장음표시 사용
221쪽
CΗrysippus vero, cum has neque partes animae,neque virtutes ac faculi tes irrationabiles , quae a rationali discrepent, esse opinetur ,non dubitat tamen &Vlysiis, ct Medeae versus, quibus dogma si uim ruit,in medium afferre. Quo pacto igitur,cum huiuscemodi hominibus agas, qui praeterquam quod nullam , ut setius
dictum iam est, euidentissimarum rerucuram habent,ea etiam quae decreta sua relathini,quasi confirment ad probationem adhibent Totus enim is tractatus, in quo de animae principatu agit Chrysippus,poeticis carminibus refertus est,quae vel affecti' in thorace & corde existere attestentur, vel duas esse animae facultates, toto inter se genere discrepantes,tationalem,eXpertemque ratinis ostendant. Nam quemadmodum ex Homero, 'Hesiodo, pauca quς da paulo ante appositi ex iis quae a Chrysippo suerant coaceruata,rta quoque Or- 2 ophet,Empedoclis, Tyrtaei, Stcsichori, xipidis, caeterorumque poetarum, quamplarima simili cum absurditate ab eodem. citantur. Cuiusmodi est Tyrtaei illud, Iram ardentis habens in pectore,vimque
Leonem etenim iram habere, etiam prius. quam
222쪽
quam Tyrtaeum audiremus,omnes planὀsclinus. Chrysippo tamen,quippzqvi Ieones ira priuet,consentaneum minIme cratid ascribere.siquidem nullum brutum animal opinatur,neque irascibilem,neque cocupiscibilem,neque rationabilem paricinhabere, sed,quod in primo etiam libro dixi,stoici sere haec omnia brutis in omni a- prorsus eripiunt.Tyrteus autem,scutio etiam Homerus ct Hesiodus,&,ut semel dicam,omnes poetae irari, habere, de quidem vehementissimam leones dicunt: adeo ut homines quoqinqui iracundissim i anim sissimique sint, leoni assimulent, ac cop irent. quinctia Vt omittamus poetas, iracudissimos atque animosissimos quosque, nemo non leones appellare consucirit. nec desinit in theatro vulgus hisce compellationibus,quotidie athletas incitare.atque itaxo sit,ut in contrarium prorsus, quam Vol bat, Chrysippo res cedat. na cu argumcta, quae a natura rei ipsius de qua questio est, ductitur,ubiq; omittat,& oratorie magis,st philosophice in testiu multitudine ictoriam ponat ab iisdem ipsis quos citat proditur. Quid illud,cum inquit, propterea quosda secordes appellari, dκαe Mooςdico, si omneι credat ac Persuasum habeat,principat
223쪽
r18 DE HIPP. .ET PLATONI scipatum animae,in corde contineri,nonne
dignum admiratione est i ne eatenus quidem vir iste,ea quae dicuntur,percipere Videatur,ut aduertat homines stultu aut im- pndentem neminem ita vocitare, sed ubi huiuscemodi aliquem irridere voluerinti dicere sine cerebro eum esse.Vbi ineticulosum,aut timidii,sine corde.Igitur hic quoque ab iisdem,quos produxit testes, quippe cum rationem in cerebro, iracundiam atque animu in corde esse opinetur, Chrysippi decretum redarguitur.At ipse mir bili certe quodam modo,verbum illud secors conatur eYponere, quoq, sciasu ab hominibus dicatur,statimq; illi cui ceratum annectit. verba eius,ad hunc modum se habent. Adiiciunt insuper his,qvie a me sunt superius commemorata,etiam alia huiuscemodi dicta, verbi causa, cu cuilacratos appellant : quemadmodum dicimus cerebruquosdam non habere,quosdam habere, ita et octiain dicere nos arbitrantur, cor habere quosdam,quosdam non habere,ut supradiecta: ut cui sceratus fortasse pro eo accipi tur , qui nullum intus, in alterius aduersis dolorem habet, a corde communiori Vocabulo ita appellatis.cerebrum verὁ assimi
tur,vel l eiusdem genuria suntla quiddam
224쪽
sit,vel l eminentia quanda,etia ipsem habeat non dissimile. Haictenus Chrysippus
cuius quidem oratione oportet ter ,& quater multo cum octo, studiosoq; ' diligentia non mediocri,perlegere, atq; ita deinu credere id in ea reperiri, quod in Puerbio est,cuin aiunt mihil apprehede, de sortiter tene. Ego quide cum multas sepenumero in multis libris orationes legerim, in quiabas nomina de verba inter se,sine ullo sensu construma sunt, nuspia id tam .exquis-
tb factu una vidi, g in hac Chrysippi mo
do a me commemorata oratione. aenigma
coim plane est, tum mirabissi quadam obscuritate perplexum, tum intepestiua breuitate concisum. Cum tamen in nullo suo scripto, breuitatem sectari cometierit, sed cotra adeo prolixus sepenumero sit, ut in toto aliquo libro, de iisdem rebus multis variisq; modis, Ultro citroq; oratione in--rtat. obscuritas quide,familiaria ipsiest, quae CX interpretis, atq; explicatriciI D- cultatis imbecillitate cosequit, quod ipse etia in se agnoscere videtur,qui tor atque etia quater,eade de re Verba rao grauat P- trahere.breuitas ct insueta ipsi est, Se raro, nisi ubi suoru decretoru scrupulit,Occurrere alique intelligit ineuitabile, ab eousur-
225쪽
patumque Vult, credo, ne covinci immora ,reselliue possit,cursin tras mittere. S icut enim caetera omnia, manifestius exprimere contendit, ita mihi videtur velle ea, a quibus redarguitur obscuritaro, ac breui loquio cotegere:ut stilicet diluisse obiecta erimina,no penitus omisisse,hoc modo existimet,omuisq; praetcrea facultaS, contra ea quae omnino no intelligimus,dicedi nobis prieripiat. . Verutamen haec quae scripsi verba, ubi inponit Chrysippus quomodo vulgares euisceratu, que ire ad mo- du cerebru no habere accipiant, tale quid argum uti habere mihi vidunt. Evisceratos quosda eo significato vocant, quo secordes,iccirco quin viscus cor est. quonia Vero etia cerebrii &viscus est,& Vnu ex principalibus, cerebru no habere eosde dicunt,
quos euisceratos nuncupant. Hanc tamen dia expositionem S toicoriam,nullus' admittit,
aiunt longe aliud esse, quodillis verbis
signiscetur.quale vero id sit, no explicat: intertium scilicet, atque ut ipsi appellant, elatericu atque arcanii quidda. Quin nos statim, quippe qui temerb contradicere
prius audeamus,si vim verboru explorata habuerimus,increpant. nonulli etia veli
metius, in nos inuecti coviciis, profanos, mi
226쪽
minimeq; habiles disciplinisastigiososq;
nominant:negantq; hoc tam ineruditis hominius se tae enuciaturos. Veru isti alia nolentibus,etiam nobis prolixe admodum
tractat, ubi est aute ad huiuscemodi aliud Vem,ut dixi, qd nulla garruIitate no admitteret,iu hi si libros coponui cito simul Q sturl Pteruolat,tu a costaplanat,magis limulado nolle alios docere, a se victosib Dicdo,inuidiae audiob'suspicio.exhibet.
clarequos enim nullo sensu praeditos irriderevolvt,oseratosnominarii auosiexcordes axcerebratos,demetes,Viscus enim sco est cere ru, insuper cita iecuri. in quo animi concupiscibilis vis cotinetur.In qua qui torpet, recte euisceratus appellabituri cui opponitur νscerasusnuem graci megalolplaino nucupa t.Inducitur ab Eu- , o ripide Medea,qua. vehem ius Diu νferusaeuia tales motusque obtinutit: libidi sissima en immuliere,iracundissima G eallidijsima fuit.
SEd euisceratos atque excerebratus ilim omittamus, ne ulterius Chrysippo 1 testibus, quos ipse produxit, Aideriter conuicto molesti esse pergamus : eoque unde digressi suimus,reuertamini Chry-
227쪽
sippus itaq;, cum librum totum Homeri, Hesiodi, Stesichori,Empedoclis, Orpheiq;
versibus referserit,insuperq; ex tragoedia, Tyrtaeo,caeterisq; poetis, non pauca addi- . ' derit no aduertens silam hanc mirabile inquam immensi loquentia, hoc enim conuenire illi nome arbitror, deinde ad verbum ita subnectit: Hanc quide garrulitatem aniculia,sortasse etia literarii magistri esse dicet,qui versus velit quam plurimos, si eandem sententia reducere. Recte hoc dixisti Chrysippe: rectius tame suerat ,si non dixisses tantu, sed vitasses etia anile hanc garrulitatem. At quid anilius, quid nugacius,quid gramatistae couenietius, quid tade a demonstratione, quae philosophi est, alienius, remotiusq; reperiri potest, si custatim in principio traflatus,Platonis dogma recitaueris,no ascribas etia, quo mo-
, do id ab eo, eiusq; sectatoribus cofirmatu a o' sit,sed omittas,penitusq; ita rei ciastobiectiones quoq: rationu Stoicaru, earumq; dissolutiones praetereas,ubi demonstrationibus,quae scientiam parerent,vti,atq; ita decretum tuum firmare ac fundare debueras tum poetaru dicta colligast imperit rum vulgus,in testimoniu citest quid mulierculae super hac re dixerint,scriptis tra-
228쪽
DOGMATIBVs LIB. III. IIIdast praesertim cuparu seliciter,his etiam tuis testibus res agatur. Poetae siquidem, ct vulgares,plexuque contra te Omnes pronuncia quis enim poeta est, qui multa ratione,expertia animalia homine vehementius ct concupiscere, de irasci non prodat Quis h vulgo in sermone, Verbis perinde Mon utitur, ut Platonis decretu exigit s Corde enim unusquisq; eum appellat, qui1o ignavus,meticulosus,&timidus,imbellisq; csticum etia ad forte aliqua rem obeunda, incitare homine Voluerint, cor resumere ciC recipere eu hortantur. Necnon eos qui stultum quid dixerint,excerebratos,& imprudentes irridendo nominat. alios mira ingeniosos dc intelligentes, quoru scilicet prudentia laudi est. At qui nemini miseretur,neminem amant,& siue laudentur,sive vituperentur, iuuentur, an laedantur,nihileto Prorsus laborant,omni,quemadmodum lapides,sensu carentes,eos misceratosVocat. atq; ita demum loqui cosueuerunt,Vt quorum summam sensuum stupiditatem,su gillare voluerint,euisceratos,quoru ignauiam , secordes,quorum amentiam, ex cerebratos nuncupent. Ouoniam Vero iecur tertium aliud est viscus,in quo animarcocupiscibilia vis continetur, opusq; est,
229쪽
13 DEHIPP. ET PLATONI ssi perfectus animae hominis cultus ommiusq; esse debet, ut huic quoq;, propriam motionum cogruitas aliqua existat, recte etia ille qui in hoc siet in aliis duobus torpet,maleq; affectus fuerit, misceratus nuncupabitui cui cotrarius est,uiscerosus quem κλοαπλαγχνον Graeci appellat. Ouaisi Euripides, viscerosam re vera Medeam inducit: quae omnes trium visceru sacula res,& motiones vegetas, vehementes'; habebat libidinossi ima foeminam,iracudicsima, ct callidissima. Concupiscibilis quide animae eius partis libido,in quanta intereratia suerit effusa, sat is argumeti id esse Pot,quod te amore Iasonis tradui, cui succubens illa, suis proditis ac desertis, per grinii homine sectita est, eiq; se,Vitaq; sua 'penitus credidit. irascibilis vero, tu in Vehemes esset ea,non parua sunt indicia,quq in liberoru dira illa animaduersone patrauit. Rationabilis aute partis calliditas
ct prudentia na in hoc quoq; no qu libet neq; triuialis ab Euripide fingituro ex illis agnosci optime potest, quae ad puniendos
inimicos excogitauit: quaeq; secum ipsa disputat,dum reprimit animu,suadetq; irae, a nefariis sceleribus absistat. Vnde no im-
merito,de ipsa ita inquit Euripidet.
230쪽
' DOGMATI Bus L I d. II M usQuidnam faciet anima Viscerosa,atq; irrequieta, oestro irritata malorum Et haec quide viscerosa.euisceratus autem, ct paru visceratus,siue Ut primamus, paruiuiscerus ille est, cui in praua sunt tria haec animae membra, tumelia parua,tu ad motioes leta,ac difficilia.
ib Excusat se de prolixitate qua usus est adures AE Chr svu,interpretado idiotam Euripidis dicta eum aboqui nullius testis, lata debeat osse auliaritas,ne ipsius quide Hipp.aut Platonis, cui Mes citra omne demonstratione debeat adhiberi .At ChrUppus ne unius quidem com minit demonstrationis,nec infirmat νnam tanto idiotis insanio quod testes citat a quibus da-netur ea sepenumera producat, quibus sua funditus subruantur.
AT vero quod mihi his comemoran
dis in mente venit,non grauabor in
promere.dictu a veteribus philosophis est fieri no posse,ut qui cu garmiis hominib' disputatione habet, is sit ab omni prorsus garrulitate alien':id quod mihi in prςsentia sntelligo cotigisse, cui Chrysippi garrulitate persiisse,necesse fuit 'vulgarium,st Euripidis dicta explanare: nunquam . i 4 tame