Cl. Galeni De Hippocratis et Platonis dogmatibus libri 9. Iano Cornario ... interprete. His accedunt ultra editiones caeteras, dispositiones argumentorum ad sua quaelibet capita, adnotationes praeterea quaedam, eorum quae praestantiora uisa sunt cum

371쪽

proposito suo erat consentaneum. pueros

inquam si bene honesteq; instituti sint,teporis progressone,in Viros sapientes omnino euasuros.sed contra aperta ac patientia non est ausus ita mentiri. Quin licet sub philosopho solo educentur, Ut nullum

neque viderint,neque audierint Vitiorum emplum,non necessario tamen philos Phaturos. duplicemque esse peruersitatis causam ait, Unam ex instructione sugge-I o 'stioneque multorum hominum, altera ex ipsa rerum natura prouenientem. lihi de utraque dubitandum videtur. Clim enim ubi viderint,audiuerintque aliquod vitiorum exemplum, non oderint illud, aut fugiant,si quidem nullam cum eo affinitate, nullamque naturalem consiliationem ha-ben mirari satis non possum .atque eo magis,quod qui nihil neque auditu, neque visu perceperunt,4 rebus ipsis illecti decipi- rountur. Quae enim necessitas tandem est,ut pueri a Voluptate, perinde ac bono aliquo viliciantur, si nulla cum hac conciliatione habe t,auersentur,ct fugiant laboret neq; ab eo natura alienati sunt Quid est cur laudibus,' honoribus laetetu r,& gaudeat vituperia, ct ignominias moleste ferant,

ct fugiant si neq; ad haec, naturalem quandam

372쪽

,D o G MA T I B V , L I I. V. di 'dam aut conciliationem aut alienationem

adepti sunt i nam si minus voci s bis , Uialtem vocabulorum assciatitur Chrysippus,ad singula ex supradictis, trim conciliationem, tum alienationcm instam inmobis esse. Clim enim de bonis ct mulis imag nu probabilitate, & suggestione, in

animis prauorum pervcrstalcm inolesce' re dicit, causa ab ipso csst requirenda, qui sat, vi voluptas tanquam bonum, dolor ranquam malum,probabilem visionem ae speciem offerat. Cur item victoriam Olympicam,statuarumque dedicationem laudari,celebrarique a plerisque quas b Da,cladem contra,& ignominiam vituperari , quas mala audientes, prompte ita credamus ct persuadeamur. Haec quoque repreherdit Posidonius, omnium que ipse, salsarum opinionum , causas assignare conatur. in speculatione enim cas effici ait, ex affectuum deorsum trahentium grau rione, quam antecedant tamen sessaeqviedam sententiae,in iudicio r atiocinantis sacultatis debilitatae ac languentes. urgeres quidem appetitionem in animali ex rationis iudicio, aliquando sepius ex ri etini motione asserit. Quin etia physiognomica evidentia,anaturae scilicet coIectori

373쪽

bus obseruata, orationi huic conuenienaee annectit.ex animalibus quippe & hominibus quae lato sunt pectore ac callidiora, lanosiora: quae laticlunia & fragidiora,timi-- diora esse cometierunt. Addit cita ex regionibus quantu ad timiditatem 'audaciam spectar,voluptatem item & labore no paruam in moribus hominu ; extare differet

tiam . quasi affectitu animi motiones, corporis affeEtionem,quam aeris continetis temperatura,non parum coringit variari, sibinde consequatur. sanguinem enim in

animalibus caliditate ct frigiditate, crassitudine & tenuitate, aliisque quibuoa non paucis differentiis,diuersum esse. Qua de re Aristoteles copiosissime differtauit.nos quoque progressu disputationis,locu ido-

neu nacti, nonnulla commemorabimus,cuscilicet de his & Hippocratis ' Platonis

verba erunt producenda. Nunc aduersus et o

Chrysippeos, mihi suscepta est discept tio,qui neq; aliud quicqua de perturbationibus, neq; illud prorsus cognoscuticorporis Vtiq; remperaturas ,sibiipsis consent neas affectuosas motioes efficere. ita enim solet appellare Posidonius.At Aristoteles, manifeste iam omnes has animi constit

risura Vocat, quaque ratione in diuersis terera

374쪽

peraturis consistant, ponit. Vnde in nonullis perturbationum curationem sacile, expeditamq; esse, de ea causa crediderim, quod neque has affectuosas motiones ad nodu sortes,neq; rationem imbecillam,hebetemq; natura habet. Sed ex inscitia,pr uaque consuetudine, ex affectibus vivere huiuscemodi homines cogutur.in aliis co-tra difficilem ct laboriosam,in quibus perro turbationu motus,ex corporeae costitutionis necessitate insiti magni & vehementes extiterint, ratio Vero,natura infirma atq; hebes. Debemus enim hos,scientia Veroruinstruere, affectuosasq; ipsoru motiones, bonorum studiorum consuetudine frangere ac rotundere, si reddere meliores volumus. Ita quoque in procreatione,ut hominem ad optima constitutione formemus,

primum seminis,deinde victus, quo usura a o praegnas mulier sit, cura est habenda,cibi. nimiru 2 potus,exercitationum, quietis, somni, vigiliae, piditatis & irae,aliarumque id genus rem. le quibus omnibus dilia gentissime tractauit Plato. Chrysippus au . rem non modo ipse nihil idoneu dixit, sed sectatoribus etiam suis, praue ita landata disputatione, nullam inueniendi occasio-Mem reliquit. Haec etiam damnat Posido-

375쪽

nius,eaq; quae Plato de puerorum,dum adhuc in utero scutiscantur , informatione disseruit deq; educatione, institutioneque eorundem,postea qua in luccin editi susceptiq; sunt,mirum in modum extollit. atq; ipse in primo de perturbationibus libro, quasi copendium quoddam eorum quae a Platone dicta sunt,scripsit: quo modo educandi insti tuendiq; pueri sint,ut affectuosa irrationalisque animae pars, moderata motionibus, rationisq; imperiis obtemperans cssiciatur. m siquidem, optima puetorum institutionis praeparationem esse ait,s affectibus obnoxiam animae partem,

ad principatu rationis qua promptissima scddideris, eo quὁd parua a principio rationalis lacultas,imbecilla est,magna postea ac sortis,circa quartudecimu annia cita

dit. qua aetate imperare & dominari , sicut auriga,pari iugalium equorti, ita ipsa cupiditati irae maxime solet: cuna neq; niamis validae hae facultates, neq; insrmae nimis,aut segnes,neq; supramodum concitatae,aut contumaces, aut immoderatae, aut

Petulantes, sed in omnibus ad rationem se quedam,eiq; obtemperandum paratae suti Mox ipsius rationis institutioncm. & vi tutem dicit naturae rerum,quemadmodum

376쪽

etiam esse.nullam enim in irrationalibus animet facultatibus, sicut neq; in ipsis equis ingenerari scietia posse.sed in his propria

virtutem,ex irrationali quadam confitetudine,in aurigis ex disciplina,comparari .sevaitur postea tota ea de virtutibus oratio, duplicem errore illorum arguens, qui vel scientias esse virtutes omnes, vel lacuit 1o tes & potentias opinantur.necesse quippe est e,ut irrationalium animae partium,irrationales quoque virtutes sint, rationis v rὁ solius rationales.Vnde merito illaru virtutes potentias,rationis solius scientia esi se oportere. At vero Chrysippus valde peccat,non quod virtutes nullae potentias ac facultates seceritio enim magnus est hic

error,neque de hoc dissentimus: sed quia

cum multas scientias, ct virtutes csse di- xerit, statuit Unam tantum animal facul

- ci

tatem. quod quidem nulla ratione feri potest, ut unius facultatis, multae Virtutes existant. siquidem neque persectiones multae, unius rei inuenititur. vita enim singularum rerum est prosectio.& virtus persectio est, id quod ipse etiam fatetur, Vniuscuiusque naturae. Quocirca melius Aristo Chius, qui neq; multas animae Vi tutela

377쪽

28 DE HIPP. ET PLATONI s. tutes, sed unam tantum, quam bonorum ct maloria scientiam appellat, esse inquit. ineq; de perturbationibus aduersantia, Vt Chrysippus,suis decretis contexit.

ARGUMENTUM C A P. X.

Duo tractatur boe capite. Primo eur Me mistutum mentionem fecerit. i. st assectum causa. Iuxta Posidonium est , quoties nonsequimur nobis insitum genisi eum,qui eiusdem es naturae cum uniuersorumgubernare deo, π subiicimur lodeteriori. Secundum Platonem, cum a deterioriarima parte regimur. Vtilitas quadruplex incognitu causis affectuum prima, discimus quid si constentire naturae,nempe Nitam a pertit atronibus liberam traducere. Altera,qua principia peruefitatissunt in rebus appetendis fugie- disque rerita, modus ex peritii commodius prascribi potest ad affectus moderandos. Ultima,sse de assectuum impetu ambiguo explicatur. SEd de virtutibus posteri dixemus,quoniam Chrysippus etiam, te his Platone carpit. nunc obiter de ipsis I nobis facta

mentio est,ex constretudine quadamir Pterea quia dogmati de assectibus, decretude Virtutibus, necessario annexum est. id

d Posidoni' ctia testatur, his iis de verbis in primo de affectibus libro, paululum arxin

378쪽

principio,ita scribens: Censeo en Im contaderationem de boni ct malis,de finibus de virtutibus, i recta de perturbationibus disceptatione pendere. Rectam prosecto de virtutibus opinione,cum sententia de an sectibus,coiunctam esse satis milii videor

ostendisse.At ver ὁ idem de bonis ' fini

intelligi,ex hac quam ascriba Posidonii in oratione manifestabitur. Causa vero perio turbationu ,hoc est dissensionis,& infelicis

vitae est,cum genium in nobis insitum,qui cognatus nobis est,' eandem habet naturam,quam ille qui uniuersum mundu gubernat, non in omnibus sequimur,sed deteriori, 'animalisiiccumbentes inerimur. Qui vero hoc non adueriunt, neque Vera perturbationum causam assignare, neque

rectam de felicitate , ct consensu sententia possunt habere.non enim vident primum, o esse,ut ab irrationali,& infelici, omnique diuinitatis experte animae facultate,nulla in parte agamur. Hic Posidonius quam errent Chrysippei,non modo in disputatione de affectionibus, verum etiam de fine, apoc demonstrat. non enim finis est, ut illi dicunt, sed ut Plato,naturae consenties vita. Nam cum in nobis duae animae partes sint, vini potior, deterior altera, qui mel io

379쪽

DE HIPP.SET PLATONI smeliorem sequitur, is consentienter natum rae vivere merito dicendus est. ille contra

dissentieter, qui a peiore regitur, 'mi r

natur. atque hic ex perturbatione, ille ex ratione,vitam instituit suam. Non conten. tus his Posidonius apertius etiam,' vehementius' in Chrysippeos inuehitur, quippe qui finem non bene exponant. eius oratio in hunc modum habet. Quibus nonnulli omissis, consentienter naturae , in omne io illud contrahunt quod causa p rimoru n turalium fieri potest. quod nihil aliud est, quam finem voluptatem,aut tranquillitatem,aut tale quippiam constituere. at hoc in ipsa statim proniiciatione repugnantia prae se fert, honestatis, aut beatitudinis inde continens,nihil.consequitur enim necc-sar io finem,non autem est finis sed fine recte definito uti,ctiam ad infringendas dubitationes possiimus, quas sophistae propQ

Dere consaeuerunt. Non tamen ita est, Gim hoc modo interpretamur vivereKxperitia omnium quae secundum totam n turam accidunt,ut eande vim habeat,perinde ac si dicamus,consentienter naturae viuere. cum non hoc humiliter neque abis' cte ad differentias consequendas faciat.

Hoc prosecto sufficiebat, ad ostendendam

380쪽

absurditatem dictorii Chrysippi de fine a

getis,illudq; expon iis, quo modo assequi 'possimus, ut cosciatieter naturae Vivamus. satius tame esse existimo, ea quae sequun-.tur a Posidonio scripta subiugere, hoc modo: Causa vero perturbationu inventa, absurditatem hanc sustulit. principia peruersitatis,in appetedis fugi edisq; rebus par

secit.modos exercitationis distinxit dubita Q tiones de perturbationii appetitione, Oes planavit. Na parua inquit, neque tria uialia,ex perturbationia causae inuentione nos esse consecuturos. Nam ex hac quid sit consentire naturae, cxacte intelligimus. qui enim ex perturbat One Viuit, non con sentit naturae. sed ille consentienter naru-rae uiuit,qui perturbationibus Vacuam traducit vitam.quippe clim hic rationalem,&diuinam ,ille irrationalem,brutamque ani' mar partem sequatur. principia item per-

uersit alis, in appetendis sugiendioquere' bus causa perturbationum inuenta: Cdocuit, si quidem quye propria irrationalibus animae facultatibus junt, ea quasi absolum propria hallucinantes nonnulli opinantur . non aduertentes laetari, ct superare alios,brutae animae partis tantu esse appe

aibilia. sapere aurem ct caetera, quae bona simul