Medicina practica rationalis Hippocratis sanioribus neotericorum doctrinis illustrata. Opus Pompeji Sacci ..

발행: 1717년

분량: 612페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

6, De Morbis Capitis.

deno, 1 qua Elis, quo Hypochondriaci post sex,

vel septem horas a cibo assiguntur, vapores ab eadem esservescentia elevati huc, illucque agitati rugitus, & murmura in intestinis resonare faciunt, dolores pungitivi mod5 in una, modo in altera parte ventris torquent, prout vapores acidi abesservescente materia hanc, vel ilIam partem affigunt, pungendo, rodendo, Perterebrando. Haec si eveniant plexibus nerveis messenterii, symptomata, quae superius dixi recenseri a Mila Iiso in cit. Ae., in apertum meunt . Sanguis ab his duobus principiis aciditate insectus, crassitiem acquirit, & tarditatem in circinlatione , resistentiam impulsui se uinis arteriosi. quibus conditionibus in venis me emicis stagnat, cum turgentia isti rum, stagnatione, ad motum potentiam pro majori parte amittit, & inclinationem ad quietem contrahit, sanguinem semper advenientem sistendo, cujus quantitas aucta vasa dilatat. Λliam rationem nobis dedit Hipp. in cit. lib. de morb. Virg. n. 2. , ubi reddendo causam, cur tor r in cruribus,& coxis sedente homine cito cesset, ait'. Atque hic torpor quidem facile cedit, cito enim propter venarum rectitutanem

resuit loquitur de sanguine) or locus corporis non es periculosus; at ex eorde, e septo transeverso tarde refuit idest sanguis venae enim obliquae sunt, o locus periculos.s, ct ad delirium,

ac infantam paratus p at cum obliquitas sit invenis messeraicis, facilis etiam est stagnatio sim minis crassi, tardi ad motum in eis, hac de causaveriae messenterii, prata ordiorum varico; fiunt cum majori sacilitate, quam aliae. Si succo pantaeatico valdε acido, bilis valdεaoeis misceatur in intestino duodeno, humor cum

summa acrimonia resultat,& cum magna me

gia ad sementationem inducendam in humo. rem . cui miscebitur, & omnia accidentia ab huius humoris, vel liquidi sermentatione penis dentia simiora succedunt. Talia fient ea, quae mox diximus evenire a sementatione chyli in intestino duodeno, succi pancreatici cum excessu acidi cum chylo ; nec dissimilis conditionis erunt ea, quae a sanguine in vasis varicosis messenterii stagnante deduximus, si huic, vel vapores humo.ris conflati ex bile, & succo pancreatico valdό acribus, & sermentativis misceantur, ves si humor dictus messenterii vasa penetrando sanguini in

istis contento confundatur, postquam in massam sanguineam una cum chylo rcceptus fuerit. Causae externae sunt illae omnes, quae acidum cumulare possunt, ut alimenta acida, & vinum, passiones animi tristes, intentae applicationes,&meditationes in studio, & quae fibras ventriculi

laxant, ut excedens humidum, & omnia alimenta pinguia, & oleosa. Calor etiam externus acidum humorum latentem exaltando, hos acidos maenifeste,&sensibissiter reddit, ut videre est in vino

per calorem in acetum converso. idem praestat

etiam calor intanus alicujus partis, sed praecipue sanguinis. Quot sunt disserentiae humoris meIancholici,

tot sunt disterentiae melanclaoliae hypochondria. . Tres determinatae fuerunt differentiae melam

choliae hypochondriacae, a bile adusta, a sanguine adusto, a sanguine acido, & ab istis, tamquam a

causis, symptomata superius enumerata proma

nant.

Signa diagnostica habentur a symptomatibus

supra explicatis, & praecipue a timore, & modi rore sine musa manifesta, Oc a passionibus ventris inferioris superius dilucidatis. Signa causarum sunt, si ab acido ventriculi, vomitus adest materiae acidae, si ab adustione bilis, calor magnus in hypochondriis, & in toto

cum acrimonia, sitis continua, temperamentum biliosum cum immoderato calore, omnia symptomata valde ferocia; si ab adusto sanguine haec praedicta sunt remissiora, temperamentum adest sanguineum, & causa excalefaciens,&adurens praecessit; flatus erumpentes acidum redolent, in lingua ,& saliva aciditas persentitur. Erroso vem triculi, velut ab aceto, in fine digestionis molestat. Si a laxitate fibrarum ventriculi copiosa adest se. liva, satietas a parvo cibo, gravitas ab assumpto

alimento.

Prognostica habet tapp. in illis verbis cit. tex. lib. 2. de morb. n. 7o. Haec si fecerit, liberatur progressu temporis; si vero neglexerit, commoriatur e ex quibus longitudo morbi deducitur usque ad finem vitae, si nullis remediis oppugnetur, α cum istis in Iongum etiam protrahitur. Curationem huius affectus incipit HSpp. ab illis verbis: Huic veratrum bibendum dato, es caput purgato: per veratrum intelligit Helleborum alis Dum, & ad hoc significandum saepe utitur hoc nomine Veratri sine addito, ubi quando praescribbit Helleborum nigrum sub nomine Veratri, ad dit nigrum. Ab his verbis Hipp. tria emergunt dubia: primum est, si illa verba, veratrum

bibendum dato, o caput purgato, sint accipienda conjunctive, & cum Helleboro sit purgandum ut, vel disjunctivE , ut sensus sit purgandum esse prius totum cum Helleboro, & postea puragandum caput. Pro hoc enodando, dico, sumem

da esse di xjunctive dicta verba. Ratio desumitura generali principio, primo purgandos esse hinmores , quorum qualitas, vel quantitas fovet cainsam morbi principalis, hac enim diminuta, vel

ablata, minuitur, vel aufertur morbus principalis, & cum hoc minuitur, vel aufertur morbus per consensum,s principali conjungatur. Licet in nostro casu caput aegrotet, quia delirat aeger, cum delirium sit per consensum a morbo in hypochondriis existente, ratio iubet, ut prius caiasa hunc sovem, vel fovere valens, minuatur, V Itollatur, cum ab hujus diminutione, vel abi tione consecuturi certo simus diminutionem, vel ablationem morbi per consensum, nempe delirit ideo primo purgandi humores in ventriculo mustentes,& in partibus huic vicinis, cum isti possint fovere morbum principalem in hypochori-driis

82쪽

Lib. I. Cap. XIII. 63

driis latitantem,&eonstatuenter deliram rapitis affectionem; ideo prius purgandi humores a ven. triculo, & a vicinis partibus, postea a capite. Ideo hae ratione, dicta verba sumenda sunt di,

junctive. Secundum dubium est, quare Hipp. purgationem Veratro, quod est purgans validissimum, moliatur, cum in Capite de inlancholia deteris minatum fuerit, dominante humore melancho. lico , benignis, oc mitibus remediis utendum esse. Huic satistacit consideratio naturae humoris morantis ,& sedes; humor peccans est melancholicus purgantibus resistens, stationem habet in vem triculo, saltem quoad causam antecedentem,&circa septum transversum: humori purgationi renitenti, convenit purgatio cum valido medicamento, & maxima li copia redundet, &quia in partibus luperioribus stabulatur, purgatio ejus per stiperiora, quia facilis magis, &utilis deteris minatur; hac ratione Hipp. per vomitum hinmores in hoc morbo curando educit,1 quo si fit valida commotio, virtute sua valida, quod commovetur, etiam purgatur, nullo superstite eo motionis incommodo. Et monitum nobis reliquit, in purgatione humoris huic renitenti, vel validissimo, vel blando medicamento utendum. Illud si commovet, purgat quod commovet, hoc

non commovet, ut noceat commotio. Medium

inter validum, & blandum, plus commovet, quam purget, ideo vel validissimis, vel blando

utendum.

Tettium dubium est, quare post vomitum, caput purget Hipp. Duo sunt motiva hujus purgationis: primum est eductio illius seri sanguinei, quod in cerebro relinquitur a copia sanguinis, ad hoc transmissa per conatum vomitus; probabile enim est, copiam seri correspondentem copiae sanguinis, non posse a vasis lymphaticis subtilis. smis resorberi, & stagnando alios morbos inducere potest, quare ad hos vitandos, seri purgationem molitur per nares,& OS, Per quae caput solet purgari. Secundum motivum a laesione cerebri per consensum, quae fit a fumis,& vaporibus a partibus inferioribus ad cerebrum trans. missis, horum transpiratio per sternutationem, perquam purgatur caput . est ficilis. Α' vapori bus, & sumis dictis in copia congregatis in cere. bro, & ad invicem compressis, condensatisque aqua, seu serum resultat, cujus purgationem pro avertendis multis malis amat. Ratio ergo postulat, ut primo per vomitum purgetur aeger, si non Helle ro alia, quia nimis activo, Croco metasiorum, Tartarostibiato, Smpa antimoniali Rulandi, Sale albo Vitrioli, &Postea purgetur caput Errhynis, inter quae praecellit Puisis rad. sectaminis, cum Pulvere frimis. Niel , θPulvis Major anae, cum Pulvere Hellebori HN in pauca quantitate. Purgatur ma sicatoriis ex Masice, vel 'rethro, vel Cera,

vel Charta, fumas Talari, si huic sit assuetus

aeger, valde Purgat per Os.

Sem 6 post purgationem rapitis, Pharnis,

cum deorsum purgans proponit, in quo nulla stlaciutas vomitum provocandi, ideo blandiori medicamento, quam sit Helleborus, utendum ad minorandum magis humorem melancholicum,sne commotione nociva, & praecipes in vari pochondriorum, & circa septum transversum,

in quibus plenitudinem humoris melancholici statuimus, pro quo seciet M L Roffol. cum pamea dosi Θν. de Pol .fot cum Cremore Tartari , vel cum Decocto Epithmi Mesue, quod omnibbus praeserendum, vel cum Diacatholicone, vel

cum Pu de Lapide Laetuli. Tertio Lac Asininum praebet, ut colligitur ab illis verbis: De asininis bibat. Non

determinat quantitatem, nec tempus Hipp. ;

sed quia exhibetur ad attemperandum & ia rem , & acrimoniam acidam, prout dictum est de Causis humoris melancholici ab adustione iam guinis, a qua dictam qualitatem suscepit; comesudendum est ad longum tempus,& in ea majori quantitate, ab aegro tolerabili, exhibendum esse, nempe ad quadraginta, & sexaginta dies.& ad duas, & tres, &quatuor libras, intermissis sex horis ad cibum alium capiendum; ubi enim massa sanguinis est alteranda, parva remedii quam litas non sufficit, sed augenda semper cum prinrtione, ad quantitatem subjecti alterandi; αo Lacte,ut in Darta lactea, utendum non esse, colligimus ab eodem textu Hipp., ubi alimentae determinat, & concedit, & prohibet. Hic no tandum est, inanem esse diligentiam illarum Μ dicorum, qui ad usum tactis in melancholia hypochondriam non deveniunt, nis post reiteratas purgationes per duos, & tres menses protractas. cum Hipp. statis purgatione peracta per vomulum ,& medicamento purgante, Lac exhibeat;& licet alia remedia pari facultate alterativa cum Lacte exhiberi possint, nempe refrigerantia,&dulcificantia, ut sunt Succi, o Aquae Boraginis. Buglosse, Agrimoniae, Fumoterrae, Mareae, CL

cenitae, Ci rei θλestris, Endisiae, cum Tim tura A timnii, Chaldibis, Arcano M sui; PuL Cachetico sciercetani, Tinctura Tartari; Mixtura Ampsici Rofnci, Elix. proprietatis; Dir. SH Armoniaci, ct Sal. residuo a distilla. tione dicti spiritus, & similibus: nihilominus

Lac omnibus praeserendum, quia non solum alis terat sanguinem, sed in bonum sanguinem miniatur, praeexistentem depravatum corrigendo; huic tamen optimum erit unum ex dictis rem diis, ex Antimonio, Chabis, o Tartaro paratis addere; omnibus tamen anteponerem Misturam

simplicem diaphoreticam. seu Aquam de tribus descriptam in Clavi Schroderiana Howmani jubtitulo Aqua dae tribus, Mixtura de trisus, Miritura An plex; ab hac enim attenuatur, & vola tiratur sanguis crassus, a Lacte restigeratur, acria monia, &i or illius moderatur, sua fluxibilita.

te fluidos iacit omnes humores : & hae sunt indicationes, quae desumuntur a natura vitii iam Minis,

83쪽

64 Morbis Capitis.

minis, superitis descripti, I sis varicosis ob plenitudinem sanguinis in eis stagnantis. Si tacti

non resistat aeger, utendum aliqua ex superius recensitis Aquis adli. h. cum S. i. dictae mixturae.

Quarto Alvum semper lubricam servandam esse, monet Hipp. in illis verbis: Cibis utatur a vi subeuntibus, de quibus locutus est in lib. de GeRI. circa finem: Si a cibis lubricitas Mui non

obtineatur, remediis blandis inquirenda, in quo, rum genere sunt Passuo laxativae, oe Prunae laxativae, Succus Mercurialis, cum Cremore

Tartari.

Huius praecepti ratio pendet astiplicitate eo rectionem exigente; hoc symptoma est ab hoc assectu inseparabile, vel quia a calore hypochom

driorum sceces nimis exsiccentur, a nimia siccitate indurantur, aduritie resistentiam acquirunt

motui peristallico intestinorum, & etiam illi concepto ab irritante intestina ad expulsionem stemin, per quam diu detinentur; vel eo quia a flatibus continnitentibus descensus stecum per intestina impediatur; vel quia distendentibus flatibus intestina motus suarum fibrarum primaria

Guia expulsionis saecum impediatur, cum in ximo detrimento patientis; dum ab exhalatio. nibus stecum, essemel centia sanguinis invasis v, ricosis augetur, cum symptomatum prauictorum

incremento.

Dicetam describit, primo cibi sint paucissimi;

ventriculus enim semper assicitur in hoc morbo, di alimentorum quantitas in istius vitio cumin andis incrementis, cum morbi semento servit,nis aeger fuerit debilis, quia tunc quantitas cibi discreta, non continua augenda parum, sed saepe cibando aegrum: secundo a cibis acribus, & salsis. quia acrimoniam augent, abstinendum, nam ab

acido, quod est in humore, &ab acri alchalico.

quMest in cibis inibus, magnum resultat acre; fugienda pinguia. & dulcia, quia essemescentia inducta ferociorem iaciunt humorem atrabilω rem, ad quam essemescentiam prohibendam aliis menta frigida, actu, & potentia exquirit, ut colis ligere licet a prohibitione vini, cujus usum prohi-het , & timet insaniam, ubi non est, ut lib. de In somniis n. f., multo magis ubi adest, ut in prassenti easti, & a concessione solum aquosi, quod

refrigerat, at vinum Purum calefacit, & essem icentiam excitat, qua ratione prohibet etiam aquae calidae lavacrum, mercitium,& deambulationem, quae calorem excitando, majorem essem centiam humori atrabitari contribuunt.

Hac methodo curanda melancholia hypo. chondriaca a bilis adustione. Quae ab acido ventriculi, vel pancreatis iam

inem incrassante, & Velut coagulante, non aliam requirit curationem, nisi acidi correctionem. Proposita remedia, & usus etiam Lactis promittunt, etiam si acidum non proveniat a

calore, ut in primo casu, nam Lac Omne acre

Giaificat, pro qua valent ea, quae dicta sunt de centriculi acida auditate,& de obstructionibus messenterii. Addo sollim siqua remedia magis

specifica. U. Chal em, contunde super incudem, donec in scorias, quammas conteratur: hae

super porpbdum in pulverem tenuissimum

redigantur.

V . Hujus pulv. f. S. Cassiae ligneae 5. s. l. Flores SH. Armon. S. θ.

Sach. f. p. f. r. m.

Hujus pulveris exhibeatur 3. l. ter in die, maia jejuno stomacho, a prandio post horas quatuor, & cubitum ituro, per plures septimanas, cum decocto, vel aqua Nasturtii aquatici ad h. i. Valet etiam Antimonium martiale, quod paratur ex par. I. Gabbis, duabus Antis. crudi.er trisui Salis nitri praep. eo modo, quo praep. Aniim. Disbor. Hujus Θ. i. exhibeatur. Cum decocto parato ex deobstruentibus paucis, quibus addantur purgantia simplicia, sed in dosi, cum qua non purgent: hoc modo habent vim magnam Mobstruendi, & attenuandi sanguinem, ut notat Prosper, Martianus, Gesnerus, medelvus, usque ad movendam urinam,&sudorem, exhibeatur his,& ter in die . Essico etiam est Diaritus Vini aromatiratus, cum Cinam. Nuc. mos Misci Cardam. -S. i. cum L. i. aquae Boraginis, mane, & sero ante somnum reiterandum mediis camentum. In curatione hujus morbi semper considerandum Hipp. dictum, causam hujus morisbi esse consumptionem liquidissimi,&aquosissimi in sanguine, curationem ideo perficiendam hujus additione. Diceta eadem ab Hipp. destriapta, vinum concedendum, sed tenue, non acidum.

Nomen hoc, Assectus Hypochondriacus,

veteribus minime usurpatum, apud R centiores valde familiare; hoc commune est omniabus morbis in Hypochondriorum regione natis , quorum tedes, vel ventriculus, vel lien, vel hepar, vel messenterium, vel pancreas existit ,& Antiqui hos distinxerunt nomine proprio partis, v. g. de dolore ventriculi, Lienis, Hepatis, de obstructione messenterii, Panoeeatis; nomen dictum ali quibus Medicis charum, quia morbos, quoruminentiam, &causas ignorant, Affectum Hyp chondriacum appellant, itaui nostris temporibus, omnes serὲ morbi sub Assectus Hypocho

driaci nomine comprehendantur ab illis. Proprie tamen significat Affectum, in quo reperiuntur symptomata melancholiae hypocho

driam propria, excepto timore sine causa in

nifesta, qui est proprium distinctivum illius, Muo existente melancholia hypochondriaca ex

it. Hac de causa hunc Tractatum illi de Melai, chesia conjunxi.

84쪽

Lib. I Cap. XIV. 6 si

m istis assietibus Ioeutus est I p. in M. 2. de

moibis n. 7I. sub titulo Morbus niger, ubi ait: Nigrum vomit Oelut faecem, quandoque cruem tum choc est rubrum ius cum, non sanguineum quandoque velut vinum fecundum, quanaoque Delut podipi atramentum, quandoque acre, velut acetum, quandoque salivam, er pituitam, quam

doque bilem cum uirore pallidam & est bilis

Porracea in ventriculo, a depravata concoctione

Aimentorum genita ; ct ubi ouidem nigrum

cruentum vomuerit, cadaveris foetorem rπert,

ct fauces, ct os a vomitu aduruntur, o antes supescunt, ct id, quod vomitum re ectum es. erram elevat, ct posequam vomuit paululum melius se babere putat , ct neque fine ciso esse. neque ampliorem cibum ferre potes. Verum stisne cibo manet, viscera suunt, σμι- aridae sunt. Cism verὸ cibum accepit, gravitas in visceribus es, ct pectus, ac Arsum, velut 'lis. pungi viantur, ρο dolor tenet latera, oesuris debuis es, ct captit dolet, o oculis non viare. Hunc descriptum affectum, Μc dici nostri temporis assictum hypochondriacum appellant, αῖ consultationi subiiceretur hic casus, pro ins hahypochondriaco determinaretur, &curatio istius dirigeretur eo modo, quo curatur affectus ' Pochondri actu. Sedem hujus colligimus esse ventriculum, ex verbis Isis. Et neque fine cibo esse, neque ampliorem cibum ferre potest, cum aliis, quae sequuntur. Vomitus etiam comprobat, male M Gum ventriculum, & eius indispositionem, inua radicatur morόus, este vitium actionis dige. ivae ventriculi, quod demonstratur a multitudine excrementorum vomitu ejectorum, alaeis, ne a cibo assumpto,&etiam ab intermisis, quae debilitatem ventriculi in sua actisne, & fibris Praesupponunt. & omnia alia symptomata d, scripta, quae ab excrementis in ventriculo existentibus originem trahunt, eiusdem actionem depravatam manifestant. Qualitas sensibilis humoris istius, speciem . n turam, & conditionem aperit humor per vom, tum excretus, & ab Hipp. descriptus. Habet qualitatem acidam, acrem, sementantem; &patet in illis verbis , Et os, et fas es aduruntur,

O Eaentes stupescunt, o id, quὀd vomitu rej

Erians es, terram elevat; & clarε exprimit Hipp. dicendo, uuandoque acre velut acetum: & sibilis etiam vomitu excernitur, haec ascendit aduodeno in cavitatem ventriculi, medio conatu. fibrarum partis ventriculi inferioris ad superius orificium; hujusmodi qualitas acida humorem metaricholicum denotat, cui naturalis est avidi. tas, α pituita praeternaturalis acida, ob acidita. tem analoga est cum humore melancholico,&Pares Cum ea producit effectus. Acrimonia, &virtus stimentativa, acidi intensionem manis stam faciunt. Humor ergo peccans in hoc assectu, est humor melancholicus, & ejus vitium erit intensa aciditas, cum acrimonia. Glor huius

humoris ab Hipp. descriptus, velut feris, idest

recrementi inutilis vini rubri, praeci E cujus color ad nigrum vergit, vel velut cruoris, cujuxcolor purpure fuscus sit, vel quandoque colorissimilis colori vini secundarii, quod fit aqua ubnaceis extracto vino optimo superinfusa, cujus.color ad nigrum vergit. Hic color niger metam chesiae naturalis dicitur. Ab istis signis conclude, dum, humorem peccantem esse melancholiam Ab hoc acido etiam procedunt omnia ,& qua, cumque narrata symptomata descripta. Acida exmmenta, quae solo attactu transi rio dentes stupore assiciunt, ac a fructibus acidis, non ab alio emanant sonte, quam ab acido vem triculi fermentativo, & alimentorum digestioni destinato, dum intensa aciditate dis luit ma rem alimentorum partem dissolutione propria corruptionis, & inepta ad eam mixtionem, quam exigit chyli natura, & illius persectio, proma. teria nutritionis completae,& eamdem massam ἰcorruptam alimentorum acido acri excedenti in ficit, cum omnimoda inhabilitate ad suscipiemdam naturam boni singuinis, unde aeger consumitur, ut ait I 6 p., ab eadem alimentorum coraruptione cadaveris foetor. in initio putredinis animalis apparens transpirat, &ab eadem inventriculo varia congregantur examenta,qua.

lia sunt descripta in textu Hipp., quae nomine Humoris melancholici appellantur, non quia vere sint talia, eram humor non generetur in Uem, triculo, sed in s mine, ob analogiam tamen, quam habent cum humore melancholico, rati ne aciditatis, & acrimoniae melancholiae propriae, humores melancholici dicuntur, eo modo quo bilis porracea in ventriculo genita, humor die tur, ob analogiam . quam habet cum bile pore cra in hepate, ut dicunt iniqui, genita. Obscinritatem etiam habent, qualem dicunt Medici, habere melancholiam, dum in sermentatione illa corruptiva . quia nimis dissblutiva, supradicta dissipantur, & evolant spiritus de ignis natura in massa alimentorum existentes, a quorum carentia G1curitas oritur. & ob hanc causam omnia combusta nigresciant; huic obscuritati consert etiam humoris crassities, cum particulis alebalicis, & aciditas illi conjuncta, eo modo quo a vitriolo acido, conjuncto cum alchalico gallae, nigredo in atramento proficiscitur; hoc modo explicatur generatio acidi humoris ab. Hipp. descripti, nempe vitio sementi cum e cenu acidi ventriculi: ad hanc aciditatem comcurrit etiam mora alimenti in stomacho diutunnior, quam ei conveniat, ob hanc exaltatur suacidum alimentorum in parte crassa istorum contentum, protracta magis earundem se emtatione, eo modo, quo massi pastae ex farina, α tamento diu reservata, & tarct coctioni consis gnata, tota acescit, ob fermentationem protra ctam acidi tamenti,&.exaltante sale acido G. rinae, a cuius exaltatione tota massa aciditate in.ficitur. Morantur alimenta in nutriculo ob I xitatem

85쪽

66 De Morbis Capitis.

xitatem fibrarum, milvis contexitur, per quam partem crassim alimentorum, nisi lovgo tem. pore interposito, expellere possunt. Ventrioilus dolet, si sit sine cibo, ab excedenti vellicatione oris ejus,&membranarum ab acido interdo ser. menti, quod in copia collectum a glandulis tu. Ie villosae,& in cavitatem ventriculi expresiam, vim suam, quam in alimentum dirig et, si in ea existeret, totam, hoc deficiente, in membranas, & nervos ventriculi dirigit, cum illius dolare . Augetur dolor ab humoribus, quos va. mus ventriculus ab Hipp. dicitur exugere a cimcumstantibus partibus, non per veram sucti nem, sed metaphoricam: irritatis enim fibris ventriculi, & conceptis ab irritamento motibus spasmiaicis, capillaria vasa concutiuntur, &concussione exprimunt in cavitatem ventriculi serositates acidas . , quibus augetur irritamen. tum. Salivae acidae sunt, vel a vaporibus materiae acidae in ventriculo contentae elevatis .& s Ilvae oris commixtis . vel a mota peristestico Lbrarum ventriculi expulia parte tenuiori humo.ris acidi ventriculi ad severa, vel quod proba. bilius est humor glandularum salivalium in ore

existentium aciditatem contraxit a sanguine, a quo separatus fuit, vela fermento dictarum Mam larum nimis acido, a quo praeparationem sinscepit. Λ' cibo gravitas in ventriculo ob fibrarum Imitatem supradictam, quae pressionem sine semesi gravitatis non tolerant ratiotae debilitatis,&per nervos stomaci pondus cibi, sine sensu mole.

non tolerantes, in eundem sensum trahuntur viscera, cum quibus Per dictos nervos com sentiunt. Fermentante cita in ventriculo, vapo

res ab isto, & ab acido exhalant, a quibus irritati nervi ventriculi, pectus, & dorsum velut stylis

pungi videntur, ob communionem nervorum ventriculi cum istis partibus, insuperiori Disse latione explicatam, compatientibus cum istis cardiacis nervis motus cordis diminuitur, ciundiminuto fluxu sanguinis, & spirituum per i tum ; unde languor totius, in quo crina grava . tur. Vaporibus acido insectis membranas cere. bri ferientibus dolor capitis, & ad oculos perve. nientibus, vel cum spiritibus animalibus comis mixtis turbatur visus, concurrente etiam ad hoc symptoma virium totius languore praedicto . Serum acidum in membranis cerebri relictum.& spiritibus confiisum animalibus, utrumque

symptoma essicere potest. Omnia ista illusi amrur, magis & clariora fient ab his, quae dicta stat.

de cruditate acida ventriculi.

Concludendum ergo, hune assectum hymehondriacum ab Hipp. descriptum, esse a vitio sermenti ventriculi in excedenti aciditate vitiati,

cui potest eonjungi laxitas, seu debilitas fibratum eiusdem, quae duo debilitatem digestionis

impersectae alimentorum complent, excivis c lare Hepatis, a quo ventriculus debilitetur, ut decantant Medici. Cum in hoc casu deisimo. nullum sit indicium caloris excedentis. neque

obstructis in hypoehondriis, & si quandoque In

simili casu reperiuntur tumores, & durities adtactum, ab his non dependet hic assectus, sed sum producta istius, dum a cruditatibus ventriculi delatis per vasa partium in hypocho riis existentium obstructiones insurgunt, vel modo dicto de obstructione messenterii. Dubium est, an Me acidum praeternaturale uentriculi a vitio suarum glandularum procedat. vel a vitio sanguinis acidum serum coim ante, quod separatum in glandulis ventriculi dictos

pariat effectus. Qui acidum fermentum natura. liter glandesis concedunt, vitio glandularum ventriculi acidum intendi admittere debent; qui candulis istam separationem acidi seri tribuunt, jus acidi intensionem vitio sanguinis assignare coguntur . Pro decisione hujus dubii, nihil certi accipimus ab Anatomicis experimentis. Quod

certi habemus est, acidum excedens ventriculi. cito totam massam sanguinis aciditate depravare, continua transmissione chyli valdE acidi,&sanguinem intensa aciditate coinquinatum, acuditatem semienti ventriculi intendere, dum comtinuo Marululis illud praeparantibus serum imiense acidum contribuit, & hoc modo hae duae substatuta sua vitia ad invicem dividunt.

Ad curationem vero Urum refert, an acidum vitio ventriculi . vel sanguinis suam intensi nem debeat cum eisdem remediis acidum; & inventriculo, & in sanguine oppugnetur.

Ciun acidum hoc excedens, sit sanguini hosti. te, vel fermentationem sebrilem inhia suscitat. ves saluuis hostilis succi expulsonem nMliendo eidem fermentationi se subjicit; hoc modo febris

generatur in hoc casu lenta, quae semper in san. Gine erata, viscido, cum spirituum paucitate dominatur, cum per has conditiones sanguis ad lentam,& diminutam effervescentiain febrilem disponatur,&a magna,&vehementi arceatur. Sanguis in hoc casu has habet conditiones, obchylum spiritosis particulis depauperatum in sua prima praeparatione in ventriculo, ratione dissi, lutionis corruptivae alimentorum, unde sanguis cum paucis spiritibus elaboratur. Acidum Iam uini & erassitiem, & visciditatem tribuit, a quia laus spirituim expansio,&substantiae illius dii, lata, rarefactio interdicitur, sed solum lenta,&parva conceditur, unde febris etiam lenta, ut

ait Hipp. Causae externae sunt illae dictis de cruditate

acida.

Signa diagnostica sunt descripta in textu. Prognostica, pronunciat Hipp. in fine textus his verbis: Et una cum aetate aufugit etiam morbus, ct cum corpore senescit hoc est minuitur, dum corpus ad senectutem tendit ' si et eris denigra tus fuerit, commoritur. Omnis color cutis, in a sita textura, vel a sanguine, si ii ui adsit causi extema hunc mutans, sciit in hoc casu non adest, ut ide a solo sanguine derivanda, cujus nigredo colorem cutis mutat, si paulatim pro.

cedat

86쪽

Lib. I. Cap. XIV. v

cedat Iethalis, miti sanguinem ad vitam sust nendam inhabilem indicat, ob malas, & petamas qualitates nigredinis: causa est 6irituum

paupertas.

Curationem aggreditur Hipp., & primo M.quentem imperat purgationem, quia continuo a stomaei vitiis cruditates acidae generantur, qu

rum collectio, cum maximi sit detrimenti, &symptomamn sievitiam augeat, impedienda est Eequenti evacuatione. indicamenta valida -- garitia exciat, cum natura ventriculi prosla, is, & larisor virium non admittat. Blandis ergo utendum purgantibus; inter haec videntur magis

propria PiLLA Amoniaco, o Tartareae Quere. Pil. Ageph m. ct Aquae pendentis ex Aoe, quas

In cruditate acida convenire censeo, sicut reprinbo in cruditate nidorosa,&per multos,&etiam Per quindecim dies, in principio purgationis. omni die exhibendae, ut ita mMIa excremento. rum in ventriculo, & in primis viis existens puris getur , sine aegri incommodo, in tali dosi. ut per

tres, vel quatuor vices moderate alvus move tur, exhibeantur B. s. vel S. 6. mane,&sero Immediate ante cibum.

Secundo Lae exhibet. Ait enim: Lae, et S mιm exbibeatur pro anni tempore, non ad calo. rem Hepatis, & aestum Hypochondriorum attemperandum, & ad restigerandum, ut aliqui doctrinae Hippocratis Mouaces censent, quia, ut dixi, nihil horum licet deducere a textu, sed ad attemperationem acidi sementi,& humoris inventriculo existentis; est enim Lae ins ne dulci. ficativum, di modificativum acris cujusti t. Pro anni tempore est exhibendum Lac, α Serum, hoc est Veia. & Λutumno; est enim tale tempus magis proprium, pro Lactis exhibitione, & exhibbendum ad magnam quantitatem, quae possit etiam pro prandio servire, si ventriculus talem sustinuerit sine incommodo quantitatem, Pro tracto cibo ad tempus coenae, qua sola contentus

erit aeger; & haec debet esse regula exhibenditae, & in istius usu insistendum per duos memses sistem. Hanc regulam deduco a verbis textus; ait: mis pharmacum bibendum dato frequenter, o pro anni tempore ferum, O lac; adverbium,

frequenter, videtur cadere etiam super Serum, α Lae, ob praepositionem, et, coniunctivam. Nec timendum majus incrementum laxitatis Dbrarum ventriculi ab humido tactis, & Seri. quia majus, & cum majori incommodo habetura pondere alimentorum, quae in usu praedicto M. ctis minuuntur . eum resectione dictarum fibrarum, &cum plus urgeat attemperatio humoris

au i di, & eius purgatio, quam periait Lac in dicta

quantitate sumptum, quam fibrarum laxitas, illi prius incumbendum, quam huic, eum post L his usum, fibrarum laxitatem corrigere latis sit. Serum .Estate exhibendum, quia actionem calidi externi hoc tempore cum excessu dominantis noleretur, & calorem maximε noxium agnovit

Hipp. in hoc affectu, quia aciditatem auget trablatione .&subtilitate Induela, erespectu muLtum exercitium, deambulationes, ct calidae tavacrum prohibuit. Cum Sero misceri possunt succi herbarum refiigerantium eodem fine. Nec irrationabilis usus ignantium in ancholia interila aciditate vitiata, prout in casu praesenti. in quo dentes stupeficit,& fauces exurit per vin tum relecta, eam a stigidis moderetur inbmonia, sint temperata, & a calidis intenditur.&astigidissimis, prout de istis sancivit Hipp. in

e textu. Frigida sint, quae humorem metam cholicum respiciane, ut BOrigo, Buglossa, Viola se Endivia, quibus addenda, quae acrimoniam in tundunt, ut MAAa, Parietaria, Liquiritia. Brancorylaa. Haec simplicia, vel eorum lacci

possimi cum Lacte, vel S reo distillari,&distilla. tum loco tactis, di Seri exhibendum. Aqua

Tertio a cibis pingularitas, Olosis, θbus monet abstinendum; in his enim acidum o cultum latet, ut loquuntur Recentiores, & etiam fibrae ventriculi magis laxantur, cum detrimento digestionis alimentorum, & augumento acidi, ut

superius dictum est. Frisissima etiam alimenta

prohibet, quia imperiectam magis reddunt comcoctionem ventriculi, ocetiam quia acidum B. vent, dum magis crassam reddunt substantiam. in qua restit, illud fixam, cum majori aptituis dine additatutionem corruptivam masti chyloata.& majori resistentia remediis impartita corarectionem ejus ad majus tempus extendunt; incommoda mitiora, stigidiora in principio cinrationis proposita non inserunt, ideo consulit.

stigidissima esse fugienda. Alimenta alaum subis ducentia probat, de quibus locutus est in lib. de eadem consulit pro alvo lubricas anda. Post dicta remedia, & Lactis usum, caput purugat , ratio hujus inquirenda. Indicatio caput purgandi, desumitur a laesione capitis a materia excrementitia. Hoc indicans demonstravit m. in verbis tex. Cayut dolet, ct oculis non viam ; ex quibus colligitur, maioriam capitis membranas infestare,&spiritus an, males obseurare, dum in illis figitur, eum istis miscetur una eum materia suae generationis, ecllest haec symptomata in principio morbi sint pereonsensum, si contingat continuam esse illa. him amictionem. vel valde stequentem, eo deranda tamquam per essentiam a materia iam capiti fixa, dc in hoc stationaria, vel expectandum dio symptomata brevi tempore tutura testa per essentiam; idcirco vel ratione curationis, vel

ratione praeservationis, cum sit excrementitia. dc qualitate peccans materia expurganda, ocis magis si a continuo fluxu materiae hujus majora timeamus mala, ut melancholiam per essentiam,

Epilepsam, Amplexiam, quae , dolore capitis, si sit continuus. a visus la ne praesagiuntur. Habemus ergo ab hoc tot si Hipp. documentum

purgandi partem symptomatum subjectum. I a etiamsi

87쪽

68 De Morbis Capitis.

etiamsi haec sint per consensum, dummodo suspicio sit posse fieri per essentiam,& ab illis majora

Iraevideamus incommoda. Perseverante ergo do. ore rapitis, dc laesione vita, purgandum caput

Errhdinis, o masticatoriis, quae in usu Laetis

exerceri possunt. Praemittit purgationem per alvum,& frequentem ad expiationem ventriculi ,& primarum vi rum , in quibus est sedes, & sens pravi humoris, ut dictum fuit,&rationi consonum est prius remedia dirigere in morbum, deinde in sympto ,& isntem contaminatum primo depurare, dei de rivos. Lac, & Serum pariter praeniittit purgationi per vomitum, quam imperat post Laetis usum, ut acrimoniam humoris mitiget, & cras. item fluiditate Lactis moderet ,& mos nit Hipp. in multis asibus, in quibus materia acris redum dat purgationi istius praemittere modificantia

acrimoniam, quod documentum magis servam dum in purgatione Per vomitum, ne ab acrimo.nia humoris purgandi laedatur os ventriculi cum periculo aegri, mini bilitatem humoris in omni purgatione Hipp. amavit semper, si vomitus imdicatur a materita excrementitia disposita ad exi. tum per superiora. Concludendum est Hipp., vomitum imperare post Lactis, & Seri usum, eo quia materia excreme titia illorum virtute

sit disposita ad purgationem per superiora, &non ab eadem remediorum virtute ita correcta. ut usibus naturae servire possit, sed potentiam illi remanere ad recuperandas praVas qualitates.&ad morbum in integrum restituendum. Hanc

purgationem per vomitum rei terandam monet,

ut ovendunt illa verba, Et pos medicamentorum potiones sursum purgantes, pluralitatem inserentia, & ratio desumenda acachochimia unive sali, quae ob abundantiam humorum unica pu satione moderari non potest , nec vires in hac seinper debiles ob parvitatem humorum, pumgationem violentam sustinere possunt, unde ne-chinaria istius partitio. Ideo vomitiva mitiora, &unigna seligenda. ut Decoctum forum Ca-- milia, b corticis radicis Eapbani, sem. Anethi, is baccarum Hedere, oest Nicotianae, in parvi

quantitate decoctum exhibendum post pastum. Valet etiam oleum Olivarum, of Amridalarum Dul.f. i. ad J. N. Quinto Sanguinis missionem imperat, cujus rationem dedi in dissertatione de vomit d. Sexto Aoum lubricam servandam imperat, eum Clysteribus emollientibus, alvus in hoc moriabo semper adstricta per dictos Clysteres fit mollior , acribus vero adstrictior. Septimo abstinentiam ab ebrietatibus, ct a Vrinere inculcat; utraque enim ventriculum debilitat , & acidum in corpore, & humoribus auget; vinum acido,quod in se continet, & praeter cruditates, quas congregat. VenuS consumptione spirituum, a quibus acidum humorum modificatur, di quibus deficientibus acidum exaltatur ,& do. minium supra omnis humores exercet; qua rutione si colverit. eonsulit Hipp. usum sementi ad regionem stomaci, antequam cibum capiat pro corroboratione ventri uti a coitu debilitati . octavo multa fugienda insinuat, ut a Sole, quia tuo calore acidi humoris acrimoniam auget , ct ab exercitio multo , o deambulatisnibus, o aquae calidae lavacro, ob eandem rationem caloris; esum acrium alimentorum, o salsorum prohibet, quia haec acidis addita corroseum

mixtum componunt.

Alium affetium hypochondriaeum describit cit. lib. 2. de morb. n. 6 . sub titulo Morbi scomtorii: Neque fine cibo 6se, neque cibum acceptum tolerare potes, verum ubi quidem sine cibo manet, viscera fugunt, os ventriculi dolet, oealias alia vomit oe bilem, er salivam, o pitu tam , Et acria, or posequam vomuit aliquantisper, melius basere sibi videttir, o ubi cibum accepitriatus adsunt, es cum rubore exardescit, oesemper multum se cacaturum putat ἰ ubi vero

eius gratia desederit fatus prodit, o dolor caput

habet, er totum corpus velut aciculis pungi videtur , alias alia parte, es crura gravia sunt,

ae debilia, es consumitur, ac debuis fit. In hoc casu Hipp. delineare affectum hyp

chondriacum communi Medicorum consensa determinatum est, & enarrata symptomata, nempe molestia ventriculi a cibo,& sine cibo,

flatuum copia, vomitus confirmant.

Sedem istius affectus, ex verbis, & symptom, tibus recensitis, aliam cognoicere non postumus, nisi ventriculum, sicut in antecedenti casu, ut colligere licet ex molestia a cibo,&ab abstine tia illius, avomitu cibi, & aliorum humorum, a juvamento ab isto percepto, & a flatu post cibum ; & in toto textu nullum habemus indicium

alterius partis laetae, consequenter concludendum,

sedem hujus a nectus esse ventriculum, & in istius mala indisivsitione consistere. Qualis conditionis,&generis si ista indispo.stio, licet manifeste colligere a flatibus post crubum invalescentibus, cum ructu,& cum irritamento alvi, qui cum semper a debili calore proficiscantur, ut demonstrabimus cum Hipp. indissertatione de ructa, habemus e scacissimam rationem concludendi, hunc assectum ab Hipp. descriptum consistere in debili calore ventriculi,& in sui termenti inertia. Haec manifesta evadit a vomitu bilis, salivae, pituitae, &. acrium, quae impersectam digesti nem alimentorum opus sermenti digestivi debilitati, quotiescumque cum flatu conjungitur talis vomitus ostendunt. Fermenti inertia provenit ab acido in sanguine deficiente, vel in glandulis, quae humorem acidum praeparant, ex cujus deficientia, ut langueat, ne cesse est sermentum acidum ventriculi, cum im persectione digestionis alimentorum, ob rationes dicenda, in dissertatione de laesa concoctione. Observamus hunc affectum in eis, qui tenuem ,

mollem, & rarum sanguinem habent; habet

enim

88쪽

Lib. I Cap. XIV.

enim singlici eonsistentiam, crassitiem natura. sanguis, mi suum esse debet bilis, quae, ut dixi, Iem,&densitatem, cum fluxibilitate ab acido: non calore, sed sale lixiviali contrario sali acido hoc deficlante raritas, mollities ,& tenuitas iam guini advenit ; hoc 1 anguine donati parum, aut nihil appetunt, & per hoc distinguitur hic casus a praecedenti, in quo acidum sermenti excedit, di est fixum. Midum vero deficit in sanguine, & glandulis , quando bilis, acidi quantitatem,& activitatem excedit, prout demonstratur a doctrina Aletali,& Midi, & a remediis bilem augentibus, quae acidum mortificant, & ab acidis, quae bilem 1h,

nant. In casu ab tapp. descripto bilem dominari colligimus ab illis verbis textus, cum rubore exardescit pos cibum, haec exardescentia arguit facilitatem sanguinis ad esse escentiam, quam a bile habet ;& inserius ait: Totum corpus velut ciculis pungi videtur, & denotat aciimoniam sanguinis estervescentis, quam a bile recepit, fit cilitas ad effervescendum, & acrimonia sangui

nis sunt duo effectus bilis in eo existentis; hinc est, quod in biliolis frequenter hic affectus obsedi

vetur.

usa ergo principalis hujus assectus est bilis

enervans,&mortificam, inerteque reddens semmentum stomaci, a quo depravatio digestionis

alimentorum, & mutatio istorum in criaitates diversi generis, in quas transeunt alimenta, Obdiversitatem, & dispositionem suorum componentium, per quam agens calor ventriculo impam

litus h sanguine bilioso, flatus in copia elevat, quia licti sit in se validus, respectu tamen mat

riae est debilis, hancque attenuandi, non resolis vendi potentiam retinet. Hanc flatuum gener tionem coadjuvat sermentatio in cruditatibus si maci inducta a cibo, perquam multi flatus exhalant, ideoque post cibum statuum tumultus,&exitus, quos auget ipsa sermentatio ciborum Α' mala alimentorum digestione excrementinrum redundantia, quae flatuum generationi materiam suppeditant, & sermentum digestivum magis depravant, sola pars tenuior , subtilior,&spiritosa in chylum num vertitur, sed a)eo pauca, ut non sitificiat nutritioni totius,& c piosae generationi spirituum animalium, & vitalium, a quibus facultatis animalis, & vitalis

robur emanat. Hinc macies, corporis languor, ejusdem gravit aes,&debilitas crurum .

Bilis ergo est causa hujus affectus hypochom driaci, no:ὶ quia calida, sed quia suo sale actili xiviali termentum acidum ventriculi,& glandinlarum mortificat, & enervat ;& si calor sit causabilis adurendo particulas sanguinis, non veri fic tur sententi a illorum Medicorum, qui Hippo. cratis doctrinam jactantes, docent a calore M. patis enervante calorem ventriculi assectum hypochondriacum oriri, quia bilis non generatur

ab hepate, ut aperte, eXHipp. mente, demonstravi in meo Sasemate Medico, sed in hoc so. tum secernitur; idcirco non criminandum hepar

in hoc assectu, qui originem a bile ducit, sed sermenti digestivi ventriculi est causa hujus assectus; hac latione detestanda praedicta sententia

in hepar causam hujus affectus refundens, tamquam silia. & principiis Hippocratis, & Receibliorum illis consonis minime adhaerens. Ab hac causa rationes deducimus, a quibus evplicantur omnia descripta symptomata. Neque sene cibo esse, neque cibum acceptum tolerare potes.

Neque sine cibo esse potes, hoe est inediam

serre non potest, non diu protractam, quia sanos. Etiam hoc symptoma corripit, nec hujusmodi inedia est a caula morbosa, sed accipienda, ut praesenti casui accommodari possit in initio, nempe statim, ac ventriculus vacuus est cibis,&U- paret indigentia cibi . Molestiam ab hac cibi carentia in ventriculo

describit uis. his verbis: Et viscera sugunt, ctos ventriculi dolet, oe alias alia vomit, o bilem . or salisam, oe pituitam. Viscera sugunt, idest ventriculus fugit, cum hie solus sine cibo maneat in principio inediae, cibo ab eo praeparato paulo ante elapso, & ad

alias partes transmisso pro earum alimonia, in quo casu solus ventriculus dici potest sine cibo, cum aliae partes cibum praeparatum, licet vitio. sum, susceperint, ideoque solus fugere dicendus. Sugit, non vera lactione, sed analoga, motu suo peristallico in carentia cibi cum majori energia,& celeritate exercito, dum a nullo corpore gravante dictus motus reprimatur, vel a molestia, quam a cibi deficientia unusquisque experitur

provocato. Salisa etiam in ventriculum recepta post cibi ab hoc exitum, concirrrere potest addicti motus alterationem, si acrimonia a dominante bile accepta ventriculi fibras irritaverit, motus peristallicus ventriculi auctus intestinum duodenum elevat versus orificium inserius venistriculi, humoresque in eo contentos cavitati istius consignat, sicuti a dicto moid aucto agitatis, & quodammodo compressis glandulis,& extrem, talibus arteriarum humor serosus in copia exprimitur in cavitatem ventriculi, & hoc modo venistri Ius cibis vacuus dicitur sugere humores ab aliis partibus. Si isti humores acrimoniam pri

tulerint,& sua substantia, & suis vaporibus Gbras nerveas ventriculi,& moime plexum nerisveum orificii superioris vellicaverint, & roderint. dolorem pariunt perseverante irritamento, d terminatur ventriculus ad vomitum, cum hoc rejicitur materia in ejus cavitatem modo supradicto collectam; & alias alia, hoc est, quandoque bilem, quandoque pituitam, & sali tam, & acria

vomit, prout aliquis ex istis humoribus in ven. triculum transfunditur solus, vel mixtus, vel prout cruditates a depravata concinione alimem torum relictae in stomacho fuerint diversi generis, excepta saliva, quae ab ore descendit. A vomita

aliquantisper melius Abi habere ridetur, ablato,

89쪽

o De Morbis Capitis.

I minorato irritante,& vellicante cum mate. ria reiecta.

At in risum acre t ructus adsunt, oecum rubore exardescit, ersemper multum se cacaturum esse putat s ubi vero ejus gratia desederit satin proaet, oe dolor eaput habet. Cum dictum fuerit, depravatam fieri in hoc

assinu ciborum digestionem,& concoctionem, ab hae multitudo flatuum elevatur, a quibus verutriculus distenditur, os superius isti iis vellicatur; hine dolor istius partis exitum, si inveniant flatus per ructum exeunt, s non, strangulationis semhum parium; ideo a cibo male habet aeger, & Gmagis male habet, si humores acres reperiantur

in ventricula; agitati enim a cibo superaddito suam actimoniam ab agitatione in actum redae , in eum dirigendo molestiam inserunt, de qua multae queresae post cibum . A continua etiam molestia ventriculus ita disponitur, ut

pondus alimentorum, eorum caliditas, stigiditas

sit noxia sitis membranis,& praecipv. si a continuo vomitu mucositas, qua superfidies interna oblinitur, suerit ablamma. Vapores caput ascendentes. dolorem istius p riunt. Exardescit cum rubore iacies mst cibum,

quia molestia post hunc exeandescit spiritus, a cibo incalescit sanguis invasis circumstantibus,& ab utroque in valis superioribus servet, a se vore rubor in facie, qui tenuitatem sanguinis,&ejusdem ad inervescentiam, promptitudinem, siseverius notatam, arguit, & per ham facili de cain in servet, & rubore tingit faciem. Flatus ad imtestina decurrentes, ubi istorum copia in intest, no secto collecta fuerit, gravando, & irritam

stimulum dejiciendi ista addunt, sed inani

exit si, cum non exeat, nisi stimulans, quod est flatus. Alia explicata fuerunt superius. Causae externae sunt omnes illae, quae bili in singuine dominium concedunt, illius copiosiugenerationi inserviendo.

Signa diagnostica sunt recensita ab Hipp. Prognostica in finet textus addit, ubi scii bit: Morbus his Huturnus es, et consenescentes, si

ira futurum es relinquit ,sin minus comanoritur. Curationem auspicatur primo a purgatione per medicamentum purgans deorsum, ad ven. triculi emundationem ab impuritatibus, & emcrementis . Λ' qualitate humorum peccantium eligenda purgantia, quae Hipp. silentio praeteriit; bilem, & pituitam purgantia, sunt magis prin

Crentar Tartari, oe Manna convenient. Vide, quae scripta sunt de cruditate nidorosa. Secundo purgandus aeger vomitu eum Asars in sit btantia, vel in infusione in vino, vel Sale albo Vitrioli, vel medicamentis antimonialibus. In praecedenti casia plura praemittit Hipp. ant quam vomitivum exhibeat, frequentes purgationes. Lac,&Serum, & dicetam; in praesenti unicae purgationi per alvum conjungit vomitum,

di hoc multiplici de causa; prima, quia hunnorpeream in illo valia acris, & eorrosivus, Ideo

prius attemperiandus, ne inimonia excedenti

irreparabilem molestiam sirperiori orificio ventriculi inserat. Secunda, quia humor valdEcras , prout dietum fuit, unicae purgationi resistens. reiterata indiget . Tertia, quia leni medicamento purgandum erat, dum a valido agitatus humor acris serocius deseviret, cum lethalibus sympto. matibus. ideo reiteranda per plures vices purgatio lenis; in hoc vero casu, cum humores pro majori parte sint fluxibiles, quia biliosi, nec adeo acres, unico medicamento possunt tuto purgari in ea quantitate, quae necetata est; &quia pec ciuit etiam humores crassi, qui actioni purgantis resistunt, eorumque vim deludunt, ideo post unicam purgationem vomitivum exhibet, & acrimoniae excedentis desectus in humoribus peric Iosiam non reddit vomitum. Terti6 purgat caput, dum ait: Med amem

tum bibendum dato, primum deorsum purgans, posea supernὸ, ct caput purgato. Purgatis --pitis peragenda Erronis , o masticatoriis, mutitis in locis descriptis, quae adhibenda etiam insuperiori casu dixi. Finem hujus purgationis,

non alium determinare possumus, nis caput immunem facere a laesione excrementi redundantis a depravata alimentorum digestione. Possumus addere, usum esse Hipp. in purgatione universali corporis, purgationem capitis semper moliri, quam magni etiam secisse naturam, multiplicata

in capite emunctoria pro excrementorum Pu gatione confirmant.

Quarto monet abstinendum esse a cibis dulcis bus, oleosis,& pinguibus, quia haec sementum

ventriculi oleo litate,& pinguedine magis me

vant; & ab ebrietatibus, quae indigestionum, α

cruditatum sunt seminaria.

Quinto Vomitu quotidiano, utitur a succis, ct a cibo ; per succos intelligit alimenta ditat

thure in formam succi redacta. Hujus remedii magna est utilitas, quia excrementa ab imbecilla, & depravata digestione cumulata, quotidi Eper vomitum exementur una cum antecedemtibus relictis inventriculo post purgationem per alvum, & per vomitum, oc mundato ventriculo ab hoc inquinamento, quod depravatae concinctioni servit, haec minus imperfecta evadit; hanc utilitatem docet, vomitus ab aegro factus spontE . cum alleviatione symptomatum, a quibus amigebatur, ut ait Hipp. in texto, quanto tempore

vomendum sit post cibum, nihil dicit Hipp., quia non potest determinari, sed Medici iudicio remittitur istius decisio, quotiescumque enim aeger ab hoc sublevatum se percipit cum notabili utrulitate , tunc ab eo desis dum. Sexto Lae,qSerum Asininum pro anni tempore; hoc est vere,&Autumno exhibet hujusmodi remedium, tendit ad attemperandum salliat viale bilis mortificativum acidi sanguinis, Mventriculi, illo attemperato hoc resurgit, & concoctio alimenti melior. Notandum pro his at

90쪽

Lib. I. Cap. XIV.

temperandis humoribus Hippoctatem semper uti Lacte, quia est attemperans sine noxa, iis alimentum optimum, amicum naturae, &fere nihil in eo est noxium. Lacte Asinino utitur, quia cum parvam portionem Butyri habeat, si mento stomaci enervato, & debili minus nocet, etiam quia ob Seri copiam, majorem habet vim ad domandam bilem. Laete utendum modo sinpradicto ad imitationem Hipp. Acidulis minoratam uti pinum , quae bilem stimant, & me.

dictum acidum remittunt,& augent. Septimo, post Lac medicamentum purgans exhibet,&subjungit, Utro tandem magis opus

esse, tiri visum fuerit; ut reliquiae humoris inventriculo, vel portio iactis corrupti educatur per purgans misi camentum, quod an vomit,

vum, vel subductivum esse debeat, judicio in. dici reliquit ; ideo dixit Utro hoc est, vel vom tu , vel purgatione ). Magis opus esse Tibi visum

fuerit , nam si aderit inclinatio, facilitas ad vo. tum, vomitivo utendum; si vero inclinatio, di dis Osuio per alvum aderit, purgativo . Octavo AEstate,&Vere lavacium Aquae si,1 e consulit, ad attemperandam bilem ,& istius

causam, nempe calorem sanguinis. Hyeme umguento exterius utitur; cujus conditionis sit ummentum, reticet Hipp.; suspicor tamen esse It stimuisum iuctum, rati ne emaciationis, cui imtendit providere Balneo stigido, prohibendo coepiosam transpuationem emaciatis noxiam; m dicam deambulationem,&exercitium permittit, quia ab his non est timendum caloris augumem

tum, nec enervescentia immoderata excremento. N in ventriculo, sicut in praecedenti casu; tale exercitium conseri attenuationi excremento.

rum; si vero debilis fuerit aeger, iter ωiat, hoc est in rheda, vel equitando. Nono metam determinat eum eibis frigidis ad maiorem modificationem bilis, quae 1 stigido incrantur, & figitur, & minus activa eviait,

contra fermentum acidum ventriculi, & monet omnia remedia temperase fiigida utilitatem spondere; alvum subducentia imperat, quia quo plus deponit alvus, minus retinet ventriculus excrementorum, qua de causa, si alvus non si,

cedat, molli infiiso per Gysterem id quaerit, &uia M utilitatis est quotidiὰ alvum operari.

Observent primo Medici, quam paucis rem diis utatur Hipp. in curatione assectus hyme meriaci, qualem propositum casum credunt, α quantis illi aegros defatigent,& ventriculum opinprimant contra Hipp. documentum, cujus iRSequaces se venditant.&cundo, non uno modo omnes hypochori. driacos affectus esse curandos, ut patet ex dive

sitate curae ab Hipp. institurae in his duobus asse.ctibus hypochondriacis, quod non iaciunt nostrae aetatis Μedici.

Tertio, post peractam ab Hipp. descriptam

Purgationem, videretur corroborandum esse ven.

triculum , di praecipue acidis, ut Spiritu Vitrita, Milis communis, o V AB Martis, ἐκ iura, .Haqua Borseis, O acerse, vel cum se eo Grinnatorum, ex decoctione Samalorum, vel speri bus Santalorum, vel Di Modo Asiatis, tamen ab Hipp. nulla corroborationis ventriculi fit me lio, scut in nulla cura aliorum morborum, cujus rationem puto esse, Hippo rem in curatione

morborum solum studere remotioni illius. per quod natura in suis operationibus deficit, quia ablato, ipsa parat sbi remedium, & se sola resurgit, se ipsam corroborat, nisi sit valde μω strata,&in via naturalis declinationis per scite.

istutem

Alteram differentiam colligere licet ab Hipp.

in lib. de veter. Meaec. n. I9., ubi, agendo in

afflictionibus, quae a cibo,& plenitudine prove. niunt . iure habet: Asteri enim si pransi fuerint.

idque eis non conducat quia assucti siesum redi

re saltim gravet, ἐν segnes corpore fiunt.

Demaue mente pigri, hiatuque, atque of itatis.

- , ἐν dormitisne, rari pleni. Si sero etiam insuper earnaveris, erfatus, ct tormina, ct M us ri tin, et multis magnimsebi principium hoc fuit , eosd- cibos, quos semel insumere consueverint, bis assumant, et nihil amplius. Ateri in prandere consueverunt ad solum intermissa coena idque ipsi conducar non praet si fuerint, mox fisi tempus pr. terierit, satim impotentiis vehemens, tremor.

animi deliquium ,postea oculi paludi, urina erassa, ct cauda, os amarum, O viscera pendere ipsis vitaentur, vertigo, iracundia, ct trifitia,

haec viam omnia, ubi coenare tentarunt, a diniunt . Deisis autem pransuri consumere non

possunt, quae prius coenarunt, atque haec ipsa cum tormina, ct frepitis descenaentia aestim concludunt, i que aegre dormiunt, insomniaque conturbata, avi tumultu a babent, plerisque verὸ etiam horum haec ipsa alvus morbi principium fuit.

Omnia ista symptomata ab Hipp. recensita, ab alterata consuetudine cibum capiendi, quia non sunt continua,& Ium data occasione cibi praeter consuetudinem assumpti, nullam speciem morbi constituere videntur; si vero essent coni,nua, & continu6, vel frequenter a cibo aliquis affigeretur, affectus hypochondriacus cum tione appellari posset, G. nemo ab istorum ninmero excluderet; at cum praxis doceat, in amquitias stequentia esse ista symptomata post cibbum , admittendum est etiam per haec constita direntiam assectus hypochondriaci . . Huius arictus causam aperuit cit. λη. χα his verbis: Ejusmodi autem ventres multδtarisus concoquunt, o majori balent opus cessa tione, aequiete; & superius in hoc textu, revidendo causam symptomatum, quae adventuluillis, qui coenam capiunt, elim non sint assueti, deinde pransuri varia symptomata patiuntur.

: Et sanae puto, his, qui cibum sumere consu verunt, quia ma ex pomum ni justum tempus ,

SEARCH

MENU NAVIGATION