장음표시 사용
331쪽
M. Hippocratem ide ea Venae sectione,quae a morbo tue
did scit,& item haec , consuetudine inan tariqris,satis indicant. Sic Galenus etiam ca. M .de curandi ratione per ang. missionem, ad retiellenda ni menstruam purgationem mulierum, venam in Sibbero secandam esse praeci- .pit, nulla alia de causa , quam quod tum satis lit medico . profluxurum ad V erum sanguinem, in contrarium ,&ad maxime longinqua trahere. Altera sanguinis missio
est, qua iam illapsi humoris tractus ad vicina & in latus tua- fit. , xc Graecis , Latinis derivatio, quod sanguinςm e laborante palle in vicinum locum l uet, dicitivo pit,verbi pratia, in pleuritide,quand
guis a venis collas phlegmone obsesIas alentibus ua in is sis sertur venam. Per has enim & costae ali
s alentibus in ca- mi' is ustertur venam. Per has enim & costae alimen- capessunt, & 'o xij humores praeter naturam In eas dem initulini. Eius ysus est, quando humorem laboran. te Π paymiam oblidentem in latus & vicina trahere 'ςa medicus studet, Tertia sanguinis missio est, qua
Irocum as 3si Willabens sanguis reuellitur simul &
derivatur. Quare eius ysius tum maxime erit,quando
phlegmone in generatione adhuc est, qqod scilicet in . ea ars sanguinis adhuc ad laborantem locum confluat,& pars iam ei influx ri . Is enim qui nunc in partem irruit & impetum facit,revulsiono: is autem,qui iam sub-4 sistit,atque in ea haeret, derivationem requirit. Quar ta sanguinis vacuandi species est,quae ex ipse laborantest parte. Ea utendum, quando usqueadeo fluxio insese .cta est parti laburanti , ut omni fluendi remeandiq; h bilitate sit orbata,quod in diuturnis Sinueteratis phles monibus frequens est,in quibus sic irrho se quaedam re Vacuatio liquiae inhaerent. Haec cucurbitularu maxime ope com smplex. pletur,&commodissime simplex,qudd scilicet dutaxat Qμα ve- vacuet,citra id quod reuellat aut derivet ypellatur.Fit na ira iris enim ex ipsa tantum laborante parte,adeoqi nec ad conMu partia. t 'ia,nec ad Ppinqua trahere potest. Ex iis di xur,quae assectisse .sactemis dicta sunt,perspicuum euadiarius vena in quo canda ius partium aflectu secanda sit. In plenitudine enim,
In ρkἡι- xii; nulla partis phlegmone assistit illinc pIurimum de-D4-' ιrabere sanguine par est . ubi sons & origo est eiusdem.
332쪽
Proinde com niodissime usuq; maximo tundetur vena dextii gibberi interior, quae aiecore,utpote sansuinis io me, plurimum prolicit. Eadem prorsus ratione in In febriaiebribus citra phlegmonem,continentibus,tam simplici bus. Lus,quam putridis,continuis, & omnibus aliis, in quin pus venae seotio conuenit, interior dextri gibberi vena1ncidi deber,depta quartana,quae interiorem sinistri bra , clin uastitat. Quod si vero phlegmone pars aliqua cor- In I b&tas obsessa fuerit, eam venam,quae rectitudinem cum emoni arante parti chla habet,incidere oportet. Verbi gra- partium. Ila,in dextra pleuratide,interior dextri gibberi tunde da veni quod huic venae cum dextris costis rectitudo communio, ct societas sit, adeoq; prompte, quod ab ea
parte limul revellat,derivet,atque vacuet,pleuritim lucadiuuat.Reuelli t nanque,quia sanguinem ad costas procumbentem in contrarium trahit. De riuat, quod san- sumem aegram partem obsidentem ad vicinam. nempe cauam Venam, transfert. Huc revulsum& translatum tandem extra corpus educit, & vacuat. Secta autem ini: Vena, dextram pleuritidem no adimit,led cum illi nulla sit cum aegra particula rectitudo & societas, bonum duntaxat singuinem educit,noxio in la- 'rante particula relicto: aut puro sanguini venarum tpermiscet, & , quod frequentissime accidit, sinistram pleuritidem inuehit. Dextrae autem pleuritidis non ab Ie exemplo usi sumus, quia linistrae alia est ratio, ut ali p- stravi mus. Verum obliabit huic rationi obiectioiciolus 'vispiam ,&dicet: Quomodo a dextro latere di isMr.
In sinutrum transferetur sanguis noxius, quum, te etiaautore,illis inter se nulla sit sis cietas, ac rectitudo i Reipondeo, duabus de causis. Una,quod vacui ratio hoc plum requirat.Necesse enim est na vacuati sanguinis locum, vicinis praesertim uenis ueheincter inanitis,alium luccedere. Trahentibus itaque propter inopiam venis in aduersa & sinistia parte, 'grae partes prompte co sedent, utpote quibus sanguis Iam non tantum sua copia, sed& vitiosi qualitate molestus est. Quod si tamen tiua sponte partes aegrae non concederent,dut a se propellerent, tamen ut trahentibus partibus, utpote.sor
333쪽
est. Trahit enim perpetuo ab imbecilliore , pars robustior. Altera,quia expultrix facultas,quae suum munus -- per transuersas fibras, ut dictum est, obit, a noxio & redundante in amicta parte sanguine irritata, ocyssime in oppositum latus iam vacuatum, atque adeo tum vacui ratione, tum quia validior est , ad se trahens, transfert .
Asia. Quod si vero idem elabi cupiens dicat, latus sinistrum non a dextro, in quo vitiosus sanguis est, sed a reliqui potius partibus,in quibus bonus est sanguis,trahere: re'. ponendum illi, fieri,' uod imaginatur, non posse'. H nanque partes, in quibus probiis hareet sanguis, utpote validiores, sinistro lateri iam vacuato, adeoque imbecilliore nonnihil harum saltem collatione, reddito , ni . hil concedent. Nisi fateri velit imbecillius ab eo, quod se sortius est, quod tamen fieri nequit, trahere posse. Engo cum in phlegmonibus omne medici consilium eo specte via loco phlegmone obsessis plus sanguinis,celerius,ac potentius quam a reliquis partibus hauria vena certe incidenda erit, quae in directo situ partis laborantis est. Sic enim & naturam cum ratione, & Hiae pocratem , summum virum, imitabimur, qui in pleuritide interiorem brachi j venam secare iubet ab eo latere, 4. quod ediretio est. Idem quoque praecipit grauissimus acui si I. autor,& post Hippocratem maximus, Galenus, qui nosolum in pleuritide dextra, verum etiam in iecoris pling mone: cui tamen venae omnes societate iunguntur et interiorem dextri brachij aperiendam iubet lib. I 3.The Is rap. metho. cap. II. iis quidem verbis: Cum iecur iam di s phlegmonem contrahere coepit, pariter tum reuellens, dus,tum vacuandus, qui ad iecur fluit sanguis est,in te , , na in dextro gibbero insecta vena, propterea quod e, , directo est, & ampla via cuni vena,quae caua dicitur,sos, cietatem habet. Quibus sane verbis primam eam venae sectionem,quae e directo est non solum reuellere, sed &Vacu derivare, ac vacuare diserte docet. Vacuationis enim tione prφ voce hic, ut saepe alibi, quemadmodum cap. 1 6. libri dederiuatio curan. ratione per sang. micostendimus, derivationem ne Gale- intelligit. Atque iis certe venis,que sunt in directo situ. - saepe tantam vim attribuit, vino comparente interna, media
surpat. secand iubeat,& si nec ea se proser ad humerale confugere
334쪽
malit, quam ad eam quae est in aduerso brachio. Non solum autem in iecoris, sed & omnium alia tu partium phlegmonibus,in summa, perpetuo,ibidem eam, quae edi recto est,tundendam venam esse docet. Atque eius rei rationem alibi exponit, nempe cap. I s. libri de curan; ratio. per sanguinis missionem, ubi inquit: Reuulsio enim e directo facta, euidentem utilitatem celeriter asteri: atὰ transiuerso,nequaquam. Si revulsionis causa,inquit ibidem, venam incidas, e directo quidem sanguine profluente, euidentem protinus commoditatem percipies: si vero contra venam seces, nihil omnino proficies. Et paulo post: Si pleuriticis quae edi recto laborantis lateris est vena incidatur, euidentissimusaepenumero subsidium ostendit: sin ex manu aduersa, aut omnino obscurum,aut longo post rempore. Quippe quae per finitimam amplam,& e directo sitam venam fit reuulsio validissime, plurimum, S celeriter a phlem mone obses a parte deducit & reuocat, priusq; putrem& inquinatum, quam ex reliquo corpore benignum &salutarem sanguinem educit. Dein Galenus maioreum&emolumento' venam e directo sitam secari non
solum quum fluxio subsistiti, sed D statim inter initia, ubi iam invadit phlegmone iecoris & lateris praecitatis
verbis innuit. Nam ea venae sectio Omnia confert &impertit, reuulsionem , derivationem,& vacuationem. Qui pie humorem, qui ex vena caua fluebat in iecur, vel in latus, retro in cauam reuellit vertam: impactum iecori aut lateri, in eam ipsam venam cauam trasserendo derivat:' utrunque vero foras vacuar, necnon iecur latusve, accedentesque illis amplas venas exhaurit. Quumque hac ratione pars laborans magis quam caeterae exinanita fuerit, si ad penuriam usque detractum sit, vix denuo pars ea alia humorum fluxione conflictabitur, nisi sorte nouo vivendi errore peccetUr . Distantes enim indigentia auidae, proprium sanquinem elabi non sinent: nec pars aegra, nisi dolor aut calor restet vehemens, ab illis eripiet: imbecilla quippe est, nec multo eget alimento. Vbi mox ab emisso sanquinephlegmones dolor placatur, tamen postea nullo aegroti aut assidentium errore recrudescit, signum lioc esto, Capri I.
335쪽
nec ad indigentiam, nec satis detractum suisse. Quare quod defecit, stippiendum erit,eadem vena de integro incisa, sed tantisper tamen a priore sectione intermittendum est,dum aliquid humorum corporis remigret in uenas, quod non ante quartam horam fieri potest.
Obiectio Quae diximus, nihil cum iis pugnant, quae libro I 3.
diluitur. The tametho. cap. II. Galenus scribit, ubi reuulsionem, , ad distantissima sieri praecipit,iis quidem verbis: Si quia , , dem longissime a tentata fluxione parte quod redun-
, , dat reuellere,nequaqua ad eam trahere,conuenit. Nam uenae sectio nonr trahit ad aegram partem, sed ab ea re
Quanis uellit e riuat in latus, & vacuat, ut dictum est. Quare' ad maxi- hoc Galeni praeceptum ad uenae sectionem detorque- me distan ri nec potest, nec debet , Ied ad ea potius praesidia, quae tra loca ad laborantem partem humorum defluxum revellunt, reuelredii qualia sunt purgatio, vomitus, cucurbitulae, vi inam mouentia medicamenta ,& id genus alia, de quibus eo
loci Galenus nominatim mentionem facit. Quanquam aute venae etiam sectione interdum utimur,quae ad maxime longinquas partes reuellit,tamen hoc non fit,nisi ubi a futuro morbo, ut diximus,lueri medici cosilium D distan est. Vbi autem partes iam phlegmone laborare c*petissima rint, uena in distantissitna parte aperienda minime erit. parte ubi Nam haec ipsa noxium humorem ignauius tardiusq; viscera soncitat, neque hunc a sede laborante abducit, sed be- pNe -- nignum duntaxat tollit, 'e si copiosa fuerit haec san- ne labo- guinis missio, uitiosiim e propria sede raptum sangui-raat,ve- nem cum utili salutariq; confundit. Est autem in phlena notu- gmone celerius Sualidius ab aegra sede, Galeno libro. denoti . secundo uict. acu t. commento decimo, etiam attestante, tum reuellendum, tum uacuandum, & ut ibidem Hippocrates quoque docet, sanguis eo usq; detrahe dus, quoad colorem mutauerit, quorum nullum certe consequemur, nisi quum amplam uenam e directo lo- laborantis sitam tundimus, utpote quae haec omnia commodissime praestare queat. Non est igitur ulla in
phlegmone ex distanti sis imis partibus. sanguis reuelleridus: sed tum solum, quando suturam fluxionem prohibere studemus, ut scilicet ea fluxio in tractum nouae . . . , uiae longiorem conuersa, sensim a pristina consuetudi-
336쪽
ne citra uirium ossensionem desciscat . Ex quibus Arabum prompte iam intelligi perspicique potest, quanto in ' inq- 'errore uersentur Arabes,&qui eorum praeceptis in-' rum altituti sint, propterea quod arbitrantur in phlegmo- repta senibus non eam quae in rectum, sed potius eam quae ex 2μuntur, aduerso est, uenam incidendam esse. Nec huitis sim do- medicorsi malis aliam rationem p texunt, nisi quod eiusdem' immesus
Lateris uenam fluxionis impetum augere dicunt, quod' error. ramen nos constanter'negamus, ct aueritate, qua nihil antiquius esse debet, quod aflerunt omnino abhor- .rere dicimus. Fiunt enim internae phlegmones,de qui-Dus hic potisiimum nobis sermo est , usi sanguis,uerbi gratia, in pleuritide in latus irruit. Secta itaque interiore eriisdem brachii uena, sanguis e latere in cauam 'Venam reuocatur, hincque per gibberum soras profunditur . Quapropter aperta hac uena, fluunt quidem humores, minime tamen in partem aegram, sed foras, quod aegrotanti utile est. Sed instant, in ua- obis nocuatorum locum ut alii succedant humores est neces. diluitur. te, igitur augetur fluxus. Resipondeo, neutrum fie- ri oportet. Si enim illis humorum excessus tollatur, 'in eorum locum non fluent ali 1, quod neque in sanis, dadeoque transmittentibus partibus, ut pellant, est excessus: neque in recipientibus seu πgris, ut eius ratione attrahant, est descenis. Detur tamen, quoniam, uenis uehementer uacuatis, fieri potest , alios an uacuatorum succedere locum humores, iam eos fluxuros: fatemur, sed non praeter naturam : quoniam neque uitiosi deteriores enim uacuati sunt neque mul 'ti,cum in aliis corporis partibus, utpote finiς,nulla siti
humorum redundantia. Trahent itaq; tum partes Ua-
euata ac uiciniores uenae sedita alimentum a distantioribus, ac plenioribus, propter totius corporis con-Κnsiunt, sed ea duntaxat quantitate, qua tenuiter res ci possunt. Minus igitur attrahent, quam reliquerunt naturalis proportionis comparatione: alias uis minor traheret maiorem, quod abii ditate non uacari
rit . Et quid multis opus est uerbis ' praestat cer- ltu in partibus morbo uicinis esse tam modicum alimentum, ut aliunde trahant, quam esse tam multum, ut
337쪽
t vel in alias partes pellant, vel trahentibus conce ubiectis dant. At saltem, inquiunt, quum ingens erit plenitu
alia. do, ne fluxio geminetur,copia primum vel ex inserio re pedis vena, quRm Saphenam volant, vel ex aduerubrachii interiore subtrahenda,mox vero reliquiae ex eodem latere sectione demendat erunt. Verum quid hoc quaeso consilii est, aegrum toties torquere,ac veluti excarnificare,quem semel possis hoc e morbo leuare 'Metio enim venae udirecto laborantis partis,qua ad indi-- gentia profunditur sanguis,copiam e plenissimo sonte haurit, Iimulque phlegmone obsessam partem releuat, nullum metum nouae fluxionis asserens. At ex aliis enis,quq Q directo non sunt aut in distantissimis locis, detractus sanguis unam copia imminuit, nec quicquam ramen deprauati elicit sanguinis, adeoq; oppressae par ti leuamento non est. Et si casu eueniat prae vacuationis multitudine qgram partem exinaniri,putris tamen eius Partis humor puro venarum sanguini permiscebitur , - reddeturq; malum, quod corrigendum fuerat pristino Arabum deterius. Vt hanc unam mehercle ob causam omnibus docibrana iis,qui ad Arabum, ac ineptorum quorundam hominuquat s. doctrinam impuram,scabram, praeposteram, barbaram, fucum lectora facie niem,m ale fidei, vacillantem,Sarrulam, intricatam , sibi non constantem , breuiter bonorum ingeniorum scopulum desecer ut, ad castissimam illam ac purissimam Graecorum scholam sit redeundu , nisi operae oleiq; amissione, laborumq; omnium iactu-Ia,in iis sentibus, unde exitus illis nullus subinde pate- Obiecvo bit,consenescere velint. Verum ut ij, qui mordicus AradissolM- bum praecepta tenent, errori suo patrocinium aliquod
tur quaera non verentur profecto nobis obtrudere Galenum, inter Graecos summae autoritatis medicu ,
quem inanibus & pedibus in Arabum concedere tententiam dicunt lib. I 3. Ther. meth .cap. s . ubi altero crare male habente, reliquum esse scarificandum pDecipit. Quasi vero is locus illorum errori patrocinari quicquapossit, quum tamen iis verbis aliud non doceat, nivmembris, quae laesa sunt, non esse adhibenda eius heneris remedia, quae fluxionem ad ea concitare possunt, ut sunt cucurbitulae tum leues , tum cum scarincatione
338쪽
tione adhibita: Quanquam & ipsa scarificatio per se, eo
quod dolorem excitet, fluxionem ad aegram parte tra-. hit. Quapropteg rectissimc dextro crure laborate sinistrum esse scarificandum, ut quam longissime a tentata fluxione parte quod redundat,revellat,Galenus hortatur. Ita enim esse faciendum alibi etiam suadet, ne pecap.9 s .artis medicς,ubi ita scriptum reliquit.Si uniuer- ,, sum corpus plus aequo plenum fuerit, per aegram par- ,stem minime vacuandum. Nam si scarificationibus, aut is sectionibus sensibiliter vacuabimus, plus ratione exci- istati doloris attrahemus.Sed dices, cur non crure labo- Drante manu potius quam reliquum crus, quandoquide λύηφbi ibidem.manu laborante crus scaris eandum esse non ebo. obscuris verbis innuit, sicarificandu esse docuit/Resipondeo, quod diuersitatis no exigua subsit ratio,haec nimi ru: Cruribus labo ratibus, no facile sursum humores trahutur. i enim fieri posset,ut id quod graue est,expedite sursum traheretur proptius enim in partes scarificatione vacuatas,e. vicinis & sit perne deorsum, qua inser- ne sursum, humores serentur. Accedit,quod manus magis distet a cruribus,quam ut comode eo aliquid a cruribus trahi queat. Na manus uena secta, prius uniuetius, qui est in ea uena, ct vicinaru partiti sanguis vacuandus erit,quam sequatur is,qui in crure est. Hinc est,quod in phlegmone cruru, de qua hic Galeno sermo est,non in manu, sed in altero,quod sanu adhuc est,cru re uena secemus. Logior enim a cruribus ad manus distatia est, qua vi ab iis reuellere& vacuare celeriter,quod in phlegmone requiritur,possis. Alterii uero crus laboranti multo ivicinius est, & cu eo quoq;,ut antea ostensum est,recti- Itudine & comunitate obtinet. Quapropter ex eius ve nis,utpote uicinioribus & qgrae parti comunibus,vacuatio fit optima & facillima, Galeno etia 'in libello de artis
constitutioe teste. Verum iteru instabui aduersarij dicen ' tes: Si crura inter se rectitudine,propter ven cauae circa lumboru vertebras divaricatione,habet,qui fit, ut Galenus ca. I9. libelli de cura. ratio. per sanguinis missione in podagra ex gibbero detrahendu esse sanguine&nequaqua ex cruribus iubeat Respodeo duabus de causis: una
quod in podagra utrunq; crus,etsi no semper uno de eot dein
339쪽
dem tempore,tamen per vices,taeque ex lon is tempo 'xum interuallis, laboret. Non potest itaque, nec eciata debet, in aegris cruribus revulsionis causa incidi vena' sed in partibus distantibus; ut scilicet illabentium hum lTum tractus in contrarium seri possit. Altera, quod in podagra sanguis sua duntaxat copia, quae praeter naru-Τ Iam ad crura decumbit, peccet, & mniinte, ut in phte ' - mone, putris ac vitiosus sit. Quapropter licet tum,imo necessarium est ad prohibendum ad crura defluxum minuendamque partium transmittentiuin copiam, In distantiore parte secare venam , quod tum sola sufficiat reuulso, secus atque in phlegmone cruris, ubi etiam val. . t a Cuatione ex laborante parto opus est. Quocirca tum ue
Nam in altero crure, utpote quod cum laborante recti- . tudinem habeat,incidere oportet. Atque haec copiosium a nobis dicta sit ne, ut A rabum perniciosum sane,& hodie usitatum errorem, non solum detegeremus, sed &consutaremus. 'l
Qualido aganimi defectionem usique sanguumim
i V V M in uirium constantia & firmitudi. . . ne morbus inuadet magnus & periculo-q sus uasa immoderatiore copia,ut tri bonos athletarum habitu, aut contineratibus se bribus accidit, distendens, uberior certa
. sanguinis misi io , quae affectus magnitudini usquequaque respondet, eumque lenire potest, requiritur. Imo in eo quicquid pr ponderat, mediocritatis limites' transcendi summouere maioru & praviantissimorum In ar en medicorum institutis conceditur expedit i , , Hippocratis te de Galeno primariis medicis testibus, atque ad antmsIεβΠVM defectione ducer l, aeger tolerare possit. Et Galen.qut 'η re od dem sedi.j. Aph.cismen. xxiij. mulatisci; aliis locis firmis Uvmi de si me asseuerata nardctissimis febri s in maximis phte 1ς ιρνς gmonibus, N in uehementissimis doloribus experien mille με tia se didicisse naxime grorum comodo huiuscemodi1μ'P uacuatione conferre,modo uires sint ualidae. In arden- ιοm tissimis utique febribus, quod earundem seruor statini p*ς extinguatur,liabitusq; corporis refrigeretur, plurimis' g ρο PM etia aluus citetur,aut sudores emanent,coducit. In ma
340쪽
mis phlegmonibus,quod hoc praesidio feruentis sanguinis copia educatur, & obsessa phlegmone pars refrigeretur,atque ne in aliquam partem principem seruetis iam guinis multitudo inorvat,prohibetur. In vehementisii- In vehemis doloribus,quod sansuinis affluxum ad partem qua nientio dolor vexat inhibeat. Cum enim dolor omnis attrahat, mis colo & fluxiones commoueat,necesse est, ut e vena,quq socie rabim itatem cum dolentet parte obtinet, sanguinem mitta- imus, ne scilicet in hanc superuacuus sanguis decumbat, e& in ea phlegmonem excitet.Saepe etiam excretoria fa- . . acultas,causam quae dolorem excitat, elicere dum properat, phlegmonem in particula excitat. Quum enim prseniis suis conatibus nihil profecit, vehementius aggres- . D,Galeno etiam lib. I 3.Ther. method.cap. 3. teste,quod
infestat expellere,sanguinis aliquid ex siti perpositis par tibiis in asilicta simul exprimit. Atque hinc fit, quod ex dolore particula proportione coquentis in eum humoris,in tumorem attollitur. Atqui hic nobis forte qui sipia obiectis alium Galeni locum,cum iis,quae diximus ex diametro diluitur. pugnatem, obtrudet, in quo diserto prohibet in doloribus consertim vacuandum esse. Is autem est in lib. I. ad Glauconem,cap. I 3. Vbi ita inquit: Quum vehemens vi , ,
gilia, dolorque grauis aegrum infestat, subitas&mul- , ,
tas v cuationes vitare oportet. Sed si recte commemo- , , .
rati iam loci expendantur,& diligenter quid utrobique
doloris nomine intelligatur,consideretur,nihil pugnare videbuntur. Si quidem v bim vehementissimis doloribus ad animi desectionem usque vacuandum esse hortatur Galenus, illic certe dolor pro afiectu dolorifico , aut in quo dolor excitatur, accipitur. Quo sane modo iis pe ab Hippocrate, Galeno sectio. a. A pho. Comm.6- attestante, vi urpatur. Ubi vero cauendas esse subitas ac multas uacuationes in doloribus iubet, h ic quidem dolor pro symptomate, non pro a flectu dolorifico sumi- itur. Loquitur autem eo loca potissimum de dolore,qui
sebris symptoma est. Nam illic Galenus ex professo de vcontinuarum sebrium , quae cum symptomatis consi- istunt, curationibus agit. Veraese, quae dicimus, corim , firmant ea,quae ibidem scribit Gylsuus, quum rationem
reddit cur non astati in conserumque vacuandum sit, z , s inquiens a