장음표시 사용
421쪽
i82' cleri sic meruit, tum quia magnitudo elemosine ex dictis non aliter mensuratur, tum ciam quia iuxta adversarios non fuit nisi nimis stricta restitu cio alieni. Sed quomodocunque sit de istis, verisimile est quia Cesar cecatus tumebat superbia, et sic tam elemosi nantes quam elemosinati peccant communiter, sicut quilibet viator sciens vel probabiliter credens quodi 8a religios vel conversacio alia sibi faciliter adquiri bilis esset sibi melior, et tamen quiescit torpide in vita loqUam reputat sibi minus meritoriam vel minus utilem sancte matri ecclesie, ut sic peccat; et ad arbitrandum hoc requiritur mentis purgacio, status et circumstanciarum discrecto sed omnino scripture sacre consulcio. Contingit enim quod rex vel alius seculi potentatus 'g' ' i5Videns obstinaciam cleri et populi tantum invalescere ui io rei gn
in contemptu Christi et sue ccclesie quod foret sibi ex uter mo
tali supposicione meritorius conversari seculariter, Ut per gladium datum sibi a Deo coherceat potenter adversarios legis Christi, quam foret sibi istum statum et deserere et vitam exproprietariam clerici vel heremite
assumere. Vita tamen communis exproprietaria, nec in magna terrenorum affluencia nec in magna eorum carencia, videtur communiter illustratis securior, ut
docet Solomon Prov. XXX', , aliis autem illustratis: eminencius est vita tircior vel in cura alcior, debite proficienti perfeccior quod si propter pocrisim vel primatum status talis appetitur, nullus est periculosior, quia Sapiencie VIR, , dicitur: Districtum iudicium hiis qui presunt siet a talibus enim archi servis Deus 3o requiret striccius compotum talenti traditi et fructum ministerii, et patet des primatibus utriusque partis ecclesie, sicut in serius ostendetur de regibus. 1 Unde videtur mihi quod rex Anglie annuatim vel per vices congruas faceret diligenter et perfecte inquiri
, A in marg. Conclusio. o. B vel minus utilem deest.28. Durissimum iudicium in lib. Sap. i. Codd. ut post deprimatibus. 33 in marg. Nota consilium
422쪽
384 IOHANNI wYCIIF. CAP. XVI Thelcineshould quantum de bonis regni, qua condicione et quando is, cum Ilio ' sit in omnibus et singulis cleri sui ad manum mor- , d lio 'uk d tuam devolutum. Secundo quod notetur numerus, 2
virong. qualitas et armatura spiritualis cleri qui occupat ista bona, et tercio quod saciat inquiri si in quantitate svel qualitate cleri in comparacione ad has elemosinas sit desectus, quem inventum faciat omnimode celeriter emendari. Probatur huius racionabilitas in exemplo Nam supposito quod rex dedisset capitaneo cum suo
exercitu thesaurum regni notabilem ad hostes corpo toraliter debellandum, nonne in monstracione exercitus
sui donea faceret similia inquiri proporcionabiliter ad thesaurum iugnatoribus Ministratum Cum ergo pugna spiritualis milicie sit quoad causam clarior, quoad regem et regnum utilior et quoad exigenciam ibiudicis reponderancior, quomodo non per locum a maiori faceret fidelis rex illud diligencius inquiri λΝon restat fideli admittenti principia fidei medium excusandi. Illius enim est doneitatem militum suorum inquirere cuius est stipendium reddere et
The clergyiave me valet fingere exempcionem vel privilegium ad 'roti que an tollendum illud stante rata solucione stipendii nec '''' mirum regnum nostrum habeat consilet idinem cum hoc quod non sit legi scripture contraria , eciam aliam quam habent alia regna mundi, quia alio 5 modo et alio pondere stipendii conduxit rex clerum Anglie quam cleri in regnis aliis sunt conducti Unde cum maximus contemptus quoad Deum et hominem et specialiter quoad periculum regni staret in si aude illius milicie, videtur quod rex et regnum debent deo ciistis eo magis diligenter inquirere et proporcionaliter ad desectum in quantitate vel qualitate de stipendio deficienti subtrahere. η 82Nees cadit excusaci, quod nemo luet defectum X alterius, quia oppositum est fides catholica specialiter 35
9. Ain marg. Exemplum. n. A B in marg. Prima siccio. 31. A B in marg. Secunda siccio.
423쪽
i 82'quando unus omissione vel commissione participat
peccato alterius si enim prepositus spiritualis exercitus vel capit stipendium pro militibus quos non habet vel pro indignis quos debet corrigere, quomodo non est dignum elemosinam pro porcionalem ab illo subtrahere λNec valet infidelis ficcio qua dicitur quod absque It is ain o
condicione fuit facta collacio, quomodocunque reli gist were made
giosus voluerit donatum expendere, quia hoc accusaret ditions iopatronos ex blasphemia et extingueret spem de suo spirituali suffragio ideo non minus propter mortu-Orum suffragium quam vivorum subsidium debet fieri diligens inquisicio in hac parte tunc enim haberemus pauciores milites, sed potenciores contru dyabolum. Nec valet infundabilis ficcio Qua dicitur quod nemo a in to is the
ati fert quicquam si moliciter ab alio nisi auferat rue tuking
quolibet sibi simili in natura, quia tunc nemo posset like by like; quicquam auferre ab alio, cum omne ablatum ab impio tribuitur iusto. Sic enim iusti tulerunt spolia impi-2 orum et omni habenti dabitur, ab eo autem qui non habet et quod videtur habere auferetur et sic de modis loquendi scripture, sanctorum doctorum et legis ecclesie . Nam XXXVII epistola Augustini ad Macedonium dicitur quod non dimittitur peccatum nisi ab restituatur ablatum, et idem ponitur in canone XIV',q. VI. Si res. Ista tria nesciverunt sompniare quod non est ablacio nisi iusta, nec quod est iusta ablacio nisi fuerit auctorigata a pontifice Romano. Nam Omnem ablacionem vel collacionem sicut et omnem
7. A B in marg. Tercia siccio. 8. In codd. quandocunque. I, A B: Ouarta siccio A in marg. Nota ficticias pro dominacione cleri Above 8a without marinos reference). 23. A m marg. AuguSrinuS. in marg. Nola Augustinum quod non dimittitur peccatum niSi restituatur etc. 29. A in marg. Stat esse ablacionem iustam preter hoc quod papa ipsam approbaret.
424쪽
gari a Deo; et cum omnis talis peracio non est sic secundum qui, sed operacio simpliciter, eo quod aliter nulla creatura foret simpliciter activa, sicut Commentator recitat quosdam dicere, quos dicit non haberes cerebrum dispositum ad philosophandum, sequitur cum veris quod stat esse ablacionem simpliciter cum hoc quod non a papa fuerit approbata Si ergo ablacio vel alia talis iniusta operacio non dependet ex approba cione divina quoad mores quin sit os impliciter ablacio et alterius generis peracio, UO- modo blasphematur quod nulla est ablacio simpliciter nisi papa decreverit Sic enim extolleretur super omne quod dicitur Deus. o that ver Nec minus blasphemum est dicere Quod nulla est:
drawal finius iusta ablacio, collacio vel alia peracto ecclesie nisi
sanction auctorigetur ab ipso, quia antequam ipse habuerit primatum huiusmod L erant multe operaciones ecclesie satis iuste, sicut peracio sua est iusta e pura acceptacione divina. Ymmo pro tempore mortis Ue, o sicut et ipso superstite ignorante sunt multe ablaciones, collaciones et operaciones elemosinari satis iuste, sicut patet de dolacione ecclesie Anglicane, quenon emanavit ex eius auctoritate, sicut nec percepcio elemosine cesare vel elemosina Anglie esari non , subiecte. Aliter enim non faceret Anglicus elemosinam clero suo nisi ostensa ad hoc auctoritate papali singularissima quod non est fingendum, cum tempus et infinite alie circumstanc te variarent peracionem elemosine ' Et sic cum auctorizacio generalis non 82qsufficit, frustraretur ex defectu auctoritatis papalis et ignorancia revocacionis licencie prioris omnis elemosina facienda egeni S.
Ex istis demum colligitur quod ficticia subdola
recentissima qua maior pars nostrorum sacerdotum b
425쪽
i81 dotatorum fingit infideliter quod, cum papa dominatur civiliter et capitaliter super singulos reges terre, non licet eis auferre quicquam a clero, iudicare de cleri conversacione vel cleri officio, nec ipsum corripere vel iuvare nisi ex eius auctoritate revi requisita. Sic enim extolleretur super Petrum et omnem Christi vicarium, cum Petro ignorante et non approbante nisi forte confuse, sicut benevolus approbat omne bonum, Paulus nuda auctoritate Christi fecit magnum profectum ecclesie sicut latet Act. IX et infra . 2 Secundo fingens hoc dogma nephandum daret Occa ras his ere
o laicas subtrahere beneficienciam Silam might witharam
egenis, tam clericis quam laicis, o Uod non XPrCSSe o been sanc-
. . . . . . . . . tione d by the
3 proxime ficcionis. Tercio tolleretur omnis regalia et primatus secularis principum terrenorum, cum non liceret seculari iudicare de nequicia clerici sibi iniuriantis quantumcunque notori nec exterrere clerum et freneticum ab attemptato facinore, et multo magis non liceret seculari domino amerciare clericum vel eius familiam insolentem nisi prius consulto papa ad hoc licenciante, quia aliter liceret auferre a clero per viam multacionis temporalia sua mobilia et in foro et civili iniuste occupata, papa qui est capitalis dominus inconsulto. Talia deliramenta nedum ex scriptura sacra infundabilia sed sibi contraria que hodie plus solito sunt emuncta dabunt finem, si Deus voluerit, ne post istum virum sterilem succedat alius tyrannice Sosic blasphemans, sed Danielis X', 27, dicitur quod abhominacio desolacionis persei erabit usque in nem .
426쪽
CAP. XVII. Ne mus Pro ulteriori declaracione christiane fidei de qui ditate ac i8, Α
argumentsgiven Unitate Sancte matri ecclesie discurrendum est per illas in Cnap. V. illi . . our opponent' decem raciunculas quas eci superius m ne v capituli de
i Sta materia, et recitabo reSponsiones cuiusdam doctora S, ut veritas fidei concertacione scolastica magis appareat.
Assumpsi autem citi primm argumento quod, si
ante incarnacionem Christi non fuit ecclesia et extra ecclesiam catholicam non est salus, tunc nullus patrum veteris testamenti Salvabitur. ioi. Our opponent Hic negatur consequencia, cum antecedens sit
dentes ou rightio conclude Verum et con Sequela Ialsum, et, quit, ante incarna-
misses that the clonem erat eccleSi catholica Hic Sto tam contrario T. athers ii not e lalSitatem impositam con Sequenti, et Uia est argu-
mentum a nominem, Suppon primo Vod Inii St i5 quod fuit ante hoc instans quod est presens, et erit post illud nisi quod est in illo eodem instanti Patet supposicio scole dicenti quod nichil est nisi quod est in hoc instanti temporis quod est preSens, et Unc Answer arguo sic contra concessum, scilicet quod aliquis o
nominalis the- patrum Veteris teStament ' Salvabitur Si sic, tunc i83
be o. Vel qui S a qui patrum Veteris testamenti Sal abitur, vel qui erit aliquis patrum veteris testamenti salvabitur consequens falsum secundum istam scolam quia nec est nec erit aliquis patrum veteris testamenti, cum et, non Sit vetus testamentum nec reincipiet in die iudicii vel ante. Nec est verisimile quod vetus testamentum sit novum testamentum de quo scriptura facit distinc cionem cum lege veteri, quia tunc non foret distinccio inter vetus testamentum et OVum oi A in marg. a XUII in re inli . . . cap. codd. XV.6 A , contracacione. 7. B autem deeSt. I. A in marg.: Prima responsio. 8 A in marg. Ante Christi incarnacionem fuit ecclesia hoc probatur continue Below 82 without mar o reference).I0. B quod est priuS.
427쪽
183 per descrip ciones eorum congruas exprimenda, sed omnia cerimonialia et legalia veteris testamenti essent
pro 'empore legis ira cie is, ecclesia observanda,
consequens contra sanctos doctores tractantes dea cessa cione legalium. Et quantum ad conclusionem ex Augustine did
i undacione Augustant, scilicet quod ecclesia fuit ante Clitarch existed
quam fuit ecclesia, patet quod iste sanctus horruit ille Cimrch: sic sophisticari in fide de sancta ecclesia, nec sequitur ex textu suo III, De Doctrina Christiana VI', supradictaio Sentencia Nam iste est textus Augustini: Qui crediderunt ex quibus facta est prima eccleSia Ieroso- limitana, satis ostenderunt quanta utilitas fuerit eo modo sub pedagogo custodiri Modo non sequitur, ex illis facta est prima ecclesia erosolimitana, ergo nec ibante illos nec ante incarnacionem fuit ecclesia Jerosolimitana, et multo magis non sequitur quod ante illos non fuit ecclesia. Unde logice dicitur quod ex illis facta est particu lariter ecclesia catholica que fuit a principio mundi et et fuit continue per generacionem membrorum suorum usque ad finem mundi, et facta est in magno anno mundi. Sed pertinencius sensui huius sancti dicitur quod intendit ex illis factam primam Jeroso limitanam particularem ecclesiam civ nomine Jerosolim itane ab ecclesie, quamvis ante fuerit ecclesia tam pro tempore legis veteris quam nove. Iste autem sanctus fuit mirabiliter subtilis logicus, relinquens nobis ex verbis suis diversa puncta logicalia capienda. Unde utramque istarum responsionum approbo, cum inutile est scole 3 dare responsionem que non valet. Et conformiter dicitur ad illud Augustini, I Retraccionum cap. XIlI',
5. 6. B ex fundamento I. In codd. inutilatas Correxi e textu Aug. l. c. 22. A Ai huiusmodi sancti. i. A Augustini lin textu in marg. correxit I. In codd. cap. XII. correxi in marg.: Christiana religio est securissima.
9. Aug. Opp. to m. III, pars , pag. 48 Gi. Ibi d. to m. I,
428쪽
ubi sic loquitur quod dixi, ea est nostris temporibus 83 christiana religio quam cognoscere ac Sequi Securissima ac certissima salus est secundum hoc nomen dictum est, non secundum ipsam rem Cuius hoc nomen est. Nam res ipsa que nunc christiana religi nuncupatur, erat et aput antiquos nec defuit ab inici generis humani, quousque ipse Christus eniret in carne. Unde vera religio que iam erat cepit appellari christiana Et sequitur exposicio Hec est 1iostris temporibus religio christiana, non quia prioribus temporibus o non fuit, sed quia posterioribus hoc nomen accepit. but i teaches Ex istis dictis notari possunt notabilia Primo quia
a ille Chri ita chri Stiana religio secundum formam quam ipse insti-
throii 'both pS durat per tempta utriusque testamenti, licet ante b
incarnacionem non it Vocata claristiana religio, et
Git existed frona tercio sequitur Quod ecclesia fuit a mundi inicio ut a
of he orta dicit Crisostomus et decretum Augustini, positum XXXII', . IVR. Recurrat. Et hoc debet attendere doctor allegans hoc dictum Augustini, non enim hic o loquitur de ecclesia sub nomine ecclesie, sed loquitur de religione christiana, dicens ' quod fuit a mundi 83 The Christian inicio Ecclesiam ergo vocat sub nomine relicionis ue
other nam for hodie dicitur christiana Et patet quod non se uitur
si ante incarnacionem non vocabatur christiana religio 15 ergo ante incarnacionem non fuit ecclesia vel christiana religio, quin ocius sequitur quod a mundi inicio fuit ecclesia quia notum est quod nunquam fuit religio fidelium predestinatorum nisi quando fuit ecclesia. Ideo sicut a mundi inicio fuit illa religio, o sic a mundi inicio fuit ecclesia; et ad hoc sunt quotlibet testimonia sanctorum. Nam Augustinus ut alle-Ii A in marg. Nota. o. A in marg. Ecclesia incepit habere nomen ecclesie in noVo testamento, sed utique ipsa prius fuit Belowi83 without mari os reference). 26. B vel fuit. 28. A Ai: qui ecclesia deest. 32. A in marg. Augustinus. I 8. Decret sec. pars cauS XXXII, . IV, cap. II.
429쪽
CAP. XVII. DE ECCLESIA. 39 Bi83 gavi superius sic scribit super salmo CXLII 0 G-clesia que est mulier antiqua, civitas Dei et corpus Christi, habet inicium ab Abel, sicut mala civitas a frui. Unde in libro De uestionibus veteris et nove legis q. III declarat quomodo fides ecclesie successit per ordinem in electis. Ab inicio, inquit, genus est christianorum, priore ergo homines quotquot dem habuerunt unius Dei iure christiani dicendi sunt. Unde
sicut non sequitur per tempus veteris testamenti nonio fuit vocata religio christiana, ergo tunc non fuit religio, ita non sequitur: tunc non fuit vocata ecclesia christiana, ergo tunc non fuit ecclesia Sicut ecclesia Romana, cum sit niversalis ecclesia, diu fuit ecclesia, antequam fuit ecclesia Romana, quia quemcunquei locum mundi incoluerit semper manet ecclesia, cum fides et predestinacio non dependent a loco corpore O. C Ideo oportet notare quomodo accidit ecclesie de The nam is
nominacio a loco et denominaci a natUra creata V essentiat is iliat
nomine tali, sed per se est Sibi denominaci a capite, oine to hereto quod nunc est Christus, Deus et homo fuit autem caput ecclesie antequam fuit homo. Ideo foret nephandum sophisma concedere quod tunc non fuit ecclesia, licet ecclesia fuerit tunc per locum a simili quod ecclesia Romana vel christiana fuit, quando ipsa non, fuit Romana vel vocata christiana portet enim .hb aliubi distinguere inter per se et per accidens Ecclesia enim . e sit 'bysaviunnon potest desinere esse ecclesia, sicut nec aliqua δρομ m creatUr potest desinere esse membrun Christi mistici ut declarat Augustinus III ' De Doctrina Christiana 3 XXXII '). Unde quod ecclesia vocata est sub nomine ecclesie pro tempore veteris testamenti, patet scrutanti
l. 2. A in marg. Ecclesia. 6. A in marg. Nota i7. B in marg. Denominacio accidit ecclesie tripliciter. 29. A in marg.: AugustinuS.
i. opp. Aug. om. IV, pars I pag. 589. to m. III, Appen d pag. q. b. Ibid.
430쪽
throtigi mi ille In libris historialibus et Sapiencialibus. Unde frequencius si non fallor fit mencio in lege veteri de matre
nostra sub nomine ecclesie quam in nova. Unde quia liber Psalmorum est valde autenticus, quia a domino allegatus et communius in ore presbyteri exclamatus, notaremus illud Psalmi XXI', 26. Aput te laus mea in ecclesia magna, et Psalmo XXXIV 0, 18, dicitur: Constebor tibi in ecclesia magna, et Psalmo CXLIX', i Laus eiu in eccleSi Sanc iolorum. Et sic exponit Augustinus maiorem partem Psalmorum, dictam de ecclesia vel in persona ecclesie, sicut loquuntur libri alii veteris testamenti. Unde beatus Gregorius, melia XIX', exponens illud Matthei Parable of the XX, i Simile est regnum celorum homini patrifam i 5
vineyard. ilias qui exiit primo mane conducere operarios in νineam Suam declarat quo mode paterfamilias est conditor noster qui in magna domo sua regit singula, sed specialiter suam ecclesiam. Ipse, inquit, habet,ineam, Scilicet uniνersam ecclesiam que ab Abel iusto 83. usque ad ultimum electum qui in ne mundi nascituruS Si quo sancto protulit tot palmites misit. Et post prosequitur quomodo dicta ecclesia mane hora tercia, sexta, nona et undecima habuit cultores vine eecclesie quos vocavit et excitavit ad colendum eccle 15siam et vicia extirpandum. Illa autem quinque horas limitat iste sanctus papa per quinque tates mundi. Modo non dubium vel ceco logico, si vinea dicti patrisfamilias sit ad sensum misticum sancta ecclesia
. A in marg. Ecclesia vocata est sub nomine ecclesie pro tempore veteris tostamenti Below 83 wirho ut mar o referen ce). . .: communicus in ore. in marg. Frequenter in lege vetera fit mencio de ecclesia sub nomine ecclesie. 2. 3. In codd. ecclesia Correxi. I in marg. Gregorius. o. que Abel iusto A in marg.: Ecclesia sunt omnes electi qui sunt et palmites in Christo qui est vitis. 23. B: quomodo unca sic ecclesia.
i . Sancti Gregorii XL Homit in evang. lib. I, om. XIX. Opp. to m. I, ISIO.