장음표시 사용
211쪽
commotione spirituum generationi seruientium, tum ei cooperari,vel cautam praeber non est, vel est peccatum: idque veniale, vel mortale cia eundem modum, quo de poli utione dicetur.Sanchez, x. Si semen iudicio Medicorum transiuit in ateriam venenotam,licet eam medicamentis expellere , etsi praeter intentionem sequatur ali naveri seminis emissio. Sanchea de mair. d. 17.ν
3r Non tenetur quis modo tantum absit periculum eonsensus in voluptatem , nec voluntario Apromoueat)impegire pollutionem sponte sua euenientem,auci coeptam, -g.in somno,rzptim me sed potest sanitatis visa finere,ut natura se ex nereti. quia id non est procurare sed pati ut effluat, quod alias corruptum sanitatem laederet. Vnde idem admittit sane.etiamsi orta esset prius ex il-pa; modo de ea doleat, .consensum ulteriorem
abstrabat, additque plerumque expedire, munire se
cruce, sine alio atta ictu, quietis manibus rogare Deum e permittat lapsum in delectationem.sa
4 Licitum est ob finem honestum,verbi gratia, minuenda tentationis,senitatis,tranquillitatis animi optare simplici affectu spontaneam Sc natura. lem exonerationem metu ae,modo desiderium illud non sit causa efficax pollutionis. Similiter licet etiam de ea gaudere , via naturali, sine peccato facta: quia obiectium istius desideri &gaudii non est malum: quanquam eiusmodi desideria simplica inutilia esse,nec periculo carere,quidam bene ob
Si quis facturus rem aliquam necessariam,vellicitam dc honestam, prae uidet inde naturalitu secuturam pollutionem,idque multo magis valet de distillatione qua tamen iste nullo modo velit,nec
ivxςnda uac,modo absit periculum consensus in
212쪽
delectationem, non tenetur abstinere a tali a Uon quia prosequenti strum us,non imputatur effectus per accidens in praeter intentionem securus. Hinc non obstante periculo pollutionis, licet Midires Messiones mulierum, studere casibus e-- scientiae,tangere se ex necessitate, foeminas caut εω cum necessitate alloqui,osculari,amplecti juxta morem patriae, si alioqui incivilis habendus esset. Qito tamen periculum esset consentiendi ire
delectationem inuod colligitur inde si saepius ex
simili occasione mortaliter tit lapsus xa causa illa, quantumvis licita,abstinendum esset proindeque consessurus tali casu teneretur relinquere ossi
n. is Monet autem Laym eum qui in actionibus honesti sis utilibus talem miseriam experitur, facilius liberari contemnendo;quam aestim do: qui imaginatione .rimore augetur. 8. si pollutio secutura praevideatur ex re illicita,otiosa, vel minus nec staria, de haec sit causa propinqua, ac natura sua ad Venerem ordinata, ut sui actus luxuriosi, tactus, pectus,lectio uisitio, locutio turpis, mortale est ab illa non abstineres: ciuia in eam consenties,moraliter in effectum coriis sentire censetur. Quod si res illa sit causa tantum remota, per accidens tantum ad pollutionem concurrens, qualis ex verbi gratia,esus aut potus calidorum, equitatio, confabulatio inutili , crapula, ebrietas etiam mortalis, modis pollutione tot intendas, absit periculum venerei consensus do cuia pollutio non est mortales quia in talem rem consentiens,non ideo velle censetur effectum, Fibli ucius 3 o. cap. quas λη-rsa sinc et Locitat.
Addunt quidam DD. hanc regulam, pollutionem
in causa volitam tantum esse peccatum , quantum est ipsa , ut si causa sit peccatum mortales, etiam
213쪽
Lin III IRA e T. IV. r. 26 eausa nullum sit peccatum,nec ipsam fore, se cluso semper periculo consensus ninc venialem, xerbi gratia, esse illam, quae prouenit ex lectione curiosa,vel aspectu per se non mortali Truli. c. e. I.d.θα Lop.Henriq. a'. Bon δε- .ro' v.
Pollutio in somno Dista est mortalis, I .si ante directe vel formaliter est procurara , .eausa non est retractata, 1 quando post somnum placuit de approbata est propter delectationem veneream, alias non.Fill.q. .n I 48 Trull.l.c. 3-'. Quaeres. An mutua pullutio inter mares,vel keminas procurata,si mollities talum,an Sodomia.
Resp. Si fiat ex solo affectu ad veneream libidinem, absque concubitu, esse tantum mollitiem in vero fiat ex affectu ad personam illam indebiti sexus praesertim si adsit aliqua coniunctiois comixtio corporum est quoad malitia Sodomia fibri 3 o. e. 8.Plura de tota hac materia. insta l. sis duo. Σ.
De VI I. Prae certo. Non μντι- raries. Cum hoc prohibeatur omnis iniusta damnificatio in bonis proximi, quae sit r.rer furtum, rapinam. . per omissionem reparationis damni illati . per iniquitatem contractuum,de his tribus hic agelidam.
Leuid sit furtum 4 is peccati an3REspond. Est occillia ciniusta rei alienae ablatio,inuito rationabiliter domino. Quod si ressit lacra,dicitur Sacrilegum, de quo supra Si aper te cum vi fiat,est rapina,a furto specie distinctaλ1-- a cini,situm caeteris paribus,quam rapinalom
214쪽
C A p. I. De Furto. 8 ulasses, ex genere suo minimum inter ea, quae circa proximum committuntur,est tamen mortales quantitas sit notabilis. Ita communiter omnes.' bon.4.2-q.8.Vnde resolues. i. Qui alienum accipit per iocum, vel ob bonum aut commodum illius a quo acci x,non fitratur:v. g. si uxor auferat marito pecuniasin ludis aut comessationibus prodigat Paut vinum;ne inebrietur;aut librum haereticum,ne legat, aut famulus et eleemosynam non nimis magnam valde indigenti, in qua Dominus rationabiliter, non sit inuitus, a quo tamen ob verecundiam vel aliam causam non ausit petere. Vide Lessi. 2.e. I L. i. si pro se vel alio in extrema necessitate constituto, alienum accipit, quantum necessarium est, nec furatur , nec tenetur restituere postea sic
absumptum; si quidem rem spe indigens suit.
necessitate graui. Verum id probabilius ali ne
3. Nec item furatur , qui accipit in compensa tionem iustam , si aliter sibi debitum accipere nequeat: verbi gratia , si famulus iustum stipendium non possit aliter obtineres vel inique inductus sit ad seruiendum iniquo pretio v. Dym. εο
gua sit quantita notabilis ad moνtale peccatum Z Variae ea de re sunt sententiae. Nauar .nimis scrupulose s aluit medium Regale;alii nimis laxes: oo. aureos: moderatius ToLMed.Less.&c duos Rega- . lasci et si minus sufficiat , si notabiliter noceat. Resp. Ea non thematice sed moraliter naz-tienda est , non tantum ex valore rei ablatae, sed etiam ex circumstasti is personae cui insertur, si ni mirum ei graue damnum inferatur,aut saltem cliaritas Christiana grauiter laedatur quando res
215쪽
xs L 13. III. TRAc T. V I. se. spectu valde diuitis,imo etiam Regis,unus vel a ter aureus notabile quid videtur respectu vero mediocriter diuitum, quatuor circiter Regales, siue medius Imperialis , respectu mechanicorum duo respectu pauperis, unus. Ita nunc pleriquet
cum Bon. Vnde resolues. I. Grave peccatum est auferre rem paruam domino alae proficuam, verbi gratia, sartori acum quam 'icam habet,nee habere aliam potest, quae
2. Graue item est etsi non in specla surti) si futsciat ex iactura rei paruar domino secuturam valde
magnam molestiam,v. g.quia vald ad eam assiciebatur, nec similis recuperari potest nisi tamen ressit nullius prorsus momentireide Bom. ιχ-p8. p. r. 3 Plus requiritur ad notabilem quantitatem in rebus,quae ultro proueniunt, S sunt valde exposi 'tae,v.ga ructus ad viam publieam. Vide Lesta.c. . Plus item,si quis a diuersis,vel ab uno interpolatim,paruat plura furetur. Vide Less.ι.c.η.
Resp. Hic qi inque quantitas laesionis, vel dami nificationis quae fit proximo, quam R, intendit, est mensura quantitatis peccati. Vide Less. ι.c.5-ch l. .c. r. Vnde resolues. I. Si quis ex occasione tantum furatur , siue uni,siue pluribus,m0dicum,non intendens notabi , te aliquid acquirere,nec proximo grauiter nocere, singulis furtis non peccat grauiter,neque ea simul
sumpta unum mortale constituunt postquam tamen ad quantitatem notabilem peruenit eam detinendo,mortaliter peccare potest.Less d. V Sanch. I.7.c xsaon. q. 8 l. 1. Verum de hoc mortale eui tabit, si vel tunc restituere non possit, vel animum
habeat paulo post restituendi eastum, quae tunc
216쪽
tentioue: ac licet executio singulorum sit tantum venialis ex se,ut tamen substat tali intentioni est Continuata executio peccati mortalis.Lessius lib. x cap. I 2.d. . Sanche tot cis quia nocent grauiter
Rei puta& praxis illa valde perniciosa est societati humanae verbi gratia, si sartor particulas pannia diuersis surripiat;si mercatores tantur breuioribus vinis,&c Interim hi excusantur subinde a gi ui peccato. Ex eo quod dictum est c suprimo. 2. Si id faciant vise seruent indemnes; vel quia alias
non lucrarentur, vel pretium augere deberent, tunc non inuenirent emptores Rosella V .emptio,i. si alias non habeant,unde se vel suos alant. 3. Si plures simul,vel successive plura furta parua alicui faciunt , quae simul sumpta grauiter illi
noceant, tunc si alier de altero non stiat,nullus peccat grauiter:verbi gratia, si viatores ex vinea, nam alteramve uuam rapiant Sc comedant etsi hoc li-ς re dicant Couar. Valerusis Ripa contra Dian.
l. 3. t.6. 1 α o. si amem singuli conspirent, singuli orauiter peccant. Si denique de se mutuo sciant, nullus tamen alteri sit causa furti,probabilius est non esse mortale,ri docentAess.Tam dcc contra
νι- , vel amicorum ZResp.Iicet vere furtum sit,si uxor,liberi,a ei, serui,patrifamilias inuito quid auserant, plerumque ramen maior quantitas requiritur , ut sit mortale, , cum plerumque hic dominus,aut no rationabiliter inuitus,aut Laue minus inuitus sit,ut ab his quam ab aliis auferatur Vel, eis; valde inuitus sit, saepe tamen id fiat non tam ratione finis ob quem accoyitur,v g.ad ludendum, potandum, c. vide Cai.
217쪽
I. Uxor graviter peccat, si notabilem summam a cipiat invito marito,etiam ex dotriverbonis communibus,quia licet media pars ad eam spectet, maritus tamen habet usum fructu illius partis,ideoq; renetur ad restitutionem.TMil.L .c.ε.d. 8.η. 7. ., Similiter peccat graviter maritus contra justitiam, cum obligatione restituendi si aliquid nota. bile uxori surripiat, absque ejus consentu, ex bonis ipsius paraphernalibus,vel aliis propriis, siquidem libera eoru administratio ipsimet uxori copetat;quia par est ratio maritii uxoris, quoad bona
3. Uxor potest dare eleemosynami munera, s cundum consuetudinem aliarum mulierum istius loci& conditionis, etiamsi maritus eleemosynas omnes illi prohibeat quia consuetudo hoc ius ei tribuit, quo maritus eam privare non potest. Ibid.
Molin to aliis docet, posse eam inscio marito dare vigesimam 'artem annui census , vel lucri, eo quod hoc pertineat ad decentiam status & maritus irrationabiliter sit invitus. Hinc etiam potest cum Abigali moderatas eleemosynas dare, ut mariti conversionem impetret; vel ne Deus illum,uniat.Vasque et Bon.Regin & alii ro contra Conc.
3. Uxor potest bona expendere, marito abse te et fatuo quia tune ad illam spectat administratio domus.Item quae acquirit sua industria, item para'hernalia, hoc est, bona , quae praeter dotem invito allatam, sibi reserravit Trul caeteri
Non peccat uxor,subducendo aliqua,vel com- ensationis causa, si vir sit prodigus quia is tunc facit uxori injuriam, partem ipsius profundendo: ves*ro vim,vestibus, caeterisque sibi vel familia: necessarias quae mariti saepe non intelligunt in frustra ' illis peterentur Bonae Trul .l
Qx,si jus pater , mater, esivolas ex alio
218쪽
' Ap. I. a Fino. Isrmatrimonio sit pauper, ita tu misere secumdu sta tu situm vivat,&maritus ei nolit succurrere, potest ex bonis suis propriis, vel etiam ex comi nimibus, dummodo post mortem viri omnia computet in sua parte eis subvenire, quia jure naturae tenetur eos alere, Linaritus in id consentire. Nav. Palaus. Lest απ. it 4. Dian ρ .s f. 8.F-3 .ubi illam potestatem extendit ad fratres sorores, quod etiam Leg. e. Trull. l. s.c. I. d. 9.judicant probabile.
Filius peccat gra iter invitis parentibus notabilem summam accipiens, qualis non semper est secundum Lesiren ruri filius patri praediviti duos vel tres,imo secundum sancti.quinque vel sex aureos furetur: eis quod parens sit minus invitus,& filiussit aliquid Datris. Vnde non tenebitur ad restit tionem,nin forte cohaeredibus graviter noceat. . Si filius notabilem summam expendae in res
tu spes,aut vanas,contra voluntate parentum, ex pecunias1bi suppeditata ad usus honestos,putat Lesi
c. x-d I .eu peccare mortaliter,etsi excuseta restitutione, si pater xbgatus facilecddonaturus putetur 8. Si filius, .g mercatoris, vel caup is administret bona parentis , potest a patre exigere salarium , quantum dare deberet extraneo,etsi id impetrare non possit , vel exigere non ausit, potestriam accipere. Ita probabiliter LaIm.ι. F.r-4.c. ra. Diaest . . . . s. 66 , Etsi famuli in esculentis,4 poeulentis, quae domo exportant, aut dividendunt, graviter peccent, vae tamen ipsi domi consumunt, in iis tacilius, uti Religiosi excusantur; cum in his dominus , aut Gelatus saepe tantum sit invitus quoad modum accipiendi clam,non quoad rem .Quod tomen timeri posset, si extraordinaria acciperentur. Larm. Escob. texi. α.c ia -d 8.n. 8 ubi docet quod furta minima famulorum ex comestibilibus, uar laudi non solet, non coalescant,si non adve dendum,sed ad comedendum tantum accipiantur.
io, Cum a gravi peccato furx in dominicum
219쪽
ινα Lig. III. TRAer. V. se. non potest excusari, tuo uxor tenetur restituere ex paraphernis,filius ex castrensibus, vel quasi,veIsi ea non habet, post mortem patris afferre in divi sionem haereditat, , si quantitas rei ablarae sit valde magna , nec pater restitutionem tacite vel expresse dimiserit. Famuli vero , si sine magna dimittate restituere non possint , jubeantur compensare officiis, obsequiis extraordinariis,quantum possunt La, .l.3 r. l. I c. I.
necessarius,necessitat praecepti,quo reparatur damnum proximo illatum per iniuriam, ita ut radix restitutionis non sit quaevis laesio proximi,v. g. contra charitatem, c. in quibus non habet jus quod violetur,sed ea tantum, quae est contra justitiam,in qua proprie injuria infertur, hoc est, laeditur aliquod jus proximi, quod is habet in re vesad rem, in qua damnum patitur. Quod variis modis fieri potest,'.g. furando,defraudaudo,destruem do.rem alterius negligenter custodiendo,occide do, mutilando,detrahendo honorem,conviti 'do, re similibus. Resp. x. Ex data respensione patet teneri ad restitutionem eos, qui intulerunt inJuriam damnosam.Haec autem est duplex, scilicet materialis, ut v. g. cum quis rem alienam destruit, accipit bona
fide et retinet,id est, probabiliter judicans id sibi Iicere , vel esse suam: formalis, qua uis rem alienam destruit, accipit, vel retinet mala fide, id est,cum sciat, vel scire possit, ae debeat,id sibi non
220쪽
elamnii secutum, ut si adulterium commisit, sine danificatio uterius,non te tu in conscietia ad restitutionem,cum haec sit reparatio damnil potest tamen a judice cogi ad satisfaciendit i pro injuria. 1. Quisquis intulit injuriam damnbsam, etiam materialem, tantum tenetur restituere' sed ' a nisi
id , quod ex alterius re adhuc his tuo ta
eo factus est ditior. h 3. Qui intulit iniuriam sormale sim im adhuc habeat, sive non ,tenetur restituere,& quidem tantum, quantum est damnum ecutum. An vero sufficiat culpa venialis, controvertunt Authbres,& sententia utraque probabilis videtur, ac in praxi tuta saltem quando non commodὶ potest resu- tuere. V. Auth .cit 3 Laynia 3.t.2.Lessit a..G7.a
D BIVM II. qui oppetamur ad damnum alterius tene tuν ad I iturionem, Resp. Tenentur omnes illi , qui quoquo modo sunt causa influens, Sc efficax damni secuti, ac qui ex ossicio uc obligatione justitiae obligati eo
x damnum , non caverunt. Ita communiter D
ctores. Unde concludunt , teneri ad restitutiomni comprehenses sequentibus verbis. Ius consilium, consensiui, a ' recursu , Partici 'ns,mutui n- U-i,no man se ni .
patet ex sequentibus Casibus. x. Tenetur ad restitutionem mandas,sive expres mandet, sive tacite, dicto nimirum, vel facto, ex quo ' g.famulus colligat, hero gratum fore,ά faciat,non autem tenetrux,qui ratum tantum hinet opus suo nomine factum,uti nec mandans, si anteoeeutionem mandatum retractet,idque mandat ri innotestatri quia tunc non est vera causa Mol. 1. Tenetur item consulens,aut precibus, romissionibus ad damnificationem inducens.Quod ε