장음표시 사용
331쪽
quid manducabit et bibet, aut quomodo induatur, The rue secur-
. . . . . . . . . . . it depend on
sicut solliciti sunt 1Ventes gentiliter, quia, Ut arguit the promise o Christ,ho per locum a maiora: Si Deus proi/rdet paStum olu commanded
crisus cela et tegumentum lilii agri, quanto magis caret ut so these
domesticis fidei Si enim tempore legis veteris quando minus suadebatur elemosina, Psalmista dicat Psalmo XXXVI', 26 Iunior fui etenim senui et non idi iustum derelictum nec Semen tu queren panem, quanto plus hodie Tollat ergo clerus offensamio domini non declinando a lege sua, sicut communiter facimus affectando inordinate voluptatem et curiositatem, et non est compossibile quod ad deteriori-acionem desint nobis necessaria vite nostre, quia Matthei VIR, 33, dicit veritas Querit ergo primumi regnum Dei et iusticiam eius, et hec omnia adicientur vobis. Privilegium autem Christi concessum Luce X', suis discipulis est securius quam carta vel concessio mundana cum dominus mundi qui mentiri non poteriti o sic precipit In quamcunque domum intraνeritis et ibi manete edentes et bibentes que apud illos sunt. Sed debemus cavere sollicite ne amittamus hoc privilegium per abusum, quod fit quando contra regulam et vitam apostoli sumus hospitibus onerosi Quo modo ergo stat cum fide et religione christiana quodet, clerus confederatus et obligatus mundo per cartas plus confidit in dolacione esarea quam divina, cum Luce XXIV, 34, precipiat ut caveamus a crapula et curis seculi. Et patet ex fide scripture quomodo observantes ordinem illum reposterum sunt inse-3 curissimi quoad homines et quoad Deum. Oportet enim primo quod originetur in Deo securitas que non potest fundari nisi in observancia legis sue. Et
9. A in marg. Conclusio. 6. A in marg. Nota privilegia a Christo concessa. 27. A in marg. ConcluSio. 29. A Ai: servantes ordinem.
3. Matth. VI, 26-28. 9. Luc. IX, .
332쪽
hec racio quare Deus ad abstergendum cecitatem 16 Nmundanam 4 oculis mentis nostre ordinat nunc translacionem regnorum in 'ua extinguitur clerimundana securitas, nunc permittit predones, fures, incendium vel alium eventum fortuitum evenire. Unde tollantur temporalia in quibus seculares clerici pre- postere confidebant, et nunc tercio permittit dissensiones oriri inter partes, tollens seculi potentes de medio per quod coniectura providen cie humane eciam in superioribus ecclesie Sepius est caSSata. io This fulse Ulterius consideret Christi discipulus si ista vocatur
Chris pri est mundana securitas assecurat altrinsecus elemosinatores
the eople ac elemosinatos de accepcione operum misericordi equo ad Deum. Nonne ista mundialitas retardat Christi presbiteros, ut ascendant ad speculam scripture in i 5
qua possent omnia pericula ecclesie a mundi principio usque in finem premuniendo ecclesiam speculari ut notat scriptura eremi e XXXI et Ezechiel XXXIII )ὸ Notet secundo si ista copiosa mundana securitas a facit istos speculatores sompniferos ignaros ad bista pericula ecclesie revidendum, illos autem facit timidos ad pericula dampnacionis populi predicendum, et alios qui forent altilia facit reptilia, indispositos ad orandum pro subditorum salute, inter Deum et populum mediando, vel ad merendum sibi et aliis 3
sacramenta ministrando vel evangelium predicando.
Unde notaremus parabolam Christi, Luce XII', ubi a precipit cavere ab omni avaricia, quia non in diviciis cuiusquam vita eius est, sicut probat de quodam
divite, sollicitante se circa inhorreacionem bonorum os uorum, et eadem nocte fuit anima eius rapta per
demones. Cogitaremus insuper illud Egechielis XVI', 9 me fuit iniquitas Sodome, Sororis tue, Superbia, 4 Saturitas panis et abundaucia et Ciunt, que Ua
ii. A in marg. Nota bonas con Sideraciones. Ota contra Securitalem dolacionis. a. A Ai odium.
333쪽
Oi obtuor si sint in clero occasione dolacionis, imminet exinde periculum. Si autem occasio sit data vel accepta per accidens ex tali dolacione perpetua, ubi temporalis elemosinacio foret securior, patet periculum tam in elemosinante quam elemosinat isti seculariritui innitendo. Deus autem necessitat divites huius seculi, ut continue ministrent clero in vite necessariis, quantum de clero est necessarium ecclesie militanti. Et patet quod non est securitas domino secularito elemosinam suam taliter impertiri, cum veritas precipit sibi Luce XVI, 9, ut faciat sibi amicos de marn mona iniquitatis, non autem spirituales et periculosissimos inimicos. Sed Matthei X, 36, dicit Christus inimici eius, domestici hιS.i-6 Nulli ' enim plus subdole faciunt scisma in sancta matre ecclesia tamquam magis periculosi heretici quam illi qui videntur esse capitales ecclesie induti vestibus . Tu most
ovium. Unde quamvis tam de laicis quam de clero res is common
sint multi heretici, ut patet de tribus personis resci florg an in
diotis que relinquentur in finali iudicio de quibus Matthei XXIV, i , periculosior et communior heresispululat in clero, cuius ut alias exposui sunt tres
gradUS. P Primus est quando in clero quis aspirat ad digni-1. Clertis aspire
stum et astum cum eis sequentibus quam meritorium
officium spiritualiter serviendi. De ista heres loquitur decretum I' q. I, sub auctoritate Gregorii sic dicentis Fertur Vm0niaca heresis que prima contra ecclesiam 3 Dei diabolica supplantacione surrepsit et in ipso ortu Suo et apostolice ulcioni percussa atque dampnata est, in regni nostri sinibus dominari.
9. A in marg. Conclusio. 3. Alii marg. Conclusio. f. in marg. Conclusio. i. A Ai XXIV deest la . A in marg.: In clero. in marg. Nota tres gradus iereSis. 28. Decr. I parS, caUS. I, . I, cap. XXVIII.
334쪽
z96 IOHANNIS WYCLl R. CAP. Xlli. Tules enim hereticos debet superior in ecclesia et i o Pprecipue verus Christi vicarius extirpare omnis en inisymoniacus est tereticus ut patet ' in I. Quisquis). Nec videtur apcior destrucci, huius heresis quam tollere proprietatem temporalium gracia cuius est talis dignitas symoniace affectata. si eis moti. Secundu gradus heresis a relatis venandus et ab
V b. b ii ' Utroci Ue brachio destritendus est, cum persona dotata ecclesie, inues debet esse procurator, non dominus elemosinarum datarum pauperibus, ut patet in prin ioci pim capituli huius et libro III Decretalium, De
Donacionibus cap Fraternitatem, cum, inquam, talis expendit bona ecclesie prodigaliter in pompa seculi vel consumit ipsa in cognacione vel asseccione carnali, aut tercio detinet thesaurum pauperum avare affec ibcione terreni commodi, tunc est periculosus hereticus Sed periculosissimus persona conventualis istis condicionibus heresis maculata Patet ista heresis, minoante christiana vesania ex dicto beati Gregorii posito in decretis XVIR, . VII, sic dicentis: Pervenit ad stonos fama sinistra quod quidam episcoporum non sacerdotibus proprie diocesis decimas atque chriStianorum ob laciones conferant, sed socius laicalibus personis, militum videlicet sive servitorum vel quod gravius 'so eciam consanguineis Unde si quis bamodo episcopus inventus fuerit huius divini precepti
transgreSSor, inter maximos hereticos et pessimos antichristos non minimus habeatur, et sicut icena synodus de simoniacis censuit, et qui dat episcopus
7. A in marg. Secundus gradus.
3. Decr. II pars caus I q. I, cap. U. II. Decretal. Greg. IX lib. ill tit. XXIV, c. I. 19. Non ex dicto beati Gregorii sed ocius Gregorii Vll, vide Decret. II p. caus I, . III, c. XIII et XVI, . VII, c. III. Vide notam Urie ibergii corp. i. c. I, l . Hunc errorem et Johannes Hus Opp. I, 9 ' recepit.
335쪽
PQ o et qui recipiunt ab eo laici, Sive paclo Sive bene scio, eterni incendii ignibus deputentur. Et multo magis communitas que debet esse religiosior et est in isto peccato pertinacior et antichristus profundior, cuius modi forent religiosi, viventes seculariter distribuentes bona pauperum cognacioni sue, ut fiat mundo inclitus, militaribus atque iuridicis, ut defendant suos redditus, et quod foret pessimum si darent cognacioni uecarnalibus et famulis inhabilibus presentacionem ad
iobeneficia ecclesiastica virtute iuris patronatus. Et omnia ista innuit beatus GregoriuS. Ο ercius radus clericalis heresis est, cum sacerdos . Priest re-
occupat statum et bona ecclesie sine hoc quod emendatendo ments but
debitum ministerium ad quod retextu elemosine et them iiii
5 acceptacionis solempnis officii obligatur talis autem i-o 'Ut 'Sic excommunicatur a domino, quia si laicus excommunicatur ab homine, eo quod iniuste detinet decimas vel elemosinas debitas sacerdoti, multo plus Sacerdos excommunicatur a domino qui iniuste post, o maiorem obligacionem detinet spirituales elemosinas subditorum. Obligacio, inquam, est maior, cum non licet sibi elemosinas spirituales subtrahere clam subdito subtrahente elemosinas corporales. Sacerdotes enim Christi debent lene faceres persequentibus et, diligere inimicos, et iterum subtraccio spiritualis elemosine est periculosior, cum minatur perpetuam perdicionem corporis et anime, sed neutrum tam evidenter subtraccio elemosine corporalis Unde Jeremi e
XLVIII ', o dicitur Maledictus qui facit opus domini
3ofraudulenter; et multo magis est maledictus qui recipit onus ducatus regis dominici, quem Vel proditori ducit in precipi cium, vel fraudulenter omnino subtrahit ministerium, de quo dictum est libro VI',
I. In decret leges Sive preci sive beneficio. Ai pertinacior vivente deest . . A Ai particulariter distribuentes. 2. A Bin marg. Tercius gradus.
336쪽
208 IOHANNIS WYCI l F. cΑΡ. XIlI. cap. XXV et tribus sequentibus. Omnis autem ex i icommunicatus eciam rite ab homine est hereticus, et eviden citis omnis excommunicatus a Deo. Unde IVR,
q. Orto autem, sub auctoritate secunde synodi Nicolaus papa sic loquitur Hereticos, inquiunt, dici 5 mus tam eos qui ab ecclesia olim proiecti sunt, quam qui post hec a nobis anathematirati sunt Porro si adhuc nec sic credatis, audite. Preter hos autem aiunt ei eos qui fidem simulant consteri scismaticos esse et eos qui Seorsum a comunicantibus nobis oepiscopis collectas faciunt. Demum ero, et si quidam ab ecclesia super causis quibusdam reprehensi sunt et proiecti et excommunicati, sive ex clero sive ex laicali ordine. Dicimus omnes huiusmodi hereticos atque scismaticos Unde glosa dicit cibidem quod i 3 omni excommunicatus est hereticus, et allegat decre
tum XXIII ', . IVR, Ipsa pietas, et XXIV', . III,
Illi. Et concordant dicta de heresi libro VI'. Omnis enim vel jeccan. mortaliter est ut sic divisus a communione sancte matris ecclesie quod sonat here dio
It is hereti eat Item, omnis qui nititur auferre privilegium Romane,
orivileges of the eccleSle est Ut Sic hereticUS quod dissipantes legem
and law- de Sacerdotum mcio maxime Iaciunt m Hectu.
item, tales em Uri Sunt ne dum, quia negant iidem Jquam Christo promiserant in baptismo, in recepcione sacerdotalis ordinis et in recepcione illius officii, sed iurati sunt specialiter ad defendendum et retinendum quantum sufficiunt iura Romane ecclesie et regulas sanctorum patrum ut patet III Decretalium De Iure oi A in marg. Conclusio. i. A in marg. Omnis rite excommunicatus eciam ab homine est hereticus. 5. A Ai HereticoSinquam B inquit recte inquiunt, sicut in decret supra memorata et infra preter hos aiunt . . In decret. audite quod subditur. i dicam hi omneS.
337쪽
CAP. XIV. DE ECCLESIA 299 i o Iurando. Ego episcopus). Quod si in isto contra Romanam ecclesiam incurrunt periurium, quomodo non papa primus divideret eos a sua ecclesia cuitum proditorie sic illudunt Heresis ergo symonia corum in ingressu non per hostium, in progressu quo prodigaliter conSumunt bona pauperum, et maxime in omissione debiti officii curatorum videtur inficere tam ecclesiam quam Romanum imperium. CAP. XIV. Α Vi Antequam respondeam ad magistrate obiectus, wo do ubi tosunt duo dubia breviter transcurrenda. Primo, UO i. hether the
modo stat cumide scripture dotac1 Romane ecclesie the Roman
V1 detur enim ex multis dictis Superius expresse Innui sistent illi the
quod non Sine gravi peccato altrinsecus potest tale
i privilegium temporale contra Christi privilegia introduci. Sed videtur probabile ut alias sepe dixi quod
illa dolacio sicut et particularium ecclesiarum possunt si racionabiliter colorari, quod seculares domini videntes quod vita exproprietaria qualem Christus et dio sui apostoli vixerant est seculari ac civili conversacione perflaccior, et sic ad exonerandum eos, ad accumulandum ei. meritum, ad multiplicandum milites Probabi in iis
Christi qui distrahant mundum a Vita Undana cum it a directed
talis sit ad multiplicandum religionem Christi habilior clerg to mi-
non ut sacerdotes Christi civiliter aut seculariter dominentur, sed ut servantes humilitatem, paupertatem penalitatem iriorem ideliter ministrent pauperibus elemosinas ad hoc datas, ut vel sic dis-3o traheretur mundus a conversacione civili et ritu quem
8 imperium in cod. A sequitur Myl CZechowe, id est Carissimi Bohemi. O. A in marg. Materia pro dolacione ecclesie Aboveipi' lihou mar o reserenco. 6. A Hi marg. ResponSi O.
338쪽
uot consistent quod ista condicione dimissa nec secularium dolacio
religion nec cleri laristi admissio cum retigione Christi sit compossibiliter sustinenda talis autem dolacio, sonans in puram et perpetuam elemosinam, utrimque est a tota trinitate auctorigabilis et fundabilis in scriptura. Mi duri Sed ii, recalcitrant moderni trepositi dicentes
ChristWas ut ruuod licet eis civiliter ac seculariter dominari, et quod
ua be inlidi i secularis dominacio fuit iurepoli debita Christi vicariis.
vicar cum Christus dominatus sui seculariter toti mundo. io Unde ut inquiunt Constantinus non dolavit ecclesiam, sed illud dominium quod ipse ac predecessores sic occuparunt tyrannice, humiliter et debit diviserunt, unde Claristus, Petrus, Clemens et alii precedentes beatum Silvestrum habuerunt ius plenum ad totum ibimperium, sed non erant in possessione ante conceS-sionem humilem Constantini. This is a reai Et inter inanes iereses dissipantes religionem B
christianam et fidem scripture hec est una precipUa. Primo, inquam, claudicat in hoc quod dicit Christum 11 a conirar habuisse Us ad dominandum civiliter, cum conversa-
teaching lone et sermone secundum uestimonia sanctorum
doctorum exponencium idem evangelii docebat oppositum. Ipse enim dicit Luce, X', 8 Vulpes foveas habent et olucres celi nidos, lius autem ab hominis non habet tibi caput Suum reclinet. Super quo dicit venerabilis Reda super Lucam lib. II', c. IV0 Quid me propter divicias et seculi lucra cupis equi, cum tante sim paupertatis ut nec hospiciolum i quidem habeam et non me utar tecto Et ad istum osensum illud exponitur a beato eronymo nec contrarie ab aliquo sancto ut alias explanavi).
i. A in marg. Contra dominacionem civilem cleri Below 7t wilhout mar o reference). 7. A B in marg. opinio heretica. 24. In codd. Luce VIII. 27. A in marg. Beda. 29. A ut nec; sequitur lacuna. At meum hoSpiciolum.
27. Beda in Lucae evangelium Opp. tona. V pag. 62.
339쪽
B Item, si Christus et sui apostoli habuissent ius ad me an his
i 7 civiliter dominandum, et faciliter X obtacione Una ali civi power.
potentum possent fuisse positi in possessione pacifica, ut patet de Evangelista et aliis sanctis sequitur quod ex desidia fuissent valde culpabiles, cum possent ita faciliter quesivisse ius sibi et sue ecclesie et excusasse sibi iniuriantes a sua intrusione. Hoc autem est contra evangelium Luce XXII', ubi decidens questionem de maioritate inter apostolos dicit quod opposito io modo se habet ad ritum gentilem, cum maioritas inter eos attenditur penes maioritatem servicii ex
humilitate maiori. Ex quo ' Petri ', , capit ipse pro principio quod sui clerici non sint dominantes
in clero. a Item illud est expresse contra iura canonica, cum It is against
sub auctoritate Augustini, distinc clone VIII ' canon
sic loquitur Quo iure defendis villas ecclesie, divino vel humano Divinum ius in divinis scripturis habemus, humanum ius in legibus regum. Unde: quisquis possidet quod possidet Mn ne jure hi mano 2
Nam iure divino domini est terra et plenitudo eius. Pauperes et divites una terra Supportat. Iure ergo humano dicitur Villa hec mea est. Tolle, inquit, iura imperatoris et quis audet dicere Villa hec mea est, 25 meus est iste servus, mea est hec doinus Si autem ut teneantur ista ab hominibus, regum iura fecerunt, vultis reticeamus leges ut gaudeatis Unde infra XCVI distinc cione, Constantinus, incorporat ecclesia cartam ce saris sub sorma qua dotavit ecclesiam. Cum 3 ergo lege Scripture, lege sanctorum doctorum et iuris canonici non sit fundabilis secularis dominacio cleri
i 8. 9. in Ai scriptumhabemus, i scriptis ori . e canone. 2o A Ai possideret.
16. Decr. I pars dist. VIII, c. I. XCVI, c. XIV. 28. Dec. I pars dist.
340쪽
3o2 IOHANNIS WYCLIF. CAP. XIV. Christi, qua temeritate sompniarent discoli istam i iblasphemiam λIs Christ eould Ideo ut sepe di sus exposui Christus non potuit 4no rule civit IV, .... Rho caniis sei-donMnam i Viliter, quomodo ergo doceret servos imi
latores precipuos aliter dominatas Nonne dicit Apo- ,
stolus II Corinthiorum VIII', 9, quod pro nobis inops et egenus factus est Nonne recitat apostolus hvmotheo suo coepiscopo I Tim VI', 8 Habentes, inquit, alimenta et quibus tegamur iis contenti simus: Si ergo sit blasphemia imponere Christo quod sibi non io Potest conpetere, et ut sepe ostendit dominus Ard-ma canus non potest competere Christo dominacio civilis, cum trahit secum de natura rei peccatum veniale, qua fronte presumeret fidelis imponere redemptori suo istam blasphemiam, specialiter cum nec ex scripturai veteris testamenti nec novi sit fundabilis talis dominacio cleri Christi Si enim sit fundabilis dicas ubi Et cum non sit contradiccio in scriptura sacra, oportet tollere leges veteris testamenti et novi que sonant in oppositum, ut patet de illis legibus allegatis hic et proximo ocapitulo. nam cum leges ut plus ' necessarie sunt in i scriptura sacra clarius expressate ut patet IV ' De Doctrina Christiana), magnum defectum imponeret sic opinans auctori scripture quod nulli bi exprimit dominacionem illam tam necessariam sue ecclesie et, Christ could o Item Christus non potuit dominari civiliter secun-5
his odi ea or dum deitatem nec secundum iumanitatem, ergo
no a to his non potuit dominari civiliter quoad deitatem. Non
cannot be in est dubium fideli cum secundum illam non potest
lite esse activus viator proprietarius vel pars populi nec osecundum suam humanitatem, sive solus fuerit homo. sive in puro statu innocen cie cum toto UO genere,
sive post lapsum ipso posito capite ecclesie ut est modo, duobus modis prioribus non foret civilitas, nec tercio modo foret ipse tam proprietarius. Pro cuius 35
8 A: ad Tim 27. A deitatem deitatem Ai divinitatem deitatem.