장음표시 사용
461쪽
23isjhnisi ibi est aliquis christianus, ergo per maiorem
partem orbis terrarum non est ecclesia.
Et si dicitur quod est ibi secundum potestatem,
sic revera quelibet persona sancte matris ecclesie est ubique, et sic concederet cum beato Augustino quod hy oes hetam ecclesia militans quam triumphans est pars ocius: ζζε hesecclesie . Hoc enim persepe dicunt sancti doctores, ita: ' id licet mendacissime dicatur quod nulli bi diei aliqui '' 'doctor unam esse ecclesiam ex istis. Nam ut sepeio allegavi Augustinus, Encheridion LXIV cap. ponit illud et in e uestionibus veteris et nove legis cap. XLVII sic scribit: Non solum autem nos Sed et supe limes ecclesie membra sunt. Aliter enim ipsa non esset corpus vel sponsa Christi et persona manensi 5 continue Una a principio mundi usque in ternum. Non enim est racio 'uare ex omnibus christianis quantumcunque localiter distantibus componitur unum corpus, quin per idem ex beatis et viantibus nec potest colorari racio, quomodo ex tota multitudine, 6 fidei christianorum, licet fuit valde disparis speciei, resultat una fides que est formale quo constituitur ecclesia, quin a pari ex omnibus predestinatis sit una sponsa Christi. Sic enim ex beatis viantibus et dampnatis fit unum genus humanum, unde quod dicitur ,
ab eccleSlam militantem non esse circumscriptive ali euhi Clinv ς', H
iat Sum est, clam Sit corpus habens unum locum ' ' PlRῆς circumscribentem, sicut habet unam fidem, et sic est corpus animatum racionale, nam est corpus sensibile exercen actus Vitales, sicut multitudinis creden cium 36 erat cor nUm et anima una, ut dicitur Act. IV 32.
Ideo valde remota est dissimilitudo ad probandum quod non est animata, licet vivat, sicut spiritus vivunt, et non sunt animati. Si enim spiritus forent organici
27. B in marg. Ecclesia est corpus animatum racionale.
Aui Opp. tona. III, Appen d pag. O.
462쪽
a JOHAΝNl WYCLIF. CAP. XVIII. sensibiles et gressibiles, sicut sunt militantes ecclesie, 8 tunc oporteret concedendo ipsos Vivere consequenter concedere quod sunt animati, sed hoc concedit doctor ,. M opponent de ecclesia. Dicit enim in resnonsiones ad novam
Churcii has sub-raciunculam quod ecclesia est ali Quid auia substancia b
paris cum totum Sit sue partes, et habet dicta ecclesia tam partes quantitativas quam qualitativas, nec fingetur habere partes qualitativas, si non animas, et per consequens, sicut ecclesia est Vivens multis vitis, sic est animata multis animabus io In den in that Ulterius quando nepatur duabolum caput esse H
hea o hic membrorum suorum, ex resses contradicitur sanctis
goes against doctoribus, cum beatus resorius, melia XVI'. super
illud Matthei IV', i Ductus est Iesus in desertum aspiritu, ita scribit Certe iniquorum omnium Fabolus 5 caput est, et huius capitis membra sunt omne iniqui. An non aboli membrum fuit dilatus Sicut ergo est corpus iniquorum, sic est caput eorum, sicut multi qui censentur summi pontifices sunt capita particularium membrorum diaboli nullus autem re di oscitus est caput sancte matris ecclesie nec alicuius membri eius, sed sicut Petrus gessit typum omnium predestinatorum pastorum ipsum sequencium post Iseario is ille Christum, sic carioth gessit typum omnium epi is
the predestinate bolum, non quod ante Stos non erant priores
Sancta matre ecclesia quorum ipsi erant filii nati pro patribus, sed quod in tempore novi testamenti isti erant capitales post caput ecclesie et principem huius
4 A in marg. : Quarta responsio. I. A in marg. Diabolus est caput omnium suorum membrorum omnium iniquorum . 3. Ain marg. Gregorius. 22. A in marg. Sicut etrus gessit typum omnium predestinatorum pastorum sic uda omnium rescitorum pastorum ipsum in avaricia sequencium B in marg. Petrus gessit typum pastorum predestinatorum et Scarioth pastorum iniquorum. 2, B: Prescitorum deest.
q. Compare p. IIS, l. 3. 3. XL Homiliarum in Evangelia lib. I. Homit. XVI, I. Opp. Om. I, pag. 492.
463쪽
i8 mundi. Differen cia autem est inter istos capitaneos, quies boni siciunt precipue virtutes subditorum et lucra animarum suarum, mali autem contra precipue siciunt temporalia subditorum. Unde Scarioth maximus symoniacus et proprietarius ferens oculos dixit, quasi continuando avariciam pontificum veteris testamenti
Quid vultis mihi dare et ego eum vobis tradam, Matthei XXVI', 5. Nec dubium quin avaricia quam pontifices habebant circa lucrum templi fecit eos intendere morio tem Christi Johannis XI', 7, 48, sic scribitur Collegerunt pontifices et pharisei consilium adversus Iesum et dicebant Oiι id faciemus, quia hic homo multa signa facit si dimittimus eum sic omnes credent in eum et venient Romani et tollent locum nostrum et gentem. 1 Super quo Augustinus melia XLIX notat ri Augustine
mo quomodo invalescente Varicia Sacerdotum tem was avarice
pores Christi Quit om cium venale nedum pluribus Hi illi ri est to
existentibus sacerdotibus Simul, Ut elicit de Zacharia, Christ:
Luce sex eodem anno per circumvencionem 26 aVaram versati fuerunt summi pontifices, et ista avaricia excecavit et excitavit eos ad blaspheme conspirandum in mortem domini. Plus inquit Augustinus, perditi homines cogitabant quomodo nocerent ut perderent, quam itio modo ibi consulerent nes perirent; ideo collegerunt consilium contra salutem anime sue, quia contra signa veritatis salutaris sevie abant. Secundo notat Augustinus quomodo timor perdicionis questus templi fuit causa precipua mortis Christi Temporalia, inquit, perdere timuerunt et vitam
3oeternam non cogitat erunt et Sic utrumque amiserunt.
a. A: ciciunt. . A sciciunt correctum in marg. : Siciunt. 8 A in marg. Avaricia sacerdotum fecit mortem CriSli. 9. B lucra. i5. A in marg. Augustinus. 8. B in marg. : Nola bene quare pontifices et pharisei Christum fuerant persecuti. O. B variati fuerunt. o. B utraque.
ib. 23. Aug. in Joh. Vang. tract. XLIX, 27. Opp. III, pars II pag. 29.
464쪽
Hoc autem timuerant ne, si omnes homines in Christum 81 Icrederent, Hem remaneret qui adversus Romanos cibiatem et templum defenderet. Conceperant enim Christum esse hostem templi et mini Strorum eius, et per consequens inimicum ecclesie capitalem, eo quod tra bdiciones avarici detexit Matthei XV'), contra scelera eorum multiplex e invexit Matthei XIII ' , ymmo de
templo eorum instrumenta avarici dominanter evexit
Matthei XXI', 1 2 et Johannis 44 Ideo accusarunt eum reportacione falsa de potestate ruine templi minata, o quod potuit destruere templum illud et in tribus diebus re edificare illud ut patet Matthei XXVI ex dicto Christi Johannis II', 9 Solvite templum hoc et in tribus diebus excito illud . Unde tamquam habentes hoc plus cordi inproperabant domino crucifixo Vach, inquiunt, qui bdestruit templum iei et in tribus diebus reed catillud, Matthei XXVII ', o Contra templum, inquit Augustinus, et contra Sua paterna leges esse totam doctrinam Christi temere en ciebant, et ideo iusto Dei id io fit, iudicio Venit eis finis quem repostere sic timebant. 6ihailh.ρ' ' Nam quadragesimo secundo anno post ascensionem ς' ς domini per Tytum et Vespasianum tam gentem quam locum perpetuo deperdebant, et sic erificatum est de
eis illud Matthei VIII ' o 2 Filii autem regni huius
eicientur in tenebras exteriores. Unde imposuerunt et , sibi horribiliorem ' speciem heresis que est blasphemia 18 'per quam coloracius possent eum extinguere. Johannis
XIX', 7 scribitur Nos legem habemus et Secundum legem debet mori, quia ilium Dei se fecit De lege autem occidendi blasphemum patet Levitici XXIVR, 6 36E ec isto consolati sunt ideles equanimiter Ktolerare obprobria heresis a pseudocardinalibus et
9. A Ideo accusarunt, potestale addit in ultima linea huius paginae et B illum textum in margine ponit. o. de potestate deest. ib. I in marg. de potestate. 22. A A, VaSpasianum B Vaspesianum. 26. A in marg. Christo fuit imposita blasphemia et heresis, ut cicius extingueretur. i. A in marg. Contra avariciam cleri.
465쪽
CAP. XVIlI. DE ECCLESIA.i8 discipulis carioth ad hoc promoventibus propter defensionem veritatis evangelice, cum Christus propter persecucionem humiliter ita tulit. Et utinam pontifices templi, scribe et pharis ei non haberent hodie cum Scarioth in ecclesia discipulos imitantes. Si enim sunt hodie seculares sacerdotes tamquam pontifices et religiosi possessio nati tamquam pharis ei qui secundum appare iaciam religionis a populo sunt divisi et tercio doctores tradicionis humane tamquam scribe ac quarto io profitentes evangelicam paupertatem cum Scarioth qui omnes nitantur impugnare evangelicam veritatem, non mirum si in ista quadriga diaboli Christi ecclesia perturbatur Signum autem perversionis persone prime partis proprietari foret, si plus fureret propter audi- 15 cionem ablacionis suorum temporalium quam propter Uantumcunque gravem lapsum ecclesie in peccatum; tunc enim plus afficeretur temporalibus quam honori Dei vel utilitati ecclesie verbi gracia. Si clerus Anglie Avarice makes
magis timet amissionem clolacionis regie Uam pec drea the bss
et catum regni Vadendo regnum rancie, non Vide more than the
quin pni largina Sit seductu S utrumque nempe StO with France.
rum potest bene fieri, sed in dubie primum est propinquius potestati et facilitati humane, ut absque peri
culo anime fiat iuste uis inquam dubitat quin
et facilius foret regem et regnum ponere clerum nostrum in statu prime vo qui foret isto statu perfeccior servando undique caritatem et evacuando pompam, rancorem ac Variciam quam Xercitum Anglie invadendo Franciam, propter caritatem ad hostes, ipsos Zo temporalibus spoliando et propter amorem eos generaliter occidendo. Et tamen ad hoc secundum consulimus ex isto colore quod potest fieri meritori in casu possibili quoad Deum et possibilitatem primi
, A in marg. Condicionalis. 4. urerent. 28. B in marg. Inferius nota textum eronymi satis pugnantem pro ablacione temporalium. o. B in mar Nota bene ambas columpnas.
466쪽
JOHAΝNIS WYCLIF. CAP. XVIII. tamquam venenum abnuimus contra fidem scripture 8 4K et sanctorum testimonium. Nam beatus eronimus libro II super Osee exponens illud se IX', Da eis ubera rencia, ita scribit Si hiis que pro benediccione donavit male abutamur et in contrarium quam ab eo data Sunt convertantur, expedit ut auferantura nobiS. An abii e Nec credo esse meliorem medicinam contra abusum L
oportet residere capitale dominium ut ostendit Hugo II De Sacramentis, parte secunda, cap. VII ' habet precipuum interesse. Unde in desidiam regum monet Deus
nunc gentem Xteram ad predandum, nunc Ventum
aeris vel besti ad vastandum ut patet oelis ' b). 5 Ululate, inquit propheta, omnes qui bibitis inum in dulcedine, quoniam periit ab ore vestro vel ut habent septuaginta ablatum est ab ore estro. Super quo Jeronimus: Sepe quippe si Dei providencia ut qui
non cognoverant eum in prosperi cognoscent in ad loversis, et qui diviciis male abusi sunt ad vicia, ad virtutes penuria corrigantur. Et talem abusum tem poralium reor esse causam ' bellorum et perturbacionis 88 tocius ecclesie militantis; quibus enim servus Christi abutitur irregulariter in hiis punitur; quod si animus 3 cleri inordinate afficitur istis bonis, nemo in ecclesia magis nocet, eo quod sub colore religionis palliat perseverancius et forcius abusum temporalium et plus inficit residuum ecclesie ut ostendit Crisostomus, melia XXXI Operis Imperfecti). Unde Augustinus tractat 3o2. A in marg. De ablacio a temporalium . . A in marg. Ieronymus. . . In codd. per benediccionem Correxi e textu Hieronymi, Comment in seam prophetam, lib. I, cap. X; ibid. quod ab eo data; iterum correxi. 25. A in marg. contra avariciam cleri bona cor- reccio. O. A in marg. AuguStinuS.
29. Chrysostomus in opere Imperfecto . . pag. XXX.
467쪽
L 88'quarto super Psalmo XXX Maxime illi persecuntur ecclesiam qui christiani notiιnt bene vivere per hos enim obprobrium habet ecclesia et ab iis inimi cicias sustinet quando corripiuntur, quando male vivere non permittuntur, quando cum eis vel verbo agitur, ipsi mala in suis cordibus meditantur et
erumpendi occasionem exquirunt. Tales declarat beatus Gregorius, ' Pastoralium esse sacerdotes malos. Et hec est racio quare Christus et sancti doctores inio VeXerunt tam acute contra huiusmodi sacerdotes. Nam,
ut ait Gregorius, melia XVII, nullum puto fratres carissimi maius preiudicium tolerat Deus quam a sacerdotibus Ideo ad vindicandum illam Dei iniuriam debent christiani magis animose, aspere et unite conSUri gere, quia secundum risostomum, melia XVIII operis Imperfecti, non est verus discipulus qui non imitatur magistrum nec est imago qui non est similis auctori. Μ E quoad discipulos Scariothis consideremus, si The friars, wlto
dio Hopugnant e sophisticant vel tacent m debite Van truth.
gelicam veritatem. Omnes enim illi sunt cum Scarioth proditores veritatis evangelice que est Christus, ut declarat Crisostomus, melia XLIX' Operis Imperfecti et parcialiter ponitur in decretis XI', . II' Nolite, di inquit, timere eos qui occidunt corpus, ne forte propter timorem mortis non libere dicatis quod audistis necfducialiter predicetis omnibus quod in laure soli audistis. Sic ergo ex hiis verbis ostenditur quod noni B in marg. Nota que faciunt clerici, quando corripiuntur . In codd. Psalmo XX; recte tractatu tertio, Ps. XXX, pars II, Sermo II. 2. A Ai per hoc. i. A in marg. Gregorius. 3. A in marg.: Qui non pronunciat veritatem est proditor eius et similiterint ii ipsam non defendit. 5. A in marg Crisostomus. In homilia XVIII hic locus non habetur; ocius XXVIII, vide p. Imp. l. c. pag. CXIX 22. B: qui est Christus deest. 23. A in marg. CriSOStomus.
5. Aug. Opp. tom. IV, pars , pag. I 62. . cap. I. Ii Greg. XL. Hom. in Evang. lib. I. Hom. XVII, I . l. c. p. ibo 3. 23. Dec. Sec. pars causa XI, . III, cap. LXXXVI.
468쪽
solum ille est proditor veritatis qui transgrediens 88'Μveritatem palam pro veritate loquitur mendacium, sedeciam ille qui non libere pronunciat eritatem quam libere pronunciare oportet aut qui non libere veritatem defendit quam libere defendere convenit, proditor est veritatis. Nam sicut sacerdos debitor est, ut veritatem quam audivit a Deo predicet, sic laicus debitor est, ut veritatem quam audivit a sacerdotibus probatam
quidem in scripturis iducialiter defendat. Quod si
non fecerit, prodidit eritatem. Ex istis dictis cum o explanatis alibi et statu ecclesie patet quod nimis 1 multi sunt vicarii Scariothis, non solum qui pro ecclesia vel fama impugnant, sophisticant vel tacent evangelicam veritatem, nec solum qui portantes loculos furtive ut Scarioth ineque parciuntur patrimonium 2 Crucifixi cum fratribus bona pauperum dominative in uxoribus, in filiis, in pompa seculi consumendo, sed tercio qui propter desidiam aut timorem mortis 3
pro loco et tempore congruis obmutescunt.
wd ustiti no ec Valet sicci, qua dicimus inimicos evangelii N
'm d.' 6s ih. quia iuxta hunc fucum caput martirum et sui milites δ' 'p'' nunquam sic pro publicacione veritatis usque ad mor te meritorie ' decertarent. Sed audi Augustinum super 88 Johannis melia XXVII exponentem illud Johannis: SVI', 7 Ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro, dicentem: Hoc factum ad nostram consolacionem quoniam aliquando contingit ut dicat quis verum et quod dicit non capiatur, sed quod scandali eritur qui audiunt et discedant. I nitet enim hominem quan 3odoque dixisse quod verum est dicit enim aput seipsum
8. B probalam quid. 7. B pompa simili. O. A dictus: in marg. correctum dicimus. Hic verbum excidisse videtur ab A in marg. Nota Augustinum bene. b. Codd. : Xponens.
469쪽
Ni 88' Mi debui sic dixisse sed ecce domino contigit dixit et perdidit multos solacium itaque in domino habeamus et tamen caute Perba dicamus. Non dicit omnimode taceamus velleritatem dicentibus resistamus, quia revera sic prodere sermonem Dei, qui est veritas et lex Christi, foret ipsum prodere cum sit idem. Unde videtur quod nostri retensi de parte dextera sponse Christi qui sic produnt veritatem in membris suis habent racionem maioritatis peccati super ambos proditores io Christi tam novi quam veteris testamenti. Nam plura beneficia tum corporalia quam spiritualia a Christo receperant, maiorem veritatis noticiam tam ex lege Christi quam ex factis suis habuerant. Et ideo racione maioris ingratitudinis et peccandi scienciei 5 videtur, si fuerint in maiori gracia secundum presentem iusticiam, quod maiorem culpam incurrant; et istam
materiam tangit beatus Gregorius, melia XVIII super illud Johannis VIII ', 6 Si veritatem dico, quare o Hereditis mihi Multi, inquit, sunt hodie qui I deorum et duriciam detestantur, quia predicacionem domini audire noluerant et tamen quales illos arguunt fuisse ad idem, tales ipsi sunt ad operacionem. Decepta
Dei audiunt, miracula cognoscunt, sed converti a pravitatibus suis renuunt. o Ad decimam ac iunculam respondetUr concedendo o. M oppon
quod ecclesia est virgo. Et allegantur ad hoc decreta 'se ij ii cis 'ecclesie, et sic dicitur iuvenescere, senescere, et multa Suhei' uialia predicata suscipit quorum racionem oportet distin zkod' husu guere alia, inquit, dicuntur proprie de ecclesia, ut quod 'Της ly 3 habet temporalia, privilegia et regulam vivendi, alia autem dicuntur de ecclesia improprie, metha forice et
Gregorius. S. A in marg. Quinta responsio Ecclesia est virgo, mater, vetula et sponsa et c. 28. 29. A distinguere.
I 8. Gregor. XLmo miliarum in evang. lib. I, Hom. XVIlI, S. 26. Compare p. IS. l. 3.
470쪽
transsumptive, ut quod ecclesia sit virgo, Vetula sponsa 88 Oet mater cum denominacionibus huiusmodi. Omnia ista dicuntur de ecclesia transsumptive, mistic et im-Si ill the are proprie. In primis suppono Quod seu uitur Ecclesia
Ipsa est ecclesia est Virgo, mater et sponsa Christi Patet
tripliciter Primo ex hoc quod doctor sepe concedit huius - 1 modi proposiciones simpliciter secundo ex hoc quod a aliter non satisfaceret alicui tali proposicioni, dicendo utrum debet concedi simpliciter vel negari. Si enim o
iste terminus improprie sit terminus distrahens, tunc negaretur maior pars dictorum sanctorum de ecclesia et maior pars scripture sacre ac modi loquendi, que tamen bene concessa sunt Scribit enim Augustinus in De Verbis Domini super oli., Sermonei' ecclesie ibConcessit Christus in spiritu quod mater eius habuit in corpore, ut et mater et virgo sit. Et hoc est proprium Deo nostro, ut de corrupta possit facere virginem, sicut homo contra de virgine facit corruptam,
dicente Jeronimo libro primo, super illo Osee II', 9 uo Sponsabo te mihi in sempiternum et sponsabo te initisticia et iudicio et misericordia et miseracionibus
et sponsabo te mihi in fide. Super quo sic loquitur
sanctus doctor ei quanta clemencia Dei, meretrix 88 que cum multis amatoribus fornicata est et ob hoc crimen , 5bestiis tradita, postquam revertitur ad irum, EqHa- quam ei reconciliari dicitur sed desponderi. Et vide quid sit inter Dei coniunccionem et hominum homo cum uxorem acceperit de virgine mulierem facit, id est, non virginem Deus autem meretricibus copulatus 362. B: huius omnia. B concedit huius. o. A in marg. :Jeronymus ai. A in marg. Christi desponsacto facit ex meretrice virginem. Vide supra B S. Thomas. 28. coniunctos in codd. Correxi e textu Hieronymi.
IS. Aug. Opp. tom. V pag. Ub. 24. Hieronymi Comment in Oseam prophet. lib. I, cap. II. Opp. VI ed. igne 88i.