Latin works

561쪽

CAZ XXII. DE ECCLESIA.

Cetoo' in paradiso autem nihil operantur, quia anime ibi existentes non egent nostris suffragiis sed econtra. D uintum et ultimum mendacium , est accepcio The fifth and

testimonia Augustini de refrigerio dampnatorum et allegation is of

primo per illud Enchiridio CX', ubi dicit quod mediocriter malis qui sunt dampnati prosunt suffragia, et glossa exponit istam quadrimembrem divisionem quod non est orandum pro valde bonis nec valde malis non pro valde bonis, quia statim advolant etio ut dicitur libro III ' De Celebracionibus Missarum,u66 Cum Marthe iniuriam ' facit martiri qui orat pro martire nec pro valde malis quia non meruerunt sic iuvari Mediocriter vero bonis prosunt, ut cicius liberentur ab igne purgatorio et mediocriter malisi, prosunt Ut micius puniantur, nunquam tamen liberabuntur. Ex quo patet quod orandum est specialiter pro illis qui decesserunt in mortali, dummodo non sint valde mali vel summe mali. Sed dictum est superius in quarto commento mendacii quomododio doctores tam theologi quam iuris canonici exponunt utrumque membrum mediocriter bonorum et malorum de re destinatis in purgatorio penitenciam expectantibus. Quamvis enim omnes illi sint tam boni quam mali et ad penam temporalem dampnati, tamendi alia est racio qua sunt boni, et alia racio qua sunt mali, sicut alia est racio qua simpliciter liberantur et alia racio qua micius puniuntur. Nec valet dicta logica glosse communis, cum nihil sit summe malum nisi peccatum, vel forte primus apostata cum omnibus mem-3 bris suis; quod si non sit orandum pro istis, non est orandum pro rescito et idem apparet in eadem questione cap. Pro obeuntibus, ubi sub auctoritate beati Gregorii decretum sic loquitur Congruit ut pro mortuis catholicis sacerdos memoriam faciat et

. A in marg. AuguStinuS. b. In codd. Enchirid. XXIV.

3I. Decr. sec. pars, caUS XIII q. I, cap. XXI.

562쪽

524 3OHANNIS WYCLlF. CAP. XXII. The decreta intercedat, non tamen pro impiis quamvis christiani diooh

ohet libi 'fuerint tale quid agere licebit Super quo dicit

'isiose duin eadem glossa: Si est evidens aliquem decessisse in hς' μ' η' mo, tali ut eum uis suspendit se et precipitat aut alio modo se interscit, pro eo non St orandum, ut XXIIIJ q. 0 Placuit, et q. VIIIJ, Quicunque clericuS. Secus est, si est dubium unde pro occiso in ebrietate non oratur ut Extra. De Reliquiis, Audivimus).

Quomodo ques ordinarentur tot leges ad non orandum pro mortuo in mortali secundum suspicionem os allibilem, si debemus specialiter orare pro illo quem Scimus dampnatum perpetuo vel quomodo specificaret ecclesia oracionem pro mortuis in missa dicendo: Memento domine famulorum tuorum qui no precesserunt cum Signo dei et dormiunt in sompno ibpacis, si generaliter orandum est pro illis quibus paxe perpetuitate vermis consciencie est incompossibilis λAuuustine ask Item, Augustinus XXIV De Civitate Dei, capitulo E

pra forcilie XXIV', tractans istam eandem materiam ponit primo

not for ille eviden cias discipulorum Origeni arguenci Um Si ex op recepto domini homines debent in via diligere et orare pro inimicis ut patet Mathei q) multo magis beati in maiori caritate plus exaudibiles orabant pro illis continue et per consequens oportet quod sint finaliter exauditi. Unde totam scripturam de dampna-25cione perpetua glossant quod homines digni sunt pati talia, si non assi Dei misericordia, non inquiunt quod passuri Sunt talia, sed sicut nemo sane dei hoc dixit, sic nec dicturus est. Alioquin, inquit, nulla

foret nunc causa, Cur non clam nunc pro Yabolo Zo2. In codd. tale in quid . . In codd. glossa. Est evidens. Correxi e textu glossae Pro impiis ad caus XIII q. II. Pro obeuntibus ibid. suspendat Correxi e textu glossae. Vide Decretum Gratiani una cum glossis Venet. 6ob pag. 71 8. A in marg. Argumentum pro salvacione omnium. 18. In codd. XXI de civitate Dei cap. XXIII. 23. In codd. orabat.

563쪽

CAP. XXII. DE ECCLESIA.

166 et angeli eiu Oret ecclesia Hec ergo causa quasi ut nunc ecclesia non ore pro malis angolis quos suos novit esse inimicos eadem ipsa causa est qua

se ut in illo tunc iudicio clam pro hominibus terno igni cruciandis, quamvis homo perfecta Sit sanctitate, non Oret. Nunc enim propterea pro eis orat

quos in genere humano habet inimicos, quia tempus est peniten cie fructuose. Unde orat sicut dicit Apostolus , ut Deus det illis penitenciam et resipiscant,oo de d aboli laqueis ' a quo captivi tenentur secundum ipsius voluntatem. Denique, inquit, de aliquibus ita certa esset, ut qui Sint illi nosset, qui licet in hac

vita constituti sunt, tamen predestinat ire in ignem eternum cum d abolo tam pro eis non raret quam i, nec pro ipso. Ex istis patet quod nemo oraret pro illo specialiter quem scit perpetualiter ante tempus racionis esse dampnatum perpetuo. Item, beatus re gorius XXXIV Moralium capitulo dicit eandem sentenciam cum Augustino Ubi est, inquiunt, quod lo Sunt a icti, si pro inimicis suis quos ardere viderint non rabunt. Sed respondemus Orant pro inimicis Suis eo tempore quo possunt ad fructuOSam penitenciam eorum corda convertere. Sed quomodo tunc pro illis orabitur, quando iam non possunt ab iniquitate di ad iustici opera conmutari Eadem itaque causarat, cur tunc non retur pro hominibus istis dampnatiS, que causa est nunc ut non oretur pro ipsod abolo. Et multu similia ibi infert.

Racio autem omnium istorum sanctorum doctorum

3 o stat in isto: Nemo debet orare Deum specialiter proa 8 A in marg. Gregorius. 8 capitulo sequitur lacuna in codd. i9. B quod Suis deest. 24. In codd. qui iam non Correxi textu . Greg. 29. A in marg. Pacio. Non est orandum pro dampnatis Perpetue, modicum supra vide Above oo witliout mari os

ir. II. Timolia. II, 46. 18. Gregotii morat. XXXIV, cap. I. vet. Ill in cap. XLI. b. Job opp. Οm I pag. 33.

564쪽

526 JOHANNIS WYCLIF. CAP. XXII. we uήhi notis liquo impetrando, quod scit tunc ore irracionabile dicioqviii iete Lub Deum sibi concedere et impossibile sibi ipsum ad- ': .hi. '' quirere, sed sic foret de quolibet scienter orante pro beatificacione hominis quem scit Deum ad dampnacionem perpetuam ordinasse ergo conclusio Minor patet ex hoc quod orans ne dum sciret oracionem huiusmodi fore frustra, sed foret scienter contrarius Voluntati divine, et per consequens ineptus ad dicendum ex animo racionem quam Christus docuit

Matthei VI', o Fiat voluntas tua in celo et in terra. io Quomodo que so subicit ipse humiliter voluntatem suam voluntati divine qui videt clare quod sit pulchrum et utile ut sic fiat ex ordinacione divina, et

oppositum foret dampnosum et turpe, et tamen instat ut Deus faciat illud quod de facto foret irra ibcionabile. am proinde foret ac si rogaret Deum

mutare suum propositum et ordinacionem ternam

vel meliora re mundum in infinitum ultra quam decrevit, vel orare ut Deus non permittat aliquod malum fieri quod iam est preteritum. Sed Petrus o Matthei XVI', a propter talem adversam pelicionem vocatus est Sathanas ab illo qui Johannis XVII', dicit: Non pro mundo rogo hoc est, pro rescitis quorum dampnacio est cum mundo), et a quo Johannes dicit Est peccatum ad mortem, non pro eo abdico, ut roget quis I Johannis ultimo 6. Et hec acto, quare beati non rogant nisi pro dignis quos intuentur Deum velle iuvare aliter enim forent miserrimi vel languide a pelicione sua frustrati, vel aliter orarent frustra contra voluntatem suam pro illo quod de oappetunt quod foret in eis magna duplicitas.

histhi Ideo patet quod quidquid id elic rite ira verit o

h I shis' dii: effectualiter ad hoc tendit quod Deus faciat in omni Di 04' Wil , ii illud quod sibi videbitur expedire. Et sic OmneS

o. A A, dicendum quod animo. 22 2 B: Iohannes didicit. 3i de appetunt Verbum excidisse videtur.

565쪽

CAP. XXII.J DE ECCLESIA.Gαoo debite racione Sunt realiter graciarum acciones an are reatly

quibus connientes inmensitatem Sue mi Sericordis

benevolen cie dicimus: Fiat oluntas tua undique. Nec aliud licet nobis petere nisi si et quatenus tibi 5 placuerit. Et e racio, quare bona vita est optima oraclo Deus enim non potest expergisci vel precibus

nostris flecti, ideo necessarium est orare pro vivis et mortuis, ut ex caritate mereamur nobis ipsis et dignificemur communicare meritum nostrum alii S. io Deus autem distribuit secundum capacitatem eorum God distributes

et non secundum limita cionem nostram, cum sepe ne stes

Oratur pro mortuis non ex hoc suffragium participantibus sed punitis, ut patet de multis repositis ec-2oo clesies legem sacerdotum vetantibus, sicut ' innuit Q decretum XXI', . III ' Ciprianus, ubi sic dicitur Sihoc fecisset quis, non retur pro eo, ne Sacriscium pro dormicione eius celebretur meque enim ante altare Dei merentur nominari in sacerdotum prece qui ab altari sacerdotes et ministros olunt advocare. et Nec valet glossa dicens hoc esse dictum tantummodo ad terrorem, quia sic diceretur ad omnem legem que in penam sonuerit. Ideo caveant episcopi et domini qui vel omissione correpcionis vel commissiones continua cionis trahunt sacerdotes a vita ab clericali ad seculum, cum decedentes Sine satis saccione non debent redimi eciam si habuerint quotlibet cantarias, dicente decreto eronymi XII ', . II', In presenti Seculo Cum, inquit, ante tribunal Christi νenerimus, nec ob nec Daniel nec Me rogare posSe3o pro quoquam sed unumquemque oportet portare HuS

suum. It B: nam nostram. 6. In decretali non offeretur. 9. R: volunt avocare. 26. A A, etsi habuerint. in marg. Arguitur quod orandum est pro dampnatis et dissolvitur. 29. B rogare

IS. Dec. sec. pars, causa XXI, . III, c. IV. 27. b. causa XIII q. I, cap. XX.

566쪽

IOHANNIS WYCLIF. CAP. XXII. we fa sor Sed ut clarius pateant sanctorum sentencie Inetoossa

ille foreknOWn . . . . . . .

wbi se alive, ut hac parte, Obicitur multipliciter quod orandum est dis eren rom specialiter pro dampnatis. Primo quia orandum est a

secundum presentem iusticiam sive inimici secundum iniusticiam presentem dampnabiles. Cum ergo illi pro suo tempore sunt dampnati, videtur quod oportet orare pro dampnatis, clam licet scitur eos esse tales, tum quia orans scit omnia in communi, tum ciam quia scit in particulari pro suo tempore quod pre Scitus ohuiusmodi est dampnatus Sed illud sophisma non solvit difficultatem qua queritur utrum viator orans Pro mortuis debet pro eodem tempore orare pro dam P nato pro quo tempore scit particulariter et distincte quod ille tunc sit dampnatus ad penam perpet Uam. SE contra hoc vadunt raciones et sophisticantur eviden cie ad eiusdem oppositum colorandum. It is argue Sed secundo larguitur quod oportet orare pro bH

prayer must dampnatis perpetuo, quia de dampnatis temporaliter

no pra for ad penam purgatorri non dubium quin debemus pro o

eis specialiter exorare, nam debemus orare pro

omnibus christianis conviventibus nobiscum, et multi eorum sunt dampnati perpetuo quoad Deum ergo conclusio. Aliter enim nullus oraret pro aliquo fratre suo, cum ignorat utrum sit predestinatus ab vel prescitus. Et eadem est consideracio de defunctis. Nam recepcio sacramentorum, manifestacio signorum et testificacio astancium in fine vite iam morientis, non faciunt nisi levem eviden clam topicam quod decessit in gracia. Quomodo ergo orarent sacerdotes oannales pro suis mortuis vel religiosi possessio nati pro suis patronis, si non liceret orare pro dampnatis λUnde Augustinus XXI De Civitate Dei, capit. XXIII '2. A in marg. Obiectus Io. A A, scit impertiri. 2. B: salutat solvit A salutat correxit in solvit; A, salutat. 28 morientis. Conieci. A iam mori. I ocus rasura corruptus. R utor iam mori. At vita Sine mori lis. Jo B ergo orare.

567쪽

CAP. XXII. DE ECCLESIA.

66q ubi supra sic loquitur Quia ecclesia de nullo certa est, orat pro omnibus sic enim orat in die Parasceves pro persitis Iudeis, paganis et aliis tinctis barbaris.

Hic dico supponendo sensum proximo limitatum quod trimembris est distinc cio oracionis ad propositum. Alia enim est oracio confusa et alia distincta, quod

oportet mensurare penes Suum primum subiectum,

vel secundarium pro quo oratur ut orando distincte pro cunctis animabus in purgatorio oratur confuse

io pro Petro vel alio inibi ignorato et sic dicunt logici

quod eadem oraclo est respectu diversorum simul confusa et distincta. Secunda distinc cio oracionis est quod alia est absoluta et alia condicio nata. Absoluta qua beati petunt illud quod intuentur in verbo esset ab eis petendum et a domino concedendum, nam sic Christus et angeli necessitati sunt petere pro membris Christi viantibus et sunt regulariter exauditi. Oracio autem condicio nata est oracio qua nos ignari

oi' petimus quod reputamus ' esses nobis itile sub-

16 intelligendo condicionem, si Deo placeat. Tercia distinc cio oracionis capitur penes illud pro quo Oratur, ut alia est oracio pro beatitudine et alia oracio pro bono aliquo citra ipsam, sive fuerit perpetuum, sicut est remissio pene terne, sive bonum aliquod temporale; 25 sed oracio pro homine quo ad Deum sumitur communiter pro primo membro famosi Ori. I Istis premissis dico quod orare debemus isto ultimo modo pro rescitis nobiscum conviventibus, intendendo illis bonum in communi, quod secundum illum modum 3 ultimum contingit nos eis mereri, cum contingit nos in-

orare eorum demeritum et, sic quoad eos nec nostra racio nec nostra correpcio foret cassa verum tamen

scito a nobis distincte ante oracionem quod forent

Distinctions in prayer: t. genera ordisi inci: 2. absolute orconditioned:

b. A in marg. Responsio. Nota trimembrem distinccionem oracionis. 27. A in marg. Quomodo est orandum pro mortuis continue infra Above 2ot without marino referenccl. o. B cum continue. 33. B:

an oracionem . .

568쪽

53 IOHANNIS WYCLIF. CAP. XXII. butis vi linewtunc mortui ternis ignibus deputati cessaret pro eis et oi

heimhz, , tunc efficacia deprecandi ita, sicut ignoramusu'.1θέ, qualiter iremus pro vivis ex ignorancia qualitatis

sui exitus, sic ignoramus qualiter oremus pro iam mortuis propter ignoranciam conformem. Ideo opti Smum est nobis sacerdotibus vivendo sancte porrigere Ne do egi o Deo raciones generales et condicionales pro nostras

P 'Υ φης 'l' benefactoribus, quia tales ex maiori caritate plus eis ς0ndi j0'Ril proderunt, si capaces fuerint ut patet in De Consecratione . V Non mediocriter' et supposita eorum ioincapacitate plus proderunt ecclesie et oranti Nec est licitum orare pro vivis vel mortuis, specialiter condicione orandi exposita pretermissa ille ergo qui orat specialiter absolute pro beatificacione patroni sui iam mortui cum hoc quod iam revelatum sit sibi ipsum iam 5eternis ignibus mancipari, et hoc propter cupidinem temporalium, debet eis privari tamquam orator inutilis, cum debet congaudere cum Deo et beatis celo de iusto Dei iudicio et materiali gaudio beatorum,

eciam si fuerit alter parentum carnalium vel specia et olissimus amicorum, quia, sicut non rogamus Deum ut revocet tempus preteritum, Sic nec rogamu eum The Chureli ut revocet tale iudicium. Et quantum ad dictum Augu-

ζ h: stini, patet quod intelligitur ecclesiam rite orare pro

Putis omnibus capacibus, de quanto sunt tales. Unde iste bis 'h ς' ἶς' ie tu suu orat pro omnibus dumtaxat hominibus, inimicis suis in hoc corpore constitutis, nec tamen pro omnibus exauditur pro iis enim solis exauditur qui etsi adversantur ecclesie, ita sunt tamen predestinati ut filii efficiantur ecclesie . Si qui autem Usque oad mortem habebunt cor impenitens nec ex inimicis convertentur in filios, non pro talium defunctorum

spiritibus orat ecclesia, quia in parte iam diaboli

i, B cum hoc mancipari deest. 9. In codd. gaudii. 27. A in hoc in hoc. 20. B: isti Sunt tamen.

lo Decreti tercia pars dist. V, cap. XXIV.

569쪽

CAP. XXII. DE ECCLESIA.

et oi compUtatur, qui cum esset in corpore non St translatus ad Christum. Eadem itaque causa est cur non oretur tunc pro hominibus ternaliter puniendis, que causa est ut non oretur neque nunc neque tunc pro

malis spiritibus. K Sed tercio principaliter arguitur per hoc quod i is sal thai

homi potest meritori orare generaliter iro de generali but

. . . . . . illi a special

iunctis, immiscendo intencionem orandi specialiter intention foro. friend who

pro patrono vel alio amico cum hoc quod 1 pSe Sit may bedamiae d. io dampnatus, in quo casu orat licite pro dampnato, ergo hoc licet. Confirmatur tripliciter Primo per hoc quod oracio condicio nata est oracio qualem oportet concedere esse licitam pro dampnato, cum sit ex gracia, et per consequens necessitat ad orandumi, pro talibus. Secundo confirmatur per io, quod The example os

Gregor and

beatus Gregorius oravit specialiter pro Traiano quem Trajau se cited, scivit esse dampnatum, qui Johannis III ', 8 Uiι ietoi non ' credit iam iudicatus est. Imperator autem Traianus fuit infidelis decedens in mortali ergo cum ea et tus Gregorius fuit pro illo exauditus a domino, videtur quod pro talibus licitum est orare ergo Sanctu Spotest mereri ut tales resuscitentur, potest mereri ut salventur Tercio confirmatur per hoc quod licet an ditis urged

that even the

o rare pro quolibet cui oracio foret utilis vel malum deviis prosit γ

. . . . .. Christis merit.

ab tolleret, sed sic est de omni merito militantis ecclesie quoad dampnatos, ergo licet orare pro illis saltem tollendo magis malum quod eis aliter eveniret. Nam sepe dictum est quod totus mundus adquirit perfeccionem secundam ex merito Christi, cum aliter o forent lyaboli penatius cruciati, quod aliter haberent maius consor cium conpunitum, plus demerentur amplius seducendo, et careret perlaccione secunda, qua modo consolacione sanctorum miseri-3. A Ai: eternaliter promerendis s. is infidelis deest.22. in codd. resuscitur. 27. A in marg. Nota causam Christi passio perfici omnia. 32. B careret scit mundus sunt punitiscit diaboli. Locus iste haud dubie corruptus est.

570쪽

corditer sunt puniti. Bonum ergo quod dyabolus facit et oi K predestinatis per accidens fit in virtute meriti Christi; quod videtur de tanto illis proficere. Et per idem videtur quod viator de quanto victoriose resistit dyabolo, confortando fratres ecclesie, mitigat de eius malo, et per consequens facit ut tolle racior sit eius dampnacio et de tanto effectu aliter orat pro illo membra enim sua maxime nocent sibi, quia sicut timentibus Deum omnia cooperantur in bonum, sic prescitis omnia cedunt in malum, et potissime que io repl that in videntur eis magis utilia. Hic dico quod minor est

iij intention is falsa, nam in casu posito homo intendit orare pro

he is capabie dato mortuo, sed non orat Pro eo ex eius capacitate, sed intencio sicut oracio generalis est in casu meritoria. Unde ad hoc quod quis ore Deum proci 5 aliquo requiritur eius capacitas, ut puta, quod sit creatur racionalis, capax boni pro quo racionabiliter

oratur.

At prayer are Et ad primam confirmacionem dico quod contingit L h. s h.' iv intelligere oracionem condicio natam dupliciter . vel o06fii ,u quoad voluntatem divinam, ponendo in eius voluntate quid et qualiter decreverit succurrendum, et talis debet esse oraclo viatorum vel secundo quoad capacitatem subiecti pro quo orare intenditur, et sic supposita eius incapacitate ipsum subiectum non est ab persona pro qua sic oratur, sed vel ipse orans vel alia capax persona ecclesie . Quod autem vulgariter dicitur orari pro tali intento suffragari, licet sit inhabilis, equivocatur in nomine tenus oracione, sicut forte oraclo indigni non est aput Deum uni voce oracio opro quocunque licet ergo rure pro viatore rescito, cum sit capax meriti ut micius puniatur, sicut est de rescitis qui ad oracionem alterius faciunt ne dum

I. Aisi quod deest. 4. B de quarto viatori. o. II. A Ai: qui videntur. A in marg. ResponSio.

9. Rom. VIII, 28.