum hac indigentia somni conjungitur vigilia, eo modo quo dixi conjungi in supradicto casu.&causae vigiliae crunt supradescriptae intractatu de Vigilia, nempe bilis, cujus particulae sulphin me . , s inae acres, & perturbativae spiritibus
animalibus commicitae hos quiescere non permittunt ; imo ad organa sensuum externorum fluere, communicato impetu, cogunt, &una cum hoc
subsidentes fibras cerebri per spirituum deficientiam elevant ad organa sensuum fluunt, laecque actuant cum vigilia ; & ita istis admissis videtur
recte explicata natura, &essentia Comatis vigia L, itaut nullum remaneat dubium, nam a desicientia spirituum explicatur indigentia somni,1 bile mixta spiritibus animalibus irrequieto mintu eosdem agitante explicatur vigilia, & manifestum fit etiam quomodo fiat Coma vigil; deficientia enim spirituum semper inducit indigemtiam somni, S Natura Animali in hunc finem
concessi, ut spiritus animales in vigilia cum exercitio sensuum externorum, & motus dissipati, Per quietem, &somnum renovarentur; ad hunc finem conducit subsidentia fibrarum cerebri, quae loco obstructionis inservit, impediendo fluxum
spirituum ad organa sensuuin externorum, quatineo illi , licet secundum naturam cor stituti ob mincitatem, &ob defitigationem debiles facti sui, Mentes oras elevare non possunt: si vero spiritus Q. statum praeternatiualem adducti fiterintro acquisitionem motus , di impetus suae pauci, tali, α defatigationi non convenientis, sed a causa praeternaturui communicati modo mox dusto
debile, subsidentiam fibrarum superabunt, &istarum tractum sequendo spiritus pervenient ad
organa sensuum e Xtemoriam,&licet parvi, seimsus omnes in exercitio suarum operationum, licti
debiliter, firmabunt. Praeter bilem, si insomnia etiam horrore, i, more, ira plena spiritus animales continuo, &irrequieto motu agitabunt, etiam ab istis Coma vigil orietur, & hanc causam in tali affectu adesse colligere possvinus a jactatione inordinata, licet debili totius cor ris, a clamoribus apertis sauci, bus emissis, a delirio, quod semper observatur in hoc assectu, haec enim pliant almata excitata, taperturbata ostendunt. Caune externae erunt mmeumque spiritus dissipare rosint, ut motus violenti, immoderatus Veneris usus, animi passiones vehementes, applicatio intensa mentis studio, vel negotiis pertractandis, morbi acuti, evacuationes insgnes per alvum, & etiam seminis per aperta, vel corrosa
vasa. Bilem cumulant, vel acriorem reddunt omnia calida, sive medicamenta, sive alimenta. maxime in iram propensio, tempus anni calidum, bilis interrupta segregatio a sanguine. Disserentia Comatis vigilis ab aliis assectibus soporosis demonstratur ab his hucusque dictis. nam per solam indigentiam ibinni dicti ab aliis omnibus assectibus soporosis, in quibus adest smimus actualis,& prostandus, non indigentia solum somni, vel adest somnus sine indigentia illius; praeterea in aliis assectibus soporosis, ut in Commte , Lethargo, Caro, nullum adest vigiliae signum. scuti in hoc assectu. Signa diagnostica sunt manifesta in propensi
ne ad somnum,&in continua vigilia. quoad prognostica, mali sunt Ominis, ratione causae, quae est deficientia spirituum animalium, aqua non solum patitur cerebrum in suis operationibus, sed etiam totum corpus, cum multae operationes istius auxilio nervorum, & spirituum
animalium perficiantur; unde istis deficientibus, necet sarius languor istarum, cui imminet vitae interitus. Spirituum deficientia est inaxime periculosa, cum eorum restat .atio, ob continuam
vigiliam, si impossibilis; est etiam periculosus
ratione partis, quae est princeps, Cerebrum nempe, cujus languores toti communicantur,& r,tione modi assiciendi cum vigiliis, quae spiritus etiam robustos, ct copios, cito distatuunt, & r
tione unionis hujus de s cum morbis acutis, quorum vis, S serocia a tali symptomate intemditur , it aut vires non sufficiant ad resilendum,ma vi me ubi spiritus animales deficiunt. Indicationes erunt, spiritus reficiendi, bilis acri. moniam attemperandi, si hoc symptotna talis fuerit conditionis, ut totam medicam operam ad se trahat, derelicta primarii morbi consideratio. ne . ut plurimum enim Coma vigil est symptoti sequens aliquem morbum; si vero talis non fuerit conditionis, morbo principali incumbendum. In executione istarum indicationum asym male desumptarum, undique dissicultates insur- , sunt, nam resectio spirituum exigit calida, cti piri tota medicamenta, haec bilem magis .acrem volatilem,&activam reddent,& impetum agitatis spiritibus addent; si vero refrigerantibus ad hilis attemperationem utamur, spiritibias debilibbus, & defatigatis noxia erit medicamenti frigi ditas . In his dissicultatibus, Willisu consilio adlam rendum esse puto, qui determinat respiciendum este, an magis indigeat somno, an vi via psi magis indiget somno, hic provocandus; si mae sis indiget vigilia, hac excitanda: in hoc symptomate Vero cum adsit indigentia somni , desecientia spirituum animalium , aeger magis indiget somno ad renovandos spiritus animalas, idcirco
optata sunt unicum remedium ad prosiuandum
50쪽
hoc symptoma, nam inducto somno nova spiri- confusionespirituum an mallam is cerebro, thm tuum fuccedet generatio, spiritus existentes de- batione corporis, o . quandoque casu ejusdem. fatigati vires acquirent, & uniti cuin genitis act, Dicitur Me ius, quia est sensus, & omnis sei, vitati bilis resilient, praeterquamquod optata bi, sus assectionem praesupponit; dicitur etiam AT Glis acrimoniam, volatilitatem,& motum retun- ctus, quia est indispositio vel organi, vel spirident, euec ita optata utramque implebunt pagi- tuum animalium, per quam objecta viii bilia tamnam, eaehibenda tamen in principio invasionis quam circumrotantia inspiciuntur, licet sint ii symptomatis , dum vires valent; nam si extrema mobilia, & omnis indispositio apud Medicos per aderit debilitas, tale remedium est praetermitten- assectum exprimitur. dum, cum tunc iit de aegro conclamatum, omnia Dicitur in quo objecta circumrorari videntur. etiam remedia in curatione vigiliae proposita,tam licet immobitia maneant: per haec verba decim interna, quam externa pollunt in uium revocari. ratur indispositionem, seu assectum esse sensus
In hoc allectu eodem tempore reiiciendi sunt Visus, dum objecta visibilia circumgyrari videm1piritus alimentis boni succi facilis concoctionis, tur . Explicatur etiam qualitas indispositionis semiat sunt ova sorbilia, contusa,&succus carnium sus Visus, quae consistit in circumrotatione bbj Perdicis. Phasiani, Pulli, Vituli, additis etiam ctorum visibilium. Probatur etiam, quod talis amygdalis, S pineis. Reficiendi etiam medic, visio sit indispositio, quia videntur objecta aliter. inentis cordialibus dictis, interque enumerantur ac sunt; sunt enim immobilia, & videntur tam. Julap. Gemmatum, Perlatum, Confudio ex II in quam in gyrum ducta, quod non potest contimcintho, Alchremes, Aqua totius Citri, Aquis gere, niti vel ab indispositione organi, vel instr rum Citri, Aqua Meli sae, Aqua Score erae, menti, Vel potentiae. Tingestiria granorum Chermes, ex quibus poterit Dicitur tertio, cum confusione spirituum ani. parari mixtura cochleatim sumenda: V. Aq. tot. malium in cerebro, di exprimitur causa vertigi. Citri, Meliff., Morron. a. f. iij. Co My. ex mac. nis immediata, & sormalis, quae est Consita, &Alcher. ana 3. i. specier. Diambrae S. 6. Tinsiur. circumgyratio spirituum animalium; quomodo granor. Chermes S. o. Dup. Perlati S. 6. m. , vel vero spiritus tali modo dispositi vertiginem f. V. Aq. Cordiest. Saxon. I. h. forum Citri, Bor .iciant, mox declarabo. Spiritus circumgyratio. M. f. h. Confre1.Alabe . A. b. Tin Iur. Antimon. nem patientes, sunt spiritus animales in cerebro S. i. in. Julisp. Gemmat. I. E. LIlxiis propriet. 9. i. existentes, ex quo deterini natur subjectum ver-Θri p. de cortis. Citri r. m. tiginis esse cerebrum, & etiam pars cerebri, quae De purgatione, & sanguinis missione verba sit subjectum hujus allectus, implicite deterin, noti facio, quia non video, qua ratione ab hoc natur; etenim videre objecta circumgyrantia est symptomate indicari possint; spirituum enim dea actio sensus Visus, sensus visus una cum aliis ficientia utrumque rejicit remedium, & etiamisensibus elicitur a sensu communi, ut probatum Purgationem, licet videatur ratione bilis peccan. suit superius, ubi de Sensu in genere; ergo, sitis Convenire; praeterquamquod si bilem peccaim vertigo est indispositio, per quam sensus Visusteio non purgant, eam ad majorem exaltatio- percipit objecta aliter, ac sunt, necesse est, ut imnem ducunt cum magno detrimento aegri, & iis indispositio sit in ea parte Cerebri, in qua estatagmento symptomatis;&hoc facile contingere sensus communis, & ab hoc deducitur sellam potest, dum ob virium debilitatem, & spirituum esse opinionem illorum, qui asserunt, vertisinem deficiunt Lim validum purgans Colagogum exhi- esse affectionem oculi, qui est organum senius V, bere Prohibemur, debile non satisfaciet intento, sus; & falsitas demonstratur, quia si aliquis clau- sed ut dicebam, nullam sanguineam agitando ssoculis corpus in gyrum per aliquod breve te bili majorem exaltationem conciliabit. pus moveat, apertis postea oculis inspicit omnia Si Ucro morbus, a quo symptoma pendet, vel circumgyrare, certe quod in hoc casu non potest Piargationem, vel sanguinis missionem indicabit, dici passo oculorum, quia cum clausi fuerint aderit pro utroque virium robur permittens, nullam pastionem ab objectis visibilibus recep institui potest & purgatio, & sanguinis millio. runt; consequenter vertigo in tali casu non potest
dici pallio oculi, sed spirituum animalium in ca-C A P. VIII. Pite, qui circulari motu totius corporis in gyrum
acti fuere. Vertim clausis oculis essicitur, ergo
- - . . . vitium istorum non est.
L e V ertigine . Secundo ab hypocondriis,& a partibus insorioribus elevati vapores vertiginem inducunt taelo Icitur Vertigo a sertemio, quia omnia in ulla sei bili assinione oculi, & cum sensibili
gyrum verti videntur, tamquam in vo a commotione spirituum in capite; quaproptertice, urii semper in circulos dilatatur, & in gyrum capitis, & spirituum, non oculi passo dicenda vol. itiar, ita in vertigine circumgyratio omnium Vertigo.
visibili iam apparet. Tertio vertigo debet statui assectio sensus V, Desinitur inestus, in quo objecta circumro- sus.& consequenter affectio illius partis, in quatiari et Mentur, licet immobilia maneant, cum fit sensus Visus; sed sensus visus si a sensu corm