장음표시 사용
81쪽
13 'satis est quod postposita desidia habeant fidem inhabitu formatum.
Ο Ex istis patet tercio quod quilibet laicus fidelis ita men are
tenetur credere quod habet Christum sacerdotem priesis.
SUUm, rectorem, episcopUm atque papam, et sic de aliis sanctis Christi vicariis. Sed accedendo ad difficultatem dicitur cum actus sunt suppositorum singularium et nostri fideles laici communicant cum suis presbyteris et curatis, necesse est quod habeant fidemio de illis ideo laici tenentur de aliquibus repositis suis credere saltem implicite quod sunt partes ecclesie et capita sua, et de aliis non tenentur, et utrumque membrum potest subdividi, vel quod tenentur credere sic de illis secundum presentem iusticiam vel simpli- 1 citer secundum predestinacionem. Tunc dicitur quod laici non tenentur credere aliter de suo preposito nisi verum Patet sic Nemo tenetur quidquam credere, nisi quod Deus movet eum credere sed Deus non movet hominem ad credendum falsum ideo non debet dio credere falsum licet enim ex fide falsa quandoque bonum proveniat et Deus moveat ad substanc iam actus, tamen Deus non sic movet hominem, ut fallatur ut patet libro sexto, tractatu de mendacio, capitulo ). Ex istis patet secundo quod pastor tenet Ur monere The pastor is 25 subditos suos per instrucciones perUm VirtUOSOrUm, si in es by hood ut fidem sibi adhibeant quod sit talis Patet ex hoc iii chii si 'quod aliter acceptando tale officium peccaret Orta liter, nam inducendo hostes in ecclesiam domum Dei foret proditor Dei sui. uando ergo subditus non 3 cognoscit talia fructuosa opera sui repositi, non tenetur credere quod sit talis. Si autem cognoscit implicite, tenetur pro porcionaliter credere, et quando
3 AB in marg: Conclusio; in marg: De repositis quonaodo tenentur subditi credere. Above 34'without mari os reference. B in marg: Hic nota, quomodo credendum est prepo Sito S OStro esse partes ecclesie . Ibid. Laici tenentur credere de aliquibus suorum repositorum quod sunt partes ecclesie 23. B quinto tractatu de mendacio in marg, non intextu Liber sextus is I Suppos the De Veritate S. Scripture.
82쪽
cognoscit explicite, tunc tenetur credere quod sit 3. o talis secundum presentem iusticiam et cum formidine ac condicionaliter quod sit talis simpliciter ut dictum est superius de papa nostro). Non enim oneravit Deus sic suam ecclesiam, ut necessitata sit falsum credere de suis repositis cum hoc quod non dent materiam
sic credendi. Canobi=ation Ad aliam difficultatem de canonigacione sanctorum P
proos o sancti patet quod correspondenter quodammodo est dicen-
dum uamvis enim sit vehemencio eviden cia e lotestimoni, Romanes ecclesie quod persona quam canonigat sit membrum ecclesie triumphantis, et amplior vide iacia, si pro sancto Deus operetur miracula, tamen utrobique in tali materia potest esse illusio. Nam sicut ex confessione legum ecclesie ipsa militans 15 decipit et decipitur ut patet ' decretalium, de sentencia excommunicacionis A nobis in tantum quod quandoque multos excommunicat ' qui sunt soluti et valdei 3 hacceptabiles quoad eum: sic contingit quod aliquos absolvat et ascribat cathalogo sanctorum cum hoc quod et o apud Deum sint iustissime condempnati. Ideo absit christianum credere quod de necessitate salutis oportet omnem fidelem credere explicite de isto et quocunque quem ecclesia nostra canonigat, ut eo ipso sit beatus, quia tunc haberemus imbolum nimis longum et, Nec debemus explicite credere de quoquam tali quod
non sit Sanctus, sed excuciendo consideracionem de
talibus, adherendo parti nobis probabiliori, credendo cum condicione vel pie cum formidine dubitando; de aliquibus autem sanctis credimus absque formidineo oeciam explicite quod sunt sancti, it de apostolis, martiribus et sanctis primitive ecclesie de aliis autem
4. B ornavit. 8 A in marg de canoni facione sanctorum ab ecclesia Romana quomodo est credendum. 6. A patet deest B in marg V. decretalium. 19. A in marg: De sanctis quomodo est credendum. Above 34 without mar os referen ce .h i. B quod deest.
I 6. Decr. Gregr. IX, lib. V tit. XXXIX, cap. XXI. A nobis.
83쪽
P 3. modernioribus qui canonigantur racione parentele, questus vel muneri non oportet nos apponere tantam fidem nec quemquam canonigatum intendo asserere vel defendere non esse partem ecclesie triumphantis,
sed cum quadam formidine dubito, si hoc credo, cum scio quod hoc est possibile; et hoc existente vero credo illud implicite quod ignoro, nec volo contendere ad probandum proterve de quolibet citra Christum quod sit beatus, quamvis de multis hoc credamio absque formidine. Nec miracula iam currencia dant Nordo miracles
Omnibus veram dem, cum potest committi potestas
diabolo in penam peccati generacionis adulter Signa querentis et fidem necessariam insensibilium dimittentis, ut portentis suis antichristiane inducant plurimosi in errorem de quorum indiciis dictum est libro sexto, sexto capitulo). Solet autem vocari miraculum nunc materialiter quod clanque opus a Deo miraculose factum, et sic sollicitantur multi ad deducendum conclusiones male et sonantes, cum quelibet creatura videtur sic esse miraculum quoad Deum. Sed formaliter sumiter miraculum pro peracione Deo propria mirabili creature, et sic beati non faciunt miracula, licet sint quandoque Satiat do not
et meriti faciat miraculum. Et tunc dicuntur u lacere of them.
tale miraculum subauctentice vel ministratorie sicut solent. Et illa discrecto miraculi est eis abscondita nisi quibus Deus revelare voluerit. Et utinam non multiplicarentur tot ciere montes et signa in nostra 3 ecclesia, cum facta sanctorum et omnes ritus alii non sunt laudabiles, nisi de quanto elevant animum ad
i. B in marg: Quomodo sciendum est de canonis acione sanctorum modernorum. 5. B: formidine subito. H. B: unam idem. 2. AB: generalis. At genera '. 4. Codd antichristine. 16. B quinto capitulo. 7. A in marg: De miraculis. Miraculum quid est AB in marg: Miraculum. i. B in margi uiraculum dupliciter sumitur. 25. B in margi iraculum sit a sanctis subauientice. i. I in marg: De quanto sunt ritus laudabiles.
84쪽
46 IOHANNI A WYCLIV. CAP. II. generat tu i diligendum dominum Jesum Christum. Et videtur
os the uinis multis quod icles contus oracione sanctorum
than individua Unici Us et per con SequenS, Intenci US, Securius et melius
illem colligeret in christicolis idem hristi quam tanta i3 explicita ' multiplicitas sanctorum in dies introducta. Si es enim confuse cognoscimus de quolibet beato vel dampnato, prescito vel predestinato quod ipse est huiusmodi, cum qua confusa noticia stat dubietas particularis, et ignorancia cum distincta noticia de communi ex tali itaque canonigacione multiplici ultra oritum veteris testamenti et nostre primitive ecclesie secundum partem prodest et secundum partem obest et verisimile est multis quod plus nocet, cum multitudo ritus tollens libertatem ecclesie est causa multorum errorum. Et omnis talis sanctus oraret pro ibnobis efficacius, supposito quod dimisso cultu suo diligeremus amplius esum nostrum. Multi enim sunt sancti nobis incogniti canonigatis beaciores qui plus prosunt nobis orando quam dicti sancti quorum festa devocione particulari percolimus, cum secundum digni et otatem elemosinarii prosit oraclo sanctorum qui plus diligunt eos qui magis diligunt Deum suum. R tela es punish Est et aliud malum ecclesie, quod superiores nostri
bi ea instostheir plus exi unt ut credatur suis approbacionibus et
Chrisos reprobacionibus ita cunctis suis dicus, quam exigunt ab
ut credatur fides sacre scripture que est fides catholica, et plus persequuntur pro complecto ne suarum tradicio-n Um, puniendo contravenientes asperius, quam faciunt contra blasphemantes in precipuam fidem Christi, sic quod de eis dici potest illud Psalmi Lin, io Qui 3 oedebat panes meos magniscavit super me supplanta- Cionem. Voluptuosus quippe residens sub pallio pacis ecclesie querit bona pauperum que sunt autΟΠΟ-2. B in marg: De oracione sanctorum. 23. In marg: relati exigunt quod suis sentenciis adhibeatur fides quarum transgressores vehementer puniunt. 28. B punientes. i. in marg: Qui edebat pane meo magnificavit super me. 32. B: Voluptuosus Christi etc. desunt.
85쪽
i3rmatice panes Christi, et ille magnificat phariseice tradiciones propria quibus tyrannice spoliat populum cui dicit verbo et opere quod equivalent vel superant legem Dei. Hoc autem est in enfectu supplantacio legis Christi etc. CAP. III. Sed tercio orincipaliter obicitur per hoc quod data Objection:
ista sentencia, tolleretur Omnis exacci debiti eccleSle dis able ille cler-
et extingueretur omnis te contencionis In clero, cum cingonei dues.
io debitor posset fingere ecclesiastic una non esse dignum vel talem qui sic bona ecclesie vendicaret, et quantum ad excommunicacionem que est ultimum refugium, diceret quod non ligat. Hic dicitur quod, si lex Dei debite scrutaretur a Answer.
. It would ei, nobis, non tantum contenderem Us circa bona ecclesie, et te is ues
cum mani Iestum Sit quod rescitus vel quicunque cedclericus sine peracciones sui ministerii compensante . qui plus propter honorem, voluptatem vel questum seculi contendit, bona ecclesie ' occupat vel acceptat, et quam propter honorem Dei et edificacionem ecclesie, ut sic false aliena vendicat et consumit, et per consequens, licet versu cias talium detegere et subtrahendo bona pauperum resistere ut diffuse dictum est lib. VI, cap. . . .), Unde Sub auctoritate beati Augustini scribitur et in decretis VIIIJ, . i Sunt inquit quidam in eccleSia prepositi de quibus apostolus Paulus dicit Sua querenteS, non que JeSu ChriSti. Qit id est Sua querentes
i. Codd autonomas ice. b. A etc. enmerton sano written).Kenmerton me me on, a village ear Tewke, bur in orcestersitire. The ne igh bourhood is me rabione in Wal singliam II, 3o7 a laavin sentsupporter i Si dolin id casile. 7. A in mara Contra dicta arguitur. in . Ain naim: Conclusio. et . capit. seq. lacuna Ain marg Augustinus.
5. Ad cap. I, cf. Hus, De ecci sol. 99 seqq. o '', o by 2I 2 etc. 24. Decreti Secunda pars causa VIII q. I, cap. XIX. 26. Ad Philipp. I, 2I.
86쪽
48 IOHANNIS,YCLIF. CAP. III. noli Christum gratis diligentes, non Deum propter 3 Aipsum Deum querentes, temporalia consequenteS, lucris inhiantes, honores ab hominibus appetentes Hecquando amantur a reposito et propter hec servitur Deo, quisqui talis est, mercenarius est, inter lios
Our pretencei Unde qui omnes confitemur nos principaliter
must e teste propter honorem Dei et spiritualem profectum ecclesie
b Scripture tales reposituras appetere, ad discernendum si sumus ypocrite. oportet credere operibus nostris, speculo oscripture et testimonio sanctorum. Unde Gregorius XXXI' Moral cap. IX, et infra, satis explicat istam materiam in tribus conclusionibus supponens primo quod mens iusti vel eri christiani debet esse tam assectu quam intellectu collecta intrinsecus, sic quod i 5 nichil suum exterius derelinquat Patet ex hoc quod aliter peccaret contra hoc mandatum: Diliges dominum Deum tuum ex toto corde, ex tota anima et ex tota mente. Cum ergo non debet peccare, sequitur quod non debet esse fracta sic in intellectu et affectu ocirca temporalia, quia ut sic amor uni debitus dispergitur circa multa. Bisto supposito patet, primo quod sancti dum se intra semet ipsos sic colligunt, ceu Ita tam de statu proprio quam de statu proximi comprehendunt. Patet ex hoc α 5
quod lux vera que non potest personas accipere, necessario secundum capacitatem irradiat talem mentem.
Et hoc figuratum est Ezechiel VIII, 3, ubi sic legitur
I. 2. B propter istum Deum deest ibid. temporalia scilicet commoda ut habetur in decretali supra memorata. d. in codd prepoSit propter. 6. A in marg Nota qui sunt qui diligunt que sua sunt, non que domini Jesu Christi; ibi Contra clerum pravum et avarum. This glos above 344without mar os referen ceὶ 7. B conlitemur nec principaliter. 12. A in marg Gregorius. 23. AB in marg Prima conclusio. 24. Verba Gregorii . . . colligunt, mira ac penetrabili acie occulta clam aliena delicta deprehendunt B statum. 28. B in marg: EZech. VIII. ibid Emissa similitudo manus apprehendit me in cisin no sic capitis etc.
ia Greg. Morat. XXXI, cap. XII vel IX opp. to m. I, oob. 18. Matth. XIII, 37.
87쪽
CAP. III. DE ECCLESIA. 491 34'Emissa similitudo manus apprehendit me in cin Explanation i
cinno capitis mei et eleνaνIt me Spiratu inter terram et celum et adduxit me in Ierusalem in istone Dei iuxta ostium interius quod respiciebat ad aquilonem, ubi erat statutum dolum et ad provocandum emu- lacionem. Manus missa est operativa Volucio divina, cincinnus capitis est collecte cogitacione mentis; quibus habitis mens in complete trahitur a terrenis, cum nec habet animum omnino celestem nec omnino io in terrestribus soporatum, sed inter terram et celum in visione Dei in Ie usalem ducitur, quia et caritatis qualis debet esse mater ecclesia contemplatur. i 3b 'Et signanter animus talis adducitur ad y ostium interius quod respicit ad aquilonem, quia interna Contem - i5 placione intra ecclesiam plus prat a quam recta
feri deprehendunt, dum clerici in aquilonis pariete, id est, ad solis sinistrum Oculos flectunt et elongata austerna caritate habundant frigore iciorum cuius causa est globus temporalitim quem ecclesia sola 26 specie fidelis adorat ex hinc enim eius sponsi ecclesie ad feriendum pocrita provocatur. Secundo patet ex quo signo perpenditUr Si eccle How, in siastici flagrant terrenis, celestibus pretermissis cum ' ζέi .f.' enim amor sit pondus animi, nec sit possibile hominem ' ' ly di moveri libere quo affeccio mentis ipsum non tulerit, patet quod ex operibus debet mentis affeccio iudicari.
Si ergo vides quod ecclesiasticus quantum ad perpe by agernes to
tUacionem, quantum ad delensionem et quantum ad
amissionem temporalium plus insudat, quam facit pro 3 spiritualibus, quis dubitat quin eis magis afficitur λα Unde quantum ad perpetuacionem temporalium sic
I A in marg. cincinnus. 4. Codd. respicit Correxi . . in statum. 7. At colore cogit acionis. b. At inter. 8 A in marg. Pastor negligens continue infra. Above 35'. 22. At in marg. Secundo conclusio B in marg. Nota optime quomodo vere discernendiam est, quis appetit preesse in ecclesia propter tonorem Dei et Spiritualem prosectum animarum ab. B affecto. 7. and l. Gregori Us l. c.
88쪽
loquitur iste sanctus postposita quippe curabiliorum 3 5 CSepe eos ideas se contra pericula immensi laboris accingere, maria transmeare, adire iudicia, pulsare principatus,palacia irrumpere iurgantibus populorum cuneis interesse. Cum autem pro spiritualibus acqui brendis non apponunt tantam dilige iaciam, quis dubitat quin ista temporalia magis amant λb eare io edi Et Vantum ad retencionem, patet idem ex maiori blate diligera cie quam apponimus pro temporalibus quam pro spiritualibus defendendis. Ypocrita, inquit Gregorius, o
assumpto Sancte conversacionis habitu fliorum custodiam deserit et temporalia queque defendere eciam iurgiis querit. Exemplo suo eorum corda perdere non trepidat et quasi per negligenciam amittere patrimonia terrena formidat. In errorem discipulus labitur 5et tamen cor pocrite nullo dolore sauciatur. Ire in iniquitatis oraginem commissos sibi conspicit et hec quasi inaudita pertransit at si quod sibi leviter inferri temporale dampnum senserit, in uicionis iram repente am intimis inardescit Et mox aciencia orumpitur, mox dolor cordis in vocibus es re=ratur, quia dum animarum dampna equanimiter tollerat, iacturam ero rerum temporalium repellere eciam cum spiritus comm ocione festinat, cunctis eraciter indicat teste mentis perturbacione quid amat. Ibi ab quippe est grande studium defensionis, ubi est grandior vis amoriS. by fies sor Et quoad amissionem bonorum hominis, est idem omindicium, quia in dubie quicunque plus dolet de amissione boni fortune quam boni virtutis, ut sic indicat os plus diligere temporalia quam virtutes, cum sit maxima apud philosophos quod dolor amissi et amor
Io AB in marg. Gregorius i6. 7. B rei in i8 AAit at sibi quid B at si quid sibi. 28. A in marg. Amissio temporalium est minus dolenda quam amissio virtutis. I. Gregorius i. c. Io. l. c. cap. XIII.
89쪽
D 35'habiti suis temporibus correspondent. Unde Gregorius ubi supra: Quanto magis terrena quis diligit, tantoi 35Vpria ari eis vehemencius pertimescit. Qua enim mente in hoc mundo aliquid possidemus, non docemur nisi cum amittimus. Sine dolore namque amittitur quidquid sine amore possidetur, que vero ardenter diligimus habita, graviter suspiramus ablata.
Tercio colli itur Quod adulterantes scripturam n Hypocrites
cram in ista sentencia sunt pocrite, quos prophetavit falsely in their
io apostolus Timotheo periculosis temporibus in ecclesiam Succe Ssuros. Pro cuius declaracione suppono factum, quomodo moderni ecclesiastici fingunt secundum tradiciones humanas quod nedum licet eis, sed peccarent mortaliter, omittendo prosequi pro defensione matrisi 5 ecclesie Illud meminit beatus Gregorius ubi supra). Istis, inquit, si forte dicatur Cur ista agitis qui seculum reliqtiistis respondent illico Deum se metuere et idcirco tanto studio in defendendis patrimoniis Christi insudare. Hodie autem superadditur quod bona
et Pro UOrUm acquisicione, conservacione et repeticione tantum insistimus sunt bona ecclesie et patrimonium Christi ideo licet pro bono universalis ecclesie conservacioni eorum insistere. Iste autem fucus ex hoc
tollitur quod deserendo ipsa pro Christo tam relin-15 Uens quam ecclesia ipsa habet, ut dicit Augustinus super Joh. Omelia VIR Ideo, ut dicit beatus Gregorius Frustra laboravit nullo timore cogente, et ut dicitur Psalmo XIII', 5 Illic trepida Perunt timore, ubi non
I. At in marg. Gregorius. I. A in terrena. 3. B: Contra enim mente. 8 AB in marg. Tercia conclusio A in marg. Contra defensores iurium et consuetudinis humane gracia proprie avarici et victorie. i5 AB in marg. Gregorius. 6. B dicitur, cur certa ibid in codd: ita agitis. 22. I in marg. Contra eos qui se dicunt contendere debere pro acquirendo bona ecclesie, dato quod resint in ecclesia Dei. 23. A in marg. Nota fucum b. B in marg. Augustinus.
Io. I. Timoth. III, 1. 25. Aug. In oli evang. rac. I.
Opp. III, pars II pag. 33 seqq. 26. August. Annot in Job. Opp. li, , pag. 67, Gregor. l. c. cap. XIll.
90쪽
, IOHANNl wYCLIF. CAP. III. erat timor. Ecce, inquit, divina oce precipitur Si 3 quis tulerit tibi tunicam et oluerit tecum in iudicio contendere, dimitte illi pallium. Et rursum: Si quis quod tuum est tulerit, ne repetas. Paulus quoque apostolus discipulos suos cupiens exteriora despicere, ut aleant interna servare, admonet eos dicens omnino delictum est in vobis quod iudicia habetis inter vos, quare non magis iniuriam accipitiS quare non magis fraudem patimini' The hypocrite Nec valet glosa pocrite quod hec sunt consilia E
a These re non precepta Si enim sunt Christi consilia et tu in 1
commands as habiti pretendis te super alios Clarastum diligere,
missis aliter enim fores pocrata offendens in dilec-cione Dei super omnia ibb. He ars that Nec valet secundo dicere quod oportet aliquem a
biit in his care . . . . , - .
the Church solicitari circa hec bona ne ecclesia defraudetur, quia
frauded illis relictis pro Christo tu verius haberes hec bona, et sic ecclesia. Ideo vis exponere te periculo dimittendo perfeccionem divini consilii quam acceptando, Deus o non posset de promissione temporalium deficere; nam cum istud officium incumbit laicis, patet quod indigencia ecclesie stat in paucitate procurancium probiit ille care spiritualibus bonis ecclesie, sicut fuit de contemplativis,
heslowed on Uando creVit ecclesia. Cum ergo istud ollicium sit ub
alcius, salubrius et ecclesie necessarius mam Iestum
est quod amor culpabilis temporalium est in causa huius ece eleccionis. Unde Gregorius ibidem capitulo X0 Plus Deo sese amare convincitur qui neglectis iis que Dei sunt propria tuetur perdere onamque ' animas hominum pocrite non timent, et 33. B in marg. Contra contencionem sacerdotum. 6. At in marg.: Triplex responsio A in marg. Contra illos qui loquuntur contra consiliorum implectonem. I. A provisione. 28 Al in marg.: Gregorius. Ain marg. Paupertas cleri iuxta Christi concilia. Above 35ς.
I. Matth. V, o, id Greg. l. c. 3. Luc. VI, o. 7. I. Cor. VI, 7. Greg. l. c.