Medulla theologiae moralis, facili ac perspicua methodo resolvens casus conscientiae, ex variis probatisque authoribus, concinnata. A R.P. Herm. Busembaum è Societate Jesu, ..

91쪽

hac obligatione:tum, quia vix reperitur, qui causam saltem apparentem non praetenda , si superflua se habere sate itur Laym. Ibid. . Et si dicta de eleemosyna danda , intelligantur respectu omnium egentium , etiam peccato. rum infidelium, inimicorum, damnandi tamen non sunt Magistratus,excludentes a suis civitatibus justa de causa, pauperes peregrinos LaIm Ibid

s. Religiosis aeque ac aliis pauperibus debentur

eleemosyna quia eorum paupertas Sc necessitas est vera Sc justa, tametsi voluntarie contracta,cum voluntasi causa fuerit rationabilis,& grata Deo LOrc. Dian. s. t. 8. R. 8. Aliud est de iis, qui sponte sua culpabiliter sunt pauperes, ut vagabundi Resp. 6. Eleemosyna tantum iacienda est ex bonis propriis, quorum quis liberam habet administrationem. Potest tamen fieri ex alienis, quando proximus est in extrema vetetiam secundunt Less. Lx A. ix. in valde gravi necessitate Daliunde succurri non potestri tunc enim omnia sunt communia. In communi vero necessitate, licet tamen cum consensu domini,tacito vel expresso. v. DTh. 2. t. q. α-ώ.7 Regin L .Fill .LaI BOn.l.r.33. Ir Lesta. n. ax.Vnde resolves. 1.Non licet dare eleemosynam ex bonis obnoxiis restitutioni,v. g. furto ablatis,licet tantum ex

acquisitis per opus illicitum sesed non cum injustitia in v. g. ex lucro meretricum Ratio est , quia haec sunt propria; priora notamon. b d. x .pueris,filiis familias,servis,ancillis,uxoribus,n5 licet dare eleemosynam, nisi tentiena, in qua parentum,dominor hi, maritorii voluntas praesumityr. Particulares vero casus,in quibus uxor dare potes , v. suo loco praecepto '. Hi d. 4. V. Bon 3-y-4. 6 ian p. .r. 8-Fos ubi ex Huri notat, si pater

nuitus de eleemosrna , posse pro eo dare filium.

92쪽

m MeqQ Charitatis. 3. Tutores & Curatores ii qui habent curam bonorum alienorum, possunt facere modicas eleemosynas ex bonis quae administrant, quales nimi MDim ipsi facere deber ni,quorum sunt,Vas AZer.

fraterna.

Correptio fraterna,est admonitio, qua quis proximum conatur revoeare a peccato De qua certum est , praeceptum esse jure tum naturali, quonaembra unius corporis se ritu tuo juvare tenentur, tum disino positivo.Matth. Is . si ιμaυεν, inse

Fit Zon'. . Quaeritur autem, quae sit eius materia, quosi quomodo obligetὶ Res p. t. Omne mortale peccatum proximi per se est sufficiens materia,ut hoc praeceptum obli Fet sub mortali.Ita communiter.Et ratiocst quia cum vitam spiritualem proximi tollat, sufficiemem necessitatem correptionis inducit.Dixit.Omne min D, quia etsi etiam veniale sit materia correptionis non tamen graviter obligans , nec nisi facillime possis. Dixi x. ρεν se, quia si quis ob timorem, verecundiam, pusillanimitatem putet se non ita stri ne obligatum, vel minus esse idoneum ad corripiendum, videtur tantum peccare venialiter Vide

s. Th. 2.2.'. 2 a. .& caeteros supra cit.

Resp. .Praeceptum hoc obligat concurrentibus his circumstantiis t. Si certo tibi constet depecc to proximi: indagare enim tenetur solus Superior. Si probabile lit non emendasses, nec emendatu- .rum, vel elapsurum quia eleemosyna egenti tantum danda est. 3. Si alius aeque idoneus non adsit, qui correpturus putetur. Si sit spes fructus,quia desperato fine cessant media. s. Si bona occasio, locus, tempus opportunu, possisque sine tuo gravi

damno facere, Quod si horum aliquid desi prae-

93쪽

LIB. II. RAc T. III. CΑΡ. III. cepturi non obligat. Vnde patet, eius omissionem in privatis, vel nullam esse, vel levem. v.Bon. l.c. . Resp. 3. Etsi hoc piae ceptum obliget omnes etiam subditos;imagis tam Praellatos.Ratio prioris est , quia omnes sunt commembra , tenenturque sibi externa ossicia Charitatis praeitare Ratio posterioris est , quia subditi tantum Charitate. Praelati vero etiam ex ossicio,i justitia tenentur. Vnde peccare possunt etiam graviter veniales mi-

pas non impediendo vigor disciplinae pes hoc

minuatur. ademque fere est ratio de patre familias praesertim erga liberos , Laym. l. c. n. F. PaLTIull,l. .c. 2.d. 3.e IS. ieri. Resp. . ordo ita correptione servandus est ,

quem Christus praescripsit.Mait b. I 8. scilicet I. Vt corripias privatim:deinde coram testibus:tum ad Praelatum Ecclesiae, sive Superiorem deferas. Excipe tamen a .Nisi praestet Superiori, viro probo prudent , quam aliis testibus innotesceres prout cautum est in Regula S. v. misi peccatum sit

publicum,tunc enim potest publice corripi. 3. Nisi

vero at in orave damnum tertii aut communitatis

si Superiori non statim inmotescat g. si quis proditionem moliatur, haeresim occulte Ipargat tunc enim immediate Superiori indicandam, quia commune bonum praeferendum est privato Filia Lx s.c.7 in i 9 Quando corripiendus et Contentus, ut Superiori statim significetur ut est

apud quosdam religiolos, qui quoad hoc juri suo

renunciarunt,V.suar. Bec.LMm.hic anch.Fili. qc. cit. Ex dictis resolvitur.

i. Qui facile potest impedire peccatum mortale proximi, ob mali temporalis timorem neglexit Pecpat mortaliter. Ita Laym buar.Sancti. ι.ε. I, r.e 8.V. Palaum hic. 1. Si certo constet fratrem persecte emendasse peccatum Occultum , nec ex eo cit ullum pericu- .

Ium relapsus . vel damni, ipsi ut alteri, vin licet

94쪽

De Praeoptis Charitam. 6 sellam in So. AES V)denusulare Patri,vel Praelato, nisi frater expresse in istam detruntiationem con

.denique C. Lugmam p. mor. 4. ἡ. s. ubi tamen notat,in Soc. IESU caium esse ratissimum. Ratio autem est, quia cessat motivum cliaritatis , atque adeo ratio denuntiandi, ideoque est peccatum ,

3. Si superior immediatus te solo posti delinquentem emendare,ira ut nullum periculum dari,ni vel relapsus , ipsi vel alteri, vel communitati immineat,videtur peccare manifestando Superio

Praelati, Myagistratus tenentur aliquando inquirerαsubditorini puccata,ut corripiantur:non tamen multum, curiose de aliquo in particulari rogare debent, nisi is speciala eius signum dede-xit:neque facile admittere accusatores spontaneos, quia illi specie boni communis saepe se quae

s. piscopi, Praelati Religiosorum,Pastores animarum tenentur etiam cum tu incommodo, imo aliquando cum vitae periculo,adhibere diligentia quam possunt, ut peccata publicain occulia impediant quia cum Christo pacti sunt curat sollicitudine regis,pro qua multa ab eo bona accipiut. Huri . t. 2. do 2. e T. 3.6O. apud Dian. p. I. Om.3. R. 18.)aitque hanc esse omnium Patrum &abeo logorum doctrinam, quam Christus verbo, exe-plo docuit additque idem esse de Magistratibus

concionatoribus.Licet vero hi non teneatur ad id ex iustitia, sinu Praelati& Magistratus tenetur tamen peccata publica corripere , sed ii ii facili Praelatorum Religiosorum, quorum authoritas ad bonum commune est necessaria etiamsi non ses ρα emendationis.Con.Hurr.Dian.ις. X. 3.

95쪽

IB. II. TRAc T. III CAP. II. c. Corrertio adhibenda est non semper stati , sed dum isajor fructus speratur. Hinc interdum permitti potest re iteratio peccati , ut feruentilius resipiscat Dian . 7. 3. 8. 2'. 9 o. ex Reg. fili. Trul. Neque sufficit semel esse factam correptionem, sed debet iterum iterumque fieri, quamdiu speratur fructus ibid.R. 32.

De seandalo.

Resp. I. Scandalum, dicitur peccatum occasionatum,& est duplex Actiuum lassivum: Actiuum est,dictum vel factum quo nomine etiam omissio intelligitur)minus rectum praebens alteri occasionem ruina spiritualis Ex S. Tho m. i. 2. q. 3-arn I. Sancti Azor Laymae. I 3. Bon. d. h. q. . p. h. Dixi

minus νεctum, fio est, Fb vel in se malum sit, vesi loquaris turpia coram adolescente,vel mali spe ciem habeat, ut si iusta de causa coram aliis eam ignorantibus,comedas carnes die vetito scandaluΑctiuum aliud est per se tales, aliud per accidens. Perse dicitur quando directe intenditur alterius ruina;id est, si ideo aliquid fiat,ut aliquis ad peccatum inducatur: .g. si adulter apenam sollicitet ad adulterium.Per accidens dicitur,quando indirecte, Minterpretatiue tantii causatur alterius pecca tumo ut si quid facias, quod tibi in mentem venit, aptum natu esse ad inducendu alterum hicis nunc ad peccatu,&nihilominus facis, ut si cora pusillis pecces,vel die verit carnes comedas non dicendo quod habe s veniam item si clericus domi suae alat

mulicrem populo spectante .ello abiit omne peccatum, peccandi periculum. Vid. Sa V.Cι, --.Lay. Bon .locci .scandalum passivum, est ipsa ruina, siue pecoritum, in quod labitur proximus; ex occasione

alterius dicti vel facti .Quod diuiditur in Datum, seu pusillariun, quod oritur ex activo: in Acce-

96쪽

ptu,quod n5 oritur ex activo sed ex ipsius sumentis malicia' te erat odium,S invidia Pharisaeo

rum in Christu: occasione eius dictorii vel factorum: unde hoc dicitur Pharisaicam.Ex his patet. I. Ad scandalum Activum non requiri, ut de facto Passivum ex eo sequatur; sed satis esse, quod data sit occasio, ex qua natura sua sequi possit: ues quem inducere velis ad peccatum , qui tamennoi consentiat, sicut etiam contra, Passivum potest dari sine activo. Laym.1m. 1. Scandalum passivum non esse speciale pecca tum, neque addere circunstantiam aggravantem e .g.qui viso alterius farto etiam furatur,non ideo peccat gravius Laym. ibid. 3. Non semper esse scandalum, si pecces coram aliis.sed tantum,quando attentis omnibus circun- stantiis,tam persona agentis quam coram quibus fit actus , potest probabiliter timeri, ne per hune actum trahantur ad peccatum, qui alias peccaturi

. Omne scandalum Activum direm intendens ruinam proximi , esse speciale peccatum contra

Charitatem,ut habet communis sententia. An vero idem sit quando intenditur indirecte , controvertunt Scholastici,& parum refert ad praxim. Sanch. ι.7. e. λ'. AZor l. .s.7 Ion .c.Vnde resolve

hos casus.

I. Mortaliter peccat, qui alteri dat occasionem ruinae mortalis . nisi indeliberatio excuset: ε sic opus indifferens vel veniale, saepe transit in moria le,ratione scandali, v. g. si jocosum vel bum proferat Religiosus coram sceminis,uellis,qui inde oe-

easionem peccati mortalis sumere possunt.Lay. l.c. x. Venialiter peccat ratione scandali, qui alteri dat occasone ruina venialis tantum. Jod verum

est, etsi directe illam livendat.& quidem per actu

Suar. Ratio autem est,quia ruina est parra.Et parm

97쪽

ν LIB. II. RAc T. III CAP. II. a simili, ut si quis per fornieationem intenda ει-

rari rem minimam, furtum tam um erit veniale. q. Scandalizans committit praetcr peccatum scaladali,etiam peccatum eius speciei,ad quod alterum inducit ideoque confiteri debet speciem peccati mortalis, per quod, ad quod induxit:cum numero inductoruiri, vel qui probabiliter induci potuerui,

Sanch. AZorTay ID. Bon. l. e. Card.de Lugo de poenis. d. IK. 4.Dian de S crit va. .a. I .Excipit tamen C. de Lugo,ic si praeter intentionem scandalum dederit. Tamb. de χρed.con G. c. I .n.' ait, quoad

inductos,suificere si dicas.Fui multis occasio peccandi meo exemplo, V. infra l. 2. t 6. .dnb. 2.

.atiis'ii scandalizavit alios , teneatur illis rursus dare bonum exemplum, ut inquit Sa: si quis tamen nudo exemplo suo alios ad furtum induxit,

neque alio peculiari modov. g.exhortatione,consilio Tiandato est cooperatus, non tenetur ad restitutione quia talis inductio est tantum cotra Choritatem,non contra justitiam. Idem docet esse Less. si cum Cato. V. g. pactutes ea intentione, ut ipse consumptis pecuniis fureturiv. Less.c.9.d α.na 3. s. Non censetur dare scandalum , qui licet publice peccet , facit id tamen coram iis qui vel sunt ita viles , vel infames aut improbi , ut nemo mo 'veatur ad peςcatum; vel qui sunt ita probi v.g si quis fornicetur coram aliis , qui parati sunt idem

facere nec eius exemplo moventur cvel in coram mansuetis quis contendat , rixetur, vel alium caedat Sancti moricap. 6.num. ε.

6.Non ideo factum aliquod est scandalum,quia alias incipit de tali homine nute suspicari,aut sentire;quia hic non peccat, si ob sum cientia indicia suspicetur. Secus tamen est; si incipiat male sentire de fide Catholica.Clero,Ordine Religioso,vel minus ad pietate assici .Vnde patet facilius dari sca-daluabis, qui sunt in mygna auctoritate, vellatis existimatione,quam ab aliis. On.4.3 .n 3 .

98쪽

aut ob iuid vitandum ahquid amitti sebeat Resp. i. Permitti non potest absque necessitate vel utilitate propria vel aliena. Ratio est, quia te ne mare Charitate impedire peccata proximi,si facile possim .Layin.c. 2 3. ex commm.Vnde e- solvitur hic casus. Absque causa non licet petere mutuum ab usurario , vel ab infideli iuramentum per falsos deos, a concubinario administrationem Sacramenti, velut celebret cum enim absque peccato id non sit facturus cooperareris eius peccato. Suar. Sanch.

Resp x. Ex causa necessitatis vel utilitatis. potest permitti. Patet in dicto casu, quia simpliciter sine peccato fieri potest: ideoque licet talia petere ex rationabili causa , etsi alter ex sua malitia sit peccaturus Requiritur autem major necessitas,ut permittatur scandalum pusillorum, quam Pharisai . cum Item major si plures sint scandalizandi si timcatur peccatum grave, denique, si certo prae-

Res p., Debet permitti, si alioqui propria salus periclitaretur et aliis praesertim coniunitati, grave damnum immineret. Vnde bona spiritualia necessaria ad salutem,nec debet,nec potest quisquam dimittere ob cujusquam scandalum .Fil. l. 8.c. s. Resp. .sona spiritualia, & secundum Lorcam

apud Dian .p. C.' .R. 24 etiam temporalia non ne .cessaria ad salutem,non tenetur quis omittere, vel

differte , ob scandalum Pharisaicum , juxta illud Matth. s. Sinite i ec.nisi tamen ex dilatione, fructus speraretur. Facilius Vero acri ius talia. bona diuerenda, vel etiani omiti enda sunt scandalum pusillorum . v g. ingressus religionis debet differri ob scandalum parenti , si consensus illius brevi speretur LaIm.ι.c.

99쪽

ν ais. II. TRACT. III. Ap. II. Resp. Ad vitandum grave scandalum pusillorum , quaedam praecepta impleri non debent, nisi

tamen omissio esset magis damnosa mittenti, v. Laym. l. 2. t. 3. 13. Ratio hujus est; quia tunc concurrente duplici praecepto, scilicet naturali de cavendo scandalo, positivo majusin fortius est naturale. Ex dictis resolvuntur casus.1 Praelati Ecclesiastici non tenentur, imo nec possunt hex, quae ad bona Ecclesiae confervanda,lunt necessaria v. g. lites,inc omittere ad vitanda scandala Pharisaica , imo etiam pusillorum etsi his prius reddi debeat ratio rectitudinis. Dian .p. S.

L. Si foemina utatur veste virili, vel contra, tantum ex levitate, sine prava intentione aut periculo scandali,&libidinis, veniale tantum erit, alias mortale, nullum veris, si ex necessitate Dian.p. . t. 7. R. 32.ex . Th. Sylu.&c. 3. Peccatum, ex quo Consessarium. in consessio. ne ex infirmitate tamen graviter scandalizandum nosti,debes reticere. Lay. l. e. ex Nau.&c. . Uxor semel veliterum debet omittere jejunium, ex quo maritus graviter offendetur, Horietur discordia. Ur .

s. Si ituro te ad sacrum die festo excitanda sit

gravis rixa,vel caedes, non teneris ire .rbid.

s. Superior peccata subditi saepe potest dissimulare, ad vitandas turbasis maiora mala, quae alioqui teneretur punire.

. Mulier, quae scit in se, vel in sui aspectu aliquem in particulari scandalizandum, mortaliter peccat, si data opera ei se conspiciendam offerat: adeoque potest debet,non tantum publico, sed etiam sacro abstinete die festo, semel aut iterum, ad

peccatum illud evitandum. Dixi irqιιem snparti .uiarici quia ob timorem scandali alicujus ex communitate in genere , vel etiam plurium, abstinere

nimis esset dissicile in plenum scrupulis. Dixi t.

100쪽

duruin. Bon. Sanch. Lay. t.c.u. IO.& alij, v. Dian. p. . r. 7. R. I. 9 22 ubi in contrarium citat aliquot Authores negantes obligationem praemittendi rem praeceptam ad evitandum aliorum scandalum. 8. Mulier quae ex conatu , etiam conveniente

suo statui probabiliter praevidet aliquem in particulari lapsurum mortaliter, tenetur ad breve tem iapus eum dimittere , aut tali conspectum sugere Dixi ad bνευ tempus invia ad longum , nimis illi

grave foret. v. Dian. l. c.

s. Si vero idem timeretur in particulari ex ornatu superfluo, vano, inconvenienti quem assumere vanitatisin placendi causa , ut videantur pulchrae& procum facilius inveniant, secliasis aliis, non si veniale est, teneretur eum omnino dimittere etiast mortali: quia nullum habet jus ad illum ornatum:& ex altera parte tenetur vitare peccatum alterius, qua do commode potest. V. Sylv. V. ornatus.

Ali tamen ut Cai Nau. c. Videntur docere, eam tantum teneri sub veniali, sed minus probabiliter θquando in particulari lapsus praevideturis brevi tempore abstinendum est , qui etiam cum Aetot luess. HBon.exculant a mortali eas, quae ex consue- tudine loci, media ubera detegunt, fuco, pigmen iis, alienis carnibus utuntur: dummodo non alior ii lasciviam, sed tantum majorem pulchritudinis ornatum intendant, absque alio fine mortali, aut lege particulari id sub morinti prohibente. Addunt a semen fore graves mortale peccati hujuscemodi morem detegendi pectus,vel circiter medium tantum tegendi, ubi non est, introducere Nau. n. I9. Less. II1.Lay. l. c. o c.Vid. BOD. d. mat.q. .p. 9. n. IT.

4 Pio. Si mulier non in particulari, sed in genere tantum aliquos in se scandalizandos putet, modo eorum lasciviam non intenda , nec ei placeat, s licet ei placeat, quod laudetur ut formosa non videtur teneri abstinere ab illo ornaturi etiam se