장음표시 사용
271쪽
DOGM ATIBVs LIB. IIII. 177 quoddam quatenus conuenit,irrationale. Stoici
allectus iudiciasequi asserant. Po sidonius virisque dissentiens, eos statuit oriri as irascibit, O concupiscibili facultate. Nec minus a be dissidee rvppus in reddendis causis assectuum: quos quandoque sine ratione feri vult, alias rationalis esse facultatis. quin eo etiam delabitur ut eos Iiκη hoc est,temere fieri dicat Pari modo Nefluctuant Stoici, quibuι affectuum causa interdum est peccans ratio alias motus sine calsa quandoque motus rationalis.Galenus modo irascibilem modo concupiscibilem motum censet. Capite δε-rimo tradiatur, Chosippus docens afficius esse. iudicia oesine iudieis feri. R ecitantur deinde Chosippi testimonia quibus voluit eaussam affectuum diuersam esse a ratione: in hoc notatus ouud quanam ea esset non dixerit. pulchra po-yremum qu sione concluditur liber quomodo leniantur affectus.
Pollicetur Galenus, seprolixitatem ae breuia talem ita moderaturum iu disputando,ut quantum licet,medium intereas i neat. Superesse autem sibi eam cum Chrsippo controuerisiam cur,
mbi animi asseclus consistunt, ibi ratio esse δε-
272쪽
378 .,DE HIPP. ET PLATONIII nimis prolixe oratio trahi tur inon nostrae id,sed illorum culpae est adscribedum,qui libros suos,
prauis argumentationibus reserserunt.s quis enim eas silentio praeterirer, non tam contemptu,quam solutionis inopia, videri posset,breuitatem secutus.s co- striatim omnia vellet resutare, Verendum esset,iae tam longa euaderet disputatio, ut nunquam finem esset inuetura. ocirca, roego horum utrunq; Crimen euitare in Ve- Iim,mediam quandam, iv moderatam via
reperisse mihi videor, quae ' o deficienti breuitate, ' a stiperflua prolixitate aequis interuallis distet. Omissis enim omnibus aliis stoicis,ca tantum quae Chrysippus de
earum, JUae corpus nostrum regunt,facultatu decreto scripserit,producenda in prς- sentia,atque iis, quae ab Hippocrate ' Platone dicta sunt, comparanda mihi esse cen , o sui. Cum autem quamplurima ab eo stripta sint argumenta,quibus animae affechis in thoracis sedibusexistere probaretur,cur ero ibidem ratio consistat, ne Vna quide demonstratio allata sit, sed semper illud Prompte,ut concessum sumat, ubi affectus animae existant,ibi rationem quoque esse, NOS &superius, non pauca contra ipsum
273쪽
bac de redi sicruimus,ct nunc quae restant, disserenda persequemur. Sed si eadem semper de iisdem scriberet Chrysippus,neq; inplerisq; dbgmatibus,anceps a seipse disse-tiret,non longis mihi opus csset,ad respondendum ambagibus : quoniam vero alibi alia ac diuersa, de iisde scribcre inuenitur,
neq, sententiam hominis interpretari,ia que ubi erret ostendere facile cst. ARGUMENTUM C A P. II. Qua locis disinxerat Plato, statuendo in capite rationem .in corde iram,advmbilicum cupid talom: Chrysippus in unum cordis locum ex poetarum tesimoti s conatur pertrahere in hoc consentiens cum Socrate oe Platone,quod concupiscibit irascibilem Mima facultates diis uersis facit aratione sed in eo ab illis discrepans quin in corde νt,ristoteles)ιres isas anima facultates, earumque fies sectus opera vina
DE nimae igitur facultatibus que nos
regui ac gubernat, cu in primo de Mnima libro, Platonis sentetia explicauerir, in capite ratione,in corde iracudia,ad umbilicu cupiditate disposita esse subsequedo ipse ad cor tria haec cotrahere,ac cogere ni titur.verba eius in hiic modu habet. Poeta autem his inhuberas,rationalein irascibim et lem
274쪽
IIo DE HIPP. ET PLATONI stem hoc uno in loco collocatas esse, multis versibus manifestat,in codem ctiam concupiscibilem annectens, perinde ac debuit. Mox subdit. Rationalem enim partcm hic esse,his versibus significat, 'Ast hoc consilium, prudensque in pectore
Verum animo nunquam nostro sub pectore suasit. Deinde pluribus carminibus appositis, ita id infert: Iam verὁ etiam concupiscibile hic contineri his ostendit. Nunquam alias animum landienti in ps
re nostrum seu dea,seu mulier,tanto devinxit amore.
Et paulo post rursus, Iracundiam quoque esse his in partibus haec atq; id genus plura declarant. No potuit cohibere ira,sub pectore Iuno, S cd loquitur. Et item: Ira etia quae vel prudete exasperat ipsum, Ira,furorq; Viri,qui longe melle fluente Dulcior , ut sumus , generoso in pectore
Vt euidetissime ac manifestissime hic praest serat Chrysippus,se etia ipsu, queadmota Hippocrates ' plato,concupiscibile,&irascibile facultates animae, esse a ratione
275쪽
diuersas opinari: in eo tame ab illis dissetire,s in corde oes,Vt Aristoteles,no in tri-b'viscerib' cerebro, iecore, It cord ut illi, esse dicit.Quinetia& facultatu ipsaru cffectis siue operationes, ct affectus versibus his quos ascripsit,satis super' ue videtur ostendisse. tu enim inquit: Nu quam alias animum &c.amore concupiscibilis affemiesse declarat. Iracundiam vero irascibilis, io eo Versu probat: Non potuit cohibere ira&c Nihil aute intersit in praesentia siue essectus,aut operationes,siue affectus huiuscemodi omnia appelles, poste anc re diligenter discutiemus.
Multa deinceps recenset in quibus a seipso d visus es Cin sinus.Hic in priore de anima libro,non inficiatur facultatem irriseibile eon
tibus disputat non eade Antire deprehenditur. ψsed vel in νtranque partem Aristotelu Plato A declinat . aut trorsus negat concupiscibilem irascibile anima vim. Dum abfectus desinit,
eoru eausa uult irrationalem quanda in Muima vim. Inde cum quaerit vim iudiciu succodaut a sectus a Platone d seedit: euius diuisione negligit magis volens a sectus iudicia putari. Da γt lita' tripartita bac diuisone sequeretur.
276쪽
νt almus aut iudieiasint quadam, aut iud ciis succedant .vel motus quidam sinit facultatu anima concupiscibilis O irascibilu.oblitus se ante scripsisse,amorem concupiscibitu, iram irascibilis facultatis esse.
IN priore igitur de anam a libro, Chry
sippus non modo ulla esse animae lacuuetatem Vel c6cupiscibilem,vel irascibilem,no inficiaturined assectus etia ipsarum edo Met,&locii in corpore illis unum assignat. io In omnibus verὁ libris , rubi de affectibus ipsis agit,tum tribus illis, in quibus rationales huiusce rei quaestiones pertractat,tu curatorio,que morale inscribui nonnulli, non codem modo de iisde sentire deprehen.ditur. sed quinta quasi in utranq; partem scribit,qua clam ita,ut nulla esse animae facultatem,neq; concupiscibile,neq; irascibilem existimare videatur Nam clina definitiones Hemis exponit,irrationalem vim quandam in anima,affestiuum esse causam significat,ut paulo post verbis eius expi nandis mostrabo.postea ubi quaerit, Vtruiudiciis succedant affectus,a Platonis opinione manifesu recedit. quippe qui, ne a
principio quide in problematis diuisione, mentione ullam de ea sibi es e faciendam Censuerit.quanquam hoc illi primum, ut
277쪽
v OGMATI B s LIS. INI. Irs qui in diuisionis desectu errauerit,crimini dari potest.affectus enim, exempli causa, amor, inim aut iudicium quoddam sit, aut iudiciis succedat,aut motus quidam concupiscibilis facultatis existat,e e modo ira, aut iudicium,aut quidam irrationalis ast ctus,qui iudiciu subsequatur, aut facult tis irascibilis motio quedam, vehemes siti ipse neque ita,cum quarmonem trifariam ita secari liceat,orationem hanc tractat Gonaturque ostendere melius esse,ut ipsos affectus potius iudicia, quam iudiciis siccedentia existimemus, quae in priore de anima Rripserat sane oblitus,amorem concupiscibilisaram esse irascibilis facultatis.
Definiuntur a seius iuxta Ch Uppum: Mo istiGraecus lype,' sentis mali reces opinioruel. demisito ob id quod videtur fugiendum. Voluptas,pracsientis boni recens opimo , vel,Matio ob id quod videtur expetendum Timor est mali ex pictatioau quibus et atenus ipse βιum aut cum aliis pugnarie ticatur.
ruscriptoro oblit' est, ct cotra veterii dogma dicendu sibi esse no putauit, ita in generaliu affectuu definitionibus, quas Primas exposuit, prorsus ab eoru sentetia
278쪽
3 4 DE HIPP. ET PLATONIS diuersus abit. qui merorem definit, praesentis mali esse recentem opinionem timorem,mali expe titionem, Voluptatem praesentis boni recentem opinionem. proculdubio enim in his, rationalis animae partis tantum, ct cupiditate ct ira dia praetermissa, mentio facta est siquidem ipse in
opinione tum expectatione,in oratione tatum consistere arbitratur.in cupiditatis tamen definitione,qua expetitionem irratio I onalem esse inquit,attingit quide,quantum ad vocabulu attinet scilicet, irrationalem animae facultate,scd in explicatione postea eius dissentit. quippe cu expetitio, qua in definitione assiampsit,id aute est orexis, rationalis sit facultatis.ita enim ipsam definit,expetitione,appetitu rationalem osse inquiens ad quanda,quatenus decet,iucunditate tendente. In his quide definitionib. appetitiones, opiniones, iudicia esse est 'ctus existimat:in aliis quibusda sequentibus, Epicuro magis & Zenoni,qua suis decretis cosentanea scribit moerore definies,
demissionem inquit esse ob id quod videt
fugiendum : ' voluptatem,elationem,ob id quod videtur expetendum .demissiones quippe & elationes, cotramones & diffusiones,nam ct has quandoque comemorat, irra
279쪽
irrationalis facultatis esse affectiones constat, quae opiniones consequuntur. At tale assemium ubstantia esse Epicimis D Zeno,non ipse Chrysippus opinatur. QS- propter demirari homine cogor qui in rationalis exasteq; domitas prosessione omacte agat.non enim in his tantu, manifeste a se ipse dissidet ac dissentit, sed etiam ibi cum de perturbationis,sue affectus d io finitionibus scribes, perturbatione asserit
- irrationale,ac contra natura animae com
motionem, Vehementioremq; ac redundatem appetitione esse.deinde irrationale eκplicas,quod sine ratione,' iudicio est, ita dici ait.tum in exemplum, Vehementioris illius ac nimiae appetitionis eos,qui vehementi cursu agitantur,assumit. Quae utraque porro superiori illi orationi,quar indicia esse assemis statuebat, aduersantur.
6 Qvd dentius constabit, si verba elus
superiori capite summatim dicebantur hie fusim Cbo jρi verbis e lieata habes. Animal inquit,rationale, tura sequitur ratione. a quasaepe deturbatur,Ῥι vel praeter natura aeirrationabiliter feratur: aut impetu tantu vehementiori arrationabiliter eum non paret rationi eiqMe aduersatur er imietus vehem Minnis
280쪽
226 DE HIPP. ET PLATONI seum suam ae naturalami eitu Bmmetriam transgredituri c omnia currentium exemplo
planiora facit. ΡRior oratio in hunc modu habet,Priamu aute sciendu est rationale animal, natura ratione sequi, ac secundu ratione, tanqua duce agere. saepenumero tamύ,etiatemere ad aliqua serri,& rationi no obtemperans,ab aliquibus magis,qua par sit de-PPlli.qua impulsione utraeq; cos at definitiones,& ea quae est prςternaturalis motioni temerbita atq; irrationabiliter factae,&ςa q ex appetitionis rediidantia imiaq; Vehementia sumitur.irrationale enim hoc ita accipiendii, ut quod no obteperat rationi,quodq; aduersatur ratione intelligam qua etia impulsione solemus dicere,Ptrudi quosda in moribus, ' temere sine iudicii ratione serri,neq; si aberras fertur aliquis,aut incuria quada,in ratione labitur, his verbis notare cosuevimus: sed maxime . si secudit ca seratur, qua affectus descributur, impulsione: cum natura coparatu sit, Vt animal rationale, no moueat eo modo
anUna,sed eatioe.Atq; hsc voa Chrysippi oratio,qua priore Turbatis definitio e e planat,hic desinitialtera qua definitio altexa Lxplica deiticeps post hanc, in primo